Қысқа тұйықталу тогын есептеу
Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Қысқа тұйықталу токтарын есептеу реттілігі
Орындаған: Махсот Б. А.
Тексерген: Абдиева Ш. А.
Алматы-2020
Жоспар
1. Кіріспе 3
2. Негізгі бөлім 4-10
2.1. Қысқа тұйықталу туралы 4
2.2. Қысқа тұйықталу тогын есептеу 5
2.2.1. 0,4 кВ желілердегі қысқа тұйықталу токтарын есептеу 8
2.2.2. 6-35 кВ желілердегі қысқа тұйықталу токтарын есептеу 9
2.2.3. Әр түрлі фазалы қысқа тұйықталу токтарын есептеу 10
3. Қорытынды 11
4. Пайдаланылған әдебиеттер 12
Кіріспе
Электр зарядтарының ашылуы адамзат тарихындағы ең ұлы ашылулардың бірі. Сонау бір электронның зарядының ашылуы қазіргі барлық электр атаулыға қатыстының бастамасы болып табылады. Міне сол электрон зарядын тасымалдау, қажетті жеріне жеткізу қазіргі күн талабы. Қай жерге барсақ та электр энергиясынсыз күніміз қараң. Сол электр энергиясын тасымалдау барысында электр энергетиктер көптеген қиындықтарға соқтығысады. Мысалы, ауа райы төтенше жағдайлары, тәж разрядтары, доғалық разрядтар мен қысқа тұйықталулар және т.б.. Осылардың ішінде тұрмыста көп және жиі еститініміз - қысқа тұйықталу.
Қысқа тұйықталу адам өмірі мен қоршаған ортаға көп қатер төндіретіндігін естіп, көріп, біліп жүрміз. Қысқа тұйықталу нәтижесінде өрт пайда болу қаупі өте жоғары. Сол себепті де қысқа тұйықталудың алдын алу, оны болдырмау өте маңызды. Сол үшін энергетик мамандар көптеген есептеулер жүргізеді. Осы өздік жұмысымда Сол есептеулер қалай жүргізіледі?, Есептеу барысында нені негізге алған жөн?, Қандай формулалар қолданылады? деген сұрақтарға жауап беремін.
3
Қысқа тұйықталу -- электр тізбегіндегі потенциалы әр түрлі нүктелердің мейлінше аз кедергі арқылы өзара электрлік жолмен байланысуы. Қысқаша тұйықталу электрқондырғалары изоляцияларының бүлінуінен, тоқ жүретін бөліктерінің бір-бірімен немесе жермен тікелей, не болмаса өткізгіштер арқылы тиіп жанасудан болады. Токтың қуатты тұтынушылардын бір мезгілде қосу желідегі ток күшін арттыратыны соншалық, сымдар кәдімгідей қызып, ал оны жайып тұрған оқшалауғыштар жанып кетуі де мүмкін. Тізбектегі ток күші мүмкін болатыг шамасынан артып кеткенде, қысқа тұйықталу пайда болады.
Қысқа тұйықталу - зиянды құбылыс. Қысқа тұйықталу кезінде электр энергиясының қажетсіз жұмсалуымен қатар ток көзі де істен шығады. Бұл кезде пайда болатын күшті токтар сымдарды қатты қыздыратындықтан - өте қауіпті, олар өрт тудыруы мүмкін. Олай болса, тұйық тізбекті құрайтын сымдар тек бір-бірінен ғана емес, сонымен қоса, Жерден, яғни қабырғадан, еденнен және тағы басқа заттардан жақсы оқшаулануы қажет.
Қысқа тұйықтау кезінде өртті және ток көзінің бүлінуін болдырмау үшін электр тізбегіне балқымалы сақтандырғыштарды қосу керек. Сақтандырғыштардың міндеті - ток күші рұқсат етілген шамадан кенет артып кеткенде, бірден электр тізбегін ажыратып жіберу. Балқымалы сақтандырғыштар электр құралдарына жатады. Бұлар - электр тогының тізбегіне тізбектей қосылатын өте жұқа мыс немесе қорғасын сымдар. Тізбек тұйықталған кезде ток электр тізбегінің есептелген шамасынан артып кетсе, сақтандырғыштар тізбекті ажыратып, қысқа тұйықталу қатерін болдырмайды.
Қысқаша тұйықталу түрлері: 1. Бірфазалық; 2. Екіфазалық; 3. Екіфазалық жерге; 4. Үшфазалық.
Қысқаша тұйықталу кезіндегі шаралар
Қысқаша тұйықталу кезінде ең бастысы қорықпау. Егерде сіздің үйде жарық өшсе ол міндетті түрде қысқаша тұйықталу болды деген сөз емес.Дегенмен барлық үй құралдарын,теледидарларды және т.б ток көзінен суырыңыз. Мүмкін барлық үйлерде сөндірілген болар.Сондықтан ең алдымен терезеге қараңыз.Егерде тек сізде сөнген болса онда сіз подъездке шығыңыз. Себебі қазіргі кезде көп сақтандырғыштар автоматикалық түрде қондырылған.Сондықтан сіз подъездегі ақ қорапшаға барып тумблердің жоғары көтеріліп тұрғанына көз жеткізіңіз.Егер ол төмен қарап тұрса жоғарығ қарай қосыңыз. Ол қосылғаннан кейін тумблер қайтадан төменге түсіп,айырылуы мүмкін. Бұның себебі электр тізбегінде бір жерде қателік бар. Бұндай кездерде мастерді шақырған жөн.
4
Қысқа тұйықталу тогын есептеу
Үш фазалы қысқа тұйықталу тогы 𝐼к(3), А,
Iк(3)=Uc3∙rэ2+xэ2, (1)
формулаcы бойынша есептеледі, мұндағы
𝑈с - жүйенің кернеуі, В;
𝑟э, 𝑥э - қысқа тұйықталу нүктесіне белсенді және реактивті кедергі, бастапқы кернеу сатысына дейін төмендетілген, Ом.
Шамамен есептеулерде немесе ПБВ бар трансформаторлар үшін қысқа тұйықталу тогын есептеу кезінде олар электр желісінің кернеуінің орташа мәніне тең деп қабылданады, өйткені ПБВ бар трансформаторлардың кернеуді басқару диапазоны 5% -дан аспайды.
Трансформатордың артындағы максималды режимде үш фазалы қысқа тұйықталу тогы, 𝐼к макс, A,
Iк макс(3)=Uc ном3∙(хс макс+хтр) , (2)
формуласымен есептеледі, мұндағы
𝑈с ном - желінің номиналды кернеуі, В;
хс макс- максималды жұмыс режиміндегі жүйенің кедергісі, Ом;
хтр - жүктеме ауыстырғышының орташа жағдайына сәйкес келетін трансформатордың кедергісі, Ом.
Минималды жүйелік режимдегі үш фазалы қысқа тұйықталу тогы, Iмин , А,
Iк мин(3)=Uc ном3∙(хс мин+хтр) , (3)
формуласымен есептеледі, мұндағы
𝑈с ном - желінің номиналды кернеуі, В;
хс мин - минималды жұмыс режиміндегі жүйенің кедергісі, Ом;
хтр - жүктеме ауыстырғышының орташа жағдайына сәйкес келетін трансформатордың кедергісі, Ом.
5
Трансформатордың артындағы қысқа тұйықталу тогының мәні жүктеме түрлендіргішінің жағдайына байланысты болады, сондықтан трансформатордың артында максималды және минималды мүмкін қысқа тұйықталу тогын есептеу кезінде жүктеме ауыстырғышының жағдайын ескеру қажет болады.
Қысқа тұйықталу тогының мүмкін болатын ең үлкен мәнін есептеу үшін трансформатордың ең кіші кедергі мәні 𝑥тр мин және коректендіру жүйесінің ең аз кедергісін 𝑥с мин қолдану қажет. Трансформатордың ең төменгі кедергісі 𝑥тр мин ең төменгі кернеуі Uмин тр жүктелетін ауыстырғыштың орнына сәйкес келетіндіктен, Uc ретінде ең төменгі кернеулі тармақ кернеуі қабылдануы керек. Алайда, есептеу қорын құру үшін номиналды желі кернеуі 𝑈с ном қолданамыз.
Трансформатордың артындағы максималды ... жалғасы
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Қысқа тұйықталу токтарын есептеу реттілігі
Орындаған: Махсот Б. А.
Тексерген: Абдиева Ш. А.
Алматы-2020
Жоспар
1. Кіріспе 3
2. Негізгі бөлім 4-10
2.1. Қысқа тұйықталу туралы 4
2.2. Қысқа тұйықталу тогын есептеу 5
2.2.1. 0,4 кВ желілердегі қысқа тұйықталу токтарын есептеу 8
2.2.2. 6-35 кВ желілердегі қысқа тұйықталу токтарын есептеу 9
2.2.3. Әр түрлі фазалы қысқа тұйықталу токтарын есептеу 10
3. Қорытынды 11
4. Пайдаланылған әдебиеттер 12
Кіріспе
Электр зарядтарының ашылуы адамзат тарихындағы ең ұлы ашылулардың бірі. Сонау бір электронның зарядының ашылуы қазіргі барлық электр атаулыға қатыстының бастамасы болып табылады. Міне сол электрон зарядын тасымалдау, қажетті жеріне жеткізу қазіргі күн талабы. Қай жерге барсақ та электр энергиясынсыз күніміз қараң. Сол электр энергиясын тасымалдау барысында электр энергетиктер көптеген қиындықтарға соқтығысады. Мысалы, ауа райы төтенше жағдайлары, тәж разрядтары, доғалық разрядтар мен қысқа тұйықталулар және т.б.. Осылардың ішінде тұрмыста көп және жиі еститініміз - қысқа тұйықталу.
Қысқа тұйықталу адам өмірі мен қоршаған ортаға көп қатер төндіретіндігін естіп, көріп, біліп жүрміз. Қысқа тұйықталу нәтижесінде өрт пайда болу қаупі өте жоғары. Сол себепті де қысқа тұйықталудың алдын алу, оны болдырмау өте маңызды. Сол үшін энергетик мамандар көптеген есептеулер жүргізеді. Осы өздік жұмысымда Сол есептеулер қалай жүргізіледі?, Есептеу барысында нені негізге алған жөн?, Қандай формулалар қолданылады? деген сұрақтарға жауап беремін.
3
Қысқа тұйықталу -- электр тізбегіндегі потенциалы әр түрлі нүктелердің мейлінше аз кедергі арқылы өзара электрлік жолмен байланысуы. Қысқаша тұйықталу электрқондырғалары изоляцияларының бүлінуінен, тоқ жүретін бөліктерінің бір-бірімен немесе жермен тікелей, не болмаса өткізгіштер арқылы тиіп жанасудан болады. Токтың қуатты тұтынушылардын бір мезгілде қосу желідегі ток күшін арттыратыны соншалық, сымдар кәдімгідей қызып, ал оны жайып тұрған оқшалауғыштар жанып кетуі де мүмкін. Тізбектегі ток күші мүмкін болатыг шамасынан артып кеткенде, қысқа тұйықталу пайда болады.
Қысқа тұйықталу - зиянды құбылыс. Қысқа тұйықталу кезінде электр энергиясының қажетсіз жұмсалуымен қатар ток көзі де істен шығады. Бұл кезде пайда болатын күшті токтар сымдарды қатты қыздыратындықтан - өте қауіпті, олар өрт тудыруы мүмкін. Олай болса, тұйық тізбекті құрайтын сымдар тек бір-бірінен ғана емес, сонымен қоса, Жерден, яғни қабырғадан, еденнен және тағы басқа заттардан жақсы оқшаулануы қажет.
Қысқа тұйықтау кезінде өртті және ток көзінің бүлінуін болдырмау үшін электр тізбегіне балқымалы сақтандырғыштарды қосу керек. Сақтандырғыштардың міндеті - ток күші рұқсат етілген шамадан кенет артып кеткенде, бірден электр тізбегін ажыратып жіберу. Балқымалы сақтандырғыштар электр құралдарына жатады. Бұлар - электр тогының тізбегіне тізбектей қосылатын өте жұқа мыс немесе қорғасын сымдар. Тізбек тұйықталған кезде ток электр тізбегінің есептелген шамасынан артып кетсе, сақтандырғыштар тізбекті ажыратып, қысқа тұйықталу қатерін болдырмайды.
Қысқаша тұйықталу түрлері: 1. Бірфазалық; 2. Екіфазалық; 3. Екіфазалық жерге; 4. Үшфазалық.
Қысқаша тұйықталу кезіндегі шаралар
Қысқаша тұйықталу кезінде ең бастысы қорықпау. Егерде сіздің үйде жарық өшсе ол міндетті түрде қысқаша тұйықталу болды деген сөз емес.Дегенмен барлық үй құралдарын,теледидарларды және т.б ток көзінен суырыңыз. Мүмкін барлық үйлерде сөндірілген болар.Сондықтан ең алдымен терезеге қараңыз.Егерде тек сізде сөнген болса онда сіз подъездке шығыңыз. Себебі қазіргі кезде көп сақтандырғыштар автоматикалық түрде қондырылған.Сондықтан сіз подъездегі ақ қорапшаға барып тумблердің жоғары көтеріліп тұрғанына көз жеткізіңіз.Егер ол төмен қарап тұрса жоғарығ қарай қосыңыз. Ол қосылғаннан кейін тумблер қайтадан төменге түсіп,айырылуы мүмкін. Бұның себебі электр тізбегінде бір жерде қателік бар. Бұндай кездерде мастерді шақырған жөн.
4
Қысқа тұйықталу тогын есептеу
Үш фазалы қысқа тұйықталу тогы 𝐼к(3), А,
Iк(3)=Uc3∙rэ2+xэ2, (1)
формулаcы бойынша есептеледі, мұндағы
𝑈с - жүйенің кернеуі, В;
𝑟э, 𝑥э - қысқа тұйықталу нүктесіне белсенді және реактивті кедергі, бастапқы кернеу сатысына дейін төмендетілген, Ом.
Шамамен есептеулерде немесе ПБВ бар трансформаторлар үшін қысқа тұйықталу тогын есептеу кезінде олар электр желісінің кернеуінің орташа мәніне тең деп қабылданады, өйткені ПБВ бар трансформаторлардың кернеуді басқару диапазоны 5% -дан аспайды.
Трансформатордың артындағы максималды режимде үш фазалы қысқа тұйықталу тогы, 𝐼к макс, A,
Iк макс(3)=Uc ном3∙(хс макс+хтр) , (2)
формуласымен есептеледі, мұндағы
𝑈с ном - желінің номиналды кернеуі, В;
хс макс- максималды жұмыс режиміндегі жүйенің кедергісі, Ом;
хтр - жүктеме ауыстырғышының орташа жағдайына сәйкес келетін трансформатордың кедергісі, Ом.
Минималды жүйелік режимдегі үш фазалы қысқа тұйықталу тогы, Iмин , А,
Iк мин(3)=Uc ном3∙(хс мин+хтр) , (3)
формуласымен есептеледі, мұндағы
𝑈с ном - желінің номиналды кернеуі, В;
хс мин - минималды жұмыс режиміндегі жүйенің кедергісі, Ом;
хтр - жүктеме ауыстырғышының орташа жағдайына сәйкес келетін трансформатордың кедергісі, Ом.
5
Трансформатордың артындағы қысқа тұйықталу тогының мәні жүктеме түрлендіргішінің жағдайына байланысты болады, сондықтан трансформатордың артында максималды және минималды мүмкін қысқа тұйықталу тогын есептеу кезінде жүктеме ауыстырғышының жағдайын ескеру қажет болады.
Қысқа тұйықталу тогының мүмкін болатын ең үлкен мәнін есептеу үшін трансформатордың ең кіші кедергі мәні 𝑥тр мин және коректендіру жүйесінің ең аз кедергісін 𝑥с мин қолдану қажет. Трансформатордың ең төменгі кедергісі 𝑥тр мин ең төменгі кернеуі Uмин тр жүктелетін ауыстырғыштың орнына сәйкес келетіндіктен, Uc ретінде ең төменгі кернеулі тармақ кернеуі қабылдануы керек. Алайда, есептеу қорын құру үшін номиналды желі кернеуі 𝑈с ном қолданамыз.
Трансформатордың артындағы максималды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz