Web сайт құрудың технологиялары

МАЗМҰНЫ

Тақырыптың өзектілігі : Қоғамның ақпараттануы бүкіл дүние жүзінде шексіз ақпараттық кеңістік қалыптастыра отырып, өндірісті, білім беруді және адамдардың тұрмыс-тіршілігін түбегейлі өзгертуде. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар және ғаламдық Internet желісінің дамуы еліміздің халық шаруашылығының барлық салаларындағы қызметтің тиімділігін недәуір арттыруға мүмкіндік беріп отыр. Бүгінде әлемнің 200-ден астам елі электрондық үкімет қалыптастырып отыр. Қазақстан Республикасында “электрондық үкіметтің” пайда болуы ашық құқықтық қоғамның, азаматтар мен мемлекеттік органдар арасындағы екі жақты қатынасты талап ететін интерактивті қызметтер көрсетудің тәжірибелік механизмі болып табылады.

Компьютерді және басқа да ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану дағдыларын меңгеру қазіргі өмірдің ажырамас бөлшегіне айналып отыр.

Әйтсе де, бүгінгі таңда Қазақстанда қалыптасып отырған ақпараттық кеңістік біртұтастығының жоқтығымен, ақпараттың біркелкі таратылмауымен, халықтың Internet-ке қол жеткізудегі, Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану дағдыларын меңгерудегі теңсіздігімен сипатталуда.

Бүгінгі күнде Интернет үшін анимация жасайтын дизайнерлерге программалық құралдар онша көп те емес. Тіпті аз болмақ тұрмақ, осы Flash технологиясын жалғыз ғана шешім деп батыл айтуға да болады. Себебі, желідегі мультимедиа үшін тек Flash - технологиясы өзінің өміршеңдігін дәлелдей алды. Және де онымен бәскелесе алатын әлдебір технология әзір көрінбей тұр. Не дегенмен де Flash технологиясы, MS Word текстік редакторлардың эталоны болып табылса, ол да анимация саласында сондай эталон болып кетті. Алайда бұл тамаша технологияның пайдаланылатын облысы Интернетпен ғана шектелмейді. Қарапайым мультипликация үшін де тамаша құрал. Соңында, Flash - технологиясы қарапайым векторлық редактор ретінде де айтарлықтай қолайлы программа.

Интернет жүйесі кейбір технологиялардың жаңаруын тездетті. Программалардың жаңа версияларының шығу аралығы азайды: олар бірінен соң бірі шығып жататын, және әрбір жаңа басылымы алдыңғы басылымынан айырмашылығы айтарлықтай көп болатын. Ең көп таралған технологиялар мұндай өзгеріске көбірек ұшырайтын. Тіпті мынадай қағида шығаруға да болады: технологиялар неғұрлым көп қолданылса, ол соғұрлым тез жаңарады. Бұл жерде, әрине, программа шығарушының қаржылық мүмкіндігі де әсер ететінін айта кеткен жөн. Алайда көптеген қатардағы пайдаланушылардың сын-пікірі де маңызды роль ойнайтынын ескерген жөн.

Дипломдық жұмыс тақырыбының маңыздылығы зерттеліп отырған көріністің кең таралуымен және қаралып отырған саланы жетілдіруге арналған сипаттамалар қажеттілігімен байланысты.

Дипломдық жұмыстың зерттелетін пәні Web сайт құрудың жаңашыл технологияларын қолданып сайт құру процессі болып табылады.

Cайтын құру процессі өзі бірнеше бөліктен құралған:

• тақырыптық әдебиеттер зерттеу;
• керек программалық жасақтаманы іздеу және оны дайындау;
• Интернет желісінде домен сатып;
• cайт үшін хостинг жалдау;
• сайтты ақпаратпен толтыру.

Дипломдық жұмыстың мақсаты : Жаңашыл технологияларын қолданып сайт құру. Сайт құруда Apache веб-сервері, MySQL мәліметтер қорын басқару жүйесі, PHP тілі және Flash технологиясы пайдаландым. Сонымен қатарсайтты түзету жұмыстары үшін Adobe Drewamawer CS3 және суреттер үшін Adobe Photoshop CS5 редакторын пайдландым.

Сервер - ол броузерге компьютердегі сайт хостерлерді көруге мүмкіндік беретін программа. Сонымен қатар, бұл программалар пошта, оны тарату және т. с. с. басқарады. Бірақ бұлар қандай да болмасын PHP, SSI, ASP, MySQL және тағы басқа программалау тілдерін немесе скрипттерді қолданған кезде таптырмайды. Осының бәрі сервер программалары мен арнайы модульдердің болғанын талап етеді.

Бұл мақсатқа жету үшін дипломдық жұмыстың мәселелерін шешу керек:

• Жаңашыл технологиялары туралы теориялық материалдарын оқу;
• сайттың қажеттілігін негіздеу;
• сайт жасауға арналған интернет технологияны талдау және олардың арасынан айрықшасын таңдау;
• жасалған жұмыстың нәтижелігіне баға беру.

Дипломдық жұмыс орындау барысында шетелдік және ұлттық теориялық концепциялар, интернет мамандырылған құралдар қолданды. Кездесетін мәселерді шешуге арналған теорилық жұмыстар зерттеліп, алынған мәліметтер осы диплом жұмысында талқыланған.

Жұмыстын жасалу процесі барысында берілген мәселерді шешу үшін логикалық әдістер, жүйелік, статистикалық әдістер, соған қоса мәлімет жинау және өңдеу әдістері қолданылған. Жұмыстың зерттелу негізі ретінде берілген мәселерді шешу үшін жүйелік және комплексті амал қолданатын жалпы ғылыми әдіснама алынды.

Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, қолданылған әдебиет тізімінен, қосымшадан құралған.

1. Интернет және web-сайт туралы түсінік

Бұл мәселені талқыламас бұрын ал дегенде сайттардың қолданылу ерекшелігі және оның құрылымын мақсаттары бойынша жіктейік.

Сайттардан ақпарат алу үшін немесе есептерді орындау үшін жасалғандығы жайлы анықтап барып оның түрлеріне сипаттама береміз. Кей жағдайда құжатты-бағытталған және мәселелік (өрнектер) ерекшеліктеріне сәйкес айыруға болады. Құжаттық бағытталған немесе ақпараттық сайттар қолданушы үшін ақпаратты алу, бірақта интерактивтік жағынан шектеулі ғана мүмкіндігі бар болады. Қолданбалы немесе бағдарламалық бағытталған сайттар қолданушыға ақпарат алмасу немесе қандай да бір әрекеттерді жасауға мүмкіндік береді. Мысалы, банкілік шоттан ақша аудару. Ал гибериттік сайттарда барлық функция түрлері бар. Гиберидтік сайт түрі қазіргі кезде ерекше дамысын табуда[1] .

Динамикалық құрылымды сайт

Жазу

1 ден

100

сұраныс

сұраныс

сұраныс

---

---

Сурет 1. 1. WEB сайтқа номенклатура

Мұндай категорияларға электрондық комерциямен айналысатын сайттар жатады.

- Қоғамдық сайт : Мұндай сайттарда мемлекеттік ақпараттар және жаңалықтар көрсетіледі. Мұндай сайттарда операцияларды байланыстыруға байланысты қолданушылар арасыннан өз ара әрекеттеседі.

- Қызықты сайттар : Мұндай сайттар ойындар немесе басқада интерактивті тіл қызықтаушылық үшін құрылады. Сайттарды ұйымдастыру негіздеріне сүйеніп бөледі. Олар қандай да бір жағдаймен төлем төлейді немесе басқадай жағдайлармен қолдаулар көрсетеді. Мұндай түрлерге сайттың негізгі түрін алып негіз етіп салыстырамыз.

- Сауда сайттары : Сауда жасауға, елмен қарым-қатынас жасауға, өз тауарларын жарнамалауға арналған сайттар және мұндай сайттар көмегімен электрондық коммерция мен тікелей айналысады.

- Мемлекеттік сайттар : Мұндай сайт түрлеріне мемлекеттік жоғарғы органдар, мемлекеттік органдар жатады. Сайттың негізгі мақсаты қоғамға немесе заңға бағынышты болу, қажеттілігін қанағаттандыру.

- Білім сайттары : Мұндай сайттар әр түрлі білім орындары университет, жоғарғы оқу орындары, мектептер сияқтылар жатады. Бұл сайт зерттеу және білім орындарын таныстыру мақсатында көптеп қолданылады.

- Филантроптық сайттар : Филантроптық сайт коммерциялық емес сайттар немесе жеке адамдар, қоғамдық қарапайым мекемелер жатады.

- Персональды сайттар: Бұл сайтқа кез-келген тұлға немесе адамдар тобы, кез - келген мақсатта жасалады. Олар еркін тақырыпта кез- келген жағдайда болуы мүмкін.

- Сайттарды классификациялау күрделі мәселе. Мысалға, білім сайттары кей жағдайда басқадай мемлекеттік сайттарға кіруі мүмкін.

- Визуальды классификациялар : Визуальды ерекшелігі мен сайттарды ерекшелейтін болсақ, біз диапозон мен жұмыс жасайтын боламыз. Сайттың енді бір жағына текстік құрамына көпрек мән береміз. Бірақта тек мәтінге ғана емес графикалық таныстырулар және бейнелерге көбірек көңіл бөлінеді. Internet-те 4 ең көп таралған дизайнерлік мектептер орналасқан.

- Текст бағытталған сайттар : Мұндай сайттардың тексттік құрамына көбірек мән беру қажет. Мұндай сайтты жөндеу қиынға соқпайды, дизайыны онша қиын емес өте қарапайым.

- GUI түріндегі сайттар-: (Graphic User Interface) бұл сайт түрі қолданушы сайт интерфейсі мен байланысты, бағдарламалық жобалық жабдақтауы кіреді. GUI-бағытталған ортасында қарапайым сайттар бар. Басқаша айтқанда GUI-ге қосылатын компанентке байланысты.

- Метафоралық сайттар : Метафоралық сайттар көбінесе өмірлік мысалдардан алынады. Мысалы, дизайн машиналарға байланысты болуы мүмкін. Метафоралық сайттар жалпы жағдайда визуальды немесе интерактивті емес болады.

Тәжірибелік сайттар: Мұндай сайтты жасаушылар, көрсетілген нормалдардан артық жасайды. Мұндай сайттарда шығармашылық жағдайына көбірек мән береді. Бұл дизайнерлік жағынан көптеген сайттарда қолданылады.

WEB-дизайндағы экрандық өлшем, бет өлшемдерін таңдау сайттың ең негізгі элементтерінің бірі беттер болып саналады. WEB беттер бір сайттың шектеуінде өзгеруі мүмкін. Беттердің көптігіне зерттеулер жасайтын болсақ беттерді бірнеше негізгі түрлерге бөліп қарастаруға болады. Мысалға, үй беттері, іздеу беттері, құрамды бет тағы сол сияқтыларды атап өтуге болады.

Беттердің үлкен кішісіне оның өлшемдеріне көптеген WEB-дизайн жасаушылары пікір таластырып келген. WEB-дизайндағы беттің жалпы көлемі белгілі ерекшеліктерге сәйкес жасалса ол адамның жұмыс жасау мүмкіндігін арттырады. Бетті жасау кезінде дизайнер ал дегенде оның негізгі түрлерін және оны жасау үлгісіне мән беру керек, және жасалып жатқан бетте ең маңызды ақпараттардың түгелдей сиып тұруы қажет. Ең негізгі шығармашылық белгілері беттің қарапайым көрінуімен қатар өзіндік ерекшеліктерін сақтап тұрады. Дизайнның мақсаты көрнекілік ғана емес қолданушыға жұмс жасап отырған кезде қиындықтар туғызбау.

Жалпы бет деген не ? Бет дегеніміз WEB-сайттың негізі, басқаша айтқанда бет броузерлық терезеге шығатын сол бет. Бір бет URL-дың бір бетіне сәйкес келеді. Бүгінгі күнде барлығы оңай емес.

URL броузер терезесіне бір неше бетті қатар жүктей алады, және де WEB беттер бір неше ұсақ терезелерге бөлінген болуы мүмкін немесе фреймдерге. WEB сайыттарда жасалған әр бір бөлшек өз мәнін өзіне сақтап тұруы қажет, ол бөлшектердің әр қайсысын біріктіру кезінде өте көңіл бөлерліктей бір бірліктегі бет пайда болады. WEB-сайытты құру кезінде көңіл бөлетін маңызды мәселе әр беттерге жіберген сілтемелер қажетті ақпараттар сақтап тұрған болуы қажет, және қолданушы сол беттің құрылымын барымен қабылдап алу керек. Дизайнер үшін әр түрлі бөлшек жасау қажеттігі туады. Ол бөлшектер өз ара тең емес, кей біреулері үлкен бөлшектерден тұратын болса ал кей біреулері ұсақ бөлшектерден тұратын болады[2] .

WEB беттер теориялық жағынан шексіз ұзын және кең болады. Басқаша айтқанда шексіз үлкен өлшем. Бұндай жағдайда қолданушыға қолайсыздық тудыруы мүмкін және баспаға шығару үшін тиімсіз. Сондықтан осы себептерге байланысты беттің өлшемі болуы тиісті. WEB-сайттың бетін таңдағанда сол бетке орналастырылған ақпаратқа байланысты жасалады. Егер қолданатын ақпарат көп болса бет үлкен болады, ал егерде ақпарат аз болса онда бет кішкентай болады. Егерде беттердің өлшемін шектейтін болсақ кей қажетті ақпараттарды жеке-жеке бөлшектерге бөлу керек болады. Бұл жасаушы үшін ең қолайсыз жағдай.

Жалпы компьютерлік өлшемде беттің көлемі 640 x 480 нүктелік, 800 x 600 нүктелік, 1024 x 768 нүктелік, 1280 x 1024 және 1600 x 1200 нүктелік өлшемінде болады. Кей жағдайда экрандардың өлшемі өте үлкен болады. Мысалға, WEBTV немесе Palm сияқтылар. 1. 1 кестеде ең кең таралған беттер өлшемі көрсетілген. Осы беттердің өлшемдеріне сәйкес қазір WEB беттердің дизайыны жасалады.

Кесте 1. 1. Экран бетінің өлшмдері

Жасаушы үшін дизайынның өлшемі өте маңызды роль атқарады. Егер қолданушының қолданып отырған компьютерлік экран беті стандартты болсада ол броузерлік бетте бүкіл экран бетін алауы мүмкін емес.

Жасаушы үшін экран өлшеміне сәйкестіріп жасаудың енді бір себебі қолданушы ол беттерді оңды, солды аударып жүргізуді онша ұнатпайды. Сондықтан қолданушы бетін түгелдей көрінісін қажет етеді.

Ереже: Беттерді өте кең жасау қажет емес. Ол қолданушыға қолайсыздық тудырады. Егер беттің ені емес ұзындығы сәйкес келмейтін болса онда ол онша қиын емес, қолданушы мұндай жағдайда беттің көрінісіне қарай әрекет ететін болады.

Жалпы статистика бойынша қолданушы көбінесе алғашқы бетте көрген қажетті және маңызды ақпараттқа ғана көбірек көңіл бөледі. Экрандық бетінен артық шыққан контрольдық нүктелерді (бүкпе яғни ағылшын тілінде Sold) атап үйренген баспалық дизайнда оны фальц деп атайды.

Ереже: Негізгі элементтерді көрінетін жерге орналастаруыңыз маңызды болуы.

Шрифт өлшемдері: Жапы бағдарламалар жүйеде қандай бір мәтінге шрифт өлшемін тоқтату үшін пункт (point) атты бірлікті қолданамыз. Пункт 1/72 дюйм қлшем бірлігімен өлшенеді. Беттерде мәтін өлшемдерін жазылған мәтіннің бастапқы нүктесінен аяққы нүктесіне дейінгі ара қашықтығын есептейді. Кей жағдайда өлшемдер экран беті немесе қағазға байланысты болады. Көп жағдайда символдың оптикалық өлшеміне Х биіктігімен есептейді. Мәтіннің көп бірлігі жолдық символдар, Х биіктік өлшеміндегі кіші шрифтілерден турады. Осынның барлығына қарамастан сайт беттерінде барлық әріптер өлшемі өз ара бірдей болады.

Бүгінгі WEB сайттардың барлығы үш негізгі элементтерден тұрады. Элементтердің барлығы клиент- сервер технологиясының жүйелік моделімен тікелей байланысады.

- Серверлердің міндеттері : Мұндағы WEB сервердің аппараттық бағдарламалық қамсыздандырулар кіреді. Бұл технологиялар қарапайым бағдарлама диапозоны PEKL-де жазылған бағдарламалардан басталып көп құрылымды Java-да жазылған бағдарламаларды қатысты деп айтуға болады. Мұнда қолданбалы технологияларда жатады. Мысалға, мәліметтер қорының базасы WEB сайттарға қолдау көрсетеді.

- Клиентік қызмет : Клиентік жағы WEB броузер және қолданылатын бағдарламалық жабдықтарды HTML, CSS және JavaScript, ActiveХ басқару элементтері және Netscape бағдарламалардың ауыспалы модульдерін атауға болады.

- Жүйе : Жүйе әр түрлі элементтермен байланысты. Олар WEB сайтты қолданушыға тасмалдау қызметін атқарады. WEB-дизайнер үшін аталмыш жүйелік ортаның техникалық аспектілері сайт құруда көптеген міндеттер атқарылады. Шынында да WEB-дизайн көптеген қызметтер жиынтығын құрайды. Сайт құру жүйелік бағдарламалаушылармен тығыз байланысты болады. WEB сайт иелері және оны тұтынушы араларындағы байланыс құралы ретінде пайдаланады. Тұтынушы және жасаушы араларындағы байланыс өзгеруі мүмкін. Жасаушылар тұтынушы үшін қажетті ақпараттар мен қамтамасыз етеді. Кей жағдайда тұтынушы жасаушы туралы ақпаратты қарастырып немесе таратып жақын байланыс каналдарын құрады.

Көптеген WEB-дизайнерлерде болатын енді бір өзекті мәселелердің бірі WEB-дизайнның әр түрлі броузер және платформадағы көрінісі, олардың әр қайсысы әр түрлі HTML және сценерияларды қабылдайды. Әрбір жаңа броузер іске қосылысымен олардың міндеттемелірі мен мүмкіндіктері өзгертіліп, кеңейтіліп отырады. Бірақ ол ескі броузерінің қажеттігі жоғалады деген мәселе емес. Бірақта көп жағдайда адамдар жаңа түрін көп қолдана бермейді.

Netscape Navigator және жалпы Internet әлемінде броузерлер алдыңғы орында жүреді. Netscape Navigator және Micrasoft Inetrnet Explorer қазіргі кезде 90% - ға жуық тұтынушы осы аталмыш броузерді қолданады. Олардың өз ара сайыстарының нәтижесі HTML тегилер жиыны және әр түрлі сәйкес емес технологияларды қолдану. Мысалы, бізге берілген Dynamic HTML, JavaScript және Cascading Steyle, Sleepts каскадты кесте түрлері. Басқа жағынан Netscape және Microsoft өз арасындағы бәсекелестегі WEB ортасын дамытуға көп үлесін қосты сурет 1. 2. Жалпы броузерлер түрлері көп. Кей жағдайда Netscape және Explorer-дің де кемшіліктері кездесіп жатады. Мұндай жағдайда басқа брозерлердің артықшылықтарын еске алады.

Web орта

Басқадай серверлік процестер

Басқа клиентер процесстері

Трафиктік проблемалар

Қолданушы әсері

Клиенттің аппараттық жабдықтау жылдамдығы жады, экран рұқсаттама, өзіндік қолдау жүйелік адаптор. Клиенттік бағдарламалық жабдықтың, операциялық жүйе. Браузер клиенттік жады технология HTML/XHTML, CSS, JavaScript

Аппараттың серверлік жабдықтау орталық процессор жүйе жаддамдығы.

Жады: диск жылдамдығы серверлік жағында технологиялар CGI жүйелік модель, Java модель. Клиент жадындағы (ASP, PHP және т. б)

Қолданушы протоколы

Сурет 1. 2 WEB ортасы

American Online броузері : AOL-қолданушылары мүмкін болатын жағдайға байланысты әр түрлі броузерінің бірін қолданады. (платформаға байланысты және AOL бағдарламалық қамтамасыздандыруға тікелей байланысты болады, кейбіреулері HTML-дің ең кіші мүмкіндігін қабылдайды[3] .

Олар барымен базар болады. Дизайнда дәл анықталған ереже жоқ. Негізгі мақсаты беттің құрамындағы ақпаратты максимальды дәрежеде тұтынушыларға тез арада жеткізу. Оларды жасау үшін жаңашыл технологияларды мүмкіндігі болғанынша қолдану. Нағыз дизайнерлердің шешімі тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру, және сайт қалай жұмыс жасайтығындығына көз жеткізу.

American Online-ның ең соңғы версиясы 4-нші версия болып табылады. Мұнда Micrasoft Inetrnet Explorer броузерінің адаптирленген версиясын қолданады. Тек мәселе AOL-прокси серверінде және сурет қысу әдістеріне байланысты болады. AOL-да қолданылатын бейнелерді қысуға арналған әдістер. JPEG графикалық бейнесімен мәселе туындайды. Тағы бұл броузерде Java және CSS-ды қолдану мүмкін емес.

WEBTV-біздің пәтерлерге WEB-ті қарапайым телевизорлар көмегімен әкеліп қосады. TV-де WEB- ді көшіру үшін арнайы дайындалған броузерлер қолданылады. Ол синтаксистік анализді HTML-3, 2 стандартына сәйкес жасаған. Мұнда фреймдерді көру мүмкін. Script, Active X немесе кез - келген басқа форматтарды қабылдай алады.

Беттерді өңдеп жасауда дисплейдің көптігі және оны көру шарттары қандай әсер етуі мүмкін деген сұрақ туындайды. Адамдардың көбі дисплейді оның өлшемімен ғана анықтайды. -дизайнға дисплейдің әсері өздік мүмкіндіктеріне тікелей байланысты. Бірақта айырмашылығы мұнда ғана емес екендігін білу анық қажет. Кейбір адамдар сайтты телевизор экранынан көруі де мүмкін. PDA көру мүмкіндігін емес (Personal Digital Assinant - Персанальды Сандық Секраторь) немесе ұялы телефон бетінен көруге мүмкін емес.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс