Жобаланатын ғимараттың конструкциялық схемалары
2 КОНСТРУКЦИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Үйлердің конструкңиялық схемалары
Үйлер мен ғимараттың конструкциялық негізін ең маңызды қолданысы сол
үйлерге әсер ететін жүктерді қабылдау және ғимараттың бүкіл қызмет ету
мерзімінде оған беріктік сапасын қамтамасыз ету болып табылады.
Үйлер мен ғимараттарға әсер ететін жүктерді екі топқа бөлуге болады:
тұрақты жүктер;
уақытша жүктер.
Түрақты жүктердің қатарына ғимараттардың барлық конструкциялық
элементтерінің өзіндік салмақтары жатады.
Уақытша жүктердің қатарына: - пайдалы жүктер, яғни, ғимаратта
адамдардан, қүрал-жабдықтардан кезең кезеңімен пайда болатын функционалды
жүктер, құрылыс ауданының табиғи факторларына байланысты (қар жүгі, желдің
әсері, сейсмикалық әсерлер, температуралық әсерлер) және тағы басқа жүктер
жатады. Уақытша жүктер әсер ету мерзіміне байланысты үзақ мерзімді, қысқа
мерзімді және ерекше болып үш түрге бөлінеді. Конструкциялық элементтерді
есептеу кезінде бұл жүктердің әсерлерін әртүрлі үйлесімде ескеріп отырады.
Әсер ету сипаты бойынша ғимарат элементтеріне әсер етуші жүктер статикалық
(мысалы: элементтің өз салмағы) және динамикалық (жел, тербеліс және т.б.)
түрлерге бөлінеді. Әсер ету аймағына байланысты қадалған және бірқалыпты
бөлінген жүктер болып екі түрге бөлінеді.
Әсер ету бағыты бойынша жүктер көлденең және тік бағытта әсер ететін
күштер болып екі түрге бөлінеді. Бұл жүктердің әсерін тек қана есептеу
кезінде емес және жобалаудың барлық кезеңдерінде қабылданатын шешімдердің
сандық критерийларын бағалау үшін қолданады. Конструкциялық элементтердің
қолданылатын орнына байланысты оған әсер ететін жүктердің мөлшерлік
шамаларының арасында үлкен айырмашылықтар болады. Мысалы: тұрғын үйлердің
қабатаралық жамылғыларына түсетін біркалыпты бөлінген пайдалы жүктің мәні
өндірістік үйлердің осы аттас элементтеріне түсетін жүктерінен айырмашылығы
10-20 есеге дейін болады. Қар жүгінің мөлшерлік мәні құрылыс ауданының
орнына байланысты бес есеге дейінгі айырмашылықты құрайды (0,5-2,5кгм ).
Сондықтан да қар көп түсетін аудандарда шатырлардың формасы күрделі болып
келеді және қар суыру кезінде пайда болатын қар жиылымдарын тазалау
жүмыстарын жеңілдету үшін, соған сэйкес формаларға ие болуы тиіс. Құрылыс
ауданына байланысты желдің әсері, әсіресе таулы аймақтарда, теңіз
жағалауларында басқа қауіпті аудандарға қарағанда элдеқайда үлкен болып
келеді. Сондықтан да жобаланатын ғимараттардың, үйлердің қабаттары санының
және биіктіктерінің үлғаюы бұл ғимараттарды инженерлік түрғыдан
күрделендіре түседі.
Көтергіш қаңқа түрлері. Үйлер мен ғимараттардың көлденең орналасқан
көтергіш элементтері (қабатаралық және жабын жамылғылары) негізінен тік
бағытта әсер ететін әртүрлі жүктердің әсер қабылдау үшін қолданылады және
де осы әсер етуші жүктерді бірқалыпта бөліп, тірек реакциясы ретінде
төменгі тік бағытта орналасқан конструкцияларға (қабырғалар, колонналар)
береді. Сонымен қатар бұл жамылғылар көтергіш қаңқаны көлденең қатаңдық
диафрагмасының ролін атқарады және өзінің жазықтығында асырғыш және итергіш
жүктердің әсерін қабылдайды және үйлердің әртүрлі көлденең деңгейіндегі
геометриялық орнықтылығын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар тік бағытта
орналасқан конструкциялармен үйлесе жүмыс жасайды және жүктердің өзара
эйтпесе конструкция аралық бөлісуіне мүмкіндік береді.
Тік бағытта орналасқан көтергіш конструкциялар үйді пайдалану кезінде
пайда болатын әсерлер мен жүктердің барлық түрлерін қабылдайды және үйдің
іргетасы арқылы табанға (топыраққа) жеткізеді. Тік бағыттағы тіректер үйлер
мен ғимараттардың көтергіш қаңқасын классификациялауда негізгі анықтағыш
белгі болып табылады. Тік бағыттағы тіректердің екі түрі болады:
* шыбык тәріздес (колонналар немесе қаңқаның бағаналары);
* жазык тіректер (қабырғалар).
Сонымен қатар тірек түрлерінің қатарына көлемді архитектуралық
элементтерді (пилондар, карниздер, парапеттер) жатқызуға болады. Дегенмен,
мүндай түрек түрлері жобалау ісінде өте аз қолданылады.
Тік бағыттағы қабырғалар оларды қүратын материалдарына байланыссыз
(ағаш, металл, кірпіш, темірбетон) барлық жағдайда бір өлшемі (қалыңдығы)
басқа негізгі өлшемдеріне қарағанда анағүрлым кіші жазық элемент ретінде
қарастырылады. Осы анықтама негізінде үйлер мен ғимараттардың көтергіш
қаңқасын төмендегідей түрлерге бөлуге болады:
1. Қаңқалы (құрастырмалы немесе біртүтас қүймалы темірбетон, металл
және ағаш);
2. Қаңқасыз, яғни қабырғалары (әртүрлі табиғи және жасанды тастардан
немесе құрастырмалы және біртүтас қүймалы темірбетонды
қабырғалар);
3. Аралас, яғни әртүрлі шыбық тәріздес және жазық тік элементтерден
(колонналар және қабырғалар) үйлескен жүйе.
Кейбір жеке жағдайларда тік бағыттағы тіректері жоқ көтергіш
негіздері де кездесуі мүмкін, мысалы: көлбеу бағытта орналасқан жамылғы
конструкциялары (аркалар, рамалар және т.б.) бірден өзіне түсетін жүкті
іргетасқа, ғимараттың мүндай түрлерін құрылысы күрделі үлкен аралықта
ангарларды, қоймаларды, спорт және мәдени бағыттағы ерекше элементтерден
түрғызған кезде қолданылады. Үйлер мен ғимараттардың көтергіш қаңқасының
конструкциялық элементтері белгілі бір заңдылықтарға бағынышты. Өзара
байланысып конструкциялық жүйені (сүлбаны) қүрайды.
2.2 Жобаланатын ғимараттың конструкциялық схемалары
Біз жобалап отырған бала бақшатің жоспардағы формасы күрделі
көпбұрышты пішінде жобаланған. Сонымен қатар сейсмикаға карсы
шаралар талабын орындау максатында сейсмикалык жік аркылы төрт тік бұрышты
блоктарға бөлінген.
Бірінші блок үйдің орта тұсында (4-9) және (А-Л) осьтерінің
аралығында орналасқан. Конструкциялық схемасы қаңқалы, (темірбетонды
колонна және темірбетонды арқалық) және төмендегідей элементтерден
жобаланған. Іргетасы біртұтас темірбетоннан бағаналы немесе ленталы болып
келеді. Колонналар біртұтас құймалы темірбетоннан қимасы 40х40см. Қарылар
құймалы темірбетоннан (құрылыс порталы). Арқалығы аралығы 9м темірбетонды
арқалық ферма. Қаңқа элементтерін (іргетастар, колонналар, қарылар)
темірлеу конструкциялық есептеулер негізінде дайындалған КЖ сериясындағы
жұмыс сызбаларында келтіріледі. Мұндай темірбетонды қаңқаны көлденең
бағыттағы жамылғылар дискісімен қатаң түрде үйлестіру жобаланып отырған
объектіні сейсмикалық тұрғыдан (құрылыс салынатын Есік қаласы сейсмикалық
тұрғыдан 7 балдық аймаққа жатады) берік болуына немесе шыдамды жағдай
жасайды.
Екінші блокта өлшемдері сәйкесінше және 6х6,0м (В-Е)(9-26) және (Н-
С)(1-10) осьтерінің аралығында орналасқан бір және екі қабатты болып
жобаланған. Бұл блоктарда сыртқы қабырғасы кірпіштен, ал ішкі
конструкциялық негізі біртүтас қүймалы темірбетонды рамалардан түзелген.
Конструкциялық сүлбасы қатаң схема түрінде жасалынған. Блоктардың
беріктігін және орнықтылығын сыртқы кірпіш қабырғаларымен және ішкі
рамалармен қатаң түрде байланысқан көлденең бағыттағы жамылғы дискілері
қүрайды. Төртінші блок (Т-Ю)(1-19) осьтерінің аралығында орналасқан.
2.3 Жобада қабылданған конструкциялық шешімдер
Жобаланып отырған бала бақша ғимараты жалпы алғанда аралас
конструкциялық схемада жобаланған. Кұрылыс сейсмикалык әсері 7 балдык
аймакта орналаскандыктан, жоспардағы формасы күрделі болғандыктан,
антисейсмикалык жіктер арқылы жоспарлық бейнесі қарапайым тік төртбұрышты
блоктарға бөлінген.
I
Бірінші блок (4-9) және (А-Л) осьтерінің аралығында орналасқан
конструкциялық схемасы аралас қаңқалы, ал сыртқы қоршағыш конструкциялары
өзін өзі көтергіш кірпіш қабырғалардан түзелген.
Екінші блоктар формалары бойынша бірін бірі қайталайды және
сәйкесінше В-Е)(9-26) және (Н-С)(1-10) осьтерінің аралығында орналасқан.
Конструкциялық схемасы - аралас, сыртқы қоршағыш конструкциялары бойлық
және көлденең бағытта орналасқан кірпіш қабырға болып табылады. Ал ішкі
қабырғалары көлденең және бойлық бағытта орналасқан біртүтас қүймалы
темірбетоннан жасалған рамалармен алмастырылған. Төртінші блок (Т-Ю)(1-19)
осьтерінің аралығында орналасқан.
Жалпы алғанда, жобаланатын ғимараттың жеке конструкциялық элементтері
бойынша қабылданған нақты шешімдер төмендегі бөлімдерде баяндалған.
2.3.1 Іргетастар
Іргетас ғимараттың көтергіш қаңқасының негізгі конструкциялық
элементі болып табылады және құрылымнан түсетін барлық жүктерді өзіне
қабылдап, үйдің табанына (негізіне) бірқалыпты таратады. Кейбір жағдайларда
оларға кететін материалдық шығын, яғни іргетастың құрылыстық қүны жалпы
ғимарат қүнының 30%-ына дейін жетуі мүмкін.
Біз жобалап отырған ғимараттың іргетасы қолданылатын орнына
байланысты төмендегі түрлерге бөлінген:
Сыртқы және ішкі көтергіш кірпіш қабырға астына ленталы біртүтас
қүймалы темірбетонды іргетастар қабылданған, қималары тавр тәріздес.
Қиманың жоғарғы қабырғалық бөлігі кірпіш қабырғаның қалыңдығына сэйкес 500
және 400мм етіп қабылданған. Іргетастың төменгі табан бөлігінің
өлшемі жоғары жағына қарағанда кеңейтіліп 1000-1400мм аралықта
тағайындалған және А-ІІІ арматурасынан жасалған темір торлармен
темірленген. Іргетасқа В-10 класындағы бетон қолданылады. Ленталы
іргетастың жерге ену тереңдігі, топырақтың тоңу қабатынан төмен жатыр және
жерасты (подвалы) бөлігі жоқ жерлерде -1,30м, ал жерасты бөлігі бар
жерлерде -4,5м қүрайды.
Ішкі көлденең және бойлық бағытта орналасқан рама колонналарының
астына жекеше қадалы сатылы біртүтас қүймалы темірбетонды іргетастар
қабылданған. Жеке колонналардың астындағы іргетастардың табандарының
өлшемдері 1,8х1,8м, ал биіктігі 1,20м, ал саты тепкішектерінің биіктігі
0,4м. Қосарланған сейсмикалық жіктердегі колонналардың іргетастарының
табандарының өлшемдері 1,8х2,40м, ал биіктігі 1,20м. Жекеше қадалы
іргетастардың табандары А-ІІІ арматурасынан дайындалған темір торлармен
темірленген. Іргетасқа В-15 класындағы бетон қолданылады.
Іргетас спецификациясы.
№ Аталуы Марка Эскиз СаныБетон Мас-са
п көлем,,
п м3 т
1 2 3 4 5 6 7
1 ІргетасФЛ 14.12 2 0,416 1,04
плитасыФЛ 12.24 21 0,703 1,76
ФЛ 12.12 8 0,347 0,87
ФЛ 10.24 9 0,608 1,52
ФЛ 10.12 1 0,3 0,75
ФЛ 8.24 19 0,557 1,395
ФЛ 6.24 9 0,415 1,04
ФЛ 6.12 10 0,205 0,515
2 ІргетасФБС 24.6.6-Т 10 0,81 1,96
блогы ФБС 24.5.6-Т 61 0,7 1,63
ФБС 24.4.6-Т 63 0,54 1,3
ФБС 24.3.6-Т 10 0,41 0,97
ФБС 12.5.6-Т 9 0,33 0,79
ФБС 12.4.6-Т 5 0,26 0,64
ФБС 9.6.6-Т 5 0,29 0,7
ФБС 9.5.6-Т 8 0,24 0,59
ФБС 9.3.6-Т 6 0,15 0,35
ФБС 12.5.3-Т 94 0,16 0,38
ФБС 12.4.3-Т 191 0,13 0,31
ФБС 12.6.3-Т 5 0,19 0,46
2.3.2 Колонналар
Колонналар негізінен қаңқалы үйлердегі барлық жүктерді қабылдайтын
және оны іргетасқа тарқататын басты элемент болып табылады. Жоғарыда
айтқанымыздай жобаланатын үйдің қаңқасы (ішкі көтергіш рамалар)
темірбетоннан жасалған, сондықтан колонналар осы рамалардың құрамдас бөлігі
болып табылатындықтан оларды да біртүтас қүймалы темірбетоннан қабылдаймыз.
Колонналарды дайындауға В-25 класындағы бетон қолданылады. Колонналардың
қимасы квадратты, ал өлшемдері 400х400мм. Ұзындықтары қаңқа ярусының
биіктігіне сэйкес 3,30 және 3,60м. Колонналар А-ІІІ арматурасынан
дайындалған кеңістікті (көлемді) арматуралық қаңқалармен темірленген.
Колонналар қаңқаны құрайтын құрамдас элемент болғандықтан, көлденең
орналасатын қары элементтерімен қатаң түрде байланысуы қажет.
2.3.3 Қарылар
Жоғарыда айтқанымыздай қарылар ішкі рама күрамына кіретін элемент
болып табылады. Қарылар қабатаралық және жабын жамылғыларынан түсетін
жүктерді қабылдап, оларды колонналарға таратушы негізгі элемент болып
табылады. Қарылар біртүтас қүймалы темірбетоннан жобаланған, оны дайындауға
В-25 класындағы бетон қолданылады. Қимасы тіктөртбүрышты, ал өлшемдері
400х400(һ) және
400х500(һ)мм. Қарылар А-ІІІ арматурасынан дайындалған жазық арматуралық
қаңқалармен темірленеді. Қарылар, колонналармен бірігіп қатаң, үйдің
сейсмикалық беріктігін қамтамасыз ететін қаңқаны түзейді.
2.3.4 Қабатаралық және жабын жамылғылары
Жобаланатын ғимараттың барлық бөліктерінде қабатаралық және жабын
жамылғылары зауыт жағдайында дайындалған құрастырмалы көп қуысты
темірбетонды плиталардан түзелген.
Плиталар сейсмикалық аймақтарға арналған 1.141-1с сериясы бойынша
дайындалған.
Плита өлшемдері жабу аралығына байланысты монолитті және
төмендегідей өлшемде дайындалған: 0,22x1,2х6,4м; 0,22x1,0х6,4м;
0,22x1,2х6,0м; 0,22x1,2х6,0м; 0,22x1,2х4,0м;0,22х1,0х4,0м.
Ал кейбір аралық өлшемдері стандартқа келмейтін түстарда жамылғылар
біртүтас күймалы темірбетоннан жобаланған, мүндай жамылғылардың қалыңдығы
220мм етіп қабылданған.
Көлденең қатаңдық дискісін күру үшін плиталардың бүкіл периметрі
бойынша біртүтас қүймалы темірбетоннан сейсмикалық белдеулер қарастырылған.
2.3.5 Қабырғалар
Жобаланатын ғимараттың бойлық және көлденең бағыттағы көтергіш
қабырғалары қүймалы темірбетоннан және кірпіштен жобаланған. Ғимараттың
жерасты бөлігінің (подвал) кабырғасы біртұтас кұймалы темірбетоннан
жобаланған сырткы кабырғаның калыңдығы 500мм, ал ішкі кабырғаның қалыңдығы
250 және 400мм. Бетонның класы В-15.
Ғимараттың жерүсті бөлігінің қабырғалары кәдімгі кірпіштен
жобаланған. Кірпіш сыртқы қабырғалардың қалыңдығы 510мм, ал ішкі
қабырғалардың қалыңдығы 380мм. Қолданылатын кірпіштің маркасы М-75,
М-50 маркалы цемент ерітіндісімен қаланады. Барлық көтергіш кірпіш
қабырғалар биіктігі бойынша әрбір 675мм сайын көлденең орналасқан 05Вр-I
арматуралық торларымен темірленеді. Ені ЮООмм-ден (ортадағы терезеаралық
қабырға - простенка) және 1470мм-ден (бүрыштық қабырға бөліктері) кем
қабырға бөліктері, екі жағынан темірбетонды өзекшелермен күшейтілген.
2.3.6 Едендер
Жобаланатын ғимараттың едендері, үйдегі бөлмелер мен бөліктердің
функционалдық қолданыс бағытына қарай төмендегідей түрлерде жобаланған:
- Керамикалық еден;
* Керамогранитті еден;
* Линолеумді еден;
* Цемент еден.
Мәдени-сауықзалдарының едені керамогранитті плиткалардан жасалған.
Плиткалардың қалыңдығы 16-20мм және қалыңдығы ІООмм керамзитбетонды
дайындық қабатының үстіне 25мм цемент төсемі арқылы орнатылған.
Санитарлық түйіндерде, жабдықтар қоймасында, буфет асханада және оның
қосалқы бөлмелерінде еден керамикалық плиткалардан жасалған.
ӘкімшІлік бөлмелерінде, демалыс бөлмелерінде еден орама материалдан
(линолеумнен) түрғызылған.
Қоймаларда және тағы басқа техникалық бағыттағы бөлмелерде еден таза
цементтен түрғызылған.
Аталуы немесе Жоба Еден схемасы Еден элементіжәне оның Алаң ,
жоба бойынша бойын қалыңдығы, мм
бөлме нөмері ша м2
еден
типі.
1 2 3 4 5
электрощитті I Жабын цементті- құм қоспасы 20,2
инвентар М 150
- 20
Подстилающий слой – бетон
класса
В 7,5
- 80
Төсеніш қабат – гидроизол ГОСТ
7415-85 на битумной мастике
ГОСТ 2889-80
(2 слоя)
Стяжка бетонан кл. В 12,5
- 50
Негіз грунт шағал немесе
қиыршық түйіршік 40-60мм
қабатынан тығыздалған
Цокольдық II Жабын – полировкалы бетон 256
қабат:Шеберлер марки 200 (кл. В 15)
қоймасы ( - 20
құрал-саймандар Төсеніш қабат – бетон класса
және шебер В 7,5
бөлмесі); - 80
Санузлдер Гидрооқшаулағыш – гидроизол
ГОСТ 7415-85 на битум мастика
ГОСТ 2889-80
(2 слоя)
Стяжка бетонан кл. В 12,5
- 50
Негіз грунт шағал немесе
қиыршық түйіршік 40-60мм
қабатынан тығыздалған
асхананың IV Жабын – линолеум 168,33
подсобкалы поливинил-хлоридті көпқабатты
бөлмесі; (ГОСТ 14632-79)
- Музей; - 1,8
- Тірі табиғат Қабатарасы –суға төзімді
бұрышы тезқатайатын мастика
- 1,0
Стяжка – ЦПР М150
- 20
Төсеніш қабат бетон кл.
В 7,5
- 80
Гидроизоляция – гидроизол ГОСТ
7415-85 на битум мастикасы
ГОСТ 2889-80
(2 слоя)
Стяжка бетонан кл. В 12,5
- 50
Негіз грунт шағал немесе
қиыршық түйіршік 40-60мм
қабатынан тығыздалған
1 2 3 4 5
Асхана, гардероб,VI 138,66
азық-түлік Жабын – керамическалық плитка
қоймасы, санузел, (ГОСТ 6787-89)
душ, тамбур. - 11
Қабатарасы тігістерін ЦПР М150
толтыру
-15
Стяжка – ЦПР М150
-20
Гидроизоляция – гидроизол ГОСТ
7415-85 на битумной мастике
ГОСТ 2889-80
(4 слоя)
Стяжка – ЦПР М150
- 20
Төсеніш қабат – бетон М100
(класс В 7,5)
- 80
Негіз грунт шағал немесе
қиыршық түйіршік 40-60мм
қабатынан тығыздалған
VII 41,12
Жабын – керамическалық плитка
Баспалдақтар (ГОСТ 6787-89)
алаңы - 11
Қабатарасы тігістерін ЦПР М150
толтыру
-15 Темір
бетон аражабын тақтасы
IX 353,12
Инструкторлау; Жабын тақтайлы еден
- Оқу-спорт залы (рейки 55х55)
(акт) зал - 55 Керамзитті гравий
= 600кгм3 ... жалғасы
2.1 Үйлердің конструкңиялық схемалары
Үйлер мен ғимараттың конструкциялық негізін ең маңызды қолданысы сол
үйлерге әсер ететін жүктерді қабылдау және ғимараттың бүкіл қызмет ету
мерзімінде оған беріктік сапасын қамтамасыз ету болып табылады.
Үйлер мен ғимараттарға әсер ететін жүктерді екі топқа бөлуге болады:
тұрақты жүктер;
уақытша жүктер.
Түрақты жүктердің қатарына ғимараттардың барлық конструкциялық
элементтерінің өзіндік салмақтары жатады.
Уақытша жүктердің қатарына: - пайдалы жүктер, яғни, ғимаратта
адамдардан, қүрал-жабдықтардан кезең кезеңімен пайда болатын функционалды
жүктер, құрылыс ауданының табиғи факторларына байланысты (қар жүгі, желдің
әсері, сейсмикалық әсерлер, температуралық әсерлер) және тағы басқа жүктер
жатады. Уақытша жүктер әсер ету мерзіміне байланысты үзақ мерзімді, қысқа
мерзімді және ерекше болып үш түрге бөлінеді. Конструкциялық элементтерді
есептеу кезінде бұл жүктердің әсерлерін әртүрлі үйлесімде ескеріп отырады.
Әсер ету сипаты бойынша ғимарат элементтеріне әсер етуші жүктер статикалық
(мысалы: элементтің өз салмағы) және динамикалық (жел, тербеліс және т.б.)
түрлерге бөлінеді. Әсер ету аймағына байланысты қадалған және бірқалыпты
бөлінген жүктер болып екі түрге бөлінеді.
Әсер ету бағыты бойынша жүктер көлденең және тік бағытта әсер ететін
күштер болып екі түрге бөлінеді. Бұл жүктердің әсерін тек қана есептеу
кезінде емес және жобалаудың барлық кезеңдерінде қабылданатын шешімдердің
сандық критерийларын бағалау үшін қолданады. Конструкциялық элементтердің
қолданылатын орнына байланысты оған әсер ететін жүктердің мөлшерлік
шамаларының арасында үлкен айырмашылықтар болады. Мысалы: тұрғын үйлердің
қабатаралық жамылғыларына түсетін біркалыпты бөлінген пайдалы жүктің мәні
өндірістік үйлердің осы аттас элементтеріне түсетін жүктерінен айырмашылығы
10-20 есеге дейін болады. Қар жүгінің мөлшерлік мәні құрылыс ауданының
орнына байланысты бес есеге дейінгі айырмашылықты құрайды (0,5-2,5кгм ).
Сондықтан да қар көп түсетін аудандарда шатырлардың формасы күрделі болып
келеді және қар суыру кезінде пайда болатын қар жиылымдарын тазалау
жүмыстарын жеңілдету үшін, соған сэйкес формаларға ие болуы тиіс. Құрылыс
ауданына байланысты желдің әсері, әсіресе таулы аймақтарда, теңіз
жағалауларында басқа қауіпті аудандарға қарағанда элдеқайда үлкен болып
келеді. Сондықтан да жобаланатын ғимараттардың, үйлердің қабаттары санының
және биіктіктерінің үлғаюы бұл ғимараттарды инженерлік түрғыдан
күрделендіре түседі.
Көтергіш қаңқа түрлері. Үйлер мен ғимараттардың көлденең орналасқан
көтергіш элементтері (қабатаралық және жабын жамылғылары) негізінен тік
бағытта әсер ететін әртүрлі жүктердің әсер қабылдау үшін қолданылады және
де осы әсер етуші жүктерді бірқалыпта бөліп, тірек реакциясы ретінде
төменгі тік бағытта орналасқан конструкцияларға (қабырғалар, колонналар)
береді. Сонымен қатар бұл жамылғылар көтергіш қаңқаны көлденең қатаңдық
диафрагмасының ролін атқарады және өзінің жазықтығында асырғыш және итергіш
жүктердің әсерін қабылдайды және үйлердің әртүрлі көлденең деңгейіндегі
геометриялық орнықтылығын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар тік бағытта
орналасқан конструкциялармен үйлесе жүмыс жасайды және жүктердің өзара
эйтпесе конструкция аралық бөлісуіне мүмкіндік береді.
Тік бағытта орналасқан көтергіш конструкциялар үйді пайдалану кезінде
пайда болатын әсерлер мен жүктердің барлық түрлерін қабылдайды және үйдің
іргетасы арқылы табанға (топыраққа) жеткізеді. Тік бағыттағы тіректер үйлер
мен ғимараттардың көтергіш қаңқасын классификациялауда негізгі анықтағыш
белгі болып табылады. Тік бағыттағы тіректердің екі түрі болады:
* шыбык тәріздес (колонналар немесе қаңқаның бағаналары);
* жазык тіректер (қабырғалар).
Сонымен қатар тірек түрлерінің қатарына көлемді архитектуралық
элементтерді (пилондар, карниздер, парапеттер) жатқызуға болады. Дегенмен,
мүндай түрек түрлері жобалау ісінде өте аз қолданылады.
Тік бағыттағы қабырғалар оларды қүратын материалдарына байланыссыз
(ағаш, металл, кірпіш, темірбетон) барлық жағдайда бір өлшемі (қалыңдығы)
басқа негізгі өлшемдеріне қарағанда анағүрлым кіші жазық элемент ретінде
қарастырылады. Осы анықтама негізінде үйлер мен ғимараттардың көтергіш
қаңқасын төмендегідей түрлерге бөлуге болады:
1. Қаңқалы (құрастырмалы немесе біртүтас қүймалы темірбетон, металл
және ағаш);
2. Қаңқасыз, яғни қабырғалары (әртүрлі табиғи және жасанды тастардан
немесе құрастырмалы және біртүтас қүймалы темірбетонды
қабырғалар);
3. Аралас, яғни әртүрлі шыбық тәріздес және жазық тік элементтерден
(колонналар және қабырғалар) үйлескен жүйе.
Кейбір жеке жағдайларда тік бағыттағы тіректері жоқ көтергіш
негіздері де кездесуі мүмкін, мысалы: көлбеу бағытта орналасқан жамылғы
конструкциялары (аркалар, рамалар және т.б.) бірден өзіне түсетін жүкті
іргетасқа, ғимараттың мүндай түрлерін құрылысы күрделі үлкен аралықта
ангарларды, қоймаларды, спорт және мәдени бағыттағы ерекше элементтерден
түрғызған кезде қолданылады. Үйлер мен ғимараттардың көтергіш қаңқасының
конструкциялық элементтері белгілі бір заңдылықтарға бағынышты. Өзара
байланысып конструкциялық жүйені (сүлбаны) қүрайды.
2.2 Жобаланатын ғимараттың конструкциялық схемалары
Біз жобалап отырған бала бақшатің жоспардағы формасы күрделі
көпбұрышты пішінде жобаланған. Сонымен қатар сейсмикаға карсы
шаралар талабын орындау максатында сейсмикалык жік аркылы төрт тік бұрышты
блоктарға бөлінген.
Бірінші блок үйдің орта тұсында (4-9) және (А-Л) осьтерінің
аралығында орналасқан. Конструкциялық схемасы қаңқалы, (темірбетонды
колонна және темірбетонды арқалық) және төмендегідей элементтерден
жобаланған. Іргетасы біртұтас темірбетоннан бағаналы немесе ленталы болып
келеді. Колонналар біртұтас құймалы темірбетоннан қимасы 40х40см. Қарылар
құймалы темірбетоннан (құрылыс порталы). Арқалығы аралығы 9м темірбетонды
арқалық ферма. Қаңқа элементтерін (іргетастар, колонналар, қарылар)
темірлеу конструкциялық есептеулер негізінде дайындалған КЖ сериясындағы
жұмыс сызбаларында келтіріледі. Мұндай темірбетонды қаңқаны көлденең
бағыттағы жамылғылар дискісімен қатаң түрде үйлестіру жобаланып отырған
объектіні сейсмикалық тұрғыдан (құрылыс салынатын Есік қаласы сейсмикалық
тұрғыдан 7 балдық аймаққа жатады) берік болуына немесе шыдамды жағдай
жасайды.
Екінші блокта өлшемдері сәйкесінше және 6х6,0м (В-Е)(9-26) және (Н-
С)(1-10) осьтерінің аралығында орналасқан бір және екі қабатты болып
жобаланған. Бұл блоктарда сыртқы қабырғасы кірпіштен, ал ішкі
конструкциялық негізі біртүтас қүймалы темірбетонды рамалардан түзелген.
Конструкциялық сүлбасы қатаң схема түрінде жасалынған. Блоктардың
беріктігін және орнықтылығын сыртқы кірпіш қабырғаларымен және ішкі
рамалармен қатаң түрде байланысқан көлденең бағыттағы жамылғы дискілері
қүрайды. Төртінші блок (Т-Ю)(1-19) осьтерінің аралығында орналасқан.
2.3 Жобада қабылданған конструкциялық шешімдер
Жобаланып отырған бала бақша ғимараты жалпы алғанда аралас
конструкциялық схемада жобаланған. Кұрылыс сейсмикалык әсері 7 балдык
аймакта орналаскандыктан, жоспардағы формасы күрделі болғандыктан,
антисейсмикалык жіктер арқылы жоспарлық бейнесі қарапайым тік төртбұрышты
блоктарға бөлінген.
I
Бірінші блок (4-9) және (А-Л) осьтерінің аралығында орналасқан
конструкциялық схемасы аралас қаңқалы, ал сыртқы қоршағыш конструкциялары
өзін өзі көтергіш кірпіш қабырғалардан түзелген.
Екінші блоктар формалары бойынша бірін бірі қайталайды және
сәйкесінше В-Е)(9-26) және (Н-С)(1-10) осьтерінің аралығында орналасқан.
Конструкциялық схемасы - аралас, сыртқы қоршағыш конструкциялары бойлық
және көлденең бағытта орналасқан кірпіш қабырға болып табылады. Ал ішкі
қабырғалары көлденең және бойлық бағытта орналасқан біртүтас қүймалы
темірбетоннан жасалған рамалармен алмастырылған. Төртінші блок (Т-Ю)(1-19)
осьтерінің аралығында орналасқан.
Жалпы алғанда, жобаланатын ғимараттың жеке конструкциялық элементтері
бойынша қабылданған нақты шешімдер төмендегі бөлімдерде баяндалған.
2.3.1 Іргетастар
Іргетас ғимараттың көтергіш қаңқасының негізгі конструкциялық
элементі болып табылады және құрылымнан түсетін барлық жүктерді өзіне
қабылдап, үйдің табанына (негізіне) бірқалыпты таратады. Кейбір жағдайларда
оларға кететін материалдық шығын, яғни іргетастың құрылыстық қүны жалпы
ғимарат қүнының 30%-ына дейін жетуі мүмкін.
Біз жобалап отырған ғимараттың іргетасы қолданылатын орнына
байланысты төмендегі түрлерге бөлінген:
Сыртқы және ішкі көтергіш кірпіш қабырға астына ленталы біртүтас
қүймалы темірбетонды іргетастар қабылданған, қималары тавр тәріздес.
