Демография және экологиялық мәселелер



1. Адамзаттың сандық сипаттамалары.
2. Дүние жүзінің кейбір елдерінің халық санының жағдайы мен өсуінің болжамы.
3. Демографиялық мәселелер мен қоршаған ортаның жағдайы

Демография және экологиялық мәселелер
1. Адамзаттың сандық сипаттамалары.
2. Дүние жүзінің кейбір елдерінің халық санының жағдайы мен
өсуінің болжамы.
3. Демографиялық мәселелер мен қоршаған ортаның
жағдайы

Демография -халықтың құрылымын, құрамын, динамикасы мен көбеюiн
қоғамдық-тарихи тұрғыдан зерттейтiн ғылым.
Соңғы жылдары демографияның жаңа бағыттары — экологиялық демография
қалыптасып келедi.
Қазiргi адамзаттың саны б млрд. адамға жақын. Табиғаттағы жануарлардың
түрлерiнiң саны ортаның сыйымдылығымен шектеледi. Әдетте, ұсақ жануарлардың
түрлерiнiң саны iрi жануарлармен салыстырғанда көп болады.
Эксперттердiң болжамдары бойьшша Жерде 1 млн. жыл бурын өмiр сүрген
адам популяцияларының жаллы саны 100 мың болған, 30 мың жыл бұрын 5 млн.
болған.
Көптеген мың жылдықтар барысында дүние жүзiнiң халқы өте баяу өсiп
отырды. Б.э.д. IV мыңжылдықтың басында ол шамамен 100 млн. болды, б.э.д.
1000 жылы 300 млн.-ға жақындаған, 1500 жылға қарай 425 млн.-ға дейiн өстi.
Мұндай қарқынмен өсу жылдық максималды өсiмi 0,7% сәйкес келедi, яғни
жылына 10 000-ға шаққанда жетi адам.
1600 жылдан 1990 жылга дейiн Жердегi халық санының өсуi гиперболалық
сипатқа ие болды. Соңғы жылдары 80-жылдардың аяғынан бастап, салыстырмалы
өсiм артпай отыр.
БҰҰ халық саны бойынша қорының эксперттерiнiң болжамдары бойынша (1995 ж.)
бұл қарқын 2015 жылға дейiн сақталады да, адам саны 7,5 млрд.қа жетедi.
ХХ ғасырдағы адамзаттың санының жылдам артуын демографиялық жарылыс
деп атайды. Соңғы 100 жылдағы өсiмге Жердегi қазiр өмiр сүретiн адамдардың
34-i сәйкес келедi. Ғасырдың екiншi жартысында әр он жыл сайын жылдық өсiм
шамамен 10 млн-ға артып отырды. 50-жылдары 53,3 млн. болса, 60-жыларда —
66,7 млн, 70-жылдарда — 70,3 млн. 80-жылдарда 86,4 млн. адам болды.
Адам санының 1 млрд.-тан — 2 млрд.-қа өсуi үшiн 107 жыл қажет болса
(1820-1927 ж), ол 3 млрд.-қа дейiн — 32 жыл (1959 ж). 4 млрд.-қа — 15 жыл
(1974), 5 млрд.-қа — 13 жыл (1987), 6 млрд.-қа — 12 жыл (1999), халық
санының соңғы рет екi еселенуiне небәрi 38 жыл қажет болды.

Дүние жүзінің кейбір елдерінің халық санының жағдайы мен
өсуінің болжамы.
1990-1995 жылдары дүние жүзiндегi жалпы туу коэффициентi 24,6% дейiн
кемiдi, жалпы өлiм коэффициентi 9,8% болса, табиғи өсiм коффициентi — 14,8%
құрады. Қазiр көбеюдiң шамамен осындай көрсеткiштерi сақталуда. Әр минут
сайын жерде 270 бала өмiрге келсе, әр жастагы 110 адам өледi де дуние жузi
халқы 160 адамға өсiп отырады.
Әр түрлi елдер мен континенттердiң халық санының өсуiне қосқан үлесi
әр түрлi. Абсолюттiк саны бойынша ең үлкен өсiмдi iрi азиялық елдер —
Қытай, Үндiстан, Индонезия берсе, ал ең жоғары өсу жылдамдығы Африка мен
Латын Америкасында байқалған.

Дүние жүзінің кейбір елдерінің халық санының жағдайы мен
өсуінің болжамы.
Елдер 1993 2025
Қытай 1200 1500
Үндістан 900 1400
Индонезия 190 280
Бразилия 150 220
Нигерия 120 290

Кейбiр Африка мемлекеттерiнде салыстырмалы өсiм жылына 4%-ға дейiн
жетiп отырды. Көптеген жоғары дамыған елдер мен аймақтарда (Батыс Еуропа,
Солтүстiк Америка) демографиялық жарылыс жағдайы ертерек XIX ғасырда
байқалған. Бұл елдерге қазiр халық санының тұрақтануына әкелетiн
демографиялық өтпелi даму кезеңi тән.
Өтпелi кезеңдегi халық санының өзгеру сипатына қарай 4 сатыны бөлiп
көрсетуге болады.
Бiрiнші сатысы кезiнде өлiм мен туылу күрт төмендейдi бiрақ өлiм
коэффициентiнің төмендеуi туу коэффициентiнiң төмендеуiнен алда болады.
Сондықтан, халықтың өсiмi артады. Мұндай жағдай көптеген дамушы елдерде
қалытасып отыр, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Демография және экологиялық мәселелер. Демографиялық мәселелер мен қоршаған ортаның жағдайы
Қоғамды алға жетелейтін, өркениеттің басты себебі болып табылатын прогрестің маңыздылығы
Мальтустың саяси экономиясы және қазіргі мальтузианистер
Демография ғылымы туралы түсінік
Мемлекет функциялары теориясының өзекті мәселелері
Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік проблемаларды реттеудегі мемлекет функциясының басты бағыттары
Қазақстан Республикасының демографиялық саяси жағдайы
Жаһандану кезеңіндегі мемлекеттің функциялары
Демографиялық күрт өсу
Халықты санау әдісі
Пәндер