Каналды деңгейдің HDLC хаттамасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
(ЖОБА)
Тақырыбы :HDLC хаттамасы
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
І ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.1 HDLC хаттамасына қысқаша шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2 Каналды деңгейдің HDLC хаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1.3 Жоғары деңгейлі деректерді басқаруды басқару - High-Level Data Link Control ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10-12
ІІ ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13-15
2.1 Корпаративтік желілерді жобалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16-18
2.2 Операциялық жүйені тандау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 19-22
2.3 ТЕЖ жобалау реті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
ІІІ Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25
КІРІСПЕ
Есептеу желілері (ЕЖ) компьютерлік технологиялар және телекоммуникациялар эволюциясының логикалық нәтижесі болып табылады.
60-шы жылдары есептеу процесін ұйымдастырудың жаңа тәсілі шықты. Уақытты бөлудің интерактивті көп терминалды жүйелері дами бастады. Процессор біреу, оған бірнеше терминалдар қосылған. Жүйенің реакция уақыты қолданушы басқа қолданушылармен параллель жұмысты байқамайтындай жеткілікті аз болды. Жалпы файлдарға және перифериялық құрылғыларға қатынауды қамтамасыз ету қажет. Бұл сыртқы жағынан ЖЕЖ ұқсас, бірақ мұндай жүйе деректерді өңдеудің орталықтандырылған сипатына ие (бұл принцип банкоматтар желісінде бүгінде қолданылады). Бұл кезде бір-бірінен алыс қашықтықта орналасқан компьютерлерді біріктірудің қажеттілігі туындады. Бұл модемдердің көмегімен телефон желілері арқылы жүздеген килмометр қашықтықтағы компьютерге терминалды қосу мәселесін шешуден басталды. Мұндай жүйелер қолданушыға қуатты компьютерлердің бөлінетін ресурстарына қашықтықтан қатынауға мүмкіндік берді. Содан кейін компьютер-компьютер түріндегі байланыс жүзеге асырылды. Компьютерлер автоматты режимде деректермен алмасу мүмкіндігіне ие болды, ал бұл есептеу жүйесінде базалық механизм болып табылады. Бұл механизм негізінде файлдармен алмасу, электронды пошта, деректер базаларын синхрондау және т.б. қызметтері жүзеге асырылды.
Хаттама (protocol) деп деректе тасымалдау кезінде қолданылатын ережелер мен келісімінің жиынтығын айтады. Ол деректердің дұрыс бағытта тасымалданылуын және ақпарат алмастыру үрдісіне қатысушыларды: барлығының осы деректерді дұрыс түсінуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
HDLC хаттамасы IBM фирмасының SDLC (Synchronous Data Link Control, 1970 жылы) хаттаманы негізінде жасалған. HDLC жалғауға бағдарланған, сондай-ақ бағдарланбаған қосылуды қарастырады, сонымен қатар нүкте-көп нүкте жалғауларында қолданылуы мүмкін. Қазіргі уақытта асинхронды теңгерілген режимді қолданумен (АВМ) негізінен нүкте-нүкте жалғауларында қолданылады.
Корпаративтік желі бір үлкен мекемеге қызмет етеді. Корпаративті желінің құрылымы Ethernet немесе Token ring түрінде ТЕЖ өзімен ұсынатын қосымша желілер қатары болады және бір немесе бірнеше жақын орналасқан бөлмелерде орналасқан әрқайсысы бөлек болатын бөлімшелерді қамтамасыз етеді; қосымша желілер қатынау серверінің көмегімен бір-біріне өзара байланысқан; сыртқы территориялық желіге шығысы бар.
1 ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
Хаттама (protocol) деп деректе тасымалдау кезінде қолданылатын ережелер мен келісімінің жиынтығын айтады. Ол деректердің дұрыс бағытта тасымалданылуын және ақпарат алмастыру үрдісіне қатысушыларды: барлығының осы деректерді дұрыс түсінуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Сонымен, хаттама дегеніміз - деректе тасымалдаған кезде тораптың әр түрлі функционалдық бөлшектерінің жұмыс істеу тәртібін, әрекеттесу тәртібін анықтайды.
Желілік протоко́л - терім және әрекеттердің (әрекеттің кезектілігінің) дұрыс, жасау қой- құралымды және айырбасты деректерлермен ара және более в ауға екі ішіне ал- құрылым ара
Хаттамалардың түрлері:
Транспорттық хаттамалар: ТСР -- Transmіssіon Control ProtocolІnternet Protocol (мәліметтерді тапсыруды басқаратын хаттама) және басқа - компьютерлер арасындағы мәліметтерді беруді басқарады.
Маршруттық хаттамалар: ІР -- Іnternet Protocol (Интернет хаттамасы) және басқа - мәліметтердің дұрыс беруін қадағалайды, мәліметтердің адрестерін өңдейді.
Тораптық адресті қолдану хаттамасы: DNS - Domaіn Name System (Аттардың доменді жүйесі) және басқа компьютердің бірегей адресін анықтауын қамтамасыз етеді.
Қолданбалы сервис хаттамасы: ҒТР - Fіle Transfer Protocol (файлдарды тапсыру хаттамасы), НТТР - Hyper Text Transfer Protocol (гипертекстті тапсыру хаттамасы), TELNET және басқа -- әртүрлі қызметке қол жету үшін қолданылады: компьютерлер арасында файлдарды беру, WWW-ға қамсыз ету.
Шлюздік хаттамалар: EGP - Exterіor Gateway Protocol (ішкі шлюздік хаттама) және басқа - торап арқылы маршрут пен тораптың жағдайы туралы ақпаратты тасымалдауға көмектеседі; сондай-ақ локальды тораптарға мәліметтерді өңдейді.
Почталық хаттамалар: РОР - Post Offіce Protocol (почтаны қабылдау хаттамасы), SMPT - Sіmple Maіl Protocol Transfer (почтаны тапсыру хаттамасы) - почталық хабарларды тапсыру үшін қолданылады.
Хаттамалар мынандай топтарға жіктеледі:
Базалық хаттамалар (TCP мен IP) Интернет компьютерлері арасында кез келген типтегі электрондық хабарламаларды физикалық түрде тасымалдауға жауап береді. Бұлар бір-бірімен өте тығыз байланыста жұмыс істейтін болғандықтан, оларды көбінесе бірге жазылатын TCPIP (Transmission Control ProtocolInternet Protocol - тасымалдауды басқару хаттамасыжеліаралық хаттама) терминімен белгілейді. Интернет TCPIP хаттамасын пайдаланады. Бұл хаттама тасымалданатын мәліметтерді қалай пакеттерге бөлу керектігін, олардың қалай құрылатынын, қажетті компьютерге сол пакеттердің жеткенін қалай бақылауға болатынын, мәліметті тасымалдау кезінде қате кетсе, оны қалай дұрыстайтынын және де басқа шараларды қалай жүргізу қажет екендігін анықтайды. Негізінде, TCPIP хаттамасы біртұтас IP-адрестер кеңістігін пайдаланатын мыңдаған жеке желілерді бір-бірімен байланысытырып тұрады. Мұндағы желілердің барлығы да тең құқықты, басқару мен қаржы жағынан тәуелсіз болып саналады;
Қолданбалы хаттамалар жоғары деңгейде боп есептеледі, бұлар Интернеттің арнайы қызмет баптарының - HTTP (Hyper Text Transfer Protocol - гипермәтінді тасымалдау хаттамасы) хаттамасының, FTP (File Transfer Protocol - файлдарды тасымалдау хаттамасы) хаттамасының, TELNET (алыстан қатынасу) хаттамасының, электрондық поштаның SMTP және POP 3 тәрізді хаттамаларының, т.б. жұмысын қамтамасыз етеді. FTP компьютерлер арасында екілік және мәтіндік файлдарды тасымалдау мүмкіндігін береді. Ол ең ежелгі қолданбалы хаттамаға жатады, өйткені ДК тұтынушыларының ең алғашқы талаптарының бірі - осындай қызықты программалар мен құжаттар алмасу болатын. Осы әрекетті FTP хаттамасы атқарады.
1.1 Каналды деңгейдің HDLC хаттамасы
HDLC (High-Level Data Link Control) - ISO моделінің каналды деңгейінің (бит-бағдарлы) деректерді жіберуді жоғары деңгейлі басқарудың хаттамасы және каналды деңгейдің (SDLC, LAP, LAPB, LAPD, LAPX және LLC) басқа хаттамаларын құруға арналған негіз болып табылады.
HDLC хаттамасы IBM фирмасының SDLC (Synchronous Data Link Control, 1970 жылы) хаттаманы негізінде жасалған. HDLC жалғауға бағдарланған, сондай-ақ бағдарланбаған қосылуды қарастырады, сонымен қатар нүкте-көп нүкте жалғауларында қолданылуы мүмкін. Қазіргі уақытта асинхронды теңгерілген режимді қолданумен (АВМ) негізінен нүкте-нүкте жалғауларында қолданылады. Ол үздіксіз ARQ (сырғымалы терезе) көмегімен ағынды басқару механизмін жүзеге асырады және жартылай дуплексті және толық дуплексті жіберуді, бір нүктелі және көп нүктелі конфигурацияны, сонымен қатар коммутацияланатын және коммутацияланбайтын каналдарды қолдайтын міндетті емес мүмкіндіктерге (опцияларға) ие.
HDLC хаттамасының SDLC хаттамасынан ерекшеліктері бар. Біріншіден, HDLC хаттамасында 32 битті бақылау сомасына арналған нұсқа бар. Екіншіден, SDLC қарағанда HDLC loop и hub go-ahead. Loop (контур) конфигурацияларын қамтамасыз етпейді - бірінші түйін бірінші және соңғы екіншілік түйіндермен жалғасқан кезде контурдың топологиясын білдіреді. Аралық екіншілік түйіндер біріншілік түйіндердің сұрауына жауап беріп, бір-бірі арқылы хабарламалар жібереді.
Hub go-ahead (дайын алдыға) - кіріс және шығыс каналдардың болуын қарастырады. Біріншілік түйін екіншілік түйіндермен байланысу үшін шығыс каналды қолданады. Екіншілік түйіндер біріншілік түйіндермен байланысу үшін кіріс каналды қолданады. Кіріс канал біріншілік түйінмен сызба бойынша әрбір екінші гүлтізбекті тізбек арқылы жалғасады.
HDLC және SDLC арасындағы басты айырмашылық HDLC үш жіберу режимін қамтамасыз еткен кезде, SDLC тек бір жіберу режимін қамтамасыз ететіні болып табылады. HDLC келесі үш жіберу режимін қамтамасыз етеді:- қалыпты жауапты реакциясының режимі (NRM - Normal Response Mode). SDLC де осы режимді қолданады. Бұл кезде екіншілік түйіндер бірінші түйін рұқсат бермегенге дейін біріншілік түйінмен байланыса алмайды.
- асинхронды жауапты реакция режимі (ARM - Asynchronous Response Mode). Бұл жіберу режимі екіншілік түйіндерге рұқсат алмай-ақ бірінші түйіндермен байланыс жасауға мүмкіндік береді.
- асихронды теңгерілген режим (ABM - Asynchronous Balanse Mode). АВМ режимінде жағдайға тәуелді біріншілік немесе екіншілік түйін ретінде әрекет ете алатын аралас түйін пайда болады.
Станциялардың үш түрі бар:
- біріншілік (жетекші) станция (Primary terminal) каналды басқаруға және оның жұмысқа жарамдығын қалпына келтіруге жауапты. Ол каналға қосылған екіншілік станцияларға командалардың кадрларын шығарады. Өз кезегінде ол осы станциялардан жауап кадрларын алады. Нүкте-көп нүкте жалғауларында әрбір екіншілік станциялардан жеке байланыстарды қолдайды;
- екіншілік (жүргізуші) станция (Secondary terminal) жетекші станцияның командаларына жауап беріп, соның бақылауымен жұмыс істейді. Тек біріншілік станциямен тек бір сеансты ғана қолдайды. Екіншілік станция каналды басқаруға жауап бермейді;
- аралас станция (Combined terminal) жетекші, сонымен қатар жүргізуші станциялардың қызметтерін атқара алады. Командаларды да, жауаптарды да шығарады. Тек нүкте-нүкте жалғауы.
HDLC процедураларының негізгі элементтерін қолданатын және жұмыс процесі кезінде өз мәртебесін (біріншілік, екіншілік, аралас) өзгертуге қабілетті станциялар арасында өзара үйлесімділікті қамтамасыз етуге арналған каналды конфигурациялаудың үш тәсілі:
- теңгерілмеген конфигурация (UN - Unbalanced Normal) бір біріншілік станцияның және бір немесе одан көп екіншілік станциялардың бір нүктелі немесе көп нүктелі, жартылай дуплексті немесе толық дуплексті конфигурацияда коммутацияланатын немесе коммутацияланбайтын каналмен жұмысын қамтамасыз етеді. Конфигурацияны теңгерілмеген деп атайды, себебі біріншілік станция әрбір екіншілік станцияны басқаруға және режимді орнату командаларының орындалуына жауап береді;
- симметриялық конфигурация (UA - Unbalanced Asynchronous) HDLC стандартының бастапқы нұсқасында болды және бірінші желілерде қолданылды. Бұл конфигурация станцияның екі тәуелсіз екі нүктелі теңгерілмеген конфигурацияның қызмет етуін қамтамасыз етеді. Әрбір станция біріншілік және екіншілік мәртебесіне ие және келесі әрбір станция логикалық түрде екі станция ретінде қарастырылады. Басты станция каналдың екінші соңында немесе керісінше екіншілік станцияның командаларын жібереді. Дербес логикалық объектілер болып табылатын станция біріншілік, сонымен қатар екіншілік станция ретінде жұмыс істей алатынына қарамастан, нақты командалар және жауаптар бір физикалық каналға мультипликацияланады. Бұл тәсіл қазіргі уақытта сирек қолданылады.
- теңгерілген конфигурация (BA - Balanced Asynchronous) екі аралас станциядан тұрады, жіберу әдісі - жартылай дуплексті немесе дуплексті, канал - коммутацияланатын немесе коммутацияланбайтын. Аралас станциялар каналда тең мәртебеге ие және бір-біріне рұқсатсыз трафикті жібере алады. Әрбір станция каналды басқаруға бірдей жауапкершілік артады.
Станция логикалық мынандай күйлердің бірінде болуы мүмкін:
- логикалық ажырату күйі (LDS - Logical Disconnect State). Бұл күйде станция жіберуді жүргізе және ақпаратты қабылдай алмады. Егер екіншілік станция қалыпты ажырату режимінде (NDM - Normal Disconnection Mode) болса, онда ол біріншілік станциядан нақты рұқсатты алғаннан кейін ғана кадрларды қабылдай алады. Егер ажыратудың асихронды режимінде (ADM - Asynchronous Disconnection Mode) болса, онда екіншілік станция өз еркімен жібере алады;
- инициализация күйі (IS - Initialization State). Қашықтағы екіншілік аралас станцияға басқаруды беру және қашықтағы станциялар арасында параметрлермен алмасу үшін қолданылады;
- ақпаратты жіберу күйі (ITS - Information Transfer State). Барлық станциялармен ақпаратты жіберуге және қабылдауға рұқсат етілген. Станциялар NRM, ARM, ABM режимдерінде болуы мүмкін.
Каналды деңгейде бір станциядан екінші станцияға жіберілетін деректердің тәуелсіз объектілерін белгілеу үшін кадр термині қолданылады. HDLC хаттамасында кадр 3.1-суретте көрсетілген құрылымға ие.
1.1. сурет HDLC хаттамасының кадры
Бит - бағдарлы хаттама байттарға бөлінбейтін биттердің ағыны түріндегі ақпараттарды жіберуді қарастырады. Сондықтан кадрларды бөлу үшін арнайы реттілік - жалаушалар қолданылады.
Ашылатын және жабылатын жалаушалар 01111110 кодтарын ұсынады, қабылдағышқа кадрдың басын және соңын анықтауға мүмкіндік беріп, HDLC-кадрды рамкалайды. Осы жалаушалардың арқасында, HDLC-кадрда кадр ұзындығының жолы жоқ. Кейде бір кадрдың соңындағы жалауша келесі кадрдың бастапқы жалаушасы болуы мүмкін (бірақ міндетті емес). Каналға қосылған станциялар жалаушаның екі еселенген реттілігін үнемі бақылайды. Жалаушалар HDLC кадрлары арасындағы канал бойынша үнемі жіберілуі мүмкін. Байт жалаушаның реті жалаушалардан кейін деректерде шығуы мүмкін және егер арнайы шараларды орындамаса, онда биттердің бұл реттілігі кадрдың аяқталғаны туралы сигнал беретін жалауша ретінде жүйемен қабылдануы мүмкін, бұл кадрларды жіберу кезіндегі қателіктерге алып келуі мүмкін. Сондықтан жіберуде кадрды қалыптастырған кезде бит-стаффинг (Bit stuffing) процедурасы орындалады, оның мәні келесіде. Тақырыпты жібергеннен кейін тақырыптан кейін түсетін барлық деректер оларда алты мердігерлік келесі бірліктердің болуына тексеріледі. Егер деректерде мұндай реттілік кездессе, онда бесінші бірліктен кейін деректерге нөл қойылады. Деректерді қабылдаған кезде керісінде процедура орындалады: 1111101 комбинацияларында нөл алынады, нәтижесінде деректер бастапқы қалпына келеді.
Жол - мекенжай нүкте-көп нүкте конфигурацияларында ғана бірнеше мүмкін болатын құрылғылардан біреуін сәйкестендіру қызметін орындайды. Екі нүктелі конфигурацияда HDLC мекенжайы желіден қолданушы құрылғысына (10000000) немесе керісінше (11000000) жіберу бағытын белгілеу үшін қолданылады.
Жол - бақылау және басқару 1 немесе 2 байтты алады. Оның құрылымы жіберілетін кадрдың түріне тәуелді. Кадрдың түрі басқарушы жолдың бірінші биттерімен анықталады:
- 0 - ақпараттық фрейм (I). Ең қарапайым пішім I-фрейм болып табылады. OSI деңгейінің ең жоғарғы қабаттары туралы ақпараттан тұрады, сонымен қатар бақылау ақпараттарынан да тұруы мүмкін. Ақпараттық кадрдың басқарушы жолы екі ретті нөмірден тұрады. N(S) нөмірі (жіберудің реттік нөмірі) берілетін кадрдың реттік нөмірімен байланысты. N(R) (қабылдаудың реттік нөмірі) қабылдайтын станция күтетін келесі кадрдың реттік нөмірін білдіреді. N(R) алдыңғы кадрлардың растауы ретінде қолданылады. N(R) жолы іске қосылатын растауды (квитирование) қамтамасыз етеді. Биттер (PF) (PollFinal - сұрауаяқтау) ағынды және қателіктерді бақылауға қатысады. Басты түйін PF битті екіншілік түйінге оған жылдам жауап керек екендігін хабарлау үшін қолданады. Екіншілік түйін осы PF битті оның соңғы жіберуіндегі ағымдағы фрейм бастыға жауапты екендігін басты түйінге хабарлайды;
- 10 - Supervisory (S) frame басқарушы. S-frame басты ақпаратты, мәртебе туралы есепті ұсына алады, сонымен қатар I-фреймді алуды растай алады. S- фреймдерде ақпараттық жол жоқ;
- 11 - Unnumbered (U) frame нөмірленбеген түрі. U-frames сонымен қатар басқару мақсаттарында да қолданылады: инициализация немесе ажырату, станцияны тастау және сәйкестендіру және т.б. Командалардың және жауаптың нақты түрі HDLC процедурасының класына тәуелді.
Ақпараттық жол қолданушы деректерінен тұрады, яғни желі бойынша жоғары жатқан деңгей хаттамаларының - IP, IPX, AppleTalk, DECnet желілік хаттамалардың, сирек кезде өз хабарламаларын тікелей каналды деңгейдің кадрларына жіберген кезде қолданбалы хаттамалардың пакеттерін жіберу үшін арналған. Ақпараттық жол S-кадрларда және кейбір U-кадрларда болмауы мүмкін.
FCS (Frame Check Sequence) жолы - жіберу қателіктерін анықтау үшін қажетті басты реттілік. Оны есептеу негізінен CCITT V.41 ұсыныстарына сәйкес жүргізілетін X16+X12+X5+1 (CRC-16) полиноммен бірге циклдік кодтау әдісімен жүргізіледі. CRC әдісі барлық дара қателіктерді, екі еселенген қателіктерді және биттің тақ санындағы қателіктерді анықтайды. FCS келесі жолдар бойынша құрастырылады: мекенжай, басқарушы жол, ақпараттық жол. FCS есептегеннен кейін қабылдағыш жағында жауап ретінде оң немесе теріс түбіртек жіберіледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Жоғары деңгейлі деректерді басқаруды басқару - High-Level Data Link Control
Жоғары деңгейлі деректерді басқаруды басқару (HDLC) Бұл битке бағытталған код-мөлдір синхронды деректер сілтемесі қабаты хаттама әзірлеген Халықаралық стандарттау ұйымы (ISO). HDLC стандарты ISO IEC 13239: 2002 болып табылады.
HDLC екеуін де қамтамасыз етеді байланысқа бағытталған және байланыссыз қызмет.
HDLC үшін пайдалануға болады нүкте-көп нүкте байланыстары құлдық режимінің бастапқы режимі арқылы Қалыпты жауап беру режимі (NRM) және асинхронды жауап режимі (ARM), бірақ олар қазір сирек қолданылады; ол қазір тек қосылу үшін қолданылады бір құрылғы екіншісіне, қолдану Асинхронды теңдестірілген режим (ABM).
HDLC негізделген IBMКеліңіздер SDLC протокол, бұл IBM-ге арналған 2 деңгейлік протокол Желілік архитектура (SNA). Ол кеңейтілген және стандартталған ITU LAP ретінде (сілтемеге қол жеткізу процедурасы), ал ANSI олардың мәні бойынша бірдей нұсқасын атады ADCCP.
HDLC спецификациясында кадр өрістерінің толық семантикасы көрсетілмеген. Бұл басқа толық сәйкес стандарттарды одан алуға мүмкіндік береді, ал туындылар сансыз стандарттарда пайда болды. Ол қабылданды X.25 сияқты хаттама стегі LAPBішіне V.42 сияқты хаттама LAPMішіне Рамалық реле сияқты хаттама стегі ЛАФФ және ішіне ISDN LAPD ретінде протоколдар стегі.
HDLC үшін ISO стандарттары мыналар:
ISO 3309-1979 - Рамалық құрылым
ISO 4335-1979 - Процедура элементтері
ISO 6159-1980 - Процедураның теңгерімсіз сыныптары
ISO 6256-1981 - теңдестірілген процедура сыныптары
ISO IEC 13239: 2002, қолданыстағы стандарт осы сипаттамалардың барлығын ауыстырды.
HDLC бұл үшін шабыттандырушы болды IEEE 802.2 ЖШҚ протоколы қолданылады, және ол МЖӘ а-ға қосылу үшін көптеген серверлер қолданатын синхронды желілерде WAN, көбінесе ғаламтор.
Ұқсас нұсқасы басқару арнасы ретінде қолданылады Электрондық тасымалдаушы (E1) және SONET көпарналы телефон желілері. Cisco HDLC HDLC кадрлаудың төмен деңгейлі әдістерін қолданады, бірақ стандартты HDLC тақырыбына протокол өрісін қосады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жақтау
HDLC жақтаулар берілуі мүмкін синхронды немесе асинхронды сериялық байланыс сілтемелер. Бұл сілтемелерде кадрдың басы мен соңын белгілейтін механизм жоқ, сондықтан әр кадрдың басы мен соңын анықтау керек. Бұл фреймді бөлгіш ретінде биттердің ерекше тізбегін қолдану арқылы жасалады, немесе жалау, және жалауша ретін кадрдың ішінде ешқашан көрмейтіндігіне көз жеткізу үшін деректерді кодтау. Әр кадр жақтауды бөлгішпен басталады және аяқталады. Жақтаудың соңындағы жақтауды бөлгіш келесі кадрдың басталуын да белгілеуі мүмкін.
Синхронды және асинхронды сілтемелерде жалаушалар тізбегі 01111110 екілік болып табылады немесе оналтылық 0x7E, бірақ егжей-тегжейлі басқаша.
Синхронды жақтау
Жалауша дәйектілігі қатарынан алты алты биттен тұратындықтан, басқа деректер кодироваланады, бұл қатарда ешқашан бес биттен аспайтындығына кепілдік береді. Мұны жасайды бит фарш: кез келген уақытта жіберілген мәліметтерде қатарынан 1 бит пайда болған кезде, деректер кідіртіліп, 0 бит жіберіледі.
Қабылдаушы құрылғы мұның жасалатынын біледі және қатардағы бес 1 битті көргеннен кейін алынған 0 биттен кейінгі 0 бит алынып тасталады. Егер оның орнына алтыншы бит 1 болса, бұл жалауша (егер жетінші бит 0 болса) немесе қате (егер жетінші бит 1 болса). Екінші жағдайда, жалауша келесі көрінген кезде қайта бастау үшін кадрларды қабылдау процедурасы тоқтатылады.
Бұл бит-фарш сигнал берудің жеткілікті санын қамтамасыз етудің екінші мақсатына қызмет етеді. Синхронды сілтемелерде деректер болады NRZI кодталған, сондықтан 0-бит жолдағы сигналдың өзгерісі ретінде беріледі, ал 1-бит өзгеріссіз жіберіледі. Осылайша, әрбір 0 бит қабылдауға мүмкіндік береді модем оның сағатын а арқылы синхрондау фазалық құлып. Егер қатарда 1 бит көп болса, қабылдағыш санауды жоғалтуы мүмкін. Бит-толтырма деректерді беру кезінде алты биттік уақытқа минимум бір ауысуды, ал жалаушаны жіберу кезінде жеті биттік уақытқа бір ауысуды қамтамасыз етеді.
Қарапайым немесе толық дуплексті синхронды сілтеме бойынша кадрлар берілмеген кезде, рамка бөлгіш сілтеме бойынша үздіксіз беріледі. Бұл бастапқы күйге байланысты екі үздіксіз толқын формаларының бірін жасайды:
HDLC спецификациясы рамалық бөлгіштің соңындағы 0-битті келесі рамалық бөлгіштің басымен бөлісуге мүмкіндік береді, яғни 011111101111110. Кейбір жабдықтар бұны қолдамайды.
Бірнеше таратқыштар бір сызықты бөлісетін жартылай дуплексті немесе көп тамшылы байланыс үшін желідегі қабылдағыш ешқандай таратқыш белсенді болмаған кезде кадрлар аралық кезеңінде үздіксіз 1-разрядты көреді.
HDLC алдымен байт деректерін ең аз битпен жібереді (шатастыруға болмайды) кішкентай ендиан көп байтты өрісте байттарды ретке келтіруге сілтеме жасайтын тапсырыс).
Асинхронды жақтау
Стандартты сияқты асинхронды сериялық байланысты қолданған кезде RS-232 сериялық порттар, синхронды стильдегі биттерді толтырудың бірнеше себептері орынсыз:
Өтпелердің жеткілікті санын қамтамасыз ету үшін биттерді толтыру қажет емес, өйткені бастау және тоқтату биттері мынаны қамтамасыз етеді:
Себебі деректер NRZ NRZI кодталғаннан гөрі тарату үшін кодталған, кодталған толқын формасы әр түрлі,
RS-232 биттерді 8-топқа жібереді, бұл бір биттерді өте ыңғайсыз етеді және
Сол себепті жалаушаны арнайы кодтау қажет байт; бірнеше байттың үстінде жатқан бит үлгісі туралы алаңдаудың қажеті жоқ.
Оның орнына асинхронды жақтау бақылау-октет мөлдірлігін қолданады, оны байтпен толтырунемесе октет салмасы . Рамалық шекара октеті - 01111110, (0x7E дюймі) оналтылық белгі). Басқару октеттен қашу, 0x7D мәніне ие ( 10111110 биттік тізбегі, өйткені RS-232 ең аз мәнді битті жібереді). Егер берілген екі октеттің кез-келгені жіберілген деректерде пайда болса, қашу октеті, содан кейін бастапқы октеті беріледі бит 5 төңкерілген. Мысалы, 0x7E байты 0x7D 0x5E (10111110 01011110) түрінде беріледі. Басқа сақталған сегіздік мәндері (мысалы XON немесе XOFF) қажет ... жалғасы
(ЖОБА)
Тақырыбы :HDLC хаттамасы
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
І ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.1 HDLC хаттамасына қысқаша шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2 Каналды деңгейдің HDLC хаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1.3 Жоғары деңгейлі деректерді басқаруды басқару - High-Level Data Link Control ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10-12
ІІ ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13-15
2.1 Корпаративтік желілерді жобалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16-18
2.2 Операциялық жүйені тандау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 19-22
2.3 ТЕЖ жобалау реті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
ІІІ Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25
КІРІСПЕ
Есептеу желілері (ЕЖ) компьютерлік технологиялар және телекоммуникациялар эволюциясының логикалық нәтижесі болып табылады.
60-шы жылдары есептеу процесін ұйымдастырудың жаңа тәсілі шықты. Уақытты бөлудің интерактивті көп терминалды жүйелері дами бастады. Процессор біреу, оған бірнеше терминалдар қосылған. Жүйенің реакция уақыты қолданушы басқа қолданушылармен параллель жұмысты байқамайтындай жеткілікті аз болды. Жалпы файлдарға және перифериялық құрылғыларға қатынауды қамтамасыз ету қажет. Бұл сыртқы жағынан ЖЕЖ ұқсас, бірақ мұндай жүйе деректерді өңдеудің орталықтандырылған сипатына ие (бұл принцип банкоматтар желісінде бүгінде қолданылады). Бұл кезде бір-бірінен алыс қашықтықта орналасқан компьютерлерді біріктірудің қажеттілігі туындады. Бұл модемдердің көмегімен телефон желілері арқылы жүздеген килмометр қашықтықтағы компьютерге терминалды қосу мәселесін шешуден басталды. Мұндай жүйелер қолданушыға қуатты компьютерлердің бөлінетін ресурстарына қашықтықтан қатынауға мүмкіндік берді. Содан кейін компьютер-компьютер түріндегі байланыс жүзеге асырылды. Компьютерлер автоматты режимде деректермен алмасу мүмкіндігіне ие болды, ал бұл есептеу жүйесінде базалық механизм болып табылады. Бұл механизм негізінде файлдармен алмасу, электронды пошта, деректер базаларын синхрондау және т.б. қызметтері жүзеге асырылды.
Хаттама (protocol) деп деректе тасымалдау кезінде қолданылатын ережелер мен келісімінің жиынтығын айтады. Ол деректердің дұрыс бағытта тасымалданылуын және ақпарат алмастыру үрдісіне қатысушыларды: барлығының осы деректерді дұрыс түсінуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
HDLC хаттамасы IBM фирмасының SDLC (Synchronous Data Link Control, 1970 жылы) хаттаманы негізінде жасалған. HDLC жалғауға бағдарланған, сондай-ақ бағдарланбаған қосылуды қарастырады, сонымен қатар нүкте-көп нүкте жалғауларында қолданылуы мүмкін. Қазіргі уақытта асинхронды теңгерілген режимді қолданумен (АВМ) негізінен нүкте-нүкте жалғауларында қолданылады.
Корпаративтік желі бір үлкен мекемеге қызмет етеді. Корпаративті желінің құрылымы Ethernet немесе Token ring түрінде ТЕЖ өзімен ұсынатын қосымша желілер қатары болады және бір немесе бірнеше жақын орналасқан бөлмелерде орналасқан әрқайсысы бөлек болатын бөлімшелерді қамтамасыз етеді; қосымша желілер қатынау серверінің көмегімен бір-біріне өзара байланысқан; сыртқы территориялық желіге шығысы бар.
1 ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
Хаттама (protocol) деп деректе тасымалдау кезінде қолданылатын ережелер мен келісімінің жиынтығын айтады. Ол деректердің дұрыс бағытта тасымалданылуын және ақпарат алмастыру үрдісіне қатысушыларды: барлығының осы деректерді дұрыс түсінуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Сонымен, хаттама дегеніміз - деректе тасымалдаған кезде тораптың әр түрлі функционалдық бөлшектерінің жұмыс істеу тәртібін, әрекеттесу тәртібін анықтайды.
Желілік протоко́л - терім және әрекеттердің (әрекеттің кезектілігінің) дұрыс, жасау қой- құралымды және айырбасты деректерлермен ара және более в ауға екі ішіне ал- құрылым ара
Хаттамалардың түрлері:
Транспорттық хаттамалар: ТСР -- Transmіssіon Control ProtocolІnternet Protocol (мәліметтерді тапсыруды басқаратын хаттама) және басқа - компьютерлер арасындағы мәліметтерді беруді басқарады.
Маршруттық хаттамалар: ІР -- Іnternet Protocol (Интернет хаттамасы) және басқа - мәліметтердің дұрыс беруін қадағалайды, мәліметтердің адрестерін өңдейді.
Тораптық адресті қолдану хаттамасы: DNS - Domaіn Name System (Аттардың доменді жүйесі) және басқа компьютердің бірегей адресін анықтауын қамтамасыз етеді.
Қолданбалы сервис хаттамасы: ҒТР - Fіle Transfer Protocol (файлдарды тапсыру хаттамасы), НТТР - Hyper Text Transfer Protocol (гипертекстті тапсыру хаттамасы), TELNET және басқа -- әртүрлі қызметке қол жету үшін қолданылады: компьютерлер арасында файлдарды беру, WWW-ға қамсыз ету.
Шлюздік хаттамалар: EGP - Exterіor Gateway Protocol (ішкі шлюздік хаттама) және басқа - торап арқылы маршрут пен тораптың жағдайы туралы ақпаратты тасымалдауға көмектеседі; сондай-ақ локальды тораптарға мәліметтерді өңдейді.
Почталық хаттамалар: РОР - Post Offіce Protocol (почтаны қабылдау хаттамасы), SMPT - Sіmple Maіl Protocol Transfer (почтаны тапсыру хаттамасы) - почталық хабарларды тапсыру үшін қолданылады.
Хаттамалар мынандай топтарға жіктеледі:
Базалық хаттамалар (TCP мен IP) Интернет компьютерлері арасында кез келген типтегі электрондық хабарламаларды физикалық түрде тасымалдауға жауап береді. Бұлар бір-бірімен өте тығыз байланыста жұмыс істейтін болғандықтан, оларды көбінесе бірге жазылатын TCPIP (Transmission Control ProtocolInternet Protocol - тасымалдауды басқару хаттамасыжеліаралық хаттама) терминімен белгілейді. Интернет TCPIP хаттамасын пайдаланады. Бұл хаттама тасымалданатын мәліметтерді қалай пакеттерге бөлу керектігін, олардың қалай құрылатынын, қажетті компьютерге сол пакеттердің жеткенін қалай бақылауға болатынын, мәліметті тасымалдау кезінде қате кетсе, оны қалай дұрыстайтынын және де басқа шараларды қалай жүргізу қажет екендігін анықтайды. Негізінде, TCPIP хаттамасы біртұтас IP-адрестер кеңістігін пайдаланатын мыңдаған жеке желілерді бір-бірімен байланысытырып тұрады. Мұндағы желілердің барлығы да тең құқықты, басқару мен қаржы жағынан тәуелсіз болып саналады;
Қолданбалы хаттамалар жоғары деңгейде боп есептеледі, бұлар Интернеттің арнайы қызмет баптарының - HTTP (Hyper Text Transfer Protocol - гипермәтінді тасымалдау хаттамасы) хаттамасының, FTP (File Transfer Protocol - файлдарды тасымалдау хаттамасы) хаттамасының, TELNET (алыстан қатынасу) хаттамасының, электрондық поштаның SMTP және POP 3 тәрізді хаттамаларының, т.б. жұмысын қамтамасыз етеді. FTP компьютерлер арасында екілік және мәтіндік файлдарды тасымалдау мүмкіндігін береді. Ол ең ежелгі қолданбалы хаттамаға жатады, өйткені ДК тұтынушыларының ең алғашқы талаптарының бірі - осындай қызықты программалар мен құжаттар алмасу болатын. Осы әрекетті FTP хаттамасы атқарады.
1.1 Каналды деңгейдің HDLC хаттамасы
HDLC (High-Level Data Link Control) - ISO моделінің каналды деңгейінің (бит-бағдарлы) деректерді жіберуді жоғары деңгейлі басқарудың хаттамасы және каналды деңгейдің (SDLC, LAP, LAPB, LAPD, LAPX және LLC) басқа хаттамаларын құруға арналған негіз болып табылады.
HDLC хаттамасы IBM фирмасының SDLC (Synchronous Data Link Control, 1970 жылы) хаттаманы негізінде жасалған. HDLC жалғауға бағдарланған, сондай-ақ бағдарланбаған қосылуды қарастырады, сонымен қатар нүкте-көп нүкте жалғауларында қолданылуы мүмкін. Қазіргі уақытта асинхронды теңгерілген режимді қолданумен (АВМ) негізінен нүкте-нүкте жалғауларында қолданылады. Ол үздіксіз ARQ (сырғымалы терезе) көмегімен ағынды басқару механизмін жүзеге асырады және жартылай дуплексті және толық дуплексті жіберуді, бір нүктелі және көп нүктелі конфигурацияны, сонымен қатар коммутацияланатын және коммутацияланбайтын каналдарды қолдайтын міндетті емес мүмкіндіктерге (опцияларға) ие.
HDLC хаттамасының SDLC хаттамасынан ерекшеліктері бар. Біріншіден, HDLC хаттамасында 32 битті бақылау сомасына арналған нұсқа бар. Екіншіден, SDLC қарағанда HDLC loop и hub go-ahead. Loop (контур) конфигурацияларын қамтамасыз етпейді - бірінші түйін бірінші және соңғы екіншілік түйіндермен жалғасқан кезде контурдың топологиясын білдіреді. Аралық екіншілік түйіндер біріншілік түйіндердің сұрауына жауап беріп, бір-бірі арқылы хабарламалар жібереді.
Hub go-ahead (дайын алдыға) - кіріс және шығыс каналдардың болуын қарастырады. Біріншілік түйін екіншілік түйіндермен байланысу үшін шығыс каналды қолданады. Екіншілік түйіндер біріншілік түйіндермен байланысу үшін кіріс каналды қолданады. Кіріс канал біріншілік түйінмен сызба бойынша әрбір екінші гүлтізбекті тізбек арқылы жалғасады.
HDLC және SDLC арасындағы басты айырмашылық HDLC үш жіберу режимін қамтамасыз еткен кезде, SDLC тек бір жіберу режимін қамтамасыз ететіні болып табылады. HDLC келесі үш жіберу режимін қамтамасыз етеді:- қалыпты жауапты реакциясының режимі (NRM - Normal Response Mode). SDLC де осы режимді қолданады. Бұл кезде екіншілік түйіндер бірінші түйін рұқсат бермегенге дейін біріншілік түйінмен байланыса алмайды.
- асинхронды жауапты реакция режимі (ARM - Asynchronous Response Mode). Бұл жіберу режимі екіншілік түйіндерге рұқсат алмай-ақ бірінші түйіндермен байланыс жасауға мүмкіндік береді.
- асихронды теңгерілген режим (ABM - Asynchronous Balanse Mode). АВМ режимінде жағдайға тәуелді біріншілік немесе екіншілік түйін ретінде әрекет ете алатын аралас түйін пайда болады.
Станциялардың үш түрі бар:
- біріншілік (жетекші) станция (Primary terminal) каналды басқаруға және оның жұмысқа жарамдығын қалпына келтіруге жауапты. Ол каналға қосылған екіншілік станцияларға командалардың кадрларын шығарады. Өз кезегінде ол осы станциялардан жауап кадрларын алады. Нүкте-көп нүкте жалғауларында әрбір екіншілік станциялардан жеке байланыстарды қолдайды;
- екіншілік (жүргізуші) станция (Secondary terminal) жетекші станцияның командаларына жауап беріп, соның бақылауымен жұмыс істейді. Тек біріншілік станциямен тек бір сеансты ғана қолдайды. Екіншілік станция каналды басқаруға жауап бермейді;
- аралас станция (Combined terminal) жетекші, сонымен қатар жүргізуші станциялардың қызметтерін атқара алады. Командаларды да, жауаптарды да шығарады. Тек нүкте-нүкте жалғауы.
HDLC процедураларының негізгі элементтерін қолданатын және жұмыс процесі кезінде өз мәртебесін (біріншілік, екіншілік, аралас) өзгертуге қабілетті станциялар арасында өзара үйлесімділікті қамтамасыз етуге арналған каналды конфигурациялаудың үш тәсілі:
- теңгерілмеген конфигурация (UN - Unbalanced Normal) бір біріншілік станцияның және бір немесе одан көп екіншілік станциялардың бір нүктелі немесе көп нүктелі, жартылай дуплексті немесе толық дуплексті конфигурацияда коммутацияланатын немесе коммутацияланбайтын каналмен жұмысын қамтамасыз етеді. Конфигурацияны теңгерілмеген деп атайды, себебі біріншілік станция әрбір екіншілік станцияны басқаруға және режимді орнату командаларының орындалуына жауап береді;
- симметриялық конфигурация (UA - Unbalanced Asynchronous) HDLC стандартының бастапқы нұсқасында болды және бірінші желілерде қолданылды. Бұл конфигурация станцияның екі тәуелсіз екі нүктелі теңгерілмеген конфигурацияның қызмет етуін қамтамасыз етеді. Әрбір станция біріншілік және екіншілік мәртебесіне ие және келесі әрбір станция логикалық түрде екі станция ретінде қарастырылады. Басты станция каналдың екінші соңында немесе керісінше екіншілік станцияның командаларын жібереді. Дербес логикалық объектілер болып табылатын станция біріншілік, сонымен қатар екіншілік станция ретінде жұмыс істей алатынына қарамастан, нақты командалар және жауаптар бір физикалық каналға мультипликацияланады. Бұл тәсіл қазіргі уақытта сирек қолданылады.
- теңгерілген конфигурация (BA - Balanced Asynchronous) екі аралас станциядан тұрады, жіберу әдісі - жартылай дуплексті немесе дуплексті, канал - коммутацияланатын немесе коммутацияланбайтын. Аралас станциялар каналда тең мәртебеге ие және бір-біріне рұқсатсыз трафикті жібере алады. Әрбір станция каналды басқаруға бірдей жауапкершілік артады.
Станция логикалық мынандай күйлердің бірінде болуы мүмкін:
- логикалық ажырату күйі (LDS - Logical Disconnect State). Бұл күйде станция жіберуді жүргізе және ақпаратты қабылдай алмады. Егер екіншілік станция қалыпты ажырату режимінде (NDM - Normal Disconnection Mode) болса, онда ол біріншілік станциядан нақты рұқсатты алғаннан кейін ғана кадрларды қабылдай алады. Егер ажыратудың асихронды режимінде (ADM - Asynchronous Disconnection Mode) болса, онда екіншілік станция өз еркімен жібере алады;
- инициализация күйі (IS - Initialization State). Қашықтағы екіншілік аралас станцияға басқаруды беру және қашықтағы станциялар арасында параметрлермен алмасу үшін қолданылады;
- ақпаратты жіберу күйі (ITS - Information Transfer State). Барлық станциялармен ақпаратты жіберуге және қабылдауға рұқсат етілген. Станциялар NRM, ARM, ABM режимдерінде болуы мүмкін.
Каналды деңгейде бір станциядан екінші станцияға жіберілетін деректердің тәуелсіз объектілерін белгілеу үшін кадр термині қолданылады. HDLC хаттамасында кадр 3.1-суретте көрсетілген құрылымға ие.
1.1. сурет HDLC хаттамасының кадры
Бит - бағдарлы хаттама байттарға бөлінбейтін биттердің ағыны түріндегі ақпараттарды жіберуді қарастырады. Сондықтан кадрларды бөлу үшін арнайы реттілік - жалаушалар қолданылады.
Ашылатын және жабылатын жалаушалар 01111110 кодтарын ұсынады, қабылдағышқа кадрдың басын және соңын анықтауға мүмкіндік беріп, HDLC-кадрды рамкалайды. Осы жалаушалардың арқасында, HDLC-кадрда кадр ұзындығының жолы жоқ. Кейде бір кадрдың соңындағы жалауша келесі кадрдың бастапқы жалаушасы болуы мүмкін (бірақ міндетті емес). Каналға қосылған станциялар жалаушаның екі еселенген реттілігін үнемі бақылайды. Жалаушалар HDLC кадрлары арасындағы канал бойынша үнемі жіберілуі мүмкін. Байт жалаушаның реті жалаушалардан кейін деректерде шығуы мүмкін және егер арнайы шараларды орындамаса, онда биттердің бұл реттілігі кадрдың аяқталғаны туралы сигнал беретін жалауша ретінде жүйемен қабылдануы мүмкін, бұл кадрларды жіберу кезіндегі қателіктерге алып келуі мүмкін. Сондықтан жіберуде кадрды қалыптастырған кезде бит-стаффинг (Bit stuffing) процедурасы орындалады, оның мәні келесіде. Тақырыпты жібергеннен кейін тақырыптан кейін түсетін барлық деректер оларда алты мердігерлік келесі бірліктердің болуына тексеріледі. Егер деректерде мұндай реттілік кездессе, онда бесінші бірліктен кейін деректерге нөл қойылады. Деректерді қабылдаған кезде керісінде процедура орындалады: 1111101 комбинацияларында нөл алынады, нәтижесінде деректер бастапқы қалпына келеді.
Жол - мекенжай нүкте-көп нүкте конфигурацияларында ғана бірнеше мүмкін болатын құрылғылардан біреуін сәйкестендіру қызметін орындайды. Екі нүктелі конфигурацияда HDLC мекенжайы желіден қолданушы құрылғысына (10000000) немесе керісінше (11000000) жіберу бағытын белгілеу үшін қолданылады.
Жол - бақылау және басқару 1 немесе 2 байтты алады. Оның құрылымы жіберілетін кадрдың түріне тәуелді. Кадрдың түрі басқарушы жолдың бірінші биттерімен анықталады:
- 0 - ақпараттық фрейм (I). Ең қарапайым пішім I-фрейм болып табылады. OSI деңгейінің ең жоғарғы қабаттары туралы ақпараттан тұрады, сонымен қатар бақылау ақпараттарынан да тұруы мүмкін. Ақпараттық кадрдың басқарушы жолы екі ретті нөмірден тұрады. N(S) нөмірі (жіберудің реттік нөмірі) берілетін кадрдың реттік нөмірімен байланысты. N(R) (қабылдаудың реттік нөмірі) қабылдайтын станция күтетін келесі кадрдың реттік нөмірін білдіреді. N(R) алдыңғы кадрлардың растауы ретінде қолданылады. N(R) жолы іске қосылатын растауды (квитирование) қамтамасыз етеді. Биттер (PF) (PollFinal - сұрауаяқтау) ағынды және қателіктерді бақылауға қатысады. Басты түйін PF битті екіншілік түйінге оған жылдам жауап керек екендігін хабарлау үшін қолданады. Екіншілік түйін осы PF битті оның соңғы жіберуіндегі ағымдағы фрейм бастыға жауапты екендігін басты түйінге хабарлайды;
- 10 - Supervisory (S) frame басқарушы. S-frame басты ақпаратты, мәртебе туралы есепті ұсына алады, сонымен қатар I-фреймді алуды растай алады. S- фреймдерде ақпараттық жол жоқ;
- 11 - Unnumbered (U) frame нөмірленбеген түрі. U-frames сонымен қатар басқару мақсаттарында да қолданылады: инициализация немесе ажырату, станцияны тастау және сәйкестендіру және т.б. Командалардың және жауаптың нақты түрі HDLC процедурасының класына тәуелді.
Ақпараттық жол қолданушы деректерінен тұрады, яғни желі бойынша жоғары жатқан деңгей хаттамаларының - IP, IPX, AppleTalk, DECnet желілік хаттамалардың, сирек кезде өз хабарламаларын тікелей каналды деңгейдің кадрларына жіберген кезде қолданбалы хаттамалардың пакеттерін жіберу үшін арналған. Ақпараттық жол S-кадрларда және кейбір U-кадрларда болмауы мүмкін.
FCS (Frame Check Sequence) жолы - жіберу қателіктерін анықтау үшін қажетті басты реттілік. Оны есептеу негізінен CCITT V.41 ұсыныстарына сәйкес жүргізілетін X16+X12+X5+1 (CRC-16) полиноммен бірге циклдік кодтау әдісімен жүргізіледі. CRC әдісі барлық дара қателіктерді, екі еселенген қателіктерді және биттің тақ санындағы қателіктерді анықтайды. FCS келесі жолдар бойынша құрастырылады: мекенжай, басқарушы жол, ақпараттық жол. FCS есептегеннен кейін қабылдағыш жағында жауап ретінде оң немесе теріс түбіртек жіберіледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Жоғары деңгейлі деректерді басқаруды басқару - High-Level Data Link Control
Жоғары деңгейлі деректерді басқаруды басқару (HDLC) Бұл битке бағытталған код-мөлдір синхронды деректер сілтемесі қабаты хаттама әзірлеген Халықаралық стандарттау ұйымы (ISO). HDLC стандарты ISO IEC 13239: 2002 болып табылады.
HDLC екеуін де қамтамасыз етеді байланысқа бағытталған және байланыссыз қызмет.
HDLC үшін пайдалануға болады нүкте-көп нүкте байланыстары құлдық режимінің бастапқы режимі арқылы Қалыпты жауап беру режимі (NRM) және асинхронды жауап режимі (ARM), бірақ олар қазір сирек қолданылады; ол қазір тек қосылу үшін қолданылады бір құрылғы екіншісіне, қолдану Асинхронды теңдестірілген режим (ABM).
HDLC негізделген IBMКеліңіздер SDLC протокол, бұл IBM-ге арналған 2 деңгейлік протокол Желілік архитектура (SNA). Ол кеңейтілген және стандартталған ITU LAP ретінде (сілтемеге қол жеткізу процедурасы), ал ANSI олардың мәні бойынша бірдей нұсқасын атады ADCCP.
HDLC спецификациясында кадр өрістерінің толық семантикасы көрсетілмеген. Бұл басқа толық сәйкес стандарттарды одан алуға мүмкіндік береді, ал туындылар сансыз стандарттарда пайда болды. Ол қабылданды X.25 сияқты хаттама стегі LAPBішіне V.42 сияқты хаттама LAPMішіне Рамалық реле сияқты хаттама стегі ЛАФФ және ішіне ISDN LAPD ретінде протоколдар стегі.
HDLC үшін ISO стандарттары мыналар:
ISO 3309-1979 - Рамалық құрылым
ISO 4335-1979 - Процедура элементтері
ISO 6159-1980 - Процедураның теңгерімсіз сыныптары
ISO 6256-1981 - теңдестірілген процедура сыныптары
ISO IEC 13239: 2002, қолданыстағы стандарт осы сипаттамалардың барлығын ауыстырды.
HDLC бұл үшін шабыттандырушы болды IEEE 802.2 ЖШҚ протоколы қолданылады, және ол МЖӘ а-ға қосылу үшін көптеген серверлер қолданатын синхронды желілерде WAN, көбінесе ғаламтор.
Ұқсас нұсқасы басқару арнасы ретінде қолданылады Электрондық тасымалдаушы (E1) және SONET көпарналы телефон желілері. Cisco HDLC HDLC кадрлаудың төмен деңгейлі әдістерін қолданады, бірақ стандартты HDLC тақырыбына протокол өрісін қосады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жақтау
HDLC жақтаулар берілуі мүмкін синхронды немесе асинхронды сериялық байланыс сілтемелер. Бұл сілтемелерде кадрдың басы мен соңын белгілейтін механизм жоқ, сондықтан әр кадрдың басы мен соңын анықтау керек. Бұл фреймді бөлгіш ретінде биттердің ерекше тізбегін қолдану арқылы жасалады, немесе жалау, және жалауша ретін кадрдың ішінде ешқашан көрмейтіндігіне көз жеткізу үшін деректерді кодтау. Әр кадр жақтауды бөлгішпен басталады және аяқталады. Жақтаудың соңындағы жақтауды бөлгіш келесі кадрдың басталуын да белгілеуі мүмкін.
Синхронды және асинхронды сілтемелерде жалаушалар тізбегі 01111110 екілік болып табылады немесе оналтылық 0x7E, бірақ егжей-тегжейлі басқаша.
Синхронды жақтау
Жалауша дәйектілігі қатарынан алты алты биттен тұратындықтан, басқа деректер кодироваланады, бұл қатарда ешқашан бес биттен аспайтындығына кепілдік береді. Мұны жасайды бит фарш: кез келген уақытта жіберілген мәліметтерде қатарынан 1 бит пайда болған кезде, деректер кідіртіліп, 0 бит жіберіледі.
Қабылдаушы құрылғы мұның жасалатынын біледі және қатардағы бес 1 битті көргеннен кейін алынған 0 биттен кейінгі 0 бит алынып тасталады. Егер оның орнына алтыншы бит 1 болса, бұл жалауша (егер жетінші бит 0 болса) немесе қате (егер жетінші бит 1 болса). Екінші жағдайда, жалауша келесі көрінген кезде қайта бастау үшін кадрларды қабылдау процедурасы тоқтатылады.
Бұл бит-фарш сигнал берудің жеткілікті санын қамтамасыз етудің екінші мақсатына қызмет етеді. Синхронды сілтемелерде деректер болады NRZI кодталған, сондықтан 0-бит жолдағы сигналдың өзгерісі ретінде беріледі, ал 1-бит өзгеріссіз жіберіледі. Осылайша, әрбір 0 бит қабылдауға мүмкіндік береді модем оның сағатын а арқылы синхрондау фазалық құлып. Егер қатарда 1 бит көп болса, қабылдағыш санауды жоғалтуы мүмкін. Бит-толтырма деректерді беру кезінде алты биттік уақытқа минимум бір ауысуды, ал жалаушаны жіберу кезінде жеті биттік уақытқа бір ауысуды қамтамасыз етеді.
Қарапайым немесе толық дуплексті синхронды сілтеме бойынша кадрлар берілмеген кезде, рамка бөлгіш сілтеме бойынша үздіксіз беріледі. Бұл бастапқы күйге байланысты екі үздіксіз толқын формаларының бірін жасайды:
HDLC спецификациясы рамалық бөлгіштің соңындағы 0-битті келесі рамалық бөлгіштің басымен бөлісуге мүмкіндік береді, яғни 011111101111110. Кейбір жабдықтар бұны қолдамайды.
Бірнеше таратқыштар бір сызықты бөлісетін жартылай дуплексті немесе көп тамшылы байланыс үшін желідегі қабылдағыш ешқандай таратқыш белсенді болмаған кезде кадрлар аралық кезеңінде үздіксіз 1-разрядты көреді.
HDLC алдымен байт деректерін ең аз битпен жібереді (шатастыруға болмайды) кішкентай ендиан көп байтты өрісте байттарды ретке келтіруге сілтеме жасайтын тапсырыс).
Асинхронды жақтау
Стандартты сияқты асинхронды сериялық байланысты қолданған кезде RS-232 сериялық порттар, синхронды стильдегі биттерді толтырудың бірнеше себептері орынсыз:
Өтпелердің жеткілікті санын қамтамасыз ету үшін биттерді толтыру қажет емес, өйткені бастау және тоқтату биттері мынаны қамтамасыз етеді:
Себебі деректер NRZ NRZI кодталғаннан гөрі тарату үшін кодталған, кодталған толқын формасы әр түрлі,
RS-232 биттерді 8-топқа жібереді, бұл бір биттерді өте ыңғайсыз етеді және
Сол себепті жалаушаны арнайы кодтау қажет байт; бірнеше байттың үстінде жатқан бит үлгісі туралы алаңдаудың қажеті жоқ.
Оның орнына асинхронды жақтау бақылау-октет мөлдірлігін қолданады, оны байтпен толтырунемесе октет салмасы . Рамалық шекара октеті - 01111110, (0x7E дюймі) оналтылық белгі). Басқару октеттен қашу, 0x7D мәніне ие ( 10111110 биттік тізбегі, өйткені RS-232 ең аз мәнді битті жібереді). Егер берілген екі октеттің кез-келгені жіберілген деректерде пайда болса, қашу октеті, содан кейін бастапқы октеті беріледі бит 5 төңкерілген. Мысалы, 0x7E байты 0x7D 0x5E (10111110 01011110) түрінде беріледі. Басқа сақталған сегіздік мәндері (мысалы XON немесе XOFF) қажет ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz