Тауарлардың есептен шығарылуы


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ
АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
0518000-« Есеп және аудит»
0518033-«Экономист-бухгалтер»
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Негізгі құралдар бойынша шоттар корреспонденциясын құру
Орындаған: ЕжА 18-09К тобы
оқушысы Нүрдәулет Индира
Қабылдаған оқытушы:
Мұратбекқызы Айжан
« » деген
бағаға қорғалады.
Қорғаған ай, күні « » 20__
Алматы 2021
МАЗМҰНЫбет
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының экономикасында нарықтық қатынастардың қалыптасу кезеңінде меншіктің әртүрлі формаларын қолдана отырып, әлеуметтік қатынастар жүйесін, сондай-ақ азаматтық-құқықтық саланы өзгерту кезінде бухгалтерлік есептің рөлі едәуір артады, бұл Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есепті барабар реформалау қажеттілігін анықтайды.
Қазіргі уақытта негізгі құралдар көптеген өзгерістерге байланысты толығырақ қарастырылады және соңғы жылдары негізгі құралдарды есепке алу бойынша нормативтік база айтарлықтай өзгергеніне байланысты одан да көп назар аударуды талап етеді.
Өзіміз білетіндей, өнеркәсіптік кәсіпорынның экономикалық қызметі үш үздіксіз, өзара байланысты экономикалық процестерден тұрады: өнімді өндіру және оны сату жабдықтау (материалдық-техникалық ресурстарды сатып алу) . Бұл процестер бір уақытта жүзеге асырылады, ол үшін жұмысшылардың жұмысы, негізгі және айналым құралдары қолданылады. Демек, өнеркәсіптік кәсіпорындағы бухгалтерлік есептің маңызды объектілері олардың қозғалысындағы негізгі және айналым қаражаттары болып табылады. Қоғамдық өндірістегі негізгі құралдардың мәні өндіріс күштері мен өндірістік қатынастарды дамытуда құралдар қандай орын алатындығымен анықталады.
Нарықтық экономика жағдайында барлық ресурстарды, оның ішінде негізгі құралдарды ұтымды пайдалануды есепке алу мен бақылаудың рөлі артады.
Қазіргі уақытта маңызды, сондай-ақ нарық жағдайында экономикалық бақылаудың перспективалы және тиімді түрлерінің бірі тәуелсіз бақылау болып табылады. Тәуелсіз бақылауды өз қызметін Тапсырыс берушінің есебінен шарттық коммерциялық негізде жүзеге асыратын аудиторлар, аудиторлық ұйымдар жүргізеді.
Бухгалтерлік есепті қою және жүргізу саласындағы кәсіпорын құқықтарының кеңеюіне байланысты (қабылданған есеп саясатына байланысты) Бухгалтерлік қызметтер алдында негізгі құралдар объектілерін, күрделі және қаржылық салымдарды және т. б. есепке алуды оңтайлы ұйымдастыру проблемасы туындайды.
Тақырыптың өзектілігі - ұйымның өндірістік және экономикалық қызметі материалдық, еңбек және қаржы ресурстарын пайдалану арқылы ғана емес, сонымен қатар негізгі қорлар-еңбек құралдары мен еңбек процесінің материалдық жағдайлары арқылы қамтамасыз етілетіндігінде.
Курстық жұмыстың мақсаты - теориялық және практикалық тұрғыдан негізгі құралдардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыруды зерттеу, сондай-ақ олардың бухгалтерлік есебінің қазіргі тәжірибесін жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу болып табылады. Осы мақсатты іске асыру үшін бірқатар міндеттерді шешу қажет, олардың негізгілері:
- негізгі құралдарды есепке алу негіздерін зерделеу;
- "Спецавтотранс" ЖШС материалдары бойынша негізгі құралдардың бухгалтерлік есебінің қолданыстағы практикасын ашу»;
- "Спецавтотранс"ЖШС-да негізгі құралдарды есепке алуды ұйымдастыруды жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
- Зерттеу объектісі негізгі құралдар болып табылады. Зерттеу тақырыбы - "Спецавтотранс"ЖШС мысалындағы негізгі құралдарды есепке алу.
Курстық жұмысты орындау барысында В. Л. Назарова, Б. С. Мырзалиев, В. А. Макарьева, Б. А. Көшенова, В. И. Подольский және т. б. авторлардың жұмыстары, нормативтік құжаттар, мерзімді басылымдардағы мақалалар, сондай-ақ "Спецавтотранс"ЖШС бухгалтерлік (қаржылық) есептілігінің деректері зерттелді.
1 ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1. 1. Негізгі құралдар ұғымы, оларды жіктеу және есепке алу міндеттері
Экономиканы дамытудың қазіргі заманғы жағдайларында қаржы ресурстарының шектеулілігі, негізгі құралдардың жоғары дәрежеде тозуы жағдайында-кәсіпорындарда инвестициялар тарту және негізгі капиталды жаңарту бойынша есеп саясатын таңдау маңызды мәнге ие болады.
Елдегі нарықтық қатынастардың қалыптасуы кәсіпорындар мен ұйымдардың қаржы-шаруашылық қызметінің жекелеген учаскелерінде есеп жүргізуге, оның ішінде негізгі құралдарды есепке алуға және оларға салық салуға жаңаша көзқараспен қарауға мәжбүр етеді. Қазіргі уақытта негізгі құралдар көптеген өзгерістерге байланысты толығырақ қарастырылады және соңғы жылдары негізгі құралдарды есепке алу бойынша нормативтік база айтарлықтай өзгергеніне байланысты одан да көп назар аударуды талап етеді.
Шаруашылық қызметті жүзеге асырудың ажырамас шарты кәсіпорынды материалдық және еңбек ресурстарымен қатар қажетті негізгі құралдармен - ғимараттармен, құрылыстармен, жабдықтармен, Көлік және басқа құралдармен қамтамасыз ету болып табылады.
Негізгі құралдардың ерекшелігі-оларды өндіріс процесінде бірнеше рет пайдалану, олар табиғи және материалдық пішінін ұзақ уақыт сақтайды және тозады, біртіндеп амортизация түрінде өз құнын дайын өнімнің өзіндік құнына ауыстырады.
Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебінің негізгі міндеттері:
- негізгі құралдардың түсуінің, олардың ішкі орын ауыстыруы мен шығып қалуының есептік тіркелімдерінде дұрыс құжаттамалық ресімдеу және уақтылы көрсету;
- негізгі құралдар амортизациясының сомасын дұрыс есептеу және есепте көрсету;
- негізгі құралдарды жою кезінде нәтижелерді дәл анықтау;
- негізгі құралдарды жөндеуге жұмсалатын шығындарды, олардың сақталуы мен тиімді пайдаланылуын бақылау .
Негізгі құралдарды есепке алудың дұрыстығы негізгі құралдар мен олардың құрылымы туралы дұрыс және толық ақпарат беруді анықтайды.
Қойылған міндеттерге жауап беретін негізгі құралдарды есепке алуды ұйымдастыру үшін мынадай алғышарттар маңызды мәнге ие: негізгі құралдарды жіктеу; негізгі құралдарды бағалау қағидаттарын белгілеу; негізгі құралдар заттарының есепке алу бірлігін белгілеу; бастапқы құжаттар мен есепке алу тіркелімдерінің нысандарын таңдау.
12 айдан асатын кезең ішінде өнім өндіру, жұмыстар орындау немесе қызметтер көрсету кезінде еңбек құралдары ретінде пайдаланылатын материалдық-заттай құндылықтардың жиынтығы немесе егер ол 12 айдан асатын болса, әдеттегі операциялық цикл ретінде негізгі құралдарға ғимараттар, құрылыстар, жұмыс және күш беретін машиналар мен жабдықтар, өлшеу және реттеу аспаптары мен құрылғылары, есептеу техникасы, көлік құралдары, құрал-саймандар, Өндірістік және шаруашылық мүкәммал мен керек - жарақтар, жұмыс, өнімді және асыл, көпжылдық екпелер және басқа да негізгі құралдар.
Негізгі құралдарға сондай-ақ жерді түбегейлі жақсартуға (құрғату, суару және басқа да мелиоративтік жұмыстар) және негізгі құралдардың жалға алынған объектілеріне күрделі салымдар жатады.
Көпжылдық екпелерге, жерді түбегейлі жақсартуға күрделі салымдар барлық жұмыстар кешенінің аяқталуына қарамастан, пайдалануға қабылданған алаңдарға жататын шығындар сомасында жыл сайын негізгі құралдардың құрамына енгізіледі.
Негізгі құралдардың құрамында сондай-ақ ұйымның меншігіндегі жер учаскелері, табиғат пайдалану объектілері (су, жер қойнауы және басқа да табиғи ресурстар) ескеріледі.
Жоғарыда қойылған міндеттерге жауап беретін негізгі құралдарды есепке алуды ұйымдастыру үшін негізгі құралдарды ғылыми негізделген жіктеудің болуы; негізгі құралдарды бағалау қағидаттарын белгілеу; негізгі құралдар заттарының есепке алу бірлігін белгілеу; бастапқы құжаттар мен есепке алу тіркелімдерінің нысандарын таңдау маңызды мәнге ие.
Кәсіпорындарда негізгі құралдардың бірыңғай типтік жіктелуі қолданылады, оған сәйкес олар түрлері, тиістілігі, қолданылуы бойынша топтастырылады.
Түрлері бойынша кәсіпорындардың негізгі құралдары келесі топтарға бөлінеді:
- ғимараттар, құрылыстар;
- беру құрылғылары;
- машиналар мен жабдықтар;
- көлік құралдары; құрал-сайман;
- Өндірістік құрал-саймандар мен керек-жарақтар;
- шаруашылық мүкәммал;
- өнімді және асыл тұқымды жұмыс малы;
- көпжылдық екпелер;
- жерді жақсарту бойынша күрделі шығындар;
басқа негізгі құралдар.
Негізгі құралдарға негізгі құралдарға жататын жалға алынған объектілерге күрделі инвестициялар да кіреді.
Тиесілігі бойынша негізгі құралдар меншікті және жалға алынғандарға, ал пайдалану белгісі бойынша - реконструкциялауда және техникалық қайта жарақтандыруда; консервациялауда запаста (резервте) пайдаланылатындарға бөлінеді. Бұл топтау амортизация сомасын есептеуді қамтамасыз етеді.
Негізгі құралдарды есепке алу бірлігі-бұл жеке құрал-жабдықтар, олар бір функцияны орындайтын барлық құрылғылар мен керек-жарақтары бар дайын құрылғы, зат немесе заттар жиынтығы деп түсініледі.
Әрбір түгендеу объектісіне белгілі бір түгендеу нөмірі беріледі, ол осы объект пайдалануда, запаста немесе консервацияда болған барлық уақытта сақталады. Түгендеу нөмірі есепке алынатын затқа бекітіледі немесе белгіленеді және негізгі құралдардың қозғалысына байланысты құжаттарда міндетті түрде көрсетіледі.
Күрделі түгендеу объектілері бойынша, яғни белгілі бір құрылғыларды, онымен бірге біртұтас құрайтын жеке элементтерді қамтитын, әдетте, әр элементте оларды біріктіретін негізгі объектідегі сияқты нөмір көрсетіледі. Істен шыққан объектілердің түгендеу нөмірлері басқа жаңадан түскен негізгі құралдарға істен шыққаннан кейін үш жылдан ерте берілмеуі мүмкін.
Жалға алынған негізгі құралдар жалға алушыда жалға беруші берген түгендеу нөмірлерімен көрсетіледі.
Негізгі құралдарды бағалау-бұл бухгалтерлік есепте көрсетілген негізгі құралдар құнының ақшалай көрінісі.
Бухгалтерлік есепте негізгі құралдарды бағалаудың мынадай түрлері қолданылады: бастапқы құны, қалпына келтіру құны және негізгі құралдардың қалдық құны.
Негізгі құралдардың бастапқы құны оларды бухгалтерлік есепке алу кезінде негізгі құралдардың құнын білдіреді.
Негізгі құралдардың қалпына келтіру құны өндірістің ағымдағы жағдайларында негізгі құралдар объектілерін толық қалпына келтіру құнын білдіреді, яғни, егер ол объектілерді сатып алуға (салуға), тасымалдауға, орнатуға (монтаждауға) арналған шығындарды қоса алғанда, оларды қайта бағалау күніндегі нарықтық бағалар бойынша Жаңа ұқсас объектілерге толық ауыстыруға тиіс болса, оларды иеленетін ұйым жүзеге асыруға тиіс шығындардың толық құнын білдіреді.
Негізгі құралдардың қалдық құны есептелген амортизациялық аударымдардың сомасын шегергендегі негізгі құралдардың бастапқы (қалпына келтіру) құнын білдіреді.
ПБУ 6/01 сәйкес ұйымға негізгі құралдар түскен кезде оларды бағалау бастапқы құны бойынша жүргізіледі.
Негізгі құралдардың бастапқы құнын қалыптастыру тәртібі олардың ұйымға кіру тәсілдеріне байланысты.
Негізгі құралдардың бастапқы құны еңбек құралдарын сатып алуға немесе жасауға қолданыстағы бағалардағы нақты шығындардың сомасын білдіреді: ғимараттар мен құрылыстарды салу, машиналар мен жабдықтарды сатып алу, тасымалдау, орнату және монтаждау.
Ақыға сатып алынған негізгі құралдар объектілерінің бастапқы құны сатып алуға жұмсалған нақты шығындардан құралады, олар мыналардан тұрады:
- Шартқа сәйкес жеткізушіге (сатушыға) төленетін сомалар) ;
- құрылыс мердігерлігі шарты және өзге де шарттар бойынша жұмыстарды жүзеге асырғаны үшін ұйымдарға төленетін сомалар;
- негізгі құралдарды сатып алуға байланысты ақпараттық және консультациялық қызметтер үшін ұйымдарға төленетін сомалар;
- негізгі құралдар объектісіне құқықтарды алуға (алуға) байланысты жүргізілген тіркеу алымдары, мемлекеттік баждар және басқа да осыған ұқсас төлемдер;
- кедендік баждар;
- негізгі құралдар объектісін сатып алуға байланысты төленетін өтелмейтін салықтар;
- негізгі құралдар объектісі сатып алынған делдал ұйым төлейтін сыйақылар;
- негізгі құралдар объектісін сатып алуға, салуға және дайындауға тікелей байланысты өзге де шығындар.
Негізгі құралдарды сатып алуға арналған нақты шығындарға олар негізгі құралдарды сатып алуға тікелей байланысты жағдайларды қоспағанда, жалпы шаруашылық және өзге де ұқсас шығыстар енгізілмейді.
Өз күшімен жасалған негізгі құралдардың бастапқы құны құрылыстан және негізгі құралдарды дайындаудан құралады, олар мыналардан тұрады:
- оларды жеткізушіге Жеткізу шартына сәйкес ұйым төлейтін сомалар;
- құрылыс мердігерлігі шарты және өзге де шарттар бойынша жұмыстарды жүзеге асырғаны үшін ұйымдарға төленетін сомалар;
- негізгі құралдар объектілерін салуға және дайындауға тікелей байланысты өзге де шығындар мен оларды пайдалануға жарамды күйге дейін жеткізу жөніндегі шығындар.
Ұйымның жарғылық (қоймалық) капиталына салым шотына енгізілген негізгі құралдардың бастапқы құны болып ұйымның құрылтайшылары (қатысушылары) келіскен олардың ақшалай бағасы танылады.
Сыйға тарту шарты бойынша және өтеусіз алудың өзге де жағдайларында ұйым алған негізгі құралдардың бастапқы құны олардың кіріске алу күнгі нарықтық құны болып танылады.
1. 1-кесте - Пайдалану мерзімі бойынша негізгі қорлардың топтары
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1 жылдан 2 жылға дейін
2 жылдан 3 жылға дейін
3 жылдан 5 жылға дейін
5 жылдан 7 жылға дейін
7 жылдан 10 жылға дейін
10 жылдан 15 жылға дейін
15 жылдан 20 жылға дейін
20 жылдан 25 жылға дейін
25 жылдан 30 жылға дейін
30 жылдан астам
Бір немесе бірнеше еңбек ауысымдары кезінде өндірістік процеске үздіксіз қатысатын объектілерден басқа, мерзімді сипаттағы заттардың белгілі бір тобы бар, мысалы, көлік құралдары, тау-кен жабдықтары, орау механизмдері және т. б.
Нысандардың осы санаты үшін пайдалы қызмет мерзімі ретінде табиғи индикатор тағайындалуы керек: орындалмаған жұмыс көлемі, өткен шақырым саны, ұшу сағаттарының саны немесе өндірілген тау жыныстарының тоннасы.
Негізгі құралдардың бастапқы құнын өзгертуге тиісті объектілер салынып біткен, толық жабдықталған, реконструкцияланған және ішінара жойылған жағдайларда жол беріледі. Бұдан басқа, ұйым жылына бір реттен жиі емес (есепті жылдың басында) ұйымның қосымша капиталына туындайтын айырмаларды жатқыза отырып, құжаттамалық расталған нарықтық бағалар бойынша индекстеу немесе тікелей қайта есептеу жолымен қалпына келтіру құны бойынша негізгі құралдар объектілерін қайта бағалауға құқылы. Негізгі құралдардың бастапқы құнының ұлғаюы (азаюы) ұйымның қосымша капиталына жатады.
Негізгі құралдар бухгалтерлік баланста қалдық құны бойынша, яғни есептелген амортизация сомасын шегере отырып, оларды сатып алудың, салудың және дайындаудың нақты шығындары бойынша, ал бюджеттік ұйымдарда бастапқы құны бойынша көрсетіледі.
Негізгі құралдар объектілерін қалпына келтіру жөндеу, жаңғырту және реконструкциялау арқылы жүзеге асырылуы мүмкін.
Негізгі құралдар объектілерін қалпына келтіруге арналған шығындар олар жататын есепті кезеңнің бухгалтерлік есебінде көрсетіледі.
Бұл ретте негізгі құралдар объектілерін жаңғыртуға және реконструкциялауға арналған шығындар олар аяқталғаннан кейін осындай объектілердің бастапқы құнын ұлғайтуы мүмкін және егер бұл шығындар негізгі құралдар объектілері жұмыс істеуінің бұрын қабылданған нормативтік көрсеткіштерін (пайдалы пайдалану мерзімі, қуаты, қолдану сапасы және т. б. ) жақсартса (арттырса), ұйымның қосымша капиталына жатқызылады.
1. 2. Корреспонденттік шоттардағы негізгі құралдар мазмұны
Корреспонденттік шоттар - екі еселенген артық ақша, яғни бухгалтерлік есептің осындай әдісі, онда шаруашылық операциялары бір уақытта тиісті бухгалтерлік жазбалардың дебеттері мен кредиттері жазылады. Бұл шоттар бір-біріне қатысты өзара есеп айырысуға айналады. Көбінесе «шот корреспонденциясы» термині бухгалтерлік жазбалармен немесе бухгалтерлік жазбалармен синоним ретінде қолданылады. Шоттардың типтік корреспонденциялары, оларды пайдалану жөніндегі нұсқаулықпен бірге бухгалтерлік есеп шоттарының жоспарында және оны қолдану жөніндегі нұсқаулықта бар
1020 « Жолдағы ақша» шоты бойынша стандартты операциялар шоттарының корреспонденциясы
1330 «Тауарлар» шоты бойынша стандартты операциялар шоттарының корреспонденциясы
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz