Биологияны оқытуда пәнаралық байланыстардың қызметтері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 77 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . 3

І тарау Пәнаралық байланыстың функциялары . . . 3-4

II тарау. Биологияны оқытудың заманауи әдістемесіндегі пәнаралық байланыс ……… 4-5

III тарау. Пәнаралық байланысты зерттеу технологиясы . 5-13

3. 1. Тәжірибенің теориялық негіздері .

3. 2. Оқу процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері . . . бес

3. 3. Пәнаралық байланысты жүзеге асырудың ерекшеліктері . . . 6

3. 4 Студенттердің оқу процесіне пәнаралық байланыстардың әртүрлі типтерін енгізу әдістері

6-12

3. 4. 1. Мазмұны және ақпараттық пәнаралық байланыс . 6-12

3. 4. 2. Ұйымдастырушылық-әдістемелік пәнаралық байланыс . . . 12

3. 5. Оқу пәндерінің өзара әсері . . 12-13

IV тарау. Оқушыларды физика-математикалық бейінді оқыту процесінде пәнаралық байланысты қолдану әдістері мен формалары . . . 13-14

Қорытынды . . . 15 Әдебиеттер . . . 16-17

Қосымша №1 Сабақты әзірлеу

Қосымша №2 Ақпараттық жобалар

Қосымша №3 Практикалық мазмұнның тапсырмалары

6-12

Кіріспе . . 3

1 тарау. Пәнаралық байланыс . . . . 4

Пәнаралық байланыс туралы түсінік, функциялар және олардың жіктелуі . . .

Пәнаралық байланысты жүзеге асырудың жолдары мен әдістері .

2-тарау. Биологияны оқытудағы пәнаралық байланыстар

2. 1. Биология білімінің мазмұнындағы пәнаралық байланыс түрлері ……

2. 2. Биология сабағындағы пәнаралық байланыс . . .

2. 3. Биологияны оқытудағы пәнаралық байланысты жоспарлау және жүзеге асыру жолдары . .

3-тарау. Дене шынықтыру сабағында пәнаралық байланыстарды жүзеге асыру . .

Қорытынды . . .

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

. 1 Биологияны оқыту процесінде пәнаралық байланысты қолдану туралы мәліметтер

. 2 Пәнаралық байланыстардың мәні мен функциялары

. 3 Сабақ түріндегі сілтемелерді қолданатын сабақ түрлері

. 4 Кіріктірілген сабақ пәнаралық байланыс құралы ретінде

2-тарау. МАТЕРИАЛДАР ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ

. 1 Пәнаралық байланыстардың сипаттамалары. Жіктелуі

. 2 Биология білімінде пәнаралық байланысты жоспарлау және жүзеге асыру

1 Биологияны оқыту процесінде пәнаралық байланысты қолдану туралы мәліметтер

. 2 Пәнаралық байланыстардың мәні мен функциялары

. 3 Сабақ түріндегі сілтемелерді қолданатын сабақ түрлері

. 4 Кіріктірілген сабақ пәнаралық байланыс құралы ретінде

2-тарау. МАТЕРИАЛДАР ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ

. 1 Пәнаралық байланыстардың сипаттамалары. Жіктелуі

. 2 Биология білімінде пәнаралық байланысты жоспарлау және жүзеге асыру

КІРІСПЕ

1-ТАРАУ. БИОЛОГИЯНЫ ОҚЫТУДА ПӘНАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ

1. 1. Биология мұғалімі үшін пәнаралық байланысты қолданудың мәні

1. 2. Пәнаралық байланыстарды қолданып биологияны оқытудың

тарихы

1. 3 Кіріктірілген сабақ пәнаралық байланысты жүзеге асыру құралы ретінде

1. 4 Пәнаралық байланыстардың жіктелуі

2 БӨЛІМ. БИОЛОГИЯДАН ПӘНАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫ ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ . . . 20

2. 1 Биологияны оқытуда пәнаралық байланыстардың қызметтері . . . 24

2. 2 Пәнаралық байланыстың функциялары . . .

3-БӨЛІМ «АДАМ ЖӘНЕ ОНЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫ» ТАҚЫРЫБЫН ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, ПӘНАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДІСТЕРІН АШУ

3. 1 Пәнаралық байланыстар - қазіргі оқыту теориясының өзекті мәселелерінің бірі

КІРІСПЕ

Қазіргі таңда елімізде білім мазмұнын байыту, оқыту үрдісін жетілдіру, жан-жақты дамыған, рухани жетілген жас ұрпақты қалыптастыру-өз шешімін қажет ететін мәселе. Осы орайда, Н. Назарбаевтың: «Бізге бұрынғы қай кездегіден де білім мен ғылымның баға жеткісіз қорын барынша арттыру, оны қазіргі заманға сай ету қажет» деген сөзі қазіргі кезде білім беру үрдісінің, мәдениеттің, ғылыми техникалық прогрестің даму деңгейіне сай болуы қажет екенін дәлелдейді. «Білім туралы» Заңда ХХІ ғасырда білім беруді модернизациялау жүзеге асырылуда, оның басты мақсаты білім беру жүйесінің тұрақты даму механизмін құру туралы жарлық бар.

Жаңартудың маңызды міндеттерінің бірі - жалпы білім берудің қол жетімділігін, сапасы мен тиімділігін арттыру. (1) Бұл уақыт талабына және ел дамуының міндеттеріне сәйкес білім беру мазмұнын едәуір жаңартуды болжайды. Бұл мәселені шешудің негізгі шарты - жалпы білім берудің мемлекеттік стандартын енгізу.

Стандартта белгіленген биологияны оқып-үйренудің міндеттері 2010 жылға дейінгі кезеңге арналған білім жаңарту тұжырымдамасына сәйкес тұжырымдалған, онда « . . . білім беруді белгілі бір нәрсені игеруге ғана бағыттамау қажеттілігі» атап көрсетілген. Сондай-ақ, оқушының білім шамасы, оның жеке басының дамуы, танымдық және шығармашылық қабілеттері туралы» көрсетілген.

Биология курсын оқу мақсаттарының құрылымы оқушының жеке тұлғаны жан-жақты дамыту қажеттілігі ескеріле отырып құрылады және оған білімді дамыту, дағдыларды игеру, танымдық қызығушылықтарын, интеллектуалды және шығармашылық қабілеттерін дамыту, тәрбиелеу және күнделікті өмірде алынған білімдер мен дағдыларды пайдалану кіреді.

Биологиялық білім берудің мақсаттарына жету үшін пәнаралық байланыстар қолданылады.

Пәнаралық байланыс - оқытудың қазіргі кезеңдегі еңкөп қолданылатын үрдістерінің бірі. Ол пәндер арасындағы заңды байланыстылықты реттейді, оқушылардың алған білімдерінің бір-бірімен сабақтастығын бір жүйеге келтіреді. Пәнаралық байланыс оқушының меңгерген білімін кешенді түрде пайдалануға ықпал жасайды. Пәнаралық байланыстар оқыту мен тәрбиенің біртұтастығын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Олар оқытуға интеграцияланған тәсілдің құралы ретінде әрекет етеді. Кешенді тәсіл идеялық-саяси, адамгершілік және еңбек тәрбиесінің бірлігін, қоғамдық-гуманитарлық, жаратылыстану циклдары мен еңбекке баулу мұғалімдері іс-әрекетінің бірлігін болжайды.

Оқытуда пәнаралық байланыс мәселесін жүзеге асыру арқылы білім үрдісінің пәндік құрылымына сүйене отырып, оқушы санасында қоршаған ортадағы нақты құбылыстар жөнінде білім жүйелерін беру, олардың дүйниенің біртұтастығы туралы ұғымын қалыптастыру мақсаттары жүзеге асады. Оқытудағы пәнаралық байланыстар ғылым мен практиканың интеграциялану тенденциясын көрсетеді. Қазіргі өндірістің, прогрессивті технологияның ғылыми негізіне айналатын жаңа күрделі ғылымдардың пайда болуы.

Пәнаралық байланыстар білім берудің политехникалық бағыттылығын арттырып қана қоймай, қазіргі заманғы өндірістердің жалпы ғылыми негіздерін ашады. Сонымен бірге студенттердің экономикалық және техникалық ойлау қабілеттері, олардың білімге және еңбекке деген қызығушылықтары дамиды.

Пәнаралық байланыстар білім берудің ғылыми деңгейін арттырады, қоршаған әлемнің процестері мен құбылыстарының табиғи өзара байланысын көрсете отырып, оның материалдық бірлігін ашады. Сонымен бірге оқушылардың диалектикалық және жүйелік ойлауы, ақыл-ойдың икемділігі, әр түрлі пәндер мен ғылымдардан білімді беру және қорыту қабілеті дамиды.

Осы интеллектуалды қабілеттерсіз адамның еңбекке деген шығармашылық қатынасы, ғылымның әр түрлі салаларынан білімді синтездеуді қажет ететін заманауи күрделі мәселелерді практикада шешу мүмкін емес.

Әдістемелік әзірлеу - бұл биология сабақтарында пәнаралық байланыстарды қолдану тәжірибесінің сипаттамасы.

Пәнаралық байланыс - қазіргі білім берудегі оқытудың маңызды принципі. Бұл жаратылыстану-гуманитарлық цикл пәндерінің арасындағы байланысты және олардың студенттердің еңбек тәрбиесімен байланысын қамтамасыз етеді. Пәнаралық байланыстардың көмегімен биология пәнінің мұғалімі басқа пәндер оқытушыларымен бірлесе отырып, білім беру мәселелерінің жиынтығын мақсатты түрде шешеді.

Қазіргі заман мұғалімі биология сабағында және үйірме жұмыстарында пәнаралық байланысты шығармашылықпен жүзеге асыра білуі керек. Ол үшін ол теориялық мәселелерді жетік білуі керек және биологияны оқытуда пәнаралық байланысты қолданудың жаңа тәсілдерін тауып, әдістемелік ұсыныстарды саналы түрде қолдануы қажет.

Мектепте жүз жылдан астам уақыттан бері жеке пәндер оқытылып келе жатқанымен, сұрақтар туындайтыны сөзсіз: оқушылардың білімді игеруі қалай жүріп жатыр? Олардың санасында дүниенің ажырамас ғылыми бейнесі қалыптаса ма? Бұған жету үшін қандай педагогикалық жағдайлар қажет? Сізге әртүрлі салалардағы білімдерді синтездейтін арнайы академиялық пәндер қажет пе?

Қазіргі жағдайда бұрыннан келе жатқан педагогикалық мәселе жаңа мәнге ие болады. Оның өзектілігі мектепке ұсынылған жаңа әлеуметтік мәселелерден туындайды.

Мектептегі білім ғылымның, техниканың және мәдениеттің қазіргі даму деңгейіне сәйкес келуі, ғылыми-техникалық прогресс міндеттеріне жауап беруі керек. Ғылымдардың өзара байланысын нығайту мен олардың өндіріспен интеграциялануының қазіргі тенденциясы жалпы білім беру мазмұнына да тікелей әсер етеді. Бұл жағдайда біз интеграция терминін бекер қолданған жоқпыз.

Білім мазмұнындағы интеграция термині белгілі бір ғылыми саладағы жалпыланған білімнің белгілі бір шектерде, бір академиялық пән бойынша интеграциясын білдіреді.

Пәнаралық байланыстар әр түрлі оқу пәндері бойынша білім беру мазмұнының өзара үйлесімділігін, материалдың құрылысы мен іріктелуін болжайды, олар білім берудің жалпы мақсаттарымен де, сонымен қатар әрқайсысының ерекшеліктеріне байланысты оқыту мен тәрбие міндеттерін оңтайлы қарастырумен анықталады. Академиялық пән, біздің жағдайда биология пәні.

Пәнаралық байланыс қазіргі оқыту-тәрбиелеу, білім беру жүйесінде оқушылардың дүниетанымын тереңдете отырып, оқытудың тиімділігін арттыруға көмектеседі. Оқушылардың әртүрлі пәндер бойынша берілген теорияларды түсініп-білуі, олардың жалпы ақыл ойына ықпал етіп, танымдық іс-әрекеттеріне шығармашылық сипат беріп барлық алынған білімін жүйелейді. Пәнаралық байланыстар әр түрлі оқу пәндерінің конъюгаталық өрістері сияқты. Олар мазмұны жағынан да, оқу процесінде де пәндер арасында ортақ нәрсені өзара ескереді.

Соңғы жылдары биологияда тірілер мен жансыздар арасындағы байланыс мәселесіне көбірек көңіл бөлінуде. Молекулалық биология, генетика, өсімдіктер мен жануарлар физиологиясы, экология, биохимия, биофизика, бионика, ғарыш биологиясы сияқты биологиялық пәндер саласында өмір сүретін және тіршілік етпейтін шектердегі заманауи зерттеулердің табысты дамуы, анағұрлым жан-жақты қажеттілікті дәлелдейді.

Биология оқу бағдарламасының мазмұнын биология дидактикасындағы биология ғылымының заманауи деңгейіне жақындатуға байланысты, сонымен қатар биология, химия, физика, астрономия және физикалық география пәндерін оқытудың дәйекті байланыстарын орнатуға көңіл бөлінуде.

Мұндай пәнаралық байланыстар биологиялық білім берудің барлық кезеңдерінде орынды.

Бірінші кезеңде (IV сыныпта) - жаратылыстану курсын оқығанда мектеп оқушылары табиғат туралы білімді толық игеруге бастауыш сыныптарынан бастап мән беруі керек.

Екінші кезеңде (орта сыныптарда) өсімдіктер мен жануарлар биологиясын зерттеу процесінде мектеп оқушыларының физиологиялық және экологиялық білімдерін тереңірек түсіну үшін биология мен химия және физика пәндері арасында байланыс орнатудың маңызы зор.

Үшінші кезеңде (орта мектепте) - жалпы биологияны оқытуда химия, физика және географиядан алған білімдерін кеңінен жүзеге асыру қажет.

Өкінішке орай, мектеп дамуының қазіргі кезеңінде пәнаралық байланыстардың бірыңғай жүйесі әлі жоқ деп айту керек. Мұның барлығы тұтастай алғанда пәнаралық байланыстардың күрделі мәселесін және біздің зерттеулеріміздің өзектілігін анықтайды, бұл мектеп оқушыларының идеялық дайындығын арттыру және дидактикалық жүйені жүзеге асыруға негізделген оқушылардың қазіргі диалектикалық интегративті ойлауын дамыту талаптарымен байланысты пәнаралық байланыстар.

Дипломдық жұмыстың мақсаты- жалпы білім беретін мектепте биологияны оқытуда пәнаралық принциптің маңыздылығын зерттеу және оны жүзеге асырудың әдістемелік тәсілдерін анықтау.

Зерттеудің міндеттері - жалпы биологияны оқытуда биологиялық білімді қалыптастыру үшін пәнаралық принципті қолданудың теориялық негіздерін анықтау; биология сабақтарында пәнаралық принципті жүзеге асыруға қажетті әдістемелік тәсілдерді анықтау.

Материалдық және зерттеу әдістері

Зерттеулер теориялық және эмпирикалық деңгей әдістерін қолдану негізінде жүргізілді. Теориялық деңгей әдістерінің басымдығы зерттеу мәселесі бойынша нормативтік құжаттарды, ғылыми дереккөздерді, педагогикалық және психологиялық әдебиеттерді зерттеуге негізделген талдау болды. Эмпирикалық деңгей әдістерінен біз педагогикалық тәжірибені зерттеу мен жалпылауды бөліп қарастырамыз: социологиялық зерттеулер, педагогикалық құрамның тәжірибесін талдау және жалпылау, жүйелеу.

Зерттеу нәтижелері және оларды талқылау

Оқу процесінде пәнаралық байланысты қолдану көпқырлы әсер етеді - міндеттер қоюдан және оқу процесін ұйымдастырудан бастап оның нәтижелеріне дейін.

1. БИОЛОГИЯНЫ ОҚЫТУДА ПӘНАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ

1. 1. Биология мұғалімі үшін пәнаралық байланысты қолданудың мәні

Биологиялық білім беру жалпы жаратылыстану білімінің маңызды бөлігі болып табылады. Биологияны оқытуда ғылыми дүниетанымды қалыптастыру оқушылардың жетекшілік идеяларды игеруіне негізделген: дүниенің материалдық бірлігі және оның дамуының диалектикалық заңдылықтары, құбылыстар мен процестердің әмбебап байланысы, объективті әлем мен оның қоғамдық санадағы көрінісі, теория мен практиканың бірлігі.

Мектептегі биологиялық білім берудің міндеті - тірі табиғат әлемінің ғылыми бейнесін ашу, оқушыларды тірі жүйелерді танудың диалектикалық - материалистік әдіснамасының негізгі принциптерімен (дәйектілік, историзм және т. б. ) таныстыру.

Табиғат туралы дұрыс диалектикалық - материалистік көзқарастарды қалыптастыру жаратылыстану білім мазмұнында көрінетін ғылыми оқыту принципіне негізделген. Бірге оқыған биология, физика, химия, география курстары студенттерге материалдық әлемнің бірлігі мен дамуын көрсетеді.

Дүниенің қазіргі табиғи-ғылыми картинасының өзегі - әлемнің физикалық бейнесі. Биология әлемнің физикалық көрінісін едәуір толықтырады және өзгертеді, оған әр түрлі күрделілік деңгейіндегі биологиялық жүйелердегі (жасушалар, организмдер, биоценоздар) физикалық-химиялық процестердің жүру ерекшеліктері туралы жалпыланған білімдер енгізеді. Биология табиғат эволюциялық даму идеясын тереңдетеді.

Әлеуметтік және техникалық ғылымдармен байланыстарға сүйене отырып, биология «табиғат - адам», «табиғат - қоғам» байланысын ашады. Физикалық, химиялық, биологиялық процестер арасындағы объективті қатынастарды зерттеу жаратылыстану циклінің пәндері шеңберінде де, биологияның басқа циклдардың (гуманитарлық) пәндерімен байланысын да пәнаралық байланысты күшейтуді қажет етеді.

Биологияны оқытудағы пәнаралық байланыстар ғылыми-техникалық байланыстарды, ғылымның ғылыми-техникалық прогресс процесінде дамитын қоғамдық сананың басқа түрлерімен (философия, мораль, өнер) және практикамен байланыстарын бейнелеуге арналған.

Қазіргі жаратылыстану ғылымдарының синтезі үш негізгі бағытта жүзеге асырылады: шекаралық ғылымдардың (биофизика, биохимия және т. б. ) пайда болуына алып келген ғылыми аралық синтез және жалпы ғылыми теориялар (жүйелер теориясы, ақпарат теориясы, кибернетика және т. б. ) . ) ; табиғаттың дәйектілігі мен даму принциптеріне негізделген жаратылыстанудың біртұтас әдіснамасын қамтамасыз ететін әдіснамалық синтез; қазіргі заманның күрделі ғаламдық мәселелерін шешуге бағытталған (қоршаған ортаны қорғау) ғылым мен әлеуметтік практиканың синтезі.

Биологиядағы үйірме жұмысындағы биофизика мен биохимия элементтерінің ашылуы оқушыға физикалық-химиялық әдістер мен физикалық құралдарды биологиялық объектілерді зерттеуде қолдану адам үшін ең маңызды жаңалықтардың ашылуына әкелді. Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік, биосинтез, фотосинтез және т. б. сипаттамалары, бұл студенттерді тірі табиғаттағы ең күрделі процестерді танып білуге сендіреді. Биокибернетика, бионика саласындағы және жасанды интеллект құру саласындағы жетістіктер электронды есептеу технологиясының, робототехниканың дамуына ықпал етті, бұл өндірістік және техникалық процестерді автоматтандыру мен компьютерлендіруді күшейтті.

Информатика негіздеріне курсты енгізу биологияны оқытуда пәнаралық байланысты байытады және кеңейтеді (өзін-өзі реттеу сұрақтары, ағзалар қызметтерін жүйке арқылы реттеу және т. б. ) .

Синтезделген ғылымдар, мысалы цитология, экология, селекция және т. б биологияда тірі табиғат туралы ғылымдардың жүйесі ретінде қарқынды дамып келеді. Сонымен экологияның дамуы нәтижесінде пайда болған жаңа бағыттарды басқа ғылымдармен байланыс анықтауға әкелді.

География - ландшафттану бөлімімен байланыс биосфераны экологиялық аудандастырудың өзекті мәселелерін бірлесіп шеше отырып, экологияның табиғатты басқарудың экологиялық оңтайлы жобасын жасайтын ландшафттық экологияның жаңа саласының пайда болуына әкелді.

Сонымен бірге географияда жаңа бағыт - конструктивті география пайда болды, оның бөлімі геоэкология болып табылады. Сондай-ақ биогеохимия, биостратиграфия және басқа күрделі ғылымдар пайда болды. Қазіргі экология математикалық модельдеуді кең қолданады.

Білімнің ғылыми синтезінің нәтижелері биологиялық білім мазмұнында биология курстарында жүйелі және дәйекті пәнаралық және пәнаралық байланыстар қажеттілігін анықтай отырып, көбірек көрініс табуда. Осындай байланыстар негізінде биология мұғалімі жалпы биологиялық түсініктерді қалыптастырады және дамытады:

тірі табиғаттың дамуы - эволюция, факторлар, эволюцияның бағыттары;

тірі табиғаттың құрылымдық ұйымдастырылу деңгейлері - жасуша, организм, түрлер, биоценоз, биосфера;

организмдердің қасиеттері және олардың табиғи ортамен байланысы - метаболизм, өзгергіштік, тұқымқуалаушылық, фитнес және т. б.

Жалпы биологиялық ұғымдардың философиялық категориялармен (материя, қозғалыс, қозғалыс формалары, кеңістік, уақыт және т. б. ) байланысын көрсетуге мүмкіндік беретін биологияның әлеуметтік ғылымдармен пәнаралық байланыстары әсіресе маңызды диалектика заңдары (қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресі, сандық өзгерістердің сапалыққа ауысуы, терістеу) .

Қазіргі биология тірі объектілерді ғылыми танудың жүйелік - құрылымдық және тарихи әдістерінің үйлесімділігі арқасында қарқынды дамып келеді. Жасуша өзін-өзі реттейтін ашық тіршілік ету жүйесі ретінде зерттеледі. Жасушаларды зерттеуге жүйелі көзқарас айтарлықтай дәрежеде молекулалық биологияның жетістіктері, тіршіліктің молекулалық негіздерін білу және физика-химиялық биологияның дамуы нәтижесінде мүмкін болды.

Биокатализаторлардың табиғатын және биокаталитикалық процестерді зерттеу, биополимерлер химиясының және биорганикалық химияның дамуы үлкен практикалық жол берді: биотехнологияны құру, заманауи органикалық синтез индустриясы, құнды дәрі-дәрмектер синтезі, адамның синтезі гормондар, гендер және т. б . Гендік инженерияның маңызды технологиялық жетістіктері инсулин, өсу гормоны, интерферон синтезі болды.

Денені физикалық, химиялық және анатомиялық - физиологиялық түсініктердің өзара байланысына негізделген зерттеудің жүйелі тәсілі студенттерге жүйелер жүйесінің өзара байланысын, организмнің қоршаған ортамен байланысын ашуға, жүйке және механизмдері туралы, гуморальдық реттеу, функцияларды өзін-өзі реттеу туралы білімдерін тереңдетуге мүмкіндік береді. Жүйелі тәсіл тіршіліктің күрделі құбылыстарын олардың қарапайым физикалық-химиялық процестеріне дейін төмендетуге болмайтындығын көрсетіп, сонымен бірге физикалық-химиялық механизмдерге сүйенбей, ағзаның өзін-өзі реттейтін ашық жүйе ретінде бүтіндігін қалпына келтіру мүмкін еместігін дәлелдеуі керек.

Адам ағзасы туралы жүйелік білім жеке және қоғамдық гигиена ережелерін, авто-жаттығу әдістерін негіздеу және медициналық сауаттылықты дамыту үшін қажет.

Биогеоценозды экожүйе ретінде зерттеу белгілі бір табиғи кешендегі жануарлар, өсімдіктер мен микроорганизмдер, биотикалық, абиотикалық және антропогендік қоршаған орта факторларының арасындағы байланысты ашуды көздейді. Сонымен бірге биология мұғалімі пәнаралық байланысты қолданады (география, физика, химия курстарымен) .

Пәнаралық принцип - экологиялық білім беру мен оқушыларға экологиялық білім берудің жетекші принципі. Агроценоз ұғымын қалыптастыра отырып, биология пәнінің мұғалімі ғылыми биологиялық ұғымдар мен топырақтану, өсімдік шаруашылығы және мал шаруашылығының қолданбалы тұжырымдамалары арасындағы байланысты күшейтеді.

Биологияның пәнаралық байланыстары студенттердің маңызды идеяларды игеруіне бағытталуы керек: эволюция, тірі табиғатты көп деңгейлі ұйымдастыру, биологиялық жүйелердің табиғи ортамен байланысы, өзін-өзі реттеу және қоршаған ортаның өзгеріп отыратын жағдайындағы биологиялық жүйелердің тұтастығы ; табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, қорғау және қалпына келтіру.

Пәнаралық байланыстар, пәнішілік байланыстармен ұштастыра отырып, «Биология» пәнінің тұтастығына ықпал етеді. Пәнаралық байланысты орнату мәселелерінің шеңберін шығармашылықпен жұмыс жасайтын оқытушылар пән бойынша факультативтік сабақтар мен үйірме жұмыстары арқылы кеңейте алады.

1. 2. Пәнаралық байланыстарды қолданып биологияны оқытудың

тарихы

Пәнаралық байланыстар туралы әңгіме ғылымның іргелі дамуына байланысты мектепте академиялық пәндерді бөлек оқыту енгізілген кезден басталды.

«Қарым-қатынас байланысының барлығын сол байланыста оқыту керек». Мұғалімдер білім жүйесін қалыптастыру үшін академиялық пәндер арасында байланыс орнату маңызды деп санады.

Пәнаралық байланыстардың алуан түрлілігін И. Г. Песталоцидің кең дидактикалық материалы негізінде ашты, ол: «Өзіңіздің санаңызға барлық мәнді өзара байланысты заттарды олардың табиғатындағы байланыстырыңыз» деген талаптан шыққан. Ол әсіресе орта мектепте бір пәнді екінші пәннен бөлмеу керектігін түсіндірді.

Пәнаралық байланыстарды негіздеуге алғашқы психологиялық әрекетті И. Г. Герберт «ақыл-ой ортасы аймағы» бұрын игерілген білімді қазіргі уақытта ассимиляцияланатын нәрселермен байланыстыра көбейту мүмкіндігінде пайда болатындығын ескерте отырып; осы жағдайларда білімді практикада қолдануға мүмкіндіктер жасады.

Классикалық педагогикада пәнаралық байланыстардың дидактикалық маңыздылығын ең толық негіздеген К. Д. Ушинский болды. Ол әр түрлі бірлескен байланыстардан пәнаралық байланыстарды шығарды. К. Д. Ушинский білім жинақталған кезде оны жүйеге енгізудің қаншалықты маңызды екенін атап көрсетті:

«Бөлшектелген білімге толы бас, бәрі бұзылған және иесінің өзі ештеңе таппайтын қоймаға ұқсайды; білімсіз жүйе ғана болатын бас, барлық қораптарда қолтаңба қойылған, қораптар бос тұрған дүкен сияқты » сөзі арқылы байланыс орнату қажеттілігін түсіндірді.

Адамның әлем туралы заманауи идеялары әлемнің жалпы ғылыми картинасында әрқайсысы белгілі орын алатын ғылымдардың күрделі жүйесінде құрылады. Әрине, әр ғылым басқалардан оқшау дами алмайды.

Осы немесе басқа құбылыс немесе белгілі бір табиғат объектісі әр түрлі ғылымдардың зерттеу объектісі бола алады. Демек, бір пәнді білуде әр түрлі ғылымдар өзара байланысты.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.