Интеллектуалды жүйе

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

СӨЖ

Факультеті: Ақпараттық технологиялар
Кафедрасы: Ақпараттық жүйелер

Тақырыбы: Интеллектуалды ақпараттық жүйелерді құру және жобалау

Орындаған: Тұрғынбек Елдос
Тексерген: Бейбітхан Е.
Тобы: ИС - 1906 Б

Алматы 2021 ж.

Жоспар:
Кіріспе;
Негізгі бөлім:
Тарихы;
ИАЖ және оны жобалау
ИАЖ архитектурасы
ИАЖ классификациясы
Сұрақ жауап жүйесі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебитер

Кіріспе
Экономикадағы ақпараттық жүйелердің негізгі мақсаты- бұл адам ақпаратының активті жане тиімді шешімдерді қабылдау үшін және процестерді бақылау, ресурстарды, финансты транзакцияларды, қызметкерлер мен ұйымдарға жалпы заманауи көзқарасы.
Шешімді қолдайтын АЖ-ның әрі қарай дамуы интелектуалды ақпаратты ШҚЖ-нің құрылуына алып келді. Интелектуалдық ақпараттық технологиялар (ИАТ) (Intellectual informationtechnology, IIT)- бұл адамға саяси талдауды тездету, экономикалық, социалды және техникалық жағдайларды басқару шешімдерін жинақтау ақпараттық технологиясы.
ИАТ-ты шынайы тәжірибиеде қолдану дегеніміз мәселелік аймағының ерекшелігін есептеу бұл өз жайында келесі сипаттар жинағымен белгіленеді:
сапалы және оперативті шешім қабылдау;
нысананың және институциалды шектің көмескілігі;
мәселе шешудегі субъектілердің көптігі;
ретсіз және кванттық ортаның жөн-жосығы;
бір-бірімен әрекеттесетін факторлардың көптігі;
әлсіз ресмиленуі, бірегейлігі, жағдайдың стереотипсізділігі;
ақпараттың белгісіздігі, жасырымдылыға және беймәлімділігі;
жоспардың орындалуының әумесерлігі және кіші әрекеттердің құндылығы;
логикалық шешімдердің оғаштылығы және т.б
Тарихы
Ақпараттық интелектуалы жүйелертің тарихы 20-шы ғасырдың ортасынан басталды, өз кезегінде бұл жасанды интелекттің жаңа ғылыми бағыт ретінде және Artificial Intelligence, яғни жасанды интеллект термині пайда болуымен байланысты.
Даму тегі кСРО мен Ресейдегі жасанды интеллект XIX ғасырда, Колледждің кеңесшісі Николаевич Карсаков (1787-1853) (1787-1853) Ғылыми әдістер мен құрылғылардың дамуы арқылы ақыл-ойдың мүмкіндіктерін күшейту, күшейткіш ретінде жаңғыртылған кезде) табиғи. 1832 жылы С.Н. Корсаков Интеллектуалды машиналар деп аталатын бес ойлап тапқан механикалық құрылғылардың сипаттамасы, интеллектуалды машиналар, селекция, салыстыру және жіктеулер бойынша психикалық белсенділікті ішінара механикаландыру үшін жариялады. Автомобильдер дизайнында Корсаков алғашқы рет информатика тарихында алғаш рет білімнің бір түрін ойнады, олар білімнің өзіндік білім негіздерін ойнады, ал көліктер өздері сараптамалық жүйелердің алдында болды. Интеллектуалды машиналар көрсетілген шарттардың шешімдерін табуға мүмкіндік берді, мысалы, науқастың барлық ауруларындағы есірткіні анықтау үшін. КСРО-да жасанды интеллект саласындағы жұмыс 1960 жылдары басталды. Мәскеу университетінде және ғылым академиясында В. Пушкин мен Д.Айпелов басқарған бірқатар пионертану өткізілді. 1964 жылы С.Маслов атындағы Ленинград логикасының Предикаттардың классикалық есептеулерінде туындыланудың кері әдісі атты жұмысы жарияланды, онда алдын-ала есептеу кезінде теоремаларды автоматты түрде іздеу әдісі ұсынылды . 1966 жылы В.Ерчин рекурсивті функциялардың тілін жасады. 1970 жылдарға дейін. КСРО-да барлық зерттеулер Кибернетика аясында өтті. Д.А. Поспелова Дайхтың айтуынша, Информатика және Кибернетика ғылымы бірқатар академиялық дауларға байланысты араласқан. Тек 1970-ші жылдардың аяғында КСРО-да тек Жасанды интеллект ғылыми бағыты информатика деп таныла бастайды. Сонымен бірге, информатика өзі дүниеге келді, кибернетикалар жастан асқан. 1970 жылдардың аяғында жасанды интеллектінің түсіндірме сөзі құрылды, жасанды интеллект туралы үш жылдық анықтамалық және информатика бойынша энциклопедиялық сөздік, онда кибернетика және жасанды интеллект және Жасанды интеллект бөлімдері басқа бөлімдермен қатар кіреді.
ИАЖ тарихы үш ғылыми бағыттың дамуымен байланысты: компьютерлік философия, компьютерлік психология, дамыған компьютерлік ғылым және құру процесімен толықтырылады:
1. ақпаратты-аналитикалық жүйелер
2. шынайы тілдегі адам мен компьютердің тілдесу жүесін қолдау
3. когнитивті моделдеу
4. құжаттың автоматты тематикалық жүйесінің рубриттіленуі
5. стратегиялық жүйенің жоспарлануы
6. қаржылық нарықтағы техникалық және фундаменталды сараптаудың
құралдануы
7. менеджментті жүйенің сапасы
8. интелектуалды жекеменшіктің басқару жүйесі және т.б
Жасанды интелект ғылым ретінде үш ұрпақ ғалымдармен құрылған. Осылай ИА аймағындағы әзірлену екі негізгі бағытта жүрді:
бірінші бағыт адам миының биологиялық прототипін модельдеуі интелектуалды машиналардың әзірленуімен байланысты
екінші бағыт әдіс-тәсілдердің әзірленуі, қабылдануымен, компьютерге арналған қиын математикалық және логикалық мәселелерді шешуге көмектесетін программалармен және адамның іс-әрекеттерінің автоматтандыруымен байланысты.
Интеллектуалды жүйе
Интеллектуалды жүйе (ИЖ, intelligent system) - бұл дәстірлі шығармашылық нақты бір пәндік аймаққа жататын, жадыда сақталған есептерді шешуге қабілетті техникалық немесе программалық жүйе. Интеллектуалды жүйе негізгі үш блокты қамтиды. Олар: базалық құрылым, шешуші және интеллектуалды интерфейс.
ИАЖ-дың түрлері
Логикалық-есеп жүйесі.
Логикалық-есеп жүйесінде шартты ресми жазбалары бойынша басқару және жобалық есептердi шешуге қабiлеттi жүйе. Бұл қолданушы диалог режимінде барлық есептеуiш процесс кезеңдерiн өзгерту мүмкіндігіне ие болады.
Рефлекторлық интеллектуалды жүйе
Рефлекторлық жүйе - бұл жүйе қарсы реакцияларды арнайы құратынәр-тірлі кіріс комбинацияларға әсері. Алгоритм интеллектуалды системаның көптеген кіріс әсерлеріне қатысты ең жақын мүмкін болатын реакцияны таңдауға көмектеседі.
Инетеллектуалды ақпараттық жүйе
Интеллектуалды ақпараттық жүйе (ИАЖ, intelligent system) - бiлiмге негiзделген жүйе.
Будандасқан Интеллектуалды жүйе.
Будандасқан интеллектуалды жүйе мен мәселенің шешiмiн табуда адамның интеллектуалды белсендiлiгiн қажет етеді. Қорыта келгенде Будандасқан Интеллектуалды Жүйе мына жиынтықтардан тұрады:
Аналитикалық үлгiлер
Сарапшылықжүйелер
Жасанды нейронды желiлер
Айқын емес жүйелер
Генетикалық алгоритмдер
Имитациялық статистикалық үлгiлер

ИАЖ - бұл негiзгi 5 әрекеттесетiн компоненттен тұратын компьютерлiк жүйе: тілдік ішкі жүйе, ақпарат ішкі жүйесі, басқарудың iшкi жүйесi, басқармалық модель ішкі жүйесі және мәселені шешуші және өңдеуші ішкі жүйесі.

ИАЖ шешетін мәселелердің жіктелуі.
Мәлiметтердi түсiндiру
Бұл сарапшылық жүйелер үшiн дәстүрлi есептердiң бiрi.Түсіндірулер нәтижсінде жауаптың дұрыс және келісімді болатындығы мәліметтер түсінігін анықтайды.
Диагностика
Диагностика дегеніміз объектке қатысты кейбір объект кластармен немесе кейбір жүйелердегі қателерді табу. Қате - бұл нормадан ауытқу. Бұл дегеніміз бір ғана теориялық позициядан техникалық жүйелердегі құрылғылардың бұзылуы, тірі организмдердің аурулары, мүмкін болатын барлық табиғаттық аноманиялар.
Мониторинг
Бұның негізгі мақсаты - шынайы ауқымында және шығу параметрлері туралы сигнализация және шектеулер мүмкіншілігі.
Проектілеу
Проектілеу алдын ала анықталған қасиеті бар объектілерді құру спецификацияларын қамтиды. Спецификация дегеніміз барлық қажетті документтер жиынтығы, сызулар анықтама жазулары және т.с.с. Бұл жердегі басты проблема объект туралы нақты структуралық бейнелеуді орналастыра білу және із проблемасы.
Болжам
Болжам дегеніміз кей бір болмыстарды болжамдауға мүмкіндік береді және болмыс немесе оқиғаға нақты мәліметтерге анализдеу арқылы алынады. Болжамдау жүйелері берілген жағдайдан логикалық түрде болуы мүмкін амалдарды шығарады.
Мақсат қою
Мақсат қою дегеніміз іс әрекеттердің мақсатын табу, объектке қатысты кейбір функцияларды орындау мүмкіндігі. Сонымен қатар бұл ЭЖ(электрондық жүйе)- де нақты объектілердің өз-өзін ұстау моделдері қолданылады, олар мақсат қойылған жұмыстарды логикалық түрде амалдарын шығару үшін қолданылады.
Үйрету
Үйрету дегніміз белгілі бір затты немесе тәртіпті үйрену үшін компьютерді қолдану. Үйрету жүйесі белгілі бір тәртіпті зерттеу нәтижесінде шыққан қателерді ЭВМ көмегі арқылы сараптайды және дұрыс шешімдерін береді. Нейрондық желілер бұл мағынада программаланбайды, олар үйретіледі. Үйрену мүмкіндігі нейрондық желілердің дәстүрді алгоритмдер алдындағы басты артықшылығы.
Басқару
Басқару дегеніміз белгілі бір жұмыс режимін қолдайтын ұйымдық жүйе функциясы. Бұл берілген спецификациялар берілген күрделі жүйелердің өз-өзін ұстауын басқару.
Шешім қабылдауды қолдау
Бұл дегеніміз шешім қабылдауды жеңілдетуді қамтамасыз ететін тұлға, ол керекті ақпараттар және рекамендацияларда шешім қабылдайды Жалпы алғанда барлық жүйелерді сараптау мәселесін шешу және синтез мәселесін шешу жүйелеріне бөлуге болады. Негізгі айырмашылық сараптау мәселесі мен синтезмәселесінде көптеген шешімдер болуы мүмкін және жүйеге енгізілуі, синтез мәселесінде көптеген шешімдер потенциалды мәселелер шешілген және компонент немесе подпроблемалар шешімдері құрылады.
Сараптау мәселесіне жататындар: мәлімет интерпретациясы, сараптау, шешім қабылдау.
Синтез мәселесіне жататындар: проектілеу, пландау, басқару.
Конбинацияланған: үйрену, мониторинг, болжамдау.

ИАЖ-ның білім басқару перспективалық дамуы
ИАЖ-ның дамуын келесі түрде қарастыруымызға болады:
Көрсету және шығарып алу білімінің техналогиясы.
Бірінші жағдайда басты мақсат әдістерді құру: формалды бейнелеу, ПрО формализациясы, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.