Балабақша тарихы
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі
М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
Агротехнологиялық факультеті
Азық-түлік қауіпсіздігі кафедрасы
ЕСЕП
3 Өндірістік тәжірибе бойынша
Мамандығы 5В072700 Азық-түлік өнімдерінің технологиясы
Аралбай Аружан Маратқызы
(Студенттің Т.А.Ә)
Садупова Тыныштық Барисовна
(Тәжірибе жетекшісі)
С 25.01.2021 г. По 03.04.2021г.
(Тәжірибеден өту кезеңі)
Петропавл қ.
2021ж
МАЗМҰНЫ
I.КІРІСПЕ
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.Бөбекжай Балапан Балабақшасының тарихы
2.Қауіпсіздік ережесі
2.1.Балабақша асханасының қауіпсіздік ережесі
2.2.Балабақша асханасының санитария және гигиена ережелері
3.Балабақша асханасының жұмыс тәртібі
4.Балабақша асханасының 1 апталық ас мәзірі
III.ҚОРЫТЫНДЫ
IV.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кіріспе
Тәжірибе дегеніміз - теориялық негізде жинаған білімді тәжірибе жүзінде іске асыру болып табылады. Тәжірибе жинаған мәліметтерді нақты бекіту үшін қолданылатын өндірістік тұрғыда нығайтқым келеді. Осы себептен мен тәжірибие толықтыру мақсатында Түркістан облысы, Шымкент қаласы Бөбекжай балапан балабақшасына өндірістік тәжірибеге жіберілдім. Тәжірибедегі ең басты мақсатым - білімімді шыңдап балабақшадағы құрал - жабдықпен жұмыс істеуді үйрену , балабақша тарихымен танысу , балабақша тағамдарымен танысу болды. Кәсіптік біліктілікті дамытуды жетілдіргенмен қоса, ең алдымен этикалық нормаларды сақтай отырып рұқсат етілген нормада компитециялық жұмыскерге қойылатын талаптарды игеруге тырыстым. Ол үшін мен келесі міндеттерді орындауға тырыстым:
Тәжірибенің негізгі мақсаттары:
Балабақша асханасындағы белгіленген жұмыс тәртібін сақтау;
Асханнада бекітілген ереже шегінде тағайындалған жұмыстарды толығымен әрі уақытылы орындау ;
Асхана талабына сай киіну( ақ халат , бас киім, аяқ киім )
Алға қойылған негізгі міндеттер:
1. Балабақша құрлысының техникалық ерекшеліктері
2. Өнімдерді дайындау үшін қолданылатын шикізатқа сипаттама беру.
3. Негізгі шикізатқа, қосалқы материалдарға және технологиялық жабдықтарға есептеу жүргізу.
4. Қауіпсіздік техникасы, еңбекті қорғау және қызметкерлердің жеке гигиенасы ережелерімен танысу.
1.Балабақша тарихы: Тәрбие мен білімнің алғашқа дәні мектепке дейінгі тәрбие ошағында беріліп, адамгершіліктің алғашқы сатыларын қалыптастырудың қайнар көзі-мектепке дейінгі кезең екендігі ақиқат. Осы үлкен талапты орындауда аудандағы Балапан балабақшасының да білім саласына қосқан үлесі зор.
Балапан балабақшасы қәзіргі Түркістан облысы Шымкент қаласында 2008 жылдың 7 наурызынан бастап жұмыс жасаған. Балабақшаға Балапан атауы осы жылы берілген.Балабақшаның 12 жылдық тарихы бар. Балабақша 83 орындық.Сол кезде балабақша меңгерушісі болып Жолаева Б.А тағайындалған.
Балабақша улкен 4 топтан турады.Топтар жатын орындармен,асханамен заманауи талапқа сай салынған. Музыка залы, спорт залы ,әдістемелік кабинет, арнайы ойын алаңдарымен, медициналық кабинетпен жабдықталған. Балабақшада 45 адам еңбек етуде оның ішінде 22 педагог еңбек етеді. Оның 2-і жоғары санатты, 3-і бірінші санатты,6-ы екінші санатты мамандар. Жоғары білімді 7 маман, арнаулы орта білімді 10 маман, 5 маман жоғары оқу орнында оқып жатыр. 2012 жылдан бастап Балапан бағдарламасымен мемлекеттен субсидия бөлініп жұмысын жалғастыруда.Осы жылдан бастап менгеруші Бердыбаева Г.Ж болып тағайындалды.
Балабақша - барлық тәр - бие мен білімнің ең алғаш - қы баспалдағы іспеттес. Мұн - - - дағы тәрбие мен білім ба - ла - - лар - дың табиғи мінезін, қа - бі - летін ерте жастан дамытады. Бала - болашағымыз, бала - қуанышымыз.
2. Балабақша асханасының ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕСІ
Санитарлық-гигиеналық талаптар.Тамақты дайындаау кезінде оған ағзаға зиянды ауру тудыратын микробтар түсіп,тамақтан уланып қалмау үшін санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау керек.Бөлмелер мен жабдықтарға койылатын талаптар.
1.Асүй бөлмесі таза болуы қажет. Ылғал шүберекпен үнемі сүртіп отыру керек.
2.Таза ыдысты жабық шкафта немесе жабық сөрелерге қою керек.
3.Тамақ қалдықтарын қақпағы бар шелекке салып, дер кезінде шығарып отыру қажет.
Тамақ дайындайтын адамға қойылатын талаптар.
1.Тамақты алжапқыш тағып дайындау керек.
2.Қолды тазалап жуу керек.
3.Шашты жинап, орамал тағу керек.
Тамақты жасауға қойылатын талаптар.
1. Мерзімі өтіп кеткен азық - түліктерді пайдаланбау керек.
2. Азық - түлікті бөлуге, турауға жеке - жеке тақтайлар қолданылады.
3. Тамақ әзірлеу алдында азық - түлік мұқият жуып, тазалайды және турайды.
4. Тотығатын металдан және сыры кеткен ыдысты пайдалануға болмайды.
Балабақшада тазалық, тамақтану,дезенфекциялау ережелерін және күн тәртібін сақтау.
1.Кезекші топтардың жұмысы санитарлық талаптарды қатаң сақтаған жағдайда,оның ішінде осы тәртіпке сәйкес ата-аналардың (балалардың заңды өкілдерінің) өтініштері негізінде жүзеге асырылады.Өтініштер электрондық нысанда қолжетімді құралдар арқылы қабылданады.
Кезекші топқа баруға ниет білдірген жағдайда балалардыңи ата-аналары немесе заңды өкілдері мектепке дейінгі ұйым басшысының атына өз ниеті туралы өтініш жазады және оны қол жетімді байланыс құралдары арқылы тәрбиешіге жібереді.
Тәрбиеші өтінішті әкімшілікке береді.
Мектепке дейінгі ұйымның әкімшілігі тәрбиешілерден берілген өтініштер негізінде 20 балаға дейінгі кезекші топтарды құрады.
Кезекші топтардың контигенті,кестесі,жұмыс кестесі педогогикалық құрамы педагогиялық кеңестің отырысында бекітіледі,қажет болған жағдайда өзгерістер енгізіледі.
Кезекші топтардағы білім беру процесі мектепке дейінгі ұйымның бекітілген жоспарына сәйкес жүзеге асырылады.
2.Балаларды қабылдау балабақшаның медицина қызметкерінің баланың денсаулық жағдайын тексерумен жүзеге асырылады.
Балабақшаның барлық қызметкерлерін және балалардың медицина қызметкері күн сайын таңертеңгі фильтрдаен өткізеді.Ауру белгілері анықталған жағдайда қызметкерлер жұмысқа жіберілмейді,балалар ата-аналарымен уйлеріне қайтарылады.
Созылмалы аурулары жоқ балаларды кезекші топқа жіберу ұсынылады.
Кезекші топтарға баруды таңдау құқығы балалардың ата-аналарына немесе заңды өкілдеріне тиесілі.
Таңдау құқығын ата-аналар немесе балалардың заңды өкілдері балабақша басшысының атына өтініш беру арқылы білдіреді.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларын кезекші топтарға апара отырып, індеттің таралмауына барлық шараларды қолданады,олардың қоғамдық ортада болатынына және короновирустық инфекцияны жұқтыру қауіпі ьар екендігіне түсіністік танытады
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларын санитарлық қауіпсіздік құралдарымен қамтамасыз етеді:қол орамалдар,дымқыл бактреияға қарсы майлықтар мен маскалар(5 жастан бастап)
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларына әлеуметтік қашықтықтың қажеттілігі туралы түсіндіреді.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларын балабақшаның сыртқы кіретін есігіне дейін ертіп апарады,балабақша кіреберісінде тәрбиеші балаларды қабылдайды.
Балабақшадағы балалардың қауіпсіздігі. Балабақшадағы қауіпсіздік ережелері
Балабақша балаларымен саяхаттарды,серуендерді ұйымдастыру мен өткізу ережелері бойыншы нұсқау.
1.Тәрбиеші осы нұсқауды білуі тиіс
2.Тәрбиеші балалардың өмірі мен денсаулығына және серуенде мен экскурсияның қәуіпсіз өткізілуіне толық жауап береді.
3.Тәрбиеші балалар серуендейтіні орынды алдын-ала тексеріп,балалар үшін қауіпті заттардың болмауын қадағалайды.
4.Учаскеде балалар үшін қауіпті заттар болмауға тиіс:сынық әйнек,сым,шеге,тас,тікені бар ағаш бұтағы,улы өсімдіктер мен саңыруқұлақтар.
5.Серуендеу алдында барлық жабдықтардың беріктігін тексеру(әткеншек,сырғанақ,столдар,ә ткеншекорындақтары)
6.Алып жүретін ойыншықтар таза әрі қауіпсіз болуы керек.
7.Серуендеу немесе экскурсияны ұйымдастыру алдында тәрбиеші әр балада тиісті киім мен аяқ киім болуын тексеруі тиіс.
8.Жылдың ыстық мезгілінде серуендеу және экскурсияға шығу үшін міндетті түрде бас киім болуы тиіс.
9.Экскурсияға бара алмайтын балалар болған жағдайда,бұл туралы меңгерушіге хабарлау керек.Олар ересек адамның қарауында қалуы тиіс.
10.Серуендеу кезінде балаларды 2 ересек адам сүйемелдеуі тиіс.
11.Өзімен бірге алғашқы медициналық көмек көрсету қорапшасын алып журуі керек.
12.Тәрбиеші серуендеуге шыққанда,балалардың санын нақты білу,уақыт сәтімен оларды санап отыруы тиіс.
13.Көлік қозғалысы көп көшелерде жүрмеу керек.
14.Көшеден өту кезінде жол қозғалыс ережелерін сақтау және балаларды бағдаршам белгілеріне үйрету қажет.
15.Саяхатқа шығу алдында меңгірушіге алдын-ала хабар беріп,атіркеу журналына қол қою қажет.
16.Саяхатқа шығар алдында балалармен Саяхатқа жүру ережелері туралы нұсқау өткізі керек.
ТАМАҚТАНУ ТӘРТІБІ МЕН ОНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЕРЕЖЕЛЕРІ Салауатты өмір салты мен тамақтану гигиенасының негізгі талаптары: - азық-түліктердің құрамы; - сапасы мен көлемі; - тәртібі мен ұйымдастырылуы. Балабақшада басты назар ас мәзірінің дұрыс құрылуы мен тамақ дайындау технологиясына аударылады. Тамақ әзірлеу ережелерін сақтап, ас мәзірін қадағалау жұмыстары бас медбикеге жүктеледі және ол балалардың дұрыс тамақтануын қадағалап отырады. Балабақшадағы балалардың тамақтану үдерісін қадағалау жұмыстарындағы медбикенің міндеттері: - жеткізілген азық-түліктердің сапасын бақылау; - сақтау мерзімінің талаптарын орындау; - ас мәзірін құрамы, тағамдардың мөлшерін қадағалау; - тағам дайындау технологиясы ережелерінің сақталуы; - балалардың физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты құрылатын ас мәзірінің сапасын қадағалау болып табылады. Бас медбике балабақшадағы ас әзірлейтін бөлімнің санитарлық тазалығы мен қызметкерлердің жеке басының гигиенасын ұстауын күнделікті тексеріп, топтағы балаларға тамақтардың жеткізілуін қадағалайды. Жеткізілген азық-түліктердің сапасы мен сақталу мерзімі, шарты, пайдалану уақытының бақылау жұмыстары күнделікті жүргізіледі. Мектепке дейінгі ұйымдарға жеткізілетін тамақ өнімдері мемелекеттік стандарттардың талаптарына сәйкес тексеріледі. Тез бұзылатын өнімдердің сапа куәлігінде: сұрыпы мен санаты, пайдалану мерзімі, зертханалық мәліметтері, сақтау мерзімі көрсетілуі керек. Балалар ас мәзірінің қажетті мазмұны - тамақ үлесінің химиялық құрамының мөлшелеріне байланысты жасалады. Мектеп жасына дейінгі балалардың дұрыс тамақтану тәртібі - нақты ұйымдастырылған ережелер болуы керек. Мектепке дейінгі ұйымдардың балаларын, күніне төрт мезгіл тамақтандыру қажет. Негізгі тамақтанудың арасы 3,5-4 сағ. болғаны дұрыс. Қосымша жеңілжелпі тісбасарлар беріледі. Дұрыс тамақтану тәртібінің тағы бір талабы - тәуліктік тұтынатын тағамдардың сәйкестендірілген тізімі. Күннің бірінші жартысында бала ағзасына пайдалы дәрумендермен байытылған және ақуыз бен майға қаныққан тағамдарды беру ұсынылса, кешкі асқа: тез қорытылатын жеміс-жидектер мен көкөністер, балық, сүт өнімдерін дайындап беруге кеңес беріледі. Балалар - тағамының тәуліктік үлесінің көп мөлшерін мектепке дейінгі ұйымдар беретініН ескере отырып, тамақтануды ұйымдастырушылар, балаға күш беретін құнарлы тағамдармен қамтамасыз етулері керек. Балалар мен жасөспірімдерді тәрбиелеу мен білім беру объектілеріне қойылатын тамақтанудың қалыпты мөлшері 9 қосымшада, санитарлық талаптарымен көрсетілген.
БАЛАЛАР ТАМАҒЫН ДӘРУМЕНДЕНДІРУ Аскорбин қышқылы тәуліктік қажеттілік есебінен:1 жасқа дейінгі балаларға 30 мг; 1-6 жастағыларға 40 мг. Дәрумендендіру - дайын тамақтарға, ас әзірлейтін бөлмеде, бас медбике, емдәм медбикесінің және т.б. 21 медициналық қызметкерлерінің, арнайы осы мақсатқа тағайындалған, қадағалауымен іске асырылады. Дәрумендендірілген тағамдарды қайта жылытуға кеңес бермейміз, өйткені тағамдар, құрамындағы аскорбин қышқылын жоғалтады.Тағамдарды аскорбин қышқылымен (С дәрумені) дерумендендіру үдерісі жыл сайын: бөбекжайларда, бөбекжайбалабақшаларды, балалар үйінде, балабақшаларда, мектеп-интернеттарда, емханалар мен шипажайларда, перзентханаларда жүргізіліп отырады. Күнделікті дәрумендендіру: бірінші және үшінші тағамдар мен шайға жүргізіледі. - Тәулік бойы балалар тұратын білім және тәрбие беретін ұйымдардың балалары мен жасөспірімдерінің ағзасында қорғаныштық қабатының әлсіреуін болдырмау үшін мұздатылған сусындарды (жеміс қайнатпасы, кисель) жасанды жолмен дәрумендендіру. - Қайнатпа сусындарын дәрумендендіргенде температура +15°С-ден аспауы керек, кисельге аскорбин қышқылы +30 - 35°С температураға дейін мұздатылған жағдайда ғана қосылады. С дәруменінің тәуліктік мөлшері: бөбекжайдағы балаларға - 50 миллиграмм, мектепке дейінгі жастағы балаларға - 60 мг.
ТАҒАМ ӨНІМДЕРІ МЕН АС ӘЗІРЛЕУДІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ӨҢДЕЛУІНІҢ ЕРЕЖЕЛЕРІ
Мектепке дейінгі ұйымдағы балалар тағамының сапасы жоғары болып, қатаң қадағалануы керек. Жергілікті Білім басқармалары тендер өткізіп, балалар тамағын жеткізуді ұйымдастырушыларды тағайындайды. Соңында сенімді және тексерілген жеткізушілермен жұмыс жасалады. Жеткізушілерге қойылатын талаптар: санитарлық-эпидемиологиялық куәліктері, жануарлар етін бақылайтын ветеринарлық қызметтердің анықтамалары, азық-түліктердің сақтау талаптары мен қауіпсіздігін қамтамасыз ететін арнайы инфрақұрылысы бар, жеткізу талаптары мен мерзімін дұрыс орындауы керек. - Тағам өнімдері мен сатылым шикізаттарын қабылдау кезінде, тиісті құжаттары (өңдірушінің ветеринарлық-санитарлық сараптамасы, сонымен қатар тиісті сертификат) болуы керек. - Өнімнің сапасы мен қауіпсіздігі жайлы құжаттары, көпшілік тамақтану ұйымдарында сақталады. -Тағам өнімдерін тасымалдау үшін арнайы санитарлақ-эпидемиологиялық сараптамасы бар автокөліктарді пайдаланады. Тасымалдаушы - Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, арнайы киім киіп, медициналық тексерістен өтілуі керек. - Қажетті тағам өнімдерін ұзақтығы 500 метрлік қашықтықтан аспайтын орындардан сатып алған жағдайда, қолмен тасымалдауға болады. тасымалдау барысында, заттардың кірлеп немесе бүлінбеуін қамтамасыз ету керек. - Балалар мен жасөспірімдердің тамақтану үрдісіне қажетті азықтүліктер: ауылшаруашылық ұйымдарында, оқу-тәжірибелік бақшалар аймағында, жылыжайларда қолдан өсірілген азықтық шикізаттарды, егер олардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын зертханалық зерттеу жұмысының сараптамасы болған жағдайда пайдалануға болады. Ас әзірлейтін бөлмелердегі жұмыстарды балалар мен жасөспірімдерге (тамақ әзірлеудегі: көкеністерді аршу, нан турау, дайын тамақты тарату, ыдысаяқ жуу, асүйді тазалау т.б.) істетуге болмайды. Шикі тағамдарды өңдеу үшін (аршылмаған көкеністер, ет, балық) арнайы жуатын ыдыстар қарастырылған. Осы мақсатта, ыдыс-аяқ жуатын, қол жуатын ванналарды пайдалануға тиім салынады. Балықты +12°С температурадан аспайтын 1л 7-10 г ас тұзы қосылған суға салып немесе арнайы өндірістік үстелдерде еріту керек. Балықтық жұмсақ еті мен бекіре тұқымдас балықтарды суға салып жібітуге болмайды. Ет, жартылайфабрикаттар, балық және басқа да азық өнімдерін еріткеннен кейін қайта қатыруға болмайды. Ерітілген азық өнімдерін ұзақ мерзім сақтауға болмайды. Жұмыртқаны арнайы белгіленген ыдыста өңдеу керек. Суға толық батырып қайнату ережесі: - 1 - 2% сода қосылған суда өңдеу; 24 - 5 минут уақыт шамасында, ағын суға шаю; - консервіленген азық өнімдерін ашар алдында, қалбырды ағын суға шайып алу; - сусындарды төгіп алмай, тікелей тұтынушының құтысына (стақан, кесе) құю керек; - тағамдардағы дәрумендердің сақталуы үшін, көкеністерді тазаланған түрінде тұз қосылған суға қайнатуға болады. Қызылшаны қабығымен қайнатады; - аршылған картопты екі сағаттан аса суда сақтауға болмайды; - салат үшін қайнатылған көкеністерді тоңазытқышта +2 - 4 °С температурада 6 сағаттан аса сақтауға болмайды. Салат әзірлеуге қажетті шикі көкеністер мен аскөкті өңдеу үшін, 3% сірке суының ерітіндісінде немесе 10% ас тұзы қосылған суда 10 минут ұстап, суытылған қайнаған суға шайыңыз. Асты әзірлеу арнайы бекітілген үстелдерде жүзеге асады. Аспаздық тағамдарды даярлау барысында орындалатын талаптар: 1) ет, балық, құс етінен жасалатын екінші тағамдарды даярлау барысында, үлестірілген еттерді қайтадан сорпада 5 - 7 минут қайнату керек. 2) үлестірілген еттерді сорпада екінші рет қайнатқаннан кейін, 1 сағаттан аса уақыт пештің үстінде ұстамау керек; 3) тағам құрамына енетін азық өнімдерін, арнайы ас үй жабдықтарымен араластыру керек, қолмен араластыру болмайды; 4) тамақтың гарниріне қосылатын сары май мен сүтті, арнайы ыстық өңдеуден өткізу керек ; 5) жұмыртқаны су қайнағаннан кейін 10 минут қайнату керек; 6) құрамында жұмырқасы бар омлетті +180 - 200°С температурада 8 - 10 минут кәдімгі пеште пісіру керек; жұмыртқа өнімдері 30 минут қана +2 - 4 °С температурада сақталады. 7) қайнатылған шұжық, қысқа шұжықты су қайнағаннан кейін 5 минут қайнату керек; 8) фарштан жасалған котлеттерді, 10 минут екі жағын қуырып, +220 - 250°С температурада духовка пешінде пісіру керек. 1,5 жасқа дейінгі балаларға қайнатылған еттің езбесін беруге кеңес береміз. 1,5 жастан ересектерге буға пісірілген котлетті беру ұсынылады. Фарш міндетті түрде, котлетті пісірер алдында даярлануы керек. 2 жастан ересек балаларға қуырылғанын жеуге болады. 1,5 жасқа дейінгі балаларға үгітілген, езілген сұйықтау ботқаларды беру керек. Ал ересектеріне, шашылып піскен ботқаларды берсе болады. Макарон өнімдерін қайнаған, сәл тұздалған суда қайнату керек.дайын болған макарон өнімдерін қайнаған ыстық сумен шаяды. Бұршақ өнімдерін 3 - 4 сағат суға салып қою керек. Бұғып, көтерілгеннен суын төгіп, басқа суда қайнату керек. 25 Тамақ әзірлеуде қойылатын талаптар: 1) шикі және пісірілген тағамдарды әр бөлек үстелде әзірлеу керек; 2) ет сорпасынан сүзіп алынады; 3) салат жасауға қажер шикі көкеністерді, қайнатылған көкеністерге ҚК арналған үстелде өңдеп, даярлау керек ; 4) екі еттартқыш болу керек: бірі етке, бірі көкеніске арналған; 5) ашыған сүттерді ... жалғасы
М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
Агротехнологиялық факультеті
Азық-түлік қауіпсіздігі кафедрасы
ЕСЕП
3 Өндірістік тәжірибе бойынша
Мамандығы 5В072700 Азық-түлік өнімдерінің технологиясы
Аралбай Аружан Маратқызы
(Студенттің Т.А.Ә)
Садупова Тыныштық Барисовна
(Тәжірибе жетекшісі)
С 25.01.2021 г. По 03.04.2021г.
(Тәжірибеден өту кезеңі)
Петропавл қ.
2021ж
МАЗМҰНЫ
I.КІРІСПЕ
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.Бөбекжай Балапан Балабақшасының тарихы
2.Қауіпсіздік ережесі
2.1.Балабақша асханасының қауіпсіздік ережесі
2.2.Балабақша асханасының санитария және гигиена ережелері
3.Балабақша асханасының жұмыс тәртібі
4.Балабақша асханасының 1 апталық ас мәзірі
III.ҚОРЫТЫНДЫ
IV.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кіріспе
Тәжірибе дегеніміз - теориялық негізде жинаған білімді тәжірибе жүзінде іске асыру болып табылады. Тәжірибе жинаған мәліметтерді нақты бекіту үшін қолданылатын өндірістік тұрғыда нығайтқым келеді. Осы себептен мен тәжірибие толықтыру мақсатында Түркістан облысы, Шымкент қаласы Бөбекжай балапан балабақшасына өндірістік тәжірибеге жіберілдім. Тәжірибедегі ең басты мақсатым - білімімді шыңдап балабақшадағы құрал - жабдықпен жұмыс істеуді үйрену , балабақша тарихымен танысу , балабақша тағамдарымен танысу болды. Кәсіптік біліктілікті дамытуды жетілдіргенмен қоса, ең алдымен этикалық нормаларды сақтай отырып рұқсат етілген нормада компитециялық жұмыскерге қойылатын талаптарды игеруге тырыстым. Ол үшін мен келесі міндеттерді орындауға тырыстым:
Тәжірибенің негізгі мақсаттары:
Балабақша асханасындағы белгіленген жұмыс тәртібін сақтау;
Асханнада бекітілген ереже шегінде тағайындалған жұмыстарды толығымен әрі уақытылы орындау ;
Асхана талабына сай киіну( ақ халат , бас киім, аяқ киім )
Алға қойылған негізгі міндеттер:
1. Балабақша құрлысының техникалық ерекшеліктері
2. Өнімдерді дайындау үшін қолданылатын шикізатқа сипаттама беру.
3. Негізгі шикізатқа, қосалқы материалдарға және технологиялық жабдықтарға есептеу жүргізу.
4. Қауіпсіздік техникасы, еңбекті қорғау және қызметкерлердің жеке гигиенасы ережелерімен танысу.
1.Балабақша тарихы: Тәрбие мен білімнің алғашқа дәні мектепке дейінгі тәрбие ошағында беріліп, адамгершіліктің алғашқы сатыларын қалыптастырудың қайнар көзі-мектепке дейінгі кезең екендігі ақиқат. Осы үлкен талапты орындауда аудандағы Балапан балабақшасының да білім саласына қосқан үлесі зор.
Балапан балабақшасы қәзіргі Түркістан облысы Шымкент қаласында 2008 жылдың 7 наурызынан бастап жұмыс жасаған. Балабақшаға Балапан атауы осы жылы берілген.Балабақшаның 12 жылдық тарихы бар. Балабақша 83 орындық.Сол кезде балабақша меңгерушісі болып Жолаева Б.А тағайындалған.
Балабақша улкен 4 топтан турады.Топтар жатын орындармен,асханамен заманауи талапқа сай салынған. Музыка залы, спорт залы ,әдістемелік кабинет, арнайы ойын алаңдарымен, медициналық кабинетпен жабдықталған. Балабақшада 45 адам еңбек етуде оның ішінде 22 педагог еңбек етеді. Оның 2-і жоғары санатты, 3-і бірінші санатты,6-ы екінші санатты мамандар. Жоғары білімді 7 маман, арнаулы орта білімді 10 маман, 5 маман жоғары оқу орнында оқып жатыр. 2012 жылдан бастап Балапан бағдарламасымен мемлекеттен субсидия бөлініп жұмысын жалғастыруда.Осы жылдан бастап менгеруші Бердыбаева Г.Ж болып тағайындалды.
Балабақша - барлық тәр - бие мен білімнің ең алғаш - қы баспалдағы іспеттес. Мұн - - - дағы тәрбие мен білім ба - ла - - лар - дың табиғи мінезін, қа - бі - летін ерте жастан дамытады. Бала - болашағымыз, бала - қуанышымыз.
2. Балабақша асханасының ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕСІ
Санитарлық-гигиеналық талаптар.Тамақты дайындаау кезінде оған ағзаға зиянды ауру тудыратын микробтар түсіп,тамақтан уланып қалмау үшін санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау керек.Бөлмелер мен жабдықтарға койылатын талаптар.
1.Асүй бөлмесі таза болуы қажет. Ылғал шүберекпен үнемі сүртіп отыру керек.
2.Таза ыдысты жабық шкафта немесе жабық сөрелерге қою керек.
3.Тамақ қалдықтарын қақпағы бар шелекке салып, дер кезінде шығарып отыру қажет.
Тамақ дайындайтын адамға қойылатын талаптар.
1.Тамақты алжапқыш тағып дайындау керек.
2.Қолды тазалап жуу керек.
3.Шашты жинап, орамал тағу керек.
Тамақты жасауға қойылатын талаптар.
1. Мерзімі өтіп кеткен азық - түліктерді пайдаланбау керек.
2. Азық - түлікті бөлуге, турауға жеке - жеке тақтайлар қолданылады.
3. Тамақ әзірлеу алдында азық - түлік мұқият жуып, тазалайды және турайды.
4. Тотығатын металдан және сыры кеткен ыдысты пайдалануға болмайды.
Балабақшада тазалық, тамақтану,дезенфекциялау ережелерін және күн тәртібін сақтау.
1.Кезекші топтардың жұмысы санитарлық талаптарды қатаң сақтаған жағдайда,оның ішінде осы тәртіпке сәйкес ата-аналардың (балалардың заңды өкілдерінің) өтініштері негізінде жүзеге асырылады.Өтініштер электрондық нысанда қолжетімді құралдар арқылы қабылданады.
Кезекші топқа баруға ниет білдірген жағдайда балалардыңи ата-аналары немесе заңды өкілдері мектепке дейінгі ұйым басшысының атына өз ниеті туралы өтініш жазады және оны қол жетімді байланыс құралдары арқылы тәрбиешіге жібереді.
Тәрбиеші өтінішті әкімшілікке береді.
Мектепке дейінгі ұйымның әкімшілігі тәрбиешілерден берілген өтініштер негізінде 20 балаға дейінгі кезекші топтарды құрады.
Кезекші топтардың контигенті,кестесі,жұмыс кестесі педогогикалық құрамы педагогиялық кеңестің отырысында бекітіледі,қажет болған жағдайда өзгерістер енгізіледі.
Кезекші топтардағы білім беру процесі мектепке дейінгі ұйымның бекітілген жоспарына сәйкес жүзеге асырылады.
2.Балаларды қабылдау балабақшаның медицина қызметкерінің баланың денсаулық жағдайын тексерумен жүзеге асырылады.
Балабақшаның барлық қызметкерлерін және балалардың медицина қызметкері күн сайын таңертеңгі фильтрдаен өткізеді.Ауру белгілері анықталған жағдайда қызметкерлер жұмысқа жіберілмейді,балалар ата-аналарымен уйлеріне қайтарылады.
Созылмалы аурулары жоқ балаларды кезекші топқа жіберу ұсынылады.
Кезекші топтарға баруды таңдау құқығы балалардың ата-аналарына немесе заңды өкілдеріне тиесілі.
Таңдау құқығын ата-аналар немесе балалардың заңды өкілдері балабақша басшысының атына өтініш беру арқылы білдіреді.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларын кезекші топтарға апара отырып, індеттің таралмауына барлық шараларды қолданады,олардың қоғамдық ортада болатынына және короновирустық инфекцияны жұқтыру қауіпі ьар екендігіне түсіністік танытады
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларын санитарлық қауіпсіздік құралдарымен қамтамасыз етеді:қол орамалдар,дымқыл бактреияға қарсы майлықтар мен маскалар(5 жастан бастап)
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларына әлеуметтік қашықтықтың қажеттілігі туралы түсіндіреді.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларын балабақшаның сыртқы кіретін есігіне дейін ертіп апарады,балабақша кіреберісінде тәрбиеші балаларды қабылдайды.
Балабақшадағы балалардың қауіпсіздігі. Балабақшадағы қауіпсіздік ережелері
Балабақша балаларымен саяхаттарды,серуендерді ұйымдастыру мен өткізу ережелері бойыншы нұсқау.
1.Тәрбиеші осы нұсқауды білуі тиіс
2.Тәрбиеші балалардың өмірі мен денсаулығына және серуенде мен экскурсияның қәуіпсіз өткізілуіне толық жауап береді.
3.Тәрбиеші балалар серуендейтіні орынды алдын-ала тексеріп,балалар үшін қауіпті заттардың болмауын қадағалайды.
4.Учаскеде балалар үшін қауіпті заттар болмауға тиіс:сынық әйнек,сым,шеге,тас,тікені бар ағаш бұтағы,улы өсімдіктер мен саңыруқұлақтар.
5.Серуендеу алдында барлық жабдықтардың беріктігін тексеру(әткеншек,сырғанақ,столдар,ә ткеншекорындақтары)
6.Алып жүретін ойыншықтар таза әрі қауіпсіз болуы керек.
7.Серуендеу немесе экскурсияны ұйымдастыру алдында тәрбиеші әр балада тиісті киім мен аяқ киім болуын тексеруі тиіс.
8.Жылдың ыстық мезгілінде серуендеу және экскурсияға шығу үшін міндетті түрде бас киім болуы тиіс.
9.Экскурсияға бара алмайтын балалар болған жағдайда,бұл туралы меңгерушіге хабарлау керек.Олар ересек адамның қарауында қалуы тиіс.
10.Серуендеу кезінде балаларды 2 ересек адам сүйемелдеуі тиіс.
11.Өзімен бірге алғашқы медициналық көмек көрсету қорапшасын алып журуі керек.
12.Тәрбиеші серуендеуге шыққанда,балалардың санын нақты білу,уақыт сәтімен оларды санап отыруы тиіс.
13.Көлік қозғалысы көп көшелерде жүрмеу керек.
14.Көшеден өту кезінде жол қозғалыс ережелерін сақтау және балаларды бағдаршам белгілеріне үйрету қажет.
15.Саяхатқа шығу алдында меңгірушіге алдын-ала хабар беріп,атіркеу журналына қол қою қажет.
16.Саяхатқа шығар алдында балалармен Саяхатқа жүру ережелері туралы нұсқау өткізі керек.
ТАМАҚТАНУ ТӘРТІБІ МЕН ОНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЕРЕЖЕЛЕРІ Салауатты өмір салты мен тамақтану гигиенасының негізгі талаптары: - азық-түліктердің құрамы; - сапасы мен көлемі; - тәртібі мен ұйымдастырылуы. Балабақшада басты назар ас мәзірінің дұрыс құрылуы мен тамақ дайындау технологиясына аударылады. Тамақ әзірлеу ережелерін сақтап, ас мәзірін қадағалау жұмыстары бас медбикеге жүктеледі және ол балалардың дұрыс тамақтануын қадағалап отырады. Балабақшадағы балалардың тамақтану үдерісін қадағалау жұмыстарындағы медбикенің міндеттері: - жеткізілген азық-түліктердің сапасын бақылау; - сақтау мерзімінің талаптарын орындау; - ас мәзірін құрамы, тағамдардың мөлшерін қадағалау; - тағам дайындау технологиясы ережелерінің сақталуы; - балалардың физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты құрылатын ас мәзірінің сапасын қадағалау болып табылады. Бас медбике балабақшадағы ас әзірлейтін бөлімнің санитарлық тазалығы мен қызметкерлердің жеке басының гигиенасын ұстауын күнделікті тексеріп, топтағы балаларға тамақтардың жеткізілуін қадағалайды. Жеткізілген азық-түліктердің сапасы мен сақталу мерзімі, шарты, пайдалану уақытының бақылау жұмыстары күнделікті жүргізіледі. Мектепке дейінгі ұйымдарға жеткізілетін тамақ өнімдері мемелекеттік стандарттардың талаптарына сәйкес тексеріледі. Тез бұзылатын өнімдердің сапа куәлігінде: сұрыпы мен санаты, пайдалану мерзімі, зертханалық мәліметтері, сақтау мерзімі көрсетілуі керек. Балалар ас мәзірінің қажетті мазмұны - тамақ үлесінің химиялық құрамының мөлшелеріне байланысты жасалады. Мектеп жасына дейінгі балалардың дұрыс тамақтану тәртібі - нақты ұйымдастырылған ережелер болуы керек. Мектепке дейінгі ұйымдардың балаларын, күніне төрт мезгіл тамақтандыру қажет. Негізгі тамақтанудың арасы 3,5-4 сағ. болғаны дұрыс. Қосымша жеңілжелпі тісбасарлар беріледі. Дұрыс тамақтану тәртібінің тағы бір талабы - тәуліктік тұтынатын тағамдардың сәйкестендірілген тізімі. Күннің бірінші жартысында бала ағзасына пайдалы дәрумендермен байытылған және ақуыз бен майға қаныққан тағамдарды беру ұсынылса, кешкі асқа: тез қорытылатын жеміс-жидектер мен көкөністер, балық, сүт өнімдерін дайындап беруге кеңес беріледі. Балалар - тағамының тәуліктік үлесінің көп мөлшерін мектепке дейінгі ұйымдар беретініН ескере отырып, тамақтануды ұйымдастырушылар, балаға күш беретін құнарлы тағамдармен қамтамасыз етулері керек. Балалар мен жасөспірімдерді тәрбиелеу мен білім беру объектілеріне қойылатын тамақтанудың қалыпты мөлшері 9 қосымшада, санитарлық талаптарымен көрсетілген.
БАЛАЛАР ТАМАҒЫН ДӘРУМЕНДЕНДІРУ Аскорбин қышқылы тәуліктік қажеттілік есебінен:1 жасқа дейінгі балаларға 30 мг; 1-6 жастағыларға 40 мг. Дәрумендендіру - дайын тамақтарға, ас әзірлейтін бөлмеде, бас медбике, емдәм медбикесінің және т.б. 21 медициналық қызметкерлерінің, арнайы осы мақсатқа тағайындалған, қадағалауымен іске асырылады. Дәрумендендірілген тағамдарды қайта жылытуға кеңес бермейміз, өйткені тағамдар, құрамындағы аскорбин қышқылын жоғалтады.Тағамдарды аскорбин қышқылымен (С дәрумені) дерумендендіру үдерісі жыл сайын: бөбекжайларда, бөбекжайбалабақшаларды, балалар үйінде, балабақшаларда, мектеп-интернеттарда, емханалар мен шипажайларда, перзентханаларда жүргізіліп отырады. Күнделікті дәрумендендіру: бірінші және үшінші тағамдар мен шайға жүргізіледі. - Тәулік бойы балалар тұратын білім және тәрбие беретін ұйымдардың балалары мен жасөспірімдерінің ағзасында қорғаныштық қабатының әлсіреуін болдырмау үшін мұздатылған сусындарды (жеміс қайнатпасы, кисель) жасанды жолмен дәрумендендіру. - Қайнатпа сусындарын дәрумендендіргенде температура +15°С-ден аспауы керек, кисельге аскорбин қышқылы +30 - 35°С температураға дейін мұздатылған жағдайда ғана қосылады. С дәруменінің тәуліктік мөлшері: бөбекжайдағы балаларға - 50 миллиграмм, мектепке дейінгі жастағы балаларға - 60 мг.
ТАҒАМ ӨНІМДЕРІ МЕН АС ӘЗІРЛЕУДІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ӨҢДЕЛУІНІҢ ЕРЕЖЕЛЕРІ
Мектепке дейінгі ұйымдағы балалар тағамының сапасы жоғары болып, қатаң қадағалануы керек. Жергілікті Білім басқармалары тендер өткізіп, балалар тамағын жеткізуді ұйымдастырушыларды тағайындайды. Соңында сенімді және тексерілген жеткізушілермен жұмыс жасалады. Жеткізушілерге қойылатын талаптар: санитарлық-эпидемиологиялық куәліктері, жануарлар етін бақылайтын ветеринарлық қызметтердің анықтамалары, азық-түліктердің сақтау талаптары мен қауіпсіздігін қамтамасыз ететін арнайы инфрақұрылысы бар, жеткізу талаптары мен мерзімін дұрыс орындауы керек. - Тағам өнімдері мен сатылым шикізаттарын қабылдау кезінде, тиісті құжаттары (өңдірушінің ветеринарлық-санитарлық сараптамасы, сонымен қатар тиісті сертификат) болуы керек. - Өнімнің сапасы мен қауіпсіздігі жайлы құжаттары, көпшілік тамақтану ұйымдарында сақталады. -Тағам өнімдерін тасымалдау үшін арнайы санитарлақ-эпидемиологиялық сараптамасы бар автокөліктарді пайдаланады. Тасымалдаушы - Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, арнайы киім киіп, медициналық тексерістен өтілуі керек. - Қажетті тағам өнімдерін ұзақтығы 500 метрлік қашықтықтан аспайтын орындардан сатып алған жағдайда, қолмен тасымалдауға болады. тасымалдау барысында, заттардың кірлеп немесе бүлінбеуін қамтамасыз ету керек. - Балалар мен жасөспірімдердің тамақтану үрдісіне қажетті азықтүліктер: ауылшаруашылық ұйымдарында, оқу-тәжірибелік бақшалар аймағында, жылыжайларда қолдан өсірілген азықтық шикізаттарды, егер олардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын зертханалық зерттеу жұмысының сараптамасы болған жағдайда пайдалануға болады. Ас әзірлейтін бөлмелердегі жұмыстарды балалар мен жасөспірімдерге (тамақ әзірлеудегі: көкеністерді аршу, нан турау, дайын тамақты тарату, ыдысаяқ жуу, асүйді тазалау т.б.) істетуге болмайды. Шикі тағамдарды өңдеу үшін (аршылмаған көкеністер, ет, балық) арнайы жуатын ыдыстар қарастырылған. Осы мақсатта, ыдыс-аяқ жуатын, қол жуатын ванналарды пайдалануға тиім салынады. Балықты +12°С температурадан аспайтын 1л 7-10 г ас тұзы қосылған суға салып немесе арнайы өндірістік үстелдерде еріту керек. Балықтық жұмсақ еті мен бекіре тұқымдас балықтарды суға салып жібітуге болмайды. Ет, жартылайфабрикаттар, балық және басқа да азық өнімдерін еріткеннен кейін қайта қатыруға болмайды. Ерітілген азық өнімдерін ұзақ мерзім сақтауға болмайды. Жұмыртқаны арнайы белгіленген ыдыста өңдеу керек. Суға толық батырып қайнату ережесі: - 1 - 2% сода қосылған суда өңдеу; 24 - 5 минут уақыт шамасында, ағын суға шаю; - консервіленген азық өнімдерін ашар алдында, қалбырды ағын суға шайып алу; - сусындарды төгіп алмай, тікелей тұтынушының құтысына (стақан, кесе) құю керек; - тағамдардағы дәрумендердің сақталуы үшін, көкеністерді тазаланған түрінде тұз қосылған суға қайнатуға болады. Қызылшаны қабығымен қайнатады; - аршылған картопты екі сағаттан аса суда сақтауға болмайды; - салат үшін қайнатылған көкеністерді тоңазытқышта +2 - 4 °С температурада 6 сағаттан аса сақтауға болмайды. Салат әзірлеуге қажетті шикі көкеністер мен аскөкті өңдеу үшін, 3% сірке суының ерітіндісінде немесе 10% ас тұзы қосылған суда 10 минут ұстап, суытылған қайнаған суға шайыңыз. Асты әзірлеу арнайы бекітілген үстелдерде жүзеге асады. Аспаздық тағамдарды даярлау барысында орындалатын талаптар: 1) ет, балық, құс етінен жасалатын екінші тағамдарды даярлау барысында, үлестірілген еттерді қайтадан сорпада 5 - 7 минут қайнату керек. 2) үлестірілген еттерді сорпада екінші рет қайнатқаннан кейін, 1 сағаттан аса уақыт пештің үстінде ұстамау керек; 3) тағам құрамына енетін азық өнімдерін, арнайы ас үй жабдықтарымен араластыру керек, қолмен араластыру болмайды; 4) тамақтың гарниріне қосылатын сары май мен сүтті, арнайы ыстық өңдеуден өткізу керек ; 5) жұмыртқаны су қайнағаннан кейін 10 минут қайнату керек; 6) құрамында жұмырқасы бар омлетті +180 - 200°С температурада 8 - 10 минут кәдімгі пеште пісіру керек; жұмыртқа өнімдері 30 минут қана +2 - 4 °С температурада сақталады. 7) қайнатылған шұжық, қысқа шұжықты су қайнағаннан кейін 5 минут қайнату керек; 8) фарштан жасалған котлеттерді, 10 минут екі жағын қуырып, +220 - 250°С температурада духовка пешінде пісіру керек. 1,5 жасқа дейінгі балаларға қайнатылған еттің езбесін беруге кеңес береміз. 1,5 жастан ересектерге буға пісірілген котлетті беру ұсынылады. Фарш міндетті түрде, котлетті пісірер алдында даярлануы керек. 2 жастан ересек балаларға қуырылғанын жеуге болады. 1,5 жасқа дейінгі балаларға үгітілген, езілген сұйықтау ботқаларды беру керек. Ал ересектеріне, шашылып піскен ботқаларды берсе болады. Макарон өнімдерін қайнаған, сәл тұздалған суда қайнату керек.дайын болған макарон өнімдерін қайнаған ыстық сумен шаяды. Бұршақ өнімдерін 3 - 4 сағат суға салып қою керек. Бұғып, көтерілгеннен суын төгіп, басқа суда қайнату керек. 25 Тамақ әзірлеуде қойылатын талаптар: 1) шикі және пісірілген тағамдарды әр бөлек үстелде әзірлеу керек; 2) ет сорпасынан сүзіп алынады; 3) салат жасауға қажер шикі көкеністерді, қайнатылған көкеністерге ҚК арналған үстелде өңдеп, даярлау керек ; 4) екі еттартқыш болу керек: бірі етке, бірі көкеніске арналған; 5) ашыған сүттерді ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz