Ежелгі Греция тарихы бойынша деректер

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

Керімбаев Е. Ә.

«Тарихнама» пәнінен

ДӘРІС ЖИНАҒЫ

5В011400 - Тарих мамандығы үшін

Шымкент, 2020

№1 Лекция

Сабақтың тақырыбы : Тарихнама пәніне кіріспе.

Сабақтың жоспары:

1. Пәннің мақсаты мен міндеттері. Басқа тарихи және қоғамдық пәндермен байланысы.

2. Тарихнамалық зерттеулердің негізгі принциптері.

3. тарихнама кезеңдеріне жалпы шолу.

4. Тарихи кезеңдер мәселесі.

Тарихнама студенттерді оқыту барысындағы негізгі пән

болып табылады. Тарихи зерттеу әдістерінің дамуымен байланысты тарихшылардың

алдында жалпы тарихи үрдісте өз халқының орнын анықтау мәселесі тұратынын ұмытпау

керек. Бұл пәнді оқыту барысында студент Европа мен Американың, Қазақстанның тарихи

ғылымының даму эволюциясын зерделейді. Түрлі тарихи дамуда үлкен рөл атқарғған

мемлекеттермен және ғылыми бағыттармен танысады. Тарихнама пәні ғылыми-тарихи

білімдердің пайда болуы және жинақталуы, тарихи ойдың дамуы, әр кезеңдегі тарихи таным мен ойлаудың заңдылықтарын ашады.

-жаңа заманда тарих ғылымының дамуына әсер еткен қоғамдық жағдайды көрсету

-XVIIғ. Француз ағартушыларының тарихи көзқарастарын түсіну үшін табиғи құқық

теориясы туралы түсініктің болуына назар аудару

-тарихи мектептердің қалыптасуын, жағдайларын айқындау, позитивизм принциптерін

анықтау

-методологияның қалыптасуына жаратылыстану ғылымдарының әсерін көрсетіп,

тарихитанымның теориялық методологиялық принциптерін талдау

-XIXғ. Тарихшылар мен философтардың еңбектеріне талдау жасап, романтикалық

тарихнаманың бағыттарын көрсету

-XIXғ. екінші жартысындағы философиялық жүйедегі тарихи үрдісті сипаттау

-XIXғ. екінші жартысы-XXғ. басындағы кәсіби тарихнаманы талдау.

-Қазақстан тарихшыларының жаңа замандағы шетел тарихы ттуралы еңбектеріне сипаттама жасау.

Тарихнама деген термин гректің екі сөзінен құрастырылған. Тарих-өткен заман

туралы, графо-жазамын. Алғашқы уақыттарда бұл термин тарих терминмен мәні бірдей

қолданылған. Қазіргі күні бұл терминнің екі мағынасы кең таралған.

1. Тарихнама дегеніміз-тарих ғылымының тарихын зерттейтін ғылыми пән.

2. Тарихнама дегеніміз-белгілі бір мәселе бойынша тарихи еңбегінің жиынтығын талдау

болып табылады.

Тарихнамалық зерттеулердің негізгі аспектілері.

1 Әр-түрлі кезеңдерде тарих ғылымының дамуын қоғамдық жағынан анықтау. Өткен

кезеңдердің әр-түрлі проблемаларын зерттеу. Тарихи дамудың белгілі тұжырымдарын

жасау, әр түрлі қоғамдық топтардың позицияларын айқындау.

2 Әр түрлі кезеңдерде өмір сүрген ғылыми мекемелермен ғылыми білім беру тарихи

материалдарды қолдану жағдайы оны басып шығару мүмкіншілігін де зерттеу қажет.

3 Тарихнамалық зерттеулердің негізгі мәселелерінің бірі теориялық дамуын және өзгеруін

зерттеу. Тарих танымының теориялық методологиялық принциптерін талдау. Әсіресе

философия, саяси экономика, әлеуметтану және жалпы қоғамның мәдени даму дәрежесімен байланысты. Сондықтан ХVІІІ ғасырдың француз ағартушысы тарихи көзқарастарын түсінігі

үшін жаратылыстану құқықтары теориясын білу керек. Методологияның қалыптасуына

үлкен ықпал ететін жаратылыстану ғылымы болып табылады.

4 Тарихнаманың негізгі мәселелері қайнар көздері немесе дерек сипаттамасы. Мұнда

тарихи мектептердің тарихи қайнар көздер жиынтығы қарастырылды.

5 Тарихнаманың тағы бір маңызды мәселелерінің бірі тарихи зерттеулердің

проблематикасын қалыптастырыуын зерттеу.

Бақылау сұрақтары:

1. Қоғамдық ой-пікірдің тарихы және тарихнамасы.

2. Философиялық эканомикалық, әлеуметтік, саяси идеялардың тарихнамаға әсері., Діни

көзқарастар

Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмасы:

1. СӨЖ тақырыбына сәйкес

 Сұрақ-жауап

 Реферат

Әдебиеттер тізімі:

1. Историография истории нового времени стран Европы и Америки. Учебное пособие для

студентов ВУЗов обучающихся по специальности «История» . Под ред. И. П. Дементьева. -М., 1990

2. Историография истории нового времени стран Европы и Америки. - М., 1967__

№2 Лекция

Сабақтың тақырыбы : Антика тарихнамасы.

Сабақтың жоспары:

1. Антика тарихнамасы

2. Тарихнамалық зерттеулердің негізгі принциптері.

3. Тарихнама кезеңдеріне жалпы шолу

Европа мен Американың, Қазақстанның тарихи ғылымының даму эволюциясын

зерделейді. Түрлі тарихи дамуда үлкен рөл атқарғған мемлекеттермен және ғылыми

бағыттармен танысады. Тарихнама пәні ғылыми-тарихи білімдердің пайда болуы және

жинақталуы, тарихи ойдың дамуы, әр кезеңдегі тарихи таным мен ойлаудың заңдылықтарын

ашады.

Пәнді оқыту мақсаты. Нақты тарихи жағдайларда тарихи ойдың негізгі бағыттары мен

ұстанымдарын анықтайтын тарихи танымның әлеуметтік негіздерін көрсету. Тарихнамалық

мәдениетті қалыптастыруда студенттерді тарихнамалық зерттеуде историзм принципін

үйрену. Тарихнамашылардың басты обьектісіне тарихшылар еңбектері жатады. Тарихи

ғылыми мекемелер, мерзімді баспасәз ұйымдары, тарихи ғылым саласында кадрлар

дайындау тарихнамашылардың зерттеу жүйесіне кіреді.

Пәнді оқыту міндеттері.

-жаңа заманда тарих ғылымының дамуына әсер еткен қоғамдық жағдайды көрсету

-XVIIғ. Француз ағартушыларының тарихи көзқарастарын түсіну үшін табиғи құқық

теориясы туралы түсініктің болуына назар аудару

-тарихи мектептердің қалыптасуын, жағдайларын айқындау, позитивизм принциптерін

анықтау

-методологияның қалыптасуына жаратылыстану ғылымдарының әсерін көрсетіп,

тарихитанымның теориялық методологиялық принциптерін талдау

-XIXғ. Тарихшылар мен философтардың еңбектеріне талдау жасап, романтикалық

тарихнаманың бағыттарын көрсету

-XIXғ. екінші жартысындағы философиялық жүйедегі тарихи үрдісті сипаттау

-XIXғ. екінші жартысы-XXғ. басындағы кәсіби тарихнаманы талдау.

-Қазақстан тарихшыларының жаңа замандағы шетел тарихы ттуралы еңбектеріне сипаттама

жасау.

Тарихнама деген термин гректің екі сөзінен құрастырылған. Тарих-өткен заман

туралы, графо-жазамын. Алғашқы уақыттарда бұл термин тарих терминмен мәні бірдей

қолданылған. Қазіргі күні бұл терминнің екі мағынасы кең таралған.

1. Тарихнама дегеніміз-тарих ғылымының тарихын зерттейтін ғылыми пән.

2. Тарихнама дегеніміз-белгілі бір мәселе бойынша тарихи еңбегінің жиынтығын талдау

болып табылады. Тарихнамалық зерттеулердің негізгі аспектілері.

1 Әр-түрлі кезеңдерде тарих ғылымының дамуын қоғамдық жағынан анықтау. Өткен

кезеңдердің әр-түрлі проблемаларын зерттеу. Тарихи дамудың белгілі тұжырымдарын

жасау, әр түрлі қоғамдық топтардың позицияларын айқындау.

2 Әр түрлі кезеңдерде өмір сүрген ғылыми мекемелермен ғылыми білім беру тарихи

материалдарды қолдану жағдайы оны басып шығару мүмкіншілігін де зерттеу қажет.

3 Тарихнамалық зерттеулердің негізгі мәселелерінің бірі теориялық дамуын және өзгеруін

зерттеу. Тарих танымының теориялық методологиялық принциптерін талдау. Әсіресе

философия, саяси экономика, әлеуметтану және жалпы қоғамның мәдени даму дәрежесімен

байланысты. Сондықтан ХVІІІ ғасырдың француз ағартушысы тарихи көзқарастарын түсінігі

үшін жаратылыстану құқықтары теориясын білу керек. Методологияның қалыптасуына

үлкен ықпал ететін жаратылыстану ғылымы болып табылады.

4 Тарихнаманың негізгі мәселелері қайнар көздері немесе дерек сипаттамасы. Мұнда

тарихи мектептердің тарихи қайнар көздер жиынтығы қарастырылды.

5 Тарихнаманың тағы бір маңызды мәселелерінің бірі тарихи зерттеулердің

проблематикасын қалыптастырыуын зерттеу.

Бақылау сұрақтары:

1. Қоғамдық ой-пікірдің тарихы және тарихнамасы.

2. Философиялық эканомикалық, әлеуметтік, саяси идеялардың тарихнамаға әсері., Діни

көзқарастар

Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмасы:

1. СӨЖ тақырыбына сәйкес

 Сұрақ-жауап

 Реферат

Әдебиеттер тізімі:

1. Историография истории нового времени стран Европы и Америки. Учебное пособие для

студентов ВУЗов обучающихся по специальности «История» . Под ред. И. П. Дементьева. -М.,

1990

2. Историография истории нового времени стран Европы и Америки. - М., 1967__

Лекция №3

Сабақтың тақырыбы: Орта ғасыр тарихнамасы.

Сабақтың жоспары:

1. Ежелгі Греция тарихы бойынша деректер.

2. Грек прозасының туылуы.

Қайта Өркендеу дәуірінде ежелгі Грецияның тарихын білуге құштарлана

бастады. Тарих -идеологиямен және қоғамдық дамумен байланысты қоғамдық ғылым. Ежелгі

дәуірден бастап тарихшылар тарихи процесті, оның себептерін, ерекшеліктерін, өздері

болжаған нәтижелерін нақты сипаттауға және ой елегінен өткізуге тырысты. Қайта Өркендеу

дәуірінде алдыңғы қатарлы ойшылдар ежелгі Греция тарихының материалдарын орта

ғасырлық схоластикаға және феодалдық идеологияға қарсы күресте пайдаланып отырған. Ең

алдымен Италияда табылған ежелгі грек өнері мен тілі зерттеле бастайды. Соның өзінде

ежелгі Греция қоғамы дәріптеліп келген. Бұл қоғамның жетістіктері орта ғасырлық

кемшіліктерге қарсы қойылып отырған.

ХVІІ ғасырдың басында біздің Отанымыздың территориясында, Киевте, Киев-

Могилян коллегиясы негізделді. Онда латын тілінен басқа ежелгі грек тілі, ежелгі Грецияның

әдебиеті, тарихты және философиясы оқытылды.

ХVІІ ғасырдың аяғында Москвада Славян-грек-латын академиясы құрылды.

ХVІІІ ғасырдың -ағарту ғасырының -басынан бастап ежелгі Греция тарихын оқып

үйрену ісіндегі жаңа кезеңді байқауға болады. өткен уақыт жайлы едәуір тарихи материал

жинақталып жүйеге келтірілді. Мұның өзі тұңғыш ғылыми жинақтаулар жасап, ежелгі грек

хорнологиясын анықтауға мүмкіндік берді.

ХVІІІ ғасырдың басында Италия ғалымы Джанбаттсто Вико ежелгі Греция мен Рим

тарихын келер заман халықтарының тарихымен салыстырды. Ол Гомер дүниеде болған жоқ.

«Илиада мен Одиссия» эпикалық поэмалары халық творчествосы нәтижесінде жасалды.

Деген болжам айтты.

ХVІІІ ғасырдың орта шенінде аса көрнекті француз ағартушыларының бірі

Ш. Монтескье ежелгі Грецияның мекемелерін сол кездегі Францияның абсалютизміне

қарама-қарсы қойды.

Антик заман тарихын зерттеу ісіндегі маңызды кезең- ХVІІІ ғасырдың екінші

жартысында Германияда И. Винкельманның «Көне заман өнерінің тарихы» атты кітабының

шығарылуы болды, онда автор знердің қоғамдық дамумен тығыз байланысын көрсетіп берді.

Кітаптың едәуір бөлігі ежелгі Грецияға, ежелгі грек мүсіндеу өнеріне арналды.

ХVІІІ ғасырдың аяғында Ф. А. Вольф кең таралған «Гомерге кіріспе» деген зерттеуін

бастырып шығарды, онда ол, Дж. Викоға қарағанда, неғұрлым елеулі материал негізінде,

гомер эпосы халықтан шыққан деген қорытындыға келді, оның үстіне Гомерді «Илиада» мен

«Одиссияны» жасаған өз тыңдаушыларына ерекше кең танылған, кезіп жүрген көп

жыраулардың бірі деп санады. Гомерді «Илиада» мен «Одиссияның» авторы деп санаған,

поэмалардың тұтастығын жақтағандар бұл пікірге қарсы шықты. Поэмалардың шығуы

жөніндегі айтыс күні бүгінге дейін аяқталған жоқ. Ғылыми әдебиетте ол -«Гомер мәселесі»

деген атпен мәлім. Гомердің авторлығы жөніндегі мәселені түбегейлі шешпегенімен, айтыс

тым ежелгі Грецияны зерттеу жөніндегі ғылымға пайда келтірді, өйткені мұның өзі

ғалымдардың назарын осы дәуірге ерекше аударды.

Бақылау сұрақтары:

1. Гесиод «Теогония» поэмасы.

2. Солонның шығармалары

3. Грек прозасының тууы.

4. Тарихи білімдердің пайда болуы.

Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмасы:

1. СӨЖ тақырыбына сәйкес

 Сұрақ-жауап

 Реферат

Әдебиеттер тізімі:

1. История древней Греции. М., 1958

2. Методологические и историографические вопросы исторической науки- Томск., 1982

3. Репина Л. П. Зверева В. В. Парамонова М. Ю. История исторического знания -М., 2004__

Лекция №4

Сабақтың тақырыбы: Жаңа заман тарихнамасы

Сабақтың жоспары:

1. Тарихнамадағы «эллинизм» түсінігі

2. Қайта өрлеу дәуірінің тарихнамасы

Тарих -идеологиямен және қоғамдық дамумен байланысты қоғамдық ғылым. Ежелгі