Delphi бағдарламасын қолданып мәліметтер қорын құру

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3 I. DELPHI ПРОГРАММАЛАУ ОРТАСЫНДА ЖҰМЫС ЖАСАУ НЕГІЗДЕРІ

1. 1. Delphi программалау ортасы 6

1. 2. Delphi программалау ортасының компоненттері 12

1. 3. Delphi ортасының мәліметтер қорымен жұмыс жасау мүмкіндіктері18

II. Delphi бағдарламасы көмегімен “Ақпараттық техникалық” бөлімі студенттерінің мәліметтер қорын жасау

2. 1 Мәліметтер базасын құру 21

2. 2 Кіріс және шығыс құрылымы 22

2. 3 Қоршаған орта және бағдарламалау тілі 23

ҚОРЫТЫНДЫ 24

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 25 ҚОСЫМША

КІРІСПЕ

Әртүрлі ұйымдардың табысты жұмыс жасауы үшін ақпаратты жүйенің дамығанын талап етеді. Сонда сол деректермен автоматтандырылған жинауды, өңдеуді және монипуляциялауды іске асырады.

Мәліметтер базасы деп, деректердің электрондық сақтаушысын айтады. Оларға қатынас, бір немесе бірнеше компьютерлер көмегімен іске асады. Әдетте деректер базасы деректерді сақтау үшін жасалады.

Мәліметтер базасы - ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы, тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінен белгілі бір ережелерге сай құрылған деректер жиынтығын құрайды.

Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға, жаңартқанға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.

DELPHI жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, егер сөздің тура мағынасын алатын болсақ, бірақ толық МББЖ ( мәліметтер базасын басқару жүйесі) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып отырған DELPHI құралы локальдік және тораптық деректер базасын құрып, және оның ішінде жұмыс істеуге және кез-келген деректер базасымен жұмыс істей алатын қолданба құруға мүмкіндік береді .

Курстық жұмыстың тақырыбы: Delphi бағдарламасын қолданып мәліметтер қорын құру.

Курстық жұмыстың мақсаты: Delphi программалау ортасы компонентерінің мүмкіндіктерін қолданып, қабылдау комиссиясының жұмысын жеңілдететін мәліметтер қорын құру, жазбалар бойынша іздеу, өзгерту, сұрыптау.

Курстық жұмыстың жаңашылдығы: әр түрлі дірежедегі мәліметтер қорын құруға, жазбалармен жұмыс істеуге, ондағы мәліметтерді іздеуге, сұрыптауға, мүмкіндік береді.

Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі кезде ақпараттық технологиялар мен компьютерді белсенді қолдануда. Технологоиялық жүйенің дамуының ең басты себебі, білім беру мекемелерінің күшті компьютерлік техникасымен қамтамасыз етілуі сонымен қатар Интернет жүйесі мысалға келтіруге болады. Техниканың дамуына байланысты әр түрлі программа құруға ыңғайлы тамаша ортаның бірі - Delphi ортасы таңдап алынды. Оны оқып үйрену, түсіну және логикалық ойлауға өте қарапайым, әрі жеңіл. Delphi программалаудың структуралық тәртібін және программалаудың басқа тілдерге қарағанда жалпы жақсы дамыған. Оның қызықты рекурсивті мүмкіндіктері, сонымен қатар қызықты есептер щығару мүмкіндіктері бар.

Курстық жұмыстың құрылымы: кіріспеден, негізгі екі бөлімнен, қорытындыдан, практикалық бөлімнен, пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Есептің алгоритмі

1. BDE Administrator - ды ашып, біздің мәліметтер базасына керекті драйверді таңдаймыз (STANDART) . Диалогтық терезенің оң жағында PATH параметріне құрылған каталогтың жолын көрсетеміз.

2. Деректер базасын құру үшін ең алдымен Database Desktop арқылы бізге керекті кестелерді құрамыз. Сонымен қатар, бас кестенің қосымша кестелермен байланыстыру үшін бас кестеде екінші индекстерді тағайындау керек. Бас кестені қосымша кестелермен байланыстыру керек. Барлық құрылған кестелерді BDE Administrator - да көрсетілген каталогқа сақтау керек.

3. Содан кейін Delphi - ге кіріп, кестелер және менюі бар жаңа форманы жасаймыз, сақтаймыз.

4. Delphi - де кестелерді байланыстыру үшін DataModule - ді құрамыз, сақтаймыз.

5. Әр бір кестеге формаларды жасаймыз, проектте сақтаймыз.

6. Кестені және SQL тілін пайдаланып, құжаттар мен есеп беруді құрастырамыз.

7. Жаңа формаларға инструкцины және автор туралы мәліметтерді енгіземіз.

8. Барлық жасалған формаларды проектің ішіне сақтаймыз.

І DELPHI ПРОГРАММАЛАУ ОРТАСЫНДА ЖҰМЫС ЖАСАУ НЕГІЗДЕРІ

1. 1. Delphi программалау ортасы

Object Pascal-да бағдарламаның негізгі элементтері: «операторлар - бағдарламаның құрылымын анықтайтын (мысалы, филиалдар мен цикл операторлары) немесе кез-келген әрекетті орындайтын командалар (мысалы, арифметикалық амалдар немесе салыстыру операциялары) ; * түйінді сөздер - бағдарламаның кейбір бөліктерін басқаларынан бөлу үшін жиі қолданылатын командалар. Түйін сөздер компиляторға арналған, орындалатын бағдарламаны құру барысында жоғалады және сөздің тура мағынасында орындалмайды; »Компиляторға арналған нұсқаулар - түйінді сөздерге ұқсас, бірақ бағдарлама мен оның құрылымына әсер етпейді, бірақ бағдарламаның құрастырылуы мен құрылысына әсер етеді. Компиляторға арналған директивалардың бір бөлігін интеграцияланған ортаның негізгі мәзірін қолдана отырып орнатуға болады, алайда бағдарлама мәтініндегі директиваларды қолдану оларды бүкіл бағдарлама үшін емес, оның жеке бөліктері үшін таңдамалы қолдануға көмектеседі.

Жоғарыда аталған барлық бағдарлама элементтерінің бағдарламаны жазу үшін қолданылатын идентификаторлар деп аталатын өздерінің ерекше атаулары бар. Сәйкестендіргіштерді қалыптастыру үшін келесі таңбалар пайдаланылады: »латын алфавитіндегі кіші және үлкен әріптер:« а »-дан« z »-ге дейін және« А »-дан« Z »-ге дейінгі сызықша, сонымен қатар« _ »және« O »-ден« 9 »дейінгі сандар; * арифметикалық амалдардың белгілері: «+» (қосу), «-» (азайту), «*» (көбейту), «/» (бөлу) ;

* салыстыру операторлары «<», «>», «=», «<=» және «> =»; • логикалық және арифметикалық топтастырудың белгілері: «(» және «) »; »Object Pascal-дегі барлық командалар нүктелі үтірмен аяқталады.

Object Pascal идентификаторларды атау үшін келесі ережелерді қолданады: »Идентификаторлар кіші немесе үлкен латын әріптерінен тұратын бір сөз болуы керек, ал кіші және үлкен әріптер айырмашылығы жоқ. Төменгі сызықтағы («_») белгісі мен сандарды аттың басынан басқа жерде қолдануға болады. »Бағдарламаның екі түрлі элементі бірдей атауға ие бола алмайды, яғни бағдарламада идентификатор бірегей болуы керек. Егер сіз, мысалы, екі бірдей айнымалыны сипаттауға тырыссаңыз, компилятор қайталанатын идентификатор қатесін (көшірме идентификатор) тастайды. Жақшада қайтадан сипатталатын айнымалы атауы көрсетіледі.

Компиляция кезінде ескерілмейтін мәтіндік ақпаратты бағдарламаның бастапқы кодына қосуға болады. Мұндай ақпарат түсініктемелер деп аталады және бұдыр жақшалармен жұпталған {және}. Бұйра жақшалар орнына жұп таңбаларды (* және *) пайдалануға болады:

{Пікір} (* Пікір *) Delphi көптеген бағдарламалау тілдеріне ортақ бір жолды пікірлерді қолдану мүмкіндігін ұсынды. Мұндай түсініктемелер екі «қиғаш» таңбалардан басталып, қалған жолды алады: // жолдың соңына дейін - түсініктеме.

Object Pascal-дағы бағдарлама, Паскальдың бұрынғы нұсқаларында сияқты, іс жүзінде бағдарлама деп аталатын негізгі бөлімнен және бағдарламаның негізгі бөлігіне құрастыру сатысында қосылған бірнеше модульдерден (Eng. Unit - Module) тұрады, болуы қажет емес. Бағдарламаның негізгі бөлігінің құрылымын қарастырыңыз.

1-бөлім. Delphi-де құрылымдық бағдарламалау

Label Модульдерді (кітапханаларды) қосу бөлімі

Const Шартты белгіні сипаттау бөлімі

Type Тұрақтыларды сипаттау бөлімі

Var Жеке мәліметтер типін сипаттау бөлімі

Begin Айнымалы сипаттама бөлімі Бағдарламаның логикалық сипаттамалары

End. бөлімінің басталуы Бағдарлама логикалық сипаттамалары бөлімі

Бағдарламаның логикалық сипаттамалары бөлімінің соңы.

Бағдарламаның негізгі бөлігі жеке файлда болады және бір немесе бірнеше бөлімдерден тұрады, олардың әрқайсысы белгілі бір кілт сөзден басталады (Program, Uses, Label т. б. ) . Егер бөлімге қажеттілік болмаса, онда оны ашатын кілт сөз көрсетілмейді. Delphi-дегі бағдарламаның негізгі бөлігі dpr кеңейтіліміне ие (ағылш. DPr - Delphi Project - Delphi Project) және көп жағдайда бағдарламашының араласуын қажет етпейді. Даму ортасы бағдарламаның негізгі бөлігін құруға және жаңартуға қамқорлық жасайды. Ұсынылған барлық бөлімдердің ішінен Паскальда бағдарлама логикасының қисынды бөлігі қажет (ол «Бастаушы» сөзінен басталады, «End» сөзімен нүктемен аяқталады) . Delphi бағдарламасында, сонымен бірге, бағдарламаның үстіңгі деректемесі міндетті түрде келесі формада болады

Бағдарлама <аты>; Бағдарламаның үстіңгі деректемесіне қойылатын талап бағдарламаға қосылған және бағдарламаның негізгі бөлігі сақталатын файлдың атауына ие ресурстық файлдарға сілтемелермен байланысты. Бұл сілтемелер қоршаған ортаға автоматты түрде қосылады және оларды қолмен түзету ұсынылмайды, өйткені бұл жоба құрылымының бұзылуына әкелуі мүмкін. Бағдарлама атауы жоғарыда сипатталған Турбо Паскальдағы идентификаторларды сәйкестендірудің әдеттегі ережелеріне сәйкес таңдалады. Бағдарламаны құрудың нәтижесінде орындалатын орындалатын программа файл атымен сәйкес келеді. Тұрақтыларды сипаттауға арналған бөлімдер (Const кілт сөзінен басталады), стандартты емес мәліметтер типтері (Турдың кілт сөзі) және айнымалылар (Var кілт сөзі) бір-бірін кез-келген тәртіпте орындай алады, бірақ жоғарыда аталған тәртіп ең қолайлы. Себебі, тұрақтыларды деректер типтері мен айнымалыларды сипаттау үшін қолдануға болады, ал деректер типтері әдетте айнымалыларды сипаттау үшін қолданылады. Сонымен бірге, айнымалы сипаттамалар бөлімінде сипатталған идентификаторларды ешқандай жағдайда қолдануға болмайды.

Сандық типтер

Паскаль тіліне арналған стандартты мәліметтердің кейбір түрлері мүмкін шамалардың ауқымын кеңейтуге және сәйкесінше, кеңістікті ұлғайтуға қарай аздап өзгерді. Бұл Delphi-де жасалған қосымшалар оларға кейбір талаптарды жүктейтін DOS емес, Windows амалдық жүйесінде жұмыс істеуге бағытталғандығына байланысты. Windows-та жұмыс істейтін бағдарламалар көптеген параметрлерді бере отырып, амалдық жүйенің жүйелік функцияларын кеңінен қолданады. Осылайша, Delphi-де ақпараттың ұсынылуы Windows-тағы ұқсас ақпараттың ұсынылуына сәйкес келуі керек. Паскаль мен Дельфидегі мәліметтер типтерінің салыстырмалы кестелерін қарастырыңыз (2. 1 және 2. 2 кестелерді қараңыз), онда Паскаль мен Дельфидегі мәліметтер типтері туралы ақпарат берілген. Кестелердің төменгі бөліктерінде Паскальда болмаған жаңа деректер туралы ақпарат берілген. Салыстыру кестелері бүтін сан түріндегі мәліметтердің ішінде бүтін сан түрін ұлғайтуды қоспағанда, айтарлықтай өзгерістер болған жоқ. Бұл Windows жүйесінің функцияларына параметрлерді беру кезінде осы түрдің жиі қолданылуына байланысты. Бағдарламада деректер құрылымын ұйымдастыруды неғұрлым ыңғайлы ұйымдастыру үшін Cardinal, Int64 және Longword жаңа түрлері қосылды. Smallint мәліметтерінің жаңа типі Паскаль тілінің бүтін санына сәйкес келеді және Delphi-ге DOS операциялық жүйесінде жұмыс істейтін ескі бағдарламалардан мәтін фрагменттерінің берілуін жеңілдету үшін қосылды, олар бүтін айнымалыларды қолданады және осы айнымалылардың өлшемін өзгертуге сезімтал. Мұндай фрагменттерді беру кезінде бүтін санға сілтемелерді Smallint ауыстыруы керек. Нақты деректер түрлерінің арасында Real, Extended және Comp типтерінің мүмкіндіктері өзгерді, сонымен қатар Turbo Pascal-да жазылған бағдарламалармен үйлесімділік үшін Паскаль тілінің нақты түріне сәйкес келетін Real48 жаңа түрі қосылды. Қаржылық есептеулерде қолдануға арналған және өзгермелі нүктелердегі бұрмалаушылық қателіктерін жоюға арналған Валюталық мәліметтердің жаңа түрі ерекше назар аудартады. Валюта түріндегі айнымалылар іс жүзінде нақты айнымалылар емес, Int64 типіндегі бүтін айнымалылар ретінде сақталады және өрнектерде қолданғанда олар 1-ге автоматты түрде бөлінеді. Осылайша, валюта түрінің айнымалыларының мәні тұрақты нүктелік сандар емес, бірақ тұрақты болып табылады.

Жол деректерінің түрлері

Паскаль бағдарламалау тілінде жолдармен жұмыс істеуге арналған жол түрі берілген, ол өлшемі 255 байтқа дейінгі таңбалардың тізбегі (массиві) болатын, оның басында жолдың ұзындығы бар бір байтты сан болатын. Екінші жағынан, Windows негізінен назар аударатын С тілінде жолдар ASCIIZ форматында сақталады. ASCIIZ форматындағы әр жол бос таңбалармен аяқталатын таңбалар жиынына меңзерды ұсынады. Мұндай жолды ұсынудың артықшылықтары бар - мысалы, ASCIIZ жолдарының дерлік шексіз ұзындығы, және оның кемшіліктері сілтеуіштерді (сілтеме айнымалы мәндерін) пайдаланудың қолайсыздығымен байланысты. Delphi ішекті сақтаудың екі тәсілі арасында ымыраға келуді ұсынады. Жолдың ішкі көрінісі динамикалық түрде, ASCIIZ форматында жүзеге асырылады, ал бағдарламалаушының көзқарасы бойынша, жол белгілі ұзындықтағы таңбалардың жиынтығы болып табылады (массивтегі таңбалар бір-бірінен нөмірленеді) . Осыған байланысты, оның ұзындығын алу үшін жолдың нөлдік элементіне кіру мүмкіндігі жойылды. Delphi-дегі жолдың ұзындығын Ұзындық: Ұзындық (<String>) функциясының көмегімен анықтауға болады: Бүтін сан; SetLength процедурасын қолдана отырып жолдың ұзындығын орнатуға болады: SetLength (<String>, <New Length>) ; Windows ортасында жұмыс істеудің тағы бір ерекшелігі - Юникод таңбаларын кодтауды қолдану мүмкіндігі, онда әр таңба бір емес, екі байттан тұрады. Юникодты кодтау бір уақытта бірнеше алфавиттің таңбаларын индекстеуге арналған. Delphi-де қол жетімді деректер түрлері кестеде сипатталған. 2. 3. ShortString түрі DOS бойынша Паскальмен кері үйлесімділік үшін енгізілген және пайдалануға ұсынылмайды. Ескірген жол түрін қолдана отырып сипатталған айнымалы композиция кезінде H директивасы өшірілсе, ShortString типі тағайындалады, немесе H директивасы компиляция кезінде қосылған кезде тіркеледі: {$ n +}.

Көптеген жағдайларда (Юникодты кодтаумен байланысты емес) жол айнымалысын сипаттау үшін AnsiString түрін қолдану ұсынылады

Delphi программалау ортасының компоненттері

Кіру құжаттары

Жоба бір кестеден тұрады. Ол кестенің жалпы құрлымы төменде анықталған.

Database Desktop көмегiмен кесте құру

Database Desktop - ты ашып, File - New командасын таңдаған кезде мынадай менюді көреміз:

Table алғаннан кейін бізге мынадай сұхбат терезесі ашылады. Сырғымалы тізімнен МҚБЖ таңдап алуға болады, содан кейін Paradox7-ні таңдап алдым.

Жоғарыдағы кестеде программаны іске қосудың жалпы кестесі көрсетілген. Яғни ең алдымен Delfi-6 Borland - Tools - Database Desktop - File - New - Table арқылы жаңа кесте құрамыз. Содан кейін келесі кестені толтырамыз. Ол үшін берілген есептің шарты бойынша керекті мәліметтерді жинаймыз.

Төменгi суретте көрсетiлгендей кестенiң құрлымын құрушы терезе ашылады.

Құрылып жатқан кестенің әрбір өрісіне бір жазба сәйкес келеді. Field Name бағанына өріс атын, Type - символ, өрісте сақталынатын мәліметтердің типін анықтайды. Size бағанына - сан қойылады, өрістің ұзындығын анықтайды, Key - “*”символы, егер бұл өріс бойынша біріншілікті кілт қою керек болса.

Әр өріске ең алдымен ат ( Field Name ) беріледі. Өріс идентификаторы. Ол 255 символдан тұрады. Осыдан кейін біз типін анықтаймыз.

Validity Checks - бұл қасиет кестенің мәндерінің дұрыстығын тексереді. Бұл бөлімнің оң жақ терезесі кестеде көрсетілген және өрістік типіне қарай өзгеріп отыруы мүмкін:

Table Lookup - көру терезесi.

Келесi бөлiм кестедегi бiр өрiстi келесi бiр кестедегi екiншi өрiспен байланыстырады. Table Lookup таңдап алғанда терезеде Define - анықтау кнопкасы ғана көрiнiп тұрады. Осы кнопканы басып келесi терезенi ашамыз:

Delphi-де мәліметтер базасын қарастырамыз

Paradox 7 кестесінің өрістік типі тізімі берілген

Ескерту !

Database Desktop программалық ортасында жұмыс істегенде Graphic, Binary,

Memo және OLE өрістік типінің мәні көрсетілмейді.

Paradox кестесінде өріс аты әріптен басталып, әріптер мен сандар құрылуы тиіс. Өріс атының максимал ұзындығы 25 символдан аспау керек. Өрістің атын бергенде пробел, " # ", " $ " символдарын қолдануға болады. Бірақ, ". ", " ! ", " " символдарын қолдануға болмайды. Себебі, бұл символдар DELPHI - де басқа мақсаттарда қолданылады .

Paradox кестесінің кемшілігі болып, кестелік деректерді сақтайтын типтік файлдардың көптігі болып саналады. Бір каталогтан келесі каталогқа қандай да бір кестенің орнын ауыстырғанда немесе көшіргенде, осы кестені қамтитын барлық файлдарды көшіру немесе орнын ауыстыру керек.

Paradox кестесінің файлдарының келесі кеңейтінділері бар :

• DB - деректі кесте
• MB - BLOB-деректер
• PX - негізгі индекс
• XG* және YG* - екінші индекстер
• VAL - деректердің және сілтемелік тұтастықты тексеретін параметрлер
• TV және FAM - Database Desktop программасында кестені шығару форматы

Delphi-дің өзіндік деректер базасының кестелік форматы болмаса да, әртүрлі МББЖ қамтамасыз етеді. Деректер базасымен жұмыс істеуге арналған Delphi құралын екіге бөлуге болады :

• аспаптық құрал
• компоненттер

Аспаптық құралдарға арнайы программалар мен пакеттер жатады. Олар деректер базасына қызмет етуді қамтамасыз етеді.

Компоненттер, деректер базасымен операция жасайтын қолданбаларды құруға арналған. Біз солардың компоненттерін қарастырайық.

Delphi интерфейсі. Проект

Delphi ортасында жоба интерфейсін құру

Жобада мәліметтер базасын жұмыс жасауға ыңғайлы интерфейс қарастырылған. Жобаның жұмыс істеу алаңын құру үшін мен келесі құраушыларды пайдаландым: MainMenu, StatusBar, ToolBar, ImageList, ActionList, және TForm типті 3 форма және 1 модуль. Ал жалпы мәліметтер базасын жинақтау, сақтау, басқару үшін DBGrid, DBNavigator, Table, DataSource, BitBtn құраушылары керек.

BDE Administrator

DELPHI қолданбасы деректер базасына қатынауды BDE ( Borland DataBase Engine- Borland фирмасының деректер базасының поцессоры ) арқылы жүзеге асырады. BDE өзінен деректерге қатынайтын динамикалық кітапханалар және драйвер жиынтығын құрайды. BDE деректер базасымен жұмыс істейтін барлық компьютерлерге орнатылуы тиіс. Деректер базасына BDE арқылы жіберілген сұраныс, қолданушы сұратқан деректерді алады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс