Жас ерекшелік психология пәнінің теориялық негіздері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНСТІРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ИНСТУТЫ
ХИМИЯ КАФЕДРАСЫ

Такырып: Жас ерекшелік психология пәнінің теориялық негіздері

Тексерген: Ғұмырзақ Ақмарал
Орындаған:"6B01508-Химия-Биология" мамандығының
2-курс студентті Убайдуллаева Д

Алматы 2021.
Қазақстандық ғалымдардың теориялық тұжырымдары.
Қазақстанда психологиялық ойлау құрылуының 3 кезеңін атап көрсетуге болады.
1. Бұл кезеңге Қазақ халқының фольклорлық дәстүрі тән, ол өзінің бастауын, психологиялық идеяларын 15-18 ғасыр ақын-жазушыларынан алды. Бұл кезең қазақ психологиялық ойлау тарихының алғы бастамасы болып табылады. Бұл кезеңнің айрықша ерекшелігі адамның ішкі жан дүниесіне қызығушылықтың пайда болуы.
2. 19 ғасырдың ортасынан бастап кеңес үкіметінің орнауына дейінгі кезең. Бұл кезең Қазақстандағы психологилық ғылым қалыптасуының бастамасы болып табылады. Қазақтың зиялылары өз халқының фольклорлық дәстүрін жалғастырды, жалпы, балалық, педагогикалық және қоғамдық психология сұрақтары бойынша түпнұсқалық ережелерді жасап шығарды.
3. Қазақстандағы кеңес психологиясының дамуы. Бұл кезеңнің өзі екі кезеңге бөлінеді. Ғылыми психологияның негіздерінің қалыптасуы (1917-1945). Екінші кезең соғыстан кейінгі психологиялық ғылымның дамуы (1945 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін).Қазақстанда ғылымның дерліктей барлық салалары кеңес үкіметі жылдарында құрылды, дегенмен де революцияға дейінгі қазақ психология-педагогикалық мәдениетінің (Әл-Фараби, Уәлиханов, Алтынсарин, Құнанбаев, Торайғыров) маңызды прогрессивті дәстүрлеріне сүйенді. 1918-1919 жылдар аралығында баспа ісі жақсарды, Мұғалім журналы жарық көрді, сонымен қатар, психологиялық-педагогикалық тақырыптарда кітапшалар шығарылды.30 жылдардың соңында республикада психология және педагогика облысында жеке өз мамандары болды. Ғылыми зерттеулердің негізі қалана бастады (А.Сытдықов, С.Қожахметов). 1939 жылы Ленинград қаласында Т.Тәжібаев Ушинский және Ресейдегі педагогикалық психология тақырыбында өзінің кандидаттық диссертациясын қорғады. Бұл Қазақ республикасының өкілі қорғаған психология бойынша алғашқы диссертация еді. Бұл жұмыс Ресейдегі танымал психологтардан жоғарғы бағаға ие болды.
1946 жылдың қыркүйек айында ҚазПИ-да психология кафедрасы ұйымдастырылды. 1948 жылы Абай атындағы ҚазПИ-да КСРО Минвузының ЖАК тұсында педагогикалық ғылымдар бойынша диссертацияны қорғауға қабылдауға құқылы болды. Кейінірек психология бойынша аспирантура ҚазПИ және ҚазМУ-да ашылды. ҚазМУ кеңесінде Е.Суфиев педагогикалық психология бойынша кандидаттық диссертациясын қорғады.Педагогикалық және жасаралық психология облысында ұлттық мамандарды дайындауда Қазақстанға Ресей ғалымдары үлкен көмек көрсетті. Мәскеудің, Киевтің, Ленинградтың ҒЗИ психология кафедраларында Е.В.Агинянц, А.И.Клименко, О.К.Орманбаева, В.Шабельников, Х.Т.Шериязданова, М.М.Муканов, Н.А.Логинова, Б.Сарсенбаева, А.Жакупов өздерінің кандидаттық диссертацияларын қорғады.Осы уақыт аралығында үш докторлық диссертация қорғалды: М.М.Мұқанов, К.Б.Жарықбаев, Ж.И.Намазбаева.Жалпы Қазақстанда жасаралық және педагогикалық психология жетекші облыс болып табылады.
Ресейлік ғалымдардың теориялық тұжырымдары
Ресейлік ғылыми психологияның негізін қалаушы И.М. Сеченов болып есептеледі. Оның Бас миының рефлекстері атты кітабында негізгі психологиялық процестер физиологиялық түсіндірмеге ие. Олардың сұлбасы рефлекстің сұлбасына өте жақын: олар сыртқы әрекеттесуден бастау алып, орталық жүйке жүйесінің қызметімен жалғасады және жауап беру қызметімен - қозғалыс, іс-әрекет, сөйлеумен аяқталады. Ресейлік психология тарихындағы маңызды орынды Г.И. Челпанов иеленген. Оның басты қызметі Ресейде психологиялық институттың (1912) негізін қалауында. Зерттеудің объективті әдісін пайдалана отырып психологияда тәжірибелік бағытты В.М. Бехтерев дамытты. И.П. Павлов күші ағзаның іс-әрекетіндегі шартты-рефлекторлық байланыстарды зерттеуге бағытталды.
20 ғасыр психологиясының дамуына ауқымды үлес қосқандар: Л.С.Выготский, А.Н.Леонтьев, А.Р.Лурия, П.Я.Гальперин.
Л.С.Выготский адамның психикалық дамуының мәдени-тарихи концепцияларының негізін енгізді. А.Н.Леонтьев жоғарғы психикалық функциялардың қалыптасу механизмдерін зерттеді. П.Я.Гальперин - ақылды іс-әрекеттердің сатылы қалыптасу концепциясының авторы.
Шетелдік ғалымдардың теориялық тұжырымдары
Гиппократ психологияға жан қасиеттері тән қасиеттеріне байланысты деген ұғымды ендірген. Гиппократтың атымен осы күнге дейін жетіп келген темпераменттің төрт түрін атауға болады.Анаксагор, ұйымдастыру (жүйелеу) идеясын алға тартты, яғни, ақыл емес, адамның тәнінің ұйымдастырылуы оның артықшылықтарын айқындайды.Сократтыңқызығушылығын жеке субъектінің (оның өнімдері мен құндылықтары) ақыл - ой әрекеттері тудырды. Гераклиттің өзінді танып біл деген формуласын Сократ субъекттің ішкі жан дүниесіне, оның сеніміне және құндылықтарына, ең жақсыны танып білуге байланысты ақылды тіршілік ағзасы ретінде әрекет етуді білуіне қаратты. Сократ адамның ішкі жан дүниесіне, оның сенімдері мен құндылықтарына, ақылы бар бейне ретінде әрекет етуіне баса назар аударды. Ой әрекеті диалогтық қарым-қатынас жасау барысында зерттелді. Осы зерттеулерден кейін жан түсінігі физикалық табиғат білмейтін қайырымдылық, әділеттілік, ғажайыптылық және т.б. сияқты идеялармен толықтырылды.
Аристотель жанды психологиялық білімнің пәні ретінде түсінудің жаңа дәуірін ашты. Өзінің Жан туралы трактатында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.