Көз алмасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Сабақ жоспары

Пәні Офтальмология

Топ

Е-18У-1

Топ: Күні

Е-18У-1: 01. 02. 2021

І. Сабақтың тақырыбы: Офтальмологияға кіріспе. Көзге көмек көрсетуді ұйымдастыру. Көру ағзаларының анатомия-физиологиялық ерекшеліктері.

ІІ. Сабақтың мақсаттары:

Білімділік - студенттерге, көру ағзаларының анатомия-физиологиялық ерекшеліктері жайлы түсінік беру

Дамытушылық: әрбір шәкірттің жеке тұлға ретінде белсенділік қабілетін дамыту, танымдық ойлау, қиялдау қабілеттерін арттыру, өздігінен ізденуге талпындыру .

Тәрбиелік - студенттерді адамгершілікке, өз ісіне жауапкершілікке тәрбиелеу

Сабақтың көрнекі құралдары: . сүреттер

Оқыту тәсілі: Түсіндіру, оқып-үйрету, ақпаратпен жұмыс істеу, сұрақ-жауап, пікірталас

Пән аралық байланыс: медицина

ІІІ. Сабақтың барысы мен мазмұны:

1. Ұйымдастыру кезеңі: (сәлемдесу, түгелдеу, студенттердің зейінін сабаққа аудару)

2. Үй тапсырмасын тексеру:

3. Жаңа сабақты түсіндіру:

Көз алмасы көз шарасында орналасқан. Шар тәрізді дене. Көз алмасында мөлдір қабықтың ең дөңес нүктесіне сәйкес келетін алдыңғы полюсті және көру нерві шығатын жерден латеральды жатқан артқы полюсті ажыратуға болады. Екі полюсті қосатын түзу сызық оптикалық немесе сыртқы көз білігі деп аталады.

Сурет. 1. Көз алмасы .

1 - бүршікті дене; 2 - артқы к амера; 3 - нұрлы қабық; 4 - бұршақ; 5 - қасаң қабық; 6 - ақ қабық; 7 - жоғары тік бқлшықет; 8 - меншікті тамырлы қабық (хориоидея) ; 9 - тор қабық; 10 - шыны тәрізді дене; 11 - көру нервісі.

Көру ағзасы көз алмасынан, көру нервісінен және қосымша аппараттардан тұрады. Көз алмасы бас сүйектің алдыңғы жағындағы көз шарасының ішінде орналасқан. Көз алмасының алдына қарай шығыңқы келген бөлігін - алғы полюсі, артқы көру нервісінің шыққан жерін - артқы полюсі деп атайды. Осы екі полюс арасын қосып тұрған тік сызықты -«көз осьі» дейміз. Көз алмасы үш қабықтан сыртқы - тығыз талшықты, ортаңғы -тамырлы қабық, ішкі - торлы қабықтан түзілген. Талшықты қабық (фиброзная оболочка) - басқа қабықтарға қарағанда өте тығыз мықты келеді. Ол көз алмасын сыртқы жағынан қорғап, оған белгілі бір пішін беріп тұрады. Бұл қабық алдыңғы және артқы бөліктерге бөлінеді. Оның алдыңғы бөлігі дөңес, дөңгелек сағат әйнегіне ұқсас келеді. Өзі тамырсыз өте тығыз болғандықтан оны "мөлдір қабық" деп атайды. Бұл қабық арқылы көз алмасының ішіне сәуле сындырылып өтеді.

Фиброз қабығының артқы бөлігін ақ қабық деп атайды. Ақ қабық пісірілген жұмыртқаның ақ уызына ұқсайды. Ол көз саңылауынан көздің ағын түзіп көрініп те тұрады. Бұл қабықтың белдеу бөлігіне көздің тік еті төрт жағынан келіп тіркеледі. Ақ қабық кәз алмасының артқы жағынан шыққан кәру нервісінің сырт жағын жауып, нерв қабығын түзеді. Талшықты қабықпен ақ қабықтың қосылар жерінде көз алмасының вена қаны өтетін тамыр кеңістігі жатады.

Тамырлы қабық - талшықты қабықтың астында жатқан көз алмасының ортаңғы қабығы болып саналады. Ол құрылысы жағынан бір-біріне тең емес үш бөліктен алдыңғы - нұрлы, ортаңғы - кірпікті дене, артқы - меншікті тамырлы қабықтан тұрады.

Сурет 1. Көздің тамырлы қабаты.

1 - алдыңғы цилиарлы артерия; 2 - алдыңғы цилиарлы вена; 3 - ішкі тік бұлшықет ; 4 - иірімді вена; 5 - артқы ұзын цилиарлы артерия; 6 - артқы қысқа цилиарлы артерия.

Нұрлы қабық - тамырлы қабықтың алдыңғы бөлігі болып саналады. Нұрлы қабықтың ортаңғы тесігін "қарашық" деп атайды. Бұл қабықтың артқы жақ жиегі кірпікті денемен шектелсе, алдыңғы әйнегі көздің қарашық тесігін қоршап жатады. Нұрлы қабықтың дәнекер тінді негізінде пигментті клеткалар, тамырлар және бірыңғай салалы ет тіндері орналасқан. Көздің түсінің әр түрлі болуы, осы пигментті клеткалардың мөлшеріне және орналасу тереңдігіне байланысты келеді. Сол себептен көздің түсі, қара-қоңыр түстен, ашық-көгілдірге дейін болады. Ол пигменттерді нұрлы қабықтың хромотофорлары деп атаймыз.

Кейде пигментті клеткалардың болмауына байланысты көздің түсі ашық қызыл да болады. Ол нұрлы қабықтың мөлдір болуынан астыңғы қабықтағы тамырлардың көрініп тұруына байланысты. Нұрлы қабықтың ет талшықтары екі бағытты орналасқан. Дөңгелек (сақиналы бағытты) жатқан талшықтары қарашық тесігін тарылтса, сәулелі талшықтары көз қарашығын кеңейтеді. Осының нәтижесінде нұрлы қабықтың талшықтары көзге түсетін жарық сәулесін реттеп отырады.

Бүршікті дене - тамырлы қабықтың ортаңғы бөлігі, пішіні сақина тәрізді. Оның артқы жиегі меншікті тамырлы қабыққа жалғасса, алдыңғы жиегі нұрлы қабыққа көшеді. Ішкі бетінде 70 шақты кірпікті өсінділері орналасқан. Олардан басталған жіңішке серпінді талшықтар көз бұршағын ұстап тұратын белдеу түзеді. Кірпікті дененің сыртқы қабатын бірыңғай салалы ет тіні түзеді. Бұл еттер не жиырылып, не босап, көз бұршағыньн пішінін өзгертіп, көздің көруін икемдеп тұрады.

Меншікті тамырлы қабық- тамырлы қабықтың ең артқы бөлігі болып саналады. Ол ақ қабықтың астында тұтас жатады. Бұл қабық қан тамырларға өте бай. Қоңыр түс беретін пигментті клеткалары болады.

Торлы қабық -көз алмасының ішкі жағын астарлап жатқан қабық. Бұл құрылысы жағынан өте күрделі түзілген. Сыртқы бетінен тамырлы қабыққа, ішкі бетінен қоймалжың келген шыны тәрізді денеге шектесіп жатады, торлы қабық артқы және алдыңғы бөліктерден түзілген. Артқы бөлігі көру бөлігі деп аталады. Бұл бөлімі микроскоппен ғана көрінетін 10 қабаттан түзілген.

Сурет 2. Тор қабықтың құрылымы.

1 - ақ қабық ; 2 - хориоидея; 3 - Брух мембранасы; 4 - неироэпителии; 5 - биполярлы клеткалар; 6 - ганглиозды клеткалар.

Сурет № 3 тор қабықтың он қабаты.

пигментті эпителий қабаты;
таяқшалар мен сауытшалар;
сыртқы гиалиндік шекаралық мембрана,
сырқы нуклеарлық қабат;
сыртқы плексиформды қабат;
ішкі нуклеарлы қабат;
ішкі плексиформды қабат;
ганглиозды жасушалар қабаты;
көру нерві талшықтары қабаты;
ішкі шекаралық мембрана.

қабаты (торлы қабаттың түсті және жарықты ажырататын элементтерді) таяқшалары мен сауытшалардан түзілген 10 пигментті қабат (торлы қабықтың ішкі бетіне жабысып орналасқан) .

Таяқшалар мен сауытшалар сезімтал нерв ұштары (рецепторлары} болып саналады. Олар көру процесін атқарады. Таяқшалардың саны - 130 млн. сауытшапар күндізгі күшті сәулеге ғана тітіркеніп қараңғыда көру қызметін атқарады. Сауытшалар тор қабықтың орта бөлігінде, ал таяқшалар екі бүйірінде орналасады. Тор қабықтың артқы бөлігінде көру нервісінің шоғыры жатады. Бұл шоғыр тор қабықтың түйінді клеткалар талшықтарының жинағынан түзілген. Олар көз алмасының артқы жағында көру нервісінің сабағын түзеді.

Осы көру нервісінің көз алмасынан басталар жерінде көру сезім элементтері болмайтындықтан "соқыр нүкте" (слепое пятно) деп аталады. Ал осы соқыр нүктенің сыртқы жағында көз қарашығының тура тұсында сауытшалардың жиынтығынан түзілген. "Сары дақ немесе нүкте" (желтое пятно) жатады. Бұл нүкте көздің көргіш жері болып саналады. Сол себептен айналадағы бейнелерді жақсы көру үшін, олар көз осі арқылы сары нүктенің орталық ойысына дәл келуі керек.

Сурет. 4. Көз түбі. (офтальмоскоппен қарағандағы көрінісі)

/ - көру нерві дискісі; 2 - тор қабықтың орталық венасының жоғарғы тармағы; 3 - тор қабықтың орталық артериясының жоғарғы тармағы; 4 - тор қабықтың орталық артериясының төменгі тармағы; 5 - тор қабықтың орталық венасының төменгі тармағы; 6 - сары дақ; 7 сары дақтың орталық шұқыры .

Көз алмасының ішкі ортасы көз бұршағы мен қоймалжың келген шыны тәрізді денеден түзілген.

Көз бұршағының екі жағы дөңестенген дүрбі пішінді, оның артқы беті шыны тәрізді денемен, алдыңғы беті талшықты қабықпен шектеледі. Көз бұршағы өте мөлдір талшықтардан түзіліп, түссіз қабықшамен жабылады. Осы қабықшасынан басталып кірпікті дененің ет талшықтарына тіркелетін белдеулері арқылы көз бүршағы өз орнына бекемделіп тұрады. Сонымен қатар кірпікті дененің ет талшықтарының жиырылуы нәтижесінде көз бұршағының қалыңдығы өзгеріп, көздің әр түрлі қашықтықта жатқан заттарды көруіне себеп болады. Көз бұршағының әр түрлі қашықтықтағы заттарды көруіне икемделуін "аккомодация" деп атайды. Жас ұлғайған сайын көз бұршағының жалпы тығыздығы артып көздің көру қабілеті нашарлайды. Көз (көз алмасы) -мөлдір келген қоймалжың затқа толы келеді. Оны түссіз, әрі сәуле өткізгіштігіне байланысты "шыны тәрізді дене" деп атайды. Онда қан тамырлары мен нерв талшықтары болмайды. Шыны тәрізді дене көздің ішкі торлы қабығына жанаса жатады. Оның алдыңғы жағында көз бұршағы орналасқан.

Көздің алдыңғы полюсінде алдыңғы және артқы камералары (ұңғылдары) жатады. Олар мәлдір сұйықтыққа толы келеді. Осы мөлдір сұйықтықтар мен көз бұршағы және шыны тәрізді дене сәуле сындырғыш қасиеті бар орталықтар болып саналады. Көру ағзасының қосымша аппараттарына көз алмасын қимылға келтіріп, көзді қорғап тұратын құрылыстар жатады.

Көздің қорғаныш аппаратына қабақ, кірпік және көз жасының безі жатады. Қабақ жоғарғы және төменгі болып екіге бөлінеді. Олар көз алмасының алдыңғы жағын ашып-жауып тұратын, тері қатпарларынан түзілген. Жоғарғы қабақ төменгіге қарағанда қимылды келеді. Оның жоғарғы жағында қас доғасы жатады. Қас маңдайдан аққан тердің т. б. улы заттардың көзге түспеуінен сақтайды. Жоғарғы және төменгі қабақтардың жиектерінде кірпіктер орналасқан. Олар көзді шаң тозаңнан сақтап тұрады. Қабақтар сырты терімен, іші қызьл түсті кілегей қабықтармен жабылған. Кілегей қабықшасы көз алмасының талшықты қабығының бетіне жалғасып жатады. Оны жалпы "конъюнктива" деп атайды. Дәнекер қабықтың қабықшасы қабақтың ішкі жағынан, көз алмасының бетіне көшер жерінде конъюнктива қалташығын түзеді. Бұл қалташық ылғалданып, қабақты жауып-ашқанда көз бетін жуып тұрады.

Көз жас ағзалары

Екі қабақтың біріккен жерін көз бұрышы деп атайды, оның кеңірек келген ішкі бұрышын "көз бұлағы" дейді. Оның түбінде ет өсіндісі жатады. Ал әрбір қабақ жиегінде нүктелер болады. Олар жас түтікшелерінің ашылатын тесіктері. Осы тесікшелерден шыққан сұйықтық (көз жасы) көз бетін ылғалдап төмен қарай жуып отырады. Көз жасы көздің бұлағына жиналады. Оның жоғарғы және төменгі жағында қос тесікшелер жатады. Бұл тесікшелер жас түтікшелерінің басталар жері болып саналып олар жас қапшығына ашылады. Ал жас қапшығы мұрынның төменгі ауа жолына ашылатын каналына жалғасады. Сонымен, көз жасы көзді жуып тұруымен бірге мұрын қуысын да жуып ылғалдап тұрады.

Көз жасын көз жасының бездері бөліп тұрады, олар маңдай сүйегінің көз шарасына қараған бөлігінің сыртқы - жоғарғы ойысында жатады, оның 10 шақты түтікшесі жоғарғы қабақ жиегінде ашылады. Көздің бұлшық еттерінің көз алмасын қимылға келтіріп тұратын еттері болады, олардың төртеуін тік, екеуін қиғаш еттер деп атайды.

Көздің тік бұлшықеттері - көз шарасының түбіндегі шеңберлі сіңірден басталып, көз алмасының төрт жағынан ортаңғы белдеуіне (экваторная) тіркеледі. Бұл бұлшықеттерге жоғарғы, төменгі, ішкі және сыртқы тік еттері жатады. Олар жиырылғанда көз алмасын жоғары төмен, ішке, сыртқа қимылдатады.

Жоғарғы қиғаш ет - көз шарасының төменгі көру тесігінің қасынан басталып, көз шарасының ішкі бұрышына бағытталып, көз алмасының сыртқы жағынан бекиді. Бұл ет жиырылғанда көзді сагитальды блок бойымен қарай айналдырады, төмен және сыртқа.

Төменгі қиғаш ет - көз шарасының ішкі жақ қабырғасынан басталып, көз алмасының астыңғы жағымен жүріп отырып, ортаңғы белдеу тұсына бекиді. Бұл ет жиырылғанда көзді сагитальды блоктан жоғары және сыртқа қарай айналдырады.

Көз шарасының ішіндегі бұлшық еттерінен басқа да көздің арнайы жатқан май тканьдері болады.

Көру органдарын көз артериялары қоректендіреді. Көздің қос веналары, вена қаны жинап, ми сауытының қатты қабығындағы вена қайнауларына жеткізеді.

Көру органдарын көптеген нервтер келіп нервтендіреді. Көздің өзін қимылға келтіретін, көлденең жолақты ет-тіндері көз қимылдатқыш (Ш), шығыр (IV), әкеткіш (ҮІ), нервілерімен нервтендіріледі. Көздің бірыңғай салалы ет тканьдері мен жас бездері симпатикалық және парасимпатикалық нерв талшықтарымен нервтендіріледі. Көздің көру процесі көру нервісі (II) арқылы жүреді. Көру анализаторларының өткізгіш және орталық бөлімдері. Көру анализаторының өткізгіш жолы көз алмасының тор қабығындағы рецепторлардан басталады. Олардың нерв талшықтары көз алмасының артқы полюсінде жинақталып көру нервісін түзеді. Бүл нерв сына сүйегі арқылы полюсінде ми сауытының ішіне еніп, түрік ершігінің алдында нерв талшықтарының айқасу жағдайында көру қыйылысын түзейді. Одан әрі көру жолына көшіп, ми табақшаларының екі жанынан айналып, үш будаға бөлінеді. Бұл будалардың бірі - көру төмпегінде, екіншісі - жоғарғы қос төмпешікте, үшіншісі - сыртқы тізесі денеде аяқталады. Осы аталған құрылыстар көру анализаторының қыртысты ядролары (орталықтары) болып табылады. Бұл ядролардан кезекші нейрондардың талшықтары шығып ми сыңарларының шүйде аймағы көру анализаторлардың жоғарғы қыртысы орталығы болып саналады.

Қабақтың алдыңғы және артқы қырының орталығындағы аралық жері интермаргиналық кеңістігі деп аталады. Бұл арада мейбоми бездерінің шығатын өзектері ашылады. Үстіңгі қабақты көтеріп тұратын бұлшықеттің жетіспеуіне байланысты птоз (үстіңгі қабақтың түсуі) көз қабағының кемістігі - колобома, бет нервісінің жансыздалуына байланысты көз қабағының жабылмауы - лагофтальм және басқа өзгерістерде кездесетініне көңіл аударыңдар. Сонан кейін шырыш қабықтың (кокьюнктива) құрылысы мен оның атқаратын қызметіне үлкен назар аудару қажет. Шырыш кабық немесе дәнекер қабықтың, ішкі жағын және көз алмасының алдыңғы жағын мүйіз қабыққа дейін жауып тұрады. Қабақтың артқы жағы мен көз алмасының алдыңғы бөлігі арасындағы қуысты конъюнктивальды қалта деп атайды. Дәнекер қабығының көз алмасын ақ қабыққа өтетін жерін дәнекер өабықтың күмбезі -кокъюнктивальдық күмбез деп атайды. Шырыш қабық мөлдір, беті өте тегіс, жылтыр болып келеді, ал ол қабынған кезінде беті бұдыр болады, сондықтан көзге бір нәрсе түскендей белгі береді.

Көз жасы ағзалары - көз алмасы үстімен дәнекер қабығын ылғалдандырып тұру үшін, көз жасын бөліп тұратын ағзалар жүйесі. Көз жасы бездерді көз ұясының жоғарғы сыртқы бөлігіндегі ұяда орналасады. Көз жасы бездерді ауруға шалдыққанда жастың тыйылуына байланысты соқырлыққа әкеліп соқтыратын көз аурудың бір түрі - ксерофтальм ауруы дамиды.

Көз жас қалтасы көздің ішкі бұрышындағы жас сүйегінің көз жасы ойығында орналасады да жас-мұрын қуысында өтеді. Көз жас қалташасының алдыңғы және артқы жағынан байламды жамылғысы бар, артқы қырқаның сүйек қабығынан басталып және алдыңғы көз жасы қырқасына дейін жалғасады.

Көз жас қалташасы төмен қарай көз жасы арнасына (ductus nasolacrimalis) өтеді де, мұрынның төменгі қуысында ашылады. Ені 2-8 мм, орташа 4 мм, ұзындығы 6-12 мм, орташа есеппен 10-12 мм.

Көз нүктелері, жас өзекшелері жас қалтасы, жас мұрын өзекшелері. Көз жасы -көз жасының безі шығаратын сұйық зат. Көз жасының көптігінің себебі көздің әр түрлі қабынулардан болатын аурулар, көзді бөгде заттар-денелер, не газ тәрізді заттардың тітіркендіруі, көз жасы ағатын жолдардың әткізгіштік қабілетінің бұзылуы.

Көз шарасы немесе ұясы (орбита) - көз алмасы мен оның аппараттарына арналған бас сүйегіндегі қуыс орган. Көз шарасы бет сүйегіндегі пирамида тәрізді, төрт қабырғадан тұрады. Онда көз алмасымен оған қосалқы орналасады. Көз шарасы мұрын мойындары және бас сүйек, мимен тығыз байланысты, сондықтан кейбір қабынулардан болған кеңсіріктің аурулары көз ұясына шауып флегмона болуы мүмкін. Бұл көз ұясының іріңдеп жедел қабынуы. Көз ұясының үстінде көру тесігімен, көру саңылауы бар.

Қөру тесігі арқылы көру нервісі мен көру артериясы өтеді.

Көру нервісі - бас сүйек - ми нервтерінің екінші жұбы. Ол тор қабықтың ганглиозды қабықтың клеткаларынан басталады. Бас сүйек қуысына енгеннен кейін мида көру қиылысын-хиазма құрайды, содан кейін көру жолымен жүре отырып көру орталығында аяқталады.

Көз ұясынан (n. оftalmicus) үш тармақты нервтің бірінші тармағы өтеді. Бұл көз алмасын, көз жасы безін, дәнекер қабықты үстіңгі қабықпен маңдай терісін нервтендіреді. Ол зақымдалғанда көздің сезімталдығы жойылады.

Көз қимылдатқыш (п. oculamotorius) нерв бас сүйек-ми нервісінің үшінші жұбы, көздің бұлшық еттерін нервтендіреді. Ол зақымдалғанда птоз, көз алмасы сыртқа қарай ауытқиды, қарашығы үлкейеді.

Бұл нервтің құрамында парасимпатикалық талшықтар өтеді. Көз ұя саңылауынан блоковидный - шығыр тәрізді нерв IV-жұбы және VI-шы жұбы отводящий нервтер өтеді. Оларда көздің бұлшық еттерін жандандырады. N. abducens - зақымдалғанда көз алмасы ішке қарай ауытқиды. Көз ұясынан жоғарғы көз венасы (верхняя глазничная вена) сүйек-ми қуысына қарай өтетін каверна синусына қосылады. Көз ұясы ұшына зақым пайда болған кезде көздің алмасы қозғалмай птоз, көз қарашығы ұлғайып, мүйіз қабықпен дәнекер қабықтың сезімталдығы жойылады. Осы айтылған синдром (синдром верхней глазничной щели) көз ұя саңылауының синдромы деп аталады.

Көз анализаторы - үш бөліктен тұрады. Олар қабылдағыш (рецептор), өткізгіш жолдары және орталық (ми қыртысындағы аймақ) бөлімдері. Көз алмасы көру анализаторын бірінші бөлімі-рецептор бөліміне жатады. Көз алмасының құрылысын оқыған кезде оның жасқа байланысты мөлшерінің өзгешелігіне көңіл бөлу керек. Мысалы ересек адамның мүйіз қабығының диаметрі 12 мм болса, жас туған баланікі - 9 мм болып келеді. Ересек адамның көзінің сагитал өлшемі 24-26 мм болса, ал жас туған баланың бұл мөлшері 18, 3 мм болып келеді, ал бір жастан кейін 19 мм, 3 жаста 20, 5; ал 5 жаста 24 мм-ге жетеді, яғни бала денесі жылдан жылға өскен сайын көздің көлемі өзгереді, өсе түседі. Егерде жас баланын көз мөлшері жасына сәйкес келмесе, ол кәз мүшесінің анамалиясы болмаса ауруларының белгісі болуы мүмкін. Мысалы іштен туған глаукома ауруында көздің мөлшері, әсіресе мүйіз қабығының диаметрі үлкен болып келеді және көздің алдыңғы камерасы тереңдейді.

Қазіргі уақытта көз мөлшерін ультразвук аппараты эхоофтальмометр арқылы өлшеуге болады. Көздің салмағы 7-8 гр, жаңа туған баланың көз алмасының салмағы - 3 гр.

Қөз алмасы шараның үштен екі бөлігіне орналасқан көру анализаторының шеткі немесе рецепторлық бөлігі үш қабықтан тұрады;

1. Бірінші сыртқы қабық - фиброз қабығы. Оның өзі екі бөліктен түрады: склера және мүйіз қабық. 2. Екінші қабық - тамырлы қабық. Ол үш бөліктен түрады: нұрлы қабық (радужка-ирис), цилиарлы дене-кірпікті дене (цилиарное тело), көздің нағыз тамырлы қабығы (хориоидея-собственная сосудистая оболочка) .

Көздің екі камерасы бар (ұңғыл) - алдыңғы және артқы ұңғылдары. Оларды көздің ішкі сұйық заты толтырып тұрады. Көздің алдыңғы ұңғылы әр түсті нұрлы қабықпен мүйіз мөлдір қабықтың ортасында орналасқан. Көз камерасының бұрышы-нұрлы қабықтың цилиарлы денеге және склераның мүйіз қабыққа өтетін жеріндегі кеңістік. Бұл бұрышта шлеммов каналы орналасқан. Ол канал арқылы көздің ішкі сұйық заты жүріп көзден өтіп отырады. Судың пайда болуы мен ағып кету мөлшері үнемі бір қалыпта тең болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.