Ыбырай Алтынсарин - балалар әдебиетінің атасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жамбыл облысы
Қордай ауданы
№26 Жамбыл Жабаев атындағы орта мектебі

Зерттеу жұмысы

Тақырыбы: Ыбырай Алтынсарин шығармалары бүгінгі жасөспірім ұрпақ тәрбиесінде

Бағыты: қоғамдық-гуманитарлық.
Секция: қазақ әдебиеті.

Орындаған: 10 а сынып оқушысы Таласбаева Кунсулу
Жетекшісі: қазақ тілі және әдебиеті
пәні мұғалімі Ерназаров Нурлыбек

2021 жыл
Түйіндеме

Оқушының аты-жөні: Таласбаева Күнсұлу.
Туған жылы, айы, күні: 04.07.2005 ж.
Мектебі: №26 Жамбыл Жабаев атындағы орта мектебі, Қордай ауданы.
Сыныбы: 10 а сынып.
Мекен жайы: Жамбыл облысы Қордай ауданы Жамбыл ауылы

Аннотация
Бұл зерттеу жұмысында Таласбаева Күнсұлу, 10-сынып білім алушысы қазақ даласының алғашқы ағартушы ғалымы, жазушы, ұлт ұстазы Ыбырай Алтынсарин шығармаларының бүгінгі жастарға берер тәрбиесі жөнінде сөз қозғайды. Мектеп қабырғасында білім алып жүрген кіші және жоғарғы буын сынып оқушылары арасында Ыбырай шығармалырының танымалдығы мен жастардың сол шығармадан алар тәрбиесі жөнінде сауалнама жүргізіп, жас буынның мінез-құлқы мен өмірлік ұстанымына жазушының ықпалы туралы мәліметтер жинақтаған.
Зерттеу жұмысы барлық талаптарға сай жүргізілген. Ізденуші аса жауапкершілікпен өз міндетін атқара білген.
Жоғары санатты қазақ тілі мен
әдебиеті пәні мұғалімі Абенова Айзат Ақылбековна

Мазмұны

Кіріспе
Ыбырай Алтынсарин - балалар әдебиетінің атасы.

Негізгі бөлім
1.Ыбырай өлеңдерінің тәрбиелік мәні.

2.Жазушының ұсақ әңгімелерінің бүгінгі өмірмен байланысы.

Ақынның экология тақырыбындағы шығармаларының бүгінгі күнгі өзектілігі.

Қорытынды .

Қолданылған әдебиеттер

Ыбырай Алтынсарин шығармалары бүгінгі жасөспірім ұрпақ тәрбиесінде

Ыбырай Алтынсарин балалар әдебиетіне тән көп шығармалар жазды. Бұл шығармаларды жазуда алдына үлкен мақсаттар қойды. Мен қазақ балаларын ұқыптылыққа, тазалыққа, отырықшыл тұрмыстың артықшылығына үйретемін, - деді. Алтынсариннің барлық өлеңдері мен әңгімелерінің мазмұнында өзі айтқан осы идея баяндалып отырады. Ғалым атамыздың шығармалары бүгінгі жас ұрпақ тәрбиесінде де ерекше орын алады. Біз, ХХІ ғасыр жастары қаламгер туындыларын қалай түсініп жүрміз, қандай әсер аламыз деген мақсатта өз зерттеу жұмысымды жүргіздім. Зерттеу нысаным: Ыбырай Алтынсарин шығармаларының өскелең ұрпақ тәрбиесіне әсері.
Зерттеу жұмысымды Ыбырай Алтынсариннің экология тақырыбындағы өлеңдерін, ғылым-білімнің пайдасы туралы өлеңдерін саралаудан, еңбек, отбасы тәрбиесі жайындағы әңгімелерін жинақтаудан бастадым. Соның ішінде Өнер-білім бар жұрттар, Өзен, Жаз, ана туралы өлеңін, Дүние қалай етсең табылады?, Қыпшақ Сейітқұл әңгімелерін таңдадым.
Жобалық жұмысты 5,6 және жоғарғы буынды сыныптар арасында өткіземін деп шештім. Осы орайда, біріншіден, оқушылар арасында Ыбырай Алтынсарин кім? Оның қандай өлеңдерін, әңгімелерін білесіңдер? деген сауалнама жүргіздім. Оқушылар жауабын талдай келе, барлық дерлік буын оқушылар Ыбырай Алтынсариннің ақын, жазушы екенін білетіндігін және оның Кел, балалар, оқылық деп басталатын өлеңін жатқа білетіндігін анықтадым.
Ақын шығармашылығының бір саласы оқу-ғылымға арналған. Өнер - білім бар жұрттар деген өлеңін 5-сынып оқушыларына оқып бердім. Өлеңді оқығанна соң, өлеңде ақын не туралы айтады? деген сұрақты қойып көрдім. Бұл сұраққа бүлдіршіндердің жауабы келесідей болды:
Өнер - білім бар жұрттар
Тастан сарай салғызды.
Айшылық алыс жерлерден
Көзіңді ашып - жұмғанша
Жылдам хабар алғызды, -
деген жолдарда ақын теледидар, телефонды айтқан деп жауап қайырды.
Мың шақырым жерлерге
Аты жоқ құр арбаны
Күн жарымда барғызды, -
деген жолдарда ақын поезд, ұшақ пен автомашинаны айтқан деп жауап қайырды. Және де оқушылардан Өздерің осындай техникаларға қызығасыңдар ма, өздерің сондай техникаларды ойлап тапқыларың келе ме? деген сұраққа олар өздерінің де осындай техникаларды меңгергісі келетінін айтуда. Бұл өлеңнен адамды таң - тамаша ететін, кісі қызығарлық, соған құштарлығыңды арттыра түсетін техникалық эстетика көрініс тауып отырғандай. Осындай техникалық білім алу дәрежесіне оқу және үздіксіз оқу арқылы ғана жетуге болатынын бүлдіршіндер түсінеді деп ойлаймын.
Бала тәрбиелеуде Ыбырай Алтынсарин ананың рөліне ерекше маңыз беріп, оның аналық махаббатын, бала өсірудегі үздік қызметін тамаша суреттеген.
Бала, бала, бала деп,
Түнде шошып оянған.
Түн ұйқысын төрт бөліп,
Түнде бесік таянған.
Қаймақты сүттей қалқытқан,
Суық болса жөргегін
Қорғасын оқтай балқытқан.
Айналасына ас қойып,
Изенді көлдей шалқытқан.
Қолын қатты тигізбей,
Кірлі көйлек кигізбей,
Иісін жұпар аңқытқан.
Бала тәрбиелеуде бұл ана еңбегін қадірлей білген үздік баға деуге болады. Сыныптас оқушылар арасында осы өлең жолдарын оқығаннан соң, қандай ой түйдіңдер? дегенде: баланы өсіріп, тәрбиелеуде Ананың еңбегі зор, Ана - қамқоршы жан, Ананы құрметтеу керек деген ойлар айтылды. Ал өздерің анаға құрмет көрсете аласыңдар ма? Осы өлеңнен соң ойларың өзгерді ме? деген сұраққа ақын өлеңінен соң, өз аналарына деген сүйіспеншілік махаббатары арта түскенін, кей-кейде еркелікпен ренжітіп алған қателіктерін еске түсіріп, міндетті түрде кешірім сұрайтындақтарын айтты. Жоғары буын оқушыларына Бүгінгі жастардың ата-анаға құрметі қандай дәрежеде? деген сұрақ қойылды. Оқушылар қазіргі кезеңде ата-анаға құрмет жастар бойында жоғары деңгейде емес ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.