Соя ұны

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Алматы Технологиялық Университеті

БӨЖ-4
Тақырыбы: Нан, макарон және кондитер өнімдерінің сапасына ұнның сапасының әсер етуі
Пәні: "Нан,макарон және кондитер өндірістерінің теориялық негіздері"

Тобы: ТХ 19-14
Орындаған:Султанкул Мағжан
Тексерген: Байысбаева Меруерт

Алматы , 2021 жыл
Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім.
2.1.Нан өнімдерінің сапасына ұнның сапасының әсер етуі

2.2.Макарон өнімдерінің сапасына ұнның сапасының әсер етуі

2.3.Кондитер өнімдерінің сапасына ұнның сапасының әсер етуі
ІІІ. Қорытыңды.
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Нан,макарон және кондитер өнімдерінің сапасына ұнның сапасы өте үлкен әсер етеді.Ұн неғұрлым сапалы болған сайын одан алынатын өнім де сапалы бола түспек.Ұнның сапасы егіс шаруашылығымен өте тығыз байланысты.Ал егістіктен біз астық аламыз.Алған астығымыздың сапасы неғұрлым жоғары болса,одан алған өнім сапасы да соғұрлым жоғары болады.Астықтан ұн,нан,макарон,жарма,тәтті тағамдар сияқты адам баласына ең керекті өнімдер алынады.Астықты жер жүзінің түкпір-түкпіріне тасымалдауға қолайлы,ыстықтан да ,суықтан да қорықпайды.Міне,осыдан барып барлық жер жүзіне кең тарап кеткен.Астық тамақ өнеркәсібінің шикізаты болғандықтан,ол ауыл шаруашылығынан тамақ өнеркәсібіне жақын.Астықтан алынатын ең маңызды өнімдердің бірі - нан және нан өнімдері.Нан және нан өнімдері тұрғындардың тамақтануында негізгі орын алады.Бұл өнімдері күнделікті қолданылып отырады,сондықтан да тағамдық құндылығы жоғары болып саналады.Нан адамға қажетті минералдық заттардың жетткізушісі.

Негізгі бөлім
2.1. Нан өнімдерінің сапасына ұнның сапасының әсер етуі
Мемлекетте нанның сапасы халық шаруашылығында маңызды орын алады. Халықты жоғары сапалы азық-түлікпен қамтамасыз ету - тамақ өнеркәсібі саласының ең басты міндеті. Осы міндетті орындауда мемлекеттің де үлесі өте зор.
Нан сапасы ең бірінші астық түріне, сапасына байланысты. Астық өндірісінде оның сапасы бірінші орынға қойылады. Астықтың сапасы өте күрделі фактор. Ол ауыл шаруашылығында себілген тұқымнан бастап, оны мемлекетке тапсыру, тазалау, өңдеу. Ең ақыры тамақ өнеркәсібінде нан т.б. пісіру процесімен аяқталады. Осы процестерге көптеген адам күші, техника мен аппараттар қатысады.
Нан пісіру тамақ өнеркәсібі қызметінің ең ақырғы сатысы. Барлық дайындалған астықтың 90%-дан астамы нан және басқа да ұннан алынатын тағамдар жасауға пайдаланылады.
Астықтың нан пісіруге жарамдылық қабілеті деп, одан алынған ұнның сортына қарай қамыр илеп, ашытып,нан пісіргенде стандарттың талаптарына сай келетін, сыртқы пішіні,көлемі жөнінде өте жақсы немесе жақсы деген бағаларға ие бола алатын нан беру қасиетін айтады. Сонымен бірге астықтың нан пісіруге жарамдылық қабілетіне нанның шектен төмен емес қөлемі, формасының дұрыстығы, пішіні, оның қоңыр қызғылт болып көз тартатын түсі, жылтырлығы, борпылдақ, сүйкімді жұмсақ ортасы, оның дәмі мен хош иісі де жатады.
Осы көрсетілген сапалық көрсеткіштер ұнның химиялық құрамына, оның ішінде қамыр ашығанда шығаратын газдардың көлеміне, байланысты болады.Ал бұл қаситтердің өзі ұнның қиыршықтығына, сумен қосылып жақсы көтерілетін қамыр иленуіне байланысты. Ұнның газ шығаратын қасиеті деп, қамырдың ашыған кезіндегі ашытқыда болатын ферментердің көмегімен бөліп шығаратын спирттің бууы мен көмір қышқыл газдың көлемін айтады.
Ұнның күші немесе бөлініп шыққан газдарды ұстап тұру қабілеті деп қамыр ашығанда жайылып кетпей, барлық бөлініп шыққан газдарды ұстап тұрып, қамырдың көлемін барынша үлкейту қасиетін айтады. Ол күш желімшесінің саны мен сапасына,белокты ыдырататын ферментердің активтілігіне байланысты. Егер пайда болатын газдардың көлемі мен қамырдың күші тепе-тең болса, сонда ғана нанның көлемі үлкен болып, ішкі құрлысы ұсақ, жұқа қабырғалы клеткалардан тұратын жібектей үлбіреген жұмсақ массадан тұрады.
Нан маңызының көп болуы, осыған байланысты аз ұннан көбірек қамыр алу мүмкіншілігі, ұнның, оның ішінде маңызының су сіңіргіштігіне байланысты. Бұл жерде ұнға көп су құйып оның көлемін үлкейту деген ұғым қалыптаспау керек. Егер негізін құрайтын белоктар табиғи белок болса, онда олардың су сіңіргіштігі өте үлкен (70%-дейін) болуы мүмкін. Ал өніп кеткен, көгерген,бұзылған астық (50%-дан жоғары) су қосылса,қамыр езіліп кетеді. Одан пісірілген нанның көлемі кішкентай болады. Қысқаша айтқанда қамыр илеуге керекті судың мөлшері оның сапасына байланысты.
Сапалы ұнға судың аз немесе көп қосылуыда кері нәтиже береді. Ол белгілі мөлшерде ғана болуы тиіс. Қазақстанның қуаңшылық аудандарында өсірілген бидайдан алынған ұн көбінесе суды көп қажет етеді. Ғылымда оны ұнның суды сіңіру қабілеті деп атайды. Өндірісте оның орташа су сіңіру қабілеті 53%-ға тең болса, өте күшті ұнның бұл қасиеті 70%-ға дейін жетеді.
Нанның құндылығын тек оның химиялық құрамына қарап қоймай,сонымен қатар оның дәмі,иісі, нанның жұмсақтығы,сыртқы пішініне де қарап бағалайды.
Пісірілген нанның құрамында ауыспайтын аминқышқылдары лизин, метионин, треонин, триптофан жеткіліксіз. Сондықтан нан пісіру рецептурасының құрамына осы белоктарды жоғарлату үшін сүт, соя, сары су қосады, сонымен қатар ол нанның биологиялық құндылығына әсер етеді.
Нан өнімдерінің есебінен адам ағзасы темір, фосфор, марганецке деген мұқтаждығын қамтамасыз ете алады. Нан құрамында калий, хром, кобальт және басқа да элементтер аз кездеседі. Нанда Е витамині және холин, В6, В9 витамині көп, бірақ та В2, В3 витаминдері аз. В2, В3, РР тобындағы витаминдердің жеткілікті болуы, нанның төменгі сорт ұнынан жасалғанын көрсетеді.
Нанның сіңімділігі оның органолептикалық қасиетіне: сырқы түрі, дәміне, хош иісіне байланысты.
Ұнның сорты төмен болған сайын осы заттардың қорытылуы да төмен болады.
Нан және нан өнімдерін көп түрлі сортына байланысты келесі топтарға бөлуге болады: ұн түріне қарай қара нан, бидай наны, қара бидай және бидай ұнын қосу арқылы жасалған нан; пісіру әдісіне қарай - формалы және т.б. Нан формасына қарай - батон, булка, плетенка; нан рецептурасына қарай - жай (негізгі шикізатқа 3-6% қант және патока), ал кейбір сортқа май (7% көп емес) және дәмдеуіштер қосады.
2.2.Макарон өнімдерінің сапасына ұнның сапасының әсер етуі
Макарон өндірісінде ұн негізгі шикізат болып табылады. МЕСТ 87569 бойынша макарон өндірісінде негізгі шикізат ретінде жоғары және бірінші сортты бидай ұны қолданылады. Янтарьлы-сары немесе соломенно-сары түсті жоғары сапалы өнім, қатты немесе жұмсақ шынылы бидайды үгіту арқасында жоғары сортты арнайы макарон ұны алынады. Бірінші сортты макарон ұнынан жоғары немесе төмен интенсивті қоңыр түсті өнім алынады. Жұмсақ бидай дәнін үгіту кезінде алынған жоғары немесе бірінші сортты нан пісіру ұны макарон ұны жоқ болған жағдайда қолданылады. Жоғары сортты нан пісіру ұнынан алынған макарон өнімдері ақшыл-кремді түсті болады, ал бірінші сорт ұныныкі қою-кремді сұрғылт түсті болады.
Макарон сақтау үшін мерзімдері - 2 айдан 12 айға дейін. Олардың жарамдылық мерзімі жоқ қоспалармен- 12 ай, қоспалар (сүт, жұмыртқа) бар макарон - 6 ай, қызанақ қосылған -2 ай өнімдері өңдеуден өткен сәттен басталады. Дүкендерде макарон, 10-45 күн ішінде халықтың үздіксіз жабдықтауды қамтамасыз ету салыстырмалы кішкентай партияларға сақтауға бейім. Ол әдетте, жылытылатын үй болып табылады. Онда мүмкіндігінше емес 10-18 ° С жоғары температура Жоғары температура күрт өнімдерінің жарамдылық мерзімін қысқартады. Дүкендерде қатаң кез келген хош өнімдерін (сабын, дәмдеуіштер, балық және т.б. бірлескен сақталуын қоспағанда, коммерциялық төңірегі ұстануға тиіс. Жұтып алатын және беріктік иістерді өткізу оңай астық өңдеу өнімдері.

Макарон өнімдері тек бидай ұнынан жасалады. Олар құрғақ күйінде (13%), құрылысы тығыз, берік болғандықтан, ішінде тез бұзылып кететін су сүйгіш заттар немесе қоспалар жоқ болғандықтан, өзінің дәмдік және тағамдық қасиеттерін төмендетпей, бір жылдан артық уақыт сақталады.
Макарон өнімдері көп тараған тағамдардың бірі. Оны пайдалану мөлшері, бір адамға есептегенде: Италияда - 30 кгжыл, Швейцарияда, Аргентинада, Венесуелада, Ливияда, Тунисте, Чилиде- 10-12 кг, Португалия, Греция, Франция, Испанияда - 6-7 кг, Австрия, АҚШ-та - 2-4 кг, ТМД - 5,4 кгжыл жетеді. Қазақстанда бұдан гөрі аздау. Бірақ еліміз өндіретін макаронның сапасы әлі төмен.
Макарон өнімдерінің құнарлық құндылығы жоғары, тез піседі, өте сіңімді және жақсы тасымалданып, сақталады. Тағамдық құндылығы ұнның сапасына байланысты. Макарон өнімінің құрамында 9-11 % белок, 70-75 % көмірсу, 0,9 - 2,7 % май, 0,2 % клетчатка, 0,9 % күл болады. Минералдық заттардан фосфор, калий, натрий, магний көп, ал кальций аз. Сондай-ақ, В және РР дәрумендері бар. Макорон құрамында амин қышқылы, лизин, треонин, метионин аз мөлшерде кездеседі. Макаронның биологиялық құндылығын арттыру үшін жұмыртқа және сүт тағамдары қосылады. Макарон өнімдерінің бүгінгі таңда 130-дан астам түрлері бар.
Макаронның сапасы, ең алдымен оны жасауға пайдаланатын ұнның сапасына байланысты. Макарон жасауға, жоғарыда көрсетілгендей, қатты жұмсақ шыны бидай ұнын пайдаланады (ГОСТ 12507, ГОСТ 12306). Бірақ бұл ұнда лизин аминоқышқылы өте аз. Сондықтан оны көптеп қосу мәселесі ерекше орын алады.
Негізінде астық тағамдарының құрамында үш тапшы аминоқышқыл жетіспейді. Олар триптофан, лизин және метионин. Сондықтан макарон өндірісі екі бағытта өріс алуға тиісті: күрделі қоспалы макарон шығару. Оның құрамына барлық тапшы аминоқышқылдар т.б. керекті заттар мол болуы керек.
Сапасы мен ұнның сортына қарай өнім А,Б,В, топтарына және 1-ші мен 2-ші кластарға бөлінеді. А тобына жататын макарон қатты бидай ұнының жоғары сортынан жасалған макарондар, Б тобына жататын өнім жұмсақ шыны тәріздес бидайдан жасалған, В тобына нан пісіруде бидай ұнынан жасайды. Бірінші кластық макарон - жоғарғы сортты бидай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.