Қан айналымы жүйесі ауруларының негізгі қауіп факторлары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 53 бет
Таңдаулыға:

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Қызылорда қалалық емханаға қатысты тұрғындардың қан айналым жүйесі ауруларының қауіп факторлары жайлы ақпараттандыру деңгейі»

МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕР

КІРІСПЕ

1-тарау. ҚАНАЙНАЛЫМ ЖҮЙЕСІ АУРУЛАРЫНЫҢ ДАМУЫНА ҚАТЫСТЫ НЕГІЗГІ ҚАУІП ФАКТОРЛАРЫНЫҢ ТАРАЛУЫ

1. 1 Қан айналымы жүйесі ауруларының негізгі қауіп факторлары

1. 2 Қанайналымы жүйесі ауруларының алдын алудағы стратегиялары мен мақсаты

1. 3 Жалпы қанайналым жүйесі ауруларының қауіп-қатерін бағалаудың негізгі әдістері

1. 4 Қанайналымы жүйесі ауруларының қауіп факторларының таралуы бойынша шетелдік зерттеулердің нәтижелері

1. 5 Шетелде және Қазақстанда қанайналымы жүйесі аурулары скринингтің ұйымдастырылуы

1. 6 Әлем бойынша қанайналым жүйесінің аурулары мен қауіп факторларының таралуы

2-тарау. ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ

2. 1. Зерттеудің материалдары мен әдістері

2. 2 Қанайналым жүйесі ауруларының қауіп факторлары туралы халықтың ақпараттандырылу деңгейін анықтау бойынша сауалнама нәтижелерін бағалау.

2. 3. Қананалым жүйесі ауруларының скринингін өткізетін медицина қызметкерлерінің пікірін бағалау. Скрининг жұмысының сапасын бағалау

ПРАКТИКАЛЫҚ ҰСЫНЫСТАР

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ

ҚОСЫМШАЛАР

Қысқартылған сөздер

ҚЖА - Қанайналым жүйесінің аурулары

ЖҚА - Жүрек - қанайналым жүйесі аурулары

ЖИА - Жүректің ишемиялық ауруы

АГ - Артериялды гипертензия

ГА - Гипертониялық ауру

ҚҚ - Қан қысымы

АҚҚ - Артериалды қан қысымы

ҚФ - Қауіп факторы

ДСИ - Дене салмақ индексі

ТМД - Тәуелсіз мемлекттер достастығы

ДДҰ - Дүниежүзідлік денсаулық сақтау ұйымы

ҚР - Қазақстан Республикасы

ҒЗИ - Ғылыми-зерттеу институты

ДЛП - Дислипопротеидемия

ЖТЛ - Жоғары тығыздықтағы липопротеидтер

ТТЛ - Төмен тығыздықтағы липопротеидтер

МС - Метаболикалық синдром

ЖX - Жалпы холестерин

ҚД - Қант диабеті

ЖТТ - Жүрек-тамырлық тәуекелдік

ТГ - Триглицеридтер

ХС - Холестерин

ХС ЖТЛП - Холестеринді жоғары тығыздықтағы липопротеид

ХС ТТЛП - Холестеринді төменгі тығыздықтағы липопротеид

ГТГ - гипертриглицеридемия

ГХС - гиперхолестеринемия

ПТФ - Популяцияға тәуелді фактор

СТ - Салыстырмалы тәуелділік

CИ - сенім интервалы

СҚҚ - систолалық қан қысымы

ДБ - дене белсенділігі

ЖЖЖ - жүректің жиырылу жиілігі

ПМ МҒЗО - профилактикалық медициналық мемлекеттік ғылыми зерттеу орталығы

ЖМИ - жедел миокард инфарктісі

ЕОК - Европа Кардиологтар Одақтастығы

Кіріспе

Тіркес сөздер: Қанайналым жүйесі аурулары, аурушаңдық, қауіп факторлары, аурушаңдықтың таралуы, тәуекел факторлары туралы хабардар болу, ақпараттандырылу, скрининг, қауіп факторын бағалау, қауіпті бағалау шкаласы, шетелдік зерттеулер.

Тақырыптың өзектілігі: қанайналым жүйесі аурулары ХХІ ғасырдағы әлемнің көптеген елдерінің денсаулық сақтау жүйесінің ең өзекті проблемасы болып табылады. [1] . Әлемдік статистикаға сәйкес, қанайналымы жүйесінің аурулары бүкіл әлемде өлім-жітімнің басты себебі болып табылады: 2012 жылы бұл аурулар 17, 5 миллион адамның өліміне әкеп соқтырды, оның ішінде 7, 4 миллионы жүректің ишемиялық ауруы болса 6, 7 миллионы - инсульттан [2] . Ал 2030 жылға қарай 23, 3 миллионға жуық адам қан айналымы жүйесінің ауруларынан, негізінен жүрек аурулары мен инсульттан қайтыс болады, және бұл аурулар өлімнің басты себептері болып қала береді [3] .

Еуропада қанайналым жүйесі аурулары жыл сайын 4 млн астам адамның өлім-жітім себептерінің біріне айналып отырады, әйелдердің 2, 2 миллионнан астамы (55%) және ерлердің 1, 8 млн-нан (45%) көпшілігі осы аурудан көз жұмады, бірақ та 60 жасқа дейін ерлерде қанайналым жүйесі аурулары басым болып келеді [4] . 2002 жылы орташа есеппен 100 мың адамға шаққанда 2557 адамның негізгі себептерінің бірі қанайналым жүйесі аурулары болды. Олардың ішінде 100 мың адамға шаққандағы 695 оқиға жүректің ишемиялық ауруынан, 100 мың тұрғынға шаққанда 375 оқиға - инсульт, бірақ жартысынан көбі созылмалы жүрек ауруларының үлесңне тиеді [5] .

Ресейде ҚЖА өлім көрсеткіші Еуропаның және Солтүстік Американың көптеген елдерінің көрсеткіштерінен асады және ерлер арасында барлық өлімнің 48% -ын және әйелдер арасында өлімінің 66, 2% -н (орташа 56%) алып отыр. Жыл сайын Ресейде ҚЖА-нан бір миллионнан астам адам қайтыс болады (100 мыңға шаққанда шамамен 700 адам) . Жүректің ишемия ауруының асқынуынан өлім көрсеткіші 51%, церебральды инсульт - 27% [6] .

Қазақстан Еуропалық Одақ елдерінің, Орталық және Шығыс Еуропа мен Орталық Азия өңірінің арасында өлім-жітім деңгейі бойынша бірінші орында тұр. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы халқының өлім-жітімінің стандартталған деңгейі ҚЖА есебінен еуропалық елдердегіден екі есе жоғары [7] . Ресми статистикалық мәліметтерге сәйкес, Қазақстанда ҚЖА-ның жалпы ауру көрсеткіші 2004 жылы 100 мың адамға шаққанда 8504, 1-ден 2014 жылы 13472, 7 өсті (1, 6 есе), бастапқы аурушаңдық - 1845, 1 ден бастап тиісінше 2394, 7-ге дейін (1, 3 есе), ал өлім-жітім сол жылдары 100 мың адамға шаққанда 517, 7-ден 168, 98-ге дейін (3, 1 есе) төмендеді [8] .

Абсолюттік көрсеткіш бойынша сырқаттанушылықтың деректері бойынша Қазақстанда 2010 жылы кардиологиялық науқастардың жалпы саны шамамен 1, 78 млн адамды құрады, немесе он ересек адамның әрбірі ҚЖА - мен емделушісі болып табылады. 2009 жылдан бастап 18, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65 жастағы адамдар арасында қан айналымы ауруларын (артериялық гипертензия, жүректің ишемиялық ауруы) ерте анықтау бойынша ұлттық скрининг жүргізілуде. Осылайша, 2013 жылы 2, 5 миллионнан астам адам тексерілді, 8% -нда ҚЖА анықталынды [9] .

2016 жылы ҚЖА-ның деңгейі 100 мың тұрғынға шаққанда 2413, 0 құрады, ал 2015 жылы 2429, 7 болды. Бұл аурудың жоғары көрсеткіштері Алматы қаласында (3180, 1) және Солтүстік Қазақстан (3137, 3), Шығыс Қазақстан (2999, 3), Оңтүстік Қазақстан (2807, 8), Жамбыл (2703, 7) және Қызылорда 2683, 1) аудандарында көрсетті. (1-қосымша) [10] .

Жүрек-қан тамырлары аурулары бүгінгі таңда ғаламдық өлім құрылымында бесінші орынды иеленіп отыр, ал 2020 жылға қарай олар қазіргі заманғы үрдісті сақтай отырып, жоғары деңгейге шығады. Бүгінде жыл сайын жүрек-қан тамырлары ауруларынан 17 миллионнан астам адам көз жұмады. Ауру мен өлім-жітімнің ең көп саны 35 жастан 65 жасқа дейінгі ерлерде кездеседі. Егер жағдай өзгермесе, 2020 жылға қарай бұл көрсеткіш бүкіл әлем бойынша 20 миллионға жетеді [11] .

Сондықтан да қанайналым жүйесі аурулары - аурушаңдық бойынша таралуы, асқыну мен өлім жиілігінің жоғарылығына қатысты денсаулық сақтау жүйесінің ең маңызды проблемалардың бірі болып саналады.

Мақсаты: Қызылорда қалалық емханада қанайналымы жүйесі ауруларының қауіп факторларын анықтауда сауалнама жүргізу арқылы тұрғындардың ақпараттандырылу деңгейін анықтау.

Міндеттері:

Тақырыпқа байланысты әдебиеттерді шолу;
Тұрғындардың қанайналым жүйесі ауруларының қауіп факторлары туралы ақпараттандырылу деңгейін бағалау.
Қалалық емханаға скринингтік тексеруге келген тұрғындардан қанайналым жүйесі ауруларының қауіп факторларын анықтау мақсатында сауалнама жүргізу;
Нәтижесін талдау және қорытынды жасау;
Скринингтік тексеруге қатысты мейірбикелердің жұмысын бағалау;
Осы зерттеу нәтижесінде қан айналым жүйесі аурулары және оның қауіп факторларының профилактикасын халық арасында жоғары дәрежеде ақпараттандыру, скринингтік тексеру бағдарламалардың жұмысын нығайту.

Зерттеудің теориялық және практикалық маңыздылығы

Алынған мәліметтер негізінде скринингтік бағдарламаның тиімділігін бағалау жүргізілді. Тұрғындардан өткізіліп жатқан скрининг бағдарламасы туралы ақпараттандырылуы, сондай-ақ профилактикалық бағдарламалардың қажеттілігі мен жетілдірілуіне қатысты олардың пікірі зерттелді. Тұрғындар арасында қанайналым жүйесі аурулары қауіп факторларының таралуы анықталды.

Сонымен бірге скринингтік бағдарламанының орындалуы, скринингтің тиімділігі және бұл бағдарламаны жетілдіру жолдары негізінде медициналық қызметкерлердің де пікірі бағаланды.

Скринингтік бағдарламаларды ұйымдастыру және өткізуді жақсарту, сондай-ақ науқастарды бағдарламаға тартуды арттыру бойынша ұсыныстар әзірленді.

Дипломдық жұмыстың көлемі мен құрылымы

Зерттеу жұмысы 72 компьютерлік мәтін бетінен тұрады, 3 сурет, 19 диаграммалар және 53 кестелер суреттелген. Дипломдық жұмыс кіріспе, әдебиеттерді шолу, зерттеу материалдары мен әдістері, зерттеудің нәтижелері, қорытынды, тұжырымдар, практикалық ұсыныстар, пайдаланылған ақпараттар тізімі 80 әдебиеттен, оның ішінде 50 шетелдік әдебиет, 10 отандық әдебиет, 20 интернет көзі және қосымшалардан тұрады.

1-тарау. ҚАНАЙНАЛЫМ ЖҮЙЕСІ АУРУЛАРЫНЫҢ ДАМУЫНА ҚАТЫСТЫ НЕГІЗГІ ҚАУІП ФАКТОРЛАРЫНЫҢ ТАРАЛУЫ

Жүрек-қанайналым жүйесі аурулары - бұл өмір бойында біртіндеп дамитын және әдетте белгілері пайда болғанша прогрессивті деңгейге дейін баратын созылмалы бұзылыс [12] .

Жүрек-қанайналым жүйесі ауруларының таралы мен дамуында ҚФ (қауіпті факторы) жетекші рөл атқарады. Осы термин аурулар тобының дамуы мен прогрессияға ықпал ететін әр түрлі сипаттамаларды білдіреді. «ҚФ» ұғымы өткен ғасырдың 40-шы жылдарының соңында енгізілді [13] .

Қазіргі таңда ҚЖА-ның 200-ден астам қауіп факторлары белгілі және олардың саны жыл сайын артып келеді. Барлық ҚФ екі топқа бөлінеді: өзгермейтін, әсер етпейтін және өзгеретін, дәрілік емес және дәрі-дәрмекпен түзетуге де қатысты [14] .

Өзгермейтін ҚФ қамтиды:

жынысы (ер адам)
жас (ерлер үшін 45 жастан және әйелдерде 55 жастан жоғары)
тұқымқуалаушылық анамнезі (жақын туысқандарында ҚЖА ерте басталуы: миокард инфарктісі немесе кенеттен өлім жағдайы ерлерде <55 жас, әйелдерде <65 жаста ) .

Негізгі өзгеретін ҚФ:

Дислипидемия
Артериалды гипертония
Шылым шегу
Глюкоза толеранттылықтың бұзылуы немесе 2 типті қант диабеті
Абдоминальды семіру
Алкогольді тұтыну
Төмен дене белсенділігі
Төмен әлеуметтік және білім беру мәртебесі
Психоәлеуметтік стресс

ДДҰ деректері бойынша, қанайналым жүйесі ауруларының мерзімінен бұрын өлім-жітімінің дауында 3 ҚФ маңызды рөл атқарады: артериялық гипертензия, темекі шегу және гиперхолестеринемия (2-қосымша) .

2004 жылы әлемнің 52 елінің зерттеушілері қатысқан INTERHEART атты ауқымды халықаралық зерттеулерінің бірінде зерттеу нәтижелері жарияланған болатын [15] . Бақыланатын зерттеуде қарқынды кардиология бөлімшесінде ауруханаға жатқызылған 26 мың пациентте жедел коронарлық синдром және 9 ҚФ арасындағы қатынасы зерттелді (3-қосымша) .

Бұл жерде шылым шегу, артериалды гипертония немесе қант диабетінің тарихы, бел / жамбас көлемі, диета, физикалық белсенділік коэффициенті алкогольді тұтыну, қан аполипопротеиндері (Apo) және миокард инфарктісінің психоәлеуметтік факторлары туралы айтылады. Миокард инфарктісімен және олардың популяциясына тәуелді факторларын (ПТФ) біріктіру үшін коэффициент мүмкіндіктері және олардың 99% CИ (сенімділік интервалы) есептелінді.

Осы зерттеулердің қорытындылары келесідей болды: Шылым шегу (ағымдағы жағдай бойынша және ешқашан болған емес коэффициенті 2. 87, ағымдағы және бұрынғысы ешқашан болған емес ПТФ 35, 7%), ApoB / ApoA1 қатынасы жоғарылады (жоғарғы және төменгі квинтил үшін 3. 25, ең төменгі квинтильге қарсы төрт негізгі квинтилге қатынасы 49, 2%), гипертония (1, 91, ПТФ 17, 9%), диабет(2, 37, ПТФ 9, 9%), абдоминальды семіздік (ең төменгі деңгеймен салыстырғанда 1. 12 және орташа төменгі деңгей үшін 1, 62, төменгі деңгейге қарсы екі жоғары деңгейдегі ПТФ 20, 1%), психоәлеуметтік факторлар (2. 67, ПТФ 32. 5%), күнделікті жемістер мен көкөністерді тұтыну (0, 70, күнделікті тұтыну болмаған кезде ПТФ 13, 8%), алкогольді үнемі тұтыну (0, 91, ПТФ - 6, 7% ) және тұрақты физикалық белсенділік (0. 86, ПТФ 12. 2%) жедел миокард инфарктісімен байланысты болды (барлық тәуекел факторлары үшін p <0. 0001 және алкоголь үшін p = 0. 03) . Бұл деректер ерлер мен әйелдер арасында, кәрі және жас адамдар арасында, сондай-ақ әлемнің барлық аймақтарында байқалды.

Қанайналым жүйесі ауруларының дамуындағы классикалық қауіп факторларымен қатар жаңа ҚФ (стресс / депрессия, семіздік, қант диабеті, төмен дәрежедегі ХС ЖТЛ және жемістер мен көкөністердің төмен тұтынылуы) маңызды рөл атқарады.

1. 2 Қанайналымы жүйесі ауруларының алдын алудағы стратегиялар мен мақсаты

Клиникалық тәжірибеде жүрек - қанайналым жүйесі ауруларын алдын алу атты Ресейдегі ұлттық ұсыныстарда қарастырылған қанайналым жүйесі алдын алуда берілген стратегиялар [16] .

Қанайналымы жүйесі ауруларының алдын алудың үш стратегиялары бар:

• популяцияға негізделген;

• жоғары тәуекелді стратегия;

• екіншілік алдын алу;

Бұл үш стратегиялар бірін - бірі толықтырады. Популяцияға негізделген стратегия қан айналым жүйесі ауруларының азаюының негізі болып саналады, себебі медициналық тексеруді талап етпей халықтың өмір салтын өзгерту арқылы қауңп факторларының азаюына алып келеді. Басқа екі стратегия - қан айналым жүйесі ауруларының даму қаупін жоғары қауіп-қатер тобындағы пациенттерде төмендетуге бағытталған (біріншілік профилактика) және ЖҚА-мен ауыратын науқастарға бағытталған (екінші реттік профилактика) .

Қанайналымы жүйесі ауруларының профилактикасының мақсаттары

1. Жоғары тәуекел факторынын төмендеуі

2. Тәуекел факторларының мынадай мақсатты мәндеріне жетуі:

Темекі шегуді тоқтату;
Салауатты тамақтану;
Дене жүктемесімен айналысу күніне 30 мин;
Дене салмағының индексі (ДСИ) < 25 кг/м2 болуы жәнесеміздіктің болмауы
АҚ< 140/90 мм сын. бағ.
Жалпы холестерин< 5 ммоль/л;
холестерин липопротеидтің төмен тығыздығы <3 ммоль / л;
Қандағы глюкоза < 6 ммоль/л.

3. Жоғары қауіп тобындағы науқастарды әсіресе ЖҚА ауруы бар немесе қант диабетімен (DM) тәуекел факторларын қатаң бақылау:

АҚ < 130/80 мм сын. бағ., егер мүмкіндік болса
Жалпы холестерин мөлшері< 4, 5 ммоль/л или < 4 ммоль/л, егер мүмкіндік болса
Холестерин липопротеидтің төмен тығыздығының мөлшері< 2, 5 ммоль/л или < 2 ммоль/л, егер мүмкіндік болса ;
Қандағы глюкоза мөлшері< 6 ммоль/л, егер мүмкіндік болса [17] .

«Клиникалық тәжірибеде жүрек-қан тамырлары ауруларының алдын алу» бойынша Еуропалық ұсыныстарда күнделікті тәжірибеде профилактика шаралары, әдетте, ҚЖА бар екендігі анықталған орта немесе жоғары жастағы ерлер мен әйелдерге (екіншілік профилактика) немесе ҚЖА даму қаупі жоғары адамдарға [яғни. ерлер мен әйелдерде темекі шегу, жоғары қан қысымы (АГ), қант диабеті немесе дислипидемияны қоса алғанда кездесетін ҚФ, (яғни, алғашқы алдын алу) ; ] бағытталған, ал жастарда, кәрі адамдарда және қауіп факторы жоғары емес адамдарда ҚЖА профилактикасы әлі де шектеулі, бірақ айтарлықтай артықшылықтарға алып келуі мүмкін [18] .

Профилактика негізінде бұл ұсыныста өткен онжылдықта Джеффри Роза жасаған нұсқаулығында ҚЖА-ның алдын алудың екі жолын қарастырғаны туралы айтылады. Олар: популяциялық стратегия және жоғары тәуекелділік стратегиясы [19] .

Популяциялық стратегия халықтың өмір сүру деңгейіне байланысты ҚЖА ауруын даму қаупін төмендетуге бағытталған, ал қоршаған ортаны өзгерту тұтастай алғанда халыққа бағытталған. Оған мысал ретінде темекі шегуді тоқтату және азық-түліктегі тұзды азайту шаралары кіреді. Бұл көзқарас халықтың жүрек-қан тамырлары оқиғаларының жалпы санына әсер етуі мүмкін, себебі ол әрқайсысына бағытталған және көптеген құбылыстар қалыпты тәуекелге ұшыраған адамдар тобында байқалады [20] .

Жоғары тәуекелді профилактикалық шаралар мақсаты қауіп факторы жоғары адамдарда ҚЖА даму қаупін төмендетуге бағытталған, сондай-ақ жүрек-қан тамырлары қаупін бөлудің жоғарғы деңгейінде ҚЖА жоқ адамдар және ҚЖА ауыратын адамдар тобын қамтиды [21] .

1. 3 Жалпы жүрек-қантамырлары қауіп-қатерін бағалаудың негізгі әдістері

Жүрек-қан тамырларының жалпы тәуекелін бағалаудың бірнеше үлгісі бар. Олар болашақ зерттеулерге негізделген және ұқсас атауға ие. Төменде жалпы тәуекелді анықтау үшін үш кеңінен қолданылатын үлгілердің қысқаша сипаттамасы келтірілген.

ФРАМИНГЕМ ШКАЛАСЫ . Бұл жалпы жүрек-қантамырлары қауіп-қатерін бағалаудың бірінші үлгісі болып саналады. Ол Фрамингам америка қаласында өткізілген ең ұзақ перспективалы зерттеу (Framingham Heart Study, 1949-1984) негізінде жасалды [22] . Зерттеуге 5209 ер адам мен әйелдер қатысты. Осы жобаның арқасында ЖИА-ның, инсульт, кенеттен өлім және жүрек жеткіліксіздігінің қауіп факторлары анықталынды.

Американдық қауіп -қатерді анықтайтын шкаласы келесі 10 жыл аралықта ерлерде және әйелдерде коронарлық артерия ауруларынан болатын өлім-жітім және өлімге әкелмейтін жағдайларын болжауға мүмкіндік береді. Жоспарланған қауіп-қатер екі деңгейге ие: төмен (<20%) және жоғары (> 20%) . 10-20% шамасы орташа деп бағаланады, ал 40% -дан жоғары деңгей өте жоғары қауіп-қатер деп саналады.

Қауіп-қатерді есептеу үшін 5 фактор ескеріледі: екі өзгермейтін (жыныстық және жас) және үш өзгеретін (темекі шегу, систолалық қан қысымы және жалпы холестерин) . 15-20 жыл бойы Framingham шкаласы (6-қосымша) тек Америка құрлығында ғана емес, сонымен қатар еуропалық елдерде де қолданылып келді. Бұл моделдің ресейлік нұсқасын ПМ МҒЗО (профилактикалық медициналық мемлекеттік ғылыми зерттеу орталығы ) дайындаған болатын, бірақ практикалық медицинада кеңінен қолданылмады

Кейінірек Еуропа сарапшылары Framingham масштабын еуропалық тұрғындарда пайдалану мүмкіндігін талдайтын құжаттарды жариялады. Осылай, британдық British Regional Heart орталығында оны қолдану коронарлық өлімнің абсолюттік қауіптілігін 47% -ға, ал өлімге әкелетін және өлімге акелмейтің коронарлық оқиғалардың 57% -ға төмендеуіне алып келді [50] .

PROCAM КОМПЬЮТЕРЛІК ПРОГРАММАСЫ. Жалпы қауіп-қатерді анықтайтын нақты деректерді CERCA (Coronary Events Risk Calculator) компьютерлік бағдарламасы арқылы берілетін PROCAM математикалық моделі береді [23] . PROCAM (Мюнстер, Германия) перспективті зерттеуінің нәтижелері бойынша бұл модель келесі 8 жылда ерлер мен әйелдердің постменопаузды кезеңінде ҚЖА-ның (миокард инфарктісі, кенеттен өлім) асқыну қаупін бағалайды. Жалпы қауіп-қатерді есептеп шығару үшін көп қауіп факторлар алынады: 3 өзгермеген (жас, МИ тарихы, тұқымқуалайтын асқыну) және 6 өзгеретін (темекі шегу, систолалық қан қысымы, жалпы холестерин, триглицеридтер, ЖТЛ холестерин, қант диабеті) .

Төмен қауіп-қатер болып - 20%, жоғары қауіп-қатер - 20% -дан көп саналады. Жалпы қауіп-қатер деңгейіне байланысты бағдарлама ТТЛ холестеринінің, триглицеридтердің және ЖТЛ холестеринінің мақсатты деңгейлері туралы ақпарат береді. Бұл масштаб ғылыми зерттеулер саласында кеңінен пайдаланылады, себебі ол әсіресе бірнеше қауіп факторлары бар науқастарда, мысалы метаболикалық синдромда, ақпараттылыққа ие.

Бұл шкаладағы негізгі шектеу - осы әдісті кеңінен қолдануға арналған бағдарлама неміс халқыныі қауіп факторларын зерттеуіне негізделген. Осы ұлттық зерттеулердің нәтижелерін басқа халыққа қолдануға кейбір жерлері сәйкес келмейді., өйткені әрбір ұлт өзінің әлеуметтік-этникалық сипаттамаларына ие [24] .

SCORE ЕВРОПАЛЫҚ МОДЕЛІ (Systematic Coronary Risk Evaluation) . Бұл қауіп-қатер шкаласы Еуропалық кардиологтар қоғамының сарапшылары арқылы 12 еуропалық елдерінде өткен, 205 мыңнан астам науқас қатысқан, соның ішінде Ресейде (ПМ МҒЗО) өткізілген перспективалы зерттеулер негізінде әзірленді [25] . Зерттеу 70-жылдардың соңынан басталды. және осы уақытқа дейін 27 жыл жүргізіліп келеді.

Атеросклерозмен байланысты барлық аурулардың өлімін жасаудың 10 жылдық қаупі бағаланды. Framingham шкаласына ұқсас жалпы тәуекелді есептеу үшін 2 өзгермейтін (жынысы, жасы) және 3 өзгеретін ҚФ (темекі шегу жағдайы, систолалық қан қысымы, жалпы холестерин) есепке алынды.

Төмен қауіп-қатер 5% -дан аз, жоғары - 5-10%, өте жоғары - 10% -дан жоғары.

2003 жылы кестелердің екі нұсқасы жасалды: жүрек қан тамырлары жүйесі аз деңгейдегі елдер үшін (Бельгия, Франция, Испания, Италия, Греция, Люксембург, Швейцария, Португалия) және жоғары қауіп-қатері бар елдер үшін (Ресейді қосқанда, Еуропаның басқа да елдері) . Болашақта оның әрқайсысы үшін статистикалық деректер (өмір салты, тамақтану және т. б. ) негізінде осындай шкалаларды әзірлеу жоспарлануда. 2004 жылы SCORE SCORECARD жүйесінің электрондық нұсқасын тестілеу алдын алу медицинасы ПМ МҒЗО -да өткізілді. Пациентке өзінің жалпы тәуекелін көрнекі түрде көрсете отырып, бұл модель пациенттің салауатты өмір салты мен емделуіне қатысты ұсыныстарды жүзеге асыруға ынталандырады, жеке тәуекел факторларына әсер ету мүмкіндігін көрсетуге мүмкіндік береді SCORE шкаласы бойынша атеросклерозмен байланысты барлық аурулардың пайда болу қаупін алдын-ала болжауға болады [26] .

ЖҮРЕК-ҚАНТАМЫРЛЫҚ ҚАУІП-ҚАТЕРДІ АНЫҚТАУДАҒЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

SCORE еуропалық моделі 5 түрлі қауіп факторларына (жынысы, жасы, темекі шегу жағдайы, систолалық қан қысымы, жалпы холестерин) байланысты жүрек-қан тамырларының жалпы қауіп-қатерін көрсететін түрлі-түсті «квадрат» шкалаларға негізделген.

SCORE көмегімен жүрек-қан тамырлары асқынуларының, мысалы, МИ, церебральды инсульт және перифериялық атеросклероз сияқты өлім-жітім нәтижелерін болжау қаупі келесі 10 жылда пациенттін өмірінде анықтауға көмектеседі. Осы үлгі бойынша жүрек-қан тамырларының жалпы қатерін анықтау тәртібі жеткілікті қарапайым және кез-келген кардиолог және жалпы тәжірибелі маманға қол жетімді. Ол үшін SCORE шкаласы, сондай-ақ пациенттер туралы деректер: жынысы, жасы, темекі шегу жағдайы, систолалық АҚҚ (мм. сын. бағ. ), жалпы холестерин деңгейі (ммоль / л немесе мг / дл) болуы керек [27] .

Шкала 40 жастан 65 жасқа дейінгі жас аралығын қамтиды. SCORE моделі тек қана өлімге әкелетін қауіп-қатерді болжайтындықтан, жоғары тәуекел шегі 10 жыл ішінде 5% -дан асады.

Анамнестикалық деректерді есепке алу, сондай-ақ қосымша қауіп факторлары жалпы жүрек-қантамырлық қауіп-қатерді дәл анықтауға мүмкіндік береді .

Ол болуы мүмкін:

ҚЖА-ға тұқым қуалайтын бейімділік
Басынан өткен жүрек-қанайналым жүйесі аурулары (МИ, церебральды инсульт, коронарлық артерия айналма хирургиясы, ангиопластика)
Анамнезде қант диабетінің болуы
ЖТЛ холестеринінің төмен деңгейі
Гипертриглицеридемия
Абдоминальды семіздік

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.