Химия сабақтарында ойын әдістері арқылы қатысушылардың танымдық қызметтерін оңтайландыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 52 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ3

1 ОҚЫТУ ПРОЦЕСІ6

1. 1 Оқыту процесіндегі ойнау қызметі6

1. 2 Химия курсындағы ойын жүйесінің орны8

1. 3 Ойын жүйесінің психологиялық-педагогикалық міндеттері8

1. 4 Педагогикалық жүйедегі ойын түрлері9

1. 5 Оқыту әдісі ретіндегі ойын технологиялары12

1. 6 Іскерлік оқу ойындарын пайдалану мүмкіндіктері мен әртүрлілігі17

1. 7 Химия сабақтарында ойын әдістері арқылы қатысушылардың танымдық қызметтерін оңтайландыру21

2 ОРТА МЕКТЕПТЕ ОРГАНИКАЛЫҚ ХИМИЯДАН САБАҚ БЕРУ27

ЖҮЙЕСІ27

2. 1 10-сыныпта химия сабақтарын тақырыптық жоспарлануы27

және бағдарламасы (негізгі деңгей) 27

2. 2 10-сыныпта химия сабақтарында тақырыптық жоспарлау мен бағадрламасы (бейінді деңгей) 30

3 ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ37

3. 1 Әдістемелік әзірлеулер37

3. 2 «Сөйлемді аяқтаңыз» бақылау тапсырмаларының тізімі45

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ52

КІРІСПЕ

Тартыспен түскен,

бейнетпен келген жақсылық

қана - шын мәнінде қымбат табыс.

М. Әуезов

Зерттеудің өзектілігі. Қазіргі өмірде, әсіресе, адамның өндірісінде химия ерекше маңызға ие. Сонымен қатар, қоғамда ақпараттық көздердің артуы, оқу пәндерінің үздіксіз жаңаруы, мектепте Хемофобияның өсуі тіпті студенттердің химиядан пайыздық көрсеткішінің төмендеуі фактісіне әкелді. Демек - олардың оқуға келмеуі тұтастай білім беруде ғылыми мәтіндерді, химиялық мазмұны мен дағдыларын қабылдай алмауынан. Бұл пән бойынша үміткерлер туралы нашар білімдерге және оны мектепте оқуға төмен мотивацияға әкелді.

Осыған байланысты, оқушылардың ойлау әрекетін ынталандыратын, олардың танымдық белсенділігін дамытатын, химиялық білімдерін іс жүзінде пайдалануға үйрететін химияның оқыту нысандары мен әдістерін жетілдіру өзекті болып отыр.

Осы проблемаларды шешуде, пәрменді оқыту құралы ретінде ықпал ететін сабақтарды ойын түрінде ұйымдастыру формалары өз орнын таба алады. Ойын атмосферасы балалардың өзіне білдірмей, белсенді қызметке тартылатындай жағдай жасайды, нақты білім қоры болған кезде ұта алатынын түсіне бастайды. Сонымен қатар, ойын түрінде өткізілетін сабақ оқушы мен мұғалімнің ұжымдық ынтымақтастығын көздейді. Топтарды құру кезінде оқушылардың білім деңгейі, олардың мүдделерінің бағыты, психологиялық үйлесімділігі ескеріледі. Оқушы толық өз білімін тек басқа балалармен ынтымақтаса отырғанда ғана, өзіне жүктелген тапсырманы меңгере алады, сонда ғана ол ұжымдық еңбектің қажетті біліктері мен дағдыларын игеріп алады. Осы негізде қажетті адамгершілік қасиеттердің қалыптасуы жүреді.

Дидактикалық ойындар саласындағы ауқымды жұмыстар санына қарамастан, оларды оқыту мүмкіндіктері, оқуды пайдаланудың өнімді салалары және оларды оқу тәжірибесінде қолдану принциптері туралы жеткілікті ақпарат жоқ. Сондықтан заманауи ғылыми-педагогикалық құралдар базасында ойын түрінде оқытудың дидактикалық мүмкіндіктерін анықтау міндеті теориялық және тәжірибелік жағынан да өзекті болып отыр.

Зерттеу объектісі - орта мектепте органикалық химияны оқытуды ұйымдастыру ойындары.

Зерттеу нысанасы - химияны зерделеу кезінде мектеп оқушыларының танымдық белсенділігіне ойынның ықпал етуі.

Зерттеу мақсаты - органикалық химияны зерделеу кезінде оқушылардың танымдық қызметін жандандыруға бағытталған ойындардың табысты қолданылу факторларын және педагогикалық шарттарын анықтау.

Зерттеу болжамы:

- егер орта мектепте органикалық химияны оқыту кезінде оқу процесінің кейбір нысандарында ойындар пайдаланылса, онда бұл оқушылардың танымдық қызметке белсенділігін және химияны игеру деңгейін арттыруға мүмкіндік береді.

Зерттеу мақсаты мен болжамды тексеруге қол жеткізу үшін мынадай міндеттер қойылды:

а) Әдеби көздерінің талдауын жүргізу және органикалық химияны оқыту кезінде оқу процесіндегі ойындық оқыту әдістерінің ұтымды орнын анықтау;

б) ойындардың дидактикалық маңызды сипаттамаларын анықтау;

в) сабақ ұйымдастырудың ойын формаларына назар аудара отырып, әдістемелік материал әзірлеу;

г) ойындардың оқу процесінде қолданылу тиімділігіне эксперименттік зерттеу жүргізу.

1-тарау. Заманауи мектепте оқытудың ойын әдістері

«Ойын - бұл өзін-өзі қоғамнан,

өзін адамзаттан, өзін Ғаламнан табу мүмкіндігі»

Я. Корчак.

Педагогикалық үдеріс - бұл бір жоспар бойынша педагогтік және оқушы ұжымымен жүргізілетін, сыныптан тыс және мектептен тыс тәрбие жұмысының тағайындалған сабақтар жиынтығы. Оқытуда негізінен, сабақ-семинарлар, практикалық және зертханалық жұмыстар қолданылады, онда әр түрлі әдістер мен құралдар пайдаланылады.

Сабақтарда ақыл-ой жүктемесін ұлғайту оқушылардың оқытылатын материалға қызығушылығын және олардың бүкіл сабақ бойы белсенділігін қалай қолдау керектігін ойлануға мәжбүрлейді. Оқушылардың ойын жандандыратын, оларды өз бетінше білім алуға ынталандыратын тиімді оқыту әдістерін және осындай әдістемелік тәсілдерін іздеуге тура келеді. Сабақтарда оқушының белсенді және қызыға жұмыс істеуін ойластыру керек, ізденгіштік пен терең танымдық қызығушылық пайда болу және даму үшін мұны ақырғы нүкте ретінде пайдалану керек.

Бұл жерде дидактикалық ойындар да маңызды рөл атқарады. Ойын-шығармашылық, ойын-еңбек. Ойын процесінде балалардың көңіл бөліп, өз бетінше ойлау әдеті өндіріледі, назарын дамытады, білімге ұмтылдырады. [1, 2] .

Өз көмегімен сол немесе өзге зерделі тапсырманы шешетін, әр түрлі ойын әрекеттері балалардың оқу пәніне қызығушылығын оятады және күшейтеді.

"Қызықтылық" терминін кеңінен түсіну сонау Н. И. Лобачевскийден бері келеді, ол қызықтылық - назарды қозғауға және қолдауға қажетті құрал, онсыз оқытушылық табысты болмайды деп санады. Заманауи дидактика, сабақтағы оқытудың ойын түрлеріне мән бере отырып, ондағы педагог пен оқушының өзара ic-қимылын тиімді ұйымдастыру, олардың өздеріне тән жарыс, шынайы мүдде элементтерімен өнімді қатынасу формасының мүмкіндігін әділ қарастырады.

Профессор С. А. Шмаков «Оқушылардың ойындары -мәдениет феномені» (1994 жыл) атты өзінің жұмысында педагогтардың алдына міндет қояды: ойын арқылы білім беру жүйесін, барлық оқу пәндері бойынша, соның ішінде химия пәнінен ойындардың бағдарламасын жасау. Оқытушы қаншалықты жақсы дайын болса да, ол пәнді қалай меңгерсе де, бәрібір оқушылар оның орнына өздері дүниені танып, өзара оқып-үйренетін жақсы ойынды артық санайтынын тәжірибе көрсетіп отыр. Олар ересек тәлімгердің ақпаратын қуана-қуана қабылдайды және меңгереді, бірақ педагог міндетті түрде сол ойынның қатысушысы, яғни, жарамды ақпарат тасушы ретінде ойнауды үйренуге тиіс [3] .

1 ОҚЫТУ ПРОЦЕСІ 1. 1 Оқыту процесіндегі ойнау қызметі

Ойын ең оңай әрекет түрі, қоршаған әлемнен алынған әсерлерді қайта өңдеу тәсілі. Ойында оқушының ойлау және қиялдау ерекшеліктері, оның қарым-қатынас қажеттілігін дамытатын қызбалығы, белсенділігі айқын білінеді. Қызықты ойын баланың ақыл-ой белсенділігін арттырады, және ол әдеттегі сабаққа қарағанда, ең қиын тапсырманы шеше алады. Бірақ бұл сабақтардың тек ойын түрінде өтуі тиіс дегенді білдірмейді. Ойын бұл - тек әдістердің бірі, және ол тек басқалармен ұштастырылғанда жақсы нәтижелер береді: байқаулармен, әңгімелесумен, өзіндік жұмыспен. Ойнай отырып, балалар өз білімдері мен іскерліктерін тәжірибеде қолдануды, оларды әр түрлі жағдайларда пайдалануды үйренеді. Ойын - бұл өзіндік іс-қимыл, балалар онда құрдастарымен қарым-қатынасқа енеді. Оларды ортақ мақсат, соған қол жеткізудегі бірлескен күш-жігер, ортақ уайым біріктіреді. Ойын күйзелісі баланың санасында терең із қалдырады және ізгі сезімдерді, асыл талпыныстарды, ұжымдық өмір дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді. Ойын үлкен маңызға ие, оның сабақтардағы оқулармен, күнделікті өмірдегі байқаулармен тығыз байланысы бар. Ол ойын тапсырмаларын дербес шешуді, ойдағыны жүзеге асырудың үздік тәсілін табуды, өз білімдерін пайдалануды, оларды сөзбен білдіруді үйретеді. Ойын көбінесе жаңа білімдерді хабарлау үшін, ой-өрісті кеңейту үшін себеп болып табылады [4] .

Осылайша, ойын әрекеті оқыту процесінің өзекті мәселесі болып табылады.

Ойынға таза білім мен тәрбие сынды әр түрлі саналуан функцияларды қоса жазады, сондықтан оқушының дамуына ойынның әсерін барынша нақты анықтау және оның білім беру мен тәрбиелеу жүйесіндегі орнын табу қажеттілігі туындайды. Көбінесе ойын барысында дамитын немесе басқа да қызмет түрлерінде тек шектеулі әсер алатын оқушының психикалық дамуы мен жеке тұлғасының қалыптасуы жақтарын неғұрлым дәл анықтау.

Психикалық дамуы мен жеке тұлғасының қалыптасуы үшін ойынның маңыздылығын зерттеу өте қиын. Мұнда таза эксперимент мүмкін емес, өйткені балалардың өмірінен ойын әрекетін алып тастауға және бұл ретте даму процесінің қалай жүретінін қарауға болмайды. Баланың себептік - қажеттілік саласы үшін ойынның мәні ең бастысы болып табылады. Д. Б. Элькониннің жұмыстарына сәйкес, себептер мен қажеттіліктер мәселесі алғашқы жоспарда тұр. Себептерін көрсету жеткіліксіз болып табылады, себептері ықпал етуі мүмкін сол психикалық тетікті табу қажет [5, 6] .

Ойынның тату ұжымды қалыптастыру үшін де, дербестікті қалыптастыру үшін де және еңбекке оң көзқарасты қалыптастыру үшін де мәні зор. Барлық осы тәрбиелік әсерлер баланың психикалық дамуына, оның жеке басының қалыптасуына ықпал етуші болып тіреледі. Ойын процесі ойын процесінің белсенді қатысушысының сапасын қалыптастыруға, табу және шешім қабылдауды үйренуге, басқа жағдайлар мен ситуацияда табылуы мүмкін қабілеттерді дамытуға, саналылықты, мінез-құлық бірегейлігін үйренуге, ойында берілген шарттарға бейімделе білуге мүмкіндік береді. Қарым-қатынас жасай білуді, қарым-қатынас орнатуды, серіктестермен қарым-қатынас жасаудан рахат алуды үйрену, оқушылар үшін ерекше қызықты орта құруды үйрену. Ойын нысандары негізгі және жоғары мектептерде де қолданылуы, сонымен қатар дәстүрлі емес сабақтарды жүргізу кезінде пайдаланылуы мүмкін. Оқушылардың танымдық белсенділігінің және дербестігінің дамуына ойындардың оңды әсер еткені жалпыға танылғанымен, олар пәндерді оқыту әдістемелерінен әлі де жеткілікті түрде терең және түпкілікті шешім таба алмады.

Ойын түрлерімен оқыту технологиясы үйренушілерге, өзінің оқу-жаттығу себептерін, ойын мен өмірдегі өз мінез-құлқын сезінуді үйрету үшін бағытталған. Өзінің, әдетте қалыпты жағдайда терең жасырылған дербес қызметінің мақсаттары мен бағдарламаларын қалыптастыру және оның алдағы нәтижелерін болжау үшін [7] .

Ойын қызметінің төрт ұйымдық нысанын бөліп көрсетуге болады: жекелік, жұптық, топтық, жалғыздық, ұжымдық, көпшілік.

* Жекелік нысандарға бір адамның өз-өзімен немесе түрлі заттармен және белгілермен ойынын жатқызуға болады.

* Жалғыздық нысан - бұл өздері қойған белгілі мақсатқа қол жеткізу нәтижелерінен тікелей және кері байланысы бар имитациялық модельдер жүйесіндегі бір ойыншының қызметі.

* Жұптық нысан - бұл бір адамның басқа адаммен, әдетте жарыс немесе бақталастық жағдайындағы ойыны.

* Топтық нысан - бұл жарысу жағдайында бір мақсатты көздейтін үш немесе одан да көп қарсыластардың ойыны.

* Ұжымдық нысан - жекелеген ойыншылар арасындағы жарысты қарсылас командалар алмастыратын топтық ойын.

* Көпшілік ойын нысаны бір мезгілде көп адам көздейтін, ортақ мақсаттан тікелей және кері байланысы бар таралымдық жеке ойын.

Оқу ойындарының технологиясы педагогикалық теорияны іc жүзінде жүзеге асыру мен алдын ала көзделген нәтижелерді педагогикалық процесте алу болып табылады. Ойын технологиясы педагогикалық идеяларды, қағидаттарды, ұғымдарды, ережелерді кеңінен қолдану базасында негізделген және нақтыланған. Ойын технологиясының спецификалық және тікелей мақсаты - ойнаушы оқушының тұлғасын дамытуға кенеттен бағыттау болып табылады. Бұл білім берудегі инновациялық процестер тұжырымдамаларының, білім берудегі алдын ала жобаланған процестердің практикада жүйелі және дәйекті жүзеге асуы. Әлемде тұлға мен қоғамның жоғары мәні бар құндылықтары ретінде танылған сол идеялардың негізінде алдын-ала жобаланған процестердің іске асуы. Бұл оқу ойыны дербестік немесе қарсыласпен жарысу жағдайында бірегей жаңалық, пайдалылық пен маңыздылық элементтері бар терең жеке деңгейдегі нақты адам қызметінің шығармашылық қайталауы екенін атап өту қажет. Ойын процесінде мұғалімнің талабы бойынша емес, ойын жағдайындағы сұраныстар бойынша ассоциативтік, механикалық, көру және басқа да жад түрлері іске қосылады. Ойында - жарыста жеңіске жету үшін қысқа уақыт аралығында көп нәрсені еске түсіру, ұғыну керек. Басқа сөзбен айтқанда, ойын сабақтағы кешенді ақпарат тасушы болып табылады [8-11] .

Педагогикалық аксиома ереже болып табылады, соған сәйкес тек оқушылардың қарым-қатынаста шынайы еркіндік көрсетуі ғана олардың зияткерлік қабілетін, дербестігі мен белсенділігін, іскерлігі мен жауапкершілігін дамытуға алып келуі мүмкін. Өздеріне игеру обьектісі ретінде ұсынылғанын түсініп және тексеріп ғана қоймай, іс жүзінде де олардың жетістіктері өздігінен дамуда, бастапқы дәрежедегі маман ретінде олардың тағдыры олардың өз күш-жігеріне және шешімдеріне байланысты екендігіне көз жеткізетіндей қызметке тартады.

1. 2 Химия курсындағы ойын жүйесінің орны

Ойын практикалық қызметті ығыстырмай-ақ, уақыттың 1/5 бөлігін алады. Оқушыны оқыту оның көру органдарына әсер ету арқылы жүреді: тәжірибелер көрсету, материалды оқу (жадыда көргеннің 50%-ы, оқылғанның 30% қалады), есту органына - мұғалімнің монологі, мұғаліммен, сыныптастарымен диалог (жадыда естігеннің 10% қалады), оқушының өзінің тәжірибелік қызметі, өзіндік жұмысы (жадыда өзі істегеннің 90% -ы қалады) . Қажет материалды жаттап алу үшін оқушыны не мәжбүрлеуге, не қызықтыруға болады. Ойын барлық қатысушылардың өздері қабілетті шамада қатысуын болжайды. Ойында оқу материалы ақпарат қабылдайтын барлық органдар арқылы сіңіріледі, әрі бұл еркін, өздігінен жасалады, бұл ретте оқушының қызметі шығармашылық сипатқа ие болады. Сабақта оқушылар қызметінің 100% жандандырылуы жүреді. Әрі интеллектуалды дамыған балалар командалық ойында қалыс қалғандарға үйрете отырып, оқ бойы озық жүреді. Жасөспірім үшін мұғалімнің сөзіне қарағанда құрдастың сөзі көбірек салмақты болатыны белгілі. Жұмыстағы бәсекелестік, пікір алысу мүмкіндігі, өткір уақыт тапшылығы - барлық осы ойын элементтері оқушылардың оқу қызметін жандандырады, пәнге қызығушылығын қалыптастырады.

1. 3 Ойын жүйесінің психологиялық-педагогикалық міндеттері

1. Жаңа материалды зерделеу, дағдылар мен машықтарды қалыптастыру, білімді қорыту және бақылау.

2. Оқушылардың шығармашылық мүмкіндіктерін ашу.

3. Ұжымдықты тәрбиелеу және қиын проблемаларды шешуде өзара көмек.

4. Өзара оқыту. Көптеген ойындар кеңесші процесті болжайды. Күшті және әлсіз оқушылар жинақталған топта ақпаратпен және дағдыларымен өзара байыту процесі жүріп жатыр.

5. Бір-біріне жанашырлық сезімін тәрбиелеу.

6. Тәжірибелік дағдыларын қалыптастыру.

1. 4 Педагогикалық жүйедегі ойын түрлері

Ойындар қызметінің нысаны бойынша жеке, жұптық, топтық, жалпы сыныптық деп бөлуге болады.

Білім беру міндеттері бойынша жаңа материалды зерттейтін, іскерліктер мен дағдыларды, жалпылама сипаттағы көптеген ойындарды, білімнің қайталауын және бақылауын қалыптастыратын ойындарға бөлуге болады.

Түрлері бойынша: танымдық, рөлдік, іскерлік, кешенді.

Өткізу нысаны бойынша: ойындар - аукциондар, қорғаныстар. Стансалар бойынша саяхат, баспасөз - конференциялар, ойындар - зерттеулер [12, 13] .

Соңғы уақытта оқытудың электрондық тестілік және компьютерлік ойын түріне үлкен мән беріліп жүр. Тестілеу жаппай білім тексеру нысанына айналды, және бұл жерде ойын нысаны қолданылады. 7-ден 11-сыныпқа дейін ойындардың күрделілігі өседі.

Ойындар өлшемдері.

1. Ойын бір сабаққа есептелуі тиіс.

2. Ойын олардың ережесін түсіну үшін өте қиын болмауы тиіс.

3. Ойын моральдық ескірмеуі тиіс.

4. Ойын барлық оқушыны қамтитындай бұқаралық болуы тиіс.

5. Бағалар оңай қойылуы керек, оқушылар қорытынды бағаның қалай қойылғанын түсінуі тиіс.

6. Ойынға қызығушылықты қолдау үшін ол ырғақты болуы тиіс.

Оқушылардың ойын процесінде пайда болатын оң эмоциялары, олардың артық жүктелуінің алдын алуға ықпал етеді, қатынастық және зияткерлік дағдылардың қалыптасуын қамтамасыз етеді. Ойын тапсырылған іс үшін жауапкершілікті тәрбиелеуде, ұжымдық және өз бетінше жұмыс істей білу үшін жақсы құрал. Ол танымдық қызметінің белсенділігіне, ұйымдастырушылық және басқа да қабілеттерін анықтауға ықпал етеді.

Дидактикалық ойындарды жүргізуге қойылатын талаптар [14] .

1. Ойын тақырыбының сабақ тақырыбы мен мақсаттарына сәйкестігі

2. Ойын мақсатының және бағыттылығының айқындығы мен нақтылығы.

3. Ойын қатысушылары мен ұйымдастырушылары үшін ойын нәтижесінің маңыздылығы.

4. Ойындар мазмұнының шешілетін тапсырмалар сипатына сәйкестігі.

5. Ойында пайдаланылатын ойын іс-әрекеттерінің түрлері, күрделілік сипаты бойынша мүмкіндік шегі.

6. Ойынға қатысушы ниетінің түсініктілігі және қол жетімділігі, ойын сюжетінің қарапайымдылығы.

7. Ынталандырушы сипаттағы ойындар.

8. Ойын ережелері мен шектеулерінің дәлдігі мен бір мағыналылығы.

9. Мектеп оқушыларының ойын қызметінің үлгерімін бағалаудағы объективті өлшемдер.

10. Ойын барысы мен нәтижесін барабар бақылау және бағалау тәсілдері.

11. Қолайлы психологиялық қатынастар жағдайы.

12. Жеке белсенділігі және шығармашылығы үшін кеңістік.

13. Ойын қатысушылары арасындағы бәсекелестіктің міндетті элементі.

Оқу, жаттығулар сабақта да, сондай-ақ сабақтан тыс жұмыс кезінде де жүргізіледі. Олар әдетте 10-15 минут алады және оқушылардың танымдық қабілетін жетілдіруге бағытталған, танымдық мүдделерін дамыту үшін, оқу материалын ойлану мен бекіту, оны жаңа жағдайларда қолдану үшін жақсы құралы болып табылады. Бұл әр түрлі сұрақ-жауап сайыстары, сөзжұмбақтар, ребустар, чайнвордтар, шарадалар, басқатырғылар, жұмбақтар.

Саяхат ойындары. Оларды сабақта да, сондай-ақ сабақтан тыс процесс кезінде де жүргізуге болады. Негізінен, олар оқу материалын ой елегінен өткізу, терең бойлау және бекіту мақсаттарына қызмет етеді. Оқушылардың саяхат-ойындарда жандануы ауызша әңгімелерінде, сауалдарында, жауаптарында, олардың жеке уайымдары мен пайымдарында өрнектеледі.

Сюжетті (рөлдік) ойын. Ойын-жаттығуларынан және ойын-саяхаттарынан ойдағы жағдайдың шарттарын сахналаумен ерекшеленеді, ал оқушылар белгілі бір рөлдерді атқарады. Дәріс, пікірталас және жазба жұмысы сияқты оқытудың және сабақ үйретудің дәстүрлі әдістерімен нақты материалдың және аса маңызды теориялық ережелердің шеңберіне болашақ тәжірибесі сыя алатындай білім алу үшін оқушыларға сәтті көмек көрсетуге болады, бірақ бұл әдістер толық емес болып табылады, кем дегенде екі жағынан жетілмеген. Рөлдік ойын оқушыға белгісіздікпен және өмірлік қиын жағдайлармен күресуге көмектесетін эксперименттік оқытудың бірегей тәсілдерінің бірі болып табылады. Толықтыруды қажет ететін дәстүрлі әдістердің екінші тармағы, тұлғааралық қатынас пен байланыстан берілетін дағдылар аясы болып табылады. Оқушының қаншалықты көп оқитыны және бақылайтыны маңызды емес, бұл дағдыларды тек нақты тұлғааралық байланыстарда қолдану арқылы оларды толық дамытуға болады. Бірнеше қарапайым ережелерге түйістірілуі үшін ауызша және ауызша емес мінез-құлықтың өзара әрекеттесуі өте күрделі. Басқа адамдардан алынған жауап сигналдарды түсіндіруде және осы белгілерден алынған әсерлерде тиімді тұлғааралық қатынас кілті жатыр.

Рөлдік ойындардың артықшылықтары (Чеслер және Фокс бойынша)

1. Оқушыға жасырын сезімдерін білдіруге көмектеседі.

2. Оқушыға айналадағының мәнін сезіммен терең ұғуға, олардың ынтасын түсінуге көмектеседі.

3. Әр түрлі мінез-құлық түрлерінде машықтануға мүмкіндік береді.

4. Топтық формалды және формалды емес өзара іс-әрекеттің жалпы әлеуметтік мәселелері мен динамикасын бейнелейді.

5. Академиялық сипаттамалық материалды тез және тікелей ұсынуға мүмкіндік береді.

6. Ынталандырушы және тиімді болып табылады, өйткені әрекетті көздейді.

7. Оқушыға да, ұстазға да кері байланысты қамтамасыз етеді.

8. Топ мазмұн мен қарқынды бақылай алады.

9. Оқу мен нақты өмірлік жағдайлар арасындағы шыңырауды жояды.

10. Шарттарды өзгертеді.

11. Сезім мен эмоцияларды бақылауды үйретеді.

Жарыс-ойын жоғарыда аталған дидактикалық ойындардың барлық түрлерін немесе олардың жекелеген элементтерін қамтуы мүмкін. Ойынның осы түрін жүргізу үшін оқушылар топтарға, командаға бөлінеді, олардың арасында жарыс жүріп жатыр. Жарыс-ойынның елеулі ерекшелігі - онда жарыс күрес пен ынтымақтастық бар [15] .

Жарыс элементтері негізгі ойын әрекеттерінде жетекші орын алады, ал ынтымақтастық нақты мән-жайлармен және міндеттерімен айқындалады. Жарыс-ойын мұғалімге материалдың мазмұнына қарай ойынға қызықты материал ғана емес, оқу бағдарламасының өте күрделі мәселелерін енгізуге мүмкіндік береді. Бұл оның басқа да дидактикалық ойын түрлерінің алдындағы ең негізгі педагогикалық құндылығы мен артықшылығы.

Нақты оқу тәжірибесінде ойынның барлық түрлері дербес және бірін-бірі өзара толықтыратындай болуы мүмкін. Әрбір ойындардың түрін және олардың алуан түрлі үйлесімін пайдалану оқу материалының ерекшеліктерімен, оқушылардың жасына қарай және басқа да педагогикалық факторлармен айқындалады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.