Сұйықтықтың физикалық қасиеттері
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультет: "География және табиғатты пайдалану"
Кафедра: "Метеорология және Гидрология"
Мамандық: "Гидрология 3-топ"
СӨЖ
Тақырыбы: "Гидростатикадағы сұйықтықтың негізгі
физикалық қасиеттерін анықтау"
Орындаған: Галлам Ақниет
Тексерген: Амиргалиева А. С.
Алматы 2021ж.
Жоспар:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1. Сұйықтықтың физикалық қасиеттері
2.2. Гидродинамикадағы идеал және нақты сұйықтар
2.3. Бернулли теңдеуі
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Гидравлика - бұл сұйықтықтың тепе-теңдігі мен қозғалысының заңдылықтарын және оларды әр түрлі практикалық есептерді шешуде қолдануды қарастыратын ғылым.
Гидравлика екі үлкен бөлімнен тұрады:
Гидростатика - сұйықтықтардың немесе газдардың тепе-теңдік күйін зерттейтін ғылым саласы.
Гидродинамика - сұйықтықтардың қозғалыс түрлерін, құрылысын және қозғалыс заңдарын зерттейтін ғылым саласы.
Гидравликаның зерттеу объектісі - сұйықтық, табиғатта сұйықтықтың 4 агрегатты жағдайын қарастырады: қатты, сұйық, газ түрінде және плазмалы болып бөлінеді. Сұйық дегеніміз, қатты дене мен газ аралығында болады. Сұйықтың негізгі қасиеті - өте төменгі температура мен жоғары қысым кезінде, қатты дене қасиетінде болады (мұз), ал өте жоғары температура мен ең төменгі қысым кезінде - газ түріндегі қасиетіне айналады (бу).
Сұйық - физикалық дене, оның бөлшектері өте қозғалғыш, аққыш келеді де, сыртқы күш әсерінен өзінің формасын өзгерте алатын қасиеті бар. Сұйықтар сығылатын (газ түрінде) және сығылмайтын немесе өте аз сығылатын (тамшылы) болып бөлінеді.
Сұйық қозғалысының заңдылығын зерттеуді жеңілдету үшін, идеалды (киялдағы) және (реалды) нақты сұйықтар деп екіге бөледі.
Идеалды (қиялдағы) - ол абсолютті қозғалмалы (яғни, тұтқырсыз сұйық), бұл сұйықта үйкеліс күші мен жанама кернеу күші болмайды да,температура артқан сайын кеңеймейді, сыртқы күш әсерінен оның өлшемі өзгермейді.
Идеал сұйықтың модельдерін қолдану гидромеханика мен инженерлік гидравликаның көптеген есептері мен мәселелерін шешуді жеңілдетіп, қазіргі кездегі математикалық аппараттарды қолдану арқылы қозғалыстағы сұйыққа зерттеу жүргізуге мүмкіндік береді.
Нақты сұйық - табиғатта кездесетін, сығымдылық және сығу мен созу күштеріне кедергі келтіретін қасиеттерге ие сұйықтық.
Нақты сұйықтар Ньютондыкі және Бингемдікі болып бөлінеді.
Ньютон сұйықтарының қозғалысы - сұйықтың бір қабатының екінші қабатына қарағандағы жанама кернеуі мен жылжу жылдамдығына пропорционалды болады.
Сұйықтықтың физикалық қасиеттері
Химия технологиясының процестері және аппараттарын есептеуде, сұйықтардың төмендегі негізгі қасиеттері қолданылады:
Олар тығыздық және меншікті салмақ. Сұйықтың көлем бірлігіндегі массасы сол сұйықтың тығыздығы деп аталады және ρ мен белгіленеді:
ρ = mV
m - сұйық массасы, кг
V - сұйық көлемі, м3
СИ системасында тығыздық кгм3, ал МКГСС системасында кгс*с2м4 өлшенеді.
Сұйықтың көлем бірлігіндегі салмағы сол сұйықтың меншікті салмағы деп аталады және мен белгіленеді.
= GV
СИ системасында меншікті салмақ нм[3], ал МКГСС системасында кгм[3] өлшенеді.
Сұйықтың массасы мен салмағы арасында мындай байланыс бар:
m = Gg
Мұнда: g - еркін түсу үдеуі, мс2
Бұл формулада m мәнін 1.1 теңдеуіне қойсақ:
ρ = GV*g = g , = ρg
Тамшылы сұйықтардың тығыздығы мен меншікті салмағы қысым мен температура өзгергенде өте аз өзгереді және серпімді сұйықтардың p және мәніне қарағанда едәуір көп болады.
Гидростатикалық қысым
Гидростатикалық қысым -- тыныштықтағы сұйықтықтың берілген нүктесіндегі сығымдаушы тегеурін. Оның шамасы:
Р = lim(∆P∆ω) -- 0(P) және оның әсер ету бағытына тәуелсіз.
Гидростатикалық қысым тегеуріннің өлшем бірлігімен өлшенеді (күштің ауданға қатынасы): кгсм2, тм2, кгм.сек2 немесе 1 атм. 1кгсм2-қа тең гидростатикалық қысымға және 10 м су бағанасының биіктігіне сәйкес келеді. Ауырлық күшінің әсерінен туындайтын гидростатикалық қысым:
P = P0 + xh
Мұндағы:
P0 -- бастапқы гидростатикалық қысым деп аталатын сұйықтықтың бет қабатына түсірілетін қысым;
xh -- артық гидростатикалық қысым деп аталатын сұйықтықтың бір өлшемді салмағының сұйықтық қарастырылып отырған нүктесінің батырылу терендігіне көбейтіндісі.
Идеал сұйықтық гидростатикалық қысымы нақты, бірақ тұтқырлығы аз сұйықтықтарға да қолдануға болатын өзіне тән мынадай үш қасиетке ие:
1) Гидростатикалық қысым -- оны қабылдайтын ауданға, сұйықтық көлемінің ішіне тікелей бағытталып әсер етеді;
2) сұйықтықтың кез келген нүктесіндегі гидростатикалық қысым әсер ететін ауданның орналасу бағытына тәуелсіз, яғни гидростатикалық қысым барлық бағытта бірдей әсер етеді.
Px = Py = Pz теңдігі гидростатикалық қысымның екінші қасиетін өрнектейді;
3) нүктедегі гидростатикалық қысым оның кеңістіктегі координаттарына тәуелді, өйткені нүктелердің бату тереңдігі артқан сайын оның қысымы өсіп отырады және бұған керісінше, батырылу терендігі азайған сайын -- қысым кемиді.
Гидростатикалық қысымның үш қасиеті мына формуламен көрсетіледі:
P = ƒ (x, y, z)
Сұйықтың маңызды физикалық қасиеттерінің бірі - тұтқырлық. Тұтқырлық (немесе ішкі үйкеліс деп те атайды) - бұл нақты сұйықтардың бір қабатының екінші қабатына қатысты орын ауыстыруына кедергі жасайтын қасиеті. Нақты сұйықтарың бір қабатының екінші қабатына қатысты орын ауыстыруы кезінде қабат бетіне бағытталған ішкі үйкеліс күштері пайда болады.
Гидродинамикадағы идеал және нақты сұйықтар
Гидродинамикада идеал және нақты (реал) сұйықтар ұғымы бар. Идеал сұйық ұғымын, үйкеліс күші өте аз әсер ететін жағдайдағы сұйық қозғалысын жеңілдету мақсатында, 1755 ж. Эйлер ұсынды. Идеал сұйық - сығылмайды және бөлшектері арасында ішкі үйкеліс (тұтқырлық) болмайды. Тіршілікте барлық сұйықтар бір дәрежеде сығылады және тұтқырлы; олар нақты немесе тұтқырлы сұйықтар деп аталады. Нақты сұйықтар тамшылы (сұйықтың өзі) және серпімді (газдар) болып бөлінеді.
Сұйықтар мен газдар механикасы аққыш орта қозғалысының тепе-теңдігі мен заңдылықтарын зерттейді - сұйықтар мен газдардың. Гидродинамикада идеал және нақты (реал) сұйықтар ұғымы бар. Идеал сұйық ұғымын, үйкеліс күші өте аз әсер ететін жағдайдағы сұйық қозғалысын жеңілдету мақсатында, 1755 ж. Эйлер ұсынды. Идеал сұйық - сығылмайды және бөлшектері арасында ішкі үйкеліс (тұтқырлық) болмайды. Тіршілікте барлық сұйықтар бір дәрежеде сығылады және тұтқырлы; олар нақты немесе тұтқырлы сұйықтар деп аталады. Нақты сұйықтар тамшылы (сұйықтың өзі) және серпімді (газдар) болып бөлінеді.
Тығыздық - сұйық көлемінің бір бірлігінде болатын оның массасы
Сұйықтың негізгі қасиеттер
* тығыздық (меншікті салмақ)
* тұтқырлық
* беттік керілу
* Тығыздық - сұйық көлемінің бір бірлігінде болатын оның массасы
* Меншікті ... жалғасы
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультет: "География және табиғатты пайдалану"
Кафедра: "Метеорология және Гидрология"
Мамандық: "Гидрология 3-топ"
СӨЖ
Тақырыбы: "Гидростатикадағы сұйықтықтың негізгі
физикалық қасиеттерін анықтау"
Орындаған: Галлам Ақниет
Тексерген: Амиргалиева А. С.
Алматы 2021ж.
Жоспар:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1. Сұйықтықтың физикалық қасиеттері
2.2. Гидродинамикадағы идеал және нақты сұйықтар
2.3. Бернулли теңдеуі
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Гидравлика - бұл сұйықтықтың тепе-теңдігі мен қозғалысының заңдылықтарын және оларды әр түрлі практикалық есептерді шешуде қолдануды қарастыратын ғылым.
Гидравлика екі үлкен бөлімнен тұрады:
Гидростатика - сұйықтықтардың немесе газдардың тепе-теңдік күйін зерттейтін ғылым саласы.
Гидродинамика - сұйықтықтардың қозғалыс түрлерін, құрылысын және қозғалыс заңдарын зерттейтін ғылым саласы.
Гидравликаның зерттеу объектісі - сұйықтық, табиғатта сұйықтықтың 4 агрегатты жағдайын қарастырады: қатты, сұйық, газ түрінде және плазмалы болып бөлінеді. Сұйық дегеніміз, қатты дене мен газ аралығында болады. Сұйықтың негізгі қасиеті - өте төменгі температура мен жоғары қысым кезінде, қатты дене қасиетінде болады (мұз), ал өте жоғары температура мен ең төменгі қысым кезінде - газ түріндегі қасиетіне айналады (бу).
Сұйық - физикалық дене, оның бөлшектері өте қозғалғыш, аққыш келеді де, сыртқы күш әсерінен өзінің формасын өзгерте алатын қасиеті бар. Сұйықтар сығылатын (газ түрінде) және сығылмайтын немесе өте аз сығылатын (тамшылы) болып бөлінеді.
Сұйық қозғалысының заңдылығын зерттеуді жеңілдету үшін, идеалды (киялдағы) және (реалды) нақты сұйықтар деп екіге бөледі.
Идеалды (қиялдағы) - ол абсолютті қозғалмалы (яғни, тұтқырсыз сұйық), бұл сұйықта үйкеліс күші мен жанама кернеу күші болмайды да,температура артқан сайын кеңеймейді, сыртқы күш әсерінен оның өлшемі өзгермейді.
Идеал сұйықтың модельдерін қолдану гидромеханика мен инженерлік гидравликаның көптеген есептері мен мәселелерін шешуді жеңілдетіп, қазіргі кездегі математикалық аппараттарды қолдану арқылы қозғалыстағы сұйыққа зерттеу жүргізуге мүмкіндік береді.
Нақты сұйық - табиғатта кездесетін, сығымдылық және сығу мен созу күштеріне кедергі келтіретін қасиеттерге ие сұйықтық.
Нақты сұйықтар Ньютондыкі және Бингемдікі болып бөлінеді.
Ньютон сұйықтарының қозғалысы - сұйықтың бір қабатының екінші қабатына қарағандағы жанама кернеуі мен жылжу жылдамдығына пропорционалды болады.
Сұйықтықтың физикалық қасиеттері
Химия технологиясының процестері және аппараттарын есептеуде, сұйықтардың төмендегі негізгі қасиеттері қолданылады:
Олар тығыздық және меншікті салмақ. Сұйықтың көлем бірлігіндегі массасы сол сұйықтың тығыздығы деп аталады және ρ мен белгіленеді:
ρ = mV
m - сұйық массасы, кг
V - сұйық көлемі, м3
СИ системасында тығыздық кгм3, ал МКГСС системасында кгс*с2м4 өлшенеді.
Сұйықтың көлем бірлігіндегі салмағы сол сұйықтың меншікті салмағы деп аталады және мен белгіленеді.
= GV
СИ системасында меншікті салмақ нм[3], ал МКГСС системасында кгм[3] өлшенеді.
Сұйықтың массасы мен салмағы арасында мындай байланыс бар:
m = Gg
Мұнда: g - еркін түсу үдеуі, мс2
Бұл формулада m мәнін 1.1 теңдеуіне қойсақ:
ρ = GV*g = g , = ρg
Тамшылы сұйықтардың тығыздығы мен меншікті салмағы қысым мен температура өзгергенде өте аз өзгереді және серпімді сұйықтардың p және мәніне қарағанда едәуір көп болады.
Гидростатикалық қысым
Гидростатикалық қысым -- тыныштықтағы сұйықтықтың берілген нүктесіндегі сығымдаушы тегеурін. Оның шамасы:
Р = lim(∆P∆ω) -- 0(P) және оның әсер ету бағытына тәуелсіз.
Гидростатикалық қысым тегеуріннің өлшем бірлігімен өлшенеді (күштің ауданға қатынасы): кгсм2, тм2, кгм.сек2 немесе 1 атм. 1кгсм2-қа тең гидростатикалық қысымға және 10 м су бағанасының биіктігіне сәйкес келеді. Ауырлық күшінің әсерінен туындайтын гидростатикалық қысым:
P = P0 + xh
Мұндағы:
P0 -- бастапқы гидростатикалық қысым деп аталатын сұйықтықтың бет қабатына түсірілетін қысым;
xh -- артық гидростатикалық қысым деп аталатын сұйықтықтың бір өлшемді салмағының сұйықтық қарастырылып отырған нүктесінің батырылу терендігіне көбейтіндісі.
Идеал сұйықтық гидростатикалық қысымы нақты, бірақ тұтқырлығы аз сұйықтықтарға да қолдануға болатын өзіне тән мынадай үш қасиетке ие:
1) Гидростатикалық қысым -- оны қабылдайтын ауданға, сұйықтық көлемінің ішіне тікелей бағытталып әсер етеді;
2) сұйықтықтың кез келген нүктесіндегі гидростатикалық қысым әсер ететін ауданның орналасу бағытына тәуелсіз, яғни гидростатикалық қысым барлық бағытта бірдей әсер етеді.
Px = Py = Pz теңдігі гидростатикалық қысымның екінші қасиетін өрнектейді;
3) нүктедегі гидростатикалық қысым оның кеңістіктегі координаттарына тәуелді, өйткені нүктелердің бату тереңдігі артқан сайын оның қысымы өсіп отырады және бұған керісінше, батырылу терендігі азайған сайын -- қысым кемиді.
Гидростатикалық қысымның үш қасиеті мына формуламен көрсетіледі:
P = ƒ (x, y, z)
Сұйықтың маңызды физикалық қасиеттерінің бірі - тұтқырлық. Тұтқырлық (немесе ішкі үйкеліс деп те атайды) - бұл нақты сұйықтардың бір қабатының екінші қабатына қатысты орын ауыстыруына кедергі жасайтын қасиеті. Нақты сұйықтарың бір қабатының екінші қабатына қатысты орын ауыстыруы кезінде қабат бетіне бағытталған ішкі үйкеліс күштері пайда болады.
Гидродинамикадағы идеал және нақты сұйықтар
Гидродинамикада идеал және нақты (реал) сұйықтар ұғымы бар. Идеал сұйық ұғымын, үйкеліс күші өте аз әсер ететін жағдайдағы сұйық қозғалысын жеңілдету мақсатында, 1755 ж. Эйлер ұсынды. Идеал сұйық - сығылмайды және бөлшектері арасында ішкі үйкеліс (тұтқырлық) болмайды. Тіршілікте барлық сұйықтар бір дәрежеде сығылады және тұтқырлы; олар нақты немесе тұтқырлы сұйықтар деп аталады. Нақты сұйықтар тамшылы (сұйықтың өзі) және серпімді (газдар) болып бөлінеді.
Сұйықтар мен газдар механикасы аққыш орта қозғалысының тепе-теңдігі мен заңдылықтарын зерттейді - сұйықтар мен газдардың. Гидродинамикада идеал және нақты (реал) сұйықтар ұғымы бар. Идеал сұйық ұғымын, үйкеліс күші өте аз әсер ететін жағдайдағы сұйық қозғалысын жеңілдету мақсатында, 1755 ж. Эйлер ұсынды. Идеал сұйық - сығылмайды және бөлшектері арасында ішкі үйкеліс (тұтқырлық) болмайды. Тіршілікте барлық сұйықтар бір дәрежеде сығылады және тұтқырлы; олар нақты немесе тұтқырлы сұйықтар деп аталады. Нақты сұйықтар тамшылы (сұйықтың өзі) және серпімді (газдар) болып бөлінеді.
Тығыздық - сұйық көлемінің бір бірлігінде болатын оның массасы
Сұйықтың негізгі қасиеттер
* тығыздық (меншікті салмақ)
* тұтқырлық
* беттік керілу
* Тығыздық - сұйық көлемінің бір бірлігінде болатын оның массасы
* Меншікті ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz