Сүтті жылулық өңдеу

Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білімжәне Ғылым министрлігі
А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті
Өңдеу технологиясы және стандарттау кафедрасы

Өндірістік практика бойынша есеп
Мамандық 5В072700 - Азық-түлік өнімдері технологиясы

Орындаған:
Көлбай А., күндізгі оқу
нысанының 3-курс студенті
(негізгі оқу бағдарламасы)

Жетекшісі:
Мухамедов Т.А, аға оқытушы

Есеп қорғау
болды.
Бағасы

Қостанай, 2020
Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
1
"АруАна" шұбат өңдеу цехына сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...
4
1.1
Түйе сүтін өндіру технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4
2
Түйе сүтінен жасалатын тағамдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7

Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
12
3
Түйе сүтінің емдік қасиеті мен пайдасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
12
3.1
Айранның емдік қасиеті мен пайдасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
12
3.2
Сарысудың емдік қасиеті мен пайдасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
13
3.3
Ірімшіктің пайдасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
14
3.4
Йогурттың сапасына қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
14
3.5
Қаймақтың пайдасы мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
15
4
Балмұздақ өндірудің технологиялық процессі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
17
4.1
Ірімшік өндірудің технологиялық процессі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
18
4.2
Шұбат әзірлеудің технологиялық процессі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
19

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
21

Қолданылатын әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
22

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
23

Кіріспе

Мен, Көлбай Айгерім Сейтбекқызы 2020 жылдың 29 маусым - 31 шілде аралығында Қызылорда облысы, Шиелі ауданында "Ермаханов С.Д" Жеке кәсіпкерлігімен құрылған "АруАна" шұбат өңдеу цехында өндірістік практикадан өттім.
Ең алдымен қауіпсіздік ережесімен, цехтың жұмыс орнымен, жұмысшы апай ағайлармен, цехтың ішкі - сыртқы тәртібімен, керекті құрал - жабдықтармен таныстым. Практика жетекшісі болып Баян Дүйсенбек тағайындалды. "АруАна" цехы таңғы 07.00 - ден кешкі 18.00 - ге дейін жұмыс жасайды.
Шиеліде кәсіпкерлік қанат жайып келеді. Өлкенің өрістеуіне үлес қосып отырған кәсіпорынның бірі - "АруАна" шұбат цехы. Аудан тұрғыны Сабыр Ермахановтың бастамасымен ашылған нысанда бүгінде 8 түрлі өнім өндіріледі.
Бастапқыда мұнда тәулігіне 400 литр түйе сүтін өңдеу жоспарланған. Бүгінде өндіріс орыны 2 тоннаға дейін сүт өнімін өңдеуге қауқарлы. Сұраныстағы тауардың бірі - шұбаттан жасалған балмұздақ. Шоколад, ваниль, құлпынай дәмдері бар балмұздақтар шығарылуда.
Ата кәсіпті жаңғыртуды қолға алған кәсіпорын бүгінде шұбаттың құнарлылығын артырып, оны жаңа деңгейге көтерген. Шұбаттың майлылығы 6 пайызды құрайды. Сонымен қатар өнімді құйып, нарыққа шығаруға арналған пластмасса бөтелкелер де кәсіпорынның өзінен даярланады. Қарапайым тәсілмен ашытқан шұбат 2 - 3 күнге шыдайтын болса, бұл шаруашылықтың табиғи таза өнімдері 2 айға дейін өз қалпын бұзбай сақтайды екен. Өйткені кәсіпорын түйе сүтіне қолданылатын ашытқының жаңа түрін қолданысқа енгізген. Ол үшін біршама уақыт арнайы ғалымдармен екіжақты жұмыстар атқарылды. Өнім сапасымен танылған шаруашылық енді өндіріс көлемін ұлғайтуды көздеп отыр.
Шұбат сақтаудың үздік үлгісін жасаған кәсіпорын алдағы уақытта түйе сүтінен басқа да өнімдер шығаруды жоспарлауда.

1 "АруАна" шұбат өңдеу цехына сипаттама

Сабыр Ермаханов - ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативінің төрағасы. Баян Дүйсенбек - технолог.
Аруана - сыңар өркеш түйе. Африка мен Азияда, Орталық Азия республикаларында, әсіресе, Түрікменстанда көп өсіріледі. Айыр түйеге қарағанда ыстыққа төзімді, сүті де одан 2 - 3 есе көп, бірақ жүн түсімі аз келеді. Қазақстанда Аруана қазақ түйесімен будандастырылып өсіріледі. Атырау облысы шаруашылықтарында Аруананы сауын үшін өсіреді. Бұл жерде көбіне айыр інгенге үлек шөгереді, өйткені одан туған буданның сүті Аруанадан да көп әрі жергілікті жағдайға төзімді.
"Ермаханов С.Д" Жеке кәсіпкерлігі 2016 жылыдың наурыз айында жобалық құны 45 млн. теңгені құрайтын "АруАна" шұбат өңдеу цехын іске қосты. Жоба бастамашысы жеке кәсіпкер Сабыр Ермаханов 2002 жылдан бастап кәсіпкерлік саласында жұмыс жасап келеді. Жоба өңірлік индустиралды картасына енгізіліп мемлекеттік қолдау ретінде 5 гектар жер телімі аукционсыз (сауда - саттықсыз) табысталған. Цехтың бір күндік қуаттылығы 400 литр шұбат өңдеу.
Шұбат өңдеу цехының ғимараты, электр желісі, трансфарматор, ауыз су, цех қондырғылар орнатылған. (17,5 млн. теңгені құрайтын құрал жабдықтар ҚХР мемлекетінен алынған) Жаңа 25 адам тұрақты жұмыспен қамтылып отыр. Қазіргі уақытта, түйе сүті Бала би ауылынан әкелінуде. Дайын өнім Шалқия, Жаңақорған, Алматы, Ақтөбе, Қызылорда қалаларына сатылуда. Шаруашылықтың дамуына Сауысқандық өңірінен 1800 га жер телімі сауда саттық арқылы алынды.
Бүгінгі күні, жеке кәсіпкер "Ермаханов С.Д" Шиелі кентінен "Шиелі төрт түлігі" Ауылшаруашылығы өндірістік кооперативі құрылды. Өндірістік кооператив құрамында 10 шаруа қожалық жұмыс жасауда. Онда 700 түйе, 200 жылқы, 170 ірі қара малы өсірілуде.
Қазіргі таңда, жеке кәсіпкер Сабыр Ермаханов өз кәсібін дамытып 5 млн. теңге Ресейден құрал жабдықтар әкеліп 2017 жылдың ақпан айында "Қаймақ, Йогурт, Сүт, Айран" өндіру цехын іске қосуда. Жоба іске қосылғанда қосымша 5 адам жұмыспен қамтылып, жылына 18 тн Қаймақ, 18 тн Йогурт, 36 тн Сүт, 73 тн Айран өндірілетін болады.
Болашақта кәсіпкер 100 - ге жуық сауын түйе алуды және 100 басқа арналған мал бордақылау алаңының құрылысын салуды жоспарлауда.

1.1 Түйе сүтін өндіру технологиясы

Пастерленген сүт өндіру технологиясы. Қазіргі кезде жылумен өңделуі және химиялық құрамы жағынан ерекшеленетін сүт өнімдері кең ассортиментте шығарылады. Технологиялық өңдеу объектісі ретіндегі сүттің негізгі көрсеткішіне оның құрамы, тазалық дәрежесі, органолептикалық, биохимиялық және физикохимиялық қасиеттері, сондай ақ ондағы улы, бейтараптаушы зат мөлшері жатады.
Технологиялық сұлбасы:
oo сақтау және тасымалдау;
oo тазалау (механикалық қоспаларынан, сепараторда жүргізіледі);
oo мөлшерлеу немесе қалыптандыру (арнайы сепаратор мөлшерлегіште);
oo гомогенизациялау (62ºС - 63ºС гомогенизаторда);
oo пастерлеу және салқындату (76ºС 15 - 20 мин, 4 - 6ºС);
oo құю (тетра пакет, полиэтилен қалта, шыны бөтелке);
oo сақтау.
Сүтті механикалық қоспадан тазарту ортадан тепкіш сүт тазартқышта жүргізіледі. Содан кейін оның майлылығын бірқалыпқа келтіреді, ол үшін майсыз сүт немесе кілегей қолданылады. Майдың сүт бетіне жиналуын болдырмау үшін май түйіршіктерінің мөлшерін кішірейту керек. Ол үшін қыздырылған сүтті гомогенизаторға жібереді, сүт оныңішінде тар саңылаудан өтеді де, май түйіршіктері майланады да, өлшемі 10 есе кішірейеді.
Сүтті қабылдау және сапасын бағалау. Сүт өңдеу кәсіпорындарында белгілі бір сүтті қабылдау және сапасын бағалау реті. Сүтті әрекеттегі стандарт талаптарына сәйкес қабылдайды. Табиғи сиыр сүті сау малдан алынуы, сауылғаннан кейін 2 сағаттан сапай сүзіліп, 6ºC температураға дейін суытылуы тиіс. Органололептикалық, физико - химиялық және микробиологиялық көрсеткіштерге байланысты сүт сорттық және сорттық емес болып бөлінеді.
Сүтті гомогендеу. Гомогендеу - сыртқы күштерімен сүтке әсер етіп, май түйіршіктерін ұнтақтауға негізделген сүтті өңдеу әдісі. Балғын сүт пен кілегейді сақтау кезінде сүт майы мен плазмасының айырмашылығынан май фракциясы бетіне шығады немесе тұнады.
Сүтті жылулық өңдеу. Сүт шикізатын жылулық өңдеуді залалсыздандыру мақсатында жүреді. Ол микроорганизмдер өміршеңдігін тежеп қана қоймай, сонымен қатар максималды түрде сүттің бастапқы қасиеттерін сақтауға тырысуы керек. Кез келген жылулық әсер сүттің бастапқы құрамы мен физико - химиялық өзгерістер дәрежесі жылулық өңдеу температурасы мен ұзақтығына тәуелді.
Сүтті пастерлеу - микрофлораның вегетативті түрлерін, соның ішінде патогенді түрлерін жою мақсатында сүтті өңдеу. Пастерлеу тәртібі дайын өнімнің қажетті қасиеттерін, соның ішінде органолептикалық көрсеткіштерін алатындай қамтамасыз етуі тиіс.
Пастерлеу мақсаты - сүтте болатын және оның бұзылуын тудыратын микроорганизмдердің жалпы мөлшерін күрт азайту және ауру тудырғыш бактерияларды жою. Пастерлеу кезінде бактериялардың вегетативті клеткалары жойылады, ал стерильдеуде сонымен қатар споралар жойылады. Сүттің өткізу мерзімі дайын болғаннан бастап 100ºС - та 36 сағат. Дайын сүт өніміне зауыт лабораториясында технологиялық және микробиологиялық бақылау жүргізіледі. Стандарт талаптарына сай пастерленген сүт балғын сүтке тән иісі мен дәмі бар, аздап сарғыш ақ түсті, біртекті консистенциялы, ешқандай тұнбасыз, майдың салмақтық үлесі сүттің түріне және стандарт талаптарына сай, қышқылдылығы бөтелкедегі және қораптағы сүтте 210Т, ал үлкен ыдыстардағы (флягтар) сүтте 220Т болуы керек.
Стерильденген сүт өндіру технологиясы. Стерильденген сүт пастерленген сүтке қарағанда тасымалдауға және ұзақ сақтауға шыдамды. Стерильдеу кезінде сүтте болуы мүмкін вегетативті және споралы микроорганизмдер толық жойылады. Стерильденген сүттер тетрапакеттерде, қаңылтыр банкада немесе шыны бөтелкелерде шығарылады. Бұл сүттердің майлылығы 2,5 - 6% аралығында, ал қышқылдылығы 20Т болады. Әртүрлі физико химиялық өзгерістерді болдырмас үшін сүтті 135 - 145С температурада 2 - 4 сек. ультра сәулемен стерильдейді. Стерильденген сүтті өндіру екі сүлбеде жүргізіледі:
oo Сүт бір рет стерильденеді, яғни ыдысқа құюға дейін немесе ыдысқа құйылғаннан кейін.
oo Сүт екі рет стерильденеді, бірінші ағымда, екінші ыдысқа құйылғаннан кейін.
Стерильденген сүтті 1 - 20С температурада екі айдан бір жылға дейін сақтауға болады. Сүтті стерильдеу - микроорганизмдердің вегетативті, сол сияқты споралы түрлерін жою жолымен сақтау кезінде тұрақтылығын арттыру мақсатында сүтті жылулық өңдеу. Пастерлеуге қарағанда стерильдеуді жоғарырыақ температурада, бірақ аз уақыт тұрғызып жүргізеді, сондықтан сүттің физико - химиялық қасиеттері пастерлеуге өтетін сияқты өзгерістерге ұшырайды. Стерильдеу, әсіресе ұзақ мерзімді стерильдеу белок, май, көмірсуөзгерісімен қатар, витаминдер ыдырауын тудырады. Бұл кезде стерильденген сүтте витамин мөлшеріне тек өңдеу әдісі ғана емес, сонымен қатар шикі сүттің витаминдік активтілігі әсер етеді, ол өз алдындажыл мезгіліне, жемге, мал тегі мен лактация периодына тәуелді [1].

2 Түйе сүтінен жасалатын тағамдар

Түйе сүті - шөлді аймақ тұрғындарының жануар ақуыздары мен майларының маңызды көзі болып табылады. Оның құрамында маңызды микроэлементтер - кальций, цинк, кобальт, темір, калий, фосфор, сонымен қатар А, С жəне В тобы дəрумендері көп мөлшерде кездеседі. Кальций жəне фосфор сүйек пен тісті қатайдаты, теміранемияның алдын алады, цинк пен кобальт өмірлік маңызды организмдер - клеткалық ферменттердің құрамына жатады [2].
Шұбат - түйеден өндiрiлген бұл сусын қазақ аспаздығында кеңiнен қолданылады; түйенің сүтін ашыту арқылы дайындалынатын сусын. Өзiнiң биологиялық құрамы бойынша тек қана нәрлi және дәмдi азық қана емес, сондай ақ А, В1, В2, С витаминдерiнiң көзi. Мысалы, В1, В2 витаминдерi бойынша түйе сүтi сиыр сүтiнен асып түседi. Шұбаттың бiр литрi адам организмінің С витаминiне және рибофлавинiне тәулiктiк қажеттiлiгiн қанағаттандыра алады. Шұбат айранға қарағанда май, ақуыз, кейбiр минералды заттарға, витаминдерге өте бай (1 суретке қараңыз).

1 сурет - "Түйе сүті мен Шұбат"

Айран (Кефир) - пісірілген сиыр, қой, ешкі сүтінің жылы кезінде ашытқы (айран, қаймақ) қосып, ұйытып дайындайтын қышқыл дәмді ақ тағам түрі. Айран әрі сусын орнына да жүреді. Ыстықтау болса, сарысуланып іріп, тым салқын болса ұйымай қоятындықтан, қанжылым етіп алған соң мөлшері бір шелек (қазан) ыдыстағы сүтке шамамен оның оннан бір бөлігіндей ұйытқыны қосып, баяу араластырып, аузын мықтап жауып, суып қалмас үшін жылылап орап таң асырады. Оны ыдыстан қасықпен, ожаумен құйып алады. Әрі сусын, әрі тамақ болғандықтан жол жүргенде торсыққа құйып алып жүреді. Айранды көп етіп жинап, сабаға құйып, ашытады. Оны күбіге құйып, пісіп май шайқайды, яғни май алады. Майы алынған соң айран құнары аз, сұйық сусын іркітке айналады. Іркітті қайнатып құрт, жарма алады. Айранның ұйытқысы болмай қалса, ауылдастарынан, көршілерінен ұйытқы деп емес айран деп сұрап алатын ырым бар. Өйткені, ұйытқы әр үйдің құты, берекесі саналғандықтан, тікелей аталып берілмейді [3].
Сарысу (Сыворотка) - сүтті өңдеу арқылы сүзбе мен ірімшікті ажыратып, бөліп алғаннан кейін қалатын қалдық өнім. Оның адам ағзасына пайдасы өте зор. Сарысуды тек қана тағамдық мақсатта емес, косметикалық мақсатта да қолданады. Сүт сарысуы шамамен 93% - ы судан тұрады, ал қалған 6,3% - да организмге қажетті барлық заттар толығымен кездеседі (2 суретке қараңыз).

2 сурет - "Айран және Сарысу"

Қаймақ (Сметана) - сүт қышқылды өнім, кілегейді ұюту сүтті өнімнен жасалған ашытқыға лактококты микроағзалар мен термофильді сүтқышқылды стрептококтарды қосып немесе қоспау арқылы дайындалатын өнім. Дайын өнім құрамында ашытқыдағы қоспалардың мөлшері 1г - нан аспауы керек. Қаймақ екі жүзден астам органикалық және минералды заттардан құралған биологиялық сұйықтық. Оның құрамындағы су 83% - тен 87% - ке дейін ауытқымалы болады. Ал қалған бөлігі нәруыздар, майлар, минералды заттар, көмірсулар, витаминдер және әртүрлі биологиялдық белсенді заттарды құрайды (гормондар, ферменттер, арнайы қорғағыш заттар және т.б.) (3 суретке қараңыз) [5].
Йогурт - қышқыл сүт өнімі, ол сүттің майлы және құрғақ заттарының мөлшері бойынша нормаландырылады, ұйытылған, болгарлық таяқшалардың таза мәдениетімен және сүт қышқылдағы стрептококты термофильдендіру, жеміс сиробын, дәмін, қосымша заттарын, бояуларын қосу немесе қоспау арқылы жасалады. Йогурт сүтке арнайы пайдалы бактерияларды қосқан соң пайда болады және лактозаны (сүт қанты) сүт қышқылына айналдырып, қышқыл әрі қою етеді. Йогурт протеин секілді пайдалы заттарды жақсарта түсіп, иммунм жүйесінің жұмысын реттейді (3 суретке қараңыз).

3 сурет - "Қаймақ, Айран және Йогурт"

Ірімшік (Творог) -- сүтті арнайы өңдеуден өткізу арқылы алынатын жоғары калориялы неғұрлым сіңімді тағамдық өнімдерінің бірі. Әзірлеу және пісіру кезінде ол микробиологиялық, ферментативтік тағы басқа процестерден өтеді, соның нәтижесінде, дайын өкім сүтпен салыстырғанда дәмі және нәрлілігі жағынан едәуір құнды қасиеттерге ие болады. Ірімшік сиырдың, қойдың және ешкінің сүтінен жасаладыІрімшіктің нәрлілік құндылығы құрамындағы ақуыз (25% - ке дейін) пен майы (30% - ке дейін) молдығымен, сондай - ақ аса бағалы амин қышқылының, В, РР тобындағы А витаминдерінің, пантотен қышқылдарының, кальций және фосфор тұздарының көптігімен ерекшеленеді. Ірімшік түрлері шикізат бойынша, өндіру ерекшелігі бойынша, қасиеттері бойынша ажыратылады. Сүттің ұю әдісі бойынша ірімшіктер мәйекті, сүт қышқылды және өнделген болып бөлінеді. Өндіру ерекшелігі мен органолептикалық қасиетіне байланысты мәйекті сырлар қатты, жұмсақ және тұздық болады, олар өз алдына типтер мен топтарға бөлінеді. Осындай белгілеріне қарап ірімшікті мәйекті және балқытылған деп бөледі. Ірімшік барлық жастағы адамдар үшін пайдалы. Оның құрамындағы нәрлі заттарды организм түгелге жуық (98 - 99%) сіңіреді (4 суретке қараңыз) [6].

4 сурет - "Ірімшік"

Құрт, Сұйық құрт (Жидкий курт) -- сүт өнімдерінен дайындалатын тағам. Сабада жиналып пісілген іркітті майы алынғаннан кейін түбіне май жаққан үлкен қазанға құйып қайната береді. Құрт қайнап жатқан кезде оның түбі күйіп кетпес үшін арнаулы құрт былғауышпен әлсін - әлсін қазанның түбін, ернеуін қырып араластырып отырады. Әбден қойылған құртты қапқа құйып керегеге асып қояды, сонда оның қалған суы тағы да ағып, құрғайды. Бұдан кейін қолмен бөлшектеп, тақшаға, шиге, колмен сықпалап өреге жайып кептіреді. Көгермей, қызбай біртегіс кебу үшін өреде жатқан кезде оны бірнеше рет аударыстырады. Осындан әдіспен қайнатып, кептіріп алған құрт жыл бойына, кейде 2 - 3 жылға дейін сақтала береді. Құрт күшті ас, ол әртүрлі тамаққа қосылады. Құрттан істелетін немесе құрт қосылатын тағамдардың кейбір түрлерін айта кету қажет (5 суретке қараңыз).

5 сурет - "Құрт және Сұйық құрт"
Балмұздақ (Мороженое) - тоңазытылып жасалған тағам. Балмұздақты сүт, қаймақ, қант, сары май, жеміс-жидек, сондай-ақ, дәмді, хош иісті тамақтық заттар қоспаларынан жасайды. Құрғақ қоспаға карамель сірнесі, қышқылдар, жұмыртқа ұнтағы, бал, хош иісті шәрбат, шырындар және агар, альгинат, желатин, крахмал, пектин сияқты тұрақтандырғыштар қосады. Тиісті қоспалар араластырылғаннан кейін, арнаулы ыдыста 63 - 70°С температураға дейін қыздырылып, зиянды микробтар жойылады. Қоспа цилиндрлі немесе дискілі сүзгімен сүзіледі. Қоюлығы біркелкі болу үшін қоспа гомогенизатор арқылы 150 - 300 атмосфералық қысымнан өткізіледі. Гомогенизатордан өткен қоспа тоңазытқышта 2 - 4°С-қа дейін салқындатылады. Дайын балмұздақтың сапасын тексеру үшін 12 - 18 сағат сақталады да, өлшеніп бөлшектеледі. Бөлшектеу әртүрлі. Мысалы, Алматы сүт комбинатында балмұздақ гильзаға (қаңылтыр ыдыс) салынып, вафлямен (жұмыртқа, қаймақ араласқан жұқа нан) қапталады немесе арнаулы қағазбен оралады. Балмұздақ - жұғымды және адам организміне жеңіл, шөл басатын сіңімді тағам. Сүттен дайындалған балмұздақта А, В, Д, Е, ал жеміс - жидектен жасалған балмұздақта С витаминдері мол (6 суретке қараңыз).

6 сурет - "Балмұздақ"

3 Түйе сүтінің емдік қасиеті мен пайдасы

Түйе сүтінің емдік қасиеті - жалпы алғанда иммунитетті нығайтып, денсаулықты жақсартады. Түйе сүтінде сиыр сүтіне қарағанда натрийдің мөлшері көп, ал темір мен С дəрумені 10 есе артық. Сонымен қатар түйе сүті сиыр сүтіне қарағанда майлылығы төмен болып келеді, ал құрамындағы майлар қанықпаған май қышқылдарының үлесі едəуір артық. Сүтті қант - лактазаның мөлшері аз, демек ересек тұрғындардың арасында жиі кездесетін лактозалық жетіспеушілікке душар адамдардың рационына аталған өнімді қолдануға мүмкіндік береді. Түйе сүтін қатерлі ісік ауруы мен ақ қан ауруын емдеуге қолдану ғылыми тұрғыдан дəлелденген. Сонымен, Бағдадтағы қатерлі ісік институтында түйе сүтінің құрамын зерттеу үшін тəжірибе жүргізу нəтижесінде қатерлі ісіктің пайда болуын тежейтін жəне ағзаны тазартатын белсенді зат бөлініп алынды. Түйе сүтінің негізгі құпиясы - түйе жануарының иммундық жүйесі өте жақсы дамыған, ол сыртқы инфекциялық кедергілермен қатар бөгде заттармен жəне де өзіндік ағзасында туындайтын агрессияларғада жақсы төтеп бере алады. Түйе сүтін қатерлі ісік ауруына өқарсы қолдану клиникалық тəжирибеде өзіндік тиімділігін көрсетті. Туберкулез жəне басқада ағзаны қалжырататын дерттерді, сонымен қатар асқазан - ішек жолдарының жарасын емдеуде түйе сүтінің негізіндегі сүт қышқылы өнімдерін қолдана бастаған. Созылмалы гастрит ауруы кезінде түйе сүті шырышты қабаттағы қабыну процестерін тежейді жəне асқазан сөлінің қышқылдылығын ретейді. Бұндай жағдайда иіген (жаңа сауылған) түйе сүтін таңертен аш қарынға тамақтануға жарты сағат қалғанда 200 мл - ін ішкен жəне тəулік бойына тағы 1 - 2 реттен ішкен өте пайдалы. Түйе сүтімен емделудің тиімділігін арттыру үшін емделу кезеңінде мейілінше бапталған емдəмді сақтау керек.

3.1 Айранның емдік қасиеті мен пайдасы

Айранның емдік қасиеті. Айран құрамындағы дәрумендер адам саулығын қамтамасыз етеді. Ғалымдар аты суық ауруларды да осы айранымыз емдегенін айтады. Емдік қасиеті мол сусынды жақтырмайтын адам ағзасы жоқ. Бұлай деп отырғанымыз да сол - сүтті ұнатпайтын адамдар да кездеседі. Себебі олардың ағзасы сүт құрамында кездесетін лактоза деген элементті көтере алмайды. Салдарынан ішкебу, дискабектриоз сияқты аурулар пайда болады. Ал айранның мұндай реакциясы мүлдем жоқ. Қайта мұны ішкен адам әлденіп, қауқары арта түседі. Құрамында пайдалы дәрумендермен қатар калий мен кальций бар. Бұлардың қандай рөл атқаратыны да белгілі. Д дәрумені де бар. Сүйектің беріктігін қатайтып, бұлшықеттерді нығайтады. Бұл аз десеңіз, асқазан жолдарын емдеп, ішек ауруларын жазады. Көздің көрі қабілеттілігін арттырады. Ал А дәрумені тері қабатының жұмсақ әрі әдемі болуына жағдай жасайды. Ал фосфор түрлі инфекциялардың алдын алып, жұқпалы дерттерден сақтайды. Кешкі тамақтан соң міндетті түрде 1 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.