Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқыту
А.Байтурсынов атындағы Қостанай өнірлік университеті
КЕАҚ Өмірзақ Сұлтанғазин атындағы Педагогикалық институты
Психология және педагогика факультеті
Мектепке дейінгі және бастауыш білім беру кафедрасы
КУРСТЫҚ жұмыс
Тақырыбы
Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелері
Орындаған:Абдулова Аружан
Тобы:2 курс
Біліктілігі:
6В01201 - Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу
Ғылыми жетекші:Султанбекова Жадыра Хамитбековна.
Қостанай, 2021
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелердің теориялық негіздері
1.1 Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқыту ... ... ... ... ... .5
1.2 Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқытудың түрлері мен әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...10
1.3 Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
2. Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелердің практикалық бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .14
2.1 Білім беру жүйесіндегі инновациялық технологиялар
2.2.Шетелдегі елдердегі мектепке дейінгі білім жүйесінің даму тарихы мен білім беру мекемесінде шетелдік тәжірбие мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 17
2.3 Мектеп тәжірибесіне өзгеріс қажеттілігін негіздеу үшін шетелдің озық әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .23
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29-30 бет
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31-32 бет
КІРІСПЕ
Зерттеу өзектілігі: Білім беру жүйесінің алғашқы баспалдағы мектепке дейінгі тәрбие ұйымы екені сөзсіз. Мектепке дейінгі білім беру стандарты мектепке дейінгі тәрбиемен мектеп алды даярлық топтарында педагогикалық үрдісті ұйымдастыруда жаңашыл әдіс -- тәсілдерді пайдалануға мүмкіндік береді. Халыққа білім беру және тәрбие мәселелерідүние жүзінің дамыған және дамушы елдеріндегі көкейкесті мәселелердің бірі.Олар әр елдің келешек өмірін ұйымдастырудың алғышарты.Жалпы алғанда білім беру жүйесі деп сол не өзге елдегі қызметатқаратын білім-тәрбие беру орындарының жиынтығы, олардың арасындағыбайланыстарды және сол орындардың құрылуы мен жұмыс істеуінің ортақпринциптері түсініледі, оның құрылымы, түрлі деңгейлері сапаларынақойылатын талаптар артып отырады де сеніммен айта аламыз.Білім беру жүйелерінің қоғамның дамуына ықпалы, оларға әсер ететінфакторлар проблемасына бірқатар педагог ғалымдар әдебиеттер жазып шығарған.Мәселен Харламов И.Ф. өзінің "Педагогика" кітабында білім беру жүйесінің әрелдегі даму ерекшеліктеріне қөп көңіл бөлген. Оның атап көрсеткенерекшеліктері мен даму тенденциялары көп тарамды және әр түрлі болыпкелгенімен олар дүние жүзінің көптеген елдерінің білім беру жүйелерініңдамуында көрініс табады. Ал Джуринский А.Н. өзінің еңбектерінде білімберудің қазіргі заманғы проблемаларына тоқтала келе, әрбір елдегі, соныңішінде Англия, Германия, АҚШ, Франция, Жапония т.б. елдеріндегі қазіргімектептік жүйелердің реформасы мәселесін көтереді.
Мектепке дейінгі педагогика - мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу ,оқыту, дамыту және оның негізгі заңдылықтары туралы ғылым. Мектепке дейінгі педагогика алдыңғы қатарлы бала-бақша тәрбиешілері мен отбасы тәрбиесінің озық тәжірибелерін жинақтап қорытады. Мектепке дейінгі кезеңдегі тәрбие - адам қалыптасуының алғашқы баспалдағы. Мектепке дейінгі педагогикада негізгі қолданылатын ұғымдар : дамыту , тәрбиелеу , оқыту . Мектеп жасына дейінгі баланың білімінің дамуы жылдам қарқынмен жүргізіледі, тіпті қалыптасады.
Зерттеу мақсаты: Мен таңдаған тақырып - Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелері атты курстық жұмысымның басты мақсаты - баланың ойлай білу, оны сыртқа дұрыс қорытып айта білу қабілетін қалыптастыру. Мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту, тәрбиелеу жұмысының ерекшеліктерін молынан танып, біліп алуларына мүмкіншілік жасау. Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелерін зерттеу.
Зерттеудің әдістері: зерттеу проблемасы бойынша оқу әдебиеттерін (ағылшын тілі, неміс тілі, орыс тілі, педагогика, психология), оқу - тәрбиеқұжаттарына талдау жасау, әңгімелесу, сауалнама жүргізу, алынғаннәтижелерді өңдеу.
Зерттеу тақырыбы: Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелері
Зерттеу міндеттері:
Пайдаланылған әдебиеттер тізімін құрастыру;
Жоспар құрастыру;
Қорытынды жазу.
мектепке дейінгі жастағы балалармен тәрбие жұмысын жасауға қажетті: диагностикалық, мақсаттану, ұйымдастырушылық, проективті, коммуникативтік, аналитикалық, жалпы педагогикалық және арнайы іскерліктермен қаруландыру
Зерттеу болжамы (гипотезасы) Мектеп жасына дейінгі балаларға білім беру мен тәрбиелеудің ұлттық жүйелері қандай ерекше болса да, олардың барлығы әмбебап болып табылады
қағидалар жалпы өркениеттік феномен ретінде мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың біртұтас жүйесін білдіреді
Жұмыстың жаңалығы: Балалардың таланттарын дамыту проблемалары тек мұғалімдер мен ата-аналарға ғана емес.
Мектепке дейінгі білім беру жүйесінің жұмысына әсер етеді
дамыту, "таланттарды оқытуды" ұйымдастыру. Балалардың қабілеттерін тәрбиелеу туралы танымал еңбектердің авторы, Sony компаниясының негізін қалаушы Масари Ибуки баланың ақыл-ой қабілеттерін дамытудың негізі оның өмірінің алғашқы үш жылындағы жеке тәжірибесі болып табылады,
ми құрылымы белсенді дамыған кезде, бірде-бір бала данышпан болып туылмайды немесе туылмайды
артта қалған кез-келген адам жақсы оқи алады-бәрі оқу әдісіне байланысты болуы керек
ізгілікті және мүмкіндіктерін ескеру, бейімділігі мен мүдделерін, баланың жеткілікті мен тиісті
жапондық мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жүйесінің ерекшеліктерін сипаттаңыз.
Мектеп жасына дейінгі балаларға білім беру мен тәрбиелеудің ұлттық жүйелері қандай ерекше, ерекше болса да, олардың барлығы әмбебап болып табылады
принциптер жалпы өркениеттік феномен ретінде мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың біртұтас және тұтас жүйесін білдіреді.
Зерттеу пәні: педагогика
Зерттеу объектісі: Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелері
Курстық жұмыстың (жобаның) құрылымы: зерттеу жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен және бірнеше тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Және де курстық жұмыста қабылданған шешімі бойынша қосымша бөлімнен, барлық деректердің дәлдігі мен обьективтілігі үшін студент - курстық жұмыстың авторы жауапты болады.
1.Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелердің теориялық негіздері
1.1 Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқыту.
А.Байтұрсынов - қазақ халқының әлеуметтік өмірі мен мәдениетінде, қазан революциясына дейін де, одан кейін де аянбай еңбек еткен ірі қайраткер, үлкен талант иесі. Тарихта орны айрықша зор тұлға. Ол ең алдымен қазақ баласының ана тілінде де сауатын ашып ары қарай қазақ тілінде оқуын жалғастыруға күш жұмсаған ағартушы қайраткер. Осы мақсатты орындау үстінде ол қазақ тілін, оның дыбыстық жүйесі мен грамматикалық құрылысын баяндап, талдап, танытқан зерттеуші. Әрі сол зерттеудің негізінде тұңғыш Ана тілі оқулығын жазған адам. А.Байтұрсыновтың араб жазуын қазақ тіліне икемдеген нұсқасын қазақ жұртшылығы, әсіресе мұғалім қауымы еш талассыз қабылдады.Себебі Ахметтің реформасы қазақ тілініңтабиғатына сүйеніліп, ғылыми негізде жасалған болатын. Сонымен қатар 1912 ж бастап, ұсынған осы алфавитті негізге ала отырып, жаңа жазу іс жүзінде қолданыла бастады.
1915 ж осы емлемен 15 - тей қазақ кітабы басылып шықты. Бұл жазуды 1912 ж бастап мұсылман медреселері мен қазақ - орыс мектептері қолданыла бастады. Сөйтіп қазақ графикасы 1924 ж Орынборда 12 маусымда басталған Қырғыз білімпаздарының тұңғыш съезінде талқыланды. Күн тәртібіндегі мәселелер:
1. Жазу ережелері.
2. Әліпби.
3. Қазақша пән сөздер.
4. Ауыз әдебиетін жию шаралары.
5. Оқу, ғылым кітаптарын көбейту шаралары.
6. Бастауыш мектептердің программасы.
А.Байтұрсынов реформаланған араб жазуы өз кезінде қазақ мәдени жүйеде үлкен роль атқарады, қалың көпшілікті жаппай сауаттандыру ісіне, жазба дүниенің дамуына, баспа жұмыстарының жандануына игілікті қызмет еткен, прогрессті құбылыс болды. Ахмет қазақ баласының ана тілінде сауат ашуына көп күш жұмсаған адам. Сол үшін қазақша сауат ашатын әліппе құралын, мектептерде қазақ тілін пән ретінде үйрететін оқулық жазды.
Ахмет алған білімі, мамандығы жағынан, профессионал - лингвист емеседі. Оны тіл біліміне алып келген, оқу - ағарту ісін жолға қою, халықты жаппай сауаттандыру, көзін ашу, сол арқылы қазақ халқының ұлттық теңсіздігінен құтқару мақсаты болатын, маман лингвист еместігіне қарамастан Ахмет тілдің, оның ішінде қазақ тілінің табиғатын, құрылымдық категориясын дұрыс аңғарған.
А.Байтұрсынов алдына жүйелі прогресс қойғанда ұқсайды, ол әуелі қазақша сауат аштыруды мақсат еткен. Бұл үшін әліппе "Оқу құралын" жазған, одан соң қазақ тілінің фонетикасы мен грамматикалық құрылысын ана тілінде талдап пән ретінде оқытып үйретуды мақсат еткен, бұл үшін 3 бөлімді "Тіл-құран", үшінші дұрыс сөйлеп, дұрыс оқып, дұрыс жазуға үйретуге көмектесетін және 1 құралды жазған ол "Тіл жұмсар", төртінші сауттандыру, тілді оқыту методикасын жасауды міндетіне алған, бұл үшін "Баяншыны" жазған, "Әліппе" астарын жазған, бесіншіден баланың тілін ұстартып, оларды көркем сөзге баулуды көздеген, бұл үшін Т.Ш. Шонановпен берігіп, үлкен хрестоматия жазған.
Мектепке дейінгі педагогика - мектеп жасына дейінгі балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту және оның негізгі заңдылықтары туралы ғылым. Мектепке дейінгі педагогика пәнінің мақсаты, міндеттері, мазмұны. Негізгі педагогикалық ұғымдарыдаму, тәрбие, оқыту, "білім беру", қалыптастыру, "педагогикалық үрдіс". Мектепке дейінгі педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы.
Қазіргі кезеңде Республиканың білім беру жүйесінің ең басты міндеті мектеп жасына дейінгі балалардың білім сапасының деңгейін халықаралық дәрежеге жуықтату.
Тәрбие мен білімнің алғашқы діңгегі мектепке дейінгі тәрбие мекемелерінде беріледі. Отбасындағы ата-ананың ықыласы мен мейірімділігінен нәр алған бала балабақшада тәрбиешінің шұғылалы шуағына бөленеді.
Мектепке дейінгі білім беру стандарты мектепке дейінгі тәрбиемен мектепалды даярлық топтарында педагогикалық үрдісті ұйымдастыруда жаңашыл әдіс -- тәсілдерді пайдалануға мүмкіндік береді.
2020 жылдың мемлекеттік бағдарламасында мектепке дейінгі білім берудің сапасын көтерудің міндеттері алға қойылған. Осыған байланысты мектепке дейінгі мекемелерде яғни балабақшаларда тәрбие көзі мен білім сапасының іргетасы мықты болуы керек.Сонда мемлекетіміздің білімді де білікті азаматтары мен азаматшалары бой көтереді.
Мектепке дейінгі білім берудің басындаөзінің жеке дамуына сәйкес ұлттық және адами құндылықтарды бойына қалыптастырған, мәдениетті баланың тәрбиесі мен дамуын қояды.
Мектепке дейінгі жастағы балаларды тәрбиелеу мен білім беруі сапалы болады,егер оқыту мен тәрбиелеудің нәтижесі бала дамуына қажетті аймақтар мен қойылған мақсаттарға сәйкес болғанда.
Оқу бағдарламасы негізінде мектепкі дейінгі тәрбие мен оқытудың негізгі мақсаты-балалардың жалпы,интеллектуалдық,дене дамуы,оның білімді меңгеруге дайындығын,білім беру сатысында қабілеті мен дағдысын қалыптастыруды қамтамасыз ету.
Мектепке дейінгі тәрбиені ұйымдастырудың көпвариативтілігі,балалардың мектепке дайындық деңгейін қамтамасыз ету былайша сипатталады:
-оқуға деген мативациясы,қоршаған орта жөніндегі алғашқы көзқарас;
-мектепке және өзіне пазитивті көзқарасы
-оқуға қабілеттілігі(тілдің дамуы,қарапайым санаулар т.б.);
-Қарапайым әлеуметтік дағдылардың болуы.
Мектепке дейінгі тәрбие біртұтас білім берудің бастапқы кезеңі ретінде баланың жеке басын дамытуға, денсаулығын нығайтуға және мектепке оқуға дұрыс дайындауға бағытталған.
Баланы мектепке балабақшада ғана дайындап қоймай, ата-аналарын да кіріктірген жөн. Мектеп жасына дейінгі балаларды мектепке дайындау, ауқымды мәселе.Ол көптеген жұмыстарды талап етеді, яғни балабақша мен мектеп арасында өзара байланысты орнату керек. Көптеген ата-аналар баласы мектепке бару үшін тек әріптерді танып, санау керектігін алға қояды. Жоқ, бұл мүлде қате, теріс пікір деп санаймын. Себебі тәрбиеші сонымен қатар тәрбие жұмысын да өз мойынына алады.Бұл деген өте күрделі де жауапты іс. Сондықтан балабақшада тәрбиешімен бірлесе психолог жұмыс жүргізеді.
Мектепке дейінгі білім беру, мектепке келер алдында барлық балалардың алғашқы қадамдары біркелкі басталуы үшін қажет.
Осы жастағы балаларды оқыту мынадай әрекеттерді қалыптастыруға бағытталған: Талапты,дербес болуға,сабақ түрлерін таңдай білуге,ерекше ойлай білуге қабілетті,әртүрлі ойындарды ойнай білуге,өзінің құрдастарымен және үлкендермен дұрыс қарым-қатынаста болуға,өзінің қиялындағы және нақты өмірді ажырата білуге, нұсқалаларды орындай білуге, ережелерді қадағалауға, басқалалардың қызығушылығын ескере отырып, өзара тіл табыса білуге,өзінің эмоциясын ұстай білуге. Осындай жас ұрпақты тәрбиелеп, мектеп табалдырығына оң қадаммен шығарып салу үшін тәрбиеші қандай болуы керек?
Ендігі жерде осы сауалға көп жылдардан алған тәжірибемді басшылыққа ала отырып, мен былай деп тұжырымдадым.
Осындай қасиеттерді бойына сіңіре білген тәрбиеші мына төмендегідей талаптарды игере білуі қажет:
баланың даму заңдылықтарын білу;
баланың даму деңгейін анықтау әдісін;
мемлекеттік стандарт талаптарын;
өз білімін жаңарту;
жаңа технологиялармен жұмыс істеу тәсілдерін;
отбасымен байланыс жасау;
Енді мектеп жасындағы баланың мінез-құлқы мен қабілетіне тоқталатын болсақ, бала бес жасқа келе өз іс-әрекетінің өзгеге,өзіне қалай әсер ететіндігін байқайды. Егер мен жаман іс-әрекет жасасам,өзіме де,өзгеге де қиын болады деген ойды түсіне бастайды.Баланың қызығушылығы мен бағалау құндылықтары қалыптасып, ұл мен қызға тән өзіндік ерекшелігі баріс-әрекеттерді жасауға бейімделеді,соны жасайды.Мысалы: ұл бала-транспорт түрлеріне әуестігін білдірсе, ал қыз бала әдемілікке,әсемдікке құмар екендігін аңғаруға әбден болады.
Көркем шығарманы қабылдауы мен музыкаға ықыласының, қиялының қызығушылығы мен білуге құштарлығының күрт артуы байқалады.
Бұл баланың қабілеті мен талантын анықтауға мүмкіндік береді.Мектеп жасындағы баланың өзара қарым-қатынасы қалыптасып,толық ынтымақтастықты едәуір сыни тұрғыдан бағалай алады,балаларда достар пайда болады.Осы жастағы балалар ұзақ әңгімелерді түсініктемелерді қабылдай алады.Зейіні едәуір тұрақталып,өз бетінше есте сақтау қабілеті пайда болады.Пікір айту,ой тұжырымын жасау іскерлігін игереді. Мектеп алды жасындағы балаларда аяушылықсезімі пайда болады.Ертегі кейіпкерлеріне де жаны ашиды.Адамның түрлі сезімдерін түсініп,жанашырлық таныту сезімдері пайда болады.
Ал енді келесі кезекте мектеп жасынадейінгі балаларды оқытудағы әдістерге келетін болсақ, ол-балаға білімді,іскерлікті дағдыны игерту мен таным қабілетін игерту дамыту үшін қолданылатын тәрбиеші жұмысының әдістері:
Оқыту әдістері ол-көрнекілік,бақылау,сөздік, тәжірибелік және ойын әдістері.
-көрнекілік әдістері-баланың ұғымын кеңейтіп,оқуды түсінікті, қызықты, нақтылы етеді және ойы мен бақылампаздығын дамытады.
-бақылау әдістері бұл-баланың өздігінен қандай іс-әрекет жасауға қабілетті екендігін білуге қажет әдістің түрі.
-сөздік әдісі-сөйлеу мәнерінің жақсаруына, қайталап айтып беру, әңгімелеу, әңгімелету, тілдерінің толық дамуына үлкен рөл атқарады.
-тәжірибелік әдістері-балаланың ойлау қабілеттерін дамытып,ойлап табу(фантазиясын)кеңейтеді.
-ендігі кезектегі ойын әдісі арқылы балаланың сабаққа деген ынтасының жоғарлауына көмектеседі.
Осындай әдістер барысында дидактикалық құралдарды жиі пайдалану,слайд,техникалық құралдарды пайдалану,қимыл-қозғалыс арқылы пайдалану өте тиімді.
Мектеп жасындағы балаларды оқытуда өткізетін сабағыңыз нәтижелі болуы үшін, төмендегі ережелерді есте сақтаңыз:
-Тәрбиеші өте жинақы болуы қажет. Балалардың алдында қоятын мақсат нақты, айқын болуы және мақсатқа жетудің жолдарын ретімен, бірізділікпен жүргізе білу.
-Балаларға ұрыспау,олардың білмегендігіне ренжімеу, мейірімді болу.Егер топтың басым көпшілігі тақырыпты немесе сіздің айтқаныңызды түсінбеген болса, онда кемшілікті өзіңізден іздеңіз. Сіз дұрыс түсіндіре алмадыңыз деген сөз.
- Балаланың сөзін бөлмеу,соңына дейін айтуға мүмкіндік беру. Егер дұрыс емес жауап алсаңыз, онда сұрақты дұрыс қоя алмадыңыз.
-Тапасырма мен нұсқау анық, нақты, анық, бала түсінетіндей болуы қажет.
-Сабақ барысында баланың зейінін тұрақтандыру, егер ауытқулар болса тақырыпқа өзгерту немесе қосымша материалдар, көрнекіліктер пайдалану, ойын іс-әрекетіне аудару, балалардың ынта-ықыласын, қызығушылығын қадағалап отыру.
-Сабақты уақытында бастау. Уақытында бастамаған жағдайда бала шаршап сабаққа деген қызығушылығы төмендейді. Балалаға ұзақ уақыт тәрбиелік ақыл айту керек емес.
-Балаларға қойылған талап міндетті түрде жүзеге асырылуы тиіс. Жүзеге асырылмаған жағдайда, бала жауапсыз мінезге бой алдырады. Келесі жолы да берілген тапсырманы міндетті емеспін,- деген оймен ұштастырады.
-Баланың жауабын үнемі мақұлдап, ынталандырып, қоштап отыру керек.
Осы көрсетілген ережелерді басшылыққа ала отырып жұмыс жасаған тәрбиешінің ғана жұмысы алға жүріп, өткізетін сабағында алға қойған мақсатына жетеді. Ал мақсатын жүзеге асыру үшін әр тәрбиеші өткізетін сабағына толық қанды дайын болу керек.
Кейбір сабақтар алдын-ала дайындықты қажет етеді. Мысалға:хайуанаттар,өсімдіктер туралы өтетін сабақтар.Себебі бұл тақырыптағы сабақтарды нақты лап көрсетіп, түсіндірмесе, балалар түсінбей қалуы мүмкін. Бір - бірімен шатастыруы да ғажап емес.
Дайындық кезінде негізгі мәселе бұл--балалардың сабақ оқуға қызығушылығын, ынтасын тудыру.Сабаққа дайындық барысында сабақты алдын-ала жоспарлау, көрнекіліктерді әзірлеу, балаларды сабаққа дайындау. Сабаққа дайындалу кезінде тәрбиеші әдістемелік материалдарды қарауы керек. Тәрбиеші тақырыпқа сай әдебиеттерді оқып,өзі жіті танысады. Ол әдебиеттің тәрбиелек,білімдік мазмұнына қарайды.
Сабаққа дайындық кезінде негізгі мәселе-балалардың сабақ оқуға қызығушылығын, ынтасын тудыру, сабақ өткізудің әдіс-тәсілдерін айқындап алған жөн.
Тәрбиеші тәрбие беру мен оқыту барысында мына бір қанатты, ұлы сөзді үнемі есінен шығармай, жадында сақтап жүргені абзал, деп санаймын.
Егер бала бірдеңені түсінбейтін болса,онда оқытушы оларды кіналауға тиісті емес,
оларға түсіндіре алмай отырған өзін кіналауға тиіс
Ы.Алтынсарин.
Мектеп жасына балаларды дайындау кезінде, мазмұны нақтыланып, сабақты оқытудың мақсаттары мен міндеттері айқындалады. Тәрбие мен оқытудың негізгі формасы сабақ болғандықтан, оның мазмұнына, ерекшеліктеріне тоқталып, тәрбиеші сабаққа дайындығын жан-жақты қарастырады.
Мен бүгінгі қолға алған тақырыбымды қорыта келгенде:
Бүгінгі қоғам мүддесіне лайықты, жан-жақты жетілген, бойында ұлттық сана мен психология қалыптасқан парасатты азамат тәрбиелеп өсіру-отбасының, балабақшаның, барша халықтың міндеті. Замана алға қойған бұл міндеттерді өз мәнінде шешу үшін мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру мазмұнын түбегейлі жаңарту көзделуде. Қазіргі өмірдің өзінен туындап отырған талаптарды орындау, жаңалыққа жаршы болу үзіліссіз тәрбие негізінің бастау бұлағы-мектепке дейінгі ұйымдардан басталғаны орынды. Осы орайда, еркін елдің ертеңін баянды ету бағытында жүзеге асырылып жатқан саяси, әлеуметтік жағдайларды ескере отырып, баланы жастан тәрбиелеуегі басқан әр қадамымызды нық басқанымыз жөн!
1.2 Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен
оқытудың түрлері мен әдістері
Әрбір жасқа арналған әдістемелік жұмыстың бөлімдерінде білім беру салаларының мазмұны және балалардың Бағдарлама мазмұнын игерудегі жоспарланған күтілетін нәтиже ашылған.
Білім беру қызметі балаларға шамадан тыс салмақ салмай, тәрбиелік, дамытушылық, білімдік мақсаттар мен міндеттердің бірлігін қамтамасыз етуі тиіс.
Сонымен бірге бағдарламалық білім беру міндеттерін шешу тек қана ұйымдастырылған оқу қызметінің көлемінде ғана емес, сондай-ақ режимдік сәттерді өткізу кезінде де ересек пен балалардың бірлескен әрекеті ретінде және мектеп жасына дейінгі балалардың дербес әрекеттерінде де қамтамасыз етіледі.
Білім беру үдерісін құру балалардың жастарына сәйкес түрлеріне негізделеді.
Жұмыс түрін педагог мектепке дейінгі ұйымның бағыттарының ерекшелігіне, жабдықталуына (материалдық-техникалық қор), мәдени және аймақтық ерекшеліктерге, педагогикалық үдеріске қатысушылардың тәжірибесіне, педагогтардың шығармашылық әлеуетіне сәйкес өздігінен таңдайды.
Білім беру үдерісі келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:
1.Дене дамуы: кешенді шынықтыру шаралары, таңертеңгі жаттығу, күннің екінші жартысындағы жаттығулар мен қимылдық ойындар;
2.Әлеуметтік-тұлғалық даму: режимдік сәттерді өткізуде жағдаяттық әңгімелесу, олардың қажеттілігін түсіндіру; тапсырмалар арқылы еңбек дағдыларын дамыту (кезекшілік, өзіне-өзі қызмет ету дағдылары, ересектерге көмектесу; сабаққа қажетті мүліктер мен құрал-жабдықтарды орналастыру, жинастыру, қимылдық ойындар мен жаттығуларға арналған құрылымдарды құрастыруға балаларды қатыстыру); режимдік сәттерді өткізуде қауіпсіз жүріс-тұрыс дағдыларын қалыптастыру;
3.Танымдық-тілдік даму: тілдік дамытушы ортаны құру (ойындарда, бақылауларда балалармен еркін диалогтар, балалармен жағдаяттық әңгімелер, еңбек қимылдары мен гигиеналық шараларды атау); балалардың сөйлеу белсенділігін ынталандыру.
4.Көркем-эстетикалық даму: балалардың күнделікті тіршілігінде музыканы қолдану(ойында, қолы бос кезінде, серуенде, бейнелеу әрекетінде); қоршаған ортадағы әртүрлі дыбыстарға, бөлмелерді безендіруге, жабдықтардың тартымдылығына, бөлменің, заттардың, ойыншықтардың әсемдігі мен тазалығына балалардың назарын аудару.
Дұрыс күн тәртібі - бұл балалардың күні бойғы әртүрлі әрекет түрлері мен демалысының тиімді ұзақтығы және жүйелі ауысуы. Күн тәртібін дұрыс құрудың негізгі ұстанымы оның балалардың жас психофизиологиялық ерекшеліктеріне сәйкестігі болып табылады.
Режимдік сәттерді жүзеге асыру кезінде, сондай-ақ баланың жеке ерекшеліктерін (ұйқының ұзақтығы, талғамдарын, іс-әрекеттің қарқыны және т.б.) ескеру қажет. Балабақшаның күн тәртібі баланың жеке ерекшеліктеріне сәйкес жасалған болса, онда ол өзін жайлы сезінеді, оның көңіл-күйі мен белсенділігі де жоғары болады.
Білім беру салаларының мазмұнын кіріктіру:
- тұтас үдеріс аясында білім беру салаларының мазмұнын іске асыруды;
-баланың тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру және оның әлеуметке үйлесімді енуін қамтамасыз етеді.
Білім беру міндеттері бағдарламалық материалды беруде кешенді тәсілді мақсатқа бағыттап қолданғанда тиімді шешіледі.
Кіріктіру ұстанымына сәйкес, бір саланың білім беру әрекеті барысында басқа білім беру салаларының міндеттерін бір мезгілде шешу қажет.Денсаулық білім беру саласының міндеттерін шешкен кезде бір мезгілде Әлеумет білім беру саласының дағдылары қалыптасады, Таным, Коммуникация білім беру салаларына қатысты білім мен білік қаланады және т.б.
Әр білім беру саласының мазмұнында балалардың жарты жылдықтар бойынша игеретін негізгі білім, білік және дағдыларының күтілетін нәтижелеріанықталған.
Бағдарлама мазмұнын іске асыру баланың қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне, оның жан-жақты үйлесімді дамуына бағытталған педагогикалық үдерісті ұйымдастыруға заманауи тәсілдерді қолдануды көздейді.
Ойын әрекетін ұйымдастыру
Ойын - мектепке дейінгі жастағы балалардың қоғамдық өмірінің ерекше түрі, олардың қалауы бойынша біріктіретін, өз бетінше әрекет ететін, өзінің ойларын жүзеге асыратын, әлемді танитын әрекетінің негізгі түрі болып табылады. Ойын әрекеті әрбір баланың физикалық және психологиялық дамуына, адамгершілік-жігерлі қасиеттерді, шығармашылық қабілеттерді тәрбиелеуге мүмкіндік береді. Ойын - балалардың тіршілік әрекетінің негізгі түрі ретінде қарауға болатын, қайталанатын құбылыс.
Бағдарламада балалардың жастарын ескере отырып, сюжетті-рөлдік, дидактикалық, қимылды ойындар, драмалық ойындар, өз бетінше ойындар, сондай-ақ заттарды алмастыратын ойыншықтармен және ойын қимылдарымен барлық ойын түрлерін дамыту мен қолдану әдістері анықталған. Барлық ойын түрлері танымдық, шығармашылық әрекетті және балалардың әлеуметтенуін ұйымдастыруда кеңінен қолданылады.
Еңбек әрекетін ұйымдастыру
Еңбек әрекеті - мектепке дейінгі тәрбиенің құрамдас бөлігі, еңбек дағдыларын қалыптастырудың негізі, тұлға аралық қарым-қатынас мәдениетін дамытудың маңызды құралы болып табылады. Бағдарламада балалардың жас мүмкіндіктерін ескеріп еңбексүйгіштікті, ересектердің еңбегіне қызығушылықты дамыту, еңбек етуге ынталану; табиғат бұрышындағы жануарлар мен өсімдіктерге күтім жасаудың қарапайым еңбек әрекеттері дағдыларына тәрбиелеу міндеттері қойылған.
Балаларды еңбектің қоғамдық бағытының рөлімен, оның әлеуметтік маңыздылығымен таныстыруға, еңбек адамдарына сыйластық қарым-қатынас қалыптастыруға, қоршаған ортадағы заттар адамның қолымен жасалғанын сезінуге және оларға ұқыптылықпен қарауға басымдық берілген.
Күтілетін нәтижелер жас ерекшелік кезеңдеріне сәйкес, аталған жастың балаларының тіршілік әрекетінде қолданатын, нәтижесінде білім, білік, дағдыларының деңгейлері анықталатын білім беру салалары мазмұнын меңгеруді қарастырады.
Мектепке дейінгі ұйым тәрбиешісінің басты мақсаты - балаларды тәрбиелеуде отбасына кәсіби тұрғыдан көмек көрсету, оны ауыстырмай, толықтырып және оның тәрбиелік қызметін толықтай іске асыруды қамтамасыз ету.
Бiлiм беру жүйесiнiң басты мiндеттерiне: бiлiм бағдарламаларын меңгеру үшiн жағдайлар жасау және жеке адамның шығармашылық, рухани және дене мүмкiндiктерiн дамыту, адамгершiлiк пен салауатты өмiр салтының берiк негiздерiн қалыптастыру, жеке басының дамуы үшiн жағдай жасау арқылы парасатты байыту қажеттілігі айрықша деп атап көрсетілген.
Білім беру бағдарламасы - оқытудың мақсатын, нәтижелері мен мазмұнын, білім беру процесін ұйымдастыруды және оларды іске асыру тәсілдері мен әдістерін, оқыту нәтижелерін бағалау өлшемшарттарын қамтитын білім берудің негізгі сипаттамаларының біртұтас кешені.
Білім беретін оқу бағдарламалары мазмұны мен бағыттарына (міндеттеріне) қатысты:
1) жалпы білім беретін (үлгілік, жұмыстық);
2) кәсіптік (үлгілік, жұмыстық);
3) қосымша болып бөлінеді.
Үлгілік оқу бағдарламалары мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарының талаптарына сәйкес әзірленеді. Жұмыстық оқу бағдарламалары тиісті үлгілік оқу жоспарлары мен үлгілік оқу бағдарламаларының негізінде әзірленеді.
Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары жеке адамның жалпы мәдениетін қалыптастырудың, жеке адамды қоғамдағы өмірге бейімдеудің міндеттерін шешуге, кәсіпті, мамандықты саналы түрде таңдау мен меңгеру үшін негіз жасауға бағытталған.
Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары мазмұнына қарай мынадай оқу бағдарламаларына:
1) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту;
2) бастауыш білім беру;
3) негізгі орта білім беру;
4) жалпы орта білім беру болып бөлінеді.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жалпы білім беретін оқу бағдарламалары іс-әрекет түрлерінің мектеп жасына дейінгі балалар үшін ерекшеліктерін ескере отырып, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының негізінде әзірленеді.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жалпы білім беретін оқу бағдарламалары:
1) балаларды тәрбиелеу, оқыту, дамыту және сауықтыру тұтастығы принциптерін ескере отырып, мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің сабақтастығы мен үздіксіздігін қамтамасыз етеді;
2) әр баланың талабын, бейімділігін, қабілеттілігін, дарындылығын іске асыруға және оның даму ерекшеліктері мен денсаулық жағдайын ескере отырып, дара әдіс негізінде оны бастауыш білім берудің білім беру бағдарламасын меңгеруге даярлауға бағдарланады.
3) Мектепке дейінгі оқытудың жалпы білім беретін оқу бағдарламалары оқудың, жазудың, есептеудің және тілдік қатынас тәжірибесінің қарапайым дағдыларын қалыптастырады және бастауыш білім беруді меңгеру үшін бірдей бастапқы жағдайларды жасауды көздейді.
1.3 Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты
Мектепке дейінгі білім беру - бұл үш жастан жеті жасқа дейінгі баланы оқыту, дамыту, тәрбиелеу, қарау және күту. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мақсаты осы жас кезеңінде тұлғаның қалыптасуы үшін қажетті бастапқы білімді, іскерлікті және дағдыларды қалыптастыру болып табылады.
Жеті жасқа дейін балалар бір нәрсені үйрену үшін тым кішкентай болып көрінеді, бірақ шын мәнінде баланың мұқият дайындықсыз мектепте оқуды жалғастыру қиын болады.
Мектепке дейінгі мекемелердегі сыныптар мектептердегі сыныптардан өте ерекшеленеді. Кішкентай балалар физикалық тұрғыда қырық - қырық бес минут отыра алмайды, сондықтан балабақшалар мен даму орталықтарындағы сабақтар әдетте қысқа, олардың ұзақтығы отыз минуттан аспайды.Балаларға ойын білдіруге мүмкіндік береді, ең қарапайым тәсілі - мектепке дейінгі жастағы балалардың назарын аудару және оған қызықты сабақ беру. Ойын түрінде қажетті дағдылар қалыптасады, ойын барысында олар тәжірибе жүзінде қолданылады. Бұл жағдайда мұғалімдердің негізгі бағыты мектепте оқыған кезде пайдалы болатын дағдыларды қалыптастыру болып табылады.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға арналған жалпы білім беретін оқу бағдарламалары мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттар негізінде әзірленеді. Олардың негізінде мемлекеттік және жекеменшік балабақшаларда 2-3 жастан бастап 6-7 жас аралығындағы балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту жүргізіледі. Мектепке дейінгі жастағы балаңызға мәдениет негіздерін, сондай-ақ жалпыға ортақ қабылданған мінез-құлық пен қарым -қатынастарды үйрену өте маңызды, бұл оның бастауыш мектепте одан әрі бейімделуіне үлкен ықпал етеді. Мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру арқылы бала өзіне және оның қабілеттеріне қатысты алғашқы идеяларды қабылдайды, қоршаған әлемнің толық бейнесін қалыптастырады және оған дұрыс көзқарас қалыптастырады. Мектепке дейінгі жастағы баланың негізі баланың интеллектуалды, адамгершілік, физикалық, эстетикалық және жеке қасиеттерінің негізі болып табылады.
Оқу және білім берудің екінші бөлімі, мектепке дайындық 4-5 жастан басталады, егер бала қарапайым оқу, жазу, санау дағдыларын дамытса және тілдік қарым-қатынас тәжірибесін дамытса. Мектепке дейінгі мекеменің бұл түрі 6-7 жас аралығындағы балалардың басым бөлігін қамтиды.
Балабақшаларда балалар жас топтарына бөлінеді: жас балалар тобы - 1 жылдан 2 жылға дейін; бірінші жас топ - 2 жылдан 3 жылға дейін; екінші жас топ - 3-тен 4 жасқа дейін; орташа - 4 жылдан 5 жылға дейін; Мектеп жасына дейінгі топтар: ең үлкені 5 жастан 6 жасқа дейінгі балаларға арналған және мектепке дайындық 6 жастан 7 жасқа дейін.
Қазіргі уақытта көптеген мемлекеттік және жеке меншік балабақшалар бар. Егер баланы жекеменшік балабақшаға мүмкіндігінше тезірек анықтау мүмкін болса, онда баланы туған сәттен бастап орналастыру қажет мемлекеттік балабақша үшін жалпы сызық бар. Баланы балабақшаға кезекке қоюға болады, сонымен қатар электрондық үкімет порталындағы кезекті нөмірді көруге болады.
Қазіргі уақытта көптеген мемлекеттік және жеке меншік балабақшалар бар. Егер баланы жекеменшік балабақшаға мүмкіндігінше тезірек анықтау мүмкін болса, онда баланы туған сәттен бастап орналастыру қажет мемлекеттік балабақша үшін жалпы сызық бар. Баланы балабақшаға кезекке қоюға болады, сонымен қатар электрондық үкімет порталындағы кезекті нөмірді көруге болады.
Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды оқыту физикалық тұрғыдан дамыған, қызығушылығын тудыратын, белсенді, эмоционалды түрде жауап беретін, коммуникациялық құралдарды меңгерген және мектептегі қажетті дағдылар мен дағдыларды меңгерген ересектер мен жастармен қарым-қатынас жасау жолдарын табуға көмектеседі.
2.Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелердің практикалық бөлімі.
Қазіргі уақытта педагогика ғылымының бір ерекшілігі - баланың тұлғалық дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға ұмтылуы.Педагогикалық технологиялар - бұл білімнің басымды мақсаттарымен біріктірілген пәндер мен әдістемелердің: оқу - тәрбие процесін ұйымдастырудың өзара ортақ тұжырымдамамен байланысқан. Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде жаңа технологиялармен әдіс - тәсілдер өте көп. Сонымн қатар шетелдік тәжірбиелердіде оқып танып оны іс - жүзінде қолданып көруіміз керек.Солардың ішінде Америка Құрама Штатын қарастырсақ. АҚШ та балалақшалар өте көп. Бір ғана АҚШ балабақшаларында озық бірнеше тәжірбиелер бар және қолданыста келе жатыр.Әсіресе,олардың сабақ өту ережелері басқа.Тоқтала кетсек,сабақ жоспары. Ия, бұл біздеде бар.Оның ерекшелігі жеке - жеке талданады.Оқу бағдарламасының тұжырымдамасында мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен тәрбиелеуге байланысты барлық нәрсе,оның ішінде морльдық - этикалық дамуы, баланың жеке басының эмоционалды қалыптасуы, дамитын орта құру және тиісті құжатаманы жүргізу бар.Сол құжаттама есеп беру бөлімі оқу жоспарының тиімділігінің негізгі дәлелі болып табылады. Оқу жоспары дамушы ортаның сипаттамаларын, білім берудің негізгі идеясы мен міндетттерін, сондай - ақ балалар не үйрену керек мазмұнын анықтайды. Оқу бағдарламаларын жасауда белгілі бір аймақта тұратын балалардың этникалық және ұлттық ерекшелікеріне назар аударылады.
Осыған байланысты мен мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдік тәжірбиелерін мысалға ала отырып, мынандай топтарға бөлгім келіп отыр.
Балада да комплекс тудырмау
Ақылмен ерік беру
Баланы мақтаудың кез келген мүмкіншілігін пайