Фото сурет Әйелдердің ежелгі киімдер

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

ҚОРҚЫТ АТА АТЫНДАҒЫ ҚЫЗЫЛОРДА УНИВЕРСИТЕТІ

СӘНДІК ҚОЛДАНБАЛЫ ЖӘНЕ БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІ КАФЕДРАСЫ

Жазықбаева Әйгерім Маратқызы

Сәндік ою-өрнектері бар неофольклор стиліндегі киім топтамасын жобалау

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

6В02133 - «Костюм дизайн» мамандығы

Қызылорда қаласы, 2021 ж

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

ҚОРҚЫТ АТА АТЫНДАҒЫ ҚЫЗЫЛОРДА УНИВЕРСИТЕТІ

Сәндік қолданбалы және бейнелеу өнері кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

Ж. Ж. Смаилова

2021ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

Тақырыбы: Сәндік ою-өрнектері бар неофольклор стиліндегі киім топтамасын жобалау

6В02133 - «Костюм дизайн» мамандығы

Орындаған

Д-16-1 оқу тобының студенті Ә. М. Жазықбаева

Ғылыми жетекшісі

Технологияларды коммерцияландыру

бөлімінің бастығы, техника ғылымдарының

кандидаты Л. К. Шильдебаева

Мазмұны

Кіріспе

I . НЕОФОЛЬКЛОР СТИЛІНДЕГІ СӘН ЖИЫНТЫҒЫН ЖАСАУ ҮШІН КОСТЮМДЕРДІН ПРОТОТИПТЕРІН ҰЛТТЫҚ КИІМ АРАСЫНДА ЗЕРТТЕУ

1. 1. Неофольклор стиліндегі киім зерттеушілер

1. 2. Жеке тұтынушының дене бітімін сипаттау және талдау

1. 3. Жобаланатын бұйым мен материалдарға қойылатын талаптар

ІІ ТЕХНИКАЛЫҚ ҰСЫНЫС

2. 1 Коллекция туралы түсінік

2. 2 Қазақстан ұлттық әйелдер киімінің коллекциясында ою-өрнекті пайдалану

2. 3. Болашақ маусымның сәнді киімдерінің ерекшеліктерін зерттеу

2. 4. Материал қасиеттерінің сипаттамасы

2. 5. Түрлі маталар қасиеттері және сән туралы мәліметтер

III. КӨРКЕМ ЖОБАЛАУ

ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ КОЛЛЕКЦИЯ

3. 1. Сән жиынтық туралы мәліметтер

3. 2. Костюмнің композициялық қалыптасуы, стилистикалық әзірленген коллекцияның бағыты

3. 3. Костюм дизайнындағы декор

3. 4. Неофольклор киім түрлерін зерттеушілер

3. 5. Таралу аймағына қатысты неофольклор костюмінің классификациялық талдауы

3. 5. Сән әлемі туралы мәліметтер

3. 6. 2021-2022 жылғы сән тенденциясы дамуындағы түрлі материалдартүстеріне шолу

3. 7. Сәнжиынтықтың моделдерінің сипаттамалары

IV. Конструкторлық - технологиялық бөлім

4. 1. Сәнжиынтықтың моделдерінің сипаттамалары

4. 2. Cәнжиынтықтың моделдерінің техникалық эскиздері

4. 3. Моделдердің конструкциясын жасау

4. 4. Құрастыру әдістерін пайдалану

4. 5. Бұйымдарды құрастыруды жасауға арналған бастапқы мәліметтер

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қосымша

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан Республикасының жеңіл өнеркәсіптеріндегі дизайн саласындағы, қазіргі рыноктік талаптарға байланысты киім үлгілеушілер мамандардың алдында үлкен мәселе туындап отыр, бұл мәселе ассортиментті кеңейтумен байланысты және жоғарғы сапалы, бәсекеге қабілетті өнімдерді өндірісте шығару болып отыр.

Қазіргі заманда салт-дәстүрлердің қайта өрлеуі көпшіліктің қызығушылығын тудыруда, осының негізінде қазақтың ұлттық киімдері басты қаруға айналып отыр, бұл ұлттық киімдер халықтың көркемөнерлік өткені мен қазіргі болашағын байланыстырады.

Әр кезеңде де халықтың туындыларға деген қызығушылығы зор болған, қазіргі кезеңде де айтарлықтай зор, сондықтан да киімдерді әртүрлі үлгі бойынша жобалауға байланысты көптеген жұмыстар жасалған, бұлар: МГУДТ, МГТА, ЦНИИ, КТИЛП, ВЗИТЛП және «Сымбат» сән академиясы.

МГУДТ-та Сібір Кавказы мен Якутия елдерінің киімдерінің негізінде қазіргі заманға лайықты киімдердің үлгілерін, жобалау әдісін, конструкциясын жасап шығарды. Қазіргі заман өндіріс процесстерінің технологиялары үлкен қозғалыспен дамуда, оған себеп рыноктің тезөзгергіш талаптары болып отыр.

Компьютерлік технологияларды қолдану арқылы, жаңа бағдарламаларды құруға мүмкіндік алады және оларды сақтау, берілуін қамтамасыз етеді, жаңа жобалау үлгісінің процесін қадағалап, жобалаушылар мен осы саладағы мамандардың білім деңгейін арттырады.

Сондықтан да, түрлі материалдардан сән тенденциясы дамуындағы «от-кутюр» жиынтығынан топтама жобалау дәстүрлі ұлттық костюмді зерттеу нәтижесінде, қазіргі заманға сай киімінің жобалауының әдісі болып табылатын -тұрақтылық пен ұстаным: бастапқы түбірдің түрлену ортасы, ою-өрнек қазақтың көркемөнерінің бір белгісі және қазақ халқының мәдениеті болып саналады.

Мәселені зерттеу саласы. Түрлі материалдардан заманауи киімді жобалаумәселесін шешу жолында қызмет еткен, маңызды еңбектерін киімді дамыту жолында енгізген ғалымдар: Мәскеу дизайн және технология мемлекеттік университетінің ғалымдары Е. Х. Меликов, Е. Б. Коблякова, Ф. М. Пармон; Санк-Петербургтің дизайн және технология университетінің ғалымдары В. Е. Романов, Е. Я. Сурженко; Орталық ғылыми-зерттеу университетінің П. П. Кокеткин; Алматы технология университетінің Б. Р. Рысқұлова, «Сымбат» бизнес және сән академиясының профессоры С. Ж. Асанова. Тарихи-этнографикалық түбірін зерттеу жұмыстарын жасаған О. А. Сухарева, Ю. В. Бромлей, Р. Д. Ходжаева, И. В. Захарова. Дәстүрлі қазақ костюмдерінің элементтерін пайдалану арқылы заманауи киімді жасау жолында еңбектерінде қолданғандар Л. Н. Роторгуев, С. Банзрагчийн, И. Ш. Дзахмишева, Л. Н. Абуталипов, ал қазақтың ұлттық дәстүрлерін заманауи киімдерінде алғашқы зерттеген Э. А. Рассохина.

Түрлі материалдардан сән тенденциясы дамуындағы «от-кутюр» жиынтығынан топтама, осы күнге дейін жетік зерттелмеген.

Жүргізіліп жатқан зерттеулер дәстүрлі ұлттық костюмдердің даму тарихынан бастау алады, бұл киімнің әртүрлі жағдайға байланысты жобалану мәселесі болып саналады.

Жұмыстың мақсаты. Сәндік ою-өрнектері бар неофольклор стиліндегі киімдерді жобалау жұмыстың мақсаты болып табылады, ол тарихы мол Сыр елі киімдерінің негізінде қазіргі заманға сай киімдерді жобалауға және қазіргі заманға сай киімдерге элементтерін пайдалануға мүмкіндік береді.

Жұмыстың мақсатына байланысты келесі тапсырмалар берілген:

- сәндік ою-өрнектері бар неофольклор стиліндегі киім топтамасын жобалауотырып топтамағабайланысты ретроспективті анализ өткізу;

- неофольклор стиліндегі киімдерді ұлттық өю өрнектерді қолдану арқылы берілген элементтері бойынша базалық негізін жасау;

- неофольклор стиліндегі сәнжиынтығының техникалық құжаттарын дайындау.

Зерттеу нысанасы. Тарихи және дәстүрлі костюм, мұражай экспонаттары, сән тенденциясы дамуындағы «от-кутюр» жиынтықтары.

Зерттеу әдісі. Зерттеудің теориялық негіздері киімді жобалаудың күрделі міндеттерін шешуге жүйелік тұрғыдан келу болып табылады. Зерттеудің жекелеген сатыларында мыналар қолданылады: жіктеу, киімді жобалау саласында отандық және шетелдік ғалымдардың ғылыми жетістіктеріне негізделген теориялық және эксперименталдық әдістерін қолдану.

Ғылыми жаңалықтары: Сәндік ою-өрнектері бар неофольклор стиліндегі киімнің үлгісін қолданып, соңғы бағытындағы жаңа киімдерді дайындау арқылы, заманауи киімнің сән жиынтығын жобалау.

Апробация. Бұл тақырыптағы ғылыми жұмыстар қорғалып, айтылып, талқыға салынды:

• 2018 жылдың мамыр айыШымкент қаласында өткен «ASPARA» атты Халықаралық Жас дизайнерлердің сайысындағы А. М. Жазықбаева орындаған сән жиынтығы арнайы дипломмен марапаталды;
• 2019 жылы 26-28 сәуірде ASPARA Fashion Week сән апталығы аясында өткізілетін "NEO FOLKLOR" халықаралық киім дизайнерлері байқауына Ташкент қаласында (Өзбекстан) жарияланып алғыс хаттпен марапатталды.
• Жазықбаева А. М., Шильдебаева Л. К. Өнеркәсіптік үлгіге патент алу үшін № 2020016. 3 «Казахский комплект из камзола, юбки и головного убора» (Камзолдан, белдемшеден және бас киімнен жасалған қазақ жиынтығы) өтінім ҚР Әділет Министрлігі Зияткерлік меншік құқығы Комитетінің «Ұлттық зияткерлік меншік институтында тіркелді. 14. 02. 2020.

I . НЕОФОЛЬКЛОР СТИЛІНДЕГІ СӘН ЖИЫНТЫҒЫН ЖАСАУ ҮШІН КОСТЮМДЕРДІН ПРОТОТИПТЕРІН ҰЛТТЫҚ КИІМ АРАСЫНДА ЗЕРТТЕУ

1. 1. Неофольклор стиліндегі киім зерттеушілер

Ешкінің түбіт жүнінен иіріп мойын орауыш, шәлі, шұлық, қолғап сияқты жылы әрі жеңіл киімдер тоқыған. Қазақ талғамында ешкі түбіті түйе жүнінен де қымбат, жібекпен теңдес саналған.

Қазақ шеберлері мал жүнінен басқа қоянның жүнінен жылы мойын орауыш, қолғап, шұлық, бөкебай тоқыған.

Тұрмысқа шыққан қыздар алғашқы жылы сәукеле, күнделікті өмірде желек киген. Жас келін үлкен кісілерді көрген кезде бетін желегімен көлегейлеп, яғни иба көрсеткен. Бірнеше балалы болып, әлеуметтік статусы бекіп болған соң кимешек, шылауыш киген. Кимешекті қызыл жіппен шым кестелеп кисе, күйеуі барлығын, ал ақ жіппен жай ғана су тартып кисе жесір әйел екенін көрсеткен. Шылаушты кимешектің үстінен тартқан. Әйелдер тері бұлғары мәсі, кебіс киеді. Қыста әйелдер ішік киген. Қазақ әйелі ұзын жең, кең етек көйлек кигенімен бет-жүзінтұмшаламаған. Әйел киімдерін әшекейі мен ажары жағынан қыз киімдері, келіншек киімдері, орта жастағы әйелдер мен қарт бәйбішелердің киімдері деген төрт топқа арнап тіккен.

Жігіт, боз балалар кестелі тақия киген. Кейде ақ шытты бір шексіне түйе салып, тоқалдай тартатын болған. Аяқтарына көксауырмен оймышталған, өкшесі құймаланған етік киген. Барқыттан шапан, құймаланған алтынмен аптап, күміспен күптелген белбеу буынған. Қарттар шаштарын қырып алып тастайтын болғандықтан сырмалы баран өңді кепеш үстінен пұшпақ, елтірі, түлкі тымақтар киген. Қазақ халқы баскиімді қастерлеп, оны аяққа баспай, биік жерге іліп қояды.

Шал, қариялар шапан, ішік, бешпент, сырма шалбар, ақ жейде, дамбал киіп, аяқтарына саптама етік, кебіс-мәсі киген. Еркек киім-кешегінде кездесетін ақбөкен, құлын терілерінен түсіне қарай іріктеп құрастырылатын бешпент, көкірекше, кеудеше, жарғақ шалбар аса сыпайы киім үлгілері болып есептелген.

Әлеуметтік дәрежесіне, сондай-ақ қандай кәсіби салаға қатыстылығына қарай қазақ халқы арасында бай, би, сұлтан (бас киім мұрақ), бақсы, сал-сері (жарғақ шалбар, мауыты, шәйі көйлек), малшы, аңшы (шекпен, кебенек, сырттық, күләпара), балуан, батыр (қаттама), киімдері деп те бөлінеді. Қазақ салтына ер жігіт егеске түсерде, соғысқа барарда киімдердің ең жақсы көрнектісін киген.

Киім тақырыбына қалам тартқан этнограф С. Қасиманов қазақ киімдерін іштік (көйлек, желетке, қамзол, қазекей, дамбал), сырттық (шапан, күпі, тон, шидем, аң терісінен істелген ішіктер), сулық (шекпен, қаптал шекпен, кебенек, кенеп т. б. ), біркиер киім (той-думан мен сапарға шыққанда киетін) деп атаған.

Көбіне қазақ киімдерінің үлгілеріне орыс, тәжік, қырғыз, түркімен халықтарының киім тігу мәнері ықпал етті. Қоғам дамуына қарай бұрынғы ру-тайпаның күні өткен ұғымдар жойылып, киім-кешектегі маңызды саналған ерекшеліктер ескіріп, мәдениеттегі территориялық өзгешеліктердің де сызылып тасталуына алып келді. Қазақы көшпелі тұрмыс ортасында бұл процесс Орта Азиялық отырықшы елдерге қарағанда тезірек жүрді. Оның үстіне, қазақтар орыс ықпалына ілінгендіктен, ру-тайпалық өзгешіліктерін ертерек және жылдам жоғалтуға мәжбүр болды.

Бұл процесс баскиімнің кейбір үлгілернің, мысалы, орыс киімдерінің түрлерін (орамал, шәлі, құлақшын-малақай) қабылдауға әкеліп соқты.

Көшпелі қазақтар ішкі-сыртқы киімдерінің бәрін жүріп-тұруға, көшіп-қонуға ыңғайлап ықшамдап тіккен. Ауа райының қолайсыз жағдайлары да ескерілген. Мұндай киімдерді киген халыққа қатты аяз немесе күннің аптап ыстығы, қатты өңменіңнен өтетін жел, құрғақшылық ешқандай қауіп төндірмеген. Себебі киімдер төзімді, ыңғайлы, қарапайым және әсем болған. Киімнің қолтық тұсы кең болуы үшін қолтырмаш, етегі кең болу үшін бүйірден шабу қойған.

1-кесте

Қазақ ұлттық костюмінің таралу аймағына қатысты

айырмашылық білдіретін элементтердің атауы

Қазіргі таңда қазақ ұлттық киімдерін көптеген ғалымдар зерттеп жатыр, әлі де зерттелуде. Сонымен қатар ежелгі киімдердің элементтерін қолдана отырып, қазіргі кездегі көптеген модельерлер, киім дизайнерлері ұлттық нақыштағы киімдерінің сән үлгілерін көрсетіп, әлемге танылып жатыр. Сонымен қатар киімдерімізді ғана емес, шет елдіктер біздің салт-дәстүрімізді, жерімізді, елімізді білуге ынтық, әрі көптеген ғалымдар осы елді зерттеуге қызығушылық тудырып отыр.

Қазіргі кезде салт-дәстүріміз, ұлттық киімдеріміздің өзі біртіндеп ұмытылып бара жатыр, сондықтан қазіргітаңда ұлттық киімдерге зерттелулер көп жүргізіліп, оларды қайта жандандыру керек.

Фотосурет Муражай экпонаттары

Фото сурет Әйелдердің ежелгі киімдер

Фотосурет Сахналық ұлттық киімдер

Фото сурет Ұлттық киім

1. 2. Жеке тұтынушының дене бітімін сипаттау және талдау

Сыртқы әйелдер киімінің моделі мен материалдарын таңдауда жеке тұтынушының сыртқы және ішкі көрінісі шешуші рөл атқарады. Фигураны талдағаннан кейін оны әйел бейнелерінің "әйелдік" түріне жатқызуға болады, өйткені ол орташа бойлы, тегіс және тыныш қозғалыстарға ие, ерекше формаларға, күрделі дизайн шешімдеріне, әйелдік жұмсақ сызықтарға, әртүрлі әрлеу мен әшекейлерге бейім. Схемаға сәйкес, фигураны бірінші топқа жатқызуға болады, ол денеге май Қосымшаларының біркелкі бөлінуімен сипатталады. Қалыптың әртүрлі түрлері бар. Жіктеу схемасына сәйкес қалыпты қалыпты қалыпқа жатқызуға болады (омыртқа бағанының барлық иілімдерінің біркелкі дамуы) . Фигуралардың түрлерін жіктеу бойынша қалып тепе-теңдік түріне сәйкес келеді, ол кеуде және бел омыртқаларының шамамен бірдей иілуімен сипатталады. Омыртқаның барлық бөлімдерінің иілуінің ауырлық дәрежесі орташа (RII-қалыпты) типке жатады.

Мәндердің теріс айырмашылығы қалыптыға қарағанда өлшемдердің аз мөлшерін көрсетеді. Оң айырмашылық, тиісінше, керісінше-артық. Құрылымды құру және өнімді кесу кезінде жеке фигурадағы өлшемдерді қолданыңыз, өйткені стандартты және жеке фигураларды өлшеу арасындағы айырмашылық айтарлықтай. Фигураға қонуды нақтылау үшін бөлшектерге жеңілдіктер жасалады.

1. 3. Жобаланатын бұйым мен материалдарға қойылатын талаптар

Күнделікті киімге арналған классикалық стильдегі әйелдер пальто мақсатына сай болуы керек. Сондай-ақ, функционалдық талаптар жақсы гигиеналық көрсеткіштері бар матаның есебінен қамтамасыз етіледі. Сыртқы әйелдер киіміне қойылатын талаптар екі топқа бөлінеді - тұтынушылық және өндірістік-экономикалық. Киімнің тұтынушылық қасиеттерін қалыптастыратын негізгі талаптар: функционалды, пайдалану, гигиеналық, көркем және эстетикалық, эргономикалық және жеке. Функционалдық талаптар киімнің мақсатына сай болуын қамтамасыз етеді (киюдің қолайлылығы, маусым бойынша пайдалану шарттарына, еңбек қызметіне, демалысқа сәйкес келуі) . Кашемир-шығу тегі: тау ешкісінің астындағы пальто, оны балқыту кезінде қолмен жұлып алады. Ең жұқа пальто жануарлардың төменгі іш және мойынынан кесіледі. Қасиеттері: кашемир жеңіл және жылы, төмен аллергенді, өте жұмсақ және жанасуға жағымды. Көп бағаланады: Моңғолиядан келген кашемир, әсіресе континенталды климаты бар ел, ол ең әдемі және ең жақсы болып саналады. Жүн өз атауын Үндістандағы Кашмир ауданынан алды. Қазір кашемир ешкісі Иран, Ресей, Ауғанстан, Түркия және Үндістанның жекелеген аймақтарында өсіріледі. Қысқа пальто классикалық стилі үшін қосымша таңдау сән бағытына сәйкес келуі және қозғалыс еркіндігін қамтамасыз етуі керек. Гигиеналық талаптар адамның киімдегі жайлы күйін қамтамасыз етеді. Бұл коллекцияда пальто үшін қызыл түс қолданылады. Қызыл түс күшті, серпінді, жеңіске деген ұмтылысты білдіреді, ол әрқашан қалаған нәрсеге қол жеткізеді (көлеңкеге байланысты - жетістікке жету тәсілі) . Ол әрқашан қозғалыста, әрқашан энергия көзі. Қызыл түс бірінші болуды ұнатады, бірақ ол әрқашан бола бермейді - бұл деструктивті қасиеттерге байланысты. Осы түсті - "пусть аман қалады мықты". Қызыл түс қауіпті жағдайда сақ болуға мәжбүр етеді, құмарлықты білдіреді, құмарлықты қоздырады, құмарлықты жақсы көреді, құмарлықпен жек көреді және құмарлықпен сенеді. Осылайша, ол сезімнің максималдылығымен сипатталады. Қызыл түс әрдайым практикалық және айналасында жүруді ұнатпайды (ол ешқашан көндірмейді - келеді және алады) ; ол бір жерге барғысы келеді. Ол импульсивті әрекеттерге бейім, алдын - ала ойланбастан - "ыдыс-аяқ дүкеніндегі піл"деп аталады. Бұл түс бәрінде белсенді болуға мәжбүр етеді. Әйелдер пальто үшін табиғи камералық матаны пайдалану ұсынылады, кесілген - тұтас кесілген жеңімен, іргелес силуэт түрінде. Бөлшектерді біріктірудің беріктігі үшін синтетикалық жіптерді қолдану ұсынылады. Көркемдік-эстетикалық талаптар бұйымның сәнге, мақсатына сәйкестігін; бұйымның түсі мен материалын таңдауды, модельдің композициялық шешімін және тұтынушының бейнесіне сәйкестігін қамтамасыз етеді. Материалдың түс схемасы қызыл. Эргономикалық талаптар қозғалыс еркіндігінің өсуін таңдау арқылы жүзеге асырылады. Өндірістік-экономикалық талаптар өнімнің өзіндік құнын төмендетуді қамтамасыз ететін материалдың шығынын азайтуды және өнімнің еңбек сыйымдылығын азайтуды қамтиды. Күнделікті киюге арналған әйелдер пальтосының технологиялық дизайны құрылымның дәлдігін (өлшеуді сапалы түрде алып тастау) болжайды, бұл фитинг кезінде өнімді нақтылау үшін оңтайлы мөлшерді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Өндіріс кезінде технологиялық құрылым өнімді қалыптастыру үшін дымқыл термиялық өңдеудің оңтайлы мөлшерін қамтамасыз етуі керек.

ІІ ТЕХНИКАЛЫҚ ҰСЫНЫС

2. 1 Коллекция туралы түсінік

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс