Сыртқы ортаның сипаттамалары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік
Әділет Колледжі

Товарищество с ограниченной ответственностью
Колледж Әділет

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: Ұйымдағы менеджмент
Тақырыбы: Кәсіпорын менеджментіндегі сыртқы орта

Студенттің аты-жөні Амантай Дильназ Асқарқызы

Мамандығы 0515000 Менеджмент
(салалар және қолдану аясы бойынша)
Біліктілігі 0515013- Менеджер
МК 18-1 тобы 3 курс
Парақ саны 26 Қазiргi кезеңдегi әлемдiк ақпараттық технологиялардың даму жүйесi оььььььь

Студенттің декларациясы
Ұсынылған жұмысты жеке өзім жазғанымды, ал қолданылған деректемелердің расталғанын растаймын.

Студент қолы
20 ж.

Қорғау
Баға л( )
Қорғау күні 20 ж.
Оқу білімінің меңгерушісі Смагулова Л.Б.

Алматы 2021жыл

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1.Кәсіпорын менеджментіндегі сыртқы орта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.1 Сыртқы ортаның мазмұны, факторлары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.2 Кәсіпорын менеджменті мәні ,сипаты , ұғымы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 8
1.3 Сыртқы ортаның сипаттамалары ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
1.4 Ұйымның ішкі және сыртқы ортасын талдау әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... .9
2 Қазақстан және Шетел сыртқы ортасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.1 Сыртқы ортаны талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.2 Сыртқы ортаның кәсіпорынға тікелей әсер ету түсінігі және негізгі эле-
Менттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.3Сыртқы ортаның кәсіпорынға жанама әсерінің түсінігі және негізгі элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.4Кәсіпорынның ішкі ортасы. Кәсіпорынның ішкі ортасының айнымалылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26

Кіріспе

Сыртқы орта-бұл белсенді шаруашылық жүргізуші субъектілердің, экономикалық, қоғамдық және табиғи жағдайлардың, ұлттық және мемлекетаралық институционалдық құрылымдардың және кәсіпорын айналасында әрекет ететін және оның қызметінің әртүрлі салаларына әсер ететін басқа да сыртқы жағдайлар мен факторлардың жиынтығы. Сыртқы орта сыртқы әсер ету факторларына байланысты.Сыртқы әсер ету факторлары-ұйым өзгерте алмайтын, бірақ өз жұмысында үнемі ескеруі керек жағдайлар: тұтынушылар, Үкімет, экономикалық жағдайлар және т. б.
Мақсаты; Қазақстан Республикасының мемлекеттік индустриалды-инновациялық бағдарламасын жүзеге асыру бойынша, біздің еліміздің дүниежүзілік сауда ұйымына кіруі (ДСҰ), қазіргі кездегі басқару жүйесін өзгертуі қажет, отандық және шетелдік тәжірибеге негізделе отырып халықаралық талаптарға сай жоғары нәтижелі және сапалы деңгейде реформалау.
Міндеті; Ұйым үшін тікелей әсер ететін сыртқы орта-бұл ұйым операцияларына тікелей әсер ететін және ұйым операцияларының тікелей әсерін сезінетін факторлар болып табылады.
Өзектілігі; ұйымның сауатты басшылығы кейінгі қауіптер мен мүмкіндіктерді уақтылы болжай білуі, болжанбайтын жағдайлардың пайда болуына байланысты жағдайлық жоспарлар жасай білуі, ұйымға мақсаттарға жетуге және ықтимал стратегияларды тиімді мүмкіндіктерге айналдыруға мүмкіндік беретін стратегия әзірлеуі керек.
Құрылымы; Кіріспе ,негізгі бөлім , тарау , қорытынды , пайдаланылған әдебиеттерден тұрады.

1. Кәсіпорын менеджментіндегі сыртқы орта
1.1 Сыртқы ортаны талдау мазмұны, факторлары.

Ұйымға әсер ету сипаты бойынша тура (макро орта) және жанама (микро орта) әсер ететін орта деп бөлу қалыптасқан.
Тура әсер ету ортасына жабдықтаушы, тұтынушылар, бәсекелестер, сонымен қатар ұйым қызметіне тікелей әсер ететін мемлекеттік органдар мен құқықтық нормалар жатады.
Жанама әсер етуші факторлар ұйым стратегиясын жасағанда есепке алынады. Бұл жалпыэкономикалық жағдай, мысалы цикл фазасы, жұмыссыздық деңгейі, инфляция қарқыны, технологиялық прогресс, саяси климат және т.б..
Сыртқы ортаның күрделілігі тек элементтердің көп саны мен әртүрлілігінен ғана емес, сонымен қатар олардың өзара байланысынан көрініс табады. Мұнда өзара байланыстың екі деңгейін бөліп қарастыруға болады. Біріншіден, бұл бір фактор элементтерінің өзара байланысы. Мысал ретінде нақты жабдықтаушылар арсындағы, бәсекелестер арсындағы, заңшығарушылық базаның элементтері арсындағы, ұйым қызметін реттейтін мемлекеттік органдар арасындағы өзара байланысты айтсақ болады. Екіншіден, бұл сыртқы ортаның әртүрлі факторлары арасындағы өзара байланыс. Мысалы саяси тұрақсыздық инвестиция ағынын қиындатады, сәйкесінше технологиялық жаңарту бәсеңдеп, ресурстар жеткізілімі күрделене түседі және т.б.
Сыртқы ортаның күрделілігі ұйымның ішкі өзгерілмелілеріне әртүрлі әсер
етеді, бұл әсіресе күрделі құрылымдағы ұйым болғанда анық көрініс табады.
Екінші сипаттама ол бірнеше жағдайларда көрінетін - қарқындылық. Сырқы ортадағы өзгерістер, осы өзгерістердің жылдамдылығымен сипатталады. Бұл шаруашылық қызметтің заңнамалық базасына да, ресурстар нырығына да, бәсекелестік ортаның жағдайына да қатысты.
Ғылыми әсердің, шаруашылық қызметтің интернационалдануының күшеюінен қазіргі заманауи ұйымдардың сыртқы ортасының өзгерістерінің қарқынының жылдамдауы тән. Шаруашылық ғылым нәтижелерінің технологиялық қолданылу саласы болып келеді.
Сыртқы орта қарқындығы халықаралық сипатқа ие ( сыртқы нарықта операциялар жүргізетін, шетел филиалдары бар ж.т.б.) ұйымдар қызметіне
әсерінің өсуіне әкеледі.
Сыртқы ортаның үшінші сипаттамасы - белгісіздік. Басқарушылық шешім қабылдау кезінде сыртқы ортаның күрделілігі мен қарқындылығын есепке алу үшін ақпарат қажет. Бірақ мұндай ақпараттың нақтылығы шешім қабылдау кезінде шектелген. Нақты жағдайға арналған ақпаратты алу мен нақтылауда да ұйымның мүмкіндіктері де шектелген.
Сыртқы ортаның күрделенуі мен қарқындылығы әсерінен ақпаратқа
қажеттілік артады, ал оны алу тез өзгеретін нақты жағдайда қиындай
түседі. Бұл сыртқы ортаның белгісіздігін күшеюіне әкеп соғады.
Тура әсер ету ортасы.
Тура әсер ету ортасының негізгі факторлары болып мыналар табылады:
* -ресурспен жабдықтаушылар;
* -өнім мен қызмет тұтынушылар;
* -бәсекелестер;
* -ұйым қызметіне тікелей әсер ететін мемлекеттік органдар мен нормативті
* актілер.
Тура әсер етуші ортаны анализдеу жеке факторларды қарастыру және олардың өзараәрекетін қарастыруды қамтиды. Ресурспен жабдықтаушылар ұйымның әртүрлі ресурстарға деген қажеттіліктерін қанағаттандырады. Ресурстардың негізгі түрлері: материалдық, еңбектік, қаржылық және ақпараттық.
Материалдық ресурстармен қамтамасыз ету - бұл шикізат пен жартылай
Фабрикаттармен, комплект жасайтын бөлшектер мен түйіндермен, құрыл-ғылар мен энергиямен басқа шарттарды орындаған кезде қажеттіліктердің көлемі мен құрылымына сәйкес жабдықтау.
Қаржылық ресурстармен жабдықтау қажетті ресурстардың, инвесторлармен, қаржылық және коммерциялық құрылымдармен, бюджетпен, жеке тұлғал-армен қарым-қатынас көлемі мен құрылымын негіздеу.
Заманауи ұйым үшін менеджментті сапалы ақпаратпен қамтамасыз ету ролі артып келеді. Бұл өткізу нарығы, бәсекелестер мемлекеттік саясат артық -шылықтары, өнімнің жаңа түрлерін жасау және т.б. туралы ақпараттар болуы мүмкін.
Ұйымды саны, құрылымы, жалпы және кәсіби дайындық деңгейі, жас ша-масы жағынан сәйкес келетін еңбек ресурстарымен жабдықтау маңызды
орынға ие. Бұл жерде ең маңыздысы басқарудың жоғарғы буын жоғары кв-алификацияланған менеджерлерді шақыру, сонымен қатар қабілетті
басқарушыларды оқыту.
Тұтынушылар өндірілген тауар мен қызметтерді тұтынады. Сұраныс кө-леміне байланысты ірі және ұсақ тұтынушылар деп бөледі. Ірі тұты- нушылардың талаптарын ескеру ұйымның сәтті жұмыс жысауы үшін қажет. Тұтынушыға қарым қатынасына байланысты ұйымның әртүрлі стратегиясы туралы айтуға болады: өндіріліп қойған өнімді сату; тұтынушыға қажет өн-імді өндіру; өндірілетін өнімді тұтынуға шақырып, өз тұтынушысын қа-лыптастыру .
Мемлекеттік және муниципалдық органдар да ұйымға тікелей әсер етеді,
сәйкесінше, тура әсер ету ортасына жатады. Бұл салықтық және санитарлық инспекциялар, статистикалық есеп органдары және т.б.
Ұйымның жабдықтаушылар және тұтынушылармен өзара қатынасы нә-тижесінде тура әсер етудің ең маңызды сипаттамасы -- шаруашылық байланыстар жүйесі құрылады.
Келесі сипаттама бұл - нарықтық орта жағдайы. Мұнда ең алдымен орта
түрі анықталады: монополия (таза, табиғи), олигополия, немесе моноплиялық бәсекелестік.
Бәсекелестер әртүрлі объектілер үшін жүргізулері мүмкін. Дәстүрлі түрде
-өнімді өткізу нарығы үшін. Қазіргі уақытта бұл айырбасталатын өнім өн- дірушілермен күрес, ақша және тұтынушылар үшін күрес.
Бәсекелестік объектісі ресурстар болуы мүмкін: еңбектік, қаржылық және
материалдық, ғылыми-техникалық жасаулыр және т.б. Мемлекеттік әсер ету мемлекеттік органдар және заңнама арқылы жүзеге асады. Заңды түрде жұмыс беруші мен жұмысшы арасындағы еңбек қа- тынастары, салықтық, кедендік қатынастар, еңбекті қорғау, белгілі бір өнімді өндіру шарттары, тұтынушылар құқығын қорғау, қоршаған ортаға экологиялық ауыртпашылық және т.б. реттеледі.
Мемлекеттік органдар атқаратын қызметтеріне қарай реттеуші және бақылаушы деп бөлінеді. Осы кезде ұйымдарға әсер етудің алуан түрлері қолданылады - лицензия беру, салық қойылымдары мен жеңілдіктер орнату, бағалар тарифі мен деңгейін бекіту, құрылыс орнын анықтау және т.б.
Жанама әсер ету ортасы
Жанама әсер ету факторлары құрылымы күрделірек және жан жақты сипатқа ие. Олар тура әсер ету факторларына қарағанда ұйым әсерін азырақ сезінеді. Жанама әсер ету ортасы туралы ақпарат жиі толық емес болып келеді. Бұл ортаның ұйымның бәсекелестік қабілетіне әсерінің күшеюі кезінде аналитикалық көрсеткіштерге емес, субъективтік бағалауға жүгінуге тура келеді.
Жанама әсер ету ортасының факторы ретіндегі технологиялар өндіріс күшінің жалпы деңгейін сипаттайды. Бұл аталған ортаның ең қарқынды факторы. Өндірістің ғылыми сыйымды салалары - компъютерлік технологиялар, телекоммуникация жүйелері, синтетикалық материалдар өндірісі басқа ұйымдарға, олардың қызметіне қатты әсер етуде.
Еңбексыйымды және қорсыйымды өндіріс сатыларының орнына ресурстарды үнемдеуге мүмкіндік туғызатын ғылымисыйымды технологиялар келді.
Инфляция, жұмыссыздық, салық қойылымдары мен банк кредиттерінің қарқыны, бизнесті мемлекеттік қолдау нысаны мен масштабы ұйымның жабдықтаушылар және тұтынушылармен өзара қарым қатынасына,бә-секелестер мінез-құлқына тура әсер етеді. Инфляция деңгейін алдын ала болжау материалдық қор жинауға және несиелер алуға түрткі болады. Ма- териалдық және қаржылық ресурстарға сұраныстың артуы оларды алуда қиындықтар тудырады .Жанама әсер ету ортасының факторы ре-тіндегі экономика жағдайы бірнеше сипаттамаға ие. Бұл ең алдымен, экономикалық жүйенің ең қарапайым сипаттамалары: халық саны, ресурстардың болуы мен қолданылуы, мемлекет құрылысының түрі, ақжа жүйесі, валюталық жағдай, экономиканың салалық құрылымы, ішкі нарық параметрлері, экспорт пен импорттың көлемі, құрылымы және географиясы және т.б.
Екіншіден, кәсіпкерліктің дамуының жалпы жағдайын талдау: экономикалық тұрақтылық сипаттамасы, нарықтық және техникалық инфраструктураның болуы, заңнамалық база, инвестициялық климат, жаңа нарықтық субъекті-лердің құрылу шарттары, экономиканы мемлекеттік реттеу нысандары мен масштабы.
Үшіншіден, экономиканың нақты жағдайы, даму деңгейі, экономикалық
коньюктураны, инфляция деңгейі мен қарқыны, экономикалық фаза цикл-дарын қоса.
Әлеуметтік мәдени фактор ұйымның қызметіне әсер ететін құндылықтары мен бекітулері, приоритеттері мен ұлттық дәстүрлерінде көрініс табады. Әр елде бизнесті жүргізу этикасы , қызмет көрсетудің қажетті сапа стандарт-тары, қоршаған ортаға әсер етудің рұқсат етілген деңгейі бар.
Саяси фактор елдегі жалпы саяси жағдайды, оның тұрақтылығы деңгейі мен болжамдылығын анықтайды. Саяси тәуекелдердің жоғары деңгейі өн-дірісті ғылыми-техникалық жаңартуды бәсеңдетуге, құрылымның ескіруіне, бәсекелестік күресте ұлттық кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігінің төмендеуіне әкеп соғады.
Жергілікті билік саясаты аймақтағы жұмысбастылыққа, кәсіпорындарды ор-наластыруға, олардың қоршаған ортаға әсер етуі, өндірісті-техникалық және әлеуметтік ортаға айтарлықтай әсер етеді.
Жанама әсер ету факторлары әр елде әр түрлі, сондықтан халықаралық биз-нестке қатысатын ұйымдарға осыны ескеру маңызды .

1.2 Кәсіпорын менеджменті мәні ,сипаты , ұғымы
Нарық жағдайында жеке және мемлекеттік кәсіпорындағы экономикалық қызметтегі адамдардың мақсаты бізге белгілі, ол табыс. Және сонымен қатар маңызды болып сол табысты дұрыс пайдалану болып табылады. Жаңа басқару жүйесі бірінші болып батыста, ең бірінші АҚШ-та менеджмент атауын алып дүниежүзілік саясатта кеңінен қолданыла бастады.
Менеджмент таза прогматикалық түсінікте ол - алға қойған мақсатқа жету үшін еңбекті, интелекті, басқа адамдардың іс әрекетін пайдалану.
Менеджмент - қызметтің, ол әртурлі жағдайда кәсіпорынды дұрыс басқару, ол америкалықтардың айтуынша ұйым деген мағынаға алып келеді. Сонымен қатар менеджмент бұл функцияны орындау үшін білімді қажет етеді.
Менеджменттің көрнекті теоретигі М.П. Фоллет ...өнерді адамдар арқылы алуға болатынын анықтады. Оның менеджментке деген көзқарасы мына принциптен туған, адамға жүрген ортасы әсер етеді, бұны менеджер білуі қажет. В.В. Леонтьев менеджмент - ол фирманы, компанияны басқару үшін керекті әдістер, принциптер, қаражаттар іс әрекеттердің жиынтығы деп есептейді. Осы айтылғандарда менеджмент ұжымды басқаруды қарастырады. Біз менеджменттің адамдарды басқару екенін жақсы білеміз. В Хойер: менеджмент - ол жекеменшік кәсіпорынды арнайы басқару, - деп жазады. Бұған мысал ретінде әртүрлі ұжымдар, басшылықтар, әртүрлі клубтар және кәсіпорындарды алуға болады. Қандай ұжым болмаса да өзінің жеке менеджменті болу керек. Менеджментті әртүрлі әдістердің жиынтығы деп қарастыруға болады. Осылар арқылы ұйымның мақсаты анықталып, орындалады,
Батыс экономикасында менеджмент нақты шарт пен мақсат арқылы орындалады
Менеджмент (басқару) - әр адамзат қоғамында жоғары сатыға дамудың ең қажетті бірқалыпты түрі. Еңбекті бөлу, кәсіпорынның әртүрлі сферасын құру барлық ұйымда қажет.
Әртүрлі тарихи шарттарда ол әртүрлі болады, және дифференциалдығы мен ерекшеленеді. Әрине басқарусыз, тәртіпсіз, ұйымшылдықсыз, ортаның бір-біріне деген қатынассыз, еш қандай ұйым болмайды.

