Жаза түсінігі


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ МИНИСТРЛІГІ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ
«Құқық» кафедрасы
Реферат
Тақырыбы: Қылмыс түсінігі, түрлері барлық топтар үшін
Орындаған: Даулетов Ж. Қ
Тобы: МС203к
Ткесерген: Төленді М
Алматы 2021жыл
Жоспар
1. Кіріспе
2. Жаза түсінігі
3. Жазаның түрлері
4. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Қылмыстық жаза мемлекеттің адам жасаған қылмысқа көңіл бөлгендігін білдіреді қылмыскердің өзі үшін жаза қылмыстың ыстық құқықтық зардабы. Қай мемлекет болмасын ол қылмысқа қарсы күрес жүргізуде әртүрлі әлеуметтік ұйымдастырушылық, экономикалық, тәрбиелік, рухани шаралардың барлық түрін кеңінен қолдануға тырысады. Күнделікті өміріміз қылмысқа қара қылмыскерлерге қылмыстық жаза шараларын, соның ішінде олардың қатал түрлерін қолданып қоюмен ғана көзделген сатқа жету мүмкін еместігін дәлелдеп келеді. Бұл күресте кылмыст ескерту шараларының, сондай-ақ, қылмыстын алдын-ал араларының да көзделген нәтижеге жетудегі үлесі қомақты болып отыр. Мемлекеттің қылмысқа қарсы күрестегі қолданатын шарлары сан түрлі. Мемлекет қолданатын осы шаралар ішіндегі ең негізгісі де ең ықпалдысы да жаза, яғни жазалау шарасы болып табылады.
Қылмыстық-құқықтық нормалардың бұзылмауын мемлекет арқылы жүзеге асырады. Себебі, басқа құқықтық нормаларға қарағанда қылмыстық құқықтағы тыйым салынған нормалар жиірек бұзылады және оның мемлекет, қоғам мүддесіне немесе жеке азаматтардың мүддесінетигізетін залалы бас құқық салаларының нормаларының бұзылуына қарағанда анағұрлым мол. Қылмыс пен жаза қылмыстық құқық өзінің пайдаболған кезінен сүйенетін бір-бірімен тығыз байланысқан ажырамас категориялар. Қылмыстық жаза мәселесі қылмыстық құқық теориясындаерекше орын алады, өйткені, ол қылмыстылықпен күресу, раларының жүйесіндегі ең ауыр да қажетті шаралардың бірі болып табылады.
Жаза адам мен азаматтың құқықтарын, бостандықтарын, заңды мүдделерін, адамзаттың қауіпсіздігі мен бей бітшілікті, меншікті, ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделері оғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті, қоршаған ортаны, Қазақстан Республикасының Конституциялық құрылысы мен аумақтық тұтастығыш, сонымен қатар, қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерін қылмыстық қол сұғушылықтан қорғауға бағытталған. Республикамыздың қылмыстық кодексі зага төмендегідей анықтама береді:«Жаза дегеніміз соттың үкімі бойынша мәжбүрлеу шарасы. қылмыс жасауға кінәлі деп танылған адамға қолданылатын адамды Қылмыстық кодексте көзделгендей құқықтары мен бостандықтарынан айыру немесе оларды шектеу болып табылады». Бұл анықтамада жазаның негізгі белгілерінің жиынтығы берілген.
Жаза түсінігі
Қылмыстық жаза мемлекеттік күштеу шараларының бірі болып табылады және ол мемлекеттің. қарсы күрес жүргізу құралдардың бірі ретінде қолданылады. Мемлекет қылмысқа қарсы күрес жүргізуде әр түрлі ұйымдастырушылық, тәрбиелік, экономикалық, рухани шаралардың барлық түрін кеңінен қолданады, сөйтіп қылмыстан сақтандыру мәселелеріне ерекше көңіл бөледі. Сондықтан да біздің тәуелсіз мемлекетіміз қылмысқа қарсы күрес қылмыстық жазаны қолдануда ең негізгі мәселелер жоғарыда аталып еткен экономикалық, ұйымдастыру, тәрбие, қоғам мүшелерінің белсенділігін, олардың құқылық сана-сезімін жетілдіру арқылы жүзег асырылады. Сондықтан да қылмыстық шара мемлекеттік күштеу шарасы ретінде тек арнаулы, зат көрсетілген жағдайда ғана жүзеге асырылады. Қылмыс істеген адамдарға мұндай шараны қолдану мемлекеттің атқаратын функцияларының бірі ретінде қарастырылады. ауыр, өте ауыр қылмыс істегендерге соған сәйкес ауыр қылмыстық-құқылық күштеу шараларын қолдану мемлекеттің міндеті болып табылады. Мемлекеттік күштеу шаралары сан алуан. Тек қылмыстық құқылық шаралар ғана емес, азаматтык, әкімшілік, тәртіптік шаралар да жатады. Қылмыстық шара мемлекеттік үштеу шараларының жеке бір түрі бола отырып, ерекшеліктерімен оқшауланады. Біріншіден, қылмыстық шара мемлекеттік күштеу шарасы ретінде қылмыстық заңмен ғана белгіленеді.
Қылмыстық кодексте жазаның сот үшін міндетті тізбектері мен оны
қолданудың тәртібі тұжырымдалған. қылмысқа кінәлі адамға қылмыстық занда көрсетілген аның шеңберінде оның шегінен шықпай, жаза тағайындалды. Тек ерекше жағдайларда ғана сот көрсетілгеннен гөрі неғұрлым жеңілірек жаза тағайындауға құқылы.
Екіншіден, мемлекеттік күштеу шарасы ретіндегі қылмыстық жазаны
мемлекет атынан тек қана сот тағайындайды. Қылмыстық бабында "жаза дегеніміз соттың үкімі бойынша тағайындалатын мемлекеттік мәжбүрлеу шарасы" делінген. Қылмыстық замен салыстырғанда басқа да мемлекеттік күштеу шаралары мемлекеттік органдар немесе лауазымды органдар аркылы асырылады. Мысалы, қоғамдық тәртіпті бұзғанадамды толий бастығы әкімшілік жауапка, салық инспекциясының лауазымды адамы салықтан бұлтартпаушыларды заңда көрсетілген тәртіппен жазалайды немесе әкімшілік комиссиясы өзіне берілген құзырет шеңберінде әкімшілік құқық бұзушыларды жауапқа тартады. Осы аталған органдардың немесе лауазымды адамдардың бірде-біреуі қылмыстық жаза колдануға құқылы емес. Қылмыстық жазаны қолдану қана соттың құзыреті.
Үшіншіден, занда көрсетілген тәртіппен сотталған адамды жазадан
босату, сондай-ақ, тағайындаған қылмыстық жазаны жеңілдету тағы да сот арқылы жазеге асырылады. Тек қана рақымшылық және кешірім беру актілерімен жазадан босату немесе жеңілдету Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес Парламент немесе Республика Президенті арқылы жүзеге асырылады, ал басқа жағдайларда бұл әсерелерді шешу тек соттың міндеті болып табылады. Бұл да қылмыстық жазаның басқа мемлекеттік күштеу шараларынан мәнді ешелігін көрсетеді.
Тертіншіден, қылмыстық жария түрде ашықтан-ашық тағайындалады. Яғни адамның кінәсін анықтау оған жаза тағайындауды қажет деп табу, қылмыстық жазаның нақты түрі мен көлемін анықтау, жеке немесе заңды тұлғалар арқылы емес мемлекет арқылы жария, ашықтан-ашық түрде белгіленеді. Қылмыстық жаза кінәлі адамға мемлекет атынан белгіленеді, жеке немесе лауазымды адамдар сот тағайындаған жазадан ешкімді де босата алмайды, занды күшіне енген сот үкімі мемлекеттік, жеке кәсіпорын ұйым, мекеме, лауазымды және жай адамдардың орындауы үшін Республика аумағында міндетті болып табылады.
Бесініндей, мемлекеттік күштеу шаралары ретінде қылмыстық жаза қылмыстық занда көрсетілген нақты қылмысты жасаған кінәлі адамға
қолданылуы мүмкін. Яғни, бұл жерде жаза адамның кінәлі түрд теген іс-
әрекетінің қылмыстық-құқылық зардабы болып табылады. Сондықтан да қылмыстық занда "адам өз кінәсі анықталғ. когамға қауіпті Әрекет немесе әрекетсіздік және пайда болған қоғамдық қауіпті зардаптар үшін ғана қыл- мыстық жауапқа тарт уға тиісті", - делінген. Сондай-ақ әрбір істелген қылмысқа отказа тағайындау міндетті емес. Мұның мәні мынада: егер тергеу жүргізген немесе істі сотта қараған кезде жағдайдың езгеруімен байланысты кінәлінің істеген қылмысының қоғамға қауіпті мәні жойылса немесе оның езі қоғамға енді қауіпті емес деп танылса, қылмыс нышандары іс-әрекет жасаған адамды қылмыстық жауаптылықтан босатуға (68-бап) болады.
Қылмыстық жазаны қолдану кінәліні түрдегі азаматтық, әкімшілік
немесе тәртіптік құқылық жауапкершілікке тартумен де ұштастырылуы
мүмкін.
Қылмитетық - жаза мемлекет атынан қылмысты іс-әрекеттер үшін
кінәлінің кінәсін бетіне басу арқылы берілетін теріс құқылық баға болып табылады. Бетіне басудың және кінәлаудың дәрежесі қылмыстың
уарлагата, кнәлінің жеке қаласына және оның малын иегерекеті
істеудегі мінез-құлқына тікелей байланысты болады,
Жаза сотталған адамға белгілі бір зардап келтірумен тікелей байланысты
болады. Мысалы, соттың кінәліні бас бостандығынан айыруы немесе белгілібір кәсіппет тұғылда немесе белгілі бір лауазым иесі болуға тыйым салуы, мүлкін тәркілеуі мүмкін. Ерекше ауыр қылмыс жасаған жағдайда кінәліге залда көрсетілген негізде ерекше жаза - өлім жазасын тағайындауы да мүмкін. Сөйтіп, кез келген қылмыстық жаза тағайындағанда сотталған адам материалдық, моральдық, мүліктік зар
Өйткені жаза өзініңмәні жөнінен кінәліні жазалау болып табылады.
Қылмыстық жазан басқа да мемлекеттік күштеу шараларынан
ерекшелідігеол, оны қолдану кінәліге барлық уақытта да сотталғандық туралы атақ береді сотталғандықтың кінәлі үшін белгілі бір құқылық зардабы бар, ол сотталғандығы туралы өмірбаянында көрсетілуі керек, сотталғандық кейбір жағдайларда қылмысты ауырлататын мән-жайларға немесе сотталғандық атақ кейде қылмысты саралауға, жазаның мөлшерін, сондай-ақ жазаны өтейтін колонияның түрін белгілеу маңызды мәнге ие болады. Сонымен, қылмыстық жаза дегеніміз сот арқылы мемлекет атынан қылмыс жасаған адамга кылмыстық заңмен белгіленген мемлекеттік шараны қолдану болып табылады
Қылмыстық жазаның әкімшілік құқық бұзушылык үшін қолданылатын
жазадан айырмашылығы мынадай: біріншіден, қылмыстық жаза бұл істелген қылмыстың зардабы, ал әкімшілік шара болса, болып табылмайтын қоғамға жат теріс әрекеттер үшін ғана тағайындалады.
Екіншіден, қылмыстық арқылы тағайындалады.
Әкімшілік шараларды әкімшілік органдары, лауазым
адамдары немесе тағайындайды. Үшіншіден, қылмыстық жазаның
әкімшілік жа задан ерекшелігі сол сот үкімі бойынша тағайындаған
қылмыстые лаза кінәліге сотталғандық атак, береді, ол әкімшілік жазаға
тартылғандар үшін мұндайда құқылық зардап болмайды.
Жазаның түрлері
Қазақстан Республикасының лмыстық кодексі кәмелеттік жасқа толмағандарга жазаның жүйесі мен тізімін бекітед.
Оларға: айытгүл, бір қызметпен айналысу құқығынан айыру, қоғамдық жұмыстарға тарту, түзеу жұмыстары, қамау, бас бостандығынан айыру жатқызылады. Сот тәжірибесінде анағұрлым көбірек ұолданылатын жазалардың кейбір түрлерін жеке-жеке қарастырайық. Ең алдымен, айып салу бұл сот тағайындайтын соманы ақшалай алу. Айыппұл салған
кезде, адам ақшалай төлемге байланысты белгілі бір материалдық шығынғаұшырайды.
Айыппұл жазаның жеңіл түрі және ол айлық есептік көрсеткіштің
жиырма бестен жиырма мыңға дейінгі немесе сотталған адамның
жалақысының немесе екі аптадан бір жылғы дейінгі кезеңдегі өзге де
табысының мөлшерінде тағайындалады.
Айыппұл тағайындағанда сот жасалған қылмыстың ауырлық дәрежесін
және адамның мүліктік жағдайын ескеруі иіс. Кәмелеттік жасқа толмай
сотталған адамға айыппұл дербес табысы немесе өндіріп алуға жарайтын мүлкі болған жағдайда ана тағайындалады. Қоғамдық жұмыстарга тарту.
Қоғамдық сұмыстар - бұл сотталған адамның оқудан немесе жұмысынан бос уақытында тегін қоғамдық пайдалы жұмыс атқаруы.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz