Бетон араласпасын тасымалдау қондырғысы
1. Технология бөлімі
1.1 Мекеменің құрылатын жерін негіздеу
Дипломдық жұмыс тақырыбы: Шымкент қаласындағы жылдық қуаты 50000м3
мелиоративтікбұйымдар шығаратын цех
Дипломдық жұмыс Құрылыс және материалдар өндіру кафедрасы берген және
бекіткен тапсырма негізінде орындалды.
Құрылыс салу ауданы мына төмендегі климаттың табиғат ауа-райымен
ерекшеленеді:
климаттық ауданы - IV-Г;
Құрылыс ауданының сеймикалылығы – 7 балл;
Сыртқы ауаның температурасы:
ең суық бескүндіктердегі орташа температура – -150С (сенімділігі-0,92);
ең суық тәуліктердегі орташа температура – -250С (сенімділігі – 0,92);
Желдің жылдамдық қысымы - 0,38КПа (ІІІ - аудан);
Қар қабатының салмағы – 0,5кПа (І - аудан).
Құрылыс алаңының инженерлік – геологиялық және гидрогеологиялық
шарттарына қарағанда құрылыс алаңының топырағы жартылай қатты
консистенциядан жұмсақ – пластикалы консистенцияға дейін саздақ болып
келеді. Қабаттың қуаттылығы 2,8 – 4,7м. Одан төменде құмды толтырғыштары
бар галоечкалы топырақ жатыр. Саздақ топырақтың шөгу қасиеті жоқ. Шектік
салмағы – 18,4кНм3, ішкі үйкеліс бұрышы - 220, шектік жабысқақтығы – 5кПа,
деформация модулі – 4,0МПа.
Жер асты сулары 0,7 – 2,0метр тереңдікте жатыр. Жер асты суларының
максималды шамасы сәуір және тамыз айларына тура келеді, ал минималды
шамасы қараша - ақпан айларына тура келеді.
Топырақтардың нормативті тоңу тереңдігі – 0,45м.
Желдің жиі қайталану бағыты шығыс жақтан болады.
Қорытындылай келгенде құрылыс салынатын жердің инженерлік-геологиялық
деректері санитарлық - техникалық талаптарға сай келеді.
1.2 Өндірілетін бұйым түрлері
Иррагациялық мақсатта өндірілетін латоктар парабола тәрізді формада
шығарылып, ауыл шаруалық жерлерге су жеткізу үшін қолданады. Сумен әрқашан
тікелей қатынаста болғандықтан бұл бұйымдар суөткізгіштігі төмен әрі аязға
төзімді болуы керек. Сонымен қатар гидростатикалық сынауларға шыдап беруі
керек. Латоктар МемСТ 13015.0-83: талаптарына мына көрсеткіштер бойынша сай
болуы керек: бетонның іс жүзіндегі беріктігі; аязға төзімділігі және
суөткізгіштігі бойынша; материал сапасына, латок жасау үшін бетон
дайындауға қабылданатын материал сапасына; агрессиялық ортаға (топырақ,
ылғал топырақ);арматуралық және бекіткіш бөлшектердің өлшемдері мен
формасына және олардың латокта орналасуына; арматура және бекіткіштердің
болат маркаларына сонымен қоса ілгіштердің де маркасына; бетонның қорғау
қабатының қалыңдығының ауытқуына; коррозиядан қорғалуы бойынша;латок
дайындау үшін формалардың қабылдануы.
Латок дайындалатын бетонға қолданылатын толтырғыштар МемСТ 10268-80
талабына сай болуы керек. Толтырғыштың ең үлкен ірілігі 15 мм аспауы керек.
Латок дайындауға қолданылатын бетон араласпасы маркасы 400 кем емес
маркадан МемСТ 10178-76 бойынша дайындалуы керек.
Курстық жоба бойынша латоктың ЛР – 10 маркасын дайндау жобаланған.
1-кесте.
Иррагациялық латоктың номенклатурасы
Сурет 1 Иррагациялық латок және арықтық латок
РСБұйымныМаркасГабариті СалмаҚажеттік көлем ГОСТ,ТУ
ң ы ғы,
көрініс кг
і, аты
Ұзындығы, мм
тәулікте ауысымда сағатта
м3 дана м3
ТербелісТербеліс Амплитудас
сипаты жиілігі,айны,
мин мм
475У 2 Вертикал2890 0,4-0,9 10 Клинді 1 130
10-225 ь 3000 0,4 28 Элктрома7 420
С Шеңберлі г-ті
10 3000 0,4 28 - 7 100
10-2615 - 3000 0,4 40 Мех-қ 13 200
С 16 - 3000 0,4 2х20=40 Мех-қ 13 500
651-0 Вертикал
2 ь
497-1
6
1.5.3 Қалыпты орналастырушы
Қалып орналастырушы-ретінде зауыттарда рольганг, дайын болған қалыпты
бос алаңға немесе жанына қояды крандардың көмегімен орындалуы мүмкін.
Қазіргі таңда кранның жұмысын жеңілдету үшін қалып-жайғастырғыштар
қолданады.
1.5.4 Бетон араласпасын тасымалдау қондырғысы
Бетон араласпасын тасымалдау тым ұзақ болмау керек, бетон араласпасы
дайындалған уақыттан бастап жайғастырылғанға дейін өзінің ылғалдылығын,
жайғасымдылығын және пластикалығын жоғалтпауы керек. Бетонның қабаттануы да
минимальды болуы керек, сонда біртекті бетон араласпасын ала аламыз.
Сонымен қоса бетон құрамындағы майда толтырғыштың және цементтің шығып
кетуінен сақтау керек. Бетон араласпасын тасымалдау ұйымдасқан түрде болуы
керек. Бұйымды дайындау кезінде бетон араласпасының берілуі үздіксіз болуы
шарт, немесе өндіріске зиянын келтіреді.
Қатаң бетон араласпасын тасымалдау кезде кей жағдайларда бетон
араласпасы қатып қалады, сосын оны арнайы араластырғышпен араластыруға тура
келеді. Басқа жағдайларда бетон араласпасы бункерлерге және телешкаларға
жабысып қалуы мүмкін.
Бетон араласпасын тасымалдауға арналған келесідей транспорттар бар:
Арбаша және телешкалар. Арбаша және телешкалар жақын аралықтарға
тасымалдануы мүмкін. Бетон араластырғыштың бір араласын (замес) аралық
бункерге салу ұсынылады. Бұл жерде бетон ауырлық күшінің әсерінен арбашаға
беріледі. Бұл әдістің тиімділігі бетон араласпасы тасымалдану кезінде
біртектігін сақтауға және сыртқы күштер соққылар нәтижесінде бетонның
тығыздалуынан сақтайды. Сонымен қоса бетонның берілуі үздіксіз болады.
Автокөліктер. Автокөлітер әдетте орталық бетон араластыру цехынан бетон
араласпасын тасымалдауға арналған. Бетонды автокөлікпен тасымалдау кезінде
бетонның тызыздалуы және қабаттануы мүмкін. Жалпы автокөлікпен бетонның
конусының отыруы 1,2-7,5 см болатын араласпаларды тасымалдаған жөн.
Болат бункер және бадья. Аз көлемді бетон араластырғыштары үшін 0,5 м3
болат бадьялар қолданылады. Мұндай бадьялардың түбіндегі бетон шығару
бөлігінде арнайы бетон берілісін тоқтататын және жалғастыратын қақпағы,
сонымен қоса бетонды бағыттайтын бағыттағыштар болуы керек.
а-жаныннан қарағандағы көрінісі; б-торецтен көрінісі; 1-төменгі рама; 2-
опорлы рама; 3-жұмсақ опорлар; 4-дебаланс валы;5-контрқозғалтқыш; 6-
электроқозғалтқыш;7-кронштейн; 8-дебаланс
Сурет – 7. 10-22С виброалаңы
а-жаныннан қарағандағы көрінісі; б-торецтен көрінісі; 1- жоғарғы рама; 2-
опорлы рама; 3-жұмсақ опора;4-дебеланс валы;5-электроқозғалтқыш; 6-
клиноременьді беріліс; 7-диафрагма; 8-винтті қондырғы
Сурет – 8. 10-26С виброалаңы.
1.5.5 Ішкі тасымалдау көліктер
Ленталы конвейер
Ленталы (таспалы) конвейер таяныш металл конструкциясы мен оның ұштарына
бекітілген керуші және жетекші барабандардан тұрады. Оларды жүк таситын
шексіз лента айнала қоршайды. Әдетте сол таспа резиналы матадан істелінеді.
Лента роликті тіректерге сүйенеді. Жұмыс (үстінгі) тармағының пішіні
роликті тіректер профиліне байланысты жазық немесе науа тәрізді пішін
алады. Науа сияқты болу үшін 3 немесе 5 роликті кесілген тірек
пайдаланылады. Конвейер зая тармағы жазық қана болады. Ұзын ленталы
конвейерді көбінесе ерекше жүкпен, қысқа конвейерді бұрандалы құрылғымен
кереді. Конвейер жетегі электр қозғалтқышы мен редуктордан тұрады. Конвейер
апатқа ұшыраған жағдайда оны трассасының кез келген жерінде тоқтатуға
мүмкіндік беретін тетікпен міндетті түрде жабдықталады. Жол түріне
байланысты конвейерлер горизонталь, көлбеу және құрамды болып бөлінеді. Ең
үлкен көлбеу бұрышы құрғақ жадығаттар үшін 180, дымқыл материалдар үшін 240
аспау керегі ұсынылады.
Конвейер түрлі сусымалы, кесекті және даналы заттар тасымалдау үшін
келеді. Жүк керуші барабан жағынан салынады. Кесек-кесек және сусымалы
материал құйғыш арқылы беріледі. Жүк түсіруі шекті (жетекші барабан арқылы)
және аралық (бір және екі жақты қырғыштармен немесе жылжымалы барабанды
түсіргішпен) болуы мүмкін. Құю цехындағы конвейерлер 0,5...1,25 мс
жылдамдығымен қозғалады.
1.5.7 Жылумен өңдеу қондырғылары
Шұңқырлы қысымсыз булау камераның негізгі элементтері: қабырғалары,
конденсат ағызу жүйесі, гидравликалық тығын, қақпақ және камераға бу
беру құбырлары жүйесінен тұрады. Шұңқырлы камераның қабырғаларының
қалыңдығы 250-400 мм-ге дейін болады. Мұндай қабырғалар айтарлықтай
берік, төмен жылу өткізгішті және бу ауа қоспасын нашар өткізетін
болып саналады.
Үлкен көлемді камералар құрама қақпақпен жабылады.Қақпақтың жақсы жылу
оқшаулағыш материалмен қамтамасыз етілген жағдайдың өзінде де ішкі
бетінде конденсат түзіліп беті жабылмаған бұйым бетіне тамшылап, оның
сапасын төмендетуі мүмкін. Осы жағдайдан сақтану үшін қақпақтарды бір
бағытта көлбеу етіп жасайды, осының арқасында түзілген конденсат қабырғаға
қарай ағады.
Бұйымның жылу ылғалмен бір келкі өңделуі үшін олардың арасында
жеткілікті ара қашықтықтағы саңылаулар қалуын қамтамасыз ету керек. Осы
мақсатта еден мен астыңғы қалып едені арасындағы ара қашықтық 150мм
ден кем болмайтындай етіп алынады.Тігінен орналасқан әрбір бұйым ара
қашықтығы кронштейндерді есепке алғанда 30мм ден кем емес, ал үстіңгі
бұйым мен қақпақ арасы 50мм дей болуы керек.
Бұйымдарды камераға кіргізу мен шығаруды аспалы көтергіш
құрылғылармен қамтамасыз етеді. Камераға жіберілген бу ортаның
температурасын жоғарлатады, осының арқасында камерада әрдайым 100%
ылғалдылық сақталады.
Камерадағы қысым 0,1МПа аспауы үшін , онда кері құбыр орналастырылады
және ол камераның ішкі көлемін атмосфералық ауамен қосады. Камерадығы
артық мөлшердегі қысым атмосферадағы кері құбырмен, басқа да
саңылаулар арқылы суық ауа ағынының кірмеуі үшін қажет.
1-бу қазандығынан келетін бу құбыры. 2-3 астыңғы және үстіңгі
тесігі бар бу беру құбыры. 4-бу ауа қоспасын шығаратын құбыр. 5-
гидравликалық клапан. 6-қосымша конденсатор 7-суық су құбыры. 8-
қыздырылған су шығатын құбыр 9-гидравликалық тығын;
Сурет- 9. Қысымды шұңқырлы булау камерасы
1.6 БҰЙЫМДЫ ӨНДІРУДІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ РЕЖИМДЕРІ
1.6.1 Қалыпты тазалау және майлау
Қалыптарды тазалау. Қалып және қалыптау қондырғыларын жақсы техникалық
жағдайда ұстау, бұйымдар бетінің тазалығы, тегістігі бұйымдардың сапасын
арттырады.
Бұйымдарды металл қалыптарда немесе поддондарда қалыптағанда, қалып
бетінде бетон қалдықтары, майлағыш заттардың қалдықтары, цемент пленкасы
және басқада заттар қалып қояды. Егер қалыпты тазаламаса оның бетінде қатып
қалған бетон пайда болады. Ол бұйымның сапасын төмендетіп, қалыптан
босатуды қиындатады. Сондықтан металл қалыптарды әр қалыптау циклынан соң
әр түрлі қондырғылар және машиналармен тазалайды.
Қазіргі таңда қалыпты тазалағыш машиналар, жұмыс істеу органы темір
болып табылатын, болатты, пробалкалы, целиндрлі щетка, образивті шеңберлі,
жылтыратқыш қондырғылар, металл сақиналы инертциялық фрезалар көп тараған.
Металл немесе жұмсақ щеткалы машиналар қалыптаудың әр циклында тазалау
тиімді. Қатты металл щеткаларды пайдалану тиімсіз. Олар қалып бетінде сызат
қалдырып, бетон мен қалыптың байланысын арттырады.
Дипломдық жобада тазалаудың жұмсақ щеткамен тазалау, әр циклда тазалау
әдісі қабылданды.
Қалыпты майлау. Бетон өндірісінде босаған қалыптарды әр циклда тазалап
майлап отыру қажет. Қалыптар уақытысында тазаланбаса, қалып пен бетонның
арасында байланыс артып, қалып бетінде қатып қалған бетон түйіршіктері
пайда бола бастайды. Қалып бетонның арасындағы байланысты төмендетудің
бірден бір жолы майлағыш заттарды пайдаланып майлау.
Қалыпты майлайтын май келесі шаттарда қанағаттандыру керек:
консистенсиясы бойынша жарамды, қалып беті 400С қыздырылған күйінде
қолдануға болатындай болу керек; бұйымды қалыптан шығарған кезде май
қабатқа айналып, қалып бетімен байланысты болдырмау керек. Бетонға кері
әсер етпеуі керек, бұйым бетінде дақ қалдырмау керек, жұмысшы қалыптардың
бетін корозиялану керек. Цехта антисанитарлы жағдайларды тудырмау керек,
өртке қауіпсіздігі тудырмау керек, майды дайындау технологиясы қарапайым
болу керек және жағу процесін механикаландыруға мүмкіндік болу керек.
1.6.2 Бетон араласпасын жайғастыру
Бетон араласпасын қалып бойына бірқалыпты жайғастыру маңызды
технологиялық операциялардың бірі болып табылдаы. Бұл операцияның дұрыс
орындалуының арқасында бұйымның барлық ауданы бойынша беріктігінің
біркелгілі қамтамасыз етіледі.
Бетон араласпасын жайғастыру және тегістеу әсіресе қатаң бетон
араласпасымен қиын формалардағы бұйымдарды қалыптау өте қиын болады.
Сондықтан зауыт жағдайында бетон араласпасын бункер көмегімен,
бетонтаратқышпен, бетон және фактуражайғастырғышпен жайғастырады.
1.6.3 Бетон араласпасын тығыздау режимі
Бетон араласпасын вибрациялаудың бірнеше түрі бар, тербелісті тербеліс
көзінен бетонға беру тәуелдігінен келесідей түрлері болады:
1.Бетон араласпасы қалыппен бірге орнатылған виброалаңда вибрацияланады;
2.Бетон араласпасына тербелістер тік формалардың жұмсақ элементтері арқылы
беріледі(шеткі қабырғалар, түбі). Бұл вибраторлар түбіне немесе шеткі
қабырғаларына мықты бекітілген күйде болады.
3.Тербелістер бетонның беті арқылы тік бағыты арқылы беріледі. Бұл әдіс
беттік вибраторлардың көмегімен орындалады (вибрациялушы плита, щит және
штамптар).
4.Ішкі вибротығыздау бетон араласпасының ішіне ендіріліп немесе алдын ала
қалыптың ішіне орнатылған виброноканечниктер мен немесе виброжүрекшелер
арқылы орындалады.
Вибро тығыздау коэффиценті нақты көлемдік салмақтың теориялық көлемдік
салмағының қатынасына тең.
Маңызды критерилердің бірі болып вибротығыздау барысында вибрациялау
процесін біркелкі жүргізу және жалпы бетон көлеміне беру болып табылады.
Бұйымның барлык көлемі бойынша біркелкі тығыздаумен қамтамасыз ету үшін
бұйымның берілген конфигурациясын және өлшемдерін бетон араласпасындағы
тербелістің таралу заңдылығын ескеру қажет.
А) бетон араласпасындағы тербелістердің таралуы
Портландцемент негізінде бетон араласпасы үшін тығыз толтырғыштарымен
бірге тербелістің өшу коэффиценті альфаны 0.02 ден 0.08 ге дейін тең деп
қабылдауға болады. Ішкі тызыздау гц, 0.007 – 0.1 см -1 дәрежесі виброалаңда
50-100гц жиілікте вибрацияланады.
Жіңішке бұйымдарда тербелістің энергиясы бетонды ортада сөніп
үлгермейді, және тербелетін толқындар басқа ортаның шекарасынан өткенде,
мысалыға бетон – ауа немесе бетон – қалып қабырғасы, нақты шағылысу
коэффиценті бойынша шағылысады, жаңа ортаның қасиеттеріне тәуелді болады.
Бетонмен ауа шекарасында шағылысу коэффиценті 0.996 тең болып алынады және
бетон – қалып қабырғасы 0.523 ұзына бойы 25-100 гц тербелу жиілігінде ұзына
бойы толқындардың таралу жылдамдығы бойынша тиісінше 25тен 80-120 мсек.
Бетон араласпасының тығыздау режимі.
Бетон араласпасын вибротығыздаудың және қалыптаудың сапасы қабылданған
вибро өңдеу, қарқындылығы және ұзақтылығы мен анықталады, таңдалған осы
режимнің параметрлеріне сәйкес бетон араласпасын қасиеттері мен құрамында
сонымен қоса мінездемесі, терселістің түріне және тербелетін қозғалыстағы
формасына, бөлшектермен
Вибрациялық қалыптауды жүргізудің көлемдік, сыртқы, беттік және ішкі
вибротығыздау түрлері бар.
Көлемдік вибротығыздау әдісімен виброалаңда және басқа қондырғыларда бір
қабатты көп қабатты тегіс бұйымдарды, қуысты панельдерді және басқада
конструкцияларды қалыпта дайындалатын бұымдарды қалыптайды.
Сыртқы вибротығыздауды бетон араласпасын вибрациялау қабырғасы арқылы
тығыздайды, тік қалыпта қалыптанатын бұйымдарды дайындауда қолданады.
Беттік тығыздау тербелісті бетон араласпасына оның ашық беті арқылы
вибрациялау плиткасы, шиттері, вибротартқышты қондырғысымен береді.
Көлемдік вибротығыздау әдісімен виброалаңда және басқа қондырғыларда бір
қабатты көп қабатты тегіс бұйымдарды, қуысты панельдерді және басқада
конструкцияларды қалыпта дайындалатын бұымдарды қалыптайды.
Сыртқы вибротығыздауды бетон араласпасын вибрациялау қабырғасы арқылы
тығыздайды, тік қалыпта қалыптанатын бұйымдарды дайындауда қолданады.
Ішкі вибротығыздау вибронаконечниктермен немесе вибрациялау
жүрекшелерімен, бетон араласпасына ендіріп немесе алдын ала қалыптың ішіне
орнатылған қондырғы арқылы тығыздалады.
Бұл дипломдық жобада қалыптаудың вибрациялық әдісі соның ішінде көлемдік
вибротығыздау әдісі қарастырылып таңдалды.
1.6.4 Бетон араласпасын жылумен өңдеу режимі
Жылумен өңдеу режимі негізгі үш сатыдан тұрады: температураны көтеру,
изотермиялық ұстап тұру, температураны төмендету.
Жылумен өңдеу кезінде бетон құрылымы бұзылмау үшін, бетонның алғашқы
құрылымдық беріктігі болуы керек. Бұдан басқа температураны жылдам көтеру
бетондағы цемент тасының айналасындағы заттар тез қатып, реакцияның
жылдамдығының төмендеп, цемент жеткілікті дәрежеде пайдалануы төмендейді.
Сондықтан бұйымды қоршаған орта температурасында біраз ұстап тұру ең тиімді
жолдың бірі болып табылады.
Бұйымдарды булауды әдетте бетон жобалық мықтылығының 50-70% кем емес
беріктігін жинағанға дейін жүргізеді.
Жылумен өңдеу соңына қарай температураны түсіру маңызды этаптардың бірі
болып табылады. Бұйымды жылдам температураны түсіруден сақтау керек, бұл
сатыда баяу әрі бір қалыпты бұйымның барлық қиылысы бойынша температураны
төмендету керек. Бұйымды камерадан шығарудан алдынғы температурасы қоршаған
орта температурасынан 40-450С аспауы қажет.
1.7 ӨНДІРІСТІК ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР
1.7.1 Технологиялық цикл
Технологиялық цикл жылумен өңдеу уақытынан, қалыптарды дайындаудан,
қалыптаудан және ұстау бекетінен тұрады. Иррагациялық латоктарды өндірудің
технологиялық циклін бақылау үшін арнайы операция аралық график
тұрғызылған. Барлық операциялардың уақыты қалыптау цикліне tф=15мин сәйкес
келеді.
қалыпты дірілді алаңға қою – 2,5 мин;
бетон араласпасының алғашқы көлемін жайғастыру – 4,5 мин;
дірілдітығыздау – 1,0 мин;
бетонараласпасының қалған көлемін жайғастыру – 4,5 мин;
қалыпты тазалау – 2,5 мин;
Технологиялық процестердің атқарылу реті:
Қалыпты тазалау және майлау – 3мин;
Қалыпты армирелеу бөліміне орналастыру – 2мин;
Каркасты қалыпқа орналастыру – 2,5 мин;
Қалыпты жинау – 3 мин;
Қалыпты виброалаңға қою – 2 мин;
Бетон араласпасын жайғастыру және тығыздау – 2 мин;
Қалыптың бортын тазалау – 1 мин;
Қалыпты виброалаңнан алу – 1мин;
Қалыпты камераға орналастыру – 1,5 мин;
Қырлы жабын плитасының жылдық өнімділігі – 50 000 м3жыл.
1.7.2 Қалыптау машинасының санын есептеу
Агрегат – ағымды әдістің универсалдығы бұйымның типтік өлшемдерінің
максимальды қажетті санын қалыптау үшін пайдалынатын виброқондырғылардың
түрін қамтамассыз ету керек. Бұл жағдайда виброқондырғылардың қажетті
мөлшері бұйымның түріне қажетті қондырғылардың қосындысы ретінде
анықталады.
Агрегат – ағымды тәсілді қалыптау кезінде виброалаң жүк сыйымдылығы
уақыт бойынша анықталады. Сондықтан қалыптау байлығының қуатты
виброалаңның өнімділігімен анықталады. Байлықтарды аз номенклатура бойынша
мамандырған дұрыс, бұл жағдайда виброалаңдар рационалды таңдап алынады.
Қалыптау машинасының жылдық өнімділігі:
Р= V · (м)
(2)
Р=0.92* =20196 мжыл
(3)
Таңдалған бұйым үшін виброалаң саны:
N=
(4)
N= = 2,4≈2 дана
мұнда:П – жобада берілген цехтың жылдық қуаттылығы; Р- қалыптау
машинасының жылдық өнімділігі; N - қалыптау алаңынын саны;
V – бетонның көлемі; с – жұмыс уақытының жылдық қоры;
һ – тәуліктік жұмыс уақыты; tф – қалыптау циклі 15 мин;
қалыпты тазалау және майлау – 2,5мин; Қалыпты армирелеу бөліміне
орналастыру – 1мин; Каркасты қалыпқа орналастыру – 2 мин;
Қалыпты жинау – 2 мин; Қалыпты виброалаңға қою – 1 мин;
Бетон араласпасын жайғастыру және тығыздау – 3,5 мин;Қалыптың
бортын тазалау – 1 мин;Қалыпты виброалаңнан алу – 1мин;
Қалыпты камераға орналастыру – 1 мин; Иррагациялық латоктың
жылдық өнімділігі – 18 000м3жыл.
1.7.3 Булау камераларының санын есептеу
Бұйымдардың жылумен өңдеуін есептеу үшін үшінші ауысым уақыты бойынша
жүзеге асады.
Шұңқырлы камераларға қажеттілік, шартты түрде камераларда өңдеулудің
жалғасу уақытымен және сол камераның көлемі бойынша анықталады.
м (5)
м (6)
м (7)
м (8)
(9)
м (10)
мұнда:- камера ұзындығы;
- бұйыммен алғанда қалыптың ұзындығы;
- бір бұйым ұзындығы;
камераның ұзындығы бойынша қалыптардың саны;
- 8м-ден асқан жағдайда екі құрастырмалы қақпақ алынады;
- қалып пен камераның қақпағының арасындағы
арақашықтық,0,1мм-ге тең.
Камераның ені келесі формуламен анықталады:
Вкм (11)
м (12)
Вкм (13)
м (14)
Вк (15)
(16)
мұнда:Вк – камера ені;Вф – бұйыммен алғандағы қалыптың ені;Визд –
бұйым ені; қалыптардың саны, камераның енін есептеу арқылы
алынады, 1,5-4м аралығында.
Камераның биіктігі келесі формуламен есептелінеді:
1,1+0,2=1.3м (17)
м (18)
0,96+0,2=1,16м (19)
(20)
0,5+0,2=0,7м (21)
(22)
мұнда:камера биіктігі;бұйымның биіктігі;бұйыммен
алғандағы қалыптың биіктігі;биіктігі бойынша қалыптар
саны,
камераның биіктіігін есептеу арқылы алынады 4м-ге дейін;
0,03м – биіктігі бойынша қалыптардың арақашықтығы;
0,15м – қалып пен камераның езені арасыындағы арақашықтық;
беткі бұйым мен камераның қалпағы арасындағы арақашықтық.
Камераның көлемі келесі формуламен анықталады:
м3 (23)
м3 (24)
м3 (25)
дана (26)
дана (27)
дана (28)
м3 (29)
м3 (30)
м3 (31)
Камераны толтыру уақыты:
мин (32)
мұнда: қалыптау цциклі 15мин;
камерадағы бұйымдар саны;
Шұңқырлы камераның жылдық өнімділіг мына формуламен анықталады:
дана (33)
дана (34)
дана (35)
Шұңқырлы камераның саны:
Nm1= =
(36)
Nm2= =
(37)
Nm3= =
(38)
Жылумен өңдеу жұмыстарының санын есептеу үшін 15-17% есептеген санынан
артық алу қажет.
дана (39)
дана (40)
дана (41)
Шұңқырлы камера: 35 дана
1.7.4 Қалыптардың санын анықтау
Конструкциялар үшін керекті қалып мына формуламен есептеледі:
булау камерасындағы қалыптардың саны; қалыптау алаңындағы
қалыптың саны; қалыпты дайындау бекетіндегі қалыптың саны; 1,05-
қалыпты жөндеу коэффициенті.
1.7.5 Бетон араласпасының, арматуралық элементтердің, майлағыш заттардың
санын есептеу
Бетон араласпасының қажеттілігі
Араласпаның қажетті мөлшері өндірістік бағдарлама негізінде темірбетон
бұйымдарын шығару үшін тағайындалған қуаттылығы бойынша анықталады.
Бетон араласпасы
4 -кесте
Аталуы Шығындары, м3
жылға Жылғы шығынымен
шығынсыз Шығынымен тәулікте кезегіне Сағатына
1,5%
ЛР-100 20000 20300 77,48 38,74 4,84
ЛР-80 20000 20300 77,48 38,74 4,84
ТИП-2 10000 10150 38,74 19,37 2,42
Арматура элементтерінің қажеттілігі
Қажеттілікті есептеу, арматура кластарына тәуелді, олардан қалатын
қалдық пайызы ескеріледі. Қалдық А-І, А-ІІ, А-ІV класты арматуралар үшін 3%-
дан көп емес, A-IV Aт-V Aт-VI, В-ІІ,Bр –II канаттар үшін – 6%-дан көп емес
болуы керек. Арматура болатының қажетті мөлшерін қалдықтарын 3 %
есепке ала отырып есептейді.
5 -кесте
Арматура элементтерінің құажеттілігі
Аталуы шығындары, т
жылдық шығынымен
шығынсыз шығынымен тәулікте ауысымына сағатына
3%
ЛР-100 1024771,08 1055514,21 4028,72 2014,34 251,8
ЛР-80 1105477,56 1138641,88 4345,96 2172,98 271,62
ТИП-2 625525 644290,75 2459,12 1229,56 153,69
Арматураның жылдық қажеттілігі:
1528448,9 кг немесе 152844,8тн.
Майлағыш материалдардың қажеттілігі
6 -кесте
Майлағыш материалдардың қажеттілігі
БұйымныБұйымныМатериалдардың шығыны, м3
Бұйымның ң ң
атауы ауданы,жылдық
м2 шығыны,
дана
1 жылына тәулігауысымсағаты
бұйымғ іне ына на
а
кететі
н май
ЛР-100 22 ... жалғасы
1.1 Мекеменің құрылатын жерін негіздеу
Дипломдық жұмыс тақырыбы: Шымкент қаласындағы жылдық қуаты 50000м3
мелиоративтікбұйымдар шығаратын цех
Дипломдық жұмыс Құрылыс және материалдар өндіру кафедрасы берген және
бекіткен тапсырма негізінде орындалды.
Құрылыс салу ауданы мына төмендегі климаттың табиғат ауа-райымен
ерекшеленеді:
климаттық ауданы - IV-Г;
Құрылыс ауданының сеймикалылығы – 7 балл;
Сыртқы ауаның температурасы:
ең суық бескүндіктердегі орташа температура – -150С (сенімділігі-0,92);
ең суық тәуліктердегі орташа температура – -250С (сенімділігі – 0,92);
Желдің жылдамдық қысымы - 0,38КПа (ІІІ - аудан);
Қар қабатының салмағы – 0,5кПа (І - аудан).
Құрылыс алаңының инженерлік – геологиялық және гидрогеологиялық
шарттарына қарағанда құрылыс алаңының топырағы жартылай қатты
консистенциядан жұмсақ – пластикалы консистенцияға дейін саздақ болып
келеді. Қабаттың қуаттылығы 2,8 – 4,7м. Одан төменде құмды толтырғыштары
бар галоечкалы топырақ жатыр. Саздақ топырақтың шөгу қасиеті жоқ. Шектік
салмағы – 18,4кНм3, ішкі үйкеліс бұрышы - 220, шектік жабысқақтығы – 5кПа,
деформация модулі – 4,0МПа.
Жер асты сулары 0,7 – 2,0метр тереңдікте жатыр. Жер асты суларының
максималды шамасы сәуір және тамыз айларына тура келеді, ал минималды
шамасы қараша - ақпан айларына тура келеді.
Топырақтардың нормативті тоңу тереңдігі – 0,45м.
Желдің жиі қайталану бағыты шығыс жақтан болады.
Қорытындылай келгенде құрылыс салынатын жердің инженерлік-геологиялық
деректері санитарлық - техникалық талаптарға сай келеді.
1.2 Өндірілетін бұйым түрлері
Иррагациялық мақсатта өндірілетін латоктар парабола тәрізді формада
шығарылып, ауыл шаруалық жерлерге су жеткізу үшін қолданады. Сумен әрқашан
тікелей қатынаста болғандықтан бұл бұйымдар суөткізгіштігі төмен әрі аязға
төзімді болуы керек. Сонымен қатар гидростатикалық сынауларға шыдап беруі
керек. Латоктар МемСТ 13015.0-83: талаптарына мына көрсеткіштер бойынша сай
болуы керек: бетонның іс жүзіндегі беріктігі; аязға төзімділігі және
суөткізгіштігі бойынша; материал сапасына, латок жасау үшін бетон
дайындауға қабылданатын материал сапасына; агрессиялық ортаға (топырақ,
ылғал топырақ);арматуралық және бекіткіш бөлшектердің өлшемдері мен
формасына және олардың латокта орналасуына; арматура және бекіткіштердің
болат маркаларына сонымен қоса ілгіштердің де маркасына; бетонның қорғау
қабатының қалыңдығының ауытқуына; коррозиядан қорғалуы бойынша;латок
дайындау үшін формалардың қабылдануы.
Латок дайындалатын бетонға қолданылатын толтырғыштар МемСТ 10268-80
талабына сай болуы керек. Толтырғыштың ең үлкен ірілігі 15 мм аспауы керек.
Латок дайындауға қолданылатын бетон араласпасы маркасы 400 кем емес
маркадан МемСТ 10178-76 бойынша дайындалуы керек.
Курстық жоба бойынша латоктың ЛР – 10 маркасын дайндау жобаланған.
1-кесте.
Иррагациялық латоктың номенклатурасы
Сурет 1 Иррагациялық латок және арықтық латок
РСБұйымныМаркасГабариті СалмаҚажеттік көлем ГОСТ,ТУ
ң ы ғы,
көрініс кг
і, аты
Ұзындығы, мм
тәулікте ауысымда сағатта
м3 дана м3
ТербелісТербеліс Амплитудас
сипаты жиілігі,айны,
мин мм
475У 2 Вертикал2890 0,4-0,9 10 Клинді 1 130
10-225 ь 3000 0,4 28 Элктрома7 420
С Шеңберлі г-ті
10 3000 0,4 28 - 7 100
10-2615 - 3000 0,4 40 Мех-қ 13 200
С 16 - 3000 0,4 2х20=40 Мех-қ 13 500
651-0 Вертикал
2 ь
497-1
6
1.5.3 Қалыпты орналастырушы
Қалып орналастырушы-ретінде зауыттарда рольганг, дайын болған қалыпты
бос алаңға немесе жанына қояды крандардың көмегімен орындалуы мүмкін.
Қазіргі таңда кранның жұмысын жеңілдету үшін қалып-жайғастырғыштар
қолданады.
1.5.4 Бетон араласпасын тасымалдау қондырғысы
Бетон араласпасын тасымалдау тым ұзақ болмау керек, бетон араласпасы
дайындалған уақыттан бастап жайғастырылғанға дейін өзінің ылғалдылығын,
жайғасымдылығын және пластикалығын жоғалтпауы керек. Бетонның қабаттануы да
минимальды болуы керек, сонда біртекті бетон араласпасын ала аламыз.
Сонымен қоса бетон құрамындағы майда толтырғыштың және цементтің шығып
кетуінен сақтау керек. Бетон араласпасын тасымалдау ұйымдасқан түрде болуы
керек. Бұйымды дайындау кезінде бетон араласпасының берілуі үздіксіз болуы
шарт, немесе өндіріске зиянын келтіреді.
Қатаң бетон араласпасын тасымалдау кезде кей жағдайларда бетон
араласпасы қатып қалады, сосын оны арнайы араластырғышпен араластыруға тура
келеді. Басқа жағдайларда бетон араласпасы бункерлерге және телешкаларға
жабысып қалуы мүмкін.
Бетон араласпасын тасымалдауға арналған келесідей транспорттар бар:
Арбаша және телешкалар. Арбаша және телешкалар жақын аралықтарға
тасымалдануы мүмкін. Бетон араластырғыштың бір араласын (замес) аралық
бункерге салу ұсынылады. Бұл жерде бетон ауырлық күшінің әсерінен арбашаға
беріледі. Бұл әдістің тиімділігі бетон араласпасы тасымалдану кезінде
біртектігін сақтауға және сыртқы күштер соққылар нәтижесінде бетонның
тығыздалуынан сақтайды. Сонымен қоса бетонның берілуі үздіксіз болады.
Автокөліктер. Автокөлітер әдетте орталық бетон араластыру цехынан бетон
араласпасын тасымалдауға арналған. Бетонды автокөлікпен тасымалдау кезінде
бетонның тызыздалуы және қабаттануы мүмкін. Жалпы автокөлікпен бетонның
конусының отыруы 1,2-7,5 см болатын араласпаларды тасымалдаған жөн.
Болат бункер және бадья. Аз көлемді бетон араластырғыштары үшін 0,5 м3
болат бадьялар қолданылады. Мұндай бадьялардың түбіндегі бетон шығару
бөлігінде арнайы бетон берілісін тоқтататын және жалғастыратын қақпағы,
сонымен қоса бетонды бағыттайтын бағыттағыштар болуы керек.
а-жаныннан қарағандағы көрінісі; б-торецтен көрінісі; 1-төменгі рама; 2-
опорлы рама; 3-жұмсақ опорлар; 4-дебаланс валы;5-контрқозғалтқыш; 6-
электроқозғалтқыш;7-кронштейн; 8-дебаланс
Сурет – 7. 10-22С виброалаңы
а-жаныннан қарағандағы көрінісі; б-торецтен көрінісі; 1- жоғарғы рама; 2-
опорлы рама; 3-жұмсақ опора;4-дебеланс валы;5-электроқозғалтқыш; 6-
клиноременьді беріліс; 7-диафрагма; 8-винтті қондырғы
Сурет – 8. 10-26С виброалаңы.
1.5.5 Ішкі тасымалдау көліктер
Ленталы конвейер
Ленталы (таспалы) конвейер таяныш металл конструкциясы мен оның ұштарына
бекітілген керуші және жетекші барабандардан тұрады. Оларды жүк таситын
шексіз лента айнала қоршайды. Әдетте сол таспа резиналы матадан істелінеді.
Лента роликті тіректерге сүйенеді. Жұмыс (үстінгі) тармағының пішіні
роликті тіректер профиліне байланысты жазық немесе науа тәрізді пішін
алады. Науа сияқты болу үшін 3 немесе 5 роликті кесілген тірек
пайдаланылады. Конвейер зая тармағы жазық қана болады. Ұзын ленталы
конвейерді көбінесе ерекше жүкпен, қысқа конвейерді бұрандалы құрылғымен
кереді. Конвейер жетегі электр қозғалтқышы мен редуктордан тұрады. Конвейер
апатқа ұшыраған жағдайда оны трассасының кез келген жерінде тоқтатуға
мүмкіндік беретін тетікпен міндетті түрде жабдықталады. Жол түріне
байланысты конвейерлер горизонталь, көлбеу және құрамды болып бөлінеді. Ең
үлкен көлбеу бұрышы құрғақ жадығаттар үшін 180, дымқыл материалдар үшін 240
аспау керегі ұсынылады.
Конвейер түрлі сусымалы, кесекті және даналы заттар тасымалдау үшін
келеді. Жүк керуші барабан жағынан салынады. Кесек-кесек және сусымалы
материал құйғыш арқылы беріледі. Жүк түсіруі шекті (жетекші барабан арқылы)
және аралық (бір және екі жақты қырғыштармен немесе жылжымалы барабанды
түсіргішпен) болуы мүмкін. Құю цехындағы конвейерлер 0,5...1,25 мс
жылдамдығымен қозғалады.
1.5.7 Жылумен өңдеу қондырғылары
Шұңқырлы қысымсыз булау камераның негізгі элементтері: қабырғалары,
конденсат ағызу жүйесі, гидравликалық тығын, қақпақ және камераға бу
беру құбырлары жүйесінен тұрады. Шұңқырлы камераның қабырғаларының
қалыңдығы 250-400 мм-ге дейін болады. Мұндай қабырғалар айтарлықтай
берік, төмен жылу өткізгішті және бу ауа қоспасын нашар өткізетін
болып саналады.
Үлкен көлемді камералар құрама қақпақпен жабылады.Қақпақтың жақсы жылу
оқшаулағыш материалмен қамтамасыз етілген жағдайдың өзінде де ішкі
бетінде конденсат түзіліп беті жабылмаған бұйым бетіне тамшылап, оның
сапасын төмендетуі мүмкін. Осы жағдайдан сақтану үшін қақпақтарды бір
бағытта көлбеу етіп жасайды, осының арқасында түзілген конденсат қабырғаға
қарай ағады.
Бұйымның жылу ылғалмен бір келкі өңделуі үшін олардың арасында
жеткілікті ара қашықтықтағы саңылаулар қалуын қамтамасыз ету керек. Осы
мақсатта еден мен астыңғы қалып едені арасындағы ара қашықтық 150мм
ден кем болмайтындай етіп алынады.Тігінен орналасқан әрбір бұйым ара
қашықтығы кронштейндерді есепке алғанда 30мм ден кем емес, ал үстіңгі
бұйым мен қақпақ арасы 50мм дей болуы керек.
Бұйымдарды камераға кіргізу мен шығаруды аспалы көтергіш
құрылғылармен қамтамасыз етеді. Камераға жіберілген бу ортаның
температурасын жоғарлатады, осының арқасында камерада әрдайым 100%
ылғалдылық сақталады.
Камерадағы қысым 0,1МПа аспауы үшін , онда кері құбыр орналастырылады
және ол камераның ішкі көлемін атмосфералық ауамен қосады. Камерадығы
артық мөлшердегі қысым атмосферадағы кері құбырмен, басқа да
саңылаулар арқылы суық ауа ағынының кірмеуі үшін қажет.
1-бу қазандығынан келетін бу құбыры. 2-3 астыңғы және үстіңгі
тесігі бар бу беру құбыры. 4-бу ауа қоспасын шығаратын құбыр. 5-
гидравликалық клапан. 6-қосымша конденсатор 7-суық су құбыры. 8-
қыздырылған су шығатын құбыр 9-гидравликалық тығын;
Сурет- 9. Қысымды шұңқырлы булау камерасы
1.6 БҰЙЫМДЫ ӨНДІРУДІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ РЕЖИМДЕРІ
1.6.1 Қалыпты тазалау және майлау
Қалыптарды тазалау. Қалып және қалыптау қондырғыларын жақсы техникалық
жағдайда ұстау, бұйымдар бетінің тазалығы, тегістігі бұйымдардың сапасын
арттырады.
Бұйымдарды металл қалыптарда немесе поддондарда қалыптағанда, қалып
бетінде бетон қалдықтары, майлағыш заттардың қалдықтары, цемент пленкасы
және басқада заттар қалып қояды. Егер қалыпты тазаламаса оның бетінде қатып
қалған бетон пайда болады. Ол бұйымның сапасын төмендетіп, қалыптан
босатуды қиындатады. Сондықтан металл қалыптарды әр қалыптау циклынан соң
әр түрлі қондырғылар және машиналармен тазалайды.
Қазіргі таңда қалыпты тазалағыш машиналар, жұмыс істеу органы темір
болып табылатын, болатты, пробалкалы, целиндрлі щетка, образивті шеңберлі,
жылтыратқыш қондырғылар, металл сақиналы инертциялық фрезалар көп тараған.
Металл немесе жұмсақ щеткалы машиналар қалыптаудың әр циклында тазалау
тиімді. Қатты металл щеткаларды пайдалану тиімсіз. Олар қалып бетінде сызат
қалдырып, бетон мен қалыптың байланысын арттырады.
Дипломдық жобада тазалаудың жұмсақ щеткамен тазалау, әр циклда тазалау
әдісі қабылданды.
Қалыпты майлау. Бетон өндірісінде босаған қалыптарды әр циклда тазалап
майлап отыру қажет. Қалыптар уақытысында тазаланбаса, қалып пен бетонның
арасында байланыс артып, қалып бетінде қатып қалған бетон түйіршіктері
пайда бола бастайды. Қалып бетонның арасындағы байланысты төмендетудің
бірден бір жолы майлағыш заттарды пайдаланып майлау.
Қалыпты майлайтын май келесі шаттарда қанағаттандыру керек:
консистенсиясы бойынша жарамды, қалып беті 400С қыздырылған күйінде
қолдануға болатындай болу керек; бұйымды қалыптан шығарған кезде май
қабатқа айналып, қалып бетімен байланысты болдырмау керек. Бетонға кері
әсер етпеуі керек, бұйым бетінде дақ қалдырмау керек, жұмысшы қалыптардың
бетін корозиялану керек. Цехта антисанитарлы жағдайларды тудырмау керек,
өртке қауіпсіздігі тудырмау керек, майды дайындау технологиясы қарапайым
болу керек және жағу процесін механикаландыруға мүмкіндік болу керек.
1.6.2 Бетон араласпасын жайғастыру
Бетон араласпасын қалып бойына бірқалыпты жайғастыру маңызды
технологиялық операциялардың бірі болып табылдаы. Бұл операцияның дұрыс
орындалуының арқасында бұйымның барлық ауданы бойынша беріктігінің
біркелгілі қамтамасыз етіледі.
Бетон араласпасын жайғастыру және тегістеу әсіресе қатаң бетон
араласпасымен қиын формалардағы бұйымдарды қалыптау өте қиын болады.
Сондықтан зауыт жағдайында бетон араласпасын бункер көмегімен,
бетонтаратқышпен, бетон және фактуражайғастырғышпен жайғастырады.
1.6.3 Бетон араласпасын тығыздау режимі
Бетон араласпасын вибрациялаудың бірнеше түрі бар, тербелісті тербеліс
көзінен бетонға беру тәуелдігінен келесідей түрлері болады:
1.Бетон араласпасы қалыппен бірге орнатылған виброалаңда вибрацияланады;
2.Бетон араласпасына тербелістер тік формалардың жұмсақ элементтері арқылы
беріледі(шеткі қабырғалар, түбі). Бұл вибраторлар түбіне немесе шеткі
қабырғаларына мықты бекітілген күйде болады.
3.Тербелістер бетонның беті арқылы тік бағыты арқылы беріледі. Бұл әдіс
беттік вибраторлардың көмегімен орындалады (вибрациялушы плита, щит және
штамптар).
4.Ішкі вибротығыздау бетон араласпасының ішіне ендіріліп немесе алдын ала
қалыптың ішіне орнатылған виброноканечниктер мен немесе виброжүрекшелер
арқылы орындалады.
Вибро тығыздау коэффиценті нақты көлемдік салмақтың теориялық көлемдік
салмағының қатынасына тең.
Маңызды критерилердің бірі болып вибротығыздау барысында вибрациялау
процесін біркелкі жүргізу және жалпы бетон көлеміне беру болып табылады.
Бұйымның барлык көлемі бойынша біркелкі тығыздаумен қамтамасыз ету үшін
бұйымның берілген конфигурациясын және өлшемдерін бетон араласпасындағы
тербелістің таралу заңдылығын ескеру қажет.
А) бетон араласпасындағы тербелістердің таралуы
Портландцемент негізінде бетон араласпасы үшін тығыз толтырғыштарымен
бірге тербелістің өшу коэффиценті альфаны 0.02 ден 0.08 ге дейін тең деп
қабылдауға болады. Ішкі тызыздау гц, 0.007 – 0.1 см -1 дәрежесі виброалаңда
50-100гц жиілікте вибрацияланады.
Жіңішке бұйымдарда тербелістің энергиясы бетонды ортада сөніп
үлгермейді, және тербелетін толқындар басқа ортаның шекарасынан өткенде,
мысалыға бетон – ауа немесе бетон – қалып қабырғасы, нақты шағылысу
коэффиценті бойынша шағылысады, жаңа ортаның қасиеттеріне тәуелді болады.
Бетонмен ауа шекарасында шағылысу коэффиценті 0.996 тең болып алынады және
бетон – қалып қабырғасы 0.523 ұзына бойы 25-100 гц тербелу жиілігінде ұзына
бойы толқындардың таралу жылдамдығы бойынша тиісінше 25тен 80-120 мсек.
Бетон араласпасының тығыздау режимі.
Бетон араласпасын вибротығыздаудың және қалыптаудың сапасы қабылданған
вибро өңдеу, қарқындылығы және ұзақтылығы мен анықталады, таңдалған осы
режимнің параметрлеріне сәйкес бетон араласпасын қасиеттері мен құрамында
сонымен қоса мінездемесі, терселістің түріне және тербелетін қозғалыстағы
формасына, бөлшектермен
Вибрациялық қалыптауды жүргізудің көлемдік, сыртқы, беттік және ішкі
вибротығыздау түрлері бар.
Көлемдік вибротығыздау әдісімен виброалаңда және басқа қондырғыларда бір
қабатты көп қабатты тегіс бұйымдарды, қуысты панельдерді және басқада
конструкцияларды қалыпта дайындалатын бұымдарды қалыптайды.
Сыртқы вибротығыздауды бетон араласпасын вибрациялау қабырғасы арқылы
тығыздайды, тік қалыпта қалыптанатын бұйымдарды дайындауда қолданады.
Беттік тығыздау тербелісті бетон араласпасына оның ашық беті арқылы
вибрациялау плиткасы, шиттері, вибротартқышты қондырғысымен береді.
Көлемдік вибротығыздау әдісімен виброалаңда және басқа қондырғыларда бір
қабатты көп қабатты тегіс бұйымдарды, қуысты панельдерді және басқада
конструкцияларды қалыпта дайындалатын бұымдарды қалыптайды.
Сыртқы вибротығыздауды бетон араласпасын вибрациялау қабырғасы арқылы
тығыздайды, тік қалыпта қалыптанатын бұйымдарды дайындауда қолданады.
Ішкі вибротығыздау вибронаконечниктермен немесе вибрациялау
жүрекшелерімен, бетон араласпасына ендіріп немесе алдын ала қалыптың ішіне
орнатылған қондырғы арқылы тығыздалады.
Бұл дипломдық жобада қалыптаудың вибрациялық әдісі соның ішінде көлемдік
вибротығыздау әдісі қарастырылып таңдалды.
1.6.4 Бетон араласпасын жылумен өңдеу режимі
Жылумен өңдеу режимі негізгі үш сатыдан тұрады: температураны көтеру,
изотермиялық ұстап тұру, температураны төмендету.
Жылумен өңдеу кезінде бетон құрылымы бұзылмау үшін, бетонның алғашқы
құрылымдық беріктігі болуы керек. Бұдан басқа температураны жылдам көтеру
бетондағы цемент тасының айналасындағы заттар тез қатып, реакцияның
жылдамдығының төмендеп, цемент жеткілікті дәрежеде пайдалануы төмендейді.
Сондықтан бұйымды қоршаған орта температурасында біраз ұстап тұру ең тиімді
жолдың бірі болып табылады.
Бұйымдарды булауды әдетте бетон жобалық мықтылығының 50-70% кем емес
беріктігін жинағанға дейін жүргізеді.
Жылумен өңдеу соңына қарай температураны түсіру маңызды этаптардың бірі
болып табылады. Бұйымды жылдам температураны түсіруден сақтау керек, бұл
сатыда баяу әрі бір қалыпты бұйымның барлық қиылысы бойынша температураны
төмендету керек. Бұйымды камерадан шығарудан алдынғы температурасы қоршаған
орта температурасынан 40-450С аспауы қажет.
1.7 ӨНДІРІСТІК ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР
1.7.1 Технологиялық цикл
Технологиялық цикл жылумен өңдеу уақытынан, қалыптарды дайындаудан,
қалыптаудан және ұстау бекетінен тұрады. Иррагациялық латоктарды өндірудің
технологиялық циклін бақылау үшін арнайы операция аралық график
тұрғызылған. Барлық операциялардың уақыты қалыптау цикліне tф=15мин сәйкес
келеді.
қалыпты дірілді алаңға қою – 2,5 мин;
бетон араласпасының алғашқы көлемін жайғастыру – 4,5 мин;
дірілдітығыздау – 1,0 мин;
бетонараласпасының қалған көлемін жайғастыру – 4,5 мин;
қалыпты тазалау – 2,5 мин;
Технологиялық процестердің атқарылу реті:
Қалыпты тазалау және майлау – 3мин;
Қалыпты армирелеу бөліміне орналастыру – 2мин;
Каркасты қалыпқа орналастыру – 2,5 мин;
Қалыпты жинау – 3 мин;
Қалыпты виброалаңға қою – 2 мин;
Бетон араласпасын жайғастыру және тығыздау – 2 мин;
Қалыптың бортын тазалау – 1 мин;
Қалыпты виброалаңнан алу – 1мин;
Қалыпты камераға орналастыру – 1,5 мин;
Қырлы жабын плитасының жылдық өнімділігі – 50 000 м3жыл.
1.7.2 Қалыптау машинасының санын есептеу
Агрегат – ағымды әдістің универсалдығы бұйымның типтік өлшемдерінің
максимальды қажетті санын қалыптау үшін пайдалынатын виброқондырғылардың
түрін қамтамассыз ету керек. Бұл жағдайда виброқондырғылардың қажетті
мөлшері бұйымның түріне қажетті қондырғылардың қосындысы ретінде
анықталады.
Агрегат – ағымды тәсілді қалыптау кезінде виброалаң жүк сыйымдылығы
уақыт бойынша анықталады. Сондықтан қалыптау байлығының қуатты
виброалаңның өнімділігімен анықталады. Байлықтарды аз номенклатура бойынша
мамандырған дұрыс, бұл жағдайда виброалаңдар рационалды таңдап алынады.
Қалыптау машинасының жылдық өнімділігі:
Р= V · (м)
(2)
Р=0.92* =20196 мжыл
(3)
Таңдалған бұйым үшін виброалаң саны:
N=
(4)
N= = 2,4≈2 дана
мұнда:П – жобада берілген цехтың жылдық қуаттылығы; Р- қалыптау
машинасының жылдық өнімділігі; N - қалыптау алаңынын саны;
V – бетонның көлемі; с – жұмыс уақытының жылдық қоры;
һ – тәуліктік жұмыс уақыты; tф – қалыптау циклі 15 мин;
қалыпты тазалау және майлау – 2,5мин; Қалыпты армирелеу бөліміне
орналастыру – 1мин; Каркасты қалыпқа орналастыру – 2 мин;
Қалыпты жинау – 2 мин; Қалыпты виброалаңға қою – 1 мин;
Бетон араласпасын жайғастыру және тығыздау – 3,5 мин;Қалыптың
бортын тазалау – 1 мин;Қалыпты виброалаңнан алу – 1мин;
Қалыпты камераға орналастыру – 1 мин; Иррагациялық латоктың
жылдық өнімділігі – 18 000м3жыл.
1.7.3 Булау камераларының санын есептеу
Бұйымдардың жылумен өңдеуін есептеу үшін үшінші ауысым уақыты бойынша
жүзеге асады.
Шұңқырлы камераларға қажеттілік, шартты түрде камераларда өңдеулудің
жалғасу уақытымен және сол камераның көлемі бойынша анықталады.
м (5)
м (6)
м (7)
м (8)
(9)
м (10)
мұнда:- камера ұзындығы;
- бұйыммен алғанда қалыптың ұзындығы;
- бір бұйым ұзындығы;
камераның ұзындығы бойынша қалыптардың саны;
- 8м-ден асқан жағдайда екі құрастырмалы қақпақ алынады;
- қалып пен камераның қақпағының арасындағы
арақашықтық,0,1мм-ге тең.
Камераның ені келесі формуламен анықталады:
Вкм (11)
м (12)
Вкм (13)
м (14)
Вк (15)
(16)
мұнда:Вк – камера ені;Вф – бұйыммен алғандағы қалыптың ені;Визд –
бұйым ені; қалыптардың саны, камераның енін есептеу арқылы
алынады, 1,5-4м аралығында.
Камераның биіктігі келесі формуламен есептелінеді:
1,1+0,2=1.3м (17)
м (18)
0,96+0,2=1,16м (19)
(20)
0,5+0,2=0,7м (21)
(22)
мұнда:камера биіктігі;бұйымның биіктігі;бұйыммен
алғандағы қалыптың биіктігі;биіктігі бойынша қалыптар
саны,
камераның биіктіігін есептеу арқылы алынады 4м-ге дейін;
0,03м – биіктігі бойынша қалыптардың арақашықтығы;
0,15м – қалып пен камераның езені арасыындағы арақашықтық;
беткі бұйым мен камераның қалпағы арасындағы арақашықтық.
Камераның көлемі келесі формуламен анықталады:
м3 (23)
м3 (24)
м3 (25)
дана (26)
дана (27)
дана (28)
м3 (29)
м3 (30)
м3 (31)
Камераны толтыру уақыты:
мин (32)
мұнда: қалыптау цциклі 15мин;
камерадағы бұйымдар саны;
Шұңқырлы камераның жылдық өнімділіг мына формуламен анықталады:
дана (33)
дана (34)
дана (35)
Шұңқырлы камераның саны:
Nm1= =
(36)
Nm2= =
(37)
Nm3= =
(38)
Жылумен өңдеу жұмыстарының санын есептеу үшін 15-17% есептеген санынан
артық алу қажет.
дана (39)
дана (40)
дана (41)
Шұңқырлы камера: 35 дана
1.7.4 Қалыптардың санын анықтау
Конструкциялар үшін керекті қалып мына формуламен есептеледі:
булау камерасындағы қалыптардың саны; қалыптау алаңындағы
қалыптың саны; қалыпты дайындау бекетіндегі қалыптың саны; 1,05-
қалыпты жөндеу коэффициенті.
1.7.5 Бетон араласпасының, арматуралық элементтердің, майлағыш заттардың
санын есептеу
Бетон араласпасының қажеттілігі
Араласпаның қажетті мөлшері өндірістік бағдарлама негізінде темірбетон
бұйымдарын шығару үшін тағайындалған қуаттылығы бойынша анықталады.
Бетон араласпасы
4 -кесте
Аталуы Шығындары, м3
жылға Жылғы шығынымен
шығынсыз Шығынымен тәулікте кезегіне Сағатына
1,5%
ЛР-100 20000 20300 77,48 38,74 4,84
ЛР-80 20000 20300 77,48 38,74 4,84
ТИП-2 10000 10150 38,74 19,37 2,42
Арматура элементтерінің қажеттілігі
Қажеттілікті есептеу, арматура кластарына тәуелді, олардан қалатын
қалдық пайызы ескеріледі. Қалдық А-І, А-ІІ, А-ІV класты арматуралар үшін 3%-
дан көп емес, A-IV Aт-V Aт-VI, В-ІІ,Bр –II канаттар үшін – 6%-дан көп емес
болуы керек. Арматура болатының қажетті мөлшерін қалдықтарын 3 %
есепке ала отырып есептейді.
5 -кесте
Арматура элементтерінің құажеттілігі
Аталуы шығындары, т
жылдық шығынымен
шығынсыз шығынымен тәулікте ауысымына сағатына
3%
ЛР-100 1024771,08 1055514,21 4028,72 2014,34 251,8
ЛР-80 1105477,56 1138641,88 4345,96 2172,98 271,62
ТИП-2 625525 644290,75 2459,12 1229,56 153,69
Арматураның жылдық қажеттілігі:
1528448,9 кг немесе 152844,8тн.
Майлағыш материалдардың қажеттілігі
6 -кесте
Майлағыш материалдардың қажеттілігі
БұйымныБұйымныМатериалдардың шығыны, м3
Бұйымның ң ң
атауы ауданы,жылдық
м2 шығыны,
дана
1 жылына тәулігауысымсағаты
бұйымғ іне ына на
а
кететі
н май
ЛР-100 22 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz