Қызметкерлер мен қызметкерлерге артық жұмыс уақыты төлемдері

Еңбек ақы есептеу мен ұйымдастыру операциялары

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі. Қазіргі кезеңдегі нарықты қатынастарға бет-бұрыс кезеңінде, бухгалтерлік есепке алу жүйесін реформалау қажеттілігі туындады. Осы мәселелерге байланысты Қазақстан Республикасында Қазақстандық стандарттарға өту, бухгалтерлік есепке алудың бас жоспарын өндіру мәселелері бойынша көптеген жұмыстар жүргізіледі. Қазіргі кезеңде бухгалтерлік есепке алу аудиттің халықаралық стандарттарына өту жүйелері ұйғарылуда. Қаржылық инвестицияларды бизнестік экономикаға тарту үшін, өнеркәсіптің қаржылық шамасын анықтауда нақтылы ақпараттар қажет. Ол үшін, кәсіпорынның құралдарына, жалпылай қаржылық шамасына аса назар аудару қажет. Нарықтық қатынастармен бірге жаңа экономикалық институттар пайда болды, яғни аудиторлық бақылау, тексеру секілді. Соңғы жылдар ішінде біздің мемлекетімізде теориялық түсініктен міндетті түрде аудиторлық тексеруді өткізуге көшті әрине, кәсіпорынның тексеруге беріп отырғап есеп беруінің дұрыстығын бағалау үшін. Акционерлік қоғамдарды. жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерде, жеке кәсіпорындарында және басқада ашық қоғамдарда ішкі аудиттік тексеруді міндетті түрде жүргізу зандылықпен бекітілген. Осылардың барлығы арнайы зерттеу жұмыстарын қажет етеді. Бұл дипломдық жұмыста арнайы аудиторлық тексеру обьектілері, аудит түрлері және бір-бірімен байланысы көрсетілген. Тандаған және талдап отырған тақырыбым қызметкерлермен еңбек ақы бойынша есеп айырысудың аудиторлық тексерілуі болғандықтан кәсіпорын бұл салада қалай қызмет жасау керектігі және аудитор ең алдымен тексеруді қандай құжаттардан бастау керектігі, сонымен қатар онын тексеру жолдары мен шешу әдістері атап көрсетілген. Ең бірінші еңбек ақыға назар аудармас бұрын аудитор кәсіпорынның қызметкерлерін басқару есебін қалай ұйымдастырып қандай формаларды пайдаланып құжатталатынын бақыланып көрсетілген. Бұл жұмыс бойынша әрбір оқырманды толғандырып. қызықтырып жүрген сұрақтарына жауап алын және әртүрлі кәсіпорындардың еңбек ақы бойынша қызметкерлермен қалай есеп айырысуларын жүргізетінін және аудиторлық тексеруін байқауға болады.

Елде тұратын халықтың көпшілігі үшін жалақы - табыстың негізгі бөлігі. Сондықтан оны көтермелеу адамдардың қалыпты өмір сүру деңгейін қамтамасыз ету үшін маңызды. Нарыққа бағдарланған жалақыны мемлекеттік реттеудің жаңа жүйесі еңбек ресурстарын тиімді пайдаланудың және материалдық ынталандыру механизмдерінің дамуы мен қызметкерлердің еңбек белсенділігін арттырудың негізгі негізі болып табылады. Қазақстан Республикасының азаматтарын еңбек нарығында әлеуметтік қорғаудың құқықтық негіздері қолданыстағы заңнамамен анық белгіленген. Мемлекеттің түпкілікті кепілдігі - заңда белгіленген ең төменгі жалақыдан кем емес еңбек ақысын төлеу құқығы. Бұл кепілдік ұйымдық, мүліктік және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан ұйымдар мен кәсіпорындардың барлық қызметкерлеріне қолданылады. Сыйақы - ол өз жұмысын жасаған жұмысқа ақы төлеу, еңбек шартының көлеміне және қызмет көрсету көлеміне сәйкес қызметкерлердің орындаған жұмысына алады. Белгіленген жұмыс күнін толықтай орындаған және осы уақыт кезеңінде еңбек нормаларын орындаған қызметкердің айлық жалақысы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген ең төменгі жалақыдан кем болмауға тиіс. (Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі, 115-бап. 2-тармақ) . Сыйақы - бұл өнім құнының элементтерінің бірі. Жұмыс беруші сыйлықтар, бонустар, ипотекалық төлемдер сияқты түрлі ынталандырулардың көмегімен еңбек тиімділігін арттырудың түрлі жолдарын жүргізеді. Жұмыс беруші жұмыс берушінің нақты жағдайын ескере отырып, «төлем» ережелерін дербес әзірлейді, сондай-ақ қызметкерлер санатын, жұмыс уақытын, «қызметкер туралы» ережелерді белгілейді. Мемлекет басшысының жолдауында ол халықтың әлеуметтік мәртебесіне ерекше назар аударды. Атап айтқанда, жұмыспен қамту проблемасы өзекті мәселелердің бірі екендігі атап өтілді Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты еңбек ақы бойынша қызметкерлермен есеп айырысуды есепке алу мен оны компьютерлендіру барысындағы бағдарламалардың мәнін ашу болып табылады.

Дипломдық жұмыстың тақырыбын ашу үшін келесі міндеттерқойылды:

-Қызметкерлердің еңбек ақы есебін және оны нормативтік реттеу сұрақтарын қарастыру;

-еңбекақыдан бюджетке аударылатын салықтарға талдау жасау;

-жинақ зейнеткерлік қорға төленетін міндетті зейнеткерлік жарнасының есебі және бюджетке аударылатын міндетті төлемдердің есебін қарастыру;

-осы аталған тапсырмаларды жеке кәсіпорын мысалында қарастыру.

Дипломдық жұмыс «Береке» ЖШС бойынша нақты материалдар негізінде орындалды.

Дипломдық жұмыстың әдістемелік негізі ретінде есеп беру бойынша заңды нормативтік актілер, шетелдік және отандық қаржыгерлердің еңбектері, Қазақстан Республикасының Заңдары заң күші бар қаулылары, кезеңдік басылым материалдары және «Береке» ЖШС стаистикалық мәліметтері пайдаланылды.

Зерттеу объектісі ретінде «Береке» ЖШС-нің болып табылады.

1 Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу есебі

1. Қызметкерлердің еңбек ақы есебі

Еңбек ақыны есептеу тәртібі ҚР «Бухгалтерлік есеп туралы» Заңымен [1] реттеледі.

Сыйақыны есептеу тәртібі «Бухгалтерлік есеп туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі [1] .
Кәсіпкерлік субъектісінің қызметкерлері мен қызметкерлері жұмыс және бейінді емес қызмет туралы есептердің кең ауқымын қамтитын екі топқа бөлінеді. Ал өнеркәсіптік қызметтерді жеткізушілер екі топқа бөлінеді:
1. Өнеркәсіпшілер мен өнеркәсіп саласының қызметкерлері.
2. Өнеркәсіптік кәсіпорын субъектісінің балансында өндіруге жатпайтын ұйымдардың қызметкерлері.

Кәсіпорындар мен ұйымдардың қызметкерлері мен қызметкерлері, яғни. шаруашылық субъектілері олардың позицияларына байланысты екі санатқа бөлінеді.
Есеп беру кезінде қызметкерлер тобы менеджерлерге, мамандарға және басқаларға бөлінеді. Көшбасшылыққа мыналар кіреді: директор, ректор, президент, менеджер және тағы басқалар. Сарапшылар инженерлер, техниктер және т. б.

Бухгалтерлер, менеджерлер, агрономдар, механикалар және т. б. сияқты басқа қызметкерлер құжаттар, есеп және аудит дайындайды. Барлық қызметкерлер мен қызметкерлерге негізгі және қосымша шығындар беріледі.
Негізгі жалақы қызметкерлерге және жұмысшыларға жұмыс уақытында төленеді, яғни олардың жұмыстары олардың жұмысы үшін төленеді.

Негізгі жалақы мыналарды қамтиды:

•Мерзімді және тұрақты жалақы.

Сыйлықтар мен марапаттар.

• Партияға арналған сыйлықтар.

Қосымша сыйақы - бұл еңбек заңнамасында белгіленген шарттарда анықталған және қызметкерлер мен қызметкерлердің жұмысында және болмаған кезде төленетін төлемдер. Ең бастысы, жұмыс беруші «Еңбек туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес тікелей жеке еңбек шарттар жасасады нақты тұлғаның арасында келісілген және адам тұлға болып табылады. Бұл құжат жұмыс берушінің және күні, шарттың ұзақтығы, жұмыспен қамту мәртебесі, демалыс, жалақы және өзге де еңбек қорғау мәселелері [2] жалдау жұмыс берушінің арасындағы жазбаша келісім бар. Әрбір менеджер әрбір кәсіпорын үшін сыйақы, бонустар, кепілдік төлемдер және әлеуметтік төлемдерді қоса алғанда, жұмыс күшін жақсартудың әртүрлі жолдары бар екенін білуі керек. Жұмыс берушінің нақты жағдайын ескере отырып, «Жалақы» ережесі өз бетінше, жұмыс уақытын, сондай-ақ, «қызметкер» рәсім ережелерін анықтай алатын санатты дамуы мүмкін. Осы ережелерді қолдану арқылы әрбір қызметкер немесе қызметкер өзінің жұмысын әкімшілік бөлімшемен келісім-шарттық келісіммен ұйымдастырады. кәсіпорындарда жұмсалған уақыт, қызметкерлер, олардың жұмысының уақытына байланысты еңбек шығындарын есептеу, олардың өнімдерін өнімділігін күтуге мен қызметкерлері өлшеміне сай жұмыс істейтінін анықтау, сондай-ақ статистика алуға, жұмыс күнінің балансы мүмкіндік береді. Есептеуге жұмсалған есептік уақыт қызметкерлер санына, қызметкерлер санына, олардың жұмысына, жұмыс ұзақтығына және жұмыс істемейтін қызметкерлердің санын және қызметкерлер санының негізінде есептеледі. Негізінде парақтар қызметкерлер мен қызметкерлердің жалақысын уақытылы дәл және нақты есептеуге арналған [3] .

Еңбекке ақы төлеуді ұйымдастыру. қызметкерлердің біліктілігі, басқарушы қызметкерлер мен басқа да білікті жұмысшылар, сондай-ақ ұйымдардың басшылары, мамандары мен стандартты ерекшеліктер басқа қызметкерлер - жұмыстар мен бір тарифтік шеберлігі мамандықтардың бағамының жұмыс мамандықтардың белгілі бір түрлерін қызметкерлер мен күрделілігі біліктілігіне қойылатын талаптар.
тарифтер мен мұнда аталған кәсіп сабақтың біліктілік сипаттамаларын анықтау, дамыту, шолу, тестілеу, бекіту және қолдану мемлекеттік еңбек жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.
Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 120-бабында қызметкерлерге, айыппұл немесе басқа да сыйақы жүйесін жалақы төленген сыйақы жүйесіне сәйкес.
Мерзімді жалақы нақты жұмыс уақыты үшін жалақы мөлшерінде немесе ставкада есептеледі жалақы нысаны болып табылады.
Ол ай сайын қызмет негізінде ұлттық экономиканың саласындағы кәсіпкерлік субъектілерінің қызметкерлеріне төленген айлық жалақы негізінде есептеледі. Уақытша еңбекақыны есептеу күнтізбелік ай, күн немесе сағат негізінде есептеледі. тұрақты қызметкерлер жұмысқа немесе толық ай үшін жұмыс болса, онда олар экономикалық ұйым басшылығы қызметкерлері белгіленген немесе бекітілген мөлшерде толық көлемде төленеді [4, б. 21] .

Мерзімді еңбекакы нысаны жай мерзімділік және сыйақылы мерзімділік болып екіге бөлінеді.

Жай мерзімді еңбекакы - өзіне берілген тарифтік мөлшерлемесі немесе накты істеген уақыт бойынша еңбеккерлерге еңбек акы есептеу. Және ол сағат, күн, ай тарифтік ставкілерімен және окладпен (өтелген уақыт санын бекітілген тариф ставкасына көбейтіп есептейді) өндіріледі.

Сыйақылы - мерзімді енбекақы жүйесі және басқада еңбек ақылар. Қызметшінің жұмыстан босатылуы, демалысқа кетуі және басқада оқиғалар кезінде жұмысшының орташа жалақысынан аударымдар есептелінеді. Орташа жалақыдан қызметшінің еңбек ақысының көлемі түсіндіріледі алдыңғы уақыттарда алынған еңбекақысының фактісімен есептелінеді. сапалық және сандық көрсеткіштер үшін, біз сауабын қоңырау - жалақы кезең.
мемлекеттік секторда ставкаларды және қызметкердің айлық жалақысы (офицер) анықтау, бұл жалақы ең төменгі деңгейін және бір жазық мөлшерлемесін пайдаланады. Бірыңғай тарифтік карта комиссиясының 21-ші мәселе бойынша негізделген және әрбір санаты үшін өз коэффициенті орнатады отыр.
Мамандығы кәсіп бір тарифтік жоспарына сәйкес жиырма бір секунд есептелген бірінші және сегізінші санаттары мен қызметкерлерінің жіктелген. бірыңғай тариф (сертификатталған) анықтама (SSA) және арнайы нұсқаулығы (IA) сәйкес қызметкерлер үшін өтемақы [5] .
Тарифтік және түрлі айырмашылықтар, жұмыс берушi бекiтетiн төлем ставкаларын негізінде бірыңғай тарифтік жоспарын, құру, тарифтік факторларға мамандандырылған тобында ай сайынғы төлем ұстағышын (ресми) көрсетуі тиіс.
Тарифтік ерекшелігі қызметкерлері еңбек және өндірістік және пайдалану әр түрлі типтері үшін зарядтау үшін мүмкіндік беру үшін пайдаланылады.
Ал мамандандырылған нұсқаулығы қызметкерлерінің жұмысы, олардың біліктілігі деңгейіне, бірыңғай және бөлінген анықтау күрделілігін көрсетеді. Осы негізде, жергілікті анықтамалар әзірленді мүмкін және нақты өндірістік қызметкерлерге теңшелген. Кесімді еңбек ақы төлеген кезде алдын ала белгленіп қойған деңгейде әзірленген өнімнің немесе орындалған жұмыстың әрбір бірлігіне есептейді. Кесімді баға белгіленген жұмыс уақытында өндірілуге тиісті өнім көлемі мен сапасына негізделіп белгіленеді. Уакыт мөлшері бір жұмысты орындауға керекті, яғни қажет болатын, адам/сағат, адам/күн өлшемінде көрсетілген уақыт болып саналады.

Кесімді еңбек ақының мынадай жүйелері бар:

• Тікелей кесімді
• Кесімді сыйлықты
• Үдемелі кесімді
• Аккордтык
• Жанама кесімді

Жалақы төлеу жүйесі - бір қызметкердің немесе бір бригаданың барлық еңбек шығындары тек еңбек құнымен есептеледі. Осы жүйе бойынша өтемақы сомасы осы құжатта көрсетілген өнімдердің санын осы өнімнің бір данасы бойынша көбейту арқылы есептеледі, яғни еңбекке ақы төлеудің бекітілген құнына көбейтіледі.

Кесу - бұл қосымша көрсеткіш, ол тек көрсетілген индикатор орындалғанда ғана қолданылады.

Өшіру - еңбекақының прогрессивті төлемі. Бұл жалақы жүйесі жұмысшылардың белгіленген артық жұмыс күшінің ынталандыруы ретінде пайдаланылады. Стандартты мөлшерде пайдалану үшін қызметкер төлемді кесімді бағаға тікелей есептейді және өнімді артық емес, тездетілген бағамен есептейді.
Жанама еңбекке ақы төлеу. Мұнда қосалқы мердігерлер мен басқа да қызметкерлердің сыйақы мөлшері семинардың базалық табыстары үшін төлейтін саладағы қызмет көрсету секторындағы қызметкерлердің үлесімен анықталады [5, с. 53] .

Еңбек төлемдерін төлеу жүйесі. Бұл жүйе тапсырманы немесе жұмыстың нормаланған көлемі мен тұрақты кесімді бағаға алдын ала біріктірілген жалпы орындау үшін қызметкерлердің өтемақы анықтайды. Бұл төлем жүйесі өнімділікті арттыру және жұмыс уақытын қысқартып, олардың ынталандыруларын ынталандыру үшін қызметкерлердің немесе жекелеген қызметкерлер топтарының пайдаланады.

Төлем бағасы негізінде қолданыстағы нормативтік міндеттерді (ережелер өнімдерді уақыты) анықталады жарғы және олар болмаған жағдайда, осындай жұмыс істеу үшін пайдаланылатын стандартты тапсырмалар мен бағалаулар бағасын және бағаны анықталады. Сыйақы төлеу тәртібі осы төлем жүйесі туралы келісім бойынша комиссияны жедел орындау үшін белгіленуі мүмкін.
Жалақыны қосымша есептеу

Ынталандыру төлемдері. орындалатын жұмыстың өнімділігі мен сапасын арттыру үшін қызметкерлер жыл соңына дейін берілуі мүмкін жұмыстар, және басқа да көрсеткіштерін жақсарту өтемақы және сыйақы беру жүйесін енгізу қажет.
Жүлде - ақша көтермелеу және қызметкерлердің жетістіктерін одан әрі арттыру үшін ынталандыру. Сыйлықты негізінен бонус ретінде алуға болады.
мынадай көрсеткіштердің негізінде қызметкерлер үшін негізгі жұмыс қорытындылары марапаттау: еңбек өнімділігі өнімнің сапасы мен түпкілікті өнім нәтижелері байланысты. Жүлделердің мөлшері жұмысының маңыздылығы мен күрделілігіне байланысты қызметкерлердің кәсіптері мен топтарымен анықталады. Бригадасы команда назарға командасы барлық жұмыс үшін төленген ақша сомасына операциялық ережелер мен ішкі ережелерге сәйкес жалпы жұмыс, сәйкес әрбір экипаж мүшесінің нақты үлесін ескере отырып, сыйлықтар санын анықтау үшін құқығы бар. Жүлде әдетте ай сайын беріледі. Басшы кызметкерлерге, мамандарға және қызметкерлерге сыйлық беру. Бұл категорияларға сыйлық кәсіпорын шаруашылық кызметінің негізгі нәтижелері үшін беріледі. Кәсіпорын қызметкерлеріне: басшы қызметкерлерге бүтіндей алғанда кәсіпорын жұмысының нәтижелері үшін; басқару аппараты кызметкерлеріне- бөлімшелердін, басқару аппаратының қызметінің корытындыларын немесе жекелеген еңбек көрсеткіштерін ескере отырып, бүтіндей алғанда кәсіпорын жұмысының нәтижелері үшін; құрылымдық кәсіпорындардың қызметкерлеріне осы бөлімшелердің жұмыс нәтижелері үшін сыйлық беріледі.

Жұмыс шарттары өзгерген жағдайда қосымша төлемдер. Қосымша төлемдер қызметтердің саны (қызмет көрсету), егер жасалған, немесе (қатысушыларды) жұмыс істемейді, кім үшін болады. олар сол ұйымда жұмыс, және сол уақытша, жалдамалы жұмыстан шығарылған болатын, кім жоқ болса, қосымша жауапкершілігі оларды босату жоқ, қызметкерлер тағайындалады. жолсеріктері жұмыс істемесе келісім (негізгі айлық жалақы айлық жалақысының пайыздық мөлшерлеме) бойынша анықталады жұмыс берушімен жұмыс Жұмыс берушілер, айырмашылық олардың алынады), бірақ осы уақытта ешқандай қосымша төлемдер мен толықтырулар ескерілуі емес) және ынталандыру төлем жасалған жоқ. Егер ол жұмыс орнында болса, ол уақытша жұмыссыз.
Түнгі жұмыс үшін жалақы. Түнгі уақыт 22: 00-ден 6: 00-ге дейін созылады. барлық жұмыс 50% -дан астамы түнгі ауысымда үшін жасалады, онда ол түнгі болып саналады. Бұл жұмысшыларға жалақының жартысы бойынша қосымша жалақы төленеді.

Нормадан жоғары жұмыс үшін жалақы. Артық уақыттағы қосымша ақшалай жарты ставка деңгейінде жүргізіледі. Әр жұмыс беруші аптасына 40 сағат жұмыс уақытын белгілейді. Бірақ жеке және ұжымдық келісімде бұл төмен болуы мүмкін. Компания алты күндік жұмыс күні 7 сағат бойы белгiленген болса, онда оның жұмыс уақыты 40 сағат болады, және ол 5 тәулік бойы болса, ол 30 сағатқа дейін өтеді. Ол қазіргі уақытта жоғарыда сағат (40. 36. 30) қалыпты астам болады деп күтілуде. Демалыс және мереке күндеріндегі жүмыс істегені үшін жасалатын төлем. Егер кызметкер өзіне белгіленген демалыс күнінде жұмысқа тартылса, онда оған екі апта ішінде баска бір демалыс күні берілуі тиіс. Егер кәсіпорын әкімшілігінің оған қосымша демалыс беруге мүмкіндігі болмаса, ерекшелік жағдай ретінде бұл күн үшін екі есе мөлшерінде: мерзімдік жұмысшыларға және айлық ақы алатын кызметкерлерге тарифтік төлем мөлшерлеменің (айлық ақысынын ) екі есе еселенген төлем ақы төленеді.

Мереке күндері қызметкерлерге екі еселенген баға; қызметкерлерге сағаттық немесе күн сайынғы төлемдердің санын сағат сайын немесе күнделікті төлейді; айлық жалақы мемлекеттік мереке күніне немесе ай сайынғы жалақыға сағаттық немесе күн сайын төленетін төлемнен екі есе көп төленеді.
Ерекше жалақы. Жеке және ұжымдық келісімдер ауыр жұмыстарда, қара, қауіпті жұмыстарын, ауыр жұмыс үшін жергілікті полигонында қосымша жалақы көзделуі мүмкін. жұмыс, ауру мен денсаулығына зиян жұмыс орнында сертификаттау және еңбек саласындағы мемлекеттік органдардың қатысуымен анықталады. Интенсивті жалақы индустрия және салааралық стандарттар негізінде анықталады.

Жас аналарға және ана тамақтануына ақылы демалыс.
қызметкерлер мен қызметкерлердің, сондай-ақ ұлттық экономиканың кәсіпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың қызметкерлерінің үшін, онда жұмыс уақытының алшақтық болып табылады, және жас аналарға қалған жас баланы демалуға және пайдаланылуға тиіс. Бұл үзілістің ұзақтығы 30 минуттан кем болмауы керек. Жоғарыда аталған үзілістер үш сағаттан кем болмауы керек. жас балаларды тамақтандыруға фермада жас аналарға арналған үзілістер және олардың жұмыс уақытының бөлігі болып табылады, және олардың жұмыс уақыты енгізілген, мен орташа жалақысы олардың үзілістер үшін қызметкерлерге төленбейді.
Төмен жалақы алатын жұмыскерлерге ақы төленетін төлемдерден аз. олар өндірістік стандарттарға сай болмаса, олар арзан жұмыс жұмыс, егер тыйым салу жалақы бизнес субъектілерін қабылдау кәсіпкерлік субъектілерінің жағдайда, төменгі жалақы (жалақы) бар қызметкерлер, сонымен қатар, олардың белгіленген тарифтеріне сәйкес алынады және жатыр белгіленген сыйақы мөлшерлемесі бойынша тиісті жалақы арасындағы айырмашылықтың мөлшері.
бесінші санаттағы үшінші класс үшінші дәрежелі тағайындалған қызметкер болуға Мысалы, егер, содан кейін ол төленуге жалақы мен қызметкерлері үштік және бесінші төлеуші ​​төлеуге қосымша төлемдердің арасындағы айырмашылық төленетін болады.

Қызметкерлер мен қызметкерлерге артық жұмыс уақыты төлемдері. Кәсіпкерлік құрылымдардың қызметкерлері мен қызметкерлері жалақыны кінәсінен төлемейді. Егер қызметкердің қызметкердің кінәсі жоқ немесе кінәсі болмаса, жалақы жалақының 50% мөлшерінде (пайызбен) төленеді. Жұмыстың сипатына қарай кәсіпорын басқа қызметкерлермен және қызметкерлермен уақытша ауыстыра алады. Егер жұмыс беруші шаруашылық жүргізуші субъектінің басшылығы ұсынатын басқа жұмысты орындаудан бас тартса, қызметкер мен қызметкер қол жетімді уақытқа төленбейді [7, с. 159] .

Орташа жалақыны есептеу тәртібі. Өткен қызметкерлердің орташа жалақысы негізінде есептелген кәсіпорындардағы қызметкерлер мен қызметкерлерге төленетін төлемдер мөлшері төменде келтірілген:
1. Мемлекеттiк немесе қоғамдық мiндеттердi орындау мерзiмiне ақы төлеу.
Іссапарға уақыт жұмсайды. Балаларға балаларды демалуға және баланы тамақтандыруға аналар берілді аралық төлем. Жасөспірімдерге еңбек уақытын қысқарту.

Өндірісті бұзатын немесе жұмыс істемейтін қызметкерлер емтиханда (сессияда) жұмыста уақытша төлем. Жарамсыз, бір реттік төлем. Ауыл шаруашылығына арналған жұмыстар (тазалау, жемшөп өндірісі,
т. б. ) сапардың уақыты мен орны туралы қызметкерлерге ақы төлеу.

Қызметкерлерге және қызметкерлерге демалыстар беріледі немесе демалыс беріледі пайдаланылмаған демалыс үшін төлем.

Зейнетақылар, табыс салығы және жылдық нәтижелер сыйлықтар және тағы басқалар.

Орташа жалақыны есептеу кезінде шаруашылық субъектілері қолданыстағы заңнамаға сәйкес келесі ережелерді басшылыққа алады. Белгілі бір жағдайларға байланысты орташа жалақы қандай кезеңге байланысты анықталады. Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, орташа жалақы келесі кезеңдерге (кезеңдерге) есептеледі:

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс