Шикізат материалдарының сипаттамалары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 80 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Нормативті құжаттар 4

Анықтамалар 5

Шартты белгілер мен қысқартулар 6

Кіріспе 7

Керамикалық кірпішті өндірудің қазіргі жағдайы және 9

даму перспективалары

Керамикалық қабырға материалдарының өндірісінде отын 10

энергетика және мұнай газ қалдықтарын пайдалану

1. 2Дәстүрлі емес саз материалдар неорганикалық компонентер 17

ретінде дисперстік жүйелерде пайдалану және оларды белсендіру

1. 3. Жергілікті шикізат негізіндегі керамикалық кірпіштің 20

сапасын жоғарылату жолдары

Қорытынды 23

Шикізат материалдарының сипаттамалары және зерттеу әдістері 24Шикізат материалдарының сипаттамалары 24Керамикалык материалдар қасиеттерін және құрылымын 31

зерттеу тәсілдері

ЖЭС күлдері негізіндегі қабырғалық керамикалық бұйымдардың 32

құрамын жасау және физика-химиялық процесстерді зерттеу

ЖЭС күлі және саздақты, дефекатты пайдаланумен алынған 32

қыш құрамын Шеффе симплекс математикалық жоспарлау әдісімен анықтау

3. 2Керамикалық бұйымдарды нығыздау параметрлерін анықтау 35

ЖЭС күлдері және саздақты пайдаланумен күйдірілген қыш 40

құрамын және технологиялық параметрлерін анықтау

Саздақ, ЖЭС күлі жүйесіндегі күйдіру процестерін зерттеу 46

Қорытынды 51

Мұнай және бұрғылау шламдарын керамикалық кірпіш 52

құрамдарында пайдалануды зерттеу

4. 1Мұнай лайларын қыш құрамын жасау үшін пайдалану 52

4. 2. Бұрғылау лайларын қыш технологиясында пайдалануды зерттеу 54

Қорытынды 60

Отын үнемдеші қыштың технологиялық параметрлері 61

және техника-экономикалық тиімділігі

Саздақ және отын үнемдеуші қоспалардан дайындалған 61

қыштың технологиялық параметрлері

Саздақ және отын үнемдеуші қоспалар негізіндегі 65

қыш өндірудің экономикалық тиімділігі

Қорытынды 70

НОРМАТИВТІ ҚҰЖАТТАР

ГОСТ 530-2012 Кирпич керамический и камни.
ГОСТ 21216. 91. «Саз шикізатының иілімділігін анықтау тәсілдері». 3. ГОСТ 7025-91. Определение средней плотности.

ГОСТ 8462-85. Определение марки по прочности.
ГОСТ 310. 4-81. Методы определения предела прочности на сжатие и изгиб.
ГОСТ 21216. 0-93 «Сырье глинистое. Методы анализа».
ГОСТ 21216. 12-93 «Сырье глинистое. Метод определения остатка на сите с сеткой № 0063».
ГОСТ 21216. 1-93 «Сырье глинистое. Метод определения пластичности».
ГОСТ 21216. 3-93 «Сырье глинистое. Метод определения свободного диоксида кремния».
ГОСТ 21216. 4-93 «Сырье глинистое. Метод определения крупнозернистых включений».
ГОСТ 21216. 6-93- «Сырье глинистое Метод определения кальция и магния в водной вытяжке».
ГОСТ 21216. 9-93 «Сырье глинистое. Метод определения спекаемости глин».
ГОСТ 21216. 10-93 «Сырье глинистое. Метод определения минерального состава».
ГОСТ 21216. 11-93 «Сырье глинистое. Метод определения огнеупорности легкоплавких глин»
ГОСТ 2409-95 «Огнеупоры. Метод определения кажущейся плотности, открытой и общей пористости, водопоглощения»
ГОСТ 2642. 0-86 ГОСТ 2642. 14-86 «Материалы и изделия огнеупорные. Методы анализа»;
ГОСТ 2642. 1. -86 «Огнеупоры и огнеупорное сырье. Метод определения гигроскопической влаги».
ГОСТ 2642. 2 86 «Материалы и изделия огнеупорные. Методы определения изменения массы при прокаливании».
ГОСТ 7025-91 «Кирпич и камни керамические и силикатные. Методы определения водопоглощения, плотности и контроля морозостойкости».
ГОСТ 8462-85 «Материалы стеновые. Методы определения пределов прочности при сжатии и изгибе»
ОСТ 21-78-88 «Сырье глинистое (горные породы) для производства керамических кирпича и камней. Технические требования и методы испытаний».
ГОСТ 7025-94. Материалы стеновые и облицовочные. Методы опреде- ления водопоглощения и морозостойкости.
ГОСТ 9169-78. Глинистое сырье.

АНЫҚТАМАЛАР

Элювиалды тау жыныстары- желдің, атмосфералық әсердің салдарынан шөккен кеуек тау жыныстары.

Лессті саздақ- кеуек сары түсті саз балшық .

Пелит фракциясы- топырақ құрамындағы саз балшықты қоспалар . Құмайт- құрамында 5-10 саз балшық бар топырақ.

Саздың байланыстығы - саз түйіршіктерін ажыратуға керекті күштің шамасымен сипатталынады жоғарыда айтылғандай, саз байланыстығы саздың түйіршіктерінің ұнтақтылығымен және жұқа жалпақтығымен түсіндіріледі. Сазда неғұрлым саздық ұнтақ түйіршіктері көп болса соғұрлым оның байланыстығы жоғары.

Саздың байланыстырушы қабылеті құм, шамот және т. б. с. с. құнарсыз материалдардың түйіршіктерін біріктіріп, кебе келе жетерліктей мықтылығы бар тасқа (қышқа) айналу қабілетімен сипатталынады. Құмдық және шаңдық фракцияларының мөлшері сазда көбейген сайын оның байланыстырушылығы нашарлай түседі.

Саздың ауалық шөгілуі - қыштық материалдар мен бұйымдар мөлшерлерінің және көлемінің кептіруден кейінгі кішіреюімен сипатталынады. Мұны кептірілу қасиеттері деп те атайды.

Арнаулы қоспалар керамикалық бұйымдардың түсін жақсартады, ала-жұла таңбаларды болдыртпайды, саздағы табиғи қосындылардың зияндық әсерлерін жоюды қамтамасыз етеді. Бұларға жататындар: сұйық шыны, түрлі бояулар, ас тұзы және т. б. қосындылар.

Бентонит сазы - иілгіштік қасиеті жоғары саз балшық.

Дисперсті жүйе - дисперсті фаза мен дисперстік ортадан тұратын жүйе.

Дисперсті орта - дисперсті фазаның бөлшектері біркелкі таралған біртекті зат.

Дисперсті фаза - өте майдаланған күйінде болатын дисперсті ортада таралған зат.

ЖЭС күлі - көмірді жағудан пайда болатын ұсақ, отқа төзімді табиғи бейорганикалық зат.

Саздақ - құрамында 30% саз бөлшектері бар, кеуекті сары топырақ.

Макроқұрылым - жай көзбен көруге болатын материалдар.

Микроқұрылым - микроскоп арқылы ғана көруге болады, молекулалық - иондық деңгейде зерттелетін құрылыс, оны электрондық микроскоп арқылы көруге болады.

Саз балшық - каолинит реакциясы арқылы таулы жыныс дала шпатының көпжылдық бұзылу нәтижесінен пайда болған өнім.

Керамикалық пресс ұнтақтар- ылғалдығы аз, бір-бірімен байланыспайтын дисперсті саз балшықты жүйелер.

Компрессиялық қисықтар- нығыздау қысымына байланысты пресс ұнтақтың шөгуін өзгеруін көрсететін график.

ШАРТТЫ БЕЛГІЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР

ЖЭС - жылу электр станция; МШ-мұнай шламы;

БШ-бұрғылау шламы;

КБҚ-көмір байыту қалдықтары; R _изг - иілу беріктігі;

R _сж - сығу беріктігі; W - ылғалдылық;

ρ - тығыздық;

СМ -серпімділік модулі; МПа - мегапаскаль;

мкм - микрометр;

мм - миллиметр;

м - метр;

кг - масса;

ч - час;

мин - минута;

тәу - тәулік;

с - секунда;

S - меншікті бет;

М - марка;

W -ылғалдылық;

ρ - тығыздық;

t -температура, °С;

λ -жылу өткізу коэффициенті қ. к. ш. -қыздыру кезіндегі шығын

ИИП-изобаралық-изотермиялық потенциал; Н-энтальпия;

S-энтропия;

n-зат мөлшері ;

РФА-рентгенфазалық анализ;

ДТА-дифференциалды термиялық анализ; ЖКН-жартылай кебу нығыздау;

ПЛН-пластикалық нығыздау;

КІРІСПЕ

Жұмыстың өзектілігі. ҚР Президенті Қ. К. Тоқаевтың үкіметке берген тапсырмасына сәйкес 2020 -2030 жылдары кемінде 15 млн шаршы метр тұрғын үй тұрғызу тапсырылған. Бұл маңызды мемлекеттік бағдарламаны ойдағыдай орындау үшін отандық құрылыс материалдар өндірісін, соның ішінде цемент, темірбетон, керамикалық қыш мекемелерін іске қосу немесе қуаттылығын арттыру қажет [1] .

Жылу сақтағыш қабырға материалдардың жалпы көлеміндегі керамикалық қыштың үлесі шамамен 35 % құрайды. Ол дегеніміз керамикалық қышқа деген сұраныстың артуында. Оның себебі де жоқ емес. Ежелден қыш жылу сақтау қабілеті, беріктігі, тазалығымен ерекшеленеді. Осы орайда айтатынымыз сапасы жоғары қышты өндіру үшін шикізаттық қордың азайып келе жатқандығы . Бұл жағдайда ескеріп қыш өндірісінде өндіріс қалдықтарын пайдалану алдыңғы қатарға еніп тұр [2] . Саз топырақты, отын үнемдеуші қоспаларды, шлактарды, күл шлакты қоспалар, бұрғылау және мұнай лайларын қабырға керамикасында пайдаланудың технологиясын жасау ғалымдар мен өндіріс қызметкерлерінің алдында тұрған маңызды тапсырмалар болып тұр .

Ғылыми жаңалығы.

-төменгі сұрыпты саздақтардан, құмайттарды және өндірістің жанама өнімдері : ЖЭС күлі, мұнай, бұрғылау шламынынан құралған керамикалық кірпіштің технологиялық параметрлері: қалыптану, анықталған;

-саздақ және қоспалардан тұратын қыштың 100-1000 ^о С аралығында жүретін күйдіру, құрылымдық түзілу процесі зерттелді;

Зерттеулердің ғылыми зерттеу жұмыстарымен байланысы. Өндіріс қалдықтары негізінде жаңа құрылыс материалдар технологиясын жасау және олардың қасиеттерін зерттеу тақырыбындағы ғылыми ізденіс зерттеулеріне байланысты орындалды.

Ғылыми зерттелу дәрежесі. ЖЭС күлдерін, күл-қож қалдықтарын, мұнай және бұрғылау шламдарын қабырға керамикалық қышты алуда пайдаланудың теориялық және тәжірибе сұрақтарымен Сайболатов С. Ж., Сүлейменов Ж. Т., Сағындықов А. Ә. және тағы басқалары зерттеді.

Жұмыстың мақсаты. Отын үнемдеуші қоспаларды қабырға керамикалық материалдар технологиясында пайдалану.

Алға қойылған міндеттерді шешу үшін келесі негізгі есептер шешіледі:

ЖЭС күлдерін, күл-қож қалдықтарын, мұнай және бұрғылау шламдарының химиялық, минералогиялық, технологиялық қасиеттерін зерттеу;
отын үнемдеуші, пластикалық қоспаларды пайдаланып, жеңіл керамикалық қыштың тиімді құрамын жасау, технологиялық және физика механикалық қасиеттеріне әсерін анықтау, физикалық қасиеттері:орташа тығыздығын, жылу өткізгіштік, аязға төзімділігінің әң түрлі факторларға байланысты өзгеруін зерттеу;

-саздақ микродисперсті күлден жасалған қыштың күлдің ұнтақтылығына байланысты қасиеттерінің өзгеруін зерттеу;

-мұнай және бұрғылау шламдарын қоспа түрінде пайдаланып қыштың тиімді құрамдарын алу.

Зерттеу нысаны. Саздақ, құмайт және отынды үнеудеші қоспалар:ЖЭС күлі, мұнай және бұрғылау шламдарынан алынған жылу сақтағыш және беріктігі жоғары керамикалық қыш.

Зерттеу объектісі. Саздақтар, ЖЭС күлдері, мұнай және бұрғылау лайларының химиялық, минералдық құрамы, олардың негізіндегі қыш құрамы, технологиялық және физика-механикалық қасиеттері, күйдіру процестеріндегі өзгерістер.

Тәжірибелік құндылығы. Көмір сияқты қымбат әрі тапшы табиғи отынды үнемдейтін саздақ, ЖЭС күлдері, мұнай және бұрғылау шламдарын пайдаланып, беріктігі 12, 5-25 МПа, орташа тығыздығы 1400-1450 кг/м ³ қыш құрамдары және оны дайындау технологиясы жасалынды. Бұл құрамдарды өндіріске енгізгендегі экономикалық тиімділік жылына млн. теңге құрайды.

Қорғауға ұсынылады: Саздақ, ЖЭС күлі, дефекат шикізат жүйесіндегі құрам-қасиет математикалық модельдері, күйдіру процесіндегі қыштың құрылымдық ерекшеліктері;

Саздақ, мұнай және бұрғылау шламдарынан тұратын қоспалар құрамы, күйдірудегі физика-химиялық процестер;

Саздақ және отын үнемдеуші қоспалардан қыш дайындаудың технологиялық процестердің параметрлері.

Жұмыстың талқылануы. Жұмыстың негізгі зерттеу нәтижелері «ХХI ғасырдағы Евразия кеңістігіндегі білім мен ғылымның сабақтастығы, даму перспективалары» халықарал. ғылыми-тәжіриб. конф. 18-19 қазан 2018 ж. Тараз қ., талқыланды.

Зерттеулерді метрологиялық қамтамасыз етілуі. Бір топ физикалық, механикалық қасиеттерді анықтайтын заманауи құралдардар мен қондырғылар пайдаланды.

Зерттеу нәтижелерін пайдалану. Заманауи құрылыс материалдары және материалтану пәндерінде дәріс беруде, тәжірибе жұмыстарын жүргізгенде, курстық жобаларды орындағанда енгізілді.

Жұмыстың тұжырымдамасы. Керамикалық қабырға материалдарының өндірісінде отын энергетика және мұнай, газ өндірудегі қалдықтарын пайдалану бойынша ғылыми еңбектерге шолу жасалынып, жұмыстың негізгі мақсаттары белгіленді. ЖЭС күлі-дефекат-саздақ шикізат жүйесінде симплекс торлы математикалық модельдеу тәсілімен қыш құрамдары, олардың физика- механикалық қасиеттері, құрылымы, нығыздау шамасының шикі қыш беріктігіне әсері анықталды. Саздақ-мұнай шламы, саздақ-бұрғылау шламы екі компонентті жүйедегі пластикалық тәсілмен алынған қыштың физика-механикалық қасиеттеріне қоспалардың әсері зерттелді.

Жұмыстың көлемі мен құрылымы. Диссертация 76 беттен, оның ішінде: кіріспеден, 5 бөлімнен, қорытындыдан, 46 библиографиялық атаудан тұратын әдебиеттер тізімінен, 21 кестеден және 19 суреттен тұрады.

КЕРАМИКАЛЫҚ КІРПІШТІ ӨНДІРУДІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ

Керамикалық қыш құрылыс материалдар өндірісінің құрылымында ерекше орын алады [1-2] . Құрылыс керамикасы-тұрғын және өнеркәсіптік ғимараттар мен құрылыстарды салу кезінде қолданылатын керамикалық бұйымдардың үлкен тобы болып саналады.

Құрылыс керамикасы бұйымдары өзінің ұзақ мерзімділігімен, жоғары көркемдік сипаттамаларымен және тазалығымен ерекшеленеді. Керамикалық кірпіш көп ғасырлар бойы аз қабатты тұрғын үйлер мен қосалқы үй-жайларды салу кезінде негізгі құрылыс материалы болып табылады.

Алайда дәл осы салада құрылыс материалдарының отандық өнеркәсібінің артта қалуы ерекше айқын көрінеді. Технологиялық жабдықтың физикалық және моральдық тозуы, бетонмен, темір бетонмен, панельді үй құрылысымен артық қызығушылығы бұл саланы ауыр жағдайға жеткізді. Керамикалық материалдардың сапасын арттыру, оларды өндіруге арналған энергетикалық және материалдық шығындарды төмендету, бұйымдар номенклатурасын кеңейту, өндіріс көлемін ұлғайту бүгінгі күні керамика саласының көптеген кәсіпорындары үшін маңызды міндеттер болып қала береді, ол бүгінгі күні айтарлықтай жоғары қарқынмен дамып келеді, бірақ қазіргі заманғы құрылыстың сұраныстарын толық қанағаттандырмайды.

Керамикалық бұйымдарға қойылатын кірпіш өнімдерінің қазіргі заманғы нарығының негізгі талабы керамикалық материалдардың тұрақты жоғары сапасы болып табылады. Жоғары талаптар тек берік көрсеткіштердің тұрақтылығына ғана емес, сондай-ақ өлшемдерге, форманың нақтылығына, түстердің реңіне де қойылады. Жұмыс істеп тұрған зауыттар бастапқы шикізаттың зерттелмеуіне және жергілікті шикізатты пайдалануға бағытталған технологиялық желілер әзірлемелерінің болмауына байланысты өнімді жеткіліксіз көлемде, ал жиі сапасы жоғары емес көлемде шығарады. Техникалық жабдықтау деңгейі мен өнімнің сапасы бойынша біз Еуропа мен Америка құрлығының алдыңғы қатарлы елдерінен айтарлықтай артта қалып отырмыз.

Керамикалық өнімнің сапасын жақсарту бойынша бірқатар технологиялық әзірлемелер шетелдік ғалымдардың ғана емес, сондай-ақ отандық мектеп өкілдерінің де бар.

Керамикалық бұйымдардың сапасын арттырудың технологиялық принциптерін әзірлеуге П. П. Будников, А. И. Августиник, И. А. Альперович, В. И. Верещагин, И. И. Мороз, Ю. И. Гончаров, В. А. Кондратенко, Р. З. Рахимов, И. Ф. Шлегель, Г. И. Горчаков, Ю. М. Баженов, С. Т. Сүлейменов, С. Ж. Сайболатов, Қ. А. Нурбатуров және т. б. үлкен үлес қосты, бірақ олардың жұмыстары тек мамандардың тар тобына ғана белгілі және құрылыс индустриясы кәсіпорындарының басшылары әрдайым талап етпейді. Импорттық жабдықтарды сатып алу керамикалық өнеркәсіптің барлық проблемаларын шеше алмайды, өйткені жергілікті шикізат ресурстарының

ерекшеліктерін ескере отырып, технологиялық әзірлемелердің төмен деңгейін өтей алмайды, ал зауыттарды түбегейлі қайта жаңарту қаржылық қиындықтарға байланысты онжылдыққа кейінге қалдырылады. Саз балшықтар, керамика өнеркәсібінің негізгі шикізаты бола отырып, наножүйелер болып табылады және шикізат ерекшелігін ескере отырып, технологияларды әзірлеуге Елеулі көзқарасты талап етеді. Ежелгі уақыттан бастап (Қытай, Орта Шығыс) шикізатты қайта өңдеуге аса көңіл бөлінді. Әр түрлі керамикалық бұйымдарды дайындау технологиясы ғасырлар бойы ұрпақтан ұрпаққа берілетін практикалық тәжірибе негізінде қалыптасты. Панельді үй құрылысы және темір бетонмен артық әуестену 50-60 жылдары отандық керамикалық саланың құлдырауына алып келді. Көптеген жылдар бойы қалыптасқан тәжірибе мен дәстүрлер жоғалды. Нәтижесінде-кәсіпорындарда өндіріс ерекшелігін ескере отырып, шикізатты сапалы дайындау және қайта өңдеу мәселелеріне аз назар аударыла бастады. Қазіргі жағдайда керамикалық өндірісте саз шикізатының сапасын жақсарту мәселелері өзекті болып отыр. Қазақстанның көптеген аймақтарында жоғары сапалы керамикалық кірпіш өндіру проблемасы өткір тұр. Маусымдық зауыттардың көпшілігі нормативтік құжаттардың талаптарына жиі сәйкес келмейтін толық денелі өнімді (М 75-100, F<25) шығарады, аз қабатты үйлерді салу үшін қажетті сәндік кірпіш шығарылмайды, өйткені мұндай бағдарламаны іске асыру үшін ең алдымен сазды шикізаттың технологиялық және физикалық-химиялық ерекшеліктерін егжей-тегжейлі зерделеу қажет. Осыған байланысты сазды шикізаттың технологиялық және физикалық-химиялық ерекшеліктері кешенін зерттеу, сондай-ақ жергілікті шикізаттың ерекшелігін ескере отырып, жоғары сапалы беттік керамикалық кірпіштің құрамын және алу технологиясын әзірлеу ерекше маңызды және өзектілікке ие болады.

Керамикалық қабырға материалдарының өндірісінде отын энергетика және мұнай газ қалдықтарын пайдалану

Мұнай және газ өндірісі аймақтардың рельефіне, флорасы мен фаунасына кейде қайтымсыз әсер ететін экологиялық проблемалардың кең ауқымын тудырады. Бұл қалдықтар Қазақстан және Ресейде көп пайда болған. Тек 2018 жылы Атырау, Ақтөбе, Маңғыстау облыстарында 3 млн. тонна мұнай қалдықтары жинақталған. Табиғаттағы теріс өзгерістердің жинақталуы болашақта барлық антропогендік әсерлерден әлдеқайда ауқымды салдарға әкелуі мүмкін. Әсіресе мұнай өңдеу зауыттарында 1, 5 миллион тоннадан астам мұндай қалдықтар жинақталғанын атап өту керек, жер үсті суларының ластануының ең өткір мәселесі және ауыз судың ең маңызды көздері . Оларды орналастырған кезде, жер басып алынып, қоймалар айналасындағы өсімдіктер мен фауналар жойылады. Қалдықтарды сақтау әдісіне қарамастан, тұнбадағы токсиндер атмосфералық жауын-шашынмен топырақты шайып, содан кейін жер асты сулары арқылы өзендерге құйылады.

Мұнай шламы мұнайды өңдеу, өндіру және тасымалдау сияқты өндірістік процестер кезінде қалыптасады. Бұл қалдықтар қоршаған ортаға қауіп төндіреді және жерге көміліп немесе қайта өңделуді талап етеді.

« Жасыл» экономика - әртүрлі тазартқыш құралдарды өндіру, қайталама ресурстар мен қалдықтарды қайта өңдеу, экологиялық қызметтерді ұсыну және т. б. Бұл жағдайда «жасыл» экономика «үлкен» экономиканың бір бөлігі ғана болып шығады. «Жасыл» экономиканың және табиғи-ресурстық («қоңыр») экономиканың «бейбіт» өмір сүру мүмкін еместігі анық.

Тұрақты даму тұжырымдамасын іске асыру тәжірибесін жинақтаған кезде, халықаралық ұйымдар табиғи ресурстардың жетіспеушілігі және болашақ ұрпақ үшін адам қызметінің кері әсері туралы қауіп-қатер бүгінгі күні өзекті болып отырғанын атап өтуге мәжбүр болды. Мұнай мен ластанған топырақта ылғалдану коэффициентінің күрт төмендеуі гуминді заттардың тотығу процестерін гумустың компоненттеріне айналдыру процестеріне үстемдік көрсетеді, бұл топырақтың құнарлылығын азайтады.

Жасыл экономиканы БҰҰ құрылымдары мен халықтың әл-ауқатын жақсартатын, әлеуметтік жақындығы бар және қоршаған ортаға және оның деградациясына байланысты тәуекелдерді едәуір азайтатын экономика ретінде анықтайды. Мұндай экономиканың маңызды ерекшеліктері: табиғи ресурстарды тиімді пайдалану, табиғи капиталды сақтау және арттыру; ластануды төмендету: төмен көміртегі шығарындылары, экожүйелік қызметтер мен биоалуан түрліліктің жоғалуын болдырмау. Мысалы, БҰҰ есебінде

«жасыл» экономикаға көшу халықтың әл-ауқатын арттыруға, сондай-ақ қоршаған ортаға теріс әсер ету қаупін азайтатынын көрсетеді.

Шикізат ретінде жеңіл кірпіштерді алу үшін тақта тасты саз балшық компоненті ретінде пайдаланылды [3] . Тақта тасты балшық тау-кен зауыттарында (шахталарда) жанғыш тақтатастарды алу кезінде пайда болады және жанғыш тақтатастың қалдықтары болып табылады. Икемділік санына сәйкес, балшық шынайы тығыздығы 2, 55-2, 62г/см ³ болатын жоғары пластикалық балшық шикізатына (27-32 пластика саны) қатысты.

Саздардың минералды құрамы әртүрлі, бірақ олар үшін ортақ силикатты, сулы, монтморилонит және кальцит Саз-саз балшықтағы минералды минералдар көбінесе гидрослюданың қоспасы бар монтмориллонит болып табылады, шикі кірпіштің кептіру уақытын қысқарту үшін бұрғылау шламы жылытқыш ретіндепайдаланылды. ұңғымақабырғалары, бұрғылау жолдары мен корпустардың, саз минералдары (ластанған кезде) 4-кесте көрсеткендей, бұрғылау шламдарының қалыңдығының жоғарылығы. Бұл компонент жанғыш қоспа ретінде қолдануға кеңес беріледі. Күйіп кететін қоспалардың тобы құрамында антрацит, кокстық ұсақтар қатты отындардың әртүрлі түрлері бар. Олар шихта құрамына көлемі бойынша 3% дейін, яғни отынның қажеттілігінің 60%- 80% дейін енгізеді. Күйдіруге арналған отынның пайдалану мақсаты - күйдіру қарқындылығын жақсарып, кеуектілігі керамикалық материалда пайда болады, соның нәтижесінде төмен тығыздығы бар кеуекті жеңіл кірпіш

(жылуоқшаулағышы) алынады. Құрамы: тақта тасты саз балшық -60- 80; бұрғылау шламы- 20-40. Орташа тығыздығы 980-1400кг/м3, беріктігі 8-10, 6МПа. Керамикалық массасы 18-22% ылғалдылықта пластикті әдіспен дайындалды, оның ішінде 250x120x65 мм мөлшеріндегі кірпіш құйылды. Қалыпты ылғалдың мөлшері 5% -дан аспайтын құрғақ кірпіш 1000°C температурасында (Кротовский кірпіш зауытында соңғы күйдіру температурасы) күйдірген. Керамикалық массалар құрамында 20-40 % бұрғылау шламы бар. температурада клинкер кірпіштерінің физика- механикалық және химиялық қасиеттері. 20-30% органикалық қоспасы бар мұнай шламын 30% артық емес қосу арқылы оң әсерге қол жеткізіледі. Бұл жағдайларда шламдар шихтаға енгізілген көмірді ауыстыра алады, материалдың қалыңдығындағы азайтатын ортаны құраалады және балшық шикізатында жеткілікт імөлшерде темір оксидтерінің (3-5% Fe ₂ 0 ₃ ), оларды темір қосылыстарға түрлендіреді және процесті күшейтеді. Бұрғылау шламы керамиканың кеуектілігін арттырады сонымен қатар керамикалық бұйымдардың біркелкі күйіуіне ықпал етеді. Органикалық қоспалар өртеніп кеткенде, ілеспе газдардың аз саны пайда болады, бөлшектедің қабырғаларының тығыздалуына әкеледі және нәтижесінде барлық өнімнің

беріктігін арттырады.

Зерттеулер көрсеткендей, дәстүрлі табиғи материалдарды пайдаланбай, мұнай өңдеу және энергия өнімдерінен алынған жеңіл кірпіштің орташа жылу өткізгіштігі 0, 17-0, 21 Bт / (м ° C) ие.

Бұрғылау шламын және тақта тасты саз балшықты пайдалану керамикалық материалдарды өндіріске қалдықтарды тарту, жылуоқшаулағыш материалдарды өндіру үшін энергияны және ресурсты үнемдейтін технологияларды құру арқылы табиғи материалдарды ұтымды пайдалануына ықпал етеді. [3-4] .

Саздақтарды үнемдеу мақсатында саздақ құрамына түрлі өндіріс қалдықтары енгізілуде.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.