Ғарыштық геодезия
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
"Геодезия және картография" кафедрасы.
СӨЖ
Тақырыбы: Мамандық саласындағы соңғы жетистиктер. Геодезияда ғарыштық құралдырды қолдану.
Тексерген: Оразбекова Г.Б
Орындаған: Саулебеков Д.Ж
2017-2018 оқу жылы
Жоспар:
1.Ғарыштық геодезия
2.Ғарыштық геодезияның басқа ғылыми пəндермен байланысы
3.Жерсеріктік навигациялық жүйелер
4.Қазіргі ғарыштық жаңалық түрлері
5.GPS
6.GNSS - (Global Navigation Satellite System)
7.ГЛОНАСС
8.Қорытынды
9.Пайдаланылған әдебиеттер
1.ҒАРЫШТЫҚ ГЕОДЕЗИЯ КОСМИЧЕСКАЯ ГЕОДЕЗИЯ COSMIC GEODESY
Ғарыш араб тілінде - кеңістік, космос деген сөздің мағынасын білдіреді.
Ғарыштық геодезия (ҒГ) - Жердің жасанды серіктерінің, ғарыштық кемелер мен аппараттардың көмегімен жер беті нүктелерінің геометриялық арақашықтықтарын, Жердің гравитациялық өрісін, жер бетіндегі табиғи және адамның инженерлік әрекеттеріне байланысты өзгерістерді зерттейтін геодезияның бір саласы. Ғылым мен техниканың кейінгі жылдарда қарқынды дамуы координаталар мен координаталар өсімшелерін анықтаудың ең дәл ғарыштық әдісін жасауға мүмкіндік туғызды. Бұл әдісте геодезиялық тораптардың бекітілген (қозғалмайтын), координаталарын кез келген уақытта есептеп алуға болатын жылжымалы серіктері пайдаланылады.
2.ҒАРЫШТЫҚ ГЕОДЕЗИЯНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМИ ПӘНДЕРМЕН БАЙЛАНЫСЫ
1.ЖОҒАРҒЫ ГЕДЕЗИЯ; 2.АСТРОНОМИЯ; 3.ГЕОДЕЗИЯ; 4.ГЕОДИНАМИКА; 5.ГРАВИМЕТРИЯ; 6.Ғарыштық геодезия; 7.ГЕОФИЗИКА; 8.ОПТИКАЛҚ ФИЗИКА; 9.МАТЕМАТИКА.
3.ЖЕРСЕРІКТІК НАВИГАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР
GPS, ГЛОНАСС, NAVSTAR, GALILEO деген сөздер бүгінде баршаға мәлім.
Біз олардың қалай жұмыс істейтіндерінен де хабардармыз. Десек те
ЖСНЖ (жерсеріктік навигациялық жұйелер) туралы түсінік бергенді жөн
көрдік.
4.ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ ҒЖНЖ-НІҢ ТӨМЕНДЕ КӨРСЕТІЛГЕН ТҮРЛЕРІ БАР:
1. GPS - (Global Positioning System), ғаламдық позиционирлеу жүйесі, АҚШ;
2. ГЛОНАСС - (ғаламдық навигациялық серіктік жүйе, Ресей);
3. GNSS - Global Navigation Satellite System), Еуропалық ғарыштық агенттіктің (ESA) одақтың жүйесі. Бұл жүйе GPSтің де ГЛОНАСС-тың да
сигналдарын өңдей алады. 2003 жылы Еуропалық ғарыштық агенттігі (ESA)
осы GNSS жүйесін тесттен өткізді.
5.GPS
GPS (ағылш. Global Positioning System -- жаһандық позициялау жүйесі, Джи Пи Эс деп оқылады) -- аралықты, уақытты және орналасу нүктесін анықтауға арналған навигацияның жерсеріктік жүйесі. Жердің кез келген жерінде (полярлық аумақты қоспағанда), кез келген ауа-райында, сонымен қатар ғаламшардың ғарыштық аймағында нысанның орны мен жүру жылдамдығын анықтап бере алады. Жүйені АҚШ Қорғаныс министрлігі жасаған. Системаны қолданудың негізгі принціпі - мекенжайды, уақытты өлшеу бағыты мен синхронды қабылдаулар арқылы спутниктік навигациялық антенналар арқылы табу.
5.1 ТАРИХЫ
Спутникті навигацияны құрастыру жайында идея 1950-ші жылдары пайда болды. Ол кезде КСРО ең алғаш Жердің жасанды серігін ұшырды, американдық ғалымдар және Ричардом Кершнердің бастауымен сигналды байқады, сигнал кеңестік спутниктен байқалды, Доллер эфектісінің көмегімен сигналдың қабылдану спутник жақындаған сайын артатындығы, ал алыстаған сайын азаятындығы байқалды. Ашылымның мағыздылығы, егер де Жердегі өзінің координаттарын нақты білсе, онда спутниктің арақашықтығы мен жылдамдығы анықтау мүмкіндігі арта түседі, және де керісінше спутниктің нақты орнын біліп, өзіміздің нақты кооридинаттарымыз бен жылдамдығымызды біле аламыз. Бұл идея 20 жылдан кейін жүзеге асты. 1973 жылы DNSS программасы ынтагерлікпен өзгертілді, кейіннен Navstar-GPS-ке өзгертілді, ал кейін GPS. Алғашқы тесттік спутник 1974 жылы 14 шілдеде орбитаға ұшырылған болатын. Ал соңғысы барлық спутниктің 24-нен соң, қажеттісі жер бетін толық жабу үшін 1993 жылы орбитаға ұшырылды, сөйтіп GPS құралдандыруға қойылды. GPS-ті қолдану ракеталарды қозғалмайтын нысанаға тікелей жіберуге мүмкіншілік тудырды, ал кейін судағы және ауадағы қозғалатын обьекттер үшін де мүмкін болды.
5.2Техникалық реализация
GPS үш негізгі сегменттерден тұрады: космостық, жетекші және қолданушы.
GPS спутниктері сигналды космостан жібереді, және де барлық GPS қабылдағыштар бұл сигалды өздерінің мекенін үш кескінді координаталы
режимде көрсету үшін қолданады. Космостық сегмент 32 спутниктен тұрады, және де Жердің ортағы орбитасында айналады. Жетекші сегмент өзімен негізі жетекші станция мен бірнеше қосымша станцияларды көрсетеді, сонымен қатар жергілікті антеналар мен мониторинг станцияларын көрсетеді, айтылған бірнеше ресурстар басқа да проектермен ортақ болып табылады. Қолданушы сегмент мыңдаған GPS приемниктерін көрсетеді және де АҚШ әскерлерінің қосуымен миллиондаған құрылғыларды таба алады, олардың иегерлері жай қолданушылар болса да.
5.3Геодезиядағы GPS өлшеулердің принципі
Геодезиядағы GPS өлшеулердің принципі. Геодезиялық GPS өлшеулерін GPS
қабылдағыштарымен төрт (одан да көп) жер серіктерін бір уақытта бақылау арқылы жүргізіледі. Екі қабылдағыштың бірі-базалық, ал екіншісі қабылдағыш-ровер болып келеді. Базалық қабылдағыш барлық өлшеу процесі бойы координаталары белгілі геодезиялык негіз пункттерінде орналасады. Ал, ровер координаталары анықталатын нүктелер бойынша жылжиды. Осы екі қабылдағыштар арқылы алынган деректердің нәтижесінде, база мен ровер аралығындагы кеңістіктік вектор анықталады. Бұл вектор базалық сызық деп аталады. Базадан есептегендегі ровердің орнын анықтау үшін әр түрлі өлшеу әдістері қолданылады. Бұл әдістер өлшеулерді жүргізудің үзақтығымен ерекшеленеді, яғни нақтылы уақытта өлшеулер жүргізу үшін радио модель қолданылады. Ол база деректерін роверге жіберіп отырады. Нәтижелер, яғни нүкте координаталары далалық жағдайда белгілі болады. Өлшеу нәтижелерін өндеу алғаш далалық деректерді жазып алып және кейін офистік компьютерлерде қайтадан
өндеуді талап етеді. Өндеу әдістерін тандау келесі факторларға: қабылдағыштық түріне, қажетті дәлдікке, уақыттық тығыздығына және нәтижелерді алудың нақты уақытына байланысты болады.
5.4GPS өлшеу әдістері
GPS өлшеу әдістері. GPS өлшеулер кинематикалық, дифференциялдық және тез статика әдістері арқылы жүргізіледі. Кинематикалық және дифференциялдық әдістер тек нақтылы уақытта өлшеуге, ал тез статистика кейін өндеуге қолайлы. Кинематикада ровер мен базаға ортақ төрт немесе
одан да көп жер серіктерімен фазалық өлшеулер жүргізіледі. ... жалғасы
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
"Геодезия және картография" кафедрасы.
СӨЖ
Тақырыбы: Мамандық саласындағы соңғы жетистиктер. Геодезияда ғарыштық құралдырды қолдану.
Тексерген: Оразбекова Г.Б
Орындаған: Саулебеков Д.Ж
2017-2018 оқу жылы
Жоспар:
1.Ғарыштық геодезия
2.Ғарыштық геодезияның басқа ғылыми пəндермен байланысы
3.Жерсеріктік навигациялық жүйелер
4.Қазіргі ғарыштық жаңалық түрлері
5.GPS
6.GNSS - (Global Navigation Satellite System)
7.ГЛОНАСС
8.Қорытынды
9.Пайдаланылған әдебиеттер
1.ҒАРЫШТЫҚ ГЕОДЕЗИЯ КОСМИЧЕСКАЯ ГЕОДЕЗИЯ COSMIC GEODESY
Ғарыш араб тілінде - кеңістік, космос деген сөздің мағынасын білдіреді.
Ғарыштық геодезия (ҒГ) - Жердің жасанды серіктерінің, ғарыштық кемелер мен аппараттардың көмегімен жер беті нүктелерінің геометриялық арақашықтықтарын, Жердің гравитациялық өрісін, жер бетіндегі табиғи және адамның инженерлік әрекеттеріне байланысты өзгерістерді зерттейтін геодезияның бір саласы. Ғылым мен техниканың кейінгі жылдарда қарқынды дамуы координаталар мен координаталар өсімшелерін анықтаудың ең дәл ғарыштық әдісін жасауға мүмкіндік туғызды. Бұл әдісте геодезиялық тораптардың бекітілген (қозғалмайтын), координаталарын кез келген уақытта есептеп алуға болатын жылжымалы серіктері пайдаланылады.
2.ҒАРЫШТЫҚ ГЕОДЕЗИЯНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМИ ПӘНДЕРМЕН БАЙЛАНЫСЫ
1.ЖОҒАРҒЫ ГЕДЕЗИЯ; 2.АСТРОНОМИЯ; 3.ГЕОДЕЗИЯ; 4.ГЕОДИНАМИКА; 5.ГРАВИМЕТРИЯ; 6.Ғарыштық геодезия; 7.ГЕОФИЗИКА; 8.ОПТИКАЛҚ ФИЗИКА; 9.МАТЕМАТИКА.
3.ЖЕРСЕРІКТІК НАВИГАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР
GPS, ГЛОНАСС, NAVSTAR, GALILEO деген сөздер бүгінде баршаға мәлім.
Біз олардың қалай жұмыс істейтіндерінен де хабардармыз. Десек те
ЖСНЖ (жерсеріктік навигациялық жұйелер) туралы түсінік бергенді жөн
көрдік.
4.ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ ҒЖНЖ-НІҢ ТӨМЕНДЕ КӨРСЕТІЛГЕН ТҮРЛЕРІ БАР:
1. GPS - (Global Positioning System), ғаламдық позиционирлеу жүйесі, АҚШ;
2. ГЛОНАСС - (ғаламдық навигациялық серіктік жүйе, Ресей);
3. GNSS - Global Navigation Satellite System), Еуропалық ғарыштық агенттіктің (ESA) одақтың жүйесі. Бұл жүйе GPSтің де ГЛОНАСС-тың да
сигналдарын өңдей алады. 2003 жылы Еуропалық ғарыштық агенттігі (ESA)
осы GNSS жүйесін тесттен өткізді.
5.GPS
GPS (ағылш. Global Positioning System -- жаһандық позициялау жүйесі, Джи Пи Эс деп оқылады) -- аралықты, уақытты және орналасу нүктесін анықтауға арналған навигацияның жерсеріктік жүйесі. Жердің кез келген жерінде (полярлық аумақты қоспағанда), кез келген ауа-райында, сонымен қатар ғаламшардың ғарыштық аймағында нысанның орны мен жүру жылдамдығын анықтап бере алады. Жүйені АҚШ Қорғаныс министрлігі жасаған. Системаны қолданудың негізгі принціпі - мекенжайды, уақытты өлшеу бағыты мен синхронды қабылдаулар арқылы спутниктік навигациялық антенналар арқылы табу.
5.1 ТАРИХЫ
Спутникті навигацияны құрастыру жайында идея 1950-ші жылдары пайда болды. Ол кезде КСРО ең алғаш Жердің жасанды серігін ұшырды, американдық ғалымдар және Ричардом Кершнердің бастауымен сигналды байқады, сигнал кеңестік спутниктен байқалды, Доллер эфектісінің көмегімен сигналдың қабылдану спутник жақындаған сайын артатындығы, ал алыстаған сайын азаятындығы байқалды. Ашылымның мағыздылығы, егер де Жердегі өзінің координаттарын нақты білсе, онда спутниктің арақашықтығы мен жылдамдығы анықтау мүмкіндігі арта түседі, және де керісінше спутниктің нақты орнын біліп, өзіміздің нақты кооридинаттарымыз бен жылдамдығымызды біле аламыз. Бұл идея 20 жылдан кейін жүзеге асты. 1973 жылы DNSS программасы ынтагерлікпен өзгертілді, кейіннен Navstar-GPS-ке өзгертілді, ал кейін GPS. Алғашқы тесттік спутник 1974 жылы 14 шілдеде орбитаға ұшырылған болатын. Ал соңғысы барлық спутниктің 24-нен соң, қажеттісі жер бетін толық жабу үшін 1993 жылы орбитаға ұшырылды, сөйтіп GPS құралдандыруға қойылды. GPS-ті қолдану ракеталарды қозғалмайтын нысанаға тікелей жіберуге мүмкіншілік тудырды, ал кейін судағы және ауадағы қозғалатын обьекттер үшін де мүмкін болды.
5.2Техникалық реализация
GPS үш негізгі сегменттерден тұрады: космостық, жетекші және қолданушы.
GPS спутниктері сигналды космостан жібереді, және де барлық GPS қабылдағыштар бұл сигалды өздерінің мекенін үш кескінді координаталы
режимде көрсету үшін қолданады. Космостық сегмент 32 спутниктен тұрады, және де Жердің ортағы орбитасында айналады. Жетекші сегмент өзімен негізі жетекші станция мен бірнеше қосымша станцияларды көрсетеді, сонымен қатар жергілікті антеналар мен мониторинг станцияларын көрсетеді, айтылған бірнеше ресурстар басқа да проектермен ортақ болып табылады. Қолданушы сегмент мыңдаған GPS приемниктерін көрсетеді және де АҚШ әскерлерінің қосуымен миллиондаған құрылғыларды таба алады, олардың иегерлері жай қолданушылар болса да.
5.3Геодезиядағы GPS өлшеулердің принципі
Геодезиядағы GPS өлшеулердің принципі. Геодезиялық GPS өлшеулерін GPS
қабылдағыштарымен төрт (одан да көп) жер серіктерін бір уақытта бақылау арқылы жүргізіледі. Екі қабылдағыштың бірі-базалық, ал екіншісі қабылдағыш-ровер болып келеді. Базалық қабылдағыш барлық өлшеу процесі бойы координаталары белгілі геодезиялык негіз пункттерінде орналасады. Ал, ровер координаталары анықталатын нүктелер бойынша жылжиды. Осы екі қабылдағыштар арқылы алынган деректердің нәтижесінде, база мен ровер аралығындагы кеңістіктік вектор анықталады. Бұл вектор базалық сызық деп аталады. Базадан есептегендегі ровердің орнын анықтау үшін әр түрлі өлшеу әдістері қолданылады. Бұл әдістер өлшеулерді жүргізудің үзақтығымен ерекшеленеді, яғни нақтылы уақытта өлшеулер жүргізу үшін радио модель қолданылады. Ол база деректерін роверге жіберіп отырады. Нәтижелер, яғни нүкте координаталары далалық жағдайда белгілі болады. Өлшеу нәтижелерін өндеу алғаш далалық деректерді жазып алып және кейін офистік компьютерлерде қайтадан
өндеуді талап етеді. Өндеу әдістерін тандау келесі факторларға: қабылдағыштық түріне, қажетті дәлдікке, уақыттық тығыздығына және нәтижелерді алудың нақты уақытына байланысты болады.
5.4GPS өлшеу әдістері
GPS өлшеу әдістері. GPS өлшеулер кинематикалық, дифференциялдық және тез статика әдістері арқылы жүргізіледі. Кинематикалық және дифференциялдық әдістер тек нақтылы уақытта өлшеуге, ал тез статистика кейін өндеуге қолайлы. Кинематикада ровер мен базаға ортақ төрт немесе
одан да көп жер серіктерімен фазалық өлшеулер жүргізіледі. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz