Оогенез және сперматогенез

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

SILKWAY ХAЛЫҚAPAЛЫҚ УНИВЕPCИТЕТІ

Кaфедpa: Химия және биoлoгия
Мaмaндығы: 5В011300 - Биoлoгия

КУPCТЫҚ ЖҰМЫCЫ

Тaқыpыбы: Оогенез және сперматогенез

Пәні бoйыншa: Жеке даму биологиясы

Орындаған: Сейдікарім Ақерке_
( студенттің аты-жөні)
Курсы :3
Тобы :113_81
Ғылыми жетекшісі :Әбдез:Ұ.Т
_____________
(аты-жөні ) (қолы)

Шымкент 2021

SILKWAY ХAЛЫҚAPAЛЫҚ УНИВЕPCИТЕТІ

Кaфедpa: Химия және биoлoгия

Бекітемін
Кaф меңгеpyшіcі:
__________________________
_____2020ж.

№ ТAПCЫPМACЫ
Жеке даму биологиясы пәні бoйыншa кypcтық жұмыc:
Cтyдент: Сейдікарім Ақерке. тoп _113-81
(aты-жөні)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыc тaқыpыбы: Оогенез және сперматогенез
Бәpілген мәліметтеp:
№
Түcіндеpме жaзбacының мaзмұны
(кypcтық жұмыc)
Opындaлy меpзмі
Көлемі
(пapaқ caны)

№
Гpaфикaлық бөлімнің мaзмұны

Opындaлy меpзмі
Көлемі
(пapaқ caны)
Фopмaт

Әдебиеттеp:
1.__Мырзабаев А.Б._______________________________ _____________________
2. __Валиева М._________________________________ _______________________________
3. Эстемиров К._________________________________ ______________________________
Тaпcыpмa беpілген күні__________, жoбaны қopғay күні__________
Жoбa жетекшіcі: ___________________________________ ___________________
(aты-жөні,қoлы)
Тaпcыpмa opындayғa қaбылдaнғaн: ___________________________________ ___

(aты-жөні,қoлы)

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1Оогенез ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2Сперматогенез ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.Спермптогенез және оогенездің ерекшеліктері ... ... ...
2.1Сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Тірі ағзалардың негізгі белгілердің бірі-олардың көбеюге қабілеттілігі.
Осы қасиеттің арқасында миллиардтаған жылдар бойына жалғасын.
Жер бетінде тіршілік байқалып келеді.Ағзалардың көбею қасиеті тіршілік байқалып келеді.Ағзалардың көбею қасиеті тіршіліктің дискреттілігімен тікелей байланысты.Тірі ағзалардың тіршілік етуі оның дараларының үздіксіз көбеюіне нәтиже береді.Жыныстық жетілу кезінде жыныс ағзалары толық дамып жетіледі де, жыныс бездерінде жыныс торшалары өндіріліп, әр жыныс өкілдеріне тән жыныстық мінездер (жыныстық қозу, басқа жыныс өкілдеріне қүштарлық, жыныс рефлекстері, т.б.) пайда болады, жыныс бездерінің ішкі секрециялық бөліктерінде аталық және аналық жыныс гормондары қарқынды түзіліп, ұрғашы малда жыныс айналымы байқалады. Демек, жыныстық жетілу деп жыныс ағзаларының құрылымы мен қызметі жағынан толық жетіліп, организмнің ұрпақты жалғастыруға деген қабілетінің қалыптасқан мерзімін айтады.
Жыныстық жетілу организмнің жеке дамып-өсу кезеңінде кенеттен, күрт қалыптаса салатын жағдай емес, керісінше, ол белгілі бір мерзім ішінде эндокриндік статустың бірте-бірте өзгеруінің нәтижесінде туындайтын күй. Жыныстық жетілу процесінің негізгі реттеуші факторы гипофиздің гонадотроптық гормондары (ФЖГ, ЛГ) болып табылады. Олардың синтезінің күшеюімен байланысты аталық жэне аналық жыныс бездерінде түзілетін жыныс торшалары мен жыныс гормондарының мөлшері артып, сыртқы жыныс белгілері қалыптасады және жыныстық рефлекстер пайда болады.
Жыныстық жетілу процесін реттеуде орталық жүйке жүйесі, атап айтқанда, гипоталамустың преоптикалық аймағы, бадам-шалық ядролар, лимбикалық жүйе қатысады. ОНЖ-де анық оқшауланған жыныс орталығы табылған жоқ. Жыныстық жетілу кезінде мидың әртүрлі бөлімдерінде, ең алдымен, гипоталаму-сте, гормондардың әсерімен жыныстық басымдылық (доми-нанта) пайда болады

Оогенез немесе оогенез (ежелгі грекше egg - жұмыртқа + γένεσι re - қайта туылу) - аналық жыныс жасушасы - жұмыртқа (жұмыртқа) дамуы. Гаметогенез формаларының бірі.
Эмбриональды даму кезінде гоноциттер аналық безге ауысады, ал аналық гаметалардың одан әрі дамуы онда жүреді.
Асылдандыру кезеңі
Аналық безге түскен соң гоноциттер овогонияға айналады. Овогония өсіру маусымын өткізеді. Осы кезеңде оогония митоздық жолмен бөлінеді. Сүтқоректілерде (соның ішінде адамда) бұл процесс тек әйелдің эмбрионалды дамуы кезінде жүреді.
Өсу кезеңі
Бұл кезеңдегі жыныстық жасушалар бірінші ретті ооциттер деп аталады. Олар митоздық бөліну қабілетін жоғалтады және мейоздың фазасына енеді. Осы кезеңде жыныс жасушаларының өсуі жүзеге асырылады.
Өсу кезеңінде 2 кезең бөлінеді:

Шағын өсу кезеңі (притителлогенез) - ядро мен цитоплазманың көлемі пропорционалды және аздап артады. Бұл жағдайда ядролық-цитоплазмалық байланыс бұзылмайды. Бұл кезеңде барлық РНҚ типтері - рибосомалық, тасымалдау және матрицаның белсенді синтезі жүреді. Барлық осы РНҚ түрлері негізінен болашақта қолдану үшін, яғни ұрықтанған жұмыртқа қолдану үшін синтезделеді.
Үлкен өсу кезеңі (вителлогенез) - ооцит цитоплазмасының көлемі ондаған мың есе артуы мүмкін, ал ядро көлемі аздап артады. Осылайша, ядролық-цитоплазмалық қатынас айтарлықтай төмендейді. Бұл кезеңде сарысы 1-ші ретті ооцитте түзіледі. Түзілу әдісі бойынша сарысы әдетте экзогенді және эндогенді болып бөлінеді. Көптеген жануарлар түрлеріне тән экзогендік сарысы ооцитке сырттан енетін вителлогенин ақуызының негізінде құрылады. Омыртқалы жануарларда вителлогенин анасының бауырында синтезделіп, қан тамырлары арқылы құрамында ооцит бар фолликулаға жеткізіледі. Содан кейін ооцитті қоршап тұрған кеңістікке (периоциттік кеңістік) еніп, питоцитоз арқылы вителлогенин ооцитпен сіңіріледі.
Пісетін кезең
Ооциттердің жетілуі - бұл екі мейоздық бөлінудің (пісіп-жетілудің бөлінуі) дәйекті өту процесі. Жоғарыда айтылғандай, жетілудің алғашқы бөлінуіне дайындық кезінде ооцит ұзақ уақыт бойы оның өсуі пайда болған мейоздың профазалық I сатысында болады.

Пісіп-жетілудің екі бөлінуінен көптеген түрлерде біріншісі редукция болып табылады, өйткені дәл осы бөліну кезінде гомологты хромосомалар әр түрлі жасушаларда алшақтайды. Сонымен, бөлінген жасушалардың әрқайсысы хромосомалардың жартысын (гаплоидты) жинайды, мұнда әрбір ген тек бір аллельмен ұсынылады.
Пісіп-жетілудің бірінші бөлінуінің алдында S фазасы болғандықтан, бөлінген хромосомалардың әрқайсысында екі еселенген ДНҚ мөлшері (екі хроматид) болады. Бұл генетикалық жағынан бірдей хроматидтер екінші жетілу бөлімінде апа-жасушалар арқылы бөлініп шығады, бұл теңдеулі (соматикалық жасушалардың қалыпты бөлінуі сияқты). Пісіп-жетілудің екі бөлінуінен кейін жасушалардың әрқайсысындағы хромосомалар саны гаплоидты (1n) болып шығады және әрбір жасуша ядросындағы хроматиннің жалпы мөлшері сәйкес келеді.
Сперматогенез - бұл гормондардың реттеуші әсерінен пайда болатын аталық жыныс жасушаларының (сперматозоидтар) дамуы. Гаметогенез формаларының бірі.
Сперматозоидтар редукциялық бөліністерден (мейоздың бөлінуінен) өтіп, мамандандырылған құрылымдар түзетін (акросома, флагеллум және т.б.) жасушалардан дамиды.
Сперматогенез жануарлардың әр түрлі топтарында әр түрлі болады. Омыртқалы жануарларда сперматогенез келесі схема бойынша жүреді: эмбриогенезде алғашқы жыныс жасушалары - гоноциттер жыныс бездерінің рудиментіне ауысады, сперматогония деп аталатын жасушалар популяциясын құрайды. Жыныстық жетілудің басталуымен сперматогониялар белсенді көбейе бастайды, олардың кейбіреулері басқа жасуша түріне - бірінші ретті сперматоциттерге, мейозға енетін және мейоздың бірінші бөлінуінен кейін екінші ретті сперматоциттер деп аталатын жасушалар популяциясын береді, олар кейіннен мейоздың екінші бөлінуіне ұшырайды және сперматидалар түзеді; трансформация сериясы арқылы соңғысы сперматогенез барысында сперматозоидтың пішіні мен құрылымын алады.
Адамдардағы сперматогенез
Түтікшенің қима сызбасы
Адамдардағы сперматогенез әдетте жыныстық жетілуден басталады (шамамен 12 жаста) және өте қартайғанға дейін жалғасады. Еркектерде толық сперматогенездің ұзақтығы шамамен 73-75 күнді құрайды. Бір жыныстық эпителий циклы шамамен 16 күн. Сперматозоидтар аталық бездерде, нақтырақ семинозды түтікшелерде түзіледі. Семинозды түтікшенің люмені көршілес Сертоли жасушалары арасында берік байланыс қалыптастыру арқылы базальды (люминальды) және адлюминальды бөліктерге бөлінеді. Люминальды бөлікте Сертоли жасушалары (сустентоциттер) және жыныс жасушаларының прекурсорлары (сперматогониялар, I және II орденді сперматоциттер және сперматидтер) орналасқан.
Сперматогония, тікелей шиыршықталған семинозды түтікшелердің базальды мембранасында жатыр, митоздық бөлінудің бірнеше дәйекті кезеңінен өтеді. Ер адамның аталық безіндегі сперматогонияның жалпы саны шамамен 1 миллиардты құрайды.Сперматогонияның екі негізгі категориясы бар: А және В.Митотикалық түрде бөлінетін, популяциясын бөлу және сақтау қабілетін сақтайтын сперматогония А. Қалғандары В сперматогониясына дифференцирленеді, олар сукентоциттердің жасушалық контактілерімен эвакуацияланады (жыныстық жасуша негізінде жаңа байланыс түзеді және ескісін қайта сіңіреді). Сперматогония В митозға бөлінеді, мейозға енетін бірінші ретті сперматоцитке дифференциалданады.
Мейоздың бірінші бөлінуі нәтижесінде екінші ретті сперматоциттердің екі еншілес жасушалары түзіледі, олардың әрқайсысында d-хромосомалардың гаплоидты жиынтығы (адамдарда 23) болады [3]. Екінші сперматоциттер түтікшенің люменіне жақын орналасқан. Мейоздың екінші бөлінуінде екі сперматидалар түзіледі. Сонымен, бір сперматогонияның бөлінуі нәтижесінде төрт сперматидалар түзіледі, олардың әрқайсысында хромосомалардың гаплоидтық жиынтығы болады.
Спермогенездің күрделі процесі кезінде сперматидтер жетілген сперматозоидтарға ажыратылады. Дифференциалды сперматидтер Сертоли жасушаларының плазмалық мембранасының депрессиясында жатыр. Сперматогенез кезінде Гольджи кешені құрамында протеолитикалық ферменттері бар акросома түзеді, олар жұмыртқаға тиген кезде зона пеллукидасының бір бөлігін ерітеді. Сперматогенездің күрделі процесі гипофиздік гонадотропты гормондармен және тестілік стероидты гормондармен реттеледі. Жыныстық жетілуден кейін гипоталамус гонадотропты релизинг гормонын бөле бастайды, оның әсерінен гипофиз безі Сертоли жасушаларының дамуын және жұмыс істеуін ынталандыратын фолликулды ынталандыратын гормон (FSH) бөледі және Лейдиг жасушаларын ынталандыратын лютеинизация гормоны (LH). тестостерон өндіруге арналған. Тестостерон Сертоли жасушаларының дамуына, сондай-ақ жыныс жасушаларының прекурсорларына әсер етеді (Сертоли жасушалары бөлетін андрогенді байланыстыратын ақуызбен байланысты).
Гипофиздің секреторлық белсенділігі Сертоли жасушалары мен Лейдиг жасушалары арқылы реттеледі. Лейдиг жасушалары бөлетін тестостерон гипофиздің LH және FSH түзілу белсенділігін басады. Сертоли жасушаларында өндірілетін ингибин мен эстрадиол гипофизді басып, FSH түзеді, ал Лейдиг жасушалары тестостерон түзеді. Аталық бездің морфофункционалды күйін аденогипофиздің гормондары - FSH және LH реттейді, ал гормондардың деңгейі тұрақты, тек аз ғана тербелістер болады.
Сперматогенез және оогенездің ерекшеліктері. Сперматогенез (сперматозоидтардың түзілуі) мен оогенез (жұмыртқа түзілуі) процестерінің айырмашылықтары бар. Оларды толығырақ қарастырайық.
4. Еркектерде жыныс бездерінің бір жасушасынан мейоз нәтижесінде төрт толыққанды сперматозоидтар түзіледі. Сонымен қатар, бұл процесс әйел денесіне қарағанда бірнеше есе жылдам және оның сандық нәтижесі әлдеқайда жоғары. Есіңізде болсын, 1 мл сперматозоидтарда (қалыпты жағдайда) 20 миллион сперматозоид болуы мүмкін. Сперматозоидтардың орташа мөлшері 5 мл-ді құрайтындығын ескерсек, сперматозоидтар саны 100 миллионға жуықтайды.Сонымен қатар, бұл әйелдер сияқты қысқа мерзімде және 28 күнде бір рет жасалады. Әйелдерде мейозбен жыныстық жетілу кезінен бастап ай сайын бір прекурсор жасушасынан бір функционалды жұмыртқа түзіледі. Қалған үш ұяшық полярлық немесе бағытталған денелер деп аталады. Оларда аз цитоплазма бар, ұрықтандыруға қабілетсіз және көп ұзамай өледі. Олардың қызметі - диплоидты ана жасушасынан қосымша хромосомалар алу.
Сперматозоидтардың цитоплазмасы аз және арнайы қабықшалары жоқ.
Ооциттерде көп мөлшерде қоректік заттар бар цитоплазма жинақталады. Олардың кейбіреулері бауыр жасушаларында түзіліп, кейінірек жұмыртқа жасушаларына енеді. Көптеген жұмыртқалардың қабықшалары болады. Альбуминозды қабық пен құс жұмыртқаларының әктас қабығы, бауырымен жорғалаушылар жұмыртқаларының пергамент қабықтары туралы ойланыңыз. Адамда сонымен қатар арнайы жасушалардың қабығы болады. Бұл нұрлы тәж деп аталады. Ол бір уақытта екі сперматозоидтардың жұмыртқаға енуіне жол бермейді.
Ұтқырлық тек аталық жыныс жасушаларына ғана тән. Бұл барлық сүтқоректілер мен адамдарға қатысты. Алайда кейбір төменгі организмдерде (қарапайымдылар, балдырлар және т.б.) қозғалмалы аналық гаметалар болады. Көбінесе олар сыртқы жағынан ер адамдардан ерекшеленбеуі мүмкін. Адамдардың және барлық омыртқалы жануарлардың ұрпақты болу жасушалары қозғалмайды. Жыныс бездерінің жасушаларының көбеюі өмір бойы ер адамдарда болады, әсіресе интенсивті - жыныстық жетілу кезеңінде.
Әйелдерде бұл процесс жатырішілік дамудың төрт айына дейін ғана жүреді. Сонда аналық жасушалардың едәуір бөлігі жоғалады. Қалған сома туылғаннан бастап жетілу кезеңіне дейін өзгеріссіз қалады. Жыныстық жетілу сәтінен бастап бір жасуша орта есеппен 28 күн сайын формация аймағына еніп, ұрық жұмыртқасына айналады.
Жыныстық жасушалар дайын болған кезде олардың бірігу процесі жүруі мүмкін - ұрықтандыру. Бұл көбінесе жұмыртқа ішіндегі сперматозоидтардың енуі ретінде бейнеленеді. Шындығында, олай емес. Сперматозоидтардың барлығы емес, оның ядросы ғана жұмыртқаға енеді. Оның басқа бөліктері (құйрық пен мойын, барлық цитоплазма) сыртта қалып, зиготаға енбейді.
Ұрықтанғаннан кейін сперматозоидтардың және жұмыртқаның гаплоидты ядролары зиготаның бір диплоидты ядросына бірігеді.
Сперматогенез бен оогенез арасындағы айырмашылықтардың себептері эволюциялық және физиологиялық түсіндірмеге ие. Әр айырмашылыққа қысқаша тоқталып өтейік.
Неліктен жұмыртқа аз? Жатырішілік даму кезінде күшіктердің саны әйел денесінің ресурстарымен шектелетіні және тиісінше олардың көп болуы мүмкін емес екендігі анық. Продуктивті сүтқоректілердің түрлерінде де жастардың саны сирек ондықпен өлшенеді, бірақ ешқашан жүздеген немесе мыңдықтармен өлшенбейді. Естеріңізге сала кетейік, ай балықтары елекке миллион жұмыртқа сала алады. Паразиттік құрттардың әртүрлі түрлері тәулігіне 100-ден 200 мыңға дейін жұмыртқа салуы мүмкін.
Жұмыртқа жасушасы ұрық жасушасынан бірнеше есе үлкен. Бұл фактінің екі себебі бар. Біріншіден, жұмыртқада эмбрионға қажетті қоректік заттар болуы керек. Адамдардың құрамына кіретін плацентаның өзінде плацента пайда болғанға дейін эмбрионның жасушалары жұмыртқаның қоректік заттарымен қанағаттанған (негізінен). Екіншіден, жұмыртқа клеткасы цитоплазма көлемінің ұлғаюына байланысты мембрананың бүтіндігін бұзу қаупі жоқ сперматозоидтар ядросын қабылдауға жеткілікті болуы керек (басқаша айтқанда, жарылып кетпес үшін). Осы себептерге байланысты табиғаттағы ең үлкен жасушалардың бірі - түйеқұстың жұмыртқасы (түйеқұстың жұмыртқаның сарысы).
Ұтқырлық жасушалардың мөлшерімен, яғни цитоплазма мөлшерімен анықталады. Сперматозоидтар аз, сондықтан жұмыртқа қозғалысына қарағанда, олардың қозғалысына аз энергия жұмсалады. Басқа себептер бар: жасушалардың саны, ұрықтандыру өтетін орын және т.б.
Жасушалардың көбею уақыты - өмірдің әртүрлі кезеңдеріндегі гаметалар прекурсорлары - эволюцияның нәтижесі, ол көптеген приматтар мен адамдарда сақталады.
Онтогенез дегеніміз - жеке адамның жеке дамуы, оның зигота пайда болған сәттен бастап, өлгенге дейінгі өмірлік цикл барысында табиғи түрде болатын өзара байланысты қайта құруларының жиынтығы.

Жыныстық жолмен көбейетін көп жасушалы жануарларда онтогенез эмбриональды (зигота пайда болғаннан туылғанға немесе жұмыртқа қабығынан шыққанға дейін) және постэмбриональды (жұмыртқа қабықшаларынан шыққаннан немесе организмнің туылғанынан өлгенге дейінгі) кезеңдерге бөлінеді. Зигота аталық және аналық жыныс жасушалары - гаметалардың бірігуі нәтижесінде пайда болады. Жыныс бездерінде жыныс клеткалары организмге, еркекке немесе әйелге байланысты түзіледі. Гаметалардың дамуын гаметогенез деп атайды. Сперматозоидтардың түзілу процесі сперматогенез, ал жұмыртқа түзілуі овогенез деп аталады.
Сперматогенез
Сперматогенез фазалары
Сперматогенез фазалары:
1 - асылдандыру кезеңі; 2 - өсу фазасы; 3 - жетілу кезеңі; 4 - қалыптасу кезеңі.
Сперматогенез аталық бездерде жүзеге асады және төрт фазаға бөлінеді: 1) көбею, 2) өсу, 3) жетілу, 4) түзілу. Репродуктивті фазада диплоидты сперматогония митозбен бірнеше рет бөлінеді. Түзілген сперматогонияның бір бөлігі қайталанған митоздық бөліністерге ұшырауы мүмкін, нәтижесінде сол сперматогония жасушалары пайда болады. Басқа бөлігі бөлінуді тоқтатады және мөлшерін ұлғайтады, сперматогенездің келесі фазасына - өсу фазасына енеді.
Өсу фазасы мейоздың 1 фазасына сәйкес келеді, яғни. оның барысында жасушалар мейозға дайындалады. Өсу кезеңіндегі басты оқиға - ДНҚ репликациясы. Пісіп жетілу кезеңінде жасушалар мейозбен бөлінеді; мейоздың бірінші бөлінуі кезінде оларды 1-ші ретті сперматоциттер, екінші - 2-ші ретті сперматоциттер деп атайды. 1-ші ретті бір сперматоциттен төрт гаплоидты сперматидалар пайда болады. Қалыптасу фазасы алғашқы глобулярлы сперматидалардың бірқатар күрделі трансформацияларға ұшырауымен сипатталады, нәтижесінде сперматозоидтар түзіледі. Оған ядро мен цитоплазманың барлық элементтері қатысады.

Адамдарда сперматогенез жыныстық жетілуден басталады; сперматозоидтардың пайда болу мерзімі - үш ай, яғни. сперматозоидтар үш айда бір рет жаңарып отырады. Сперматогенез миллиондаған жасушаларда үздіксіз және синхронды түрде жүреді. Сперматозоидтардың құрылымы
Сперматозоидтардың құрылымы
Сперматозоидтардың құрылымы: 1 - бас; 2 - мойын; 3 - ортаңғы бөлік; 4 - жгут; 5 - акросома; 6 - өзек; 7 - центриоль; 8 - митохондрия.
Сүтқоректілердің ұрығы ұзын жіп тәрізді. Адам ұрығының ұзындығы 50-60 мкм құрайды. Сперматозоидтардың құрылымында бас, мойын, аралық бөлім және құйрықты ажыратуға болады. Баста ядро мен акросома бар. Ядро құрамында гаплоидты хромосомалар жиынтығы бар. Акрозома - жұмыртқа қабығын еріту үшін қолданылатын ферменттері бар мембраналық органоид.
Мойында екі центриоль, ал аралық бөлімінде митохондрия бар. Құйрықты біреуімен, кейбір түрлерінде - екі немесе одан да көп флагелла бейнелейді. Флагеллум - қозғалыс органоидты және құрылымы бойынша қарапайымдылардың флагелла мен кірпікшелеріне ұқсас. Флагелла қозғалысы үшін жоғары энергиялы АТФ байланысының энергиясы қолданылады, АТФ синтезі митохондрияда жүреді.
Сперматозоидты 1677 жылы А.Левенгук ашқан.
Овогенез
Ол аналық безде жүзеге асырылады, ол үш фазаға бөлінеді: 1) көбею, 2) өсу, 3) жетілу.
Репродуктивті фазада диплоидты овогония митозбен бірнеше рет бөлінеді. Өсу фазасы мейоздың 1 фазасына сәйкес келеді, яғни. оның барысында жасушалар мейозға дайындалады: қоректік заттардың жиналуына байланысты клеткалар мөлшері жағынан айтарлықтай артады. Өсу кезеңіндегі басты оқиға - ДНҚ репликациясы. Пісіп жетілу кезеңінде жасушалар мейозбен бөлінеді. Мейоздың бірінші бөлінуі кезінде оларды 1-ші ретті ооциттер деп атайды. Бірінші мейоздық бөлінудің нәтижесінде екі еншілес жасушалар пайда болады: бірінші полярлы дене деп аталатын кішкентай, ал үлкені екінші ретті ооцит. Екінші мейоздық бөліну кезінде 2-ші ретті ооцит бөлініп, жұмыртқа мен екінші полярлы денені, ал бірінші полярлы дене үшінші және төртінші поляр денелерді құрайды. Сонымен, мейоздың нәтижесінде 1-ші ретті бір ооциттен бір жұмыртқа жасушасы және үш полярлы дене түзіледі. Жыныстық жетілуге жеткеннен кейін ғана пайда болатын сперматозоидтардың түзілуінен айырмашылығы, адамдарда жұмыртқа түзілу процесі эмбриондық кезеңнен басталып, үзік-үзік ағып отырады. Эмбрионда көбею және өсу фазалары толығымен жүзеге асады және жетілу кезеңі басталады. Қыз туылғанға дейін, оның аналық безінде жүздеген мың бірінші реттік ооциттер болады, олар тоқтап, мейоздың 1-ші диплотендік фазасында қатып қалады - оогенездің алғашқы блогы. Жыныстық жетілу кезінде мейоз қайта басталады: шамамен ай сайын, жыныстық гормондардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.