Тауар сапасын арттыру концепциясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

І. ЖАНСҮГІРОВ АТЫНДАҒЫ ЖЕТІСУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУ ФАКУЛЬТЕТІ
ҚАРЖЫ МАМАНДЫҒЫ

РЕФЕРАТ
Маркетингтің теориялық негіздері мен тұжырымдамалары

Орындаған: Ниязханова Гульназ Сериккажиевна
ҚҚс 131 группа

Талдықорған 2020
Жоспар
Кіріспе 2
Негізгі бөлім 3
Маркетингтің теориялық негіздері мен тұжырымдамалары 4
Маркетингтік зерттеу ерекшеліктері 8
Қазақстандық маркетинг ерекшеліктері 10
Қорытынды 15
Пайдаланылған әдебиеттер 16

Кіріспе
"Маркетинг" терминi ағылшынша "market" (нарық) сөзiнен шыққан және дәл мағынасы нарықпен байланысты кәсiпкерлiк әрекеттi бiлдiредi. Маркетингтiң көптеген анықтамалары бар. Маркетингтi экономикалық үрдiс ретiнде, шаруашылық қызметi ретiнде, бизнес концепциясы ретiнде бiрнеше аспектiлерi қаралады. Экономикалық процесс ретiнде маркетинг дегенiмiз тұтынушыға қарай жылжытуға бағытталған тауарды кiм шығарғанын (өндiрушi), кiмге арналғанын (тұтынушы), және осыған байланысты басқа да қызметтердi атқаруға бағытталған iс-әрекет деп айтуға болады. Осы аспектiде маркетинг нарықта жүрiп жатқан қатысушылардың арасында тек тауарлық қана емес, ақпараттық айырбасты жүргiзушi, оны реттеушi құрал болып табылады.
Маркетингтi шаруашылық қызметi ретiнде қарастыратын болсақ, өндiрiс мақсатына жету үшiн бiрнеше қызмет атқарады. Оның iшiнде ең негiзгiлерi-өндiрiстi бастауға фирманың дайындығы, өнiмнiң шығарылуы, қаржылық экономикалық жағдайын қамтамасыз ету. Маркетингке бизнес концепциясы ретiнде мынадай анықтама бередi. Маркетинг- айырбас арқылы мұқтаждық пен қажеттiлiктi қанағаттандыруға бағытталған адам қызметiнiң түрi. Бұл аспектiде маркетинг нарықты жан-жақты, жүйелi зерттеуге, тұтынушылардың нақты қажеттiлiктерiн және талғамдарын табуға, оларға өндiрiстi бейiмдеуге бағытталады.
Маркетингтің теориясы мен тәжірбиесін зерттеу, оларды сынай ұғынып, мағынасына жетіп, фирмаға қатысты маркетингті авторлық түсіндіруін қалыптастыруға, оның қағидаларын, әдістері мен міндетті қызметтерін сипаттауға мүмкіндік береді. Маркетинг - бұл нарықты жан-жақты зерттеу негізінде тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыру жолымен бәсекелестік қабілеттілігін арттыру арқылы пайда табуға бағытталған тұжырымдама және маркетингтің екі жақтылығын бөліп көрсетеді, ол екі маңызды аспектілерден, тұжырымдамадан және іс-әрекеттен тұрады.

Негізгі бөлім
Маркетинг дегеніміз айырбас арқылы сатып алушылардың қажетін, тілегін қанағаттандыруға бағытталған менеджер қызметінің бір түрі. Маркетинг атқаратын міндеттер менеджер стратегиясы мен тактикасын анықтай алады. Маркетингке орыс тілінде балама сөз жоқ. ``Маркетинг ағылшындардан шыққан, нарық деген ұғымды білдіреді. Маркетинг жөніндегі белгілі теоретик Ф.Котлер маркетинг мақсатын төрт альтернативті жауаптар арқылы анықтайды.
Қажеттіліктің барынша толық қанағаттандырылуы
Мүмкіншілігінше тұтынымды толық қамтамасыз ету
Тұтынушылардың өз еркінше кең көлемде таңдап алуына жетуі
Өмір сүру сапасын барынша жақсарту.
Демек, маркетинг философиясы деп отырғанымыз, тұтынушыларды неғұрлым барынша толық қанағаттандыру арқылы табыс таба білу. Маркетинг 1906 жылдан бері кең қолданылып келеді. Осы уақыт ішінде батыс елдерінде маркетингтің бірнеше концепциялары пайда болды. Сол концепцияларды бес топқа бөліп қарауға болады.
Өндіріс концепциясы - өндірісті жүргізуге күш салу, тырысу.
Тауар сапасын арттыру концепциясы
Өнімді өткізу концепциясы
60-жылдардың орта кезінде маркетингтің өзіндік концепциясы пайда болды, басты мақсат - тұтынушыларды қанағаттандыру.
Бүгінде дамыған елдерде отандық маркетингтің концепциясы қолданылады. Оның негізгі бағыты, тек кез келген қажеттілікті білу емес, адамға ең қажетті, ақылмен ойланған, саналы қажеттілікті тану, білу және соны талдау.
Маркетингтің қажеттілігі дамыған экономикадан туындайтын жаңа талапқа әсіресе, ондағы өндіріс құрылымының жетілуіне, жіктелуіне, нарықтың тауар массасымен толығуына, өндірушілердің шиеленіскен өзара бәсекесіне тығыз байланыста болады.

Маркетингтің теориялық негіздері мен тұжырымдамалары
Маркетинг - бұл ұйымдағы әрбір қызметкердің ойлауын түбегейлі өзгертуді талап ететін бизнес философиясы. Осы тұжырымдамадағы маркетингтің мәнін терең түсінбегендіктен отандық компания басшылары, қызметкерлері көп қателеседі. Олар маркетинг бөлімін құрумен, өткізуді нығайтумен, жарнама кампанияларын өткізумен, немесе ақпараттық проспектілерді жаңартумен ғана шектеледі. Мұндай компаниялар маркетингтен гөрі өткізуге бағдарланған болып табылады. Маркетинг теориясы экономикалық ғылым жүйесінің қалыптасуымен тығыз байланысты. Маркетингті тереңдетіп зерттеу тек нарық, айырбас, тауар, сұраныс, қажеттілік сияқты экономикалық категориялардың мәнін түсіну негізінде ғана болуы мүмкін. Бұл түсініктер маркетингтің прагматикалық теориясының даму негізі болып табылады.
Нарық ұғымы экономикалық категориялардың кең тараған түрінің бірі екеніне қарамастан, оның бірыңғай анықтамасы жоқ. Алғашқы кездерде нарық базар, сату орны ретінде қарастырылды. Қоғамдық еңбек бөлінісінің тереңдеу шамасына қарай, маркетинг түсінігінің мәні дамып, неғұрлым күрделі мағынаға ие болды. Осыған орай, нарық түсінігінің көптеген анықтамаларын екі топқа бөлеміз. Бірінші топқа жататын анықтамалар нарықтың саяси-экономикалық мазмұнына орай, оны еркін кәсіпкерлікке және мемлекеттің рөлін шектеуге негізделген қоғамдық өндірісті ұйымдастырудың әдісі ретінде қарастырады. Екінші топтағы анықтамалар нарықтың нақты экономикалық мазмұнына сүйеніп, оны тұтынушылар мен жабдықтаушыларды айырбас мақсатында кездестіретін механизм ретінде сипаттайды. Бұл жағдайда нарық тауарлар мен қызметтерге сұраныс пен ұсыныстың арақатынасын анықтауға мүмкіндік беретін механизм ретінде қарастырылады. Маркетинг жүйесінде нарық - нақты және әлуетті (потенциалды) тұтынушылардың жиынтығы. Нарықты тауарды сатып алу мүмкіндігі және қажеттіліктері бар тұтынушылар құрайды. Сондықтан маркетингтің басты міндеті тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін айқындау және қанағаттандыру болып табылады. Практикалық маркетингте нарық категориясының нақты сипаты бар және оның параметрлерін сандық түрде өлшеуге болады.
Тауар - маркетингтік бүкіл іс-әрекеттің қозғаушы күші, оған байланысты маркетингтің саясаты мен стратегиясы жасалады. Тауарға маркетингтік тұрғыдан қарау ең алдымен оның тұтыну ерекшелігімен нақты бір қажеттілікті қанағаттандыратын мүмкіндігін ескеруді керек етеді. Тауар - бұл адамдардың нақты қажеттіліктерін қанағаттандыратын және айырбасқа түсетін өнім. Тауарлар материалды (шикізат, машиналар, құрал-жабдықтар, азық-түлік) және материалды емес (қызмет, идеялар) сипатта болады. Тауардың пайдалылығы және оны жасаушылардың барлық жұмсалған күш-жігері маркетинг теориясында маңызды орын алатын айырбас барысында айқындалады.
Айырбас - өндірушілер мен тұтынушылардың арасында баламалы (эквивалентті) негізде жүзеге асырылатын қоғамдық байланыс түрі. Айырбасқа екі немесе одан да көп жақтың қатысуы керек, олардың әрқайсысында құндылығы бар тауар және сонымен қатар айырбасқа түсу ниеті болуы тиіс. Екі немесе одан да көп жақтың тауармен айырбас жасауы трансакция немесе мәміле деп аталады.
Мәміле - белгіленген шартқа байланысты тауар мен қызметті (жеткізу) іске асыру үшін екі немесе бірнеше жақтардың өзара келісімі. Мәміленің екі түрі бар: біріншісі ақшалай, мұнда тауарлар ақшаға айырбасталады, екіншісі бартерлік, ол ақша қаражаттарынсыз тек тікелей тауар айырбасы негізінде жүзеге асырылады. Бартерлік мәмілелер толық дамымаған нарықтарға тән. Қазақстан Республикасының нарыққа көшуінің алғашқы кезеңінде экономикалық дағдарыс, кәсіпорындардың ақшалай қаражатының жоқтығына немесе жетіспеушілігіне байланысты бартерлік мәмілелер экономикада елеулі рөл атқарды. Маркетинг жүйесінде сұранысты зерттеу - нарықты кешенді зерттеудің басты кезеңі, ол нарықтың жалпылама сипаттамаларын анықтауға мүмкіндік береді. Фирманың нарықтағы табысты жұмысы тауарға сұраныстың сипатын және күйін мұқият анықтаумен, оның өзгеру тенденцияларын білумен тығыз байланысты болады.
Сұраныс - сатып алу қабілеті бар қажеттілік. Сұраныс адамның қажеттілігін ғана емес, ең бастысы оның қажетті тауар сатып алуға қаржылық мүмкіндіктерін де білдіреді. Сұраныстың екі деңгейі бар: жалпы нарықтағы (немесе ғаламды) сұраныс және фирма өніміне (не маркасына) сұраныс. Нарықтағы сұраныс - бұл тауар нарығындағы фирма және тауар маркалары жиынтығының нақты кезең мен белгілі мекендегі жалпы сату көлемі. Өнімге (немесе маркаға) сұраныс - фирманың нарықтағы үлесіне сәйкес келетін, тауар нарығындағы сұраныс бөлігі. Сұраныс және қажеттілік түсініктері арасында тығыз байланыс, айырмашылық және қарама-қайшылық бар екенін атап өтуіміз қажет.
Қажеттілік - мағынасы кең ұғым. Сұраныс қажеттіліктің бір бөлігі және ол тұтынушының сатып алу қабілетін ғана сипаттап қоймайды, сонымен бірге олардың тауарға талғамы мен талабын да білдіреді. Негізінен маркетинг адамның жаратылысына тән табиғи қажеттіліктеріне емес, оның мәдени және әлеуметтік деңгейіне байланысты пайда болған қажеттіліктеріне әсер етеді. Қажеттіліктер әлеуметтік, мәдени және технологиялық ортаның даму деңгейіне және табиғатына байланысты абсолютті және салыстырмалы болуы мүмкін. Абсолютті қажеттіліктерге қарағанда, салыстырмалы қажеттілікті толық қанағаттандыру мүмкін емес, өйткені олардың деңгейі жоғарылаған сайын, қажеттілікті неғұрлым ұлғайтуға ұмтылыс пайда болады. Әлеуметтік және басқа да факторлар сияқты маркетинг те үнемі дамуда және өзгерісте болып тұратын қажеттіліктердің даму диалектикасына ықпал етеді.
Маркетинг нарықтық экономикалық жүйеде орны бар, ойлау стилі, іргетасты қалайтын қондырғы немесе басқару философиясы сияқты кәсіпкерліктің де ең негізгі тірегі болмақ. Маркетинг тұжырымдамасы фирма қызметінің басты мұраты - сатып алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру және осының негізінде оның осу мен мол пайда табу мақсатына жетуді көздейді. Маркетингтің теориясы мен тәжірибесінде мынадай тұжырымдамалар белгілі:
өндірістік;
тауарлық;
өткізу немесе саудалық;
маркетингтік;
қоғамдық немесе әлеуметтік - этикалық маркетинг тұжырымдамасы;
Бұл тұжырымдамалар американдық экономиканың дамуының белгілі бір кезеңдерін, сонымен қатар әлемнің дамыған елдерінде болып жатқан экономикалық және саяси өзгерістерді сипаттайды. Оларды практикалық іс-әрекетте қолдануға фирманың мақсаттары, тауар түрлері, бәсекелестік артықшылықтардың шығу көздері, маркетингтің шоғырлану дәрежесі нарықтағы бәсекелестік деңгейі сияқты көптеген факторлар әсер етеді. Маркетингтің өндірістік тұжырымдамасы жаппай өндіріс және жаппай тұтыну дәуіріне сәйкес келеді. Бұл тұжырымдаманың қолдануы мынадай шарттарды талап етеді:
сұраныс ұсыныстан жоғары;
халықтың көп бөлігінің табысының төмендігіне байланысты шығарылатын тауарлардың өзіндік құнын төмендету қажеттілігі;
компания тауарын тұтынушылар саны ұлғайған сайын, өндірістік шығындар төмендейді, ол өз кезегінде нарықтың үлкен үлесін жаулапалуға мүмкіндік береді;
үлкен және тұрақты нарықтың болуы;
Маркетингтің тауарлық тұжырымдамасы - тауарды жетілдіру және оның сапасын жақсартуды негізгі мақсат деп қояды. Бұл тұжырымдаманың негізгі қағидасы - тұтынушыны өзінің сапалық сипаттамалары бойынша бәсекелестердің ұқсас тауарларынан асып түсетін тауарлар мен қызметтерге бейімдеу. Өткізу немесе сауда тұжырымдамасы ұйымдарды мынадай мақсаттарды орындауға бейімдейді: өндірілген тауарды сату, сатып алушыларды табу, өткізу бойынша жоспарды орындау. Өндірушілер және сатушылар өз қызметін, маркетингтің барлық құралдары мен тетіктерін қолдана отырып, тауарды өткізуге және сатуға бейімдейді. Осы тұжырымдаманы қолданатын өндірушілер тауарлар тапшылығында және монополия жағдайында жұмыс істейді. Маркетингтік тұжырымдама қазіргі таңдағы жаңа тұжырымдама ретінде өткен ғасырдың 50-жылдары қалыптасты. Оның мәні мынада: ұйымның табысты қызмет етуінің шартты тұтынушының қажеттіліктері мен мұқтаждықтарын анықтау және оларды қанағаттандыру есебінен фирма мен компаниялардың өз мақсаттарына жету. Басты объект - фирманың мұқтаждықтары мен қажеттіліктері бар мақсатты клиенттері. Демек, маркетингтік тұжырымдама - клиенттнрдің мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін өтеуге бағытталған фирма жұмысын бір арнаға біріктіру және оларды бәсекелестермен салыстырғана тауармен тиімді қамтамасыз ету. Маркетингтік тұжырымдаманы Тұтынушы - король!; Клиенттің айтқан сөзі әрқашанда дұрыс деген сияқты ұрандар бейнелейді.
Көптеген компаниялардың мақсыты - пайда табу, ал маркетинг тұжырымдамасы осы мақсатқа клиенттерді қанағаттандыру арқылы жетуге көмектеседі. Тұтынушыларға сатып алған тауары мен қызметтің құндылығы білініп тұрғаны керек және олар сатып алған тауарының сапалы болғанан қалайды. Қоғамдық немесе әлеуметтік - этикалық маркетинг тұжырымдамасы 80 - жылдардың басында экологиялық және тұтынушылық қозғалыстардың күшеюіне байланысты дамыған. Бұл тұжырымдама мынандай сәйкестендірілген үш факторды пайдалануды талап етеді: олар фирма пайдасы, тұтынушылар қажеттілігі және қоғам мүдделерін қанағаттандыру.

Маркетингтік зерттеу ерекшеліктері
Кәсiпорынның өндiрiс түрiне, оның iс-әрекетiне байланысты әр түрлi
маркетинг зерттеулерi жүргiзiледi. Маркетинг зерттеулерi дегенiмiз-маркетингтiң дұрыс шешiмдерiн қабылдау үшiн және фирма әрекетiндегi мәлiмсiздiк жағдайды төмендету үшiн мәлiметтер жинау, оларды өңдеу, талдау процесi болып табылады. Маркетинг зерттеулерiнiң мақсаттары әртүрлi болуы мүмкiн. Ең бастысы ол зерттеулер тұтынушыларды анықтауы тиiс, олардың қажеттерiн зерттеу, нарықты таңдап алу үшiн тауарға деген бүгiнгi және болашақ сұранысты белгiлеу. Маркетинг зерттеулерi нәтижелi, тиiмдi болуы үшiн келесi шарттар орындалу қажет:
бiрiншiден, зерттеулер кешендi, жүйелi түрде өтуi қажет;
екiншiден, зерттеулерде ғылыми тәсiлдер қолданылу қажет;
үшiншiден, жалықаралық Сауда Палатасы және қоғамдық пiкiрдi зерттеу Еуропа қоғамы бекiткен маркетингтiк және әлеуметтiк зерттеулерi практикасының Халықаралық Кодексiне сәйкес жүргiзiлуi тиiс;
төртiншiден, маркетинг зерттеулерi жұмыстары мұқият жоспарлануы және жүйелi сатылуы тиiс.
Маркетингтiк зерттеу процесi белгiлi сатылардан тұрады.

1 - сурет. Маркетингтiк зерттеу процесiнiң сатылары
Зерттелетiн мәселенi анықтау сатысы маркетинг зерттеулердiң бастапқы қадамы болады. Зерттелетiн мәселенi нақты анықтау арқылы тек қажеттi ақпарат жинап, мәселенi тиянақты шешу жолдары белгiленедi. Зерттеудiң бұл сатысының сапалы орындалуы зерттелген мәселе бойынша неғұрлым аз шығынмен тез арада терең талдау жүргiзiп, ұтымды шешiм қабылдауға мүмкiндiк бередi.
Екiншi реттi ақпаратты жинап, талдау сатысы, зерттеу мәселесiн
онсыз шешу мүмкiндiгi болса да мiндеттi түрде жүргiзiледi. Екiншi реттi
ақпарат көп түрлi көздерден алынады. Негiзiнде олар 2 түрге бөлiнедi. Iшкi
және сыртқы. Iшкi ақпарат фирманың өзiнен алынады. Екiншiсi сырттан
алынатын мәлiметтер.
Бастапқы ақпаратты жинаудың 3 тәсiлi бар:
Бақылау
Эксперимент
Сұрақ
Жиналған мәлiметтердi талдау сатысында алынған мәлiметтерге әр түрлi талдау әдiстерiн қолдана отырып талдау жүргiзiледi. Зерттеу қорытындысын жасау маркетингтiк зерттеу процесiнiң соңғы және қорытынды сатысы болып табылады.
Маркетингті зерттеулердің міндеттеріне мыналар жатады: фирманың нарықтағы позициясын анықтау, оның өткізу және баға саясатын, тауарды нарықта жылжыту мәселелерін бағалау, тұтынушылардың мінез - құлқын зерттеу, олардың талғамдарын анықтау, нарықтың әлеуетті мүмкіндіктерін зерттеу, сатып алушылардың жаңа тауарға деген әсерін, бәсекелестер тауарларын, макроортаны талдау.
Маркетингтік зерттеулер жүргізу қағидаттары:
Объективтілік қағидаты: бүкіл факторлар мен бүкіл ақпараттардың есебі. Өндіруші жиі түрде өзінің тауарын - ең жақсы деп санайтыны құпия емес. Ол осы көзқарастан ұстана отырып: Біздің тауарды нарыққа шығарудың не қажеті бар? Оны, онсыз да бүкілі біледі! - дейді. Алайда, сатып алушының пікірі өндірушінің пікірінен мүлде алшақ болуы мүкін. Және бұл жерде, тіпті, егер ол ақпаратқа оның көңілі толмаса да, объективті ақпаратты тіркеу маңызды болып саналады.
Дәлдік қағидаты: ақпараттарды жинау мен өңдеудің барабар әдістерін таңдай отырып, жүргізілетін зерттеудің міндеттерінен қатаң ұстану керек.
Тізбектілік қағидаты: зерттеудің әрбір сатылары жоспарлаудан, орындаудан және бақылаудан көрінеді.
Зерттеудің мақсаты - жұртшылықпен өзара қарым-қатынас саясатын тұжырымдау, кәсіпорынға және оның тауарларына қолайлы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.