Мұнай өнімдерін өндіруге салық салудың әлемдік тәжірибесі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 88 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . .

: 1

КІРІСПЕ . . .: МҰНАЙ компанияларына салық САЛУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ және ел экономикасына әсері . . .

6: 8

: 1. 1

КІРІСПЕ . . .: Салық салудың экономикалық мәні және оның ел экономикасына әсері . . .

6: 8

: 1. 2

КІРІСПЕ . . .: Мұнай компанияларына салынатын салықтар мен арнайы төлемдер . . .

6: 21

: 2

КІРІСПЕ . . .: «ПЕТРОҚАЗАХСТАН ҚҰМКӨЛ РЕСОРСИЗ » АКЦИО-НЕРЛІК ҚОҒАМЫНА САЛЫҚ САЛУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ . . .

6: 38

: 2. 1

КІРІСПЕ . . .: Қазақстан мұнай өндіру саласының қазіргі қаржылық жағдайы.

6: 38

: 2. 2

КІРІСПЕ . . .: Қазақстан Республикасында мұнай өндіру саласына салық салу мәселелерін талдау . . .

6: 46

: 2. 3

КІРІСПЕ . . .: «ПетроҚазахстан Құмкөл Ресорсиз »Акционерлік қоғамы мұнай өндіру компаниясына салық салудың талдауы . . .

6: 55

: 3

КІРІСПЕ . . .: МҰНАЙ КОМПАНИЯЛАРЫНА САЛЫҚ САЛУ ЖҮЙЕСІН РЕТТЕУ МЕН ДАМЫТУ ЖОЛДАРЫ . . .

6: 63

: 3. 1

КІРІСПЕ . . .: Мұнай компанияларына салық салу ерекшеліктері мен жетілдіру бағыттары . . .

6: 63

: 3. 2

КІРІСПЕ . . .: Мұнай өнімдерін өндіруге салық салудың әлемдік тәжірибесі . . .

6: 71

КІРІСПЕ . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

6: 85

КІРІСПЕ . . .: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

6: 87

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Бұл дипломдық жұмыстың қарастырып отырған тақырыбы мұнай компанияларына салынатын салықтар мен олардың экономикаға әсері болғандықтан. Қазақстан Республикасының салық жүйесінде табиғи ресурстарды, пайдалы қазбаларды, жер қойнауын пайдалануға байланысты бірқатар төлемдерді, оларды шартты түрде салықтық сипаты бар табиғи ресурстар үшін төленетін төлемдер ретінде бір топқа біріктіріп қарастырдым. Оларға үстеме пайдаға салынатын салық, жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері, акциз салығын және жанама салықтар мен табысқа салынатын салықтарды қамтып қаржылық талдау жасадым.

Осыған орай қазіргі таңда біздің мемлекетіміздегі көптеген мұнай өндіруші компаниялардың мұнай және мұнайгаз саласына деген сұранысы жылдан жылға өсіп, соның арқасында шетел инвесторларымен қарым-қатынасымыз артуда. Қазақстан экономикасының жұмыс істеуінің нарықтық негіздеріне көшу және осыған байланысты еліміздің әлеуметтік, экономикалық және саяси келбетін жаңғыртқан түбегейлі өзгерістер принципті түрде жаңа проблемалар мен міндеттерді алға тартуда.

Осы саланың дамуын қамтамасыз етуде қатынас қаражаттардың және салықтың алатын орны ерекше. Қазақстан Республикасының индустриялық инновациялық дамуының 2015 жылдарға дейінгі стратегиясында мемлекет-тің экономикалық саясатының басты бағыттарының бірі экономиканың шикізаттық бағытынан кетіп, одан әрі әртараптандыру және жаңа техноло-гияларды дамыту болып айқындалады. Алдағы мақсаттарға жету үшін алдымен экономикалық әдістерге, атап айтқанда, экономиканың дамуын мемлекеттік ынталандырудың жанама тәсілінің негізгі құрамдаушысы болып табылатын салық салу жүйесіне негізделген, компанияның қаржылық белсендігін қолдауға басым бағытталған салықтық мемлекеттік саясат қажет.

Мұнай - газ компаниясында мынадай қызметтер көрсетеді: Отандық мұнай - нарығының бәсекелік артықшылықтарын бағалау, мұнай-газ секторы дамуының стратегиясын қалыптастыру саласында және жергілікті нарыққа кірудің оңтайлы жолдары туралы мәліметтер беру, қазақстанда мұнай қызметін бастағысы келетін компаниялардың мүдделерін білдіру, мұнай мен газ саласында салық төлемдерін жеңілдеті мен ынталандыру. өңдеу, мұнай мен газдың технологиялық шығындарын анықтау және нормалау саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындауды ұйымдастыру арқылы салықты уақытылы төлеу арқылы бюджетке кіріс әкелу.

Қазақстанның одан әрі экономикалық дамуы да мұнай индустриясымен байланыстырылады. Алайда, осындай даусыз пайдалылығына қарамастан, болашақта бұл сала оны тереңдей өңдеуге, мұнай химияны дамытуға және сыртқы нарықта бәсекеге қабілетті өнімдердің түр-түрін өндіруді дамытуға емес, өнімді көбейте түсуге және шикі мұнайды экспорттауға бағытталғандықтан, валюталық кірістерді жеткіліксіз алуға соқтыруы мүмкін.

Қазақстан әлемдік бірлестікте мұнайлы держава ретінде танымал. «Қара алтынның» өңделуі мен экспорты үлкен көлемдегі бюджеттік табыс болып табылады. Компанияларға берілетін жоғары баға көптеген компанияларның кәсіби билікке қол жеткізуге жетелейді. Бүгін Қазақстанның ең ірі компаниялары мұнай өнімдерін тасымалдаудың балама бағыттарын іздестіруде және қазіргі бар мұнай тасымалдау жүйелерін дамыту жөнінде белсенді жұмыс жүргізуде. өткен жолымыз бізге болашаққа сенімді үмітпен қарауға мүмкіндік береді.

2010 жылы күтіліп отырған Солтүстік теңізде мұнай өндірудің төмендеуі, сондай-ақ, батыстың жетекші экспорттаушы елдері Каспий мұнайының әлемдік нарыққа тұрақты құйылуын Парсы шығанағының саяси тұрақсыз саясатын әлсірету үшін мұнай экспорттау ағынын қайта құрудың негізгі факторы ретінде қарастыруы Қазақстан үшін оңды инвестициялық ахуал қалыптастыруы мүмкін. Тақырыптың зерттелу дәрежесі. Арнайы ғаалымдар мен экономистердің ғылыми еңбектері мен заңдар мен стандарттар қолданылды.

Фалько С. Г. және т. б. авторларды бөліп көрсетуге болады. Жұмыста жоспарлау теориясы мен тәжірибесі бойынша Агапцов С. А., Виханский О. С., Герчикова И. Н., Ефремов В. С., Кохно П. А., Комаров С. Е., Кныш М. И., Любинова Н. Г., Пучков В. В., Тютиков Ю. П., Фатхутдинов Р. А. және т. б. авторлардың еңбектері.

Әрбір мұнай компанияларының ең негізгі алға қойған мақсаты болады ол табысты максимизациялау, яғни шығындарды азайтып, тиімді жолмен пайда түсіру болып табылады.

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Мұнай газ саласындағы мұнай өнімдеріне салықтың салынуы. Сонымен қатар, әлемдік нарықтардағы мұнай ұсынысы және оны тасымалдау мүмкіндіктері де есепке алынып оған төленген төлемдер. Қазір мұнай және газ өндіретін компаниялар жылдан жылға өсіп келуде. Компанияларға берілетін жоғары баға көптеген компанияларның кәсіби билікке қол жеткізуге жетелейді. Қазақстан Республикасында мұнай компанияларына салық салу тәртібі мен ұйымдастырылуын айқындау; арнайы салықтар мен төлемдерді қарау; әлемдік тәжірибемен салыстыру; мұнай саласының қазіргі жағдайы мен дамуын зерттеу; түскен түсімдерге қаржылық талдау жасау. Олар өндіретін мұнайының сапасы, көлемі, түрі, барлануы, өңделуі, жеткізілуі сияқты тағы басқа көптеген қызмет көрсетулерімен ерекшеленсе, соншалықты содан бюджетке түсетін түсімдер ел экономикасына әсерін тигізері анық.

«ПетроҚазахстан Құмкөл Ресорсиз »Акционерлік қоғамы мысалында мұнай өндіру компаниясына салық салуға талдау; проблемаларды анықтау және қарау; жаңашаландырудың негізгі бағыттары мен жолдарын қарастыру.

Зерттеу объектісі ретінде «ПетроКазахстан Құмкөл Ресорсиз» Акционерлік қоғамының мәліметтері мен ақпараттары алынды.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Диплом кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және қолданылған әдебиеттер тізімінен, қосымшалардан тұрады.

1 МҰНАЙ компанияларына салық САЛУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ және ел экономикасына әсері

1. 1 Салық салудың экономикалық мәні және оның ел экономикасына әсері

Сонымен, дипломдық жұмыстың бұл бөлімінде мен салықтың негізгі қағидаттарына және салықтың атқаратын қызметтеріне тоқталдым, ал олар арқылы компанияларға салынатын салықтардың негізгі экономикалық мәні ерекшеліктері ашылады.

Салық салу бойынша жүз пайыздық тиімділікке жету дамыған нарықтық экономика жағдайында мүмкін еместігін әлемдік тәжірбие көрсетіп отыр. Кез-келген мемлекет өзінің экономикалық саясатын жүзеге асырған кезде салықтық реттеу құралдарының кең спектрін қолданады. Салықты шаруашылық қызметті реттеуші құрал ретінде қолдану мүмкіндігі салықтың өзінің табиғатынан, ішкі мәні мен қызметінен шығады.

Бұл мүмкіндікті қолдану салық механизмі арқылы жүзеге асады. Қаражаттарға деген қажеттілікті сезе отырып мемлекет салықтық құрал арқылы қаржылық қаражаттардың максималды мүмкін болатын көлемін алуға ұмтылады. Қазір біз тамаша тарихи кезеңді бастан кешіріп отырмыз. Қазақстан егеменді ел болды, экономикалық қатынастардың қиын жолдарынан өтті.

Қазақстан Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығында қарқынды дамып келе жатқан елдің бірі. Кейінгі төрт жылда ішкі өнімнің жалпы табысы Қазақстанда 50%-ға өсті. Өндіріс көлемінің ұлғаюына өндіріс және қызмет көрсетудің барлық салаларындағы компаниялар, оның ішінде мұнай және газ өндіру кәсіпорындары да өз үлестерін қосып жатыр.

Салық төлемдері: Облыс бойынша мұнай субъектілерінен бюджетке түскен салықтар мен төлемдердің түсім көлемі 2011 жылы 25 374 991 мың теңге болса, 2012 жылы 38 231 286 (51% ға артқан) мың теңге болып отыр

Еліміздегі салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады. Жеке сипаттағы салық жеңілдіктерін беруге тиым салынады. Қазақстанның салық жүйесі оның бүкіл аумағында барлық салық төлеушілерге қатысты бірыңғай болып табылады. Салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік-құқықтық актілер ресми басылымдарды міндетті түрде жариялануға жатады.

Мемлекетке түсетін салық түсімдерінің сипатты ерекшелігі олардың сан алуан қоғамдық қажеттерге кейін иесіз пайдаланылуы болып табылады. Осысымен салықтардың мемлекет, сондай-ақ басқа жергілікті органдар белгілейтін түрлі міндетті мақсатты жарналардан, төлем аударымдарынан айырмашылығы болады.

Салықтардың әлеуметтік- экономикалық мәні мен мазмұны олар атқаратын қызметтерінде толық ашыла түседі. Жалпы қаржы категориясы тұрғысынан салықтар қосалқы категория болып табылатындығын есте ұстаған жөн, сондықтан қаржыға қатысты салықтардың функцияларын қаржының бөлгіштік қызметінің құрамдас қосалқы қызметі ретінде қарастырған жөн.

Қазіргі кезде салықтар фискалдық, реттеуші және қайта бөлу сияқты негізгі үш қызмет орындайды. Бұлардың әрқайсысы осы қаржы категориясының ішкі белгілері мен өзіндік ерешеліктерін білдіреді. [2. 208-211 беттер]

Фискалдық қызметі - барлық мемлекеттерге тән негізгі функция. Оның көмегімен бюджеттік қор қалыптасалы, мұның өзі салықтардың қоғамдық міндеттерін арттыра түседі. Өйткені салықтар мемлекеттік бюджеттің кірістерін толтыра отырып, экономиканы, әлеуметтік- мәдени шараларды жүзеге асыруды қамтамассыз етеді.

Салықтардың реттеуші қызметі мемлекеттің экономикалық қызметінің ұлғаюымен байланысты пайда болады. Ол ұлттық шаруашылықтың дамуына қабылданатын бағдарламаларға сәйкес ықпал етеді. Бұл орайда салықтардың нысандарын таңдау, олардың мөлшерлемелерінің, алу әдістерінің өзгеруі, жеңілдіктер мен шегерімдер пайдаланылады. Бұл реттеуіштер қоғамдық ұдайы өндірістің құрылымы мен үйлесісіміне, қорлану мен тұтыну көлеміне ықпал етеді.

Салық арқылы реттеу әдістері салалардың бәсекелестігін ынталандыруға, капиталдың қорлануына қолайлы жағдай жасауға, корпорациялардың әлеуметтік қызметін қолдауға кеңінен пайдаланылады. Осы мақсатта салықты корпорация қызметтерінің түрлеріне қарай пайдалану жөнінде түрлі жеңілдіктер беріледі. Мұндай шараларға мысалы, өндіруші компанияларды (әсіресе мұнай мен газ өнеркәсібінде олардың табиғи қорларының азаюына байланысты) салық арқылы ынталандыру жүйесі жатады. Бұл ережеге сәйкес өндіруші компаниялар пайдалы қазбалар көзінің азаюына және өндіріс жағдайларының қиындауына байланысты салық төлемейді.

Салықтық жеңілдіктер беру арқылы мемлекет өндіргіш күштерді аймақтық орналастыруға, инфрақұрылым объектілерін салуға және т. б. айтарлықтай әсер ете алады. Салықты реттеуде мемлекет тек жекелеген шаралар жүргізіп қоймай, сонымен қатар барлық шаруашылық конъюктураға ықпал етеді.

Экономикалық тоқыраудан шығу үшін мемлекет салық салудағы жеңілдіктер беру жолымен күрделі қаржыны ынталандырып, тұтыну мен инвестицияны қолдап, тауарларға жиынтық қоғамдық сұраныстың болуы үшін қолайлы жағдайлар жасайды.

Бүкіл экономикалық конъюктураны ынталандырудың ірі шараларына мысалы, 80-жылдарда АҚШ үкіметінің басына келген Р. Рейген әкімшілігінің салықтарды едәуір қысқартуы жатады. Бұл бағдарламаның теориялық негізі ретінде американ экономисі А. Лаффердің есебі алынған. Ол салықты азайтудың нәтижесінде мемлекеттің экономикалық өсуі мен табыстың көбеюін дәлелдеді. Лаффердің ойынша, корпорациялар табысына шектен тыс салық мөлшерлемесін көтеру олардың күрделі қаржыға деген ынтасын жояды, ғылыми-техникалық прогресті тежейді, экономикалық өсуді баяулатады, сөйтіп мемлекеттік бюджеттің түсімдеріне кері әсер етеді.

Салық мөлшерлемесі өскенде мемлекет табысы салық салудың нәтижесінде ұлғаяды. Салық мөлшерлемесінің қолайлы мөлшері (R) мемлекеттік бюджетке жергілікті түсімдерді қамтамасыз етеді(Y) . Салықты одан әрі көбейту еңбек пен кәсіпкерлік ынтасын төмендетіп, 100 пайыздық салық салу мемлекеттік табысты нөлге теңейді, өйткені ешкім де тегін жұмыс істегісі келмейді.

Басқаша айтқанда болашақта шектен тыс салықты азайту қор жинауды, инвестицияны, жұмыспен қамтуды арттырып жиынтық табыстың көлемін ұлғайтады. Нәтижесінде салықтық түсімдердің нәтижелілігі өседі, тапшылық азаяды, инфляция бәсеңдейді. Әрине Лаффердің қисық сызығының тиімділігі тек еркін нарық механизмінің қалыпты жағдайында ғана мүмкін болады. Бұл теорияға сын тұрғысынан терең талдау жасамай, мынаны ғана атап өтуге болады. Лаффердің қисық сызығының тиімділігі тек еркін нарық механизмінің қалыпты жағдайында ғана мүмкін болады.

Салық жүйесін мемлекет пен жеке және заңды тұлғалар арасындағы қаржы қатынастары және осы қатынасты анықтайтын салықтар, салық механизмі яғни, салық салу әдістері мен тәсілдері, жолдары, салық заңдары мен салыққа қатысты кесімдердің, салық қызметі органдарының жиынтығын құрайды. Салық жүйесі мемлекет қаржы көздерін жасаудың ең негізгі құралы болуымен қатар ел экономикасын қайта құруға, өндірістің ұлғайып дамуына және саяси әлеуметтік шараларды толығымен іске асуына мүмкіндік туғызады.

Қазақстан Республикасының 1991 жылдың 25 желтоқсанында қабылданған ҚР Салық жүйесі туралы Заң тәуелсіз салық жүйесін құрудың ең алғашқы бастамасы болып табылады. Бұл еліміздің экономикасын реформалаудағы күрделі жұмыстардың бірі болып саналады. Осы кезеңдерде елде көптеген құбылыстар, атап айтқанда, меншіктің көптеген түрлерінің дамуы, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен мемлекет арасындағы қатынастардың құқықтық негізінде жүргізілуі және т. б. құбылыстар іске аса бастады. [5, 127-198 беттер]

Алғашқы салық жүйесінің көптеген кемшіліктері де болды. Салық түрлерінің көп болуы, заңнаманың тұрақсыздығы, есептік база төлемдерінің көптігі, жеңілдіктердің көп қолданылуы салық жүйесінің басқарылуын күрделендірді және оның тиімділігін төмендетті. Қазақстанның салық жүйесін жетілдіру жұмыстары 1992 жылдан бастап жүргізілді.

Қазақстан Республикасы салық жүйесінің дамуында 1994 жыл ерекше орын алады. Дәл осы жылы салық жүйесін реформалаудың нақты қадамдары жасалған болатын. Негізінен жеке тұлғалардан алынатын табыс салығына және кәсіпорындардың табысына салынатын салыққа өзгертулер енгізілді. Қазақстан Республикасы Президентінің «Жеке тұлғалардың табыстарынан салық алу» және « Заңды тұлғалардың табыстары мен пайдалары жөніндегі салықтар туралы» Жарғылары қабылданды.

Ал заңды тұлғалар үшін табысқа салынатын дифференциацияланған (ерекшеленген) салық мөлшерлемелері жойылды және екі мөлшерлеме қабылданды: 1. 30 %-заңды тұлғалар үшін; 2. 45 %-банктер және сақтандыру компаниялары үшін. Алғаш рет салық төлеушілердің қатарына кәсіпкерлік іс-әрекеттен табыс алатын бюджеттік ұйымдар жатқызылды, жеңілдіктер реттелді (бұрын болған 30 жеңілдіктің орнына тек қана 6 жеңілдік қалдырылды) және т. б. Демек, 1994 жылы Қазақстан Республикасының салық жүйесінде жасалған реформалардың нәтижесін талдайтын болсақ, олардың фискалдық сипатта жүргізілгенін көреміз. Осыған байланысты Қазақстан Республикасының салық жүйесін халықаралық стандарттарға сай етіп жасау әрекеті жүзеге асырылды.

Аталмыш міндеттерді іске асыруда негізгі құжат болып ҚР Президентінің 24. 04. 95 ж. қабылдаған «Салық және бюждетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Заң күші бар Жарлығы есептелді. Ол 1995 ж. 1-шілдесінен бастап іске қосылды, нәтижесінде бұрын қызмет еткен 42 салық түрінің орнына 11 салықтар мен алымдар қызмет ететін болды: 2000 жылы 1 қаңтарынан бастап ҚР-да 17 түрлі салықтар мен алымдар қызмет етті. 2001 жылдың 12 маусымынан Жаңа Салық Кодексі қабылданып, 2002 жылдың 1-қаңтарынан бастап іске қосылды. Салық Кодексінде ҚР-да қолданылатын салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер, атап айтқанда, 9 салық түрі, 13 алым, 9 төлем, 1 мемлекеттік баж, 4 кедендік алым белгіленген. [ 16. 1-230 беттер]

ҚҚС мөлшерлемесі 2009 жылы 12%-ға дейін қысқарды, жер қойнауын пайдаланушылардан салық алу тәртібі өзгертілді; әлеуметтік салықты есептеу тәртібі өзгертілді: регрессивті салық мөлшерлемесінен (13%-дан 5%-ға дейін) біртұтас 11 %-дық салық мөлшерлемесіне көшті, салық мөлшерлемесі. Салық мөлшерлемесі - салық базасының өлшем бірлігіне салық есептеулерінің шамасын білдіреді. Ол салық базасының өлшем бірлігіне пайызбен немесе абсолюттік сомамен белгіленеді.

Салық кезеңі. Жекелеген салықтар мен басқа да міндетті төлемдерге қатысты белгіленген уақыт кезеңі салық кезеңі деп түсініледі, ол аяқталған соң салық базасы анықталады және бюджетке төленуге тиісті салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің сомасы есептеледі.

Салық жеңілдіктері - заңнамаға сәйкес төлеушілерді салықтан толық немесе ішінара босату. Салық жеңілдіктеріне мыналар жатады:

Салық салынбайтын минимум - салық салудан толық босатылатын салық объектісінің ең аз бөлігі. Табыстың есептелген сомасынан шегерілетін шегерімдер (асыраудағы жандарға, мүгедектерге - халықтан алынатын табыс салығы бойынша; күрделі қаржыларға, әлеуметтік объектілерді ұстауға, табиғат қорғаушараларына жұмсалатын шығындардың сомасынан - пайдаға салынатын салық боойынша және т. т. ) ; Салық салынатын табыстың құрамына біріктірілмейтін сома (мысалы, босату кезіндегі ұйғарымды жәрдемақы, халықтан алынатын табыс салығы бойынша өтемақы төлемдерінің сомасы) ; Салықтың негізгі түрлеріне табыс салығы, одан басқа қоғамның құқықты мүшелерінің табыстарына, корпорация пайдаларына салынатын салықтар.

Салық салудың жеке субъектілері мен төлеушілердің санаттары үшін салық мөлшерлемесін төмендету. Салық жеңілдіктеріне сонымен қатар төлеу мерзімін ұзарту және салық бойынша бересіні есептеп шығару да жатады.

Жеңілдік кезеңі - салықтар бойынша заңмен белгіленген жеңілдіктердің іс-әрекет ететін уақыты. Салық төлеушілер мен салық органдарының құқықтары мен міндеттіліктері - билік пен басқару органдарының салық заңнамасымен реттеледі. Салықтық бақылау- салық службасы органдарының салық заңнамасының орындалуын, жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарының толық және уақтылы аударылуын бақылауы.

Кедендік бақылау агенттігі өз құзыры шегінде Қазақстан Респуб-ликасының кеден шекарасы арқылы тауарлардың өтуімен байланысты төленуге тиіс салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді өндіріп алу жөніндегі салықтық бақылауды Салық кодексіне және кеден заңнамасына сәйкес жүзеге асырады. Салық құпиясын салық төлеуші және оның қаржы-шаруашылық қызметі туралы салық службасы органдары алған кез келеген мәліметтер құрайды. Салық заңнамасын бұзған салық төлеушілерге олардың жасырған сомасын, төмендеткен табымтарын төлеттіріп алу бұзу ауыртпалығына қарай үлестік немесе еселенген көлемде айыппұлдар, бюджетке төленетін төлемдер мерзімін өткізіп алғаны үшін өсімдер түрінде санкциялар қолданылады. Төлем жасау қабілеттілігіне байланысты салықтар тікелей және данамаға бөлінеді.

Тікелей салықтарды салық субъектілері тікелей төлейді. Олар заңды және физикалық тұлғалардан алынады. Тікелей салықтар төлем қабілеттілігіне тікелей пропорционалды болады. Осыған жататындар:

- азаматтарға салынатын табыс салығы және корпорациялардың (фирмалардың) пайдасына салынатын салық;

- мүлік салығы, осының ішінде меншікке (жерге, қозғалмайтын мүлікке), әлеуметтік сақтандыруға, жалақы қорына және жұмысшы күшіне (әлеуметтік салықтар және әлеуметтік жарналар деп аталатындар) салынатын салықтар; пайданы шетелге аударған үшін салынатын салықтар.

Жанама салықтар - бұл белгілі тауарлар мен қызметтерге салынатын салықтар. Жанама салықтар бағаға үстеме жасалып алынады. Бұлар жарым-жартылай, немесе, толық тауар, немесе, қызметтер бағасына аударылады. Жанама салықтардың негізгі түрлері:

- үстеме құнға салынатын салық, акциздер (тауар немесе қызметтердің бағасына қосылатын салықтар) ;

- мұрагерлік салық;

- жылжымайтын мүліктермен және құнды қағаздармен жасалатын келісімдерге салынатын салық және басқалар.

Дамыған елдердегі салық салу тәжірибесіне жүгінсек, салықтардың жетекші екі түрі болады. Мұның негізін табыс салығы - азаматтар және заңды тұлғалар табыстарының барлық көздерінен түскен жиынтық түсімдерге прогрессивтік салық салу және үстеме құнға салынатын салық құрайды.

Табысқа салынатын салықтар физикалық тұлғаларға салынатын табыс салығы және заңды тұлғаларға салынатын табыс салығы деп ажыратылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.