Бумерангтың рекордтары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Негізгі бөлім

І тарау Теориялық бөлім

1. Бумерангтың шығу тарихы

2. Бумерангтың даму кезеңдері

3. Бумерангтың түрлері

4. Бумерангтың құрылысы

5. Оралады ма, әлде жоқ па?

6. Бумерангтың аэродинамикалық ерекшеліктері

7. Физикадан бірнеше сауал

8. Спорттағы бумеранг

9. Бумерангтың рекордтары

ІІ тарау

2.1 Бумерангтың жасалу технологиясы

2.2 Бумерангты дайындаудағы тәжірибе

3. Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Қосымшалар

Кіріспе

Таңдаған тақырыптың маңыздылығы

Сіз циркті жақсы көресіз бе? Онда сізді аренаға шақырамыз. Бұл жерде
қызық номер көруге болады: масқарабаз өзінің серіктесіне күшпен бір қызық
біртүрлі крест сияқты затты лақтырады. Көрермендер еріксіз үрейленеді,
физика заңдары бойынша қарсы алдында тұрған адам бір мезетте мерт болу
керек.

Алайда , не бұл? Мына қызық зат көзделген жерге жеткенде бірден
жанына қарай бұрылады да, кең шеңбер жасап,лақтырушының қолына қайтіп
оралады. Әрине сіз бұған : Цирктегі фокус! немесе, Біз бұдан тұрғысынан
дағысын көргенбіз -деп жауап бересіз. Иә, мұны әр бала біледі, бұл нағыз
бумеранг . Бумерангтың ұшуы керемет көрініс. Кім кішкентай кезінде мұндай
өзінен-өзі айналып келетін ұшатын кереметті жіберіп көрмеді десеңізші.
Бумерангтың айналып келуін ғажап күткендей күтесің. Күшпен лақтырғанда,
ол ауада үлкен шеңбер жасап, қайтіп артқа келеді. Бірақ ,егерде тура
осындай күшпен тасты лақтырсаң ол оның 31 ұшпайды да, және қайтіп келмесі
анық. Өсіп келе жатқан жас ұрпаққа ойнайтын ойыншықтардың экологиялық
таза, табиғи материалдан жасалғаны өте маңызды. Бізді осы тақырып өте
қызықтырды да, сондықтан бумеранг туралы біз көбірек білгіміз келгені
анық. Алдымызда көптеген мәселелер туындады. Кім бірінші ойлап тапты
бумерангті? Қалай ұшады және, және неге оралады? Жылдамдық қалай
туындайды, ұшу қашықтығы қандай? Жалпы , бумеранг - кішкентай баланың
ойыншығы ма, әлде бірінші аэродинамикалық аппарат па? Өз қолымызбен жасауға
бола ма, қандай заттар керек?

Зерттелу объекті : бумеранг . Зерделеу заты; бумерантың дайындалу
технологиясы.

Гипотеза : біздің тұжырымдамамыз бойынша егерде бумерангтың құрылымын
біліп, керекті материалдарды жинап онда бумеранты өз қолымызбен жасауға
болады.

Зерделеу жұмыстың мақсаты: бумерангты өз қолымызбен жасау.

1. Бумерангтың тарихын білу.

2. Бумерангтың құрылмның ерекшелігін зерттеу.

3. Бумерангтың дайындау технологиясын білу.

4. Өз бумерангімізді жасау.

5. Әр түрлі ұшудың мінездемелерін анықтауға тәжірибе өткізу.

Жұмыс әдісі: ақпарат жинау , оқу, әдебиетті анализдеу .

Бақылау, салыстыру,тұжырымдау,тәжірибеге өткізу, суреттеу.

Практикалық қолданыс

Бумерангтің өз қолымызбен жасалғаны физика, технология, айналамен танысу,
технология сыныптан тыс ісшараларда , үйірме жұмыстарында пайдасын
тигізеді. Бумерангті досыңа сыйға тартуға болады, немесе өзімен бірге
белсенді демалыстарға алып жүруге болады. Осындай демалыстан сіздер
көптеген қызықтарға кенелесіз. Дене шынықтыру сабағында спорттың снаряд
ретінде, қолдың бұлшық еттерін шынықтыруға қолдануға болады. Соған қоса
бумеранг табиғи таза материалдан жасалған, қоршаған ортаға ешқандай зияны
жоқ.

Негізгі бөлім.

І тарау Теориялық бөлім

1. Бумерангтың шығу тарихы.

Ескіден келе жатқан көптеген заттардан балта , дөңгелек, жебе, садақ
сияқтылардан бумерангтің ауада жасайтын түсініксіз кескіндер әр бір
адамды қызықтырып, мәселе туындауға соқтыратыны анық. Бумеранг - ерекше
лақтыратын ,ұшқанда өзіне тән ерекше қисық немесе ойлаған траекториясы
бойынша ұшуға және қайтіп лақтырған адамның алдына келіп түсетін снаряд.
Ескертетін жайт-бумерангтың барлық түрі айналып қайтіп алдына түсетін
қасиеттерге ие болмаған. Әрине ол аңшыға немесе әскерге маңызды болғаны да
жоқ. Бірақ әр –бір бумерангтің жай ағаштан ерекшелігі , ол өзінің алысқа
ұшуын ауадағы қасиеттерден алады. Бумеранг - лақтырылатын ағаштың түрі .
Көне Египеттегі, Оңтүстік Индиядағы, Азияның Оңтүстік Шығыстың әскери
аңшылық қаруы. Жергілікті австралиістерде өзіне қайтіп келетін, асты
тегіс, үстінгі жағы төңбешек болып тұрады. Қазбаларға сүйенсек бумернагтің
көшірмелері көп елдерге таныс болған. Австралияда сақталып қалуы сол
жерде садақпен жебенің (аң аулаудағы ең қолайлы қару) пайда болмағандығы
. Бумерангтар Антаркдидадан басқа құрлықтардың барлығынан табылып жатты.
Қазбалардан байқасақ , бумерангтің көшірмелері көп елдерде таныс болған.

Ең алғашқысы сүйектен , сосын-ағаштан, бірақ ағашта бұта орны болмау
керек, ал қатпарлары бумерангтің көлемін қайталау керек. Бумеранг АҚШ,
Оңтүстік Индияда , Ежелгі Египетте, Мексика үндістерінде танымал болған.

Бумеранг Австралия аборигендерінде пайда болған. Алғашқыда ол жай
ағаш болған. Ерлер аңшылыққа кетіп бара жатқанда өзімен бірге бір құшақ
алып кететін. Құстарға немесе басқа да аңдарға қолданатын. Бумеранг
аборигендер балаларына арналған ойыншығы және ол жастардың, болашақ
аңшылардың , ең сүйікті спорттық снаряды болған. Тек бір кезде оны
аңшылыққа алатын, құстарды аулауға тор, ау құрғанда төбеде ағаштардың
үстіне ау құрып, бумерангты лақтырып жіберетін. Төбеде ұшып жүргенде одан
қатты ысқырық шығатын, сол дауыстан құстар шошып ұшатын да барып құрылған
ауға түсіп қалатын. Австралияның елдерінде бір аңыз бар, бумерангтың
пайда болуына байланысты. Баяғы бір заманда ақылды да күшті Ионди деген
аңшы болыпты. Ол уақытта аспан аласа, тым жерге жақын, адамдар да майда
болған екен. Бір күні Ионди аңшы ғажайып өзенде шомылып өзімен бірге
жағаға бір ағаш алып шығады. Жағаға шыққаннан кейін бірден аңшының бойы
қолында ағашпен бірге өсе бастайды да аспанға барып тіреледі. Бойы
сыймағандықтан қолындағы ағашпен аспанды көтереді де қазіргі тұрған
қалпына әкеліп қояды. Ал ғажайып бұлақтың суы адамдарды, ағаштарды,
құстарды, жерді суарады. Сөйтіп олардың барлығының бойы өседі. Аспанда
кемпірқосақ шығып барлық жер гүлденіп , ән салады. Кемпірқосақ күннің
сәулесіне жарқырап шығып көп бөлшектерге бөлініп көптеген әдемі құстарға
айналады. Барлық адамдар ән салып, би - билеп аңшыны мақтайды. Аспанды
көтеріп жылжытқанда Иондидың қолындағы ағашы аспанның ауырлығынан майысып
кетіп, бумерангқа айналып қалған деседі. Содан бері бумерангты адамдарға
өсуге көмектескені үшін құрметтейді. Сондықтан болар Австралияда жебе мен
садақтың пайда болмағандығы. Сонда да көптеген ғылыми –зерттеушілер
бумерангты австралийстер ойап таппады деген пікірлері бір жерден шығады.
Австралияға бумеранг өте көне дамыған елдерден келген дейді. Болжам
бойынша бумерангтің отаны Үндістан, ежелгі Шығыс .Дәл сол жерден ол
Европаға келеді. Жетіжүзжылдықта өмір сүрген Епископ Севильидың
бумерангты суреттеген мынандай қызық тұжырымдамасы бар. Өзінің таризи
еңбектеріндегі қарудың бақылау жасап, оның атын clava ( талқ) деп атаған
және екі жақтан темірден жасалған қолмен ұстайтын жері бар. Екінші
cateia ( ұшатын қол) ол бір ұшатын бұранда зымыран, ол сондай заттан
жасалған , егерде оны білікті адам лақтырмаса ол тіпті ұшпайды. Бірақ
дұрыс күшпен лақтырылған болса , онда ол міндетті түрде алдына қайтіп
келеді.

Қызықтысы, біздің ойымызша бумеранг – кәдімгі австралиялық қару.
Австралиядан келген оның жасы- он мың жыл. Мына осы бір жақында поляк
археологтар Польшаның Оңтүстігіндегі үңгірден де табылған. Мамонттың
мүйіз сүйегінен жасалған бумеранг тапты. Бағалау бойынша оған 23 мың жыл
болған. Ол бір майысқан доға кескінді сүйек, бір бетінен кернеліп
тегістелген, ал екінші жағына ешқандай тиіспей төбесі көтеріңкі болып
тұр. Бірінші Европалықтар бумерангты қолайлы ағаш қылыш деп есептеген.
Тек 1802 жылы француз инженері Франсис-Луи Бараллье, британ әскерінде
болған , ең бірінші болып бумерангтың ұшуын суреттеп берген. Олар оны
параллель етіп ауаға лақтырады да өзіне қайтіп келуін бақылап отырады. Ол
ұшқанда сондай сондай жылдамдықпен оны көру мүмкін емес, тек ысқырған
дауысы естіледі. Бараллье бұл лақтыратын снарядты ешқандай атаумен
атамайды, тек оны суреттегенде , жартылай шеңбер ағаштың кесіндісі дейді.
Австралиялық аборигендердің әр түрлі тілдерінде бумеранг әр түрлі атау
алған. Гурруол тайпасының адамдары Сиднейдің жанындағы Джордж – Ривер
даласының тұрғындары оны бу-мар-ранг деп атаған. Дәл осы атаумен 1822
жылы бумеранг дәлме – дәл суреттелінген содан бері осы күнге дейін жер
шарының бұрыш-бұрыштарына осы атаумен әйгілі болды.

2. Бумерангтың даму кезеңдері

Бумерангтың тарихында 3 ірі кезеңдері болды.
Қола дәуір - адамдар ағашты өңдеуді үйреніп және адам екі керекті аң
аулайтын бумерангты жасау. Ол кезде бумерангтың құрылысы ағаштың
шыбықтарының өрілуіне тән болған.
Бумерангтің күміс дәуірі ХІV мен ХІ ғғ тұғырына тура келеді.
Фанераның кең танымал болған кезіне тура келді. Сондықтан фанераның
құрылымының арқасында көптеген ұшқыш құрылғылар пайда болды.
Бумерангтің Алтын дәуірі тіптен кеш басталды. Ол кезде өнеркәсіп
өндірісінде пластмассаның және оларды жасалған әр түрлі өңдеулер пайда
болған. Негізінде пластик – көптеген инженерлік нұсқаларды ең болашағы бар
материал.
1.3.Бумерангтің түрлері
А-әскери тікұшақты бумеранг
Б- пиль-пиль бумерангі
В – кайли бумерангі (бұл екі түрі де желге қарсы лақтырғанда айналып
келетін әдіске ие)
Г- қайтіп оралатын аңшылық бумерангі
Д-Е- қайтып оралатын көп қырлы бумерангі
1.4. Бумерангтің құрылымы
Бірден айта кететін жәйт, ежелгі аталардың ойлап тапқан, бумеранг деп
аталып кеткен әскери құрал, қайтып оралатындығын міндеттелмеген.
Бумерангтің арнайы түрлері ұшырған кезде кері жолға қайта түсу бағыты
есептелмеген, сондықтан атауы да негізгі жіктелу белгісіне ие болған –
көлденең ось айналасында айналу, аэродинамикалық қасиеттерінің арқасында
өзінің ұшу арқылы ұзарту.
Айналып келетін бумерангтер негізінде құспен ірі емес аң аулауға қызмет
еткен.
Сауық- ойындармен спорттың құралдары қазіргі кезде әлдеқайда жеңіл.
Олар тіпті қауіпсіз, бірақ оларды ұшырған кезде міндетте түрде қауіпсіздік
шараларын сақтаған жөн.
Мойындау керек, спорттың бумерангты дайындау үшін 6 мм 5-қабатты
қандыағаш фанерасы қойлайлы болып табылады. (біздің суретте көрсетілген
кішісін жасау үшін оданда жұқа материал табу керек). Контур бойынша
өңделген тақташаны мұқият жонады.
Бумерангті жасағанда уақытты үнемдемей ең соңғы жұмыстарын мұқият жасау
керек себебі істің табысты болуы бумерангтің ұшуы өзімізге.
Мұқият және нақты жасалуынан бумерангтің ұшу қасиеттері ең соңғы жұмысқа
байланысты, сондықтан уақытты үнемдемеу керек немесе болмаған жағдайда
жұмысын қайтадан бастау керек. Егерде бумерангтің жонуы 5 істелінген
болса, тегістеуге кіріссек болады және ағашты лактаймыз. Бітіргеннен кейін
ашық майлы бояумен өңдейміз. Суретте көрсеткендегідей кескіннен айтарлықтай
ауытқулар болмаса қосымша жону талап етілмейді. Бумерангті жіберген кезде
біздің басымыздағы суретте көрсетілген іс жүзіндегі кеңестерге сүйенсеңіз
болады.
Сөз соңында – сызбалық мүмкіндік нұсқаулықтар. Қызық шешімдердің іздеуі
кескін мен өлшем таңдағанда шектелмейді. Бумерангтің ұшуы – бумеранг
жасалған материалдар тәуелді. Мысалы, түймедақ - көптегісті сызбада
пенопластпен қоса пайдаланғанда алысқа ұшпайтын қашықтығы 3 метрден
аспайтын үй нұсқаулыққа әкеліп соғады.
Көпқабатты фанерадан жасалған жонудан кейінгі әдеттегі бумеранг.
Бумерангтің екі иығындағы бір-бірінен алшақтау орналасқан қараңғылау
желім тегістері бумерангтің нақты жонудан және симметриядан өңдеогенін
білдіреді.

Лақтырғандағы бумерангті ұстаудың екі нұсқасы

бумерангті орағанда қағып алу.
Лақтыруға дайындалатын кездегі ескерілетін параметрлер
а) тік жазықтықта бұрыш енкеуі
б) лақтыру бұрышының бағыты қарсы желге байланысты.
в) лақтыру бұрышының бағыты горизонтқа байланысты (солақайлығы)
1.5. Оралады ма, жоқ па?
Бумеранг өзінің қасиеттеріне тән қайтып артқа, лақтырған адамға оралатынмен
бәрімізге белгілі.
Негізінде ол қасиетке барлық бумерангтер ие бола бермейді, тек оралатын
деп аталатындары ғана (ондай бумерангтер иілген табақша сияқты болады)
ұзындығы тең емес екі қалақтылар, астыңғы жағының юеті тегіс, ал үстіңгі
жағы дөң) ол да тиісті шеберлікпен таптырмайтын күш пен желдің ауытөуының
арқасында орындалады.
Әскери бумерангпен қайтып оралатын бумерангтің айырмашылығы қайтып
иілгендікте, қалыңдығының жіңішкелігінен, өзі ұшқыш қанаттарының
беттерінен екі иық қанаттарының беттерінің жақындығы.
Салмағы мен өлшемі – азырақ, бастапқы жылдамдығы биіктеу болады
әскеридікіне қарағанда

• Бұл бумерангтің ұзындықтары – 25-75 см

• Ені 3-5 см, қалыңдығы 15 см дейін

• Иық пен бұрышының қашықтығы да дейін

• Салмағы 700 гр шамасында

1.6. Аэродинамиканың ерекшеліктері
Жұмбақты бумеранг?
Бумеранг ұшы жолы оның қалағындағы әрекет ететін аэродинамикалық күшке
тәуелді. Олар бірден екі қимылға әсер етеді- ілгермелі және айналдырушы.
Салыстырғанда жылдам айналым аэродинамикалық сәтті тудырады, тікелей
ұшудан үнемі бұрмалайтын бумеранг.
Егерде майысқан жеріне мән бермесек (сонысымен танимыз бумерангті) онда
бұл ауаны бұрайтын снарядқа ұқсайтыны анық. Әр қалақтың көлденең қимасы
тікұшақтағы винттен айырмашылығы аз.
Егерде бумерангті лақтырсақ – ал оны қолмен лақтырады, онда бумеранг
айналып тіке алдына ұшады. Бумеранг ұшқан жағына ұшып бара жатқан қалақты
аэродинамикалық күш пайда болады, екінші қарама-қарсы жаққа ұшып бара
жатқанынан қарағанда. Сондықтан қимылыстағы бұл лақтырғыш снаряд тек
шеңбер сызып қана келмей ауадағы бағдарды өзгертіп алады: тік тұрып
жіберілгенде шамамен шеңбердің 23 жеріне жеткенде бумеранг бұрылып
горизонталь жазықтықта айнала бастайды.
1.7. Физикадан азырақ.
Горизонтальдан лақтырғанда тәк жазықтықта айналып жүретін бумерангқа
қандай күштер әрекет етеді?
Екі иықтың симметрия еместігінен, (ұшақтың қанатындай) көтергіш күш
туындайды. Онымен қоймай бумерангтың иығына әуе қарсыласу күштері әсер
етеді. Осы екі күштің шешімін жаюға ұмтылады. Осы екі күштің шамасы
шаршының жылдамдығына пропорционал, ол да түсінікті, себебі олар тең емес
(егерде екі иықты қарасақ).
Бумерангтің биіктікте ұшу жылдамдығы V, айналу жылдамдығына Vна қосылады,
ал төменгі жақта айырмасы шығады. Осылайша бумеранг күштің F іс-қимылын
қарсылық күштерін зерттейді, горзонтальді және вертикальді жан-жағындағы
осін жаюға талпынады. Бумеранг өте тез жылдам айналғандықтан зырылдауықтың
тұрақтылығын иемденгеннен іске қосқанда жылжу жүргізіледі. Кейде ұшы
басында бумеранг вертикальдық орынға ие болса, ал сапарының соңына қарай
горизонталь болып келеді.
Бұл төбеде көрсетілген күштер бумерангті екі есе күшпен жіберсе онда
жазықтығының иілу жылдамдығы екі есе көбейеді. Нәтижесінде бумеранг тура
сондай қисықты суреттеп келеді. Демек, бумерангтің диаметрі айналу
жылдамдығына да емес, бастапқы жылдамдыққа да тәуелді емес. Осылайша
модельдің жолының ұзындығы – өлшемі үнемі тұрақтылықта. Орбитаның
параметрлері инерция сәтіне үйлесіп тұрады, бумеранг жеңілдеген сайын олда
соғұрлым азырақ болады. Сондықтан, сынау кезінде бөлмеде оның орбитасы
кішірек болу үшін қағаздан жасалған дұрыс.
1.8. Бумеранг спортта.
Әрине ерекше қызығушылық бұл спорттық снарядқа жазда туындайды. Пионер
лагерьде, спорт алаңдарында бір кезеңде дайындау және бумерангте лақтыруға
ие болуға әбден мүмкін.
Дәл қазіргі кезде Австралия тұрғындарының арасында бумеранг лақтыру
спорттың кең тараған түрі болып табылады.
Кенгуру және де басқа да қалталы аңдар кездесетін тек қана 5-ші континентте
бумеранг жергілікті қарудың түрі.
Негізінен олардың қолданылған материалдар ағаштардың қисық тамырлары,
айнапластиктен жасалған бумерангтар кездеседі, нығыздалған фанерадан,
қатерден сақталатын пластмассадан.
1.9. Бумерангтың рекордтары

• Ауадағы 40 с

• Тік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.