Қиманың жоғарғы қабырғалық бөлігі кірпіш қабырғаның қалыңдығына сэйкес 500
және 400мм етіп қабылданған. Іргетастың төменгі табан бөлігінің
өлшемі жоғары жағына қарағанда кеңейтіліп 1000-1400мм аралықта
тағайындалған және А-ІІІ арматурасынан жасалған темір торлармен
темірленген. Іргетасқа В-10 класындағы бетон қолданылады. Ленталы
іргетастың жерге ену тереңдігі, топырақтың тоңу қабатынан төмен жатыр және
жерасты (подвалы) бөлігі жоқ жерлерде -1,30м, ал жерасты бөлігі бар
жерлерде -4,5м қүрайды.
Ішкі көлденең және бойлық бағытта орналасқан рама колонналарының
астына жекеше қадалы сатылы біртүтас қүймалы темірбетонды іргетастар
қабылданған. Жеке колонналардың астындағы іргетастардың табандарының
өлшемдері 1,8х1,8м, ал биіктігі 1,20м, ал саты тепкішектерінің биіктігі
0,4м. Қосарланған сейсмикалық жіктердегі колонналардың іргетастарының
табандарының өлшемдері 1,8х2,40м, ал биіктігі 1,20м. Жекеше қадалы
іргетастардың табандары А-ІІІ арматурасынан дайындалған темір торлармен
темірленген. Іргетасқа В-15 класындағы бетон қолданылады.
Іргетас спецификациясы.
№ Аталуы Марка Эскиз СаныБетон Мас-са
п көлем,,
п м3 т
1 2 3 4 5 6 7
1 ІргетасФЛ 14.12 2 0,416 1,04
плитасыФЛ 12.24 21 0,703 1,76
ФЛ 12.12 8 0,347 0,87
ФЛ 10.24 9 0,608 1,52
ФЛ 10.12 1 0,3 0,75
ФЛ 8.24 19 0,557 1,395
ФЛ 6.24 9 0,415 1,04
ФЛ 6.12 10 0,205 0,515
2 ІргетасФБС 24.6.6-Т 10 0,81 1,96
блогы ФБС 24.5.6-Т 61 0,7 1,63
ФБС 24.4.6-Т 63 0,54 1,3
ФБС 24.3.6-Т 10 0,41 0,97
ФБС 12.5.6-Т 9 0,33 0,79
ФБС 12.4.6-Т 5 0,26 0,64
ФБС 9.6.6-Т 5 0,29 0,7
ФБС 9.5.6-Т 8 0,24 0,59
ФБС 9.3.6-Т 6 0,15 0,35
ФБС 12.5.3-Т 94 0,16 0,38
ФБС 12.4.3-Т 191 0,13 0,31
ФБС 12.6.3-Т 5 0,19 0,46
2.3.2 Колонналар
Колонналар негізінен қаңқалы үйлердегі барлық жүктерді қабылдайтын
және оны іргетасқа тарқататын басты элемент болып табылады. Жоғарыда
айтқанымыздай жобаланатын үйдің қаңқасы (ішкі көтергіш рамалар)
темірбетоннан жасалған, сондықтан колонналар осы рамалардың құрамдас бөлігі
болып табылатындықтан оларды да біртүтас қүймалы темірбетоннан қабылдаймыз.
Колонналарды дайындауға В-25 класындағы бетон қолданылады. Колонналардың
қимасы квадратты, ал өлшемдері 400х400мм. Ұзындықтары қаңқа ярусының
биіктігіне сэйкес 3,30 және 3,60м. Колонналар А-ІІІ арматурасынан
дайындалған кеңістікті (көлемді) арматуралық қаңқалармен темірленген.
Колонналар қаңқаны құрайтын құрамдас элемент болғандықтан, көлденең
орналасатын қары элементтерімен қатаң түрде байланысуы қажет.
2.3.3 Қарылар
Жоғарыда айтқанымыздай қарылар ішкі рама күрамына кіретін элемент
болып табылады. Қарылар қабатаралық және жабын жамылғыларынан түсетін
жүктерді қабылдап, оларды колонналарға таратушы негізгі элемент болып
табылады. Қарылар біртүтас қүймалы темірбетоннан жобаланған, оны дайындауға
В-25 класындағы бетон қолданылады. Қимасы тіктөртбүрышты, ал өлшемдері
400х400(һ) және
400х500(һ)мм. Қарылар А-ІІІ арматурасынан дайындалған жазық арматуралық
қаңқалармен темірленеді. Қарылар, колонналармен бірігіп қатаң, үйдің
сейсмикалық беріктігін қамтамасыз ететін қаңқаны түзейді.
2.3.4 Қабатаралық және жабын жамылғылары
Жобаланатын ғимараттың барлық бөліктерінде қабатаралық және жабын
жамылғылары зауыт жағдайында дайындалған құрастырмалы көп қуысты
темірбетонды плиталардан түзелген.
Плиталар сейсмикалық аймақтарға арналған 1.141-1с сериясы бойынша
дайындалған.
Плита өлшемдері жабу аралығына байланысты монолитті және
төмендегідей өлшемде дайындалған: 0,22x1,2х6,4м; 0,22x1,0х6,4м;
0,22x1,2х6,0м; 0,22x1,2х6,0м; 0,22x1,2х4,0м;0,22х1,0х4,0м.
Ал кейбір аралық өлшемдері стандартқа келмейтін түстарда жамылғылар
біртүтас күймалы темірбетоннан жобаланған, мүндай жамылғылардың қалыңдығы
220мм етіп қабылданған.
Көлденең қатаңдық дискісін күру үшін плиталардың бүкіл периметрі
бойынша біртүтас қүймалы темірбетоннан сейсмикалық белдеулер қарастырылған.
2.3.5 Қабырғалар
Жобаланатын ғимараттың бойлық және көлденең бағыттағы көтергіш
қабырғалары қүймалы темірбетоннан және кірпіштен жобаланған. Ғимараттың
жерасты бөлігінің (подвал) кабырғасы біртұтас кұймалы темірбетоннан
жобаланған сырткы кабырғаның калыңдығы 500мм, ал ішкі кабырғаның қалыңдығы
250 және 400мм. Бетонның класы В-15.
Ғимараттың жерүсті бөлігінің қабырғалары кәдімгі кірпіштен
жобаланған. Кірпіш сыртқы қабырғалардың қалыңдығы 510мм, ал ішкі
қабырғалардың қалыңдығы 380мм. Қолданылатын кірпіштің маркасы М-75,
М-50 маркалы цемент ерітіндісімен қаланады. Барлық көтергіш кірпіш
қабырғалар биіктігі бойынша әрбір 675мм сайын көлденең орналасқан 05Вр-I
арматуралық торларымен темірленеді. Ені ЮООмм-ден (ортадағы терезеаралық
қабырға - простенка) және 1470мм-ден (бүрыштық қабырға бөліктері) кем
қабырға бөліктері, екі жағынан темірбетонды өзекшелермен күшейтілген.
2.3.6 Едендер
Жобаланатын ғимараттың едендері, үйдегі бөлмелер мен бөліктердің
функционалдық қолданыс бағытына қарай төмендегідей түрлерде жобаланған:
- Керамикалық еден;
* Керамогранитті еден;
* Линолеумді еден;
* Цемент еден.
Мәдени-сауықзалдарының едені керамогранитті плиткалардан жасалған.
Плиткалардың қалыңдығы 16-20мм және қалыңдығы ІООмм керамзитбетонды
дайындық қабатының үстіне 25мм цемент төсемі арқылы орнатылған.
Санитарлық түйіндерде, жабдықтар қоймасында, буфет асханада және оның
қосалқы бөлмелерінде еден керамикалық плиткалардан жасалған.
ӘкімшІлік бөлмелерінде, демалыс бөлмелерінде еден орама материалдан
(линолеумнен) түрғызылған.
Қоймаларда және тағы басқа техникалық бағыттағы бөлмелерде еден таза
цементтен түрғызылған.
Аталуы немесе Жоба Еден схемасы Еден элементіжәне оның Алаң ,
жоба бойынша бойын қалыңдығы, мм
бөлме нөмері ша м2
еден
типі.
1 2 3 4 5
электрощитті I Жабын цементті- құм қоспасы 20,2
инвентар М 150
- 20
Подстилающий слой – бетон
класса
В 7,5
- 80
Төсеніш қабат – гидроизол ГОСТ
7415-85 на битумной мастике
ГОСТ 2889-80
(2 слоя)
Стяжка бетонан кл. В 12,5
- 50
Негіз грунт шағал немесе
қиыршық түйіршік 40-60мм
қабатынан тығыздалған
Цокольдық II Жабын – полировкалы бетон 256
қабат:Шеберлер марки 200 (кл. В 15)
қоймасы ( - 20
құрал-саймандар Төсеніш қабат – бетон класса
және шебер В 7,5
бөлмесі); - 80
Санузлдер Гидрооқшаулағыш – гидроизол
ГОСТ 7415-85 на битум мастика
ГОСТ 2889-80
(2 слоя)
Стяжка бетонан кл. В 12,5
- 50
Негіз грунт шағал немесе
қиыршық түйіршік 40-60мм
қабатынан тығыздалған
асхананың IV Жабын – линолеум 168,33
подсобкалы поливинил-хлоридті көпқабатты
бөлмесі; (ГОСТ 14632-79)
- Музей; - 1,8
- Тірі табиғат Қабатарасы –суға төзімді
бұрышы тезқатайатын мастика
- 1,0
Стяжка – ЦПР М150
- 20
Төсеніш қабат бетон кл.
В 7,5
- 80
Гидроизоляция – гидроизол ГОСТ
7415-85 на битум мастикасы
ГОСТ 2889-80
(2 слоя)
Стяжка бетонан кл. В 12,5
- 50
Негіз грунт шағал немесе
қиыршық түйіршік 40-60мм
қабатынан тығыздалған
1 2 3 4 5
Асхана, гардероб,VI 138,66
азық-түлік Жабын – керамическалық плитка
қоймасы, санузел, (ГОСТ 6787-89)
душ, тамбур. - 11
Қабатарасы тігістерін ЦПР М150
толтыру
-15
Стяжка – ЦПР М150
-20
Гидроизоляция – гидроизол ГОСТ
7415-85 на битумной мастике
ГОСТ 2889-80
(4 слоя)
Стяжка – ЦПР М150
- 20
Төсеніш қабат – бетон М100
(класс В 7,5)
- 80
Негіз грунт шағал немесе
қиыршық түйіршік 40-60мм
қабатынан тығыздалған
VII 41,12
Жабын – керамическалық плитка
Баспалдақтар (ГОСТ 6787-89)
алаңы - 11
Қабатарасы тігістерін ЦПР М150
толтыру
-15 Темір
бетон аражабын тақтасы
IX 353,12
Инструкторлау; Жабын тақтайлы еден
- Оқу-спорт залы (рейки 55х55)
(акт) зал - 55 Керамзитті гравий
= 600кгм3 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz