Инсульттан кейінгі оңалту түрлері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Инсультпен ауыратын пациенттер туыстарының оңалту күтіміне байланысты ақпараттандыру дәрежесі»

МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР

КІРІСПЕ

1-ТАРАУ. ИНСУЛЬТПЕН АУЫРАТЫН ПАЦИЕНТТЕР ТУЫСТАРЫНЫҢ ОҢАЛТУ КҮТІМІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ ДӘРЕЖЕСІ

1. 1 Инсульт эпидемиологиясы

1. 2 Инсульттан кейінгі оңалту түрлері

1. 3 Инсультпен ауыратын пациенттердің туыстарының оңалту күтіміне үйретудегі мейіргердің рөлі және шетелдік тәжірибелер

2-ТАРАУ. ЗЕРТТЕУЛЕР МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ

2. 1 Зерттеудің материалдары мен әдістері

2. 2 Зерттеу нәтижелері

ПРАКТИКАЛЫҚ ҰСЫНЫСТАР

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМШАЛАР

ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР

ӨСС-Өмір сүру сапасы

МАЖБ-Ми қан айналымының жіті бұзылулары

ПТ-Пациенттердің туысы

ИКК-Инсульттан кейінгі күтім

ПА-Пациентті ақпараттандыру

МР-Мейіргердің рөлі

МК-Мейіргердің күтімі

ПО-Пациенттерді оңалту

ПҮ-Пациенттерді үйрету

ШТ-Шетелдік тәжірибелер

ИК-Инсульттан кейін

ОШ-Оқыту шаралары

МО-Мейіргердің оқытуы

ИИ-Ишемиялық инсульт

ГИ-Геморрагиялық инсульт

ЕДШ-Емдік дене шынықтыру

КІРІСПЕ

Тіркес сөздер: инсульт, оңалту, пациентті хабардар ету, пациенттің туыстары, мейіргер, оқыту, өмір сапасы, мейіргердің рөлі, оқыту шаралары

Тақырыптың өзектілігі ең алдымен, инсульттің пациентке, отбасына және жалпы қоғамға айтарлықтай таралуы мен ауыр медициналық, әлеуметтік және экономикалық салдарымен байланысты. Сондай-ақ, уақытылы басталған, жан-жақты, ғылыми негізделген оңалту шаралары жағдайында инсульттің нәтижелерін едәуір жақсартуға және пациенттің функционалды қабілеттерін толық қалпына келтіруге болады.

Инсульт әлемдегі өлімнің екінші, ал мүгедектіктің үшінші себебі болып табылады [1] . Инсульт - бұл ми қан айналымының жедел бұзылуы және церебральды неврологиялық симптомдардың тез дамуын тудырады.

Инсульт оның таралуы мен мүгедектік пен өлімнің жоғары деңгейіне байланысты маңызды медициналық-әлеуметтік проблема болып қала береді [5] . 2004 жылы ДДСҰ, Дүниежүзілік инсульт Федерациясы және Дүниежүзілік инсульт конгресі (Ванкувер, Канада) инсульт бүкіл әлем халқының өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін жаһандық індет деп жариялады [6] .

Қазіргі уақытта инсульт бүкіл әлемдегі халықтың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін жаһандық эпидемия деп жарияланды. Жыл сайын 17 миллионға жуық адам инсульттан зардап шегеді, олардың 70% -ы төмен немесе орташа табысы бар елдерде тұрады [2] . Инсульт жылына 6, 2 миллионнан астам адам өмірін қияды, ал аман қалған 50 миллионнан астам адам мүгедектіктің бір немесе басқа түріне ие. Егер инсультпен күрес бойынша бірыңғай жалпыәлемдік шаралар қолданылмаса, 2030 жылға қарай инсульттан болатын өлім-жітім 7, 8 млн-ға жетеді деп болжануда [3] .

Инсульттан кейінгі оңалту емдеу-профилактикалық іс-шаралардың ажырамас бөлігі болып табылады, оның мақсаты инсульт алған пациенттердің өмір сүру сапасын арттыру, олардың қалыпты жұмыс істеу жағдайларына тез оралуы болып табылады [4] .

Бұл патологияның трагедиясы инсульттің емдеу, медициналық оңалту шығындарын және өндірістің жоғалуын ескере отырып, экономикаға орасан зор зиян келтіретіндігінде [7] . Экономикалық тұрғыдан алғанда, тікелей және жанама сияқты негізгі шығындардың 2 түрі бар. Тікелей шығындарға ауруханаға жатқызу, медициналық қызмет көрсету, дәрі-дәрмек терапиясы және ғылыми зерттеулер, жанама-мезгілсіз өлім және ұзақ мерзімді мүгедектік жатады. ДДСҰ мәліметтері бойынша, инсульт алған бір пациентке жұмсалатын шығын сомасы 55-тен 73 мың АҚШ долларына дейін ауытқиды. 2012 және 2030 жылдар аралығындағы кезеңде нақты шығыстар $ 71, 55 млрд-тан $183, 13 млрд-қа дейін өседі [8] .

2018 жылы АҚШ-та жүрек-қан тамырлары ауруынан қайтыс болған әрбір алтыншы жағдай инсультпен байланысты болды [9] . Жыл сайын Америка Құрама Штаттарында 795 000-нан астам адам инсульт алады. Олардың шамамен 610 000-ы алғашқы жағдайлар. 2014-2015 жылдар аралығында АҚШ-та инсультпен байланысты шығындар шамамен 46 миллиард долларды құрады. Бұл сомаға медициналық қызметтер, инсультты емдеуге арналған дәрі-дәрмектер және өткізіп алған жұмыс күндері кіреді. Инсульт-ауыр созылмалы мүгедектіктің негізгі себебі. Инсульт 65 жастан асқан инсульттан аман қалғандардың жартысынан көбінің қозғалғыштығын төмендетеді [10] .

Еуропалық Одақта инсульт өлімнің екінші себебі және ересектердегі мүгедектіктің негізгі себебі болып табылады [11] . Ол жыл сайын Еуропаның 1, 1 миллион тұрғынына әсер етеді және 440 000 адамның өліміне әкеледі [12] . 2017 жылы инсультпен байланысты шығындар 45 миллиард еуроға бағаланды, оның ішінде медициналық көмекке және өнімділіктің жоғалуына тікелей және жанама шығындар. Халық өсіп, қарт адамдардың санының ұлғаюымен, инсульт оқиғалары және олардың ұзақ мерзімді салдары, сондай-ақ тиісті шығындар күрт өседі деп күтілуде [13] . Сондықтан инсульт ауыртпалығының болашақ проекциясы орта деңгей үшін құнды, сондай-ақ инсульт қызметін және алдын алу шараларын ұзақ мерзімді жоспарлау және ұйымдастыру үшін маңызды.

Инсульт Германияда да өлімнің екінші ең көп таралған себебі және ересектерде мүгедектіктің жиі кездесетін себептерінің бірі болып табылады [14] . Инсультпен ауыратын науқастардың үштен төрттен бірі инсульттан кейінгі бірінші жыл ішінде қайтыс болады. Тірі қалғандардың 40% -ына дейін күнделікті әрекеттің ұзақ уақытқа созылған бұзылуынан зардап шегеді. Олар өздігінен жүру, жуу, киіну немесе тамақтану кезінде қиындықтарға тап болуы мүмкін [15] .

Еуропа елдерінің ішінде Ресейде инсульттан болатын өлім деңгейі ең жоғары. Ресейде жыл сайын 450 мыңнан астам инсульт оқиғасы тіркеледі. Ресейде ми қан айналымының жедел бұзылуымен ауру жылына 1000 тұрғынға шаққанда 2, 5-3, 5 жағдайды құрайды, ал өлім-жітім 35% - ға жетеді, бірінші жылдың соңына қарай 12-15% - ға артады; инсульттан кейін 5 жыл ішінде пациенттердің 44%-ы қайтыс болады. Инсульттан кейінгі мүгедектік, мүгедектіктің барлық себептері арасында 1-ші орында және 1 адамға шаққанда 3, 2 құрайды. Айта кету керек, Ресейде адамдар батыс елдеріне қарағанда жас жаста инсульттан қайтыс болады. Сонымен, АҚШ-та қан айналымы жүйесі ауруларынан болатын барлық өлім-жітімнің 10% - дан азы 65 жасқа дейін, ал Ресейде бұл жаста пациенттердің 30%-ы қайтыс болады. Ресейде инсульт өлімі әлемдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі болып табылады. Ол әр 100 000 адамға 175 өлімді құрайды [16] .

Инсульт жаһандық проблема болса да, инсульттің ауыртпалығы әсіресе Азияда ауыр; оның өлімі Еуропа мен Солтүстік Америкаға қарағанда жоғары. Азия құрлығында әлем халқының үштен екісі тұрады, ал 2012 жылы тек Шығыс Азия ғана инсульттан болатын әлемдегі жалпы өлімнің 60% құрады [17] . Инсульт пен өлім-жітім Корея, Жапония, Тайвань сияқты солтүстік-шығыс елдерде және Қытайдың урбанизацияланған аудандарында азайды. Бұл қауіп факторларын бақылауға да, инсультты емдеудің жақсаруына да байланысты. Алайда, инсульттің төмендеуі сирек кездеседі, бұл ішінара халықтың тез қартаюына байланысты [18] .

Бұл ауыртпалық Азия елдерінің дамуына, халықтың қартаюына және өмір салты факторларының өзгеруіне байланысты артады деп күтілуде. Оңтүстік Азия елдері (Үндістан, Пәкістан, Бангладеш және Шри-Ланка) әлем халқының 22% - ын және дамушы елдердің 40% - ын құрайды және әлемдегі инсульт өлімінің 40% - дан астамын құрайтын ең көп зардап шеккен аймақтар болып табылады [19] .

ҚР-да жүрек-қан тамырлары ауруларынан зардап шегетін 2 млн. адам тіркелген, бұл елдің экономикалық белсенді халқының 12% - ын құрайды. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдері арасында жүрек-қан тамырлары ауруларынан болатын өлім-жітім бойынша Қазақстан Республикасы Молдовадан кейін екінші орында тұр [20] . Еліміздің әртүрлі өңірлерінде инсульттан сырқаттану жылына 1000 адамға шаққанда 2, 5-тен 3, 7 жағдайға дейін, ал өлім-жітім 100 мың адамға шаққанда 100-ден 180 жағдайға дейін құрайды [21] . ҚР Агенттігінің деректері бойынша бүгінгі күні елімізде инсульттан кейін 275 000 мүгедек тіркелген.

Қазақстан Республикасында инсультпен күрес проблемасы әлеуметтік саясаттың басым басты бағыттарының бірі болып табылады. Инсультпен ауыратын пациенттерге медициналық көмекті жетілдіру үшін өңірлік инсульт орталықтарын құру бойынша жоба әзірленді, ол Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған "Саламатты Қазақстан" бағдарламасына енді. Өңірлік тамыр орталықтары желісін ашудың арқасында үкіметтік деңгейде тамыр ауруларының алдын алу және инсульт пен миокард инфарктісінен болатын өлім-жітім мен мүгедектікті азайту жөніндегі іс-шаралар кешенін әзірлеу және іске асыру елдегі эпидемиологиялық жағдайды нақты жақсартуға мүмкіндік берді [22] . Алайда, өлім-жітімнің өзгеруінің оң үрдістеріне қарамастан, жоғары инциденттілік пен мүгедектікке байланысты инсульт бұрынғысынша ҚР-дағы негізгі өзекті проблемалардың бірі болып қалуда. Біздің елімізде мидың қан тамырлары ауруларынан болатын өлім-жітімнің жоғары деңгейіне байланысты бұл аурулардың ерте алдын-алуға көбірек көңіл бөлу қажеттілігі туындайды.

2017 жылдың қорытындысы бойынша Қызылорда облысында инсульт бойынша 2267 пациент тіркелді

Ми қан айналымының жіті бұзылуынан зардап шеккен пациенттерге оңалту көмегін ұйымдастырудың заманауи кешенді тәсілі еңбекке қабілетті жастағы инсульттан кейінгі пациенттердің 60% - на дейін (оңалту іс-шаралары жүйесінен өтпеген науқастардың 20% - ымен салыстырғанда) еңбекке немесе басқа белсенді әлеуметтік қызмет түріне қайтаруға мүмкіндік береді.

Оңалтудағы негізгі рөл мейіргерге жүктеледі, өйткені ол тәулік бойы қадағалауды қамтамасыз етеді, дәрігердің тағайындауларын орындайды, яғни. науқаспен күнделікті қарым-қатынас процесіне барынша қатысады және оңалтудың сәттілігі көбінесе оның жұмысының сапасына байланысты болады.

Айта кету керек, кәсіби күтім - бұл өнер. Ауыр науқасқа кәсіби күтім жасау-бұл ең алдымен жоғары сапалы күтім. Емделушілер үшін қолайлы жағдай жасау, сыпайы және әдепті қарым-қатынас жасау, кез келген сәтте көмек көрсетуге дайын болу сапалы күтім жасаудың міндетті шарты болып табылады. Күтімнің заманауи принциптері-қауіпсіздік, құпиялылық, жұқпалы қауіпсіздік, тәуелсіздік, қадір-қасиетті құрметтеу[23] .

Ми қан айналымының жіті бұзылуынан өткен пациенттерді оңалту маңызды медициналық-әлеуметтік проблема болып табылады. Емдеу және оңалту процесінде бүгінгі таңда мейіргердің рөлі зор. Мейіргердің жоғары кәсіби деңгейдегі жұмысы пациенттің сауығуына деген сенімін арттырып, тиімді емделуге ықпал ететіні белгілі. Мейіргер пациентті емдеу процесіне белсенді қатысады, өйткені ол дәрігердің барлық нұсқауларын орындайды, медициналық процедуралар мен пациенттерге күтім жасайды. Мейіргерпациентермен үнемі байланыста болады, сондықтан оның пациентмен қарым-қатынас орнату қабілеті өте маңызды, бұл оны аурудың оң нәтижесіне бағыттайды. Күтім-пациентті оңалтудың маңызды компоненттерінің бірі, инсульттан кейін қалпына келтіру мерзімі мен қарқыны күтім процесінің сапасы мен ұйымдастырылуына байланысты. Инсульті бар пациентке оңалту мейіргерлік күтім науқастың бұзылған функцияларын қалпына келтіруге, ықтимал асқынулардың алдын алуға, тез қалпына келтіру үшін қолайлы жағдайлар жасауға бағытталған.

Инсульт-бұл пациенттің ғана емес, оның туыстарының да өмір сүру сапасын күрт өзгертетін оқиға. Инсульт алған жақын адамға жаңа өмір жағдайларына бейімделуге қалай көмектесуге болады? Ол үшін пациенттің туыстары оңалтудың негізгі міндеттері мен іс-шаралары туралы хабардар болып қана қоймай, сонымен қатар пациентке күтім жасаудың қарапайым шараларын орындауға үйретілуі керек. Пациенттің өзі мен оның жақындарының оңалту процесіне саналы түрде қатысуы ғана қолайлы оңалту болжамына қол жеткізуге көмектеседі. Пациенттер мен туыстарды ақпараттандыру және оқыту процесінде медбикелер маңызды рөл атқарады.

Инсульт алған пациенттердің туыстары көбінесе тұрақты психикалық стресс жағдайында болады. Мұндай шамадан тыс жүктеме физикалық шамадан тыс жүктеме мен ұйқының болмауынан, сондай-ақ жақын адамның тағдыры туралы алаңдаушылықтан, жаңа уайымдардан және бұрынғы өмір жоспарларының бұзылуынан, әдеттегі өмір салтының өзгеруінен, бұрынғы достарының кетуінен және қаржылық қиындықтардан туындауы мүмкін. Жақын адамның жағдайының нашарлауынан немесе оның өлімінен қорқып, науқастың туыстары кейде оған шамадан тыс қамқорлық жасайды. Өзгелерге қатты әсер ету көбінесе науқастың мінез-құлқының немесе көңіл-күйінің өзгеруінен туындайды, олар тітіркенудің немесе ұстамаудың, апатияның немесе депрессияның жоғарылауында, интеллектуалды төмендеуде немесе мінез-құлықтың бұзылуында көрінеді. Туыстарының психикалық шамадан тыс жүктелуі өз денсаулығына және науқастың тағдырына теріс әсер етеді. Пациентке ауру, оның салдары және бұзылған функцияларды қалпына келтіру перспективалары туралы объективті ақпарат бере отырып, оның жағдайын түсінуге және қабылдауға көмектесу өте маңызды. Мұндай білім оған ауруға бейімделуге, жаңа жағдайды түсінуге және өзін қабылдауға мүмкіндік береді, яғни қалпына келтіру жолында алғашқы қадам жасайды.

Инсульті бар пациентке күтім жасау көп уақытты қажет етеді, кейде ауруханадан шыққаннан кейін де жалғасатын ұзақ процесс. Сондықтан мейіргерлік іс-әрекеттің өте маңызды бағыты - инсультпен ауыратын пациенттердің туыстарын оқыту.

Зерттеу мақсаты: Инсультпен ауыратын пациенттер туыстарының оңалту күтіміне байланысты ақпараттандыру дәрежесін анықтау арқылы мейіргер ролін бағалау.

Зерттеудің міндеттері:

1. Тақырыпқа байланысты отандық және шетелдік әдебиеттерден ақпарат жинау.

2. Дүниежүзі, Қазақстан және Қызылорда облысы бойынша стастикалық мәліметтерді анықтау.

3. Инсульт кейінгі оңалтуда мейіргердің рөлін көрсету

4. Инсульті бар пациенттер туыстарының оңалту күтіміне байланысты ақпараттану деңгейін сауалнама арқылы анықтау.

5. Сауалнама нәтижесіне талдау жүргізу, қортынды шығару.

Зерттеу объектісі: Қармақшы аудандық ауруханасы, оңалту бөлімшесі.

1-ТАРАУ. ИНСУЛЬТПЕН АУЫРАТЫН ПАЦИЕНТТЕР ТУЫСТАРЫНЫҢ ОҢАЛТУ КҮТІМІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ ДӘРЕЖЕСІ

1. 1 Инсульт эпидемиологиясы

Инсульт-бұл ми қан айналымының жедел бұзылуы. Бұл қан миға енетін тамырлардың бітелуіне, қысылуына немесе жарылуына байланысты болады. Бұл жағдайда ми жасушалары оттегі мен қоректік заттардың жетіспеуінен өледі.

Инсульт (немесе ми қан айналымының жедел бұзылуы) - мидағы кенеттен қан айналымының бұзылуы.

Церебральды қан ағымының бұзылу механизміне байланысты инсульттің екі түрі бөлінеді:

1. Ишемиялық инсульт

2. Геморрагиялық инсульт

Инсульттің ишемиялық түрі-қан тамырларының бітелуіне байланысты немесе қан ағымы мидың қажеттіліктеріне сәйкес келмеген кезде пайда болады.

Инсульттің геморрагиялық түрі-тамырдың жарылуы және мидың жақын орналасқан құрылымдарына қан кету нәтижесінде пайда болады [24] .

Ишемиялық инсульт жиі кездеседі, бұл жағдайлардың 80-85% құрайды. Геморрагиялық инсульт үлесіне 10-15% бөлінеді. 5% жағдайда инсульттің себебі белгісіз болып қалады.

Жедел ми қан айналымының бұзылу кезеңдері:

- Алғашқы үш күн (өткір кезең) - науқасқа Анестезиология және реанимация бөлімінде қарқынды терапия көрсетілген, бұл кезең асқынулардың жоғары деңгейімен қауіпті;

- Жиырма бірінші тәулікке дейін (жіті кезең) - науқасқа ОНМК неврология бөлімшесінде емделу, емдеуші дәрігердің тұрақты бақылауы, асқынулардың алдын алуға бағытталған шаралар көрсетіледі;

- Жиырма бірінші тәуліктен 6 айға дейін (жарақатты қалпына келтіру кезеңі) ;

- 6 айдан екі жылға дейін (кеш қалпына келтіру кезеңі) - науқасқа оңалту процесінде туыстары мен достарының көмегі, үйде емдеуді жалғастыру, оңалту бойынша түрлі шаралар қажет. Мұндай іс - шараларды амбулаториялық, стационарлық, санаторий-курорттық аймақтарда және әртүрлі оңалту клиникаларында өткізуге болады.

Көріп отырғанымыздай, инсульт - бұл ұзақ уақытқа созылатын ауыр ауру. Бұл науқас тарапынан да, оның туыстары тарапынан да көп шыдамдылықты қажет етеді.

Инсульттің көбірек дамуына ықпал ететін белгілі факторлар бар.

Ишемиялық инсульт үшін :

1. Егде және кәрілік жас ( 80 және одан да көп жас) ;

2. Еркек жынысы;

3. Артериялық гипертония;

4. Ас тұзын көп қолдану;

5. ТИА (өтпелі ишемиялық шабуыл) ;

6. Семіздік, әлсіз физикалық белсенділік;

7. ЖИА (жүректің ишемиялық ауруы) ;

8. Гиперхолестеринемия;

9. Жүрек ырғағының бұзылуы;

10. Жүрек жеткіліксіздігі;

11. Миды қанмен қамтамасыз ететін артериялардың атеросклерозы;

12. Темекі шегу;

13. Алкогольді ішу;

14. Отбасылық бейімділік;

15. Жиі гипотермия.

Геморрагиялық инсульт үшін:

1. Миды қанмен қамтамасыз ететін тамырлардың өзгерген құрылымдары;

2. Артериялық гипертензия;

3. Антиагреганттарды, тромболитиктерді, антикоагулянттарды ұзақ уақыт қолдану, өйткені олар коагуляция жүйесінің өзгеруіне ықпал етеді;

4. Алкогольді теріс пайдалану;

5. Есірткі қабылдау;

6. Ми ісіктері;

7. Ми тамырларының қабыну аутоиммунды аурулары.

Инсульттан кейін адам басқа сау тұрғындардан айтарлықтай ерекшеленеді. Оның мінез-құлқы өзгереді, реакциялар, соның ішінде эмоционалды, денеде физикалық өзгерістер болады.

Основные факторы риска инсульта разделяют на немодифицируемые (возраст, наследственная предрасположенность, пол) и модифицируемые (артериальная гипертония, курение, употребление алкоголя, дислипидемия, фибрилляция предсердий и другие заболевания сердца, факторы образа жизни, сахарный диабет, предшествующие транзиторные ишемические атаки (ТИА) и инсульт, применение оральных контрацептивов) [25] .

Олардың арасында жас ерекше орын алады. Инсульттің даму қаупі жасы ұлғайған сайын 65 және одан жоғары жастағы науқастар арасында - 75, 0% артады. 55 жасқа толғаннан кейінгі әр онжылдықта инсульт ықтималдығы шамамен 2 есе артады. Инсульт ерлерге қарағанда әйелдерге қарағанда жиі кездеседі, бірақ әйелдер инсульттан қайтыс болғандардың жартысынан көбін құрайды [26] . Ұлыбританияда негроидтық нәсіл өкілдерінің арасындағы инсульт жиілігі европеоидтік нәсілге қарағанда 2 есе жоғары [27] .

Артериялық гипертензия-инсультпен ауырған науқастардың 92, 5%-ында анықталған инсульттің даму қаупінің маңызды тәуелсіз модификацияланатын факторы. Әлемнің 22 елінде орындалған INTERSTROKE зерттеуінде, АГ - ишемиялық және геморрагиялық инсульттің дамуындағы ең маңызды ФР (жалпы популяциялық тәуекел 90, 3% - ды құрады) екендігі көрсетілген [28] . Зерттеу нәтижелері АҚ көрсеткіштерінің орташа есеппен 5-6 мм рт. ст. төмендегенін көрсетті. диастолалық қан қысымы және 10-12 мм рт. ст. үшін. систолалық қан қысымы 3-5 жыл ішінде даму қаупін 31, 0% - ға азайтты. Гипотензивті терапияны қолдана отырып, қан қысымының төмендеуі қайталанатын инсульттің төмендеуіне ықпал етеді. Қан қысымы мен инсульт қаупі арасындағы байланыс систолалық және диастолалық үшін де орнатылғанына қарамастан [29] .

Қант диабеті артериялық гипертензиядан кейінгі инсульт даму қаупінің екінші маңызды факторы болып саналады [30] . Белгілі болғандай, АГ аясында қандағы глюкоза концентрациясының жоғарылауы МИ даму ықтималдығын арттырады және микроангиопатияға, ірі тамырлардың атеросклерозының жедел дамуына әкеледі. Қант диабетімен ауыратын науқастарда инсульт қаупі 5 есе жоғары. Инсульттің салыстырмалы даму қаупі 2 типті қант диабетімен ауыратын адамдарда қант диабетімен ауыратын адамдармен салыстырғанда 1, 8-6, 0 есе жоғары. Қант диабетімен ауыратын науқастар арасында инсульттан қайтыс болу қаупі қант диабетімен ауыратын науқастармен салыстырғанда 2, 8 есе жоғары болды, бұл ретте ишемиялық инсульттан қайтыс болу қаупі 3, 8 есе жоғары болды [31] .

Атриальды фибрилляция-инсульт пен тромбоэмболия қаупінің 5 есе артуына әкелетін инсульттің маңызды тәуелсіз қауіп факторы болып табылады. Атриальды фибрилляциямен байланысты церебральды инсульт бұзылған функциялардың нашар қалпына келуімен және жоғары өліммен байланысты. [32] .

Инсульт-жедел миокард инфарктісінің жиі асқынуы, әсіресе сол жақ қарыншаның тромбозымен асқынған және осы науқастардың 3-12% - ында дамиды [33] . Алғашқы 1-3 айда тромбтың белсенді пайда болу кезеңінде эмболия ықтималдығы жоғары, дегенмен миокард дисфункциясы, жүрек жеткіліксіздігі немесе ФП-мен ауыратын науқастарда оның қаупі өткір фазадан тыс жерде де маңызды болып қала береді. EUROSTROKE зерттеуінде алынған деректер миокард инфарктісі бар адамдарда инсульт қаупі 3, 1 есе жоғары екенін қарастыруға мүмкіндік береді. Таяудағы зерттеу деректері бойынша, стационарлық емдеу кезеңінде инсульттің дамуы 44% жағдайда өліммен аяқталды және өліммен тәуелсіз байланысты болды (ОР 12, 5 кезінде 95% ДИ 5, 7-ден 27, 4-ке дейін; p<0, 01) [34] .

Фремингем зерттеуіне сәйкес темекі шегу ИИ даму қаупін 2 есе, ал субарахноидты қан кету қаупін 3 есе арттырады. Тәуекел дәрежесі темекі шегудің қарқындылығына (күніне темекі шегетіндер саны) және ұзақтығына (жылдар Саны) байланысты және темекі шегуді тоқтатқаннан кейін 2-4 жылдан кейін азаяды. Темекі шегу фибриноген деңгейін және қанның тұтқырлығын арттырады, тромбоциттердің функционалды белсенділігін арттырады, каротид пен коронарлық артериялардың атеросклерозын тездетеді, қан қысымының жоғарылауына ықпал етеді [35] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.