Аналитикалық шот

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы:Бухгалтерлік шоттар мен екі жақты жазу

Дәріс мақсаты шоттардың мәні мен құрылымын, синтетикалық шоттар мен аналитикалық өзара байланыстарын, екі жақты жазудың мәнін ашып көрсету және бухгалтерлік есептің шоттар жоспарына сипаттама беру.
Шоттар бухгалтерлік есеп объектілерін және шаруашылық операцияларын жүзеге асыру барысында оларда болатын өзгерістерді жүйелеу және олардың ағымдық жағдайларын көрсетуге арналған.
Жүйелеу экономикалық жағынан ұқсас шаруашылық қаражаттары мен олардың қалыптасу көздерінің әрбір топтарына жеке шоттар ашумен қамтамасыз етіледі.
Шоттың онда есепке алынатын объектіге сәйкес келетін аты және кодтық белгісі болады.
Шаруашылық қаражаттарындағы және олардың қалыптасу көздеріндегі өзгерістерді (көбеюі немесе азаюы) көрсету үшін шот дебет және кредит деп аталатын екі бөліктен тұратын кесте түрінде көрсетіледі.
Бухгалтерлік шоттар баланспен өзара байланысты: олар баланс баптары негізінде ашылады және келесідей түрлерге бөлінеді:

Активті шоттар;

Пассивті шоттар.

Активті шоттар ұйымның шаруашылық қаражаттарының бар екендігін және онда болған өзгерістердің ағымдық есебін жүргізуге арналған.
Активті шоттар бойынша есептік кезеңнің соңындағы қалдық сол есептік кезеңнің басындағы бастапқы қалдыққа дебеттік айналымды қосып кредиттік айналымды шегеру арқылы есептеледі, яғни келесі формула түрінде көрсетуге болады:

СҚ = БҚ + ДтА - КтА.
Активті шоттардағы қалдық тек қана дебеттік немесе нолге тең болады.
Пассивті шоттар ұйымның шаруашылық қаражаттарының қалыптасу көздерінің (меншікті капиталы мен міндеттемелерінің) бар екендігін және онда болған өзгерістердің ағымдық есебін жүргізуге арналған.
Пассивті шоттар бойынша есептік кезеңнің соңындағы қалдық сол есептік кезеңнің басындағы бастапқы қалдыққа кредиттік айналымды қосып дебеттік айналымды шегеру арқылы есептеледі, яғни оны келесі формула түрінде көрсетуге болады:
СҚ = БҚ + КтА - ДтА.
Пассивті шоттардағы қалдық тек қана кредиттік немесе нолге тең болады.

Бухгалтерлік есепте пайдаланылатын барлық шоттар мәліметтерді топтастыру көлемі бойынша екі негізгі түрге бөлінеді.
1. Синтетикалық шоттар;
2. Аналитикалық шоттар.
Синтетикалық шоттар - бұл шаруашылық қаражаттарын, олардың қалыптасу көздерін және шаруашылық үдерістерін жалпылама түрде көрсетуге және ірі топтарға топтастыруға арналған шоттар.
Бухгалтерлік есептің типтік шоттар жоспарында көрсетілген шоттардың барлығы синтетикалық шоттар болып табылаы. Синтетикалық шоттар бойынша жүрізілген есеп синтетикалық есеп деп аталады. Ол тек қана ақшалай өлшем түрінде жүргізіледі.
Бірақ ұйымның шаруашылық қызметін жедел басқару және бақылау жүргізу үшін синтетикалық есеп мәліметтері жеткіліксіз болып табылады, яғни ақпараттарды неғұрлым бөлшектеп көрсететін мәліметтер қажет болады.
Аналитикалық шоттар экономикалық мәні бойынша бірдей топтарға топтастырылған шоттарды бөлшектеп көрсутуге арналған шоттар. Олар синтетикалық шоттарды дамытуға арналған. Аналитикалық шоттар бойынша жүргізілген есеп аналитикалық есеп деп аталады.
Аналитикалық есепте есептік өлшемдердің үш түрі де пайдаланылады. Себебі, бұл есеп мәліметтері негізінде шаруашылық қаражаттарының әрбір түрлері бойынша нақты мәліметтерді алуға болады.
Аналитикалық есеп бақылау қызметін де орындайды, өйткені, есептің бұл түрінде қорлар тек сомасы бойынша ғана емес, сонымен бірге натуарлды өлшемдерде көрсетілетін саны бойынша да есептеледі.
Аналитикалық есеп синтетикалық есепті ары қарай бөлшектеп көрсетеді. Бөлшектеу деңгейі басқару талаптарына байланысты әртүрлі болып келеді. Барлық шоттар аналитикалық есепті жүргізуді талап етпейді.
Аналитикалық есепті жүргізуді талап етпейтін шоттарды жай шоттар деп атайды. Мысалы, Касса, Банктегі ағымдық шот және т.б.
Ал аналитикалық есепті жүргізуді талап ететін шоттарды күрделі шоттар деп атайды. Мысалы, Шикізаттар мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.