Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту тақырыбында

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Азаматтық қорғаныс жоғары көпсалалы колледжі

Высший многопрофильный колледж гражданской защиты

Жакиялин Ш. О.

Курстық жұмыс

Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту

0105000 «Бастауыш білім беру» мамандығы

Көкшетау, 2021

Азаматтық қорғаныс жоғары көпсалалы колледжі

Высший многопрофильный колледж гражданской защиты

Қорғауға жіберілді

«»2021ж.

Кафедра меңгерушісі

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

0105000 «Бастауыш білім беру» мамандығы

«Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту» тақырыбында

Орындады Жакиялин Ш. О.

Ғылыми жетекшісі Амиртай С.

Көкшетау, 2021ж

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3-4

1-БӨЛІМ. БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ

ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУДАҒЫ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Жеке тұлға шығармашылығының даму ерекшеліктері 5-8
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілетін дамыту туралы ғалымдардың ой-пікірлері 8-13

2-БӨЛІМ. ОҚУШЫЛАРДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУДЫҢ ЖОЛДАРЫ МЕН ШАРТТТАРЫ

2. 1 Оқу бағдарламасының базалық мазмұны 13-17

2. 2 Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытудағы іс-әрекет 18-27

ҚОРЫТЫНДЫ 28

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 29-30

Кіріспе

Мектептегі оқыту - оқушылардың еліміздің жан-жақты білімді, жеке тұлғаны тәрбиелеуді көздейді. Қазақстан Республикасы бастауыш білімінің мемлекеттік стандартында көрсетілгендей бастауыш сатыдаы білім берудің приоритетті мақсаты оқу әрекетін қалыптастыру, этикалық, эстетикалық қарым-қатынасқа дайындау. Оқушының жалпы және психикалық дамуының жеткілікті деңгейіне қол жеткізу үшін, оның психологиялық ерекшеліктері дәл ескеріліп отырылуы қажет.

Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың «Қазақстан-2030» Қазақстан халқына арналған стратегиясында «Біздің жас мемлекетіміз өсіп, жетіліп, кемелденеді. Біздің балаларымыз бен немерелеріміз өсіп, жетіліп кемелденеді, біздің балаларымыз бен немерелеріміз онымен бірге ер жетеді. Олар өз ұрпағының жігерлі, білім өрісі биік, денсаулықтары мықты өз елінің өкілдері болады» деп көрсетілгендей-ақ, ертеңгі келер күннің бүгінгіден гөрі нұрлы болуына ықпал етіп, адамзат қоғамын алға апаратын құдіретті күш білімге тән. Жас мемлекетіміздің болашағы - бүгінгі ұрпақ. Оларға бірдей талап қойып, олардың табиғи қабілетін, нақты мүмкіншілігін анықтап, ана тілінде еркін, сауаттық. Оларға бірдей талап қойып, олардың табиғи қабілетін, нақты мүмкіншілігін анықтап, ана тілінде еркін, сауатты, жүйелі сөйлеулерін дамыту, соған негіздеп оқыту-бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында: «Жеке адамның шығармашылық, рухани және дене мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, жеке басының дамуы үшін жағдай жасау арқылы интеллектін байыту»- дейтін тұжырымдар бүгінгі білім берудің мақсаттары мен міндеттерін ғана емес, тіл дамытудағы өзекжарды мәселелерді де айқындайды [1] .

Оқушылардың шығармашылық қабілетінің дамуы көптеген факторлардың әсерімен жүреді. Оқыту психологиясында шығармашылық қ интеллект көрсеткіштерінің бірі ретінде ерте дамытуға арнайы жағдай жасау мәселесі жан-жақты зерттелуде.

Зерттеу тақырыбының өзектілігі.

Егемен ел болып, тәуелсіздігімізді еншілеп, еңсеміз тіктеліп, өркениет көшінің алдыңғы сапына шыққан, бәсекелестікке қабілетті, дамыған алдыңғы қатарлы 50 елдің қатарына қосылуды мақсат тұтқан жайдары еліміздің жарқын болашағы - жас ұрпақ. Осы ұрпақты болашаққа даярлау, қоғамға сай бейімдеу-білім беру жүйесі, соның ішінде айшықтар болсақ, мектеп еншісінде.

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында «Қазақстан 2030» стратегиясы білім беру саласының мемлекеттік саясатының мемлекеттік саясаттың мемлекеттік басты мақсаты ретінде адамның білімділігін арттыру, дарындылығын дамыту мәселелері айқындалып, маңызды міндеттер қатарына қойылған. «Қазақстан-2050» стратегиялық бағдарламасында елбасының «біз балаларымызға өзіміздің жақын және алыс көршілерімізбен достық қарым-қатынасымызды мұра етіп қалдыруымыз керек» деген сөзі бүкіл ағартушы қауым алдында «Оқу тәрбие үрдісіне жаңа педагогикалық технологияларды енгізу арқылы оқушылардың білім сапасын арттыру, шығармашылық қабілетін дамыту» өзекті мәселелер енгізіп отырғаны белгілі. Осы мақсатты жүзеге асыруды мектеп басшысы, ұжымдағы мұғалімдердің кәсіби шеберлігі мен шығармашылық ізденісін дамытуға аса мән беру қажет. Бұл міндеттердің жүзеге асырылуының бір жолы - дидактикалық түрлі тәсілдерін ұтымды пайдалану негізінде мектеп оқушыларының шығармашылығының даму деңгейін көтерудің, білім алуға ынталандырудың тиімді технологиясын жасау болып табылады. Оқушылырдың шығармашылық қабілетін дамыту соңғы жылдары мектеп мұғалімдерінің басты мақсаттарының біріне айналған. Белгілі ғалым А. Байтұрсынов: «Бала білімді тәрбие арқылы өз бетімен алуы керек. Ал, мұндағы қызметі - балаға орындалатын жұмыс түрлерін шағындап беру және қойылған мақсатқа жету үшін бағыт-бағдар беріп отыру» - деген [2] . Оқушылардың шығармашылық әрекетін педагогикалық және психологиялық тұрғысынан жан-жақты зерттеулер жүргізілген. Шығармашылық, шығармашылық қабілет жөнінде көптеген ғұлама ғалымдар өз еңбектерінде жазып кеткен. Соның ішінде Әл-Фараби, Ж. Баласағұни сияқты қазақ ойшылдарының еңбектерінде шығармашыл тұлға бойындағы сапалық белгілердің бала дамуындағы рөлі көрсетілген. Көрнекті педагогтер К. Х. Ушинский, А. С. Макаренко, В. А. Сухомлинский, Ы. Алтынсарин шығармаларында қабілеттерді дамыту жолдару қарастырылған. Оқушылардың шығармашылығына бағыт-бағдар алғаш рет білім мазмұнына енгізілген педагог - М. Жұмабаев. Оқыта отырып баланың қабілеттерін, шығармашылығын дамыту мәселесі Ш. А. Амонашвили, Г. А. Давыдов, А. Н. Лук, Б. Т. Ананьев, Б. М. Теплов еңбектерінде қарастырылады [3] .

Қазақстан Республикасының білім туралы заңында білім беру жүйесінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға, осы заңның 41-бабында: педагог қызметкерлер оқушылардың мемлекеттік білім беру стандартында көздеген деңгейден төмен емес, жеке шығармашылық қабілеттерінің көрінісіне дамуы үшін жағдай жасауға міндетті делінген. Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту әдебиеттік оқу сабақтарында жазба жұмыстарын орындай отырып, тілдік құралдарды өз тәжірибесінде пайдалану негізінде орындалады. Себебі, тіл адам мәдениетінің, жан-жақтылығының көрсеткіші. Адамдармен қарым-қатынаста еркін сөйлеуі, өз ойын байланыстырып дұрыс айтуы жатады.

1-БӨЛІМ. БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУДАҒЫ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1. Жеке тұлға шығармашылығының даму ерекшеліктері.

Қоғамдағы шығармашылық қабілет психология саласында бір сарында ғана қаралмайды. Бұл бұрыннан келе жатқан қасиет. Атап айтатын болсақ, құпия қасиеттің сырын психология, философия ғылымдары ашуға міндетті. Ол қасиетті ғалымдар түрліше түсіндіреді. Шығармашылық қабілет-адамның әлі ешкім білмейтін жаңа бір бейнені өз бетінше құруымен сипатталады, яғни іс-әрекеттің қандай түрінде болмасын жаңалық ендіру арқылы, жасампаздық бейне жасау арқылы өзіндік жеке даралық дамудың бір көрінісін байқатқан жағдаймен түсіндіріледі.

Шығармашылық - пайда болған мәселелерді ғылымда белгілі болған тәсілдермен шешу үшін талап етілген жоғары формадағы ойлау.

Шығармашылық - оқуда жаңашылдығымен ерекшеленетін, оң өнім алуға мүмкіндік жасайтын, жеке тұлға бойындағы қабілеттіліктің, білім мен біліктіліктің болуы. Бұрын болмаған жаңа өнім өндірудегі адамның танымға және шындықты түрлендіруге бағытталған саналы мақсатты іс-әрекеті (Б. Коротяев, Я. Пономарев, О. Тихомиров), онда шығармашылықты ізденушілікпен, зерттеумен орындалатын іс-әрекет формасы деп нақты айтуға болады [4] .

Шығармашылық - адам баласының сөйлей бастаған сәтінен бастап, бүгінгі күнге дейінгі жеткен жетістіктері. Ал, қазіргі кездегі балалардың шығармашылық бастамасы басты мәселе болып отыр. Шығармашылық ұғымы мәдениеттің әр кезеңіндегі ойшыл-ғалымдарының назарында болған. Ежелден-ақ ойшыл-ғалымдарымыз Жүсіп Баласұғын, Әл-Фараби, Абай Құнанбаевты ерекше толғандырып, өз еңбектерінде адамның жеке қасиеттерін, қабілеттерін дамытуды үнемі көтеріп отырған. Педагогтар К. Д. Ушинский, Ы. Алтынсарин еңбектерінде шығармашылықты дамыту қарастырылса, оқушылардың шығармашылығына бағыт-бағдар беруді алғаш болып мазмұнына енгізген М. Жұмабаев болатын. Психологтармен мен ғалымдар Л. С. Выгодский, В. В. Давыдов, Д. Б. Эльконин, В. А. Крутецкий, қазақтың көрнекті ғалымдары Т. Тәжібаев, М. Мұханов, Ә. Алдамұратов, Қ. Б. Жарықбаев, Т. С. Сабыровтың еңбектері жеке тұлғаны қалыптастыру мәселелерінің теориясы және тәжірибиесінің алтын қоры ретінде танимыз [5] .

Шығармашылықтың психологиясы жайлы зерттеулерді Р. Солсо, С. Л. Рубинштейн, А. В. Брушлинский, Я. А. Пономарев, О. К. Тихомиров адамның арнайы және жалпы қасиеттерін тікелей байланысты дамитынын дәлелдеген. Арнайы және жалпы қасиеттердің психофизиологиялық негіздерін зерттеген Б. М. Теплов, И. С. Якименская, Д. Әубәкірова, В. В. Рубцов өз еңбектерінде қабілеттің анықтамасын беріп, жалпы және даралық өзгешеліктерін көрсеткен. Қабілетті дамыту психологиясын зерттегендер Н. С. Лейтес, А. В. Крутецкий, Д. С. Брунер, А. С. Готенидер зерттеулерінде қабілеттілік қалыптасатын қасиет екенін дәлелдеп, оны дамыту мәселелері бойынша зерттеулер жүргізген.

Л. С. Выготский, А. Н. Леонтьев, Дж. Гильфорд, Ж. Пиаже еңбектерінде оқушылардың таным процесінде болатын күрделі өзгерістерге негіз болатын сыртқы және ішкі факторларды талдай отырып олардың шығармашылығының дамуы іс-әрекеттен туындайтынын көрсетті, мұның арқасында заттық әрекеттер адамның санасы мен ойлауында бейнеленеді. Тиісті міндеттерді орындаған кезде бұйымды бөлу, ажырату жайындағы заттық іс-әрекет «ойдағы жүйке моделіне» айналып, ол модель біртіндеп іс-әрекетпен ғана шектелмейді, сонымен қатар ішкі, жеке негіздермен анықталады. Сонымен бірге ішкі баңдарлардың дұрыс құрастырылуы ойды дамытудың шарттырының бірі болып табылады. Осы «жүйке моделі» алдыңғы тәжірибеде болғанның елесімен байланысты. М. А. Холодная, З. И. Калмыкова, М. Беркинблит, А. К. Маркова, В. С. Гончаров т. б. ғалымдардың айтуынша осындай көріністегі ойлау шығармашылық қабілеттің көрінісі болып табылады.

Сөз шығармашылығы - дейді профессор И. С. Соловьев - сөз балалардың жетілуінің бастамасы мағынасында. Өйткені жеке бас ойы, өзінің өзіндік өмірлік тәжірибе, әр түрлі ортадағы адамдар арасындағы қарым-қатынастарды ана тілімізде білу, сөзде өзіндік бір өзгеріс енгізу үшін сөздік шығармашылыққа қажет. Оқушылар оны толығымен қамти алмаса да, шартты түрде меңгеруі қажет [6] .

Соңғы екі ғасырдың ішінде шығармашылық және интеллектуалдық қабілеттілікті талдауға психологияда өте үлкен мән беруде. Себебі шығармашылық қабілет жоғары тұлғалар барлық іс-әрекет жағдайларында жоғары жетістікке жететіндігі дәлелденген. Психологиялық зерттеулерге іс-әрекетін белгілі бір саласында білікті маман болып табылатын тұлғалар тарихта өзіндік із қалдырған тұлғалар және соңына қарай адамдардың қалыпты өміріндегі оқиғаларды тиімді талдауға, бағалауға қабілетті тұлғалар жатады [7] .

Шығармашылық - рухани құндылықтарды, жаңа материалдарды жасайтын адамдар тобының немесе жеке адамның іс-әрекеті. Э. Штерн білікті мамандарды зерттеу нәтижесінде олардың көпшілігі интеллектінің салыстырмалы орташа деңгейінің 120 шамасында болғаны туралы атап көрсетеді.

«Шығармашылық әрекет дегеніміз - адамның қандай бір жасаған жаңалығы, яғни қандай да бір зат немесе сезімнің құрылымы» деп жазады В. С. Выготский

Қабілет - бір адамды екіншісінен ажырататын дара психологиялық ерекшелік. Баршаға бірдей тән қасиеттері қабілет бола алмайды. Нақты адамда топталған білім, ептілік және дағдылардан оқшау, қажет әрекетті игеру желісінде ғана көрінеді.

Адамдардың қабілеттері жалпы, тәжірибелік, арнайы және жоғары теориялық болып бөлінеді. Шығармашылық қабілет сөйлемен, логикалық ойлаумен, тәжірибелік және теориялық интеллектпен ұштасады [8] . Осы аталған қасиеттерді зерттеу және дамыту жолдарын ғалымдарды ертеден қызықтыруда. Ежелгі грек философы Пифагор еңбектерінде адамның қабілетін анықтау формуласын құраған. Пифагор адамның қабілеттілігін жан дүниесінің ерекше қасиеті деп санап, қабілетті тұлға барлық іс-әрекет түрлерін тез үйреніп сапалы орындайтыны осы қасиеттің басты көзі деген. Қабілеттіліктер ішінде шығармашылық ойлау үрдісімен өте тығыз байланысты. Ойлау үрдісі барлық қасиеттердің негізі болып табылады. Адамның барлық тұлғалық қасиеттері ойлау үрдісінің ерекшеліктерінен пайда болады. Белгілі бір іс әрекетпен айналысқан адамның қызығушылық пен бейімділік ерекшеліктерімен қатар еңбексүйгіштік, табандылық, батылдық, басқалардың еңбегін бағалай білу. Шығармашылық қабілетті дамытуға себеп болатын ойлау үрдісітері екенін барлық уақытта ескеру қажет екенін Л. С. Выготский өз еңбектерінде талдап кеткен. Оның ойынша білім алмай жүрген ойын баласының оқуға барғаннан кейін ойымен интеллектісінде көп өзгерістер туады: көрнекі бейнелі ойдан біртіндеп мәдени немесе ұғымдар арқылы ойлауға көшеді. Бастауыш буындағы оқушылардың ой операциялары көрнекі - бейнелеу түрінен біртіндеп сөздік-логикалық ойлау түріне қарай ауысады. Ал, логикалық ойлау адамның шешімін білмейтін жағдайларды шешуге зор мүмкіндік береді. Сондықтан да логикалық ойлау шығармашылықтың негізі деп айтуға болады.

Шығармашылықтың дамуына қызығушылықтың қосатын үлесі өте көп. Қызығу дегеніміз - жеке тұлғаның объектіге, оның өмірлік мәні мен эмоциялы күшіне қарай таңдамалы қатынасы. Қызығушылық қажеттіліктердің есебінен пайда болады. Терең тамыр жайған қызығушылық қажеттілікке айналуы мүмкін. Қ. Жарықбаевтың айтуынша қызығушылықтың қалыптасуы әр уақытта қажеттіліктерді талап етуден немесе қоғамдық борышты сезінуден бастау алмайды. Қызығу объектінің эмоциялық тартымдылығы өз-өзінен көрінуі мүмкін, ал қоғамдық талаптар қабілеттілік сияқты көптеген себептер арқылы анықталып, танылуы мүмкін [8, 116б. ] .

Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылығын дамыту жолдарын зерттеуші Б. Байжұманова оның елеулі тұстары ретінде адамның қызығушылығына беріле әуестенуі және сол бағытта табысты болуға талпынуы [9] . Әуестенген адам үшін шығармашылық өмірінің мәніне айналады. Шабыт бір жағынан жемістілігімен, екінші жағынан адамның қуатының зор өсуімен сипатталады. Шығармашылық дербестік жеке тұлғаның орынды сапалы белгісі ретінде оқушылардың жан-жақты дамуына оң нәтиже береді, ақыл-ой және адамгершілік қуаты оның ерік-жігерін, елестету, ойлау қабілеттерін белсендіретін қызықты шығармашылық іс-әрекетінде көрініс табады. Бұл жеке тұлғаның қоғамда дәрежесін көтеруде және оның өз-өзіне сенімін нығайтып, өзіне баға бере білуіне әсер етеді. Шығармашылық қабілет жайында жазылған ғылыми еңбектерді талдау нәтижесінде шығармашылық өте күрделі психологиялық үрдіс екені анықталды. Шығармашылық сөзінің төркіні-шығару, ойлап табу. Шығармашылық қасиетті тәрбиелеуге болады. Шығармашылықты зерттеуші дидакттар бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық бастамасын дамыту үшін ең негізге алынатын нысаны дамыта оқыту жүйесі екенін дәлелдеген. Дамыта оқыту оқушыны оқыта отырып жалпы дамыту, оқуға дағдыландыру, өз бетінше ізденуге, шешім қабылдауға бағыт беру. Қоғамдық өмірдің барлық салаларында күрделі өзгерістер болып жатқан уақытта мәдениетке, өнерге қабілетті жастарды іріктеп, олардан шығармашылық орта құру жағдайын ойластырып қойған жөн болар еді.

Шығармашылық қасиеті дамыған адам бұл шығармашылыққа деген тұрақты да жоғары қызығушылығын көрсететін, шығармашылық қабілеттің қалыптастырудың, оған бір немесе бірнеше әрекет түрлеріне жеке мәндегі шығармашылық қабілетті қалыптастырудың бірлігінде, оның бір немесе бірнеше әрекет түрлеріне жеке мәнді шығармашылық нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік беретін шығармашыл тұлға.

1. 2. Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілетін дамыту туралы ғалымдардың ой-пікірлері

Бастауыш мектеп оқушыларының жеке тұлға ретінде қалыптастыру, рухани байлығын дамыту, сабаққа деген ынтасын арттыру және дарындылығын дамыту қазіргі кездегі негізгі мәселелердің бірі. Себебі, қазіргі кездегі қоғамның қарқынды дамуы ғылым мен техниканың дамуымен тікелей байланысты болса, ал болашақта техника мен ғылымды, өндірісті дамытатын бүгінгі мектеп бүлдіршіндері. Сондықтан оқушылардың жауапкершілігі мен білімділігі жоғары деңгейде қажет етеді. Мектеп оқушыларының өз-өзіне сенім арттыру, шығармашылығын дамыту, өткен тақырыптың материалын терең ұғынуға білу - ұстаздың педагогикалық шеберлігіне байланысты. Мұғалімнің әрбір өтілген тақырыбы қазіргі оқыту бағдарламаларына сай болуды қажет етеді. Осы талаптардың орынды атқарылуы ғана оқушылардың шығармашылық қабілеттері дами түседі және оқуға, білімге деген қызығушылықтары дамиды [2, 27б. ] .

Ұстаз еңбегі - оқушылардың білімімен өлшенеді десек, ұстаз еңбегінің қиындығы әрбір оқушының жүрегіне жол таба білуінде. Әр оқушының бойындағы қабілеті арқылы өз-өзін, өмірді, қоғамды танытып, сезіндіруінде жатыр. Ұстаздардың шеберлігін зерттеуші Зязюн ұстаз бойында шығармашылық қасиет болуы тиіс деп көрсеткен болатын. Бұл қасиеттерді тізіп, анықтаған болатын [10] .

ұстаз өз оқушыларының басқаға ұқсайтын қасиеттерін аша білуі;
ұстаздың ой-өрісі кең, жан-жақты, өз мамандығының шебері болуы;
мұғалім ір уақытта өз біліммін дамыта, шыңдай түсуі қажет.
Мұғалім оқушыларына төмендегі қасиеттерді күте білуі тиіс.
оқушының ойлау жүйесі өзінің білім деңгейіне байланысты болуы керек;
оқушының сабаққа деген қызығушылығының тұрақты болуы;
оқушы білімі, ынтасы барлық пәндерге дұрыс бағытта болуы;
оқушы білімінің тереңдігі пәндер арасынада байланыста болуы тиімді.

Шығармашылық-бұл ішкі дүниедегі талассыз өзгерісті, ондағы пайда болған мазмұнды үнемі түйсіну. Бұл жерде ақпараттың түсуіне деген сұранымға адам сыртқы дүниеден түсетін ақпаратты ғана қажет етпейді. Шығармашылық жұмыстармен айналыспайтын адамның ішкі дүниесіндегі бейнелер, ойлармен түрленеді. Оның үстіне осы ішкі дүниесіндегі қандай нәрсеге лайық екенін білу қызық болып көрінеді. Сондықтан да нағыз шығармашыл адамның мүмкіндіктерін байқап көруі болып саналады. Бала шығармашылығын зерттеген Д. Рахымбек шығармашылыққа деген қызығушылықтарды қалыптастыру үшін бұл қабілеттің дамуы қызығушылықтан басталатынын дәлелдеген. Қызығушылықты қалыптастыру үшін оның үш типологиялық айырмашылықтарын білу қажет деп көрсеткен. Біріншіден, қызығушылықтың дамуы үш сатыдан тұрады. Атап айтатын болсақ: әуестік, құмарлық және таза қызығушылық. Әуестік - әдеттен тыс, таңқаларлық күлкілі заттарға бала бойында уақытша байқалатын сырттай қызығушылық. Құмарлық - қызығушылықтың күрделі сатысы. Мұнда нысанамен тереңірек танысуға және бірқатар сұрақтарға жауап іздестіруге ынта-ықылас пайда болады. Нағыз қызығушылық - іс-әрекеттің бір немесе бірнеше бағытындағы жеке тұлғаның танымға деген тұрақты ұмтылысы [11] .

Төменгі сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту, тәрбиелеу және қалыптастыру, мазмұны мен жас ерекшеліктеріне сәйкес сипатталатын іс-әрекет ыңғайлы негіз. Шығармашылыққа қызығушылықты туындататын себептердің бірі - балалардың проблемалық сипаттағы шығармашылық әрекеті, жаңа құралдарын қалыптастыруды, қол жеткен жетістіктердің бағасын беру ойластырылады. Шығармашылықтың негізгі мәні жаңалық ашу, жаңа әдіс-тәсілдер табуға ұмтылу деуге толық негіз бар. Шығармашылыққа жаңа тың нәрселер жатады, ертеден келе жатқан дүниені қайталау немесе көшіруді шығармашылық деп айтуға келмейді. Шығармашылық әрекетке - оқушылардың проблеманы көруі, өз істерінің бағдарламасын құрастыра білуі және жүзеге асыра білуі жатады. Оқыту сабақтарының шығармашылық сиапаты оқушының танымдық белсенділігін қалыптастырып және шығармашылық қабілеттерінің дамуына, адамгершілік қасиеттеріне ықпал етеді. Топтық сабақтарда сыныптасының кемшілігін байқауға, оған көмек беруге, өз ісінен сабақ алуға, танымдылық, әлеуметтік ұстанымының қалыптасуына өз ортасының пікірі, көзқарастары әсер етеді. Оқушылардың шығармашылық қабілеті тәжірибелік әрекеттері және ізденімпаздық қасиеті арқылы дами түседі. Шығармашылық қабілетті дамытатын сабақтар - жаңа технологияларды пайдалану болып табылады.

Шығармашылық қабілет әртүрлі сапада болуы мүмкін. Оның күрделі табиғатының өзі жеке тұлғаның дамуы, қозғаушы күші екендігін көрсетеді. Д. Рахымбек шығармашылық дербестікті оқушының алдында тұрған мәселені шешуде талданған негізгі мәселелердің көлемі мен мазмұнына қарай отырып, оқушының қалыптастырудың мағынасын төмендегідей анықтаған [11, 154 б. ] :

қоғамда болып жатқан өзгерістерді танып, ғылым жаңалықтарына тұрақты қызығушылықтардың пайда болуы;
оқу-танымдық міндеттерін, мақсаттарын орындауға бағыттау;
оқушылардың танымдық ойлау қабілеттерін жоғары деңгейде дамыту;
жеке тұлғаның интеллектуалдық қасиетінің сапалық көрсеткішін дамыту;
тұрақты ізденімпаздылығы, шығармашылық іс-әрекетінің нәтижелі дамуы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.