Эмоциялық интеллект

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Картинки по запросу әл фараби университет Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Факультеті: «Биология және биотехнология»

Кафедрасы: «Биотехнология»

СӨЖ

Тақырыбы: Эмоциялық интеллект

Орындаған: Халбаев Асхат БТ 18-03

Тексерген: Сайлинова Карлыгаш Кайрбергеновна

Алматы 2020ж

Жоспар:

Кіріспе
Негізгі бөлім

Эмоционалды зияткерлік құрылым
Эмоционалды интеллектті диагностикалау
Эмоционалды интеллекттің негізгі қағидасы

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Эмоционалды интеллект деп қарапайым қазақи тілмен айтқанда адамның мінезі. Немесе адамның сезімдерін басқара алу қабілеті. Мінезі мен сезімін жақсы басқара алса, адам көркем мінезді болып саналады. Көркем мінез жайында дінімізде де, дəстүрімізде де, басқа ұлттық құндылықтарымызда да тікелей (жырау, ақындардың нақты мінезге қатысты өсиеттері) жəне жанама (ертегі, хикая, əңгімелерде басты кейіпкерлердің жағымды мінездері мен сол қасиеттері арқылы жақсылыққа немесе мұратына жетуі) түрде айтылып өтеді. Бұл тақырып батыс елдерінде алдыңғы орынға шыққалы қаншама уақыт өтті. Олардың бізден айырмашылығы осы тақырыпты ғылыми түрде зерттеуі. Яғни, мінез шынымен де адамның өміріндегі алатын орнын, одан бұрын, зерттеушілердің сезімнің рухани ғана емес, материалды, көзге көрінетіндігіне зерттеу жүргізулері. Мысалы, адам қорыққанда қан адамның аяғына жиналады екен, демек қашуға дайын болуы. Ашуланғанда қан адамның алақанына жиналады екен, яғни адам шабуыл жасауға ниеттеніп тұрады екен. Ашуланған адамның қолында қару болса, ол сол қаруды қолдану қаупі артады. Осы сияқты басқа да эмоцияға қатысты көптеген зерттеулер жүргізген. Демек, сезімге берілгенде денемізде белгілі бір дəрежеде химиялық жəне биологиялық құбылыс болады екен.

Негізгі бөлім: Психологтарда «эмоционалды интеллект» терминінің жалпы қабылданған ұғымы жоқ. Заманауи ғалымдар эмоцияларды пайдалануды үйрену керек құрал деп есептейді. Эмоционалды-зиялы адамдар кез-келген жағдайда өзін қалай меңгеруге және өзгелермен қарым-қатынас орнатқанын біледі. Өз сезімдерін түсіну және басқару қабілеті көбінесе жұмыс пен жеке өмірдегі табысқа байланысты. Эмоциялық интеллект саласындағы зерттеулер көрсеткендей, адамдардың эмоцияларына барынша әсерлі және сезімтал болуы мүмкін. Американдық психологтар П. Соловей мен Ж. Меер эмоционалды интеллектді әлеуметтік интеллекттің негізі ретінде қарастыруға шақырды. Олардың пікірінше, бұл екі интеллект өзара пікірлеседі. Олар әлеуметтік және жеке салаларға жалпы көңіл бөлінеді. Бірақ әлеуметтік интеллект әлеуметтік құбылыстарды түсінуге бағытталған және эмоционалды - олардың сезімдерін және басқа адамдардың сезімін түсіну үшін ерекшеленеді. Саловая ұсынған эмоционалдық зияткерлік құрылымы келесідей:

Бұл ғылыми психологиядағы эмоционалды интеллекттің алғашқы және танымал үлгісі. Көріп отырғанымыздай, эмоцияны тану қабілеті эмоциялық интеллекттің дамуы үшін қажетті негіз болып табылады. Эмоционалды интеллекті диагностикалаудың негізгі әдісі - тестілеу. Тренингтер мен эмоциялық интеллектіні дамыту бағдарламалары аясында бірнеше сынақ жасалды. Тест нәтижелері мынадай таразыларда беріледі:

Эйл университетінің психологы Питр Саловейдің эмоционалды интеллектінің негізгі 5 қағидасына тоқталсам:

Өзіміздің эмоциямызды тану. Бұл ұғым эмоционалды интеллектінің ядросы болып саналады. Қазақи мағынада айтсақ, Шəкəрім атамыз айтқандай, өз нəпсімізді тану. Өз сезімімізді сырттан қарап тұрғандай көре білу. Ол дегеніміз белгілі бір сəттегі (ситуацияда) сезіміңізді көре білуіңіз. Мысалы, ашуланып тұрсаңыз, өзіңіздің ашуланып тұрғаныңызды білу немесе қызғанып тұрсаңыз, қызғанып тұрғаныңызды сезе білу. Осылай істей білу өзімізді түсініп, тану үшін өте маңызды. Егер олай істей алмасақ, сезіміміз бізді билеп кетіп, өзіміздің не істегенімізді де байқамай қаламыз. Өз эмоциясын сырттай бақылай алған адам жақсы шешім қабылдайды екен. Мысалы, жұмыс немесе өмірлік жарын таңдау секілді маңызды істерде жақсы шешім қабылдай алады.
Эмоциямызды (сезімді) бақылуда ұстау. Яғни, эмоциямызды басқара білу. Мысалы, ашуланғанда сабыр ете білу. Ашудың өкінішке алып барар салдары болатынын сезе біліп, дер кезінде тоқтата білу. Мұндай қабілеті төмен адамдар өмірде үлкен қиыншылықтарға соқтығысуы мүмкін. Ал, өз эмоциясын уысында ұстайтын адамдар өмірдегі қиыншылықтар мен келеңсіз жайттардан жол тауып, шыға біледі екен.
Өзімізге мотивация беру. Эмоциямызды өзіміздің нақты мақсатымыз үшін қолданып, бағыттай білсек, зейініміз де, шығармашылығымыз да, біліктілігіміз де артады екен. Мұндай қабілетке ие адамдар жұмысты өнімді атқарады. Сол үшін эмоциямызды дұрыс басқару мақсатқа жетудің жолы екенін есімізге түсіріп отыру қажет.
Басқалардың эмоциясын байқай білу. Басқаша айтсақ, эмпатия. Эмпатия дегеніміз - басқа адамның сезіп тұрғанын сезе білу немесе сол адамның орнына өзімізді қоя білу қабілеттілігі. Эмпатиясы жоғары адам жанындағы адамдардың не қалап тұрғанын немесе нені қажет ететінін сезе біледі. Мұндай қасиетке ие адамдар саудада, ұстаздықта, басқаруда үлкен жетістіктерге жетіп жатады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.