Терроризмді дайындаушы тұлғалардың әрекеттерінде қылмыстың басқа құрамының болмауы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 53 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Біздің еліміздің тәуелсіздікке қол жеткізгеніне, зайырлы, құқықтық, жәіне демократиялық мемлекет болып жарияланғанына 20 жылдан асты. Бұл жылдарда мемлекетімізде өте көп заңдар және нормативті-құқықтық актілер қабылданғаны мәлім, бірақ бұл заңдардың қаншалықты қоғамға пайдалы екенің тек уақыт өте көре аламыз.

Қазіргі таңда қазақстандықтарды толғандыратын өзекті мәселелердің қатарында - әр азаматтың өмір сүруіне, әлеуметтік жағдайына байланысты қауіпсіздікті қалыптастыру, конституциялық құқытары мен бостандықтарын қылмыстық және басқа да қолсұғушылықтан қорғауды қамтамасыз ету мәселелері де алдандатып, күмән тұғыза бастады. Өкінішке орай, соңғы кезде жиі кездесетін қылмыстардың ауыр және аса ауыр түрлері адамның және азаматтың конституциялық құқықтары мен бостандықтарына, заңды мүдделеріне ірі зиян тигізеді және жалпы халықтың бейбіт өміріне әсер етеді (мысалы, Тараз қаласында және Қазақстан бойынша соңғы кезде болып жатқан террорлық актілер және т. с. с. ) .

Бұл жерде қылмыстық заңнаманы жетілдіру, қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстар үшін қылмыстық жауапкершілік пен жазаны қарастыратын жағына ерекше көңіл бөлу - осы саладағы қылмыстармен күресуге ықпал ететін құралдардың бірі болып табылады. Нақты айтқанда - ҚР-ның қылмыстық заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу бірқатар нормативтік-құқықтық ережелерді қайта қарау, нормаларды ары қарай қалыптастыруға байланысы бар мәселелерге шешім табуды міндетті түрде талап етеді. Осыған байланысты ҚР ҚК ерекеше бөліміндегі қылмыстық-құқықтық нормалар құрамдарының бірқатарын жаңадан сипаттап анықтау қажет болып тұр.

Менің дипломдық тақырыбым қазіргі кезде ең өзекті тақырыптардың бірі болғандығына байланысты тандауыма ықпал етті. Бұл жұмыстың мақсатына мыналар кіреді: ҚР ҚК ерекше бөлімінің 9-шы тарауында бекітілген қоғамдық қауісіздікке қарсы қылмыстардың құрамдарына заңдық, құқықтық сараптама жүргізу, нормаларды қолданудың үрдісін жетілдіру жолдарын анықтау, сонымен қатар әлемдегі басқа мемлекеттердің осы мәселелерді шешуге бағытталған пайдалы тәжірибесін жинақтап алу.

Дипломдық жұмыстың мақсатына негізделе отырып төменде көрсетілген міндеттер қойылып отыр:

- бұрынғы кезден қазіргі заманға дейінгі қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстарға жауапкершілікті қарастыратын заңдардың тарихын зерттеу;

- қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстарды сипаттап, олардың түрлеріне жеке-жеке тоқаталып өту;

- қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстар құрамдарына қатысты белгілер бойынша сараптау жүргізу.

ҚР Парламенті 16. 07. 1997 жылы жаңа Қылмыстық кодексті қабылдады, бұл кодекс 1998 жылдың қаңтар айының 1-ші жұлдызынан бері заңды күшіне енген. Осы Қылмыстық Заңының Қазақстан кеңістігіндегі (шекарамен қоршалған жер, су, әуе кеңістігі; мұхит, теңіз, өзен, көлдерде Қазақстан байрағымен жүретін кемелердің үсті, сондай-ақ ҚР әуе ұшақтарының іші және ҚР басқа елдердегі елшіліктеріне уақытша берліген жер және т. с. с. ) және мезгілдегі күші (алдындағы Қылмыстық кодекстің және соған байланысты қабылданған заңдармен нормативтік-құқықтық актілердің күші жойылады) бар дегенді білдіреді.

Қазіргі кезде заңды күші бар жаңа Қылмыстық Заңның негізгі мақсаттары мен міндеттері: адамның, қоғамның және мемлекеттің құқықтары мен мүдделерін қорғау болады.

Қылмыстық құқық саласының негізігі бағыты - адамның өзін (ҚР азаматы, шетел азаматы, азаматтығы жоқ тұлға), оның құқықтары мен бостандықтарын, сондай-ақ қоғамды және мемлекетті қылмыстық қолсұғушылықтан қорғауға байланысты қоғамдық қатынастарды реттеуге арналған.

Адам мен қоғам арасындағы қатынастардың қай түрі қоғамға қауіптілік жағынан басым екендігін анықтау және осыған байланысты қандай қылмыстық-құқықтық шараларды қолдану керек екендігі жеке адамның араздығынан, жәбірленушінің теріс қылығынан болған Қылмыстық Заңның негізгі міндеттерінің бірі болады.

Елімізде адамдардың және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының қорғалуына мемлекет және президент кепілдік нышаны болып табылады. "Ең қымбат қазына - адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары", - ҚР Конституциясының 1-ші бабында делінген және де 2-ші бөлім толығымен осыған арналған. [1]

Осының негізінде, ҚР барлық құқық салаларының, соның ішінде қылмыстық құқықтын да, адамды қорғау негізгі міндеттердің бірі болып табылады. ҚР ҚК 2-ші бабында адамдардың және азаматтардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғау негізгі міндет деп көрсетілген. Қазақстан Республикасында барлық заңдар жеке бостандықтарды қорғауға байланысты әрқашанда артықшылық береді.

Күнделікті өмірде қылмыс жасады, қоғамдық тәртіпті бұзды деген сөзді жиі-жиі естуге болады. Демек, мұндай әрекет жасаушылар білмей (бірақ заңды білмеу жауаптылықтан босатпайды) немесе қасақана заңдылықты, құқық тәртібін бұзады. Соның нәтижиесінде құқық бұзушылық пайда болады. Құқық бұзушылық дегеніміз заңға қайшы, қоғамға қауіпті, зиянды, кінәлі деп танылып жазаланатын әрекет (әрекетсіздік) .

Қылмыс бір адаммен немесе бірнеше адамның бірігуімен жасалуы мүмкін. Бірнеше адам бірігіп жасаған қылмыстың нәтижесінде, осыдан туындайтын зардаптың мөлшерін де әр адамның жеке-дара істеген әрекетіне жауаптылығын да дәл анықтау керектігі талап етіледі.

Сонымен қатар осы адамдардың жауапкершілігінің негіздері мен шектерін, әрқайсысының бірігіп қылмыс істеудегі кінәсі мен дәрежесіне байланысты салыстыру, әр қылмыскердің жеке тұлға ретіндегі ерекшеліктерін анықтау маңыздылығы зор болады. Тек қылмысқа қатысу институтының белгілері осы мәселелерді анықтауға толық мүмкіндік береді.

Жаңадан қабылданған Қылмыстық Заңында қылмысқа бірлігіп қатысу ұғымдары, қатысушылардың (орындаушы, ұйымдастырушы, айдап салушы, көмектесуші) жекелеген іс-әрекеттерін сипаттайтын белгілер және жаза тағайындаудың негізгі қағидаттары, қылмысқа қатысу нысанының анықтамасында белгіленген (ҚР ҚК 21-31 баптары) .

ҚР ҚК-де жазалау катерімен тыйым салынған кінәлі коғамдық қауіпті әрекет (әрекетсіздік) - қылмыс деп танылған. Қылмыстық Заңды аналогия бойынша қолдануға болмайды (мысалы, қылмысқа бір әрекеттің ұқсас болғанымен, бірақ ол әрекет заңда нақты көрсетілмесе, демек қылмыс болып табылмайды) .

Көптеген Батыс Еуропа елдерінің қылмыстық құқықтарында, қылмыстың формальдық анықтамаларына түсінік беруі орын алған, отанымыздың қылмыстық құқықтарына тән, қылмыстық заңда, жазалау қатерімен тыйым салынған материалдық-формалдық анықтамадағы әрекет дәстүрлі түрде орын алғандығы белгілі.

Егер қылмыстың түсінігі формальды анықтамаға түсінік бере отырып қол сұғушылықтың құқыққа қарсы формальды белгілеріне сілтеме жасаса, ал материалды анықтамада формальды белгілерімен міндетті түрде материалды қоғамға қауіптілік әрекет (әрекетсіздік) болып саналады.

ҚР ҚК Жалпы бөлімінің 9-ші бабында қылмыс түсінігі берілген. Бұл жерде - жазалау қатерімен тыйым салынған айыпты қоғамға қауіпті әрекет (әрекетсіздік) қылмыс деп танылған.

Берілген анықтамаға сәйкес, қылмыс міндетті белгілерімен сипатталынады. Бұл - қоғамға қауіптілік, заңға қайшылық, кінәлілік және жазаланушылық. Тек осы көрсетілген белгілер жиынтығының болуымен ғана байланысты қолсұғушылық қылмыс болып табылуы мүмкін.

Қылмыстың бірінші белгісі - қоғамға қауіптілік болып табылады. Қоғамға қауіптілік дегеніміз - Қылмыстық Заңмен қорғалған қоғамдық қатынастарға қауіптілік тудыратын немесе зиянын тигізетін қылмыстың объективтік белгісі (әрекет немесе әрекетсіздік) жатады.

Қоғамға қауіптілік қылмыстың нақты түрдегі сапалық белгісі болып табылады, яғни заң атқарушы тек осы қоғамға қауіптіліктің белгілерін анықтаумен ғана байланысты әрекет немесе әрекетсіздіктің қылмыс қатарына жатқызуға болатындығын көрсетеді. Қоғамға қауіптілік іс-әрекеттің қоғамдық қатынастарға зиян келтіруін немесе осы зияның келтіру қаупін туғызуы белгілерімен сипатталады. Заң атқарушы, егер қолсұғушылыққа тыйым салуды міндетті түрде таба отырса, қауіп туғызған нақты әрекетті (әрекетсіздікті) әрқашан да қылмыс қатарына жатқыза бермейді.

Қоғамға қауіптілік - тек қылмысқа ғана қатысты деп айтуға болмайды. Әкімшілік құқықбұзушылық мысалы, қоғамға немесе мемлекетке жеке адамға зияның тигізеді. Бірақ оның қоғамға қауіптілігі едәуір төмен.

Заң шығарушы қылмысты басқа құқық бұзушылықтан айырып көрсетуі үшін, қолсұғушылықтың нәтижесінде болатын зардаптардың белгілерін сипатайтын белгілерді ҚР ҚК баптарының диспозициясында көрсеткен. Атом энергетикасы объектілерінде қауіпсіздік ережелерін бұзғаны (ҚР ҚК 244-ші бабы), сапасыз құрылыс салғаны (ҚР ҚК 245-1 бабы), өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзғаны (ҚР ҚК 256-шы бабы), үшін кез-келген адам қылмыстық жауаптылыққа тартылуы тиіс.

Мемлекет қоғамдық қауіпсіздікті сақтауға, адамдардың тыныштығын, заңды мүдделері мен құқықтарының бұзылмауына ерекше коңіл бөледі. Осыған байланысты ҚР қылмыстық кодексінің жеке тарауы мемлекеттің қоғамдық қауіпсіздігімен бірге қоғамдық тәртіпті реттеуге және қорғауға арналған болатын.

Бұл дипломдық жұмыстың негізін әдістемелік жағынан қамтамасыздығын ҚР-ның қылмыстық заңнамасы, ресейлік және қазақстандық авторлардың еңбектері, мерзімдік басылымдардан алынған мақалалар мен материалдар құрайды.

1 Қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстардың түсінігі мен сипаттамасы

1. 1 Қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстардың түсінігі

Қоғамдық қауіпсіздік - адамдар өмірінің, денсаулығының, қазақстандық қоғам кұндылықтарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сонымен бірге қаруларды және оқ-дәріні, жарылғыш заттар мен қондырғыларды тиісінше, қауіпсіз пайдалану ережелерін, радиоактивті материалдарды пайдалану ережелерін, сондай-ақ тау-кен немесе құрылыс жұмыстарын қауіпсіз жүргізу ережелерін реттейтін қоғамдық қатынастардың жиынтығы болады. Бұлардың барлығы қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстардың топтық объектісі болып келеді. Ал осы қылмыстардың тікелей объектісі болып - қоғамдық қауіпсіздіктің жеке түрлері (адам өмірінің және оның қызметінің қауіпсіздік шарттары: адамның өліміне әкеп соғатын зардап болуы мүмкін жұмыстарды жүргізу және т. с. с. ) табылады. Ал адамның өмірі мен денсаулығы осы топтағы бірнеше қылмыстардың қосымша тікелей объектісі болуына мүмкіндік бар. Қылмыстардың объективтік жағынан көбісі әрекет арқылы, ал кейбіреулері әрекет немесе әрекетсіздік түрде (ҚР ҚК 245, 246 баптары) жасалады.

Қылмыс кұрамы құрылымы жағынан формальдық (ҚР ҚК 233, 234, 237 баптары), ал кейбіреулері материалдық құрамға (ҚР ҚК 245, 244 баптары) жатады. Адамның, оның құқықтары мен бостандықтарын ең жоғарғы әлеуметтік құндылық деп тану адмдардың қауіпсіз тіршілігін, қоғамдық және мемлекеттік құрылымдардың қалыпты қызмет атқаруын қамтамасыз ете алатын, тиісті әлеуметтік жағдайлар құрылуына байланысты. Азаматтардың еңбек етуімен демалуы, мемлекеттік тәртіпті қорғау үшін қажетті жағдайлар құруға бағытталған құқықтық шаралар жүйесі адамдардың, қоғамдық және мемлекеттік мүдделердің әлеуметтік қорғалуын қамтамасыз ететін маңызды фактор болып табылады. Қоғамдық қауіпсіздік және қоғамдық тәртіпке бағытталған қолсұғушылық үшін жауаптылық көздейтін ҚР ҚК 9-шы тарауының нормалары осындай шаралардың қатарына жатады.

Қоғамдық қауіпсіздік және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстардың ерекшелігі олардың қоғамдық қатынастардың қалың тобы үшін зиянды екендігіне (жеке бастың, кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың және басқа әлеуметтік құрылымдардың қалыпты жұмыс атқаруының қауіпсіздігі үшін) . Бұл санаттағы қылмыстарды жасау кезінде тек жеке бір адамның мүддесіне ғана емес, қоғам өмірінің қауіпсіз жағдайларына тұтасынан, яғни қоғамдық маңызды мүдделерге зиян келтіріледі. Осыған байланысты, түгел қоғам қалыпты және қауіпсіз жағдайларын, қоғамдық тәртіпті сақтау, түрлі жұмыстар жүргізу және жалпыға бірдей қауіпті заттарды қолдану кезіндегі қауіпсіздік сияқты әлеуметтік құндылықтар тікелей қылмыстық ықпалға ұшырауы мүмкін.

ҚР-ның жаңа Қылмыстық кодексінің жалпыға бірдей қауіпсіздікті қоғамдық қауіптілікті оның тар мағанасыда ғана емес, сол сияқты қоғамдық адамгершілікті, т. б. қамтамасыз етуші қоғамдық қатынастардың үлкен тобының құрамдас бөлшегі ретінде қарастырады. Бұл қоғамдық қатынастардың барлық жиынтығы Қылмыстық кодексте қоғамдық қауіпсіздік (кең мағанасында) және қоғамдық тәртіп деп аталып, ҚР ҚК 9-шы тарауына кіретін қылмыстардың текті объектісін құрайды.

Заңға сәйкес, ҚР ҚК 9-шы тарауының нормалары мен қарастырылған қылмыстардың объектісі - қоғамдық қауіпсіздік және қоғамдық тәртіп болып табылады, яғни, қоғамның әр мүшесінің өмір сүру жағдайының қауіпсіздігін, әр түрлі жұмыстар жүргізу кезінде және жалпыға бірдей қауіпті заттарды қолдану барысында жеке бастың, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ететіндей қоғамдық қатынастардың жиынтығы.

Объективті жағынан алғанда, қоғамдық қауіпсіздік және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстардың көпшілігі әрекет арқылы жасалынады, мысалы, терроризм (ҚР ҚК 233-ші бабы), бұзақылық (ҚР ҚК 257-ші бабы) және басқалары.

Жекелеген қылмыстар тек әрекетсіздік арқылы да жасалуы мүмкін. Мысалы: атом энергетикасы объектілерінде қауіпсіздік ережелерін бұзу (ҚР ҚК 244-ші бабы), тау-кен немесе құрылыс жұмыстарын жүргізу кезінде қауіпсіздік ережелерін бұзу (ҚР ҚК 245, 245-1 баптары және т. б. ) . Қоғамдық қауіпсіздік және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстардың көпшілігі формальды құрамдас қылмыстар қатарына жатады: заңсыз әскериліндірілген құраманы ұйымдастыру (ҚР ҚК 236-шы бабы), қаруды заңсыз жасау (ҚР ҚК 252-ші бабы) және тағы басқа кейбір қылмыстардың құрамы материалды болып құрастырылған, мысалы, өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзу (ҚР ҚК 256-шы бабы) .

Субъективті жағынан алғанда, қоғамдық қауіпсіздік және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстардың көпшілігі кінәнің қасақана түрінің болуымен сипатталады. Бірқатар қылмыстар тек абайсызда жасалады, мысалы, атыс қаруын үқыпсыз сақтау (ҚР ҚК 253-бабы) .

ҚР ҚК 233, 234 баптарының 2-ші бөліктерінде, 235, 237-240 баптарында көзделген қылмыстарда мақсат міндетті белгі болып табылады.

Қарастырылушы қылмыстардың субъектілері - 16 жасқа толған есі дұрыс тұлғалар. Ал ҚР ҚК 233, 234, 242, 255-1 баптарының 2-ші бөліктерімен, 257-258 баптарымен көзделген қылмыстардың субъектілері 14 жасқа толған есі дұрыс тұлғалар болып табылады. Көп жағдайларда бұл қылмыстардың субъектілері жеке тұлғалар болса, жекелеген жағдайларда арнайы белгілері бар тұлғалар болуы мүмкін.

2 Қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстардың жеке түрлері, оларды жасағаны үшін жауапкершілік ерекшеліктері

2. 1 Терроризмнің қылмысының түсінігі

ҚР ҚК 233-ші бабы террорлық әрекетке мынадай анықтама береді: адамдардың қаза болуы, елеулі мүліктік зиян келтіру не қоғамға қауіпті басқа зардаптардың болу қауіпін төндіретін жарылыс жасауды, өрт қоюды, егер осы іс-әрекеттер қоғамдық қауіпсіздікті бұзу, халықты қорқыту не мемлекеттік ықпал ету мақсатында жасалса, сондай-ақ аталған іс-әрекеттерді дәл осы мақсатта жасаумен қорқытуды іске асыру идеясы болған әрекеттерді жүзеге асыру делінген.

Терроризм - қазіргі дәуірдегі ең кауіпті қылмыс түрі болып табылады. Мұндай қылмыстар көп жағдайларда үлттық шектен шығып халықаралық сипат алуда. Террорлық әрекеттер әртүрлі болуы мүмкін, бірақ оның бәрін біріктіретін екі түрлі элемент бар. Оның бірішпісі - терроризм мемлекеттік өкімет билігін күйретуге бағытталған; екіншісі - терроризмді жүзеге асыру арқылы, яғни террористердің ұйымдасқан, қатыгездік әрекеттер арқылы тұрғындарға үрей, қорқыныш қорғансыздық сезімен туғызу больш табылады.

Қылмыстың объектісі - қоғамдық қауіпсіздік. Қылмыстың объективтік жағы төмендегідей әрекеттердің болуымен сипатталады:

а) адамдардың қаза болуы, елеулі мүліктік зиян келтіру немесе қоғамға қауіпті басқа зардаптардың болу қаупін төндіретін жарылыс жасау, өрт қою немесе өзге де іс-әрекеттер жасау;

б) аталған әрекеттерді жасаумен қорқыту.

Заң тұрғысынан алғандағы мағынасына сәйкес терроризмді адамдар көбірек шоғырланатын құнды мүліктер сақталатын жерлерде жүзеге асырытатын немесе ең бастапқыда-ақ белгілі бір маңыздылығы бар ғимаратты не құрылысты жоюға бағытталған жарылыс жасау, өртеп жіберу немесе басқа да әрекеттер құрайды. Жарылыс жасау не өртеуден басқа, адамдардың қаза болуы не елеулі мүліктік зиян келтіру іс-қаупін немесе өзге де қоғамдық қауіпті салдардың орын алуын тудыратын басқа да әрекеттер осы қылмысты жасау тәсілдері болып табылады (гранатамен ататын немесе оқ-дәрімен ататын қарудың басқа түрлерінен ату, электрмен, сумен не алаумен жабдықтаушы жүйелерді істен шығару, т. б. ) .

Егер де террорлық әрекеті жасау туралы ниеттің өзі ғана анықталып, ол пиғылдың қауіптігі және шынайылығы нақты әрекеттермен қуатталмаса, қылмыстың объективті жағының белгісі ретівдегі террорлық әрекет жасаумен қорқыту да орын алмайды. Адамдардың қаза болу, елеулі мүліктік зиян келтіру не қоғамға қауіпті басқа зардаптардың орын алу қауіптілігін төндіру терроризмнің міндетті белгісі болып табылады.

Қоғамға қауіпті басқа зардаптардың қатарына мыналарды жатқызуға болады: тұрғын үйлер, өндірістік немесе басқа ғимараттар мен құрылыстар орналасқан төңіректің үлкен жерін су басуы; апат, катастрофа, аймақтың химиялық немесе радиоактивті заттармен ластануы, т. б.

Терроризм адамдардың қаза болуына, елеулі зиян келуіне немесе қоғамға қауіпті басқа зардаптардың орын алуына шынайы қауіп төндіретін жарылыс, өртеу не басқа әрекеттердің жасалу сәтінен бастап аяқталған қылмыс ретінде тану міндетті түрде орын алуы талап етілмейді.

Қылмыстың субъективті жағы тікелей ниеттің болуымен байланысты. Тұлға адамдардың қаза болу, елеулі мүліктік зиян келтіру немесе қоғамға қауіпті басқа зардаптар орын алытындай қауіп төндіруші жарылыс, өртеу не басқа әрекет жасайтындығын немесе осыңдай әрекеттерімен қорқытатындығы түсініп біледі және нақ сол әрекеттерді жасауды тілейді.

Терроризмнің мақсаты, яғни қоғамдық қауіпсіздікті бұзу, халықты қорқыту не мемлекеттік органдардың шешім қабылдауына ықпал ету - оның негізгі белгісі болып табылады.

Қоғамдық қауіпсіздікті бұзу, сол сияқты, халықты қорқыту мақсаттары тұлғаның қоғамды дүрбелең күйге ұшыратуға, қалың көпшілікті өздерінің өмірі, денсаулығы, мүлкінің сақталуы үшін үрейлендіруге ұмтылумен сипатталады.

Ал, мемлекеттік органдардың шешім қабылдауына ықпал ету мақсаты айыптының бұл органдарцы терроршылар үшін тиімді, бірақ заңсыз әрі тиімсіз әрекеттер жасауға не шешімдер қабылдауға мәжбүр қылатындай ниетінің болуымен байланысты.

Қылмыстың субъектісі - 14 жасқа толған есі дұрыс адам.

Терроризмнің ҚР Қылмыстық кодексінің 233-бабының 2-ші бөлігімен көзделген түрі ретінде:

а) адамдар тобының алдын ала сөз байласуы бойынша;

б) бірнеше рет;

в) атыс қаруын қолдану отырып жасаған нақ сол әрекеттері танылады.

Егер де терроризмді жасауға осы қылмысты бірлесіп жасау туралы алдын ала келіскен (жарылыс, өрт не басқа әрекеттерді немесе осы әрекеттермен қорқытудың жасалу сәтіне дейін) екі не одан да көп тұлғалар қатысса, ол алдын ала сөз байласу бойынша адамдар тобы арқылы жасалған деп танылады.

Дәрімен ататын қару пайдалану деп оны адамның денсаулығына зиян келтіру үшін іс жүзінде қолдануды айтады. Оқ-дәрімен ататын қарулар қатарына тапаншалар, мылтықтар, автоматтар, пулеметтер, гранатометтер және т. б.

Жаппай қырып-жоятын қарулар қатарына жарылыс арқылы немесе радиоактивті материалдар көмегімен әсер ететін қарулар, өлтіретін химиялық, биологиялық қарулар және атом бомбасының не жоғарыда аталған қарулардың бірінің қасиетіне не болашақта жасалып шығарылатын кез келген басқа қару жатқызылуы тиіс.

Қалың көпшіліктің денсаулығына зиян келтіру, адамдардың жүқпалы аурулармен жаппай ауруы, өзге де ауыр зардаптар болып табылады. ҚР ҚК 233-ші бабының 1-ші бөлігіне қарағанда қылмыстын бұл құрамы материалдық құрам болып келеді, соңдықтан қылмыс тек жоғарыда аталған зиянды зардаптар орын алса ғана аяқталған болып есептеледі. Және де, терроризм әрекеті кезінде адам өлімі немесе өзге де ауыр зардаптарға үшырау тек абайсызда болуы мүмкін. Ал егер де өлім қасақана үшыратылған болса, онда жасалған әрекет ҚР ҚК 96-шы бабы бойынша қосымша бағалауды талап етеді.

Заң терроризм актісін дайындауға қатысқан адамды, егер ол мемлекеттік органдарды дер кезінде ескертуімен немесе басқа жолмен терроризм актісінің жүзеге асырылуын болдырмауға жәрдемдессе және егер ол адамның іс-әрекетіңце өзге қылмыс құрамы болмаса қылмыстық жауаптылықтан босатуды қарастырады. Сонымен, тұлғаны терроризмге дайындалғаны үшін қылмыстық жауаптылықтан босату екі түрлі шарттың болуына байланысты:

1. Мемлекеттік органдарды дер кезінде ескерту нәтижесінде немесе басқа жолмен (жарылғыш қоңдырғыны залалсыздандыру, бірлесіп қатысушыларды айныту) аталған актінің алдын алу (болдырмау) .

2. Терроризмді дайындаушы тұлғалардың әрекеттерінде қылмыстың басқа құрамының болмауы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.