Кеуде омыртқалары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Реферат

"Анатомиялық препараттарда мойын, кеуде, бел, сегізкөз және құйымшақ омыртқаларының құрылыс ерекшеліктерін оқу"

Орындаған:Кемелғожа Айсұлу

Курс:1 курс

Мамандығы:Жалпы медицина

Группа:103 А

Тексерген:Спанова Жадыра

Алматы, 2021

Жоспары:

I. Кіріспе

1. Омыртқа жотасы

II. Негізгі бөлім

1. Мойын омыртқалары

2. Кеуде омыртқалары

3. Бел омыртқалары

4. Сегізкөз

5. Құйымшақ

III. Қорытынды

Омыртқа бағанасы (лат. Columna vertebralіs ) - адам мен омыртқалы жануарлардың тұлға тірек қаңқасы.

Адамда Омыртқа бағанасы бір-бірімен өзара омыртқааралық шеміршектер (дисктер), байламдар және бұлшық еттер арқылы байланысқан 32 - 34 омыртқалардан түзілген. Омыртқа бағанасы денеге тірек болып, тұлға мен бас сүйектің қимыл-қозғалысына қатысып, жұлынды қорғайды. Омыртқа бағанасының пішіні адамның тік жүруіне байланысты қалыптасқан. Омыртқа бағанасының атқаратын қызметіне байланысты әрбір омыртқаның өзіне тән құрамдық бөлімдері болады. Омыртқа қуыстарының жиынтығынан Омыртқа бағанасының өзегі пайда болады (жұлынды қорғайды) ; доғада омыртқаның қозғалысы үшін қажетті - өсінділер орналасқан. Буындық өсінділер омыртқааралық буындарды түзеді, көлденең және қанатты өсінділерге бұлшық еттер мен байламдар бекиді, олар омырқаларды қозғалысқа келтіреді. Омыртқа бағанасының түрлі бөлімдерінде омыртқалардың көлемі мен пішіні әр түрлі болады. Ересек адамның Омыртқа бағанасында 7 мойын, 12 кеуде, 5 бел омыртқалары жеке орналасқан, қалғандары бір-бірімен тұтасып сегізкөз (5 сегізкөз отмыртқасы) және құйымшақ сүйектерін (3 - 5 құйымшақ омыртқалары) құрайды. Кеуде омыртқаларына 12 жұп қабырғалар бекиді. Сегізкөз омыртқалары 17 - 25 жас аралығында тұтасып, бір сүйекке - сегізкөзге, ал құйымшақ омыртқалары жоғалып кеткен құйрықтың қалдығы (рудименті) ретінде орта жаста тұтасып, құйымшыққа айналады.

Мойын омыртқалары - vertebrae cervicalis. Жалпы саны жеті (С1-C7, ) .
Мойын омыртқаларының жалпы көлемі бірінші, екінші омыртқалардан
басқалары, кеуде омыртқаларына қарай төмен бағыт алған сайын, мойын
омыртқаларына түсетін салмақтың өсуіне байланысты көлемі ұлғая
бастайды.
Мойын омыртқалары сыртқы пішіні мен түр өзгешеліктеріне және
атқаратын қызметіне қарай: негізгі (типтік) омыртқаларға (С3 - С7)
жәнежалған (атипатикалық) омыртқаларға (С1 - С2) бөлінеді.
Негізгі мойын омыртқалардың (С3-С7) денесінің жоғарғы беті, оңнан
солға қарай, төменгі беті керісінше, алдынан артына қарай ойыстау
келумен қатар, 3-4 мойын омыртқалардың жоғарғы бетінің бүйір жиектері
ілмектәрізді өсінділерді arcus corporis құрайды.

Кеуде омыртқалары, vertebrae thoracicae. Жалпы саны
12 (Тһ1-Тһ12) . Мойын омыртқаларына қарағанда
үлкендеу, бел омыртқаларына қарағанда кішілеу келген.
Кеуде омыртқаларға түсетін салмақтың көлеміне
байланысты, төменгі кеуде омыртқаларының денелері
бел омыртқаға жақындаған сайын көлемділеу болып
келген.

Денесінің бүйір бетінің төменгі және жоғарғы жиегінде қабырғаның
басымен беттесіп, буын құрайтын жартылай немесе толық қабырғалық
шұңқыршалары, fovea costalis, орналасқан. Толық шұңқыршалар 1-кеуде
омыртқаның бүйір бетінің жоғарғы жиегінде және 11, 12- кеуде
омыртқаның бүйір бетінің орталық бөлігінде орналасқан. Негізгі қызметі:
1, 11, 12-жұп қабырғалардың буын басы мен беттесіп, қабырға омыртқа
буынын, articulatio costovertebral, құрау. Қалған кеуде омыртқалардың 1-9
бүйір беттерінде жартылай жоғарғы және төменгі қабырғалық
шұңқыршалар, fovea costalis superios etinferior, орналасса, 10 (ThJ кеуде
омыртқаның жоғарғы жиегінде, тек қана жоғарғы жартылай
қабырғалық шұңқырша орналасқан. Бұл шұңқырша, 9-кеуде омыртқаның
төменгі шұңқыршасымен өзара беттесіп, 10-жұп қабырғаның қабырға
омыртқасының буынын құрайды.

Бел омыртқалар, vertebrae lumbalis, жалпы саны - бесеу. Ерекшеліктері:

Омыртқа бағанасын құраушы омыртқалардың ішіндегі ең ірі омыртқалар қатарына жатады. Денесінің
белі қымшалау, жиектері шығыңқылау, жоғарғы және төменгі бетінің сыртқы пішіні «лобия» бұршағына
немесе «бүйрекке» ұқсас болып келген.
2) Арқа өсіндісі, processus spinosus, қысқалаужәне жалпақтау болып, сагиталжазықтықтың бойында
орналасқан.
3) Қабырғалық өсінді негізінің артқы бетінде әлсіз айқындалған қосымша өсінді processus accesor/us
орналасқан, яғни көлденең өсіндінің қалдығы болып саналады.
4) Қабырғалық өсінді, processus costalis, ол құрсақтық дамукезінде пайда болған қабырғалық сүйектік
нүктеден дамыған. Бұл өсіндіден кеуде омыртқаларында, 12 жұп қабырғалар дамыса, бел
омыртқалардың тұсында, сүйектік қабырғалық нүктеден бел омыртқалардың қабырғалық өсінділерін
құрайды.
5) Буын өсінділері, processus articularis, сагитадды жазықтықтың бойында орналасқан. Жоғарғы буын
өсіндінің буын беттері ішке қарай иіліп орналасса, төменгі буын өсіндісінің буын беттері сыртқа қарай
бағытталған. Сонымен қатар, жоғарғы буын өсінділерінің ұшында еміздік тәрізді қосымша өсінділер,
processus mamilaris, айқын байқалады. Бұл өсінділер бұлшықеттердің беку нәтижесінде пайда болған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.