Философия теориялық тұрғыдан тұжырымдалған дүниетаным

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
II. Негізгі бөлім
Әлем және адам. Философияның негізгі мәселесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5 Философия пәні ретінде адамның әлеммен байланысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... 8 Ежелгі Шығыстың философиясы мен мәдениетіндегі адам және әлем ... ... ... 9
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Адам және әлем - философиялық рефлексияның басты тақырыбы
Айналамыздағы әлем туралы алуан түрлі білім жүйесінде философия маңызды орын алады. Ежелгі уақытта пайда бола отырып, ол ғасырлық даму жолынан өтті, оның барысында әртүрлі философиялық мектептер мен бағыттар пайда болды және өмір сүрді.
Философия сөзі грек тілінен шыққан және сөзбе-сөз даналықты сүйуді білдіреді. Философия - бұл бізді қоршап тұрған шындыққа көзқарастар жүйесі, әлемнің ең жалпы ұғымдарының жүйесі және адамның ондағы орны. Ол құрылған сәттен бастап ол әлемнің не екенін білуге, адамның табиғатын түсінуге, оның қоғамда қандай орын алатындығын, оның ақыл-ойы ғаламның құпияларын біле алатындығын, табиғаттың құдіретті күштерін адамдардың игілігіне айналдыруға болатындығын білуге тырысты. Философия осылайша адамның өмірі мен білімінің алуан түрлі салаларына көзқарасын анықтайтын ең жалпы және сонымен бірге өте маңызды, іргелі сұрақтарды қояды. Осы сұрақтардың бәріне философтар әртүрлі, тіпті өзара ерекше жауаптар берді. Прогрессивті, материалистік бағыттағы осы күресте материализм мен идеализм арасындағы күрес, қалыптасу мен даму - бұл философияның ғасырлар бойғы даму заңдылығы. Материализмнің идеализмге қарсы күресінде қоғамның прогрессивті таптарының реакциялық таптарға қарсы күресі айтылды. Ежелгі уақытта философия Қытайда және Үндістанда болған. VMM-VM ғасырларда. Б.з.д. философия ежелгі Грецияда пайда болды, онда ол жоғары даму деңгейіне жетті. Орта ғасырларда дербес ғылым ретінде философия болған жоқ, ол теологияның құрамына кірді. XV-XVM ғасырлар ортағасырлық схоластикадан эксперименттік зерттеулерге дейінгі шешуші кезеңнің басталуын атап өтті. Капиталистік қатынастардың, өнеркәсіп пен сауданың өсуі, ұлы географиялық және астрономиялық ашылымдар мен жаратылыстанудың басқа салаларындағы жетістіктер тәжірибелі білімге негізделген жаңа дүниетанымның пайда болуына әкелді. Коперниктің, Галилейдің, Джордано Бруноның ашқан жаңалықтарының арқасында ғылым алға қарай үлкен қадам жасады.
Әлемді философиялық түсіну жолы өте күрделі. Таным әрқашан қиялдың бөлшектерін қамтиды.

Әлем және адам. Философияның негізгі мәселесі.
Әлем бір және әр түрлі - әлемде қозғалатын материядан басқа ештеңе жоқ. Уақыт пен кеңістікте қозғалатын шексіз материядан басқа әлем жоқ. Материалдық әлем, табиғат дегеніміз - заттар, денелер, құбылыстар мен процестердің шексіз әртүрлілігі. Бұл бейорганикалық табиғат, органикалық әлем, олардың сарқылмайтын байлығы мен әртүрлілігі. Дүниенің әртүрлілігі материалдық заттар мен процестердің сапалық айырмашылығында, материяның қозғалуының әр түрлі формаларында жатыр. Сонымен қатар әлемнің сапалы әртүрлілігі, материалдық қозғалыс формаларының әртүрлілігі бірлікте өмір сүреді. Әлемнің нақты бірлігі оның маңыздылығынан тұрады. Әлемнің бірлігі мен оның әртүрлілігі диалектикалық арақатынаста, олар ішкі және ажырамас байланыста, біртектес зат сапалық жағынан әр түрлі формалардан басқа өмір сүрмейді, әлемнің барлық әртүрлілігі біртұтас материяның, біртұтас материалдық әлемнің формалары болып табылады. Ғылым мен тәжірибенің барлық мәліметтері материалдық әлемнің біртұтастығын сенімді түрде растайды. Философия теориялық тұрғыдан тұжырымдалған дүниетаным. Бұл әлем туралы ең жалпы көзқарастар жүйесі, адамның орны, адамның әлеммен қарым-қатынасының әртүрлі формаларын түсіну. Философия дүниетанымның басқа формаларынан тек пәндік мәні бойынша ғана емес, сонымен бірге проблемалар мен оларды шешудің әдістерін интеллектуалды игеру дәрежесінде де ерекшеленеді. Сондықтан философияны анықтауда теориялық дүниетаным, көзқарастар жүйесі ұғымдары қолданылады. Дүниетанымда әрдайым екі қарама-қарсы көзқарас бар: сыртқы сана бағыты - әлемнің, ғаламның көрінісін қалыптастыру және екінші жағынан оның ішкі тартымдылығы - адамның өзіне, оның табиғатын, орнын және табиғи және әлеуметтік әлемдегі мақсатын түсінуге деген ұмтылыс. Адам ойлау, үйрену, жақсы көру және жек көру, қуаныш пен қайғы, үміт, тілек, парыз сезімін, ар-ожданды қорлау және т.б. қабілеттерімен ерекшеленеді. Бұл бұрыштардың әртүрлі байланыстары бүкіл философияға сәйкес келеді. Философиялық дүниетаным, екіжақты: оның семантикалық түйіндері - әлем мен адам. Философиялық ойлау үшін бұл қарама-қайшылықтарды бөліп қарау емес, олардың тұрақты өзара байланысы. Философиялық дүниетанымның әртүрлі мәселелері олардың өзара әрекеттесу формаларын түсінуге, адамның әлеммен байланысын түсінуге бағытталған. Бұл үлкен жан-жақты әлем - адам проблемасы, жалпыға бірдей әрекет етеді және оны жалпы формула, кез-келген философиялық проблеманың дерексіз көрінісі ретінде қарастыруға болады. Сондықтан оны белгілі бір мағынада философияның іргелі мәселесі деп атауға болады. Философиялық көзқарастар қақтығысындағы орталық орын сананың болмысқа қатынасы немесе басқаша айтқанда идеалдың материалға қатынасы туралы мәселе болып табылады. Біз идеалды сана туралы сөйлескенде, біз өзіміздің ойларымыздан, сезімдерімізден, сезімдерімізден басқа ештеңені білдірмейді. Зат, материал туралы айтқанда, біздің санамызға қарамай объективті түрде өмір сүретін барлық нәрсе осында жатады. сыртқы әлемнің заттары мен объектілері, табиғатта және қоғамда болып жатқан құбылыстар мен процестер. Философиялық түсінуде идеал (сана) және материал (болмыс) - бұл дүниенің объектілері, құбылыстары мен процестерінің ең жалпы және сонымен бірге қарама-қарсы қасиеттерін бейнелейтін ең кең ғылыми тұжырымдамалар (категориялар). Сана мен болмыстың, рух пен табиғаттың байланысы туралы мәселе - философияның басты мәселесі. Сайып келгенде, табиғаттың, қоғамның, демек, адамның өзі туралы философиялық көзқарасты анықтайтын барлық басқа мәселелерді түсіндіру осы сұрақтың шешілуіне байланысты. Философияның негізгі мәселесін қарастырғанда оның екі жағын ажырату өте маңызды. Біріншіден, бастапқы не идеал немесе материал? Бұл сұраққа бір немесе басқа жауап философияда шешуші рөл атқарады, өйткені орта деңгейден бұрын болуы, оны алдын-ала анықтауы, сайып келгенде оны анықтауы керек. Екіншіден, адам айналасындағы әлемді, табиғат пен қоғамның даму заңдылықтарын біле ала ма? Философияның негізгі мәселесінің осы жағының мәні - адамның ойлау қабілетінің объективті шындықты дұрыс көрсете алу қабілетін нақтылау. Негізгі сұрақты шеше отырып, философтар бастапқы - материалдық немесе идеалды алу үшін екі үлкен лагерьге бөлінді. Біріншілікті материя, болмыс, табиғат және екінші дәрежелі сана, ойлау, рух деп таныған философтар материалистік деп аталатын философиялық бағытты ұсынады. Философияда материалистік идеалистік ағымға қарама-қарсы көзқарастар да бар. Идеал философтар бар сананың, ойлаудың, рухтың бастауын мойындайды, яғни. тамаша. Философияның фундаменталды мәселесінің тағы бір шешімі бар - дуализм, ол материалдық және рухани жақтар бір-бірінен тәуелсіз субъект ретінде бөлек тұрады деп санайды. Сана мен болмыстың, рух пен табиғаттың байланысы туралы мәселе - философияның басты мәселесі. Сайып келгенде, табиғаттың, қоғамның, демек, адамның өзі туралы философиялық көзқарасты анықтайтын барлық басқа мәселелерді түсіндіру осы сұрақтың шешілуіне байланысты. Философияның негізгі мәселесін қарастырғанда оның екі жағын ажырату өте маңызды. Біріншіден, бастапқы не идеал немесе материал? Бұл сұраққа бір немесе басқа жауап философияда шешуші рөл атқарады, өйткені орта деңгейден бұрын болуы, оны алдын-ала анықтауы, сайып келгенде оны анықтауы керек. Екіншіден, адам айналасындағы әлемді, табиғат пен қоғамның даму заңдылықтарын біле ала ма? Философияның негізгі мәселесінің осы жағының мәні - адамның ойлау қабілетінің объективті шындықты дұрыс көрсете алу қабілетін нақтылау. Негізгі сұрақты шеше отырып, философтар бастапқы - материалдық немесе идеалды алу үшін екі үлкен лагерьге бөлінді. Біріншілікті материя, болмыс, табиғат және екінші дәрежелі сана, ойлау, рух деп таныған философтар материалистік деп аталатын философиялық бағытты ұсынады. Философияда материалистік идеалистік ағымға қарама-қарсы көзқарастар да бар. Идеал философтар бар сананың, ойлаудың, рухтың бастауын мойындайды, яғни. тамаша. Философияның фундаменталды мәселесінің тағы бір шешімі бар - дуализм, ол материалдық және рухани жақтар бір-бірінен тәуелсіз субъект ретінде бөлек тұрады деп санайды. Ойлаудың болмысқа деген қатынасының тағы бір жағы бар - әлемді тану мәселесі: адам өзінің айналасындағы дүниені біле ала ма? Идеалистік философия, әдетте, әлемді білу мүмкіндігін жоққа шығарады.
Философиялық білім қайдан басталды: біз өмір сүріп жатқан дүние қандай? Шындығында, бұл сұраққа балама: біз әлем туралы не білеміз? Философия бұл сұраққа жауап беруге арналған жалғыз білім саласы емес. Ғасырлар бойы оны шешу арнайы ғылыми білім мен практиканың жаңа бағыттарын қамтыды. Сонымен бірге, ерекше танымдық функциялар философияға түсіп кетті. Әр түрлі тарихи дәуірлерде олар басқаша көрінді, бірақ соған қарамастан кейбір тұрақты ортақ белгілер сақталды. Философияның қалыптасуы математиканың пайда болуымен бірге ежелгі грек мәдениетінде мүлдем жаңа құбылыстың - теориялық ойлаудың алғашқы жетілген формаларының пайда болуын белгіледі. Кейбір басқа білім салалары теориялық жетілуге біршама кейінірек және әр түрлі уақытта жетті. Әлемнің философиялық білімі оның талаптарын ұсынды. Теориялық білімнің басқа түрлеріне (математика, жаратылыстану ғылымдары) қарағанда, философия әмбебап теориялық білім ретінде әрекет етеді. Аристотельдің айтуы бойынша арнайы ғылымдар тіршіліктің нақты түрлерін зерттеумен айналысады, философия барлық заттардың принциптерін, жалпы принциптерін білуді өзіне алады. Әлем танымында әртүрлі дәуірлердің философтары уақытша, белгілі бір тарихи кезеңде, немесе негізінен мәңгі, түсіну, жеке ғылымдардың құзырынан тыс болатын мәселелерді шешуге бет бұрды. Барлық философиялық мәселелерде әлем - адам қатынасы болатындығын атап өтуге болады. Әлемді тану проблемасына байланысты сұрақтарға тікелей жауап беру қиын - бұл философияның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.