Әсіпті дайындау тәсілі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім: 1.Қазақтың ұлттық тағамдары 1.1. Қазақтың ұлттық ет тағамы- әсіп 2. Әсіпті дайындау тәсілі 3. Әсіптің тағамдық құндылығы ІІІ. Қорытынды ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Қазақ халқы асты жоғары бағалап, қадірлей білген. Сондықтан қазақтар адам қажеттіліктерінің ішінде тағамды жоғары қойған. Астан үлкен емессің, Ерді қорласаң састырар, асты қорласаң құстырар деген секілді ескертпе сөздер, мақал- мәтелдер осының дәлелі. Қай заманда, қалай айтылғанына қарамастан, халық асты құрметтеудің жолын, оны әзірлеудің көзін, ретін таба білген. Ел мен елді татуластыруды, жақсылар мен жайсандарды құрметтеуді, өздерінің мырзалық, мәрттік үлгілі, өнегелі қасиеттері мен артықшылықтарын, ел дәулетін қазақ кең дастарқаны арқылы яғни ас, қонақасы арқылы көрсеткен. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ас адамның арқауы, жаман ауруға жақсы ас, Ас қадірін білмеген аштан өледі, ат қадірін білмеген жаяу қалады. Қазақтың ұлттық дастарханында ерте пайдаланылған тамақтардың негізгі түрлері, ет, сүт, қымыз, сарымай, құрт, ірімшік, мал өнімдерінен дайындалған. Халық егіншілікпен айналысып бау-бақша өсіріп, отырықшылыққа бет алған дәуірде ғана мал өнімінен дайындалған негізгі тамақтарға қоса нан, сондай жеміс көкөніс дәндері келді. Олардың ішінде ең көп өндірілген тары, арпа, бидай, күріш. Қазақтың тағамдары негізінен еттен және сүттен жасалды. Сүтті тағамдар әр түрлі болды. Жылқы сүтінен қымыз, түйе сүтінен шұбат дайындалды. Сиыр, ешкі, қой сүттерінен май, ірімшік, тағы да басқа тағамдар әзірленді. Айран - қазақтардың сүйікті бір сусыны болған. Су мен айранның қосындысы шалап деп аталды. Сүттен май шайқалды. Көп уақытқа сақтау үшін майды суық сумен жуып, тұздап, қой қарынына салған. Тағамдардың ішіндегі ерекше орында - ірімшік болды. Күнде кептірілген құрты қыста ыстық сорпаға езіп салады. Ірімшіктің сары ірімшік және ақ ірімшік деген түрлері болды. Қазақтардың басты тамағы ет болған. Еттердің ішінде жоғары бағаланған жылқының еті болған. Одан әр-түрлі тағамдар пісірген. Қазы және басқа ет майдан жасалғанды шұжық - деп атаған. Қой етін көбінесе жазғы уақытта жеген. Асылған ет басты тағам болып саналған. Оған таба нан қосып жеген. Сорпаны қазақтар еттің артынан ішкен. Өкпе-бауырды кішкене турап қуырдақ жасаған. Сиыр еті тамаққа пайдаланылмаған. Ертеректе қазақтар соғымы етінен жентек, түймеш парша деген тағамдар жасаған. Жентек пен түймештің жасалуы бірдей.

Негізгі бөлім
1.Қазақтың ұлттық тағамдары. Көп жылдық тарихы шеңберінде қазақ халқы ет және қышқыл сүт өнімдерін дайындау мен өңдеуде орасан зор тәжірибе жинақтады. Қазақтарда етті дайындау кулинария өнерінің маңызды ерекшелігі болып саналумен шектелмей, оны мүшелеу және мерекелік дастарқанға жіктеп қою дербес салт-дәстүрге айналған. Көшпелі өмір салтына байланысты етті дайындаудың басты тәсілі оны қайнату болып табылады. Қазақ халқы ет өнімдерін дайындау мен ұзақ уақытқа сақтаудың бірегей әдістерін ойлап тапқан. Көшпелі өмір салты сүт өнімдерінің де жасалу әдістеріне әсер етті: ең қолайлы нұсқасы қышқыл сүт өнімдері болды. Негізі, әр ұлттың өз табиғаты мен жаратылысына сай, ұлттық салт-дәстүрімен өзектес ұлттық тағамдары болады. Қазақ ұлттық аспаздығында ұлттық ерекшеліктер мен дәстүрлер сақталып келеді. Ежелден бері оның негізін мал шаруашылығы өнімдері-ет пен сүт құрайды. Соңынан отырықшылық жағдайында егіншілікті меңгерген соң ұннан жасалатын тағамдар да тұтына басталды. Барлық қазақ аспаздығы ұзақ уақыт бойы ет және сүтті қолдануға негізделді. Жылқы және қой еттері, жылқы, сиыр, түйе сүттері және оны өңдеу өнімдері кең таралған. Қазақ аспаздығының дамуы көшпенді жағдайда ұзақ сақталатын және жиі тұтыну кезінде дәмі тіл үйіретін қалыпта қалатындай ет және сүт жартылай фабрикаттарын құрастыру бағытында дамыған. Осыған орай ысталған, тұздалып ысталған, ысталып пісірілген жылқының әртүрлі бөліктерінен жартылай фабрикаттар (қазы, шұжық), қой және ішек қарыннан қуырылған өнімдер туындады. Сүт қышқылды өнімдер, қымыз, сарысу, құрт дайындау да кең тарады. Олар жеңіл, тасымалданғыш және ұзақ уақытта бұзылмайтын ғана емес, салқын түрде тұтынуына да аса ыңғайлы. Егін шаруашылығы қазақ мәзіріне кешірек енді. Қазақтарға алғаш белгілі болған және олардың аспаздығында ұлттық дақыл орын алған бірінші дақыл тары болды. Содан соң басқа өнімдер - негізінен астық дақылдары (бидай, қарабидай) және ұн пайда болды. XIX соңы - XX ғ. басында қазақ аспаздығының өзіндік ерекшелігі қалыптасты - ет және ұн тағамдарының басым болуы және негізгі ұлттық тағамдарда ет және ұн өнімдерінің үйлесуі, оған мысал қазақша ет. Сонымен қатар әртүрлі бие және қой сүтін өңдеу өнімдері - қымыз, айран, құрт, сарысу, ірмшікті тұтыну екінші орынға көшті. Қазақ аспаздығы оқшауланған жоқ, көп бөлігі көршілес Орта Азия елдерінен - өзбектерден, тәжіктерден, дұнғандардан, ұйғырлардан алынды. Бұл ең алдымен қуырылған ет тағамдарын даярлау (май қолданып) және күрделірек ет-ұн тағамдарына (самса, мәнті) қатысты, сонымен қатар жеке өнімдерді тұтыну (шай, жемістер, бақша дақылдары) көбірек қолданыла бастады. Орыс аспаздығынан ХХ ғ. көкөністерді күнделікті тұтыну (картоп, сәбіз, қияр, тұрып, көбіне салат түрінде), сонымен қатар жұмыртқа мен тауық етін қолдану енді. Бірақ технологияны қайталау, ассортиментті кеңейту де негізінен қазақ аспаздығының ерекшелігін өзгерткен жоқ, керісінше оны алуан түрлі етті.
1.1. Қазақтың ұлттық ет тағамы - әсіп. Әсіп-жаңа сойған малдың іш майын, бүйрек т.б. жұмсақ еттерін қарнына немесе бүйенге салып пісіретін ұлттық тағам. Мұндай тағамның еті жұмсақ, сорпасы дәмді болады. Әсіп - оңтүстікте кең таралған тағам түрі. Сондықтан өзге өңірдің тұрғындары бұл тағамды жақсы біле бермеуі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.