1.3 Сыртқы ортаның сипаттамалары
Компания басшылығы, әдетте, сыртқы ортаның іс-әрекетін, ең алдымен, белгілі бір кезеңдегі компанияның тиімділігі шешуші түрде байланысты болатын факторлармен шектеуге тырысады. Шешім қабылдау сыртқы ортаның жай-күйі және оның әртүрлі факторларының әсері туралы ақпараттың кеңдігіне байланысты. Факторларының жіктелуі және қасиеттері, сыртқы ортаның салдарынан олардың көптүрлілігі өте әр түрлі және оның негізін мүмкін положены әр түрлі принциптері. Менеджментте қабылданған жіктеуді тұтасымен ұстана отырып, сыртқы орта сипаттамаларының келесі тізімін ұсынуға болады.
* факторлардың өзара байланысы;
* қиындық;
* ұтқырлық;
* белгісіздік.
Ішкі орта факторлары сияқты сыртқы орта факторлары да өзара байланысты. Қоршаған орта факторларының өзара байланысы деп бір фактордың өзгеруі басқа факторларға әсер ететін күш деңгейі түсініледі . Кез-келген ішкі айнымалының өзгеруі басқаларға әсер етуі мүмкін сияқты, сыртқы ортаның бір факторының өзгеруі басқалардың өзгеруіне әкелуі мүмкін. Михаил Ходорковский мен оның Юкос компаниясының тарихы компанияның қызметіне факторлардың өзара байланысты әсерінің жарқын мысалы бола алады. Әлемдік нарықта мұнай бағасының өсуі компанияның қарқынды өсуін және оның технологиялық дамуын қамтамасыз етті.2010 жылғы дағдарыс отандық нарыққа жаңа өнімді - арзан автомобиль майларын сәтті шығаруға ықпал етті, олар "кеткен" немесе қол жетімді емес Батыс майларын сәтті алмастырушы болды. Әрі қарай компания бизнестің жаңа бағыты - жанармай құю кешендерін іске қосты. Олар бірден нарықтың айтарлықтай үлесін жеңіп алды, өйткені олар бензинді ғана емес, Бай және талапшыл тұтынушылар үшін жаңа өнімді - жанармай құю қызметін ұсынды. Сатып алушыға кассирдің амбразурасының терезесінде жаңбырда тұрудың қажеті жоқ еді. Оның қызметтері жылы бөлме, қолма-қол ақшаны жылдам есептеу немесе кәсіпорындар үшін карта, жанармай құю қызметі, көлік жуу болды. Жаңа өнім нарықтың өзгерген талаптарына жауап берді. Елдегі экономикалық жағдайдың тұрақтануы Батыс инвесторларын тарта бастады және" Юкос "" ашық " жария компанияға айналды, бұл оған IPO-ны бастапқы орналастыруға және бизнесті капиталдандыруды арттыруға мүмкіндік берді. Биліктің саяси көңіл-күйінің өзгеруі бір сәтте осы табысты тұрақты бизнес құрылымын жойды.
Қоршаған орта факторларының өзара байланысы мен әсер ету векторын болжау өте қиын. Компания үшін жағымды өзгерістер кейде бір қарағанда жағымсыз болып көрінуі мүмкін. Сонымен, 2010 жылы үкімет ресейлік құс фабрикаларының иелерінің лоббиінің әсерінен тауық импортын квоталауды енгізген кезде, нарық көшбасшылары үшін - "Союзконтракт" және "Опт-ифуд" бұл шығын әкеліп қана қоймай, өте тиімді болды. Бір жыл ішінде саладағы бәсекелестік төмендеді, өйткені бұған дейін демпингтік саясат есебінен жұмыс істеген шағын фирмалар бизнесті тоқтатуға мәжбүр болды, ал пайданың жалпы нормасы 5-тен 15% - ға дейін өсті.
Өзара байланыс фактісі әсіресе әлемдік нарық үшін маңызды. Экономиканың жаһандануы ұйымның ортасын тез өзгеретін ортаға айналдырады. Менед-жерлер енді сыртқы факторларды оқшауланған түрде қарастыра алмайды. Жаңа ақпараттық технологиялар мен байланыс құралдары жекелеген елдерді тұтынудың бірыңғай ақпараттық кеңістігіне біріктіреді. К.а. Нордстром мен Й. Риддерстрале "фанк стиліндегі Бизнес" кітабында: "Интернет толық ашықтық пен жаһанданудың өсуі үшін бұрынғыдан да көп нарықтар мен көп нәрсені ашады. Кедергілердің жойылуымен өндіріс орындарының артық болуы нормаға айналады. Сонымен бірге тиімді ұсынысты іздеуге шығындар тез төмендейді; Интернет тұтынушылар өздерінің ұжымдық күштерін сауда жасау үшін пайдалана алатын базаны қамтамасыз етеді. Шын мәнінде, билік сатушылардан сатып алушыларға ауысады. Көп ұзамай бет-әлпеті жоқ, қарапайым, адал тұтынушы тарихқа айналады ". Сыртқы орта белгілі бір күрделілікке ие. Сыртқы ортаның күрделілігі ұйым жауап беруге міндетті факторлардың санын, сондай-ақ әр фактордың өзгергіштік деңгейін білдіреді. Егер ұйымға мемлекеттік ережелер, бірнеше мүдделі ықпал ету топтары, көптеген бәсекелестер және жедел технологиялық өзгерістер қысым көрсетсе, бұл ұйым, мысалы, саяси "лобби" болмаған және технологияның баяу өзгеруі жағдайында бірнеше жеткізушілердің іс-әрекеттеріне алаңдайтын ұйымнан гөрі күрделі ортада деп айтуға болады. Сол сияқты, факторлардың алуан түрлілігіне келетін болсақ, бірнеше бастапқы материалдарды, бірнеше мамандарды қолданатын және өз елінің бірнеше фирмаларымен бизнес жүргізетін ұйым, осы параметрлері әртүрлі ұйымға қарағанда қамтамасыз ету шарттарын онша күрделі емес деп санайды. Факторлардың алуан түрлілігінің көрсеткіші бойынша неғұрлым күрделі жағдайларда әртүрлі технологияларды пайдаланатын, осының бәріне қатысы жоқ ұйымдарға қарағанда неғұрлым жылдам дамуға ұшыраған ұйымдар болады. Мысалы, дыбыстан жоғары әскери ұшақтар мен азаматтық шағын ұшақтар шығаратын "Иркут" ААҚ қала құрушы кәсіпорын болып табылады. Өткен жылы ол IPO-ны орналастырғаннан кейін қоғамдық компания болды. "Иркут" ААҚ халықаралық факторлардың, елдегі саяси және экономикалық факторлардың әсерін сезінеді, қала билігінің қысымына, бірнеше мың жұмысшыларының ықпалына ұшырайды, көптеген жеткізушілерге, ол жұмыс істейтін фирмаларға тәуелді болады, саладағы технологиялық өзгерістерді үнемі қадағалап отыруға мәжбүр болады және т. б. Сонымен қатар, қаланың сол ауданында орналасқан жеке шиналарды жөндеу шеберханасы тек маусымның өзгеруіне, бірнеше жұмысшылардың еңбекқорлығына және жақын маңдағы орталық жолдың болуына байланысты болады.
Сыртқы ортаның келесі сипаттамасы-ұтқырлық.
Қоршаған ортаның қозғалғыштығы-бұл ұйымның айналасында өзгерістер болатын жылдамдық. Көптеген зерттеушілер қазіргі ұйымдардың ортасы өсіп келе жатқан қарқынмен өзгеретінін айтады.
Алайда, бұл тенденция жалпы болған кезде, айналасында сыртқы орта әсіресе мобильді болатын ұйымдар бар. Сыртқы ортадағы ең жылдам өзгерістер, ең алдымен, фармацевтикалық, химиялық, электронды, авиациялық-ғарыш салаларына, бағдарламалық өнімдер өндірісіне, биотехнологияларға, сондай-ақ телекоммуникацияларға әсер етеді деп саналады. Бұл салалардағы өзгерістер соншалықты тез, тіпті 5-7 жыл ішінде дамудың сараптамалық болжамдары шындыққа жанаспайды. 2011жылы байланыс құрылымдарын зерттеу және жобалау ғылыми-зерттеу институты Ресейде 2011 жылдың аяғында ұялы байланыс бар деп болжады. 40,8 млн. адам пайдаланатын болады. 2012 жылы тамызда 102,4 млн. абонент тіркелді. 2013жылы "Коммерсант" берген сұхбатында Эккард Пардов (EMTECMagnetics) VHS 2013 жылы DVDVHS кассетасының сату коэффициенті 41 болды, алдағы 10 жылда ең танымал бейне стандарт болып қала береді деп мәлімдеді . AdobeCorporation фирмасы соңғы бес жыл ішінде жыл сайын өзінің негізгі бағдарламалық өнімінің жаңа нұсқасын және backgrounds, сүзгілер және қосымша утилиталары бар бірнеше қосымша пакеттерді шығарады, ал Photoshop-тың алғашқы нұсқалары 2-3 жыл аралығында шығады. Ұялы телефондардың соңғы модельдері - смартфондар-бұл компьютердің таңғажайып буданы және интернетке шығуға қабілетті телекоммуникация құралдары .
Жоғарыда аталған салаларда фирмалар бәсекелестік технологиялар мен әдістердің өзгеруі сияқты факторларға әсер етеді. Сыртқы ортадағы аз байқалатын өзгерістер машина жасауда, автомобильдерге қосалқы бөлшектер өндіруде, кондитерлік, жиһаз өнеркәсібінде, контейнерлер мен орауыш материалдар, Тамақ консервілері өндірісінде орын алады.
Сонымен қатар, сыртқы ортаның қозғалғыштығы ұйымның кейбір бөлімшелері үшін жоғары, ал басқалары үшін төмен болуы мүмкін. Мысалы, көптеген фирмаларда зерттеу және дамыту бөлімі қоршаған ортаның жоғары қозғалғыштығына тап болады, өйткені ол барлық технологиялық жаңалықтарды қадағалап отыруы керек. Екінші жағынан, өндіріс бөлімін материалдар мен еңбек ресурстарының тұрақты қозғалысымен сипатталатын салыстырмалы түрде баяу өзгеретін ортаға батыруға болады. Сонымен қатар, егер өндіріс орындары әлемнің әртүрлі елдеріне шашыраңқы болса немесе бастапқы ресурстар шетелден келсе, онда өндіріс процесі жоғары қозғалатын ортада болуы мүмкін.
Жоғары жылжымалы орта жағдайында жұмыс істеу қабілетін ескере отырып, ұйым немесе оның бөлімшелері ішкі айнымалыларға қатысты тиімді шешімдер қабылдау үшін әртүрлі ақпаратқа сүйенуі керек. Бұл шешім қабылдауды қиындатады.
Сыртқы ортаға тағы бір сипаттама бар, оны бөліп көрсету керек - бұл оның белгісіздігі.
Сыртқы ортаның белгісіздігі ұйымның (немесе адамның) белгілі бір факторға қатысты ақпарат мөлшерінің функциясы, сондай-ақ осы ақпаратқа сенімділік функциясы болып табылады [4]. Егер ақпарат аз болса немесе оның дәлдігіне күмән болса, қоршаған орта жеткілікті ақпарат болған жағдайға қарағанда белгісіз болады және оны жоғары сенімді деп санауға негіз бар. Бизнес жаһандық кәсіпке айналған сайын көбірек ақпарат қажет, бірақ оның дәлдігіне деген сенім төмендейді. Осылайша, сыртқы орта неғұрлым белгісіз болса, тиімді шешім қабылдау соғұрлым қиын болады.
Сыртқы микро орта (тікелей әсер ету ортасы)
Ұйым үшін тікелей әсер ететін сыртқы орта-бұл ұйым операцияларына тікелей әсер ететін және ұйым операцияларының тікелей әсерін сезінетін факторлардың жиынтығы .
Ұйымның сыртқы микроортасы оның (фирманың) материалдық, қаржылық және ақпараттық байланыстар жүйесі ретінде схемалық түрде ұсынылуы мүмкін .
Тікелей әсер ету ортасын ұйымның тікелей іскерлік ортасы немесе міндеттер ортасы деп те атайды. Жоғарыда айтылғандай, оған мыналар жатады:
* материалдық ресурстарды, жабдықтарды, энергияны, капиталды және жұмыс күшін жеткізушілер;
* мемлекеттік органдар мен заңдар;
* тұтынушылар (жеке тұлғалар мен компаниялар, мемлекеттік органдар;)
* бәсекелестер-бірдей мақсаттарға қол жеткізуде бәсекелесетін, сол ресурстарға, игіліктерге ие болуға, нарықта орын алуға ұмтылатын адамдар, адамдар, фирмалар, кәсіпорындар тобы;
Жеткізушілер ұйымның жұмыс істеуі үшін қажетті ресурстар түрлерінің түсуін қамтамасыз етеді, олардың негізгілері шикізат пен материалдар, энергия, жабдықтар мен технологиялар, қаржылық және ақпараттық ресурстар, жұмыс күші болып табылады. Тіпті шағын компанияның ондаған жеткізушілері болуы мүмкін.
Дәстүр бойынша, өндірушілер (шикізатты тұтынушы компания) мен жеткізушілер арасындағы қарым-қатынас Мәңгілік қарама-қайшылықта тұрған екі қарсыластың қарым-қатынасын еске түсірді. Алайда, біртіндеп көзқарастар өзгерді, көптеген фирмалар жеткізушілермен тығыз ынтымақтастық нақты үнемдеуге және өндіріс тиімділігін арттыруға әкелетінін түсінеді. Жеткізушілермен қарым-қатынас көбінесе таңдалған бизнесті дамыту стратегиясына тікелей әсер етеді.
Жеткізу келісім-шарттары бойынша транзакциялық шығындар тым жоғары болған немесе негізгі шикізатты жеткізуші мезгіл-мезгіл жеткізілім мерзімін үзіп, ақаулы өнімді жеткізетін жағдайлар болады. Қажетті көлемде жеткізуді қамтамасыз ете алмау ұйымдар үшін үлкен қиындықтар тудыруы мүмкін. Құрастыру құбырының белгілі бір нүктесінде орнатылған кем дегенде бір бөліктің болмауы, мысалы, GeneralMotors компаниясының болмауы қандай болар еді? Бұл мәселені шешу үшін кері тік интеграция стратегиясы таңдалуы мүмкін. Ресейде, мердігерлерден өнімдер жиі уақытында жеткізілмейтін және баға саясатын болжау мүмкін болмаған кезде, химиялық, металлургиялық, мұнай өңдеу және басқа салаларда холдингтер тік интеграция принципінде белсенді түрде дами бастады. Мұндай стратегия тапсырмалар ортасының элементіне әсер етудің арзан әдісі емес.
Ұйымға баға көшбасшылығы мен нарықты жаулап алу стратегиясын жүзеге асыруға, шығындарды азайтуға мүмкіндік беретін эксклюзивтілік қағидаттарына сәйкес жеткізуші-серіктеспен қарым-қатынас жасау тиімдірек. Сауда саласында бөлшек (немесе көтерме) сатушыға тауарды максималды жеңілдікпен алуға құқық беретін дилерлік келісімшарттар жиі қолданылады.
Жапондық фирмалар жеткізушілермен "эксклюзивті" жұмыс істеудің басқа әдісін ойлап тапты. Олардың жабдықтау жүйесі өндірушінің жоғары өзара байланысты жеткізушілермен тығыз қарым-қатынасын талап етеді. "JustinTime" логистикалық бағдарламасы аясында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.