ЭЛЕКТР ЖЕЛІЛЕРІНІҢ СҰЛБАСЫ

Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

Электр станциялары және электр энергетикалық жүйелері кафедрасы

Кафедра меңгерушісі

к. т. н., доцент Умбеткулов Е. К.

(аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)

« » 20 ж.

(қолы)

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «АЖК» АҚ Алматы қ. 220/110/10 кВ ҚС қайта жаңарту»

5В071800 - «Электроэнергетика» мамандығы бойынша

Орындаған Қойшыбай Нұрдәулет Мелсұлы ЭЭ(ЭСС) к-16-1

(аты - жөні) (тобы )

Жетекші Матаев У. М., т. ғ. к., доцент, Абдурахманов А. А. ст. препод.

(аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)

Экономикалық бөлім бойынша:

Ибришев Н. Н. э. ғ. к., профессор, доктор

(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні)

« »

(қолы)

Өмір тіршілігі қауіпсіздігі бойынша:

20 ж.

Бегимбетова А. С., т. ғ. к.

(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні)

« »

(қолы)

Мөлшер бақылаушы:

20 ж.

Әмитов Ернар Таңирбергенұлы, т. ғ. қ.

(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні)

« »

(қолы)

Пікір жазушы:

20 ж.

Дүйсенбаев Т. _

(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні)

« » 20 ж.

Алматы 2020

Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

Ғ. ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ

Электр энергетика және электр техника факультеті 5В071800 - «Электроэнергетика» мамандығы

Электр станциялары және электр энергетикалық жүйелері кафедрасы жобаны орындауға берілген

ТАПСЫРМА

Студент Қойшыбай Нұрдәулет Мелсұлы

(аты - жөні)

Жоба тақырыбы «АЖК» АҚ Алматы қ. 220/110/10 кВ ҚС қайта жаңарту».

Ректордың « 11 » 11 20 19 № 147 бұйрығы бойынша бекітілген. Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі: « 25 » мамыр 20 20 ж.

Жобаға бастапқы деректер (талап етілетін жоба нәтижелерінің параметрлері және нысанның бастапқы деректері)

220(110) кВ электр желілерінің сұлбасы, жобаланатын қосалқы станцияның электр схемасы, диплом алдындағы практика материалдары, электр тораптарының параматрлері, сызба материалдары

және сипаттамалары;

Дипломдық жұмыста әзірлеуге жататын сұрақтар тізімі немесе қысқаша мазмұны:

1. Жобалау нысанының (объектісінің) жалпы сипаттамасы
2. 220(110) кВ электр желілерінің сұлбасы
3. Қосалқы станцияның электр бөлігін есептеу
4. Қысқа тұйықталу тоқтарын есептеу
5. Жабдықтарды таңдау
6. Техникалық-экономикалық негіздеме
7. Өмір тіршілік қауіпсіздігі

Сызба материалдарының (міндетті түрде дайындалатын сызуларды көрсету) тізімі

1. Магистральды терең енгізу сүлбасы
2. Радиалды терең енгізу сүлбасы
3. 110-220 кВ жағындағы шиналардың айналма жүйесі бар 110-220/6-10 кВ ірі қосалқы станцияның сұлбасы
4. Қосалқы станцияның есептік сұлбасы
5. Желінің есептік параметрлерімен алмастыру сұлбасы
6. ҚТ параметрлері мен токтарының есептік мәндері 7 Өмір тіршілік қауіпсіздігі

8. Техникалық-экономикалық негіздеме

Негізгі ұсынылатын әдебиеттер

Евдокунин Г. А. Электрические системы и сети. Учебное пособие. - 2016. Матаев У. М., Генбач Н. А., Сажин В. Н. Электр тораптары жене жуйелерi. Оқұ құралы. Алматы, 2015

Идельчик В. И. Электрические системы и сети: Учебное пособие, 1989

Жакупов А. А., Валиева Л. Ш., Хижняк Р. С. Методические указаеия по выполнению экономической части выпускной работы. - Алматы: АУЭС, 2016.

Жоба бойынша бөлімшелерге қатысты белгіленген кеңесшілер

Диплом жобасын дайындау К Е С Т Е С І

Тапсырманың берілген уақыты « » 20 ж.

Кафедра меңгерушісі Умбеткулов Е. К., т. ғ. к., доцент

(қолы) (аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)

Жоба жетекшісі Матаев У. М., т. ғ. к., доцент

(қолы) (аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)

Орындалатын тапсырманы

қабылдаған студент Қойшыбай Н. М.

(қолы) (аты -жөні)

Бітіру (дипломдық) жұмысында «АЖК» АҚ 220/110/10 кВ ҚС қайта құру жобасы ұсынылған. «Таугүл» ҚС 220/110/10 кВ негізгі тұтынушылары және олардың техникалық параметрлері келтірілген.

Қосалқы станцияларды тұтынушылардың электр жүктемелерінің шамасы және кейіннен күштік трансформаторларды неғұрлым қуатты етіп ауыстыра отырып, энергожүйеден қолданылатын қуат есептелген.

Таңдалған трансформаторлар үшін бар релелік қорғаныс пен автоматиканы тексеру, соынмен қатар заманауи микропроцессорлық қорғанысты орнату қарастырылған.

Жұмыс 57 парақтағы түсіндірме жазбадан тұрады, 23 кесте, 13 сурет, графикалық бөлігі А1 форматындағы алты парақта берілген.

В квалификационной работе представлен проект реконструкции ПС 220/110/10 кВ АО «АЖК»» городские электрические сети (ГЭС) АО «АЖК». Приведены основные потребители ПС 220/110/10 кВ «Таугуль» и их технические параметры.

Рассчитана величина электрических нагрузок потребителей подстанций и используемая мощность от энергосистемы с последующей заменой силовых трансформаторов на более мощные.

Проверка существующей релейной защиты и автоматики для выбранных трансформаторов. Установка современной микропроцессорной защиты.

Работа состоит из пояснительной записки на 57 листах, содержащая 23 таблиц, 13 рисунков, графическая часть представлена на шести листах формата А1

The qualification paper presents a project for the reconstruction of the 220/110/10 kV PS of JSC "azhk "" city electric networks (HPP) of JSC "azhk". The main consumers of 220/110/10 kV "Taugul" PS and their technical parameters are given.

The value of electrical loads of substation consumers and the power used from the power system with the subsequent replacement of power transformers with more powerful ones is calculated.

Checking the existing relay protection and automation for the selected transformers. Installation of modern microprocessor protection.

The work consists of an explanatory note on 57 sheets, containing 23 tables, 13 figures, the graphic part is presented on six sheets of A1 format.

КІРІСПЕ

Жылу электр станцияларында және басқа электр станцияларында өндірілетін электр энергиясы тұтынушыларға тарату және басқа электр желілері арқылы жеткізіледі (станциялардың өз қажеттіліктері үшін пайдаланатын энергияны есептемегенде) . Бұл электр желілері тұтынушыларға электр энергиясының көздерінен электр энергиясын беру үшін транзитпен қызмет етеді және бір мезгілде олардың міндеті оны тұтынушылар арасында бөлу болып табылады. Бұл ретте электр энергиясы электр желілері арқылы өте үлкен қашықтыққа ондаған, жүздеген және мың километрге берілуі, бірнеше рет түрлендірілуі және сандық және сапалық өзгеруі мүмкін. Электр желілері электр беру желілерінен, трансформаторлардан тұрады. Трансформаторлар берілетін электр энергиясының параметрлерін - токтарды, кернеуді өзгертуге қызмет етеді. Трансформаторлар қосалқы станцияларда коммутациялық аппаратурамен - ажыратқыштармен, айырғыштармен, бөлгіштермен және т. б. бірге орнатылады, олардың көмегімен желі элементтерін қосу және ажырату жүргізіледі.

Электр беріліс желілерін дамыту электр станцияларын өзара және электр энергиясын тұтынушылармен біріктіруді, яғни электр энергетикалық жүйелерді құруды қамтамасыз етеді [1] .

Энергетикалық балансты жасау, шикізат ресурстарын дамыту және пайдалану перспективаларын айқындау, электр станциялары мен қосалқы станциялардың қуатын және орналасқан жерін таңдау, ірі энергия көп қажет ететін кәсіпорындарды орналастыру, энергия жүйелерін біріктіру мәселелерін электр желілерін дамытуды есепке алмай шешуге болмайды. Сонымен қатар, электр станциялардың, электр желілерінің және т. б. тиімді параметрлерін бөлек таңдау мүмкін емес. Бұл мәселелер өзара әсер етуді ескере отырып, ең аз шығындармен қолда бар энергия ресурстарын тиімді және ұтымды пайдалану қамтамасыз етілетін түрде жан-жақты шешілуі керек [1] .

Электр беріліс желілері және электр станциялары мен қосалқы станциялардың жабдықтары олардың жұмыс істеу кезеңінде әртүрлі әсерлердің әсерінен зақымдануы және пайдаланудан шығуы мүмкін. Нәтижесінде тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың бұзылуы туындауы мүмкін. Сондықтан энергетикалық жүйелерді біріктіру кезінде, яғни электр станциялары мен қосалқы станциялардың параллель жұмысы кезінде осы желілер бойынша берілуі мүмкін қуаттың шекті мәнін ескеру қажет. Электр станциялары қуатының шекті мәндері асып кеткен жағдайда оларда параллель жұмыс тұрақтылығы бұзылуы мүмкін, бұл электр энергиясын тұтынушыларды электрмен жабдықтауды бұзуға әкеледі. Осыған байланысты бұл мәселені шешу қажет болатын тапсырмалар туындайды [1] :

• электр қондырғыларының жұмыс режимдерін бақылау;
• қамтамасыз ету мақсатында режимдерді қолдау және реттеу;
• олардың жұмысының барынша үнемділігі.

1. «АЖК» АҚ жағдайы және даму перспективалары

АЖК АҚ балансындағы 0, 4-6-10-35-110-220 кВ электр желілері бойынша Алматы қаласы мен Алматы облысының көтерме және бөлшек сауда тұтынушыларына электр энергиясын беруді және бөлуді жүзеге асырады, сондай-ақ электр желілерінің жұмыс режимдерін жедел-диспетчерлік басқаруды жүзеге асырады. «АЖК» АҚ электр энергиясын АлЭС АҚ ведомосіндегі ЖЭО-1, ЖЭО-2, ЖЭО-3 және МАЭС электр станцияларынан, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық энергетикалық компаниясының

«KEGOC» АҚ ведомосіндегі транзиттік желілер бойынша сатып алады, сондай-ақ АлЭС АҚ электр станцияларының жұмыс режимін жедел- диспетчерлік басқаруды жүзеге асырады.

Алматы және Алматы облысының тұтынушыларына Алматы энергия торабы қажетті талаптарды қамтамасыз етеді, соның ішінде:

• электрмен жабдықтау сенімділігі;
• энергия жүйесінің құрамындағы қатарлас жұмыстың тұрақтылығы;
• электр энергиясының жиілігі мен кернеуі бойынша сапасы;
• активті және реактивті қуатты үнемді бөлу;
• апатқа қарсы басқару;
• апаттардың алдын алу, оқшаулау және жою.

2019 жылы АЖК АҚ тиесілі желілер бойынша электр энергиясын беру көлемі 6107 млн. кВт. сағ. құрады.

Электр энергиясын берудің күтілетін көлемі:

• 2020 жыл - 6485 млн. кВт. сағ;
• 2021 жыл - 6761 млн. кВт. сағ.
• 2011 жыл - 5134 млн . кВт. сағ.

1. 01. 2019 ж. жағдай бойынша АЖК АҚ балансында келесілер бар:

• кернеуі 220-110-35 кВ 209 қосалқы станция (ҚС)
• 7 301 дана - трансформаторлы қосалқы станция (ТҚС)

- 6-10/0, 4 кВ

• 137 дана - таратушы қосалқы станция (ТҚС)
• 6-10 кВ в т. сағ. 8 944 дана күштік трансформатор, қуаты 7 801 МВА,

220 кВ: 14 дана- 1 304 МВА;

110 кВ: 156 дана - 2 454, 800 МВА;

35 кВ: 197 дана - 10184, 670 МВА;

6-10 кВ: 8 507 дана -2 355, 762 МВА.

1. кесте - КЖ мен ӘЖ ұзындығы

Жабдықтың жай-күйін талдау «АЖК» АҚ негізгі және қосалқы жабдықтарының едәуір бөлігі 30 жылдан астам қызмет ету мерзімі бар екенін көрсетеді, бұл желі жұмысының тиімділігіне әсер етеді. Өткен ғасырдың 50-60 жж. жобалары бойынша құрылған, қазіргі уақытта «АЖК» АҚ желілерінің жабдықтары физикалық және моральдық тозған. Электр желілері мен жабдықтардың едәуір көлемі ауыстыруды және қайта жаңартуды талап етеді. Ғимараттар мен құрылыстардың шамамен 30-60% - ы өз ресурсын сарқып, көпшілігі апат алдында тұр.

Жабдықтың ескіру процесі апаттылықтың артуына және технологиялық бұзушылықтарға әкеледі.

«АЖК» АҚ электр желілері жабдықтарының техникалық жай-күйін талдау, пайдалануға берілген жылдарға сәйкес, 25 жылдан астам жұмыс істеп тұрған қосалқы станциялар мен әуе желілерінің үлесі 50-70% -ға ұлғайған, бұл негізгі құралдардың жарамдылық мерзімінің аяқталғанын көрсетеді.

2014-2019жж. «АЖК» АҚ-ның меншікті қаражатымен (қосымша қуаттарды қосқаны және амортизациясы үшін төлем) және жалпы сомасы 15, 909 млрд. теңгеге 778, 7 МВА трансформаторлық қуаттың өсуімен мемлекеттік бюджет қаражатымен электр желілерін салу және қайта жаңарту жүргізілді.

Жаңа қуаттарды енгізу тиісті қосалқы станциялардың әрекет ету аймағында электр энергиясының тапшылығын жоюға мүмкіндік берді.

Соның ішінде «АЖК» АҚ келесі нысандар енгізілді: 110/10-10 кВ № 43А «Южная» ҚС қайта жөндеу, 110/10-10 кВ жабық үлгідегі № 63А «Самал» ҚС, 110/10-10 кВ №119А «Новозападная» ҚС,

110/10-10кВ № 59А «Сайран» ҚС,

110/10/6 кВ №118А «Арман» ҚС, сонымен қатар, 6кВ-дан 10кВ-ға 298 млн. теңгеге желілерді ауыстыру бойынша жұмыстар орындалды және "SCADA" орталық диспетчерлік пунктінде жалпы КВЛ 460 млн. теңгеге ақпаратты жинау және өңдеу жүйесі пайдалануға берілді.

Алматы қаласы әкімдігінің желісі бойынша «АЖК» АҚ келесі нысандар пайдалануға берілді:

• жаңа ҚС құрылысы, 1-ші кезең 220/110/10 кВ «Қоянқұс» ҚС; 2-ші кезекте 220/110/10кВ № 147 «Таугуль» ҚС,

110/10кВ № 150 «Алмалы» ҚС,

110/10/6 № 151 «Райымбек» ҚС;

• қолданыстағы 35/6 кВ №21 «Иподром» ҚС қайта жөндеу, 110/35/10кВ № 46 «Шоссейная» ҚС,

110/10/10кВ № 47 «Пригородная» ҚС, 110/10кВ № 136 «ГШО» ҚС.

Алматы қаласы мен Алматы облысының электрмен жабдықтау жүйесін дамыту компаниясы стратегиясының негізгі бағыттары:

1. Алматы қаласының айналасында 220 кВ ЭБЖ сақинасын және 220 кВ тірек қосалқы станцияларын құру.
2. 110 кВ жүйе құраушы электр желісін қайта жаңарту.
3. Жаңа құрылыс және қолданыстағы қосалқы станцияларды қайта құру.
4. Алматы қаласы және Алматы облысы бойынша 35 кВ электр желілерін кезең-кезеңмен жою.
5. 0, 4 -10 кВ электр желілерін қайта құру.
6. АСКУЭ жүйесін құру және байланыс арналарын қайта құру.
7. Ақпаратты жинау және өңдеу жүйесін құру (SCADA) .

1. Алматы қаласының айналасында 220 кВ ЭБЖ сақинасын және 220 кВ тірек қосалқы станцияларын құру. Осы жұмыстың мақсаты төменде келтірілген:

1. 110 кВ желінің дамуы мен қуат теңгерімдерінің болжанып отырған есебімен 220 кВ электр желісінің өткізу қабілетін ұлғайту;
2. 110 кВ желісінің дамуы мен болжанатын қуат теңгерімдерін ескере отырып, 110-220 кВ желісінде кернеудің нормативтік деңгейлерін қамтамасыз ету;
3. тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігін арттыру;
4. 110 кВ электр желісін босату үшін жаңа 110 кВ КС қосу және қолданыстағы 110 кВ КС қоректендіруді ауыстыру мүмкіндігін қамтамасыз ету;
5. 220/110/10 кВ «Ерменсай» ҚС құрылысы;
6. «Ерменсай-Кеңсай-АЖЭО - 3» немесе Алма 500 220 кВ ЭБЖ-мен

«Кеңсай» 220/110/10 кВ ҚС құрылысы;

7. Азиадаға дайындық шеңберінде 220 кВ «Ерменсай» ҚС 110 кВ Медеу, Шымбұлақ, ҚазМУ, Новая №3А ҚС салу және іске қосу;
8. 220 кВ Отырар ҚС, «Кеңсай» ҚС салу және қосу (метро объектілері) .

2. 110 кВ жүйе құраушы электр желісін қайта жаңарту.

1. қуат теңгерімдерін және 0, 4-10-110 кВ желінің дамуын ескере отырып, 110 кВ электр желісінің өткізу қабілетін ұлғайту;
2. тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігін арттыру;
3. 110 кВ ӘЖ қайта құру - желілік-аспалы арматураны және оқшаулауды ауыстыра отырып, сымдардың үлкен қимасына өту;
4. қоныстану аудандарында қауіпсіз пайдалану талаптарын қамтамасыз ету және өткізу қабілетін арттыру үшін 110 кВ кабельді ЭБЖ 110 кВ әуе ЭБЖ ауыстыру;
5. АЖЭО-1 қазандық режиміне жоспарлы ауысуына байланысты АЖЭО-1 аймағында электр желілерін дамытудың ТЭН-ін және сұлбасын әзірлеу
6. 110 кВ электр желісін түсіру үшін 110 кВ Шұғыла, саябақ, Арман ҚС қоректендіруді 220 кВ «Кеңсай» ҚС ауыстыру.

3. Жаңа құрылыс және қолданыстағы қосалқы станцияларды қайта құру.

1. моральдық және физикалық тозған электр жабдықтарын оны пайдаланудың нормативтік мерзімдерінің артуына байланысты ауыстыру;
2. жөндеу және апаттық жұмыс режимдерінде оларды тиеу жөніндегі нормативтік талаптарды қамтамасыз ету үшін күштік трансформаторлардың қуатын арттыру;
3. берілген техникалық шарттарға сәйкес тұтынушылардың қосымша қуаттарын қосу мүмкіндігін қамтамасыз ету;
4. «АЖК» АҚ әрекет ету аймағында Алматы қаласы мен Алматы облысының инфрақұрылымын дамытуды қамтамасыз ету үшін жаңа қуаттарды озық енгізу.

Болжамды әсер:

1. сапа көрсеткіштерінің нормативтік мәндерін қамтамасыз ету және электр энергиясының техникалық ысыраптарын төмендету;
2. әлемдік жетекші өндірушілердің қазіргі заманғы электр жабдықтарын, микропроцессорлық негізде релелік қорғау және автоматика құрылғыларын орнату есебінен тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың тиісті сенімділігін қамтамасыз ету;
3. 0, 4-10 кВ электр желілерінің дамуы мен қуаттың болжамды теңгерімдерін ескере отырып, трансформаторлардың белгіленген қуаттарының резервін қамтамасыз ету.

4. Алматы қаласы және Алматы облысы бойынша 35 кВ электр желілерін кезең-кезеңмен жою.

1. пайдаланудың нормативтік талаптарына сәйкес келмейтін табиғи және моральдық тозған электр желілерін пайдаланудан шығару;
2. тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігін арттыру;
3. электр энергиясының техникалық ысыраптарын төмендету;
4. 220/10 және 110/10 кВ жаңа ҚС салу, оларға 35/6-10 кВ ҚС жүктемелерін ауыстыру;
5. 35 кВ әуе және кабельді ЭБЖ бөлшектеу;
6. 35/6-10 кВ ҚС бөлшектеу.

5. 0, 4 -10 кВ электр желілерін және 220/110/10 кВ ҚС қайта құру.

1. электр желілерінің өткізу қабілетін арттыру, трансформаторлық қосалқы станцияларда қуат резервін қамтамасыз ету;
2. тұтынушыларда электр энергиясының тиісті сапасын қамтамасыз ету, электр энергиясының сапасына МЕМСТ талаптарын сақтамаудан

тұтынушылардың электр қабылдағыштарының зақымдану жағдайларын болдырмау;

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс