Бетондық араласпаның қасиеттері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 51 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

: 1

: Дәрістер

: 2

: Зертханалық жұмыстар

: 3

: Студенттің өздік жұмысы

Дәрістер.

№1 дәріс. Бетон түрлері және олардың жіктелуі.

Дәріс жоспары:

Бетон түрлері .
Бетондардың жіктелуі.

Бетон - белгілі мөлшерде алынатын щебеннен ( гравийден ), құмнан, қоспалардан тұратын бетондық араластың қалыпталыну және қатаю нәтижесінде пайда болатын жасанды тас материалы. Бетондар өнеркәсіптік, азаматтық, гидротехникалық және басқа да ғимараттарда кеңінен қолданылады. Бетон көлемінің басым көпшілігін - 85-90% дейін құм мен щебеннен тұратын толтырушылар құрайды. Құрылыста түрлі қасиеттерімен сипатталынатын әр-түрлі бетондар қолданылады. Бетондар мынадай белгілері бойынша жіктелінеді : орташа тығыздығымен, арналу мақсатымен, байланыстырушы және толтырғыштар түрімен. Структура сапасының маңызды көрсеткіші болып табылатын бетонның орташа тығыздығына оның басты қасиеттері ( мықтылығы, аязға төзімділігі, су өткізбейтіндігі, жылуөткізгіштігі және т. б. ) байланысты.

Ораша тығыздығы бойынша бетондар өте ауыр, ауыр және жеңіл түрлеріне жіктеледі. Қолдану салаларына байланысты - конструкциялық және арнаулы бетондар болып бөлінеді. Бетонды құрылыста кеңінен қолданудағы бастапқы негіз, ол байланыстырушыны жэне толтырғыштарды өндіруге қажет табиғи шикізаттың таусылмас қорының барлыгы; байланыстырушы мен толтырушыны жасау үшін өнеркэсіп өндіріс қалдықтарын пайдаланудың экологиялық маңыздылығы; түрлі толтырғыштарды, оның ішІнде жасанды кеуекті толтырғыштарды қолдана отырып, бетон орташа тығыздығын кең аралықта өзгерту мүмкіншілігі; азаматтық жэне өнеркэсіптік құрылыстардың, оның ішінде жерастында, суастында және суүстінде пайдаланатыны, ғимараттардың қатаң жэне түрлі талаптарын қанағаттандыру мүмкіншілігі.

Бетон даярларда қолданатын толтырғыштардың көпшілігі стандарттар талабына толық сәйкестенбейді. Темірбетон конструкцияларын жылумен өңдерде көптеген ыстық бу пайдаланусыз далаға шығындалады, қалып паркінің жаңалануы нашар, бетондық араласпаны даярлауға эбден жарайтын өндіріс қалдықтары әлі де болса аз пайдаланады. Өндірісте, эсіресе қалыптау жэне арматура жасау цехтарында еңбек сыйымдылығы осы уақытқа шекті жоғары болып келеді, қолмен істелінетін жұмыс көлемі көптеу, өнеркэсіп құрылысына қолданатын конструкцияларды жасарда, қол жұмысының үлесі 40% жетеді. Төменгі класстар бетондарынан жасалынатын конструкциялар үлесі айтарлықтай, сонымен қатар, жоғары мықтылық бетондардан жасалатын тиімді конструкциялар небэрі 0, 1-Ю, 2% аралығында. Жеңіл және кеуекті бетондардан жасалатын жинақты жүккөтерімші және қоршаушы конструкциялар көлемі бар болганы 15-20% аспайды. Көптеген нысандар тым ұзақ салынып, техникалық - экономикалық көрсеткіштері төмендеу болатыны жиі кездесіп тұрады. Оның үстіне ғылым және техника- технология жетістіктерін шаруашылық салаларына енгізу жұмыстары бүгінгі күннің талабына сәйкестенбейді.

Осы келтірілген құрылыстағы олқылықтарды жою негізінде бағдарлама жасап, күрделі кұрылыста бұдан былайғы уақытта индустриялау процесін дамыту жэне еңбек өнімділігін асыру бойынша пэрменді шара жүргізу құрылысшы мамандар мен ғалымдардың маңызды мақсаттары мен міндеттері болып саналады.

Қазіргі нарықтық жағдайда құрылыс саласындағы әрбір маман міндеті қаражат шығынын, эрбір еңбек сағатын, эрбір материал (цемент, бетон, металл, темірбетон жэне т. б. ) өлшемін тиімділікпен пайдалануды дәл есептеу. Өндіріс экономикасын тереңірек түсінбей, өнеркэсіп өндірісінің тиімділігін асырудың жолдары мен негізгі багыттарын таңдау және бағалау тәсілдерін меңгермейінше, материал жэне еңбек қорларын үнемдеу амалдарын білмейінше, бұл міндеттерді шешу мүмкін емес.

Жеңіл бетондар . Кеуекті толтырғыщтар негізіндегі бетондарды, басқаша айтқанда, жеңіл бетондарды тығыз толтырғыштармен жасалынған бетондар, яғни ауыр бетондар орнына қолдану үйлер мен ғимараттардың массасын төмендетуге және соған сәйкес көліктік және жинақтау операцияларының құндарын төмендетуіне, жылу қоршауын жақсаруына және сондықтан да, үйді пайдалану барысындағы энергия шығынын азайтуға (жеңіл бетондарды пайдалануға байланысты жылу жоғалтуын 20-50 ға азайту, демек үйді жылытуға кететін энергия шығынын 10-25 ға қысқарту) ықпалын тигізіп, үйлер мен ғимараттардың отқа, аязға, және жер сілкінуге төзімділігін асырады. Жеңіл бетондардан жасалған қабырға конструкциялары қалыңдығы кірпіштен көтерілген сондай конструкцияларымен салыстырғанда 2 есе жұқа және энергия сыйымдылығы шамамен 1, 3 рет кем. Жеңіл бетондар көптеп жасалынатын конструкциялар ( қабырға панельдері, жабын плиталар, арқалықтар және т. б. ) жасауға және гидротехникалық ғимараттарда пайдаланады. Жеңіл бетондар үшін қолданылатын толтырушылар өндіру тәсілдері бойынша жанартаулық табиғи және минералдық шикі қордан және өнеркәсіп өндіріс қалдықтарынан алынатын жасанды толтырушылары болып екі топқа жіктелінеді. Егер өндіріс қалдықтарына ұқыптылықпен қарайтын болсақ, олар әрі бағалы және әрі жартылай дайын материалдар болып саналады. Айталық күл және құмшлактық қалдықты бетондар араласпасын дайындағанда біршама цемент орнына қоспа ретінде пайдалануға жарамды. Оларды автомобиль жол құрылысында және ауыл шаруашылығында қолдану тиімді екені дәлелді. Бетон технологиясында, әсіресе, құрғақтай алынған күл тиімділеу. Көптеген зерттеулер нәтижелері және өндіріс практикасы бойынша құрғақтай алынған күлді 100-150кг\м3 мөлшерінде қолдану ауыр бетондарда 30-40 кг\м3 цемент үнемдеуге, бетон араласпасының технологиялық қасиетін жақсартуға, тығыздығын, су өткізбейтіндігін, сульфат тұрақтылығын асыруға және басқа да қасиетін жақсартуға әсерін тигізетіндігі, майда түйіршікті бетонда- мөлшері 50-70 кг\м3 цемент үнемдеуді, жеңіл бетондарда майда толтырушылар орнына қолдануды және біраз цемент үнемдеуді, ұялы бетондарда - ұнтақталған кремнеземдік компонентінің орнына қолдануға және байланыстырушыларды үнемдеуге мүмкіндік болатыны дәлелденген. Бұдан былайғы зерттеу жұмыстарының міндеті - күл түйіршігінің және гранулометриясының, оның химиялық активтігінің және химиялық құрамының (әсіресе, сілтілер мен органикалық қалдықтардың) бетон қасиеттеріне тигізетін әсерлерін тексеру болып табылады.

Бақылау сұрақтары:

1. Бетонның қандай түрлері бар?

2. Бетон түрлерінің ерекшелік сипаттары қандай?

1. Үдербаев С. Н Құрылыс материалдары мен бұйымдары. Алматы: 2006, 169 б.

2. Попов К. Н. Строительные материалы и изделия: Учебник/ К. Н. Попов, М. Б. Каддо - 2-е изд., испр. и доп. - М. : Высш. шк. , 2005-438с.

3. Комар А. Г. материалы и изделия: Учеб. для инст. экон. спец. строит. вузов - 5-е изд., перераб. и доп. - М. : Высш. шк. , 1988-527с.

4. Б. С. Сатеков. Табиғи және жасанды құрылыс материалдары мен бұйымдары. М. Х. Дулати атындағы Тарази мемлекеттік университеті. 2 том 267-295 б.

№2 дәріс. Бетон қоспалары. Оның құрылымы мен қасиеттері.

Дәріс жоспары:

Бетон қоспалары.
Бетон құрылымы мен қасиеттері.

Бетон қоспаларын стационарлы бетон зауыттарында немесе қозғалмалы бетон араластырғыш қондырғыларда дайындалады. Бетон қоспасын сапасына дайындау процесіндегі оның араласу сапасы әсер етеді, Араластыру ұзақтығы бірнеше минутқа созылады. Қажет болған жағдайда бетон қоспасын 5 сағаттан кейін қайтадан араластыруға болады. Бетон қоспасын даярлауда құрамындағы материалдың өлшемі маңызды рөл атқарады. Цемент пен су массасы бойынша мөлшерлеу ауытқуы ±1%, ал толықтырғыштар үшін ±2 аспауы тиіс. Дайын бетон қоспасын кұю орнына арнайы транспорт кұралдарымен жеткізеді. Дайын бетон қоспасын құю орнына дейін тасымалдау ұзақтығы 1 сағаттан аспауы тиіс. Қазіргі кезде бетон механизациялайтын бетон құйғыш көмегімен жүргізеді, құю кезінде бетон қоспасын тығыздау барлық аралықтарды сапалы толтыруды қамтамасыз етеді. Бетон қоспасын тығыздаудың кең тараған әдісі - вибрациялау. Бетон қоспасын вибрациялағанда ондағы үйкеліс төмендейді, аққыштығы жоғарылайды, қоспа ауыр тұтқыр сұйықтық түріне өтеді және өз салмағымен тығыздалады. Тығыздалу процесінде бетон қоспадан ауа шығарылып бетонның беріктігі артады. Бетонның беріктігін, суыққа төзімділігін, су өткізбейтіндігін жоғарылату үшін бірінші вибрациялаудан кейін 1, 5-2 сағаттаи кейін қайта вибрациялайды

Бетондық араласпаны өндіру процесі бастапқы материалдарын даярлаудан, оларды дозалаудан және араластырудан тұрады. Даярлық операцияларына цементті активтеу (қосымша ұнтақтау), химиялық қоспалар ерітіндісін дайындау, қыс мезгілінде толтырғышты жібіту және жылыту процестері жатады. Химиялық қоспаларды дайындау операциясы оларды суда ерітіп, ерітінді концентрациясын берілген шамасына жеткізу болып табылады. Мұны, ерітіндіні қысымдықтағы ауамен араластыру үшін, құбырлар жүйесімен, ал қажетті жағдайда - жылыту үшін булық регистрлармен жабдықталган арнаулы сыйымдықтарда орындайды. Қоспалар ерітіндісін дайындағаннан кейін, деңгейлік датчикпен жабдықталынган шыгындық сыйымдылыққа айдайды, сонымен катар, кажеттілігі бойынша - дозалаушы арқылы бетон араластырғышына да беріп отырады. Толтырғыштарды жылытуды бункерлерде, кейде тікелей жабық коймаларда жүргізеді. Ол үшін бункерлерде орналасатын булық құбырлар көмегімен түйістік (контакталық) тәсілді қолдана қыздырады немесе тікелей толтыргыш арқылы ыстық бу, ыстық ауа немесе газ жібереді. Материалдарды дозалау, яғни, араластырғыштың бір араласына материалдар шығындарын және суды, қоспаны өлшеп салу маңызды технологиялық іс-әрекет болып есептеледі. Қазіргі бетондық зауыттардың басым көпшілігінде таразылық дозалаушыларды пайдаланады. Бұл дозалаушылар цементті, суды және химиялық қоспаларды ±1% дейінгі дәлдікпен, толтырғыштарды - ±2 % дәлдікпен өлшейді, мұндай дәлдік тек массасы бойынша дозалағанда ғана қамтамасыз етіледі. Бетондық араласпаның түріне және сипаттамасына байланысты түрлі араластыру тәсілдерін қолданады. Тыгыз тау жынысынан алынған толтырғыш негізіндегі ірі түйіршікті жылжымалы бетон араласпасын даярларда, еркін істейтін гравитациялық бетон араластырғышын қолданады.

Бетондық зауыт құрамында бір немесе бірнеше араластырғыш қондыргылардан басқа шикізат материалдарының қоймалары және зауыт пішіндегі көліктік құралдары (конвейерлер, цементжүргізушілер, элеваторлар) болады. Зауыт қарамагында толтыргыштарды бақылаулық сорттаудан өткізетін, суды және толтыргыштарды жылытатын немесе салқындататын қондыргылар, компрессорлық манАналары, бу қазандары болуы да мүмкін. Өндіріс процестерін басқару тэсіліне байланысты, бетонараластыргыш қондыргылары механикаландырылган жэне автоматикаландырылган болып екіге жіктеледі. Механикаландырылган қондыргыларда араласпаны дайындаудагы технологиялық операциялар қолмен басқарылатын машиналармен орындалады; - өндірістік процестерді басқаруды бір жердегі басқару пультінен адамның қатысуымен немесе қатыспауымен (багдарламалық басқару) жүргізеді.

Бетондық араласпаларын тасымалдау. Зауытшылар шыгаратын өнімдерін бір-екі вариантта тасымалдайды: сумен ерітілген, қолданатын жеріне салуға дайын аралас түрінде жеткізеді; жолда жүріп бара жатып жеткізетін жеріне шамалы қалғанда немесе тікелей құрылыстық объектілердің бастарында, сумен ерітілетін цемент пен толтыргыштардың құрғақтай араласы түрінде тасылады . Бетондық араласпаны қолданатын жеріне түрлі көліктермен жеткізеді. Ең жиі қолданатындары - автобетон тасушылар және автотөңкергіштер. Тасымалдау тәсілдері қоршау ортаның залалдық эсерлерін жэне жол-жөнекей араластың төгілуін болдырмай, біркелкілігінің сақталуын қамтамасыз етуі қажет. Бетондық араласты тасудың ең ұзақтық шегін қолданылган цементтің ұстасу мезгіліне, сыртқы ауа температурасына, көлік құралының түріне және жол жамылтқы түріне байланысты белгілейді. Әдетте, бетондық араласпаның температурасы 20-35 °С тасьшу үзақтығы 45 мин, 10-20°С - 90 мин жэне 5-И0°С - 120 мин аспауы керек.

Араласпаны қысқа аралыққа тасуды, мысалы темірбетон зауыттарында ленталық конвейерлермен жэне контейнерлермен орындайды. Конструкцияларға бетондық араласпаны горизонтальдық және вертикальдық багытпен жеткізу үшін транпортерлерді де және бетонсорғыш көмегімен құбыр бойымен айдауды да қолдана береді.

Бетондық араласпаны тыгыздау оның бүкіл құрылыстык касиеттерінің қалыптасуына негіз болатын басты өндірістік фактор. Шала тығыздау бетонның мықтылығын жэне мэңгілігін төмендетеді және тағы басқа қасиеттерін нашарлатады. Сондықтан, бетон араласпасын тығыздаудағы мақсат - оны қалыпқа тығыздап салу. Тығыздалған бетонның структурасы біркелкі болады және кейбір ауалық кеуектер мен қуыстар көлемі мүмкіндігінше аз болады. Гьіғыздау сапасын, бетон араласпасының дэл (фактлық) орташа тьіғыздығының оның теориялық тығыздығына қатынасы, демек % - р _т ^ф I р ^Т арқылы сипаттайды. Егер К _т > 0, 98 болса, тығыздау етерліктей деп саналады. Мұны тығыздалынған бетонда ілестірілген _а уа көлемі 2% аспайды деп түсінуге болады.

Бетон араласпасының қаттылыгы неғұрлым жоғары болса, оны тығыздау үшін соғұрлым энергетикалық шығын көп болады.

Бетондық араласпаны тыгыздау тэсілдерінің ішінде дірілдете тығыздау өндірісте кең орын алған. Жиналмалық, темірбетон зауыттарында бұйымдарды жэне конструкцияларды арнаулы дірілдек алаптарында тығыздай қалыптайды. Жылжымалы бетон араласпасынан тұтастық конструкция құярда, бетонды тереңдік немесе сырт беттік дірілдетпелермен тығыздайды. Дірілдеткен кезде, бетон араласпасының түйіршіктеріне механикалық тербеліс беріледі де, жеке түйіршіктер аралығындагы байланыс ылғи бұзылуда болады, іштік үйкеліс жэне ілінісу күштері азаяды. Бетондық араласпа ауыр сұйық тәрізді жұмсақ-қою болып ағатын қасиетке ие болып, салмақ күшінің әсерімен, қалыпты біркелкілікпен толық толтырады және тығыздалынады.

Жайпақ конструкцияларды тығыздау үшін, алаптық немесе рейкалық дірілдетпелерді, массасы ауыр конструкцияларды тыгыздауға тереңдік дірілдетпелері қолданады. Тығыздалатын конструкцияларында тығыздалынбаған жері қалмайтындай, ұқыптылықпен дірілдетпелерді жылжытады. Дірілдете нығыздаудың тиімділігі дірілдету үдемділігі мен ұзақтығына байланысты келеді. Дірілдету үдемділігі У тербелудің амплитудасына а және жиілігіне Ғ байланысты болады, олардың бірлесе тигізетін эсерін В. Н. Шмигальский белгісімен ескереді:

У = /ш ² / ³

Мұндағы к - пропорционалдық коэффициент.

Өте қатты бетон араласпасын тығыздау үшің жүк бастыра дірілдету, дірілдете пресстеу жэне дірілдете штамцалау тэсілдерін колданады. Құбырларды және құбыр тэрізді конструкцияларды калыптау үшін центрифугалау тэсілін жиі қолданады. Барлық калыптау тэсілдеріне қойылатын талап - бетонараласпасының берілген ныгыздалу (тыгыздалыну) дэрежесін қамтамасыз ету. Кәдімгі ауыр бетон үшін тығыздалу коэффициенті 0, 98 кем болмауы қажет. Әрбір бетондық қоспа үшін өзінің оптималдық дірілдету үдемелігі болады, одан асып кеткенде бетон керісінше босанып кетеді, демек бетон араласпасының сипаттамасына сэйкес, дірілдетудің тербелу жиілігін Г жэне амшштудасын таңдау қажет. Тербелу жиілігі 3000 тер/мин жиі пайдаланады, майда түйіршікті араласына 6000-1 тер/мин. Ірі түйіршікті ауыр бетон араласпасы үшін тербелу амплитудасы, әдетте, а = 0, 3-0, 7 мм, және де араласпа қаттылыгы жоғарылаған сайын, оны үлкейте береді (қаттылығы 15-20 с болғанда а - 0, 3-Ю, 4 мм, қаттылыгы 30-40 с болғанда а = 0, 6-0, 7 мм) . Майда түйіршікті бетондық араласпа үшін амплитуда 0, 15-0, 4 мм тең. Тым үлкен амплитуда, бұйым үстіне жүк салмай дірілдете нығыздағанда, бетон структурасын керісінше қопсытып, бетонның құрылыстық қасиетін нашарлатып жібереді.

Қабылданған тербеліс параметрінде эрбір бетон араласына тэн оптималдық дірілдету үзақтығы болады. Дірілдету ұзақтығы жетімсіздеу болғанда, бетон онша ныгыздалынбай мықтылыгы төмендеуі байқалады, аса үзақ дірілдету тыгыздыгын және мықтылығын айтарлықтай асырмайды, сондықтан, оның оптималдык шамасын тэжірибелік жолмен анықтаған оңды. Практика жүзінде дірілдету ұзақтығы 30-40 с-тен 3-5 мин. дейін ауытқуы мүмкін. Кейінгі жылдары төмен жиіліктік, оның ішінде тербелістің зсинхрондық түрі, және бетон араласпасын соғып нығыздайтын _тә сілдер кеңінен орын алуда. Бұл тығыздау тәсілдері энергияны үнемдеуді, жұмысшыларға дірілдетудің залалды эсерін жұмсартуды, _жэ не дірілдеткен мезгілде бетон араласпасына ауа іліктіруді төмендете беті теп-тегіс бұйым шығаруды қамтамасыз етеді.

Соғып нығыздау тэсілімен бұйымдар жасарда бетон араласы салынған қалып шамалы биіктікке көп рет көтеріліп жэне қайта салмағымен еркін түседі. Сөйтіп бетондық араласпа біртіндеп тыгыздалады. Бұл тэсілмен қалыңдығы (биіктігі) едәуір және күрделі пішінді бұйымдарды нығыздауға мүмкіндік туады, бірақ жұмсақ немесе жылжымалылығы аздау бетондық араласпаны қолдануды қажет етеді. Дірілдету жэне соғу эсерлерін үйлестіре бетондық араласпалардың, оның ішінде қатты бетон араласпасының тығыздалу тиімділігін жоғарылату әбден мүмкін. Қондырғы жұмысының тиімділігін жоғарылату жэне энергия шығынын төмендету үшін, оның жұмысын резонанстық режимде қамтамасыз етуге тырысады.

Кейінгі жылдары бетон араласпасын дірілдетусіз нығыздау тэсілдері дамып келеді. Ол тэсілдерге жататындар: құйма тэсілІ, центрифугалау, роликпен домалатып ныгыздау және т. б. Құйма тэсілі бойынша бетон араласпасын құбыртізбесімен тасымалдап, тікелей қалыптарға кұяды. Мұнда араласпалар дірілдетуді қажет етпейді, қалыпты жақсы толтырады, бірақ, бұл жағдайда бетон араласпасы бөлектеніп кетпеуін қамтамасыз ететін шараларды жүргізуді қажет етеді, мысалы химиялық немесе ұнтақталған арнаулы су ұстағыш қоспаларды қолдану керек. Бұл сияқты бетондық араласпалар, көп су ұстағандығынан, берік эрі ұзақ жасайтын бетондар алуды қиындатып жібереді. Дегенмен, кұйылма тэсіл өнімділігі жогары келеді жэне кейінгі кезде белгілі болган тиімді химиялық супержұмсартқыштарды қолдану мүмкіншілігін ескерсек, бұл тәсіл кіші жэне орташа маркалы бетондар алуға әбден ыңғайлы.

Бетондық араласпаның қасиеттері. Бетондық араласпа байланыстырушы затты, майда және ірі толтырғыштарды, суды және кейде қосылатын арнаулы қоспаларды әбден өзара араластырып алынатын, күрделі көпкомпоненттік жүйе. Қатты фазасының дисперстік түйіршіктері мен судың аралығында бір-бірімен ілінісу күштері болатындығынан бұл жүйе байланыстылық күйіне көшеді. Сондықтан, оны белгілі физикалық және механикалық қасиеттерімен ерекшеленетін өзінше физикалық дене ретінде қабылдауға болады. Қатайғанға дейін жұмсақ күйінде болып, калаған кескіндегі бұйымдарды қалыптап жасауға мүмкіндіқ тудырады. Бетон араласпасы өзінің физикалық күйі бойынша сұйықтар мең қатты денелер аралығынан орын алады. Оның мұндай қасиет ерекшелігін реологиялық моделі көмегімен көрсетуге болады . Бұл модельде қатты дене мен анық сұйықтықтың қасиеттері біріктірілген.

Масса мен стол арасындағы үйкеліс күші структуралық мықтылыгын (т ₀ - ысыру (жылжыту) шекті кернеуі, П _а ), ал қою сұйықтығы бар цилиндрде қозғалатын поршень 2 - ысыруға қоюлык кедергі - динамикалық қоюлық (созымдық) П _а • с] . Ұлғаятын кернеу г ысырудың кернеу шегінен г ₀ асқан кезде бетон араласпасы қою (созбалы) сұйықтық сияқты ағады және ағымның жалпы кедергісін т реологиялық теңдеумен анықтайды;

мұндағы діі/бх- жылдамдық градиенті. Механикалық әсер тигізгенде бетон араласпасының сұйықтану ) және тыныштық қалпында қайтадан қоюлану қасиеті тиксотропия деп аталады. Дірілдету бетон араласы түйіршіктерінің өзара ілінісуін нашарлатып, оның структуралық мықтылығын жояды. Соның арқасында, бетондық араласпа сұйықтәрізді күйінде қалыпты толтырады. Тиксотропиялық сұйықтану процесі қайталамалы. Бетондық араласпаның физикалық қасиеті оның ыңғайлы төселімділігін анықтайды, яғни берілген ныгыздау тәсілінде қалыпты толтыру қабілетін және ныгыздау нәтижесінде тығыз, біртекті масса алыну мүмкіншілігін көрсетеді. Бетондық араласпаның ыңғайлы төселімдігін багалау үщін үш көрсеткішті пайдаланады.

1) жылжымалылық (КШ) - бетон араласпасының структуралық мықтылығының сипаттамасы болып саналатын көрсеткіш. Оны сыналатын араласпадан қалыпталынатын конус шөгіндісінің КШ шамасымен бағалайды;

2) қаттылыгы (Қ) - арнаулы аспап көмегімен (дірілдете нығыздалуын, секундпен) анықталатын және бетон араласпасының динамикалық қоюлығын сипаттайтын көрсеткіш;

3) байланыстылыгы - бетон араласпасы біраз тыныштықта сақталғаннан кейін, одан су бөлініп шығуымен бағаланады.

Бетондық араласпа жылжымалылығын стандарттық аспап-конус көмегімен өлшейді. Түйіршіктерінің ең үлкен ірілігі 40 мм болатын толтырғыщ негізінде алынған бетондық араласпа үшін конус №1 қолданады. Ең үлкен ірілігі 70 және 100 мм толтырғышпен алынған араласпалар үшін - конус №2.

Бетондық араласпаның жылжымалылығын анықтау үшің қолданатын конустардың ішкі мөлшерлері төмендегідей, мм: Түптердің диаметрі №1 конус №2 конус

Үсті 100 150

Асты 200 300

Биіктігі 300 450

Жылжымалылығын бірсынамалық бетон араласпасынан орындалынған екі анықтаманың орташа шамасы ретінде есептейді. Егер конус шөгіндісі нольге тең болса, онда бетондық араласпаның ыңғайлы төселімдігін оның қаттылығымен сипаттайды. Бетондық араласпаның қаттылығын (Қ) - анықтайтын аспаптағы алдын-ала қалыпталынған бетондық араласпа конусын тегістеу және тығыздау үшін қажетті дірілдету ұзақтығымең (секундтермен) сипаттайды . Аспаптың цилиндірлік сақинасын (оның ішкі диаметрі 240 мм, биіктігі 200 мм) лабораториялық дірілдетпе алыбына қойып, беріктеп бекітеді. Сақина ішіне стандарттық конусты орнатып, жақсылап бекітеді. Сосын оны берілген тәртіппен бетондық араласпамен лық толтырады, одан кейін босатып алады. Аспап дискасын штатив көмегімен қалыпталған бетондық араласпа конусының үстіңгі бетіне түсіреді. Сосын дірілдетпе алаңын және секундомерді бірдей қосады да, цилиндрдегі бетондық араласпаның тегістелуіне және тығыздалынуына бақылау жүргізеді. Дірілдетуді дисканың екі тесігінен (дисканың диаметрі 230 мм, диаметрі 10 мм тесіктер бір өлшемділікпен диаметрі 180 мм ішкі шеңбері бойынша орналасқан) цемент илемі бөлініп шыққанша жүргізеді. Цемент илемі шыққан бойда дірілдеткішті жэне секундомерді тоқтатады. Секундпен дірілдете нығыздау уақыты бетон араласпасының қаттылығын сипаттайды. Оны бетондық қоспаның бір байқамасынан орындалынған екі анықтаманың арифметикалық орташа мағынасы ретіндегі есеппен алады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.