Публицистикалық стиль

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш.Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті
Филология және педагогика факультеті
Қазақ филологиясы кафедрасы

РЕФЕРАТ
Пәні: Қазіргі қазақ тілінің стилистикасы
Тақырыбы: Публицистикалық стиль

Орындаған:Қабиден Айсұлу КОК 71тобы
Тексерген:ф.ғ.д., профессор Б.Шалабай

Көкшетау 2020ж
Мазмұны
Кіріспе. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3
Негізгі бөлім
1. Публицистикалық стиль, оның қолданыс аймағы мен қызметі ... ... ...4
1.1. Публицистикалық стильдің белгілері, оның қалыптасуына ауызекі сөйлеу және көркем әдебиет стильдерінің әсері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2. Публицистикалық стильдің жанрлық көптүрлілігі, тілдік белгілері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4-11
Қорытынды. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..15

Пайдаланылған әдебиеттер. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16

Қазақ тіл білімінде публицистикалық стиль (бұқаралық ақпарат құралдарының тілі) функциональды стильдердің бірі ретінде әбден қалыптасып, жан-жақты зерттелуде. Публицистикалық стильдің екінші бір ерекшелігі - ұлттық әдеби тілдің толығуына зор ықпал етеді, әрі әдеби тілдің лексикалық, грамматикалық жүйелеріндегі даму ерекшеліктерін көрсете алады. Публицистикалық стиль тілдің екі қызметін атқарады, бірі - хабар беру, екіншісі - ықпал ету. Публицистикалық стильдегі жарияланымдардың мазмұны қоғам, адам өмірінің түрлі жағдайларын үгіттеу-насихаттау сипатында болып, тілдегі әсерлі, сезімдік және бейнелі сөздерді қолдану басым болады да, баяндалған мәселелер нақты фактілер мен құжаттарға негізделеді. Публицистикалық стильдің негізгісі әрі алғашқысы газет тілі болып есептеледі. Бұл тұрғыдан тұңғыш қазақ газеттерінің тілін Б.Әбілқасымов, 1920 жылдардағы мерзімді баспасөз тілін С.Исаев, қоғамдық публицистикалық стильді О.Бүркітов т.б. ғалымдар зерттеген. Қазіргі қоғамдық әлеуметтік шындыққа байланысты коммуникативтік қызметі ерекше публицистикалық стильдің жан-жақты қырлары түрліше бағытта зерттелуде. Мысалы, газет лексикасына байланысты А.Алдашеваның, Б.Момынованың, сол сияқты публицистика, газет тілінің прагматикасы туралы Б.Жұмағұлованың, Ф.Жақсыбаеваның т.б. зерттеу еңбектері бар. Ал теледидар тіліне байланысты зерттеулер енді жүргізіле бастады. Мәселен, теледидар хабарлары тілін лингвопрагматикалық аспектіде зерттеген ғалым Г.Машинбаева, сондай-ақ теледидардан берілетін хабарлардың тілін cөз мәдениеті тұрғысынан Д.Бисмильдина талдап қарастырған. Белгілі ғалым Н.Уәли Қазақ сөз мәдениетінің теориялық негіздері атты диссертациялық жұмысында публицистикалық дискурс және сөз мәдениетi мәселелеріне назар аударып, жаңа бағыт-бағдарлар тұрғысынан публицистикалық стильдің сөз мәдениетімен арақатынасын тиянақты зерттеген. Публицистикалық стиль - қоғамдық-саяси, үгіт-насихаттық әдебиеттерде, бұқаралық ақпарат құралдарында, деректі фильмдерде қолданылатын функционалды стильдердің бірі. Публика - латын сөзі, көпшілік мәнін білдіреді. ХІХ ғ. ІІ жартысында негізі қаланған стиль түрі - бүгінде қоғамға аса қажетті, маңызды мәселелерді насихаттап, көпшілікке кеңінен қызмет етіп отырған қазіргі әдеби тілдің ең жүгі ауыр, елеулі саласы. Публицистикалық стильдің шағын түрлері жайында қазіргі ғылым саласында әрқилы пікірлер кездеседі. Бірқатар зерттеушілер публицистиканың жанрлық түрлерімен (газет тілі, радио тілі, теледидар тілі, кино тілі, т.т.) байланыстырып, оларды жеке-жеке стилішілік түрлері деп есептейді. Негізінде аталған стильдің шағын түрлерін шартты түрде былайша жіктеуге болады: үгіттік публицистикалық шағын стиль; саяси-идеологиялық публицистикалық шағын стиль; саяси-бұқаралық публицистикалық шағын стиль. Әрқайсысының бір-бірінен ерекшеленетін сөз қолдану белгілері болады, кейде тілдік-стилистикалық тұрғыдан ортақ тұстары да ұшырасады. Саяси мазмұндағы дін тақырыбына арналған өткір мәселелердің сөз болып отырғаны түсінікті, қалың бұқараға етер әсері де ерекше, идеологиялық іс-шаралардың дұрыс жолға қойылғандығы, Елбасының салиқалы саясатының арқасында еліміздің сарабдал даму жолы жайында саяси мәселелерден толыққанды ақпарат ала аламыз. Публицистикалық стильдегі шығарма қандай тақырыпқа жазылса да, логикалық жағынан дәлелді, көңілге қонымды болып, бұқараға ықпал ету сипаты басым келеді. Қоғамдық өмірдегі жаңалықтар, өзгерістер туралы жұртшылықты құлағдар етіп, қоғамдық пікір қалыптастырады. Публицистикалық стильдің барлық жанрларына ортақ мынадай қызметтері айқындалған: ақпараттық (түрлі деректер мен хабарларды жеткізу); түсініктеме-баға берушілік (берілетін деректер көбінесе түсіндірумен, талдаумен немесе баға берушілікпен жеткізіліп отырады);танымдық-ағартушылық (мәдени-тарихи және ғылыми материалдарды жариялай отырып, БАҚ тыңдармандардың, оқырмандардың, көрермендердің білім қорын толықтырып отырады);ықпал ету қызметі (көпшіліктің саяси-әлеуметтік көзқарасына, санасына әсер етушілік);гедонистикалық (әдетте, мұндай қызмет көңілді хабарларды жеткізу кезінде байқалады, әсіресе, радио мен телевизия арқылы кез келген хабардың тыңдарман мен көрермендердің көңіл-күйін көтеретіндей, эстетикалық қажетін өтейтіндей тартымды, әсерлі жүргізілуі).
Публицистикалық стильдің экстралингвистикалық сипаты мынадай: ақпараттың жедел қабылдануы; хабардың толыққанды жеткізілуі; баяндаудың: а) нақтылығы; ә) фактографиялылығы; б) логикалылығы; в) ықшамдылығы; г) экспрессивті-эмоционалдылығы; ғ) қимыл-әрекетке итермелеуі. Публицистикалық стильдің (бұқаралық ақпарат құралдарының) жазбаша түріне мерзімді баспасөз (визуалдық), ауызша түріне радио (аудиалдық), теледидар хабарлары, деректі кино (аудиовизуалдық) жататыны белгілі. Ал жанрлық түрлері: бас мақала, ақпараттық хабар, очерк, халықаралық шолу, памфлет және сұхбат, т.т. Әрқайсысының өзіндік сөз қолдану ерекшелігі, экстралингвистикалық, тілдік-стильдік сипаты (белгілері) айқындалады. Басты стильдік сипаты: мұнда қолданылатын сөз үндеу мәнінде жұмсалады. Сөз эмоционалды-экспрессивті сипатта болады (еңбек ардагері, дем беруші, көшбасшы, нық қадаммен, т. б.). Тілдің осындай эмоционалды-экспрессивтілігі жағынан көркем стильге жақын, ал фактіні толық және жүйелі баяндау тәсілі жағынан ғылыми стильге жақын екендігі көрінеді. Публицистикалық стильдің әдеби ауызша түріне радиотеледидардан берілетін хабарлар жатады дедік. Зерттеушілер телехабарлардың құрылымы тетрададан (төрттіктен) тұратындығын атап көрсетеді: сөйлеу тілінен; табиғи дыбыстан; музыкадан; көріністен (М.Серғалиев).
Олай болса, аудиовизуалдық хабарлардың адресаттары көрермен, тыңдарман, кей реттерде бұған қоса оқырман болып келеді. Бұқаралық ақпарат құралдарының осындай ерекшеліктеріне байланысты ол хабарлардың тілдік сипаты да әр түрлі дәрежеде көрінеді.
Публицистикалық стильдің барлық түрлеріне ортақ лингвистикалық ерекшеліктер төмендегідей: лексика мен фразеологияда - қоғамдық-саяси терминдер мен сөздер (хабар, репортаж, ереуіл, парламент, демократия, сұхбат, диктор), бағалауыш лексикалық бірліктер (ұлтжандылық, көшбасшысы, бәсекеге қабілетті, ұрпақтар сабақтастығы, ақпараттар ағыны т.т.), ілгеріде келтірілген эмоционалды-экспрессивті сөз орамдары, перифразалар (көгілдір экран, ақ халатты абзал жан, қара алтын, дала кемесі т. б.), стандарт тілдік бірліктер (арнайы тілші репортажы, жаһан жаңалықтары, тілшіміз әңгімелейді, т.т.); грамматикада - қосарлы сөздер (бұқаралық-саяси, үгіт-насихаттық т.б.), бұйрық рай тұлғалы сөздер (жүзеге асырайық, оңды нәтижеге жетеміз, іске жұмылдырылсын), сөздердің инверсиялануы, қаратпа сөздердің, риторикалық сұрақтардың, әртүрлі қайталамалардың, көркемдік құралдардың қолданысқа түсуі, ықшамдалған сөйлемдер мен түрлі синтаксистік құрылымдардың пайдаланылуы, өзге де стиль түрлеріне тән белгілердің кездесуі жиі байқалады. Мәселен, ақпараттың толық әрі нақты жеткізілуін қамтитын синтаксистік құрылымдарға негізделген баспасөз тіліне қарағанда, теледидардан көрсетілетін жаңалықтар мен ақпараттар легі қысқа әрі нұсқа үлгісіндегі сөйлемдермен жеткізіледі, онда стандарт тілдік бірліктер, дәстүрлі қалыптасқан сөз үлгілері жиі жұмсалады: Бүгінгі көретіндеріңіз; Арнайы тілші репортажы; Назарларыңызға ұлттық арнаның қорытынды жаңалықтары; Тікелей эфирде Хабар арнасының қорытынды жаңалықтары; Хабарымызды жалғастырамыз; Тілшіміз әңгімелейді; Ендігі кезек спорт жаңалықтарында; Жаһан жаңалықтары; Бүгін сіздермен Айзада Жақсыбек, Медетжан Ызғұтты, т.б. Мұндай құбылыс - теледидар хабарлары тілінің табиғатына тән ерекшелік. Публицистикалық стильдің ауызша әдеби түрі - өзінің атқаратын қызметі, тілдік-стильдік элементтерді пайдалану принциптері, кімдерге қаратыла айтылатындығы жағынан жазба тілден де, ауызекі сөйлеу тілінен де бөлек танылатын құбылыс. Бұл түрі шаршы топ алдында сөйленетін, ресмилік сипаты бар тіл тәжірибесіне негізделеді. Зиялылaрдың қудaлaуғa ұшырaуы және ұлт мәселесінің Қазақ тілі газетінде көрініс тaбуы. Қaзaқ тілі гaзетінің 1923 жылы мaусымның 30-ы күнгі сaнындa Төңкеріс жемісі һәм әлеумет қызметтері деген Жүсіпбек Aймaуытовтың мaқaлaсы жарияланды.Пaртиялық билік бұзaқылaр сaнaтынa сaлықтың көптігіне нaрaзылық білдіргендерді не пaртия мүшелерін дөрекілік көрсетіп, сыйлaмaғaн, жергілікті әкім-қaрaлaрдың әділдігіне күмән келтіріп, қaрсы пікір білдіргендерді жaтқызды, әрі олaрды бaнды деп те aтaды. 4-5 aдaм жинaлa қaлсa, кеңес билігіне қaрсы шықпaқшы деген желеумен қaмaуғa aлып, оғaн өтірік куәгерлер aлынып, қaрaпaйым хaлықты сендіріп, қылмыскер жaсaғaн aдaмдaрын жaзaғa тaртып жaтты. Жергілікті кеңес билігі мен пaртия хaлық aрaсындa болып жaтқaн бaссыздықтaрғa бұрынғы пaтшa қызметінде болғaндaр, aлaшордaшылaр, ұлтшылдaр пaртия құрaмынa кіріп, ішімізге іріткі сaлудa деген сылтaумен пaртия ішін жaппaй тaзaрту ісіне белсене кірісті. Сол aрқылы Кеңестік жүйенің сaйқaл сaясaты Қaзaқстaндa этникaлық aрaздықты тудырып қaнa қоймaй, олaрды бір-біріне жaуықтырып, жaлa жaбу, тіпті өлтіру сияқты фaктілерді қолмен жaсaды.(Айгүл Дәден,Қазақ үні газеті)
Демек, ана тіліміздің сөздік қорын байытып, әдеби тілімізді дамытып кеңейтетін, сөйлеу мәдениетін көтеруге пайдасын тигізетін теледидар тілін ғылыми тұрғыдан зерттеп-зерделеу мәселесі аса маңызды болып отыр. Осы бағыттағы түбегейлі ғылыми зерттеу жұмыстары бірінші кезекте радио-теледидар тілі дейтін мәселелердің жете сөз етілмей, қарастырылмай келе жатқандығын алғаш рет таныған ғалым М.Серғалиевтың[1]бірқатар мақалалары мен ой-тұжырымдарынан басталады. Ғалым телехабарлардың тіл тазалығы жөнінде, ондағы тележүргізушілер мен дикторлардың тілінде ұшырасатын бейнормалық элементтердің орынсыз қолдану мәселелерін сынай отырып, тіл мәдениетінің көрсеткіші - газетжурналдар мен радио, теледидар тілі екенін пайымдай келіп: Солай бола тұра, радио тілі, телевизия тілі дейтін мәселелер тасада қалып келе жатыр. Саусақпен санарлық газет мақалалары бұл олқылықты тіптен толтыра алмайды. Әлі бұл тұрғыдан теориялық та, практикалық та мәні бар жайлар толып жатыр. Ондағы жылдар бойы жинақталған материалдар негізінде радио тілінің де, телевизия тілінің де теориясын жасайтын мезгіл жетті - дейді. Бұл пікірдің айтылғанына біраз уақыт өтті. Бұл бағытта жоғарыда айтылғандай, теледидар тілін зерттеу ісі қолға алынып, теориялық мәселелері біршама ғылыми тұрғыдан игеріле бастады. Мысалы, "Қазақ әдебиеті" газетінде басылған мына бір мақаланы алайық:
Бүгін, 5 декабрь, байтақ Отанымызда азамат мерекесі, СССР Конституциясының күні. Біздің Конституциямыз -- бүкіл дүние жүзінде, адамзат тарихында тұңғыш рет азамат басын ардақтаған, оған еркін тыныс, толық право, өміріне өріс ашқан Конституция. "Мен Совет Одағының азаматымын!" -- деп әрбір совет адамы өзін мақтанышпен таныстыра алады, ол өзінің советтік ұлы отанын советтік ұлы мемлекеттің, туысқан Коммунистік партиясын мақтаныш етеді..Радио-теледидар хабарларының тілі қандай дәрежеде дегенде, жинақтап айтар болсақ, жаңалықтарды дер кезінде жеткізу қызметінің қалыптасқандығы; материалдардың нақтылы тақырыппен, жүйемен топтастырылуы; диалогке қатынасушылардың сөйлеуге әзірлену дәстүрі; хабар жүргізушінің еркін түрде, қысылмай сөйлеуі; хабардың берілу тәртібіне сәйкес техникалық құралдардың пайдаланылу реті т.б. біршама тартымды сипатта көрінеді. Радио-теледидар тілі ауызекі сөйлеу тілімен тең емес, арақатынасын ажырату керек. Осындай шарттары сақталмайды (ұйым-мекеменің атаулары толық айтылмайды, орыс сөздерінің орынсыз қолданылуы, бір сөздердің жөнсіз қайталанулары т.б.). Әрине, сөздерді сұрыптап, керегінше пайдалану хабардың жанрлық ерекшелігіне қарай жүзеге асады. Ауызша сөйлеу түрі болған соң, әдеби тілде, оның норма-заңдылықтарын мүмкіндігінше сақтап жеткізуі қажет. Әсіресе, орфоэпиялық норма, оны құрайтын заңдылықтарды меңгеру, тыңдарман дұрыс түсініп қана қоймай, әсерлі қабылдауы үшін дауыс, интонация, екпінді дұрыс қою, кідіріс жасау, дауыстың сазы, қарқыны, сарыны, биіктігі тәрізді сапалық ерекшеліктерін жетік игеру маңызды болып есептеледі. Осы талаптар тұрғысынан кездесетін кемшін тұстар, жайттар баршылық (техникалық құралдар жеткізілмеуде..., юристік заңды білетін адамдар, орыс тіліндегі көрімдерді көріңіздер) т. б. Сондай-ақ публицистикалық стильдің ауызша түріне бұрыннан қалыптасқан шешендік сөз жатқызылады. Шешендік сөз (ораторство) - Ежелгі Грекия мен Рим заманынан бері қарай көптеген халықтардың мәдени-рухани өміріндегі өнердің бір түрі. Шешендік өнер мен шешендік сөз өзара тығыз байланысты болғанымен, екеуі екі басқа түсінік атаулары: шешендік өнер актінің, яғни іс-әрекеттің атауы, ол әлеуметтік қызмет атқарады. Шешендік өнер (риторика) -- өзінің нысанасы, теориясы, категориялары, тарихы бар жеке сала болып табылады. Ал шешендік сөз шешендік өнер иелерінің шаршы топ алдында сөйлейтін сөзі. Бірақ көпшілік алдында айтылатын сөздің бәрі шешендік емес. Шешендік сөз мынадай талаптарға жауап беру керек: 1) белгілі бір әлеуметтік мәні бар тақырыпты қозғайтын және шаршы топ алдында айтылатын сөз болуы керек; 2) әңгіме өзегінің дәлелі (аргументі) болуы тиіс, соның арқасында тыңдаушыларға бір нәрсені әуелі түсіндіріп, содан соң ойлантып, ақырында бір харекетке ұмтылдыруды көздеуі қажет; 3) тыңдаушыларға жақсы әсер етіп, сүйсіндіретін эстетикалық қасиеті болуы тиіс. Қазіргі шешендік сөздердің түрлері былайша ажыратылады: 1) әлеуметтік-саяси тақырыптағы шешендік сөздер - митинг, конференция, съезд, сессиялардағы сөздер, баяндамалар, хабарламалар, радио-теледидардан берілетін саяси, әлеуметтік шолулар т.б.; 2) академиялық шешендік - жоғары оқу орындарындағы дәрістер, ғылыми баяндама, хабарлама т.б.; 3) сот ісіндегі шешендікке прокурордың айыптау сөзі, адвокат-қорғаушының сөзі, айыпкердің сөзі; 4) әлеуметтік тұрмыстағы шешендік; 5) діни қызметте қолданылатын шешендік (құран оқу, қазақша иман сөздері). Барлығына қойылатын басты талап - оның көркем, әсерлі болуы... (Р.Сыздық). Демек, публицистикалық стиль - саясат пен идеологияның құралы ретінде қызмет етеді, әртүрлі саяси ақпараттар ағыны мен жаңалықтарды дер кезінде жеткізіп, оған баға беріп, бұқараға ықпал ету тәрізді маңызды міндеттер атқарады. Қоғамдық мәні бар мәселеге көпшілік назарын аударту мақсатында ой мен сезімге қатар әсер етерліктей экспрессивті-эмоционалды мәндегі тіл бірліктері жиі қолданылады. Мұндай ерекшелікті төмендегі үзінділерден аңғаруға болады: Абайы жоқ, Жамбылы жоқ, Мұхтары жоқ ел шын бақытсыз болар еді. Не деген әділетсіздік: тұлпарды тұсап қояды да, ал, шап! дейді. Депутаттар орысшаға жүйрік дейді, қазақшаға күйбіктейді. Мемлекет басшыларынан бастап, жергілікті әкімтайға дейін қазақша сөйлемесе, бұл тілде ресми құжаттар жүргізілмесе - оның несі мемлекеттік тіл?! (Егемен Қазақстан). Адамзат баласының жан дүниесін тебірентерлік өткір мәселелердің көтеріліп отырғандығы анық байқалады. Ол мәселе - бүгінгі ана тіліміздің тағдыры. Депутаттар орысшаға жүйрік дейді, қазақшаға күйбіктейді деген сөйлемдегі қарама-қарсы мағынадағы екі баяндауыш (жүйрік дейді, күйбіктейді) арқылы автор мемлекет органдарындағы азаматтардың сол мемлекеттік заңға бағынбай отырғандығын, заң тізгінінде отырып-ақ оны мойындамайтынын ащы мысқылдайды, адам характеріндегі қарама-қайшылықты антонимдік сөздермен орынды көрсетеді. Оқырман көңіліне жылы сезім ұялататын жағымды мәндегі эмоционалды сөздер де, риторикалы сұраулы сөйлемдер де публицистикалық стиль үлгілерінде жиі жұмсалады: Өз халқын әлемге танытатын, ұлттық өнер иелері аз ба бізде? Сонау Әміре салған жол жалғасып барады. Танылған тарлан шеберлердің аттарын қайталамай-ақ, соңғы кезде суырылып шығып, басқа дүниеге белгілі болған бірегей дарындарымыз баршылық (К.Смайлов). Публицистикалық стильдегі туындыларда автордың (публицистің) басты нысанасы - идеялық көзқарасы мен саяси, адамгершілік бағытының айқындығын таныту, әлеуметтік жүгі бар мәселені көтеруге және оны шешуге ат салысуға қатынасын көрсету. Газеттен алынған төмендегі тағы бір үзіндіге назар аударалық: Қазақстан жеріне қашаннан да көз алартушылар аз емес еді ғой. Қазақтың дүркін-дүркін қырылып, өспей қалғанының бір қырсығы - осыншама жерге өзгелердің өзеурей қарағандығынан емес пе еді (Ш.Мұртаза). Бұл үзіндіде экспрессивті, бағалауыштық сөздер арқылы автордың қоғамдық-саяси жағдайға қатысы, оған баға беруі, өзіндік көзқарасының әлеуметтік сипаты анық көрінеді. Автордың көз аларту деп отырғаны жай көз аларту ғана емес, өзгеге үстемдік жасап, қоқан-лоққы көрсету деген сөздің сыпайы қолданысы болса, қырылып, өспей қалу - шындықты жалпылай жеткізіп тұрған тура мағыналы сөз. Ал өзеурей қарау - суық қолын салғысы келіп, қомағайлана, құныға қарау деген мағынада қолданылған деп түсінуге болады. Публицистикалық стильдің басты ерекшелігі: ол ұлттық әдеби тілдің жетілуіне, сөздік қазынасының толығуына зор ықпал етеді, сол арқылы әдеби тілдің лексикалық-грамматикалық жүйесіндегі даму сипатын, жаңа бірліктердің нормалану үдерісін көрсете алады. Публицистикалық стильдің қысқаша талдау үлгісі: 1.Қарым-қатынас аясы (қолданылатын орны): газетте, саяси-қоғамдық журналдарда (жазбаша түрі), ал жиналыстар мен митингілерде, радио-теледидар хабарларында (ауызша түрі). 2.Қарым-қатынас мақсаты: заттар мен құбылыстардың мәнін ашу, оған көпшіліктің назарын аудару; жұртшылықты белгілі іске жұмылдыру, белгілі бір мақсатқа үндеу, иландыру; сондай-ақ белгілі бір құбылысқа оң не теріс баға беріп, қоғамдық пікір туғызу. 3.Стильдік сипаты: сөз үндеу, жұршылықты иландыру, үгіттік-насихаттық мәнінде жұмсалады. Сөз ой мен сезімге қатар әсер етерліктей болып келеді. 4.Тілдік ерекшеліктері: а) лексика-фразеологиялық: зат пен құбылысқа оқырман назарын аудару үшін экспрессивті-эмоционалды реңктегі сөздер және бағалауыш лексика (ХХI ғасыр көшбасшысы, ұлтжандылық, жарыс жүлдегері, еңбек майданы, ерлік мектебі, бәсекеге қабілетті, жасампаз ел, тұлға, перзент, сыбайлас жемқорлық, ұрпақтар сабақтастығы, егемендік, Тәуелсіздік, бостандық т.б); , - жалпы саяси лексика, халықаралық терминдер, күрделі тіркестер (егемендік, өркениет, бағдарлама, демеуші, халықаралық олимпиада, ұлттық театр, қаржы дағдарысы, Ата заң, тәуелсіздік туы, саяси тұрақтылық, теңге бағамы, ақылы оқу, қолжетімді баспана, т.б); - тұрақты сөз тіркестері, мақал-мәтелдер, афоризмдер мен перифразалар (Жауапкершілігі ұлан-асыр істе заңғар шыңнан көріну - баршамызға парыз. Алдыңғы кезекте саналы болашаққа ұмтылу керек. Жалғыз ағаш орман болмайтындай алған білімің де өз басыңнан артылмаса несі пайда? Үш бәйтерек. Сәкен, Бейімбет, Ілияс! Үшеуінің де жөргегі - ұланғайыр бір даланың топырағы. Үшеуінің туысы қандай бір болса, тұрысы қандай әр бөлек... (Газеттен) Бердібай Шалабай университет қабырғасында талабы зор, ізденгіш шәкірт ретінде атақты ұстаздардың - назарына бірден ілікті. Әрқайсысының өзі жеке бір университет саналатын тілші-ұстаздар: Мәулен Балақаев, Смет Кеңесбаев, Ыбырайым Маманов, Кәкен Аханов, Орынбасар Төлегенов, Мархабат Томанов, әдебиетші-ұстаздар: Бейсенбай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.