Бастауыш сыныпта тіл дамыту жұмыстары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ
ЖАРКЕНТ ЖОҒАРЫ ГУМАНИТАРЛЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ

БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕГІ АНА ТІЛІ САБАҚТАРЫНДА ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
(Бастауыш мектептегі ана тілі пәнінен курстық жұмыс)

Мамандығы: 0105000-Бастауыш мектептегі ана тілі
Біліктілігі: 0105023-Шетел тілінен бастауыш білім беру мұғалімі
Тобы: 411
Орындаған: Бакиева А.
Жетекші: Нурбекова А.

Жаркент 2020
МАЗМҰНЫ:

ПІКІР ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4-6
1.1.Оқушылардың психологиясын қалыптастырудағы ана тілі пәнінің маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 4
1.2.Ойынның шығу тарихы, қоғамдық маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...5

II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7-20
2.1. Тіл дамыту сабақтарында ойын элементтерін пайдаланудың
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
2.2. Қазақ тілі сабағында жаңа технология әдістері арқылы оқушылардың сөйлеу тілін дамыту. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.3. Тәрбие басы-ұлттық ойындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
2.4. Ойын технологиясын ана тілі сабақтарында тиімді пайдалану ... ... ...15
2.5. Қазақ тілі сабағында ойын технологиясын қолдану арқылы бастауыш сынып оқушыларының тілге деген қызығушылығын қалыптастыру ... ... ... .17
2.6. Тіл дамыту сабақтарында ойын элементтерін пайдаланудың оқушылардың танымдық белсенділігі мен шығармашылығын дамытудағы үлесі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..25

Жаркент жоғары гуманитарлық-техникалық колледжі 0105000 Бастауыш білім беру мамандығы 0105033 Шетел тілінен бастауыш білім беру мұғалімі біліктілігі 411-топ студенті БАКИЕВА АНАРГҮЛДІҢ Бастауыш мектептегі ана тілі пәнінен Ана тілі сабақтарында ойын элементтерін пайдалана отырып, балалардың тілін дамыту тақырыбына жазған курстық жұмысына

ПІКІР
Бастауыш сыныпта ана тілі сабақтарында ойын элементтерін ұтымды пайдалану - білім алушының оқуға деген қызығушылығын арттырып, шығармашылық, ізденімпаздық қасиеттерін дамытып, нәтижелі білім, білік, дағдыларын қалыптастырады.
Білім алушы өз жұмысында зерттеудің мақсаты мен міндеттерін нақты көрсетіп, әдебиеттер мен әдістемелік құралдарды барынша толық пайдалануға тырысқан.
Зерттеу барысында білім алушы ойын элементтерінің оқу үрдісінде алатын орны жайлы ана тілі пәні бойынша теориялық тұрғыдан негіздеп, оларды жүзеге асыру жолдарын өзінше тауып көруге талпынған. Білім алушы өз жұмысында тіл дамыту сабақтарында ойын технологиясын пайдаланудың тиімді жақтарына тоқтала отырып, оларды ана тілі сабақтарында қолданудың нәтижелі жақтарын нақты тәжірибеде қолдану арқылы дәлелдей білген.
Жұмыстың қорытындысына өзінің диплом алдындағы іс-тәжірибе кезінде ойын технологиясының элементтерін пайдаланып өткізген сабақтарын мысалға келтіре отырып, өз жұмыстары туралы тұжырымдама жасаған.

Курстық жұмыс комиссия мүшелерінің шешімі бойынша 5 (өте жақсы)
деп бағаланды.

Пікір жазушы:
Бастауыш мектептегі ана тілі
пәнінің оқытушысы ____________________ А.Нұрбекова

КІРІСПЕ

Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, творчествосыз,
фантазиясыз толық мәніндегі ақыл-ой тәрбиесі болмайды
В. А.Сухомлинский.

1.1. Оқушылардың тілдік құзіреттілігін қалыптастырудағы ана тілі пәнінің маңызы
Тіл дамытудың қайнар бұлағы - баланың өзін қоршаған ортасы, басынан өтіп жатқан оқиғалар. Тіл - ұрпақ тәрбиесінің пәрменді құралы, рухани байлықтың баға жетпес құдіретті, қуатты қайнар көзі. Ана тілі - халықтың өткен ұрпағы, қазіргі және келешек ұрпағы арасындағы тарихи жалғастықты жүзеге асыратын бірден - бір сенімді құрал. Елімізді, туған жерімізді ана тіліміз арқылы танып білеміз, халықтың рухани байлығының сарқылмас бастауы да осында.
Курстық жұмысты орындаудағы зерттеу мақсаты: Бастауыш сыныпта ана тілі сабағында ойын элементтерін ұтымды пайдалану жолдарын, әдіс-тәсілдерін зерттеу.
Зерттеу міндеттері: Бастауыш сыныпта білім алушылардың топпен, жұппен және жеке дара жұмыстарын тиімді ұйымдастыру арқылы оқушылардың шығармашылық түйсігін қалыптастырудың, танымдық белсенділігін арттырудың әдіс-тәсілдеріне ізденіс жасау,алғашқы зерттеу жұмыстарын жүргізу.
Зерттеу әдістері: Оқушылардың сабаққа зейінін арттыру, жауапкершілік қасиеттерін қалыптастыру, ойын барысында меңгерілер материалдың негізгі түйткілді мәселелерін, тәрбиелік мәнін ұғындыруға байланысты әдіс-тәсілдерді іріктеу,оқушылардың жеке тұлға ретінде қалыптасуына ойынның әсерін,маңызын түсіндіру жұмыстарының әдістемесі.
Зерттеу нысаны: Оқу сабақтарында білім мен тәрбие алу үшін қажетті әр түрлі оқу дағдыларын қалыптастыру үшін жүргізілетін ауызша-жазбаша жұмыс түрлері.
Ана тілін оқыту тіл дамыту жұмыстарынсыз жүзеге аспайды. Тілі жақсы дамыған бала ойы да дамыған, жақсы мен жаманды толық айыра алатын, әділдік пен әділетсіздікті тани алатын азамат деуге болады. Адам тілі арқылы ойын дәл жеткізе алады. Дұрыс сөйлеп, дұрыс жаза білуге дағдыланған баланың сөйлеген сөзі де, жазғаны да түсінікті болатыны айқын.
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында білім берудің ізгілікті, дамытушылық сипаты және адамды қалыптастырудағы рөлі, жеке шығармашылық қабілеттерің дамуы үшін жағдай жасау қажеттігі болып отыр деген саясатты ұстана отырып, қазіргі заманға сай технологиялардың үлгілерін таңдап, сабақ барысында пайдалана білу - бүгінгі заманның талабы. Қазіргі таңда мемлекеттік тілді меңгерту өзекті мәселенің бірі екендігі баршаға мәлім. Тіл дамыту арқылы оқушылардың ақыл - ойы кеңейеді, адамгершілік, эстетикалық тәрбие, бір - бірімен достық қарым - қатынас мәселелері де дұрыс жолға қойылады. Тіл дамыту тәрбиелеу жұмысында балалардың тілін дамыту, сөздік қорларын молайту, ауызша сөйлеуге үйрете отырып, үйренген сөздерін күнделікті өмірде еркін қолдану, одан әрі күнделікті іс- әрекет кезіндегі тілдік қарым- қатынаста қолдана білуге жаттықтыру ісіне ерекше мән берілген.

1.2.Ойынның шығу тарихы, қоғамдық маңызы

Адамзаттың көптеген жылдар бойғы ойнау тәжірибесі ойынның білімдік құндылығын дәлелдеді. Ойынның шығу сырын ғалымдар жүздеген жылдар бойы зерттеп келеді. Оның шығу тарихы жайлы көптеген пікірлер бар.
Көп тұжырымдардың бірі бойынша ойын қоғамның діни, әлеуметтік- экономикалық және мәдени дамуы кезндегі бос уақыт пен демалысты өткізу мәселесінен туындаған. Ерте заманда ойын қоғамдық өмірдің бір бөлігі болып, оған діни-саяси маңыз берілген. Ертеде гректер ойынды Құдайлар қолдаған десе, Қытайда мерекелік ойындарды император ашып, өзі де қатысқан.
Ойын өмірде пайдасыз көрінгенімен, аса қажеті көрініс-құбылыс.
Сабақта тиімді қолданылатын ойын түрлері-мұғалімнің түсіндіріп отырған материалын оқушылардың аса зор ілтипатпен тыңдап, жемісті, сапалы меңгеруіне сенімді көмекші бола алады. Өйткені, кіші жастағы оқушылар жас ерекшеліктеріне байланысты ойынға өте ынталы келеді. Балалар тез сергіп, тапсырмаларды тез әрі қызығып орындайтын болады.
Ойын балалардың оқуға, еңбекке дегенбелсенділігін, ықзығушылығын арттырудағы басты құрал. Ойын барысында балалардың белсенділігі, шығармашылығы дамиды.
Ал мұғалімнің міндеті - балаларды ойынға өз қызығушылығымен, ынтасымен қатысуын қамтамасыз ету.
Ойын мен адам мәдениетінің өзара байланысы ғылыми түрде анықталды,оның психологиялық және әлеуметтік факторлармен келісімі жөнінде кең қарастырылуда. Ойын технологиялары әлі де білім беру саласында жаңа инновация болып табылады.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1. Тіл дамыту сабақтарында ойын элементтерін пайдаланудың маңызы

Тіл дамыту-тілді оқытудағы негізгі мақсат. Тіл үйретуде негізгі міндет-оқушылардың сөйлеу тілін жетілдіру. Оқушылар тілдің грамматикасын білу арқылы бірбірімен сөйлесуді, сұрақ қоюды үйренеді. Олардың сөйлеу тілін дамыту үшін өздерін қоршаған айналадағы заттар мен құбылыстар жайлы сұрақтарға жауап беретіндей жағдай туғызу қажет. Ауызекі сөздің жалпы міндеті - сөздің мағынасна түсініп, оны өз сөзіне дұрыс қолдану. Ол үшін сөз қорын молайту қажет, әр сыныптың бағдаламасына қарай оқушылар жаңа сөздер меңгереді.
Cөз - тілдің құрылыс материалы. Оқушы ең алдымен, тілдің дыбыстық құрылысын меңгеруі шарт. Ол үшін дыбыстарды дұрыс айтуға жаттығады. Мұғалімнің айтқанына еліктей отырып, қазақ тілінің фонетикасын, сөздерге тұүсетін екпінді, интонацияны, сөздерді ддұрыс оқуды меңгреді жаттығады.
Тіл дамытудың жеті түрлі міндетінің (сөздікті дамыту, сөйлеу тілінің грамматикасын қалыптастыру, ерекше дыбыстарды дұрыс айту, диалогтік сөздің дұрыс қалыптасуы, түұсінгенін айта білу, көркем шығармамен танысу, сауатты жазуға дағдылану) атқаратын қызметі- әрі білідік, әрі ттәрбиелік. Тіл дамыту арқылы оқушылардың ақыл-ойы кеңейіп, адамгершілік, эстетикалық тәрбие, бір - бірімен достық қарым-қатынас мәселері дұрыс жолға қойылады. Оқыту (тіл үйрету) әдісі дегеніміз-оқушы мен оқытушының білім берудегі әдісі, дағды берудегі, машықтанудағы білім беру әдісі.
Тіл дамытудың бағдарламасы қандай болуы керек?
1.Тіл дамытудың міндеті белгіленіп, әр сынып сайын оның бірте-бірте күрделенуі ескеріледі.
2.Оқушылар қоршаған ортамен танысады:
А) Сөздікке қойылатын талаптың сынып жоғарылаған сайын күрделеніп келуі көзделеді.
Ә) Сан есім, сын есім, зат есім сөздер, яғни заттың түсін, көлемін, кескінін, ауданын, уақытын, мөлшерін білдіретін сөздер меңгеріледі.
3. Сөйлеуге, сөзді айтуға, мәнерлеп оқуға, яғни дыбысты дұрыс есту дағдысын жаттықтыру ескеріледі.
4. Оқушыларды сөйлеу тіліне тәрбиелеу, сөйлеу дағдылары қалыптастырылады.
5. Естігендері бойынша түсінгендерін айтуға жаттықтытырылады. Балалар әңгімесінің түрлері мен сапасы салыстырылыады.
6.Көркем әдебиет үзінділерін оқытуға дағдыландырады.
Бұл бағдарлама талаптарды оқуда, ойында, күнделікті өмірде іске асатын болады.
Екінші тілді тікелей үйрету, аударма әдісі, аралас әдіс арқылы жүреді. Тілді тікелей үйрену жүйесі-оқушылардың өз ана тілінің фактілеріне сүйенбей, басқа тілді тікелей үйрену деген сөз, яғни түрлі көрнекіліктер, экскурсиялардың көмегімен сөйлеу тілін үйретеді. Бұл жүйенің пайдалы жағы осы, ал кемшілігі аланы ана тіліне сүйенбей оқытады. Тіл үйренуде мұндай әдіс қиындық келтіреді, өйткені оқушы басқа тілді, ең алдымен, өз тіліне аудару жолымен үйренеді. Ал аударма әдісі оқушының ана тілі арқылы іске асады. Оқушы екі тілдің фактілерін салыстырады, бір тілден екінші тілге аударады. Дегенмен, тілді тікелей үйрену мен сөйлеу тілін де қатар үйренген әлдеқайда тиімді екенін өмір өзі көрсетіп отыр. Сондықтан, қай тілді болмасын аралас әдіс арқылы үйренген тиімді.
Екінші тілді үйрену әдістері төмендегідей:
-мұғалімнің сөзі
- әңгімелесу
-салыстыру
-кітап бойынша білімді меңгеру
-оқу арқылы
-грамматикалық талдау
-жаттығулар орындау
-көрнекіілк
-экскурсиялар
-техникалық құралдарды пайдалану.
Бастауыш сыныпта тіл дамыту жұмыстары. Бастауыш сыныпта бағадрлама бойынша балалар дыбыстарды анық айтып үйренеді. Содан кейін сөз, сөз тіркестерін қосып одан құрастыруға үйренеді. Сонымен, бастауыш сыныптардағы қазақ тілі сабағына қойылатын талаптар:
-сабаққа алдын ала мұқият дайындалу;
-берілетін білім оқушыларды шаршатпайтындай, жалықтырмайтындай болғаны жөн;
-тапсырма мөлшері оқушылардың шамасына қарай беріледі;
-төменгі сынып оқушыларында қазақ тіліне қызығушылығын арттыру үшін барлық сабақтар ойын түрінде өтуі керек.
Әр тілдің өз эстетикасы бар, яғни бейнелеп сөйлеу, тілдің әуенділігі, тілдің сөйлеу сазы, әдеби сөз, т.б. ерекшеліктерін ескере отырып, сабақты оқушылар оқығысы келетіндей деңгейде құру шарт. Жаңа оқулық бойынша мұғалімнің қойған сұрақтарына жауап бере отырып, оқушы сөйлемнің түрлі типтерімен танысады. Кейбір сөздердің тұлғаларын байланыстырып үйренеді. Мысалы, оқушылар таным әрекеті арқылы сөзбен танысады, мынау не? деген сұрақтарға жауап беріп үйренеді.
Сабақтың таным жүйесі (мынау не?)
Дыбыстар мен сөздердің айтылым жүйесімен таныстырып болған соң, сөйлем үлгілерімен таныстыру басталады. Мынау не?
Оның жауабы - мынау ,,,
Мынау - кітап
Мынау - бор
Мынау - тақта, т.б. Содан кейін үлгіге сапа сөз енгізіледі. Мынау- қызық кітап, осы сөзді айтып дағдыландырып болғаннан кейін орнына басқа (қалың, қазақша, т.б.) сапа сөздері қойылады.
Сауат ашу кезеңінде баланың тілі мен ойын дамыту
Соңғы педагогикалық зерттеулерге қарағанда бастауыш сынып балаларының өзін теориялық ойлауға, жалпыдан жекеге көшу, заттар мен құбылыстардың арасындағы байланыстарды аңғаруға үйретуге болатындығы анықталды. Егер мектепке оқуға түскен бала әлі заттар мен құбылысардың негізгі белгілерін айыра алмайтын болса, мұның өзі оолардың тәжірибесінің аздығынан, білімінің жеткіліксіздігі мен шашырыңқылығынан деп түсінген жөн.
Осыған орай, 1 сынып оқушыларының заттар, құбылыстар туралы елестерін анықтап, бір жүйеге келтіру қажет. Бұл жұмыс әуелі әліппеде берілген сөздер арқылы жүргізіледі. Сөздік қорды байыту заттар мен құбылыстар және лоардың арасындағы байланыстар жөніндегі елестерді анықтаумен қатар жүріп отыруға тиіс.
Бірінші сынып оқушылары естігендері, көргендері, кейбіреулері оқығандары жөнінде айтып бере алады. Алайда, олардың сөйлемдері нашар, жүйесіз құрылған, белгілі бір жоспармен айта алмайды. Ойы негізгі нәрседен басқаға тез ауып кетеді. Мысалы, ойынның түрлері жөнінде әңгімелегенде, шешесімен барып, ойыншыық сатып алғанға ауысады. Егер мұғалім әңгімені дұрыс салаға бағыттап отырмаса, тіл дамыту құр мыжың болып кетуі мүмкін. Мұндағы негізгі міндеттің өзі- балаларды елгілі жүйемен сөйлеуге үйрету ғой. Бірінші сынып оқушылары сурет бойынша сөйлегенде де ұсақ бөліктерге көбірек тоқталады. Мұның өзі де олардың ойының жинақы еместігінің белгісі. Ал мәтін бойынша сөйлегенде көбіне сөзбе-сөз айтуға тырысады. Бұл құбылыс олардың көбінесе естің жұмысына сүйенетінін байқатады. Сондықта,н далаларды ойлауға, сөздерді көре білуге, оның мағынасын үйрету жағына баса анзар аудару қажет.
Оқуды меңгеру барысында да оқушылар әрбір жеке дыбысты, оның әрпін естерінде сақтау ғана емес, дауысты, дауыссыз дыбыстардың негізгі қасиеттерін де үйренеді. Мұнда балалардың көрнекі - бейнелік ойлауы пайдаланылады.
Оқушылардың тілін дамыту үшін әліппедегі мәтіндер мен берілген сөздер өмірдің әр саласын қамтиды: балалар мен үлкендер өмірі, табиғат құбылыстары, баланы қоршаған сан алуан заттар, өөсімдіктер, жануарлар дүниесі, т.б.
Оқушылар әр топтағы заттармен, олардың қызметімен, неден жасалғанымен танысады. Соңында оларды топтастырады, негізгі белгілеріне қарай ажыратады.
Байланыстырып сөйлеуге үйрету жұмысы. Бірінші сынып оқушылары сөз сөйлемнен тұратынын біледі. Олар сөйлемді сөзге бөледі. Бір сөйлемде қанша сөз бар екенін анықтайды, өздері екі - үш сөзден сөйлем құрайды. Ертегіні қайтып айтқанда, әңгімелекенде олар сөйлеммен сөйлейді. Әрине, бұлаар сөйлем туралы тек алғашқы мәліметтер, бұл мағлұматтары кейін грамматика сабақтарында нақтылана түседі. Байланыстырып сөйлеуге үйрету сұрақ- жауап түрінде жүргізіледі. Ол (сұрау) әңгіменің жоспары іспеттес болуы керек.
Логикалық байланыстырып сөйлеуге үйрету үшін деформациялық мәтіндер алған жақсы.
Байланыстырып сөйлеуге үйретуде диафильм, мультфильм немесе балалардың ойыны, сондай-ақ мектептегі қандай да болмасын бір оқиға жөнінде әңгімелесу тіимді нәтиже береді.
Оқытудағы кездесетін қиыншылықтарды жеңудің бір жолы - ойын арқылы оқушыны ойлауға, өз бетімен жұмыс істеуге, тапқырлыққа, зейінін тәрбиелеуге баулу. Ойын үстінде бала тілегі мен мұғалімнің тапсырмасы өзара ұштасады, балалар бар ынтасын сабаққа аударады. Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, фонтазиясыз толық мәніндегі ақыл-ой тәрбиесі деген болмайды,-деп атақты педагог Сухомлинский ойынға ерекше мән берген. Ойынның ой дамытатынын ескере отырып, сабақтың мақсаты мен маззмұнына қарай ойын түрін іріктеп, оны жүргізе білу мұғалімнен асқан шеберлікті қажет етеді. Ойынның түрі де көп, оны сабақтың барлық типтерінде, сабақтың барысында,аяғында ойнауға болады.

2.2. Қазақ тілі сабағында жаңа технология әдістері арқылы оқушылардың сөйлеу тілін дамыту

Қазіргі уақытта қоғамда болып жатқан өзгерістерге байланысы, заманның жаңа талаптарына сай оқушының тұлғаның дамуына бағытталған жаңа оқыту технологиялары жарық көруде. Олар Сын тұрғысынан ойлау, Деңгейлеп оқыту технологиясы, Модульдік оқыту технологиясы, Ойын арқылы оқыту технологиясы, Компьютерлік технологиясы, т.б. Осы жаңа технологиялардың тиімді әдістерін дұрыс таңдай білу-бүгінгі таңдағы басты талап. Деңгейлеп оқыту технологиясы деңгейлік тапсырмалар арқылы іске асады. Сабақ кезінде деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушы тек міндетті деңгейді орындап қана қоймай, бірнеше деңгейдегі тапсырманы орындап, өз іскерлігін, шеберлігін, қабілетін көрсете алады. Сондықтан, мұғалім сабақта оқушыларға беретін тапсырмаларын дайындау үшін өзінің шығармашылық, шеберлңк қабілеттерін дұрыс қолдану керек. Әртүрлі қызықты деңгейлік тапсырмалар, өздік жұмыстар арқылы оқушылар өз ойларын толық, дұрыс жеткізуге дағдыланады. Барлық тапсырмалар сынып бойынша 3 деңгейде беріледі. Әр деңгейдің тапсырмалары әртүрлі. 1 деңгей тапсырмасы жеңілдеу болса, 2 деңгей тапсырмасы күрделене түседі.
1 деңгей тапсырмасы білімі жоғары дарынды оқушыларға арналады. Ол шығармашылық жұмысты талап етеді. Оқушылар өз күшіне, деңгейіне қарай тапсырмаларды өздері таңдайды. Бұл оқушылардың өз білім деңгейін сынауға, қабілетін байқауға, сыйластық, сүйіспеншілік қажеттілігін арттыруға көмек жасайды. Деңгейлік тапсырмаларды қандай дәрежеде орындай алса, баға біліміне қарай қойылады. Егер оқушы міндетті деңгейдегі жеңіл тапсырмаларды орындап, күрделіге талпынса, мұғалім оның білімін, мүмкіндігі, сұранысын, қабілетін анықтай алады. Сөйтіп, дарынды, ізденімпаз, қабілеті бар оқушыларды анықтап, олармен шығармашылық жұмыс ұйымдастыруға болады. Деңгейлік тапсырмаларды орындау үшін оқушының өз бетімен ізденуін, білімін жетілдіруін, ойлау қабілетін арттырады. Деңгейлік тапсырмаларды, карточка ретінде, тест түрінде сабақта және үйге беруге болады. Сабақта оқушыларға өз ойларын талдауға, айтуға, қорытындылауға көп көңіл бөлу керек. Қазіргі қолданылып жүрген жаңа технологиялар оқушылардың білімге деген ынтасын арттырып, таным деңгейін кеңейтеді.
Оқу модулінің сөйлесу бөлімінде қолданылатын оқытудың белсенді түрлері
Ұлттық бәсекелестік қабілеті бірінші кезекте оның білімділік деңгейімен анықталады,-деп Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың білім беру жүйесіне айрықша мән беріп отырғаны белгілі. Бәсекеге төтеп бере алатын, білім деңгейі жоғары мамандар даярлау - бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Оқытушылар жеке тұлғаның танымдық қабілеттерін, шығармашылық қажеттілігін дамытуға ерекше көңіл бөлуі тиіс. Оқыту барысында ойын әдістерін теориялық білімді тәжірибемен ұштастыра отырып, тренинг түрінде ұсынамын.
Мақсаты:
Жеке тұлғаның танымдық қабілеттерін, шығармашылық қажеттілігін дамыту.
Міндеті:
Оқыта үйрету ойындарының тұлғаның танымдық қабілетін дамытудағы маңызын анықтау.
Оқу модулінің сөйлесу бөлімінде оқыта үйрету ойынын пайдалану-тұлғаның білімге деген қызығушылығын оятып, оқу қызметінен жағымды эмоция алып, қанағаттануына ықпал етеді. Оқытуды ойын түрінде ұйымдастыру, оқытудың әртүрлі белсенді түрлерін: топтық, жұптық, ұжымдық пікірталастар қолдану-оқытудың міндетті шарты болып есептеледі. Тұлғаның білімін бағалау ынталандырушы сипатта болады. Оқу еңбегінің нәтижесін бағалауда тәтті лимон (құндылығы), көк жүзім (теріс нәтижесі, құнсыздандыру) қағидалары қолданылады.
Оқу ойындарының сабақта қолданылып жүрген дидактикалық ойындардан ерекшелігіне назар аударайық.
Оқу ойындары
дидактикалық ойындар
Формасы бойынша-ойын, мазмұны бойынша-оқу. ОҚу ойыны-оқуды ойын арқылы ұйымдастыру
Оқуды ұйымдастырудың қалыптасқан түрін толықтыру

Оқыта үйрету ойындары
Бақытты сәт
Мақсаты:
Тұлғаның білімге қызығушылығын қалыптастыру, сөздік қорын арттыру, ақыл-ойын дамыту.
Ойынның шарты:
Білімгерлерді екі топқа топтастырып, әр топтың жетекшісі сайланады. Бес кезеңге негізделген тапсырмалар әзірленеді. Ең көп жауап берген топтың ұпайы фишкалардың санымен есептеліп, білімі бағаланады. Ойын 5 кезеңнен тұрады.
Бой сергіту Екі топқа 10 сұрақтан беріледі. Көп фишка алған топ жеңіске жетеді.
Бөшкеден шыққан басқатырғылар
Топ мүшелері қапшықтан алған шарлардың нөміріне сәйкес қима қағаздардағы сұрақтарға жауап береді.

Жұмбақтас
Жүргізушінің сұрағына толық, жылдам жауап берген топ ұтысқа ие болады.
Сен-маған, мен-саған
Топтар бір-біріне екі сұрақтан қояды.
Көсемдікке ұмтылу
Екі топқа да жалпы сұрақ қойылады. Ең көп сұраққа жауап берген топ ұпайына байланысты марапатталады.
Бақытты сәт
Үлестірмелі екі қағазды екі топтың жетекшісі таңдайды. Біреуіндегі Бақытты сәт деген жазуды икеленген топқа бір ұпай қосылады немесе сыйлық беріледі.

2.3. Тәрбие басы-ұлттық ойындар

Қазіргі кезде үздіксіз білім жүйесінің барлық салаларындағы ұлттық тәрбие негізіндегі өнеге, тәлім-тәрбие беру жүйелі түрде қолға алынып отыр, өйткені әр жеткіншекті халқының тілімен, тұрмыстық дәстүрімен тәрбиелегенде ғана азаматтық рухы жоғары ұрпақ қалыптасады. Халық педагогикасындағы бала тәрбиесі бесіктен, сынықтан өзгенің бәрі жұғады деген тәрбиеге байланысты ұлағатты ой үстіне халықтық педагогиканың алтын қоры болып саналатын ұлы Абай атамыздың сөзіндегі: Естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісі өзі де есті болады деген ойын қоссақ, адам ата-анадан туғанда есті болмай, көре, біле, ұғына жүріп есті болатынын, сондықтан Әкесі қой баға білмейтіннің баласы да қозы баға білмейтінін, ол үшін тәлім тәрбие бала өмірінде үлкен орын алатынын ескергеніміз жөн.
Мектеп құрылымының қай сатысында болса да оқу жоспарындағы пәндер жүйесі халықтық педагогика бағытын ұстайтын пәндер болып енгізіліп, оның үстіне сол пәнді меңгертуші ұстаздардың халықтық педагогика нәрін бала бойына сіңіруге қабілетті педагог болуын көздеп отыр. Мұндай жауапкершілік педагог кадрлар даярлайтын педколледждер үшін халық педгогикасы талабы тұрғысынан айқын тұжырымдаған бағдарлама жасап, оны жүзеге асыруда ауқымды жұмыс атқаруды талап етеді.
Бәйге: Қағаздан жасалған үш тұлпардың тоқымына жапсырылған қима қағазды алған үш топ оқушыларынан берілген сұрақтарға жылдам жауап беру талап етіледі. Толық, нақты жауап беріп көп ұпай жинаған топ жеңіске жетеді. Сабаққа белсене қатысқандардың білім деңгейі ескеріліп, мұғалімнің тарапынан марапатқа ие болып бағаланады.
Көкпар: Сәйгүлік мінген жігіттердің көкпар кезіндегі көрінісі бейнеленген суреті тақтаға ілінеді. Ешкінің кескіні бейнеленген қағаздағы сұрақтарға кім көп, толық жауап берсе, сол ешкінің бейнесін суреттегі алдыңғы жігіттің тұлпарының сауырына қадайды. Жеңімпаз осылай анықталады. Оқушылардың білімі жинаған ұпай сандарына байланысты бағаланады.
Теңге алу: Жерден теңгені іліп алуға беттеген салт атты жігіттің суретінің астыңғы жағына теңге түрінде бейнеленген сұрақ жазылған қима қағаз жапсырылады. Ойынға қатысқан топ мүшелерінің қай-қайсысының жауабы ұтымда болса, теңгені ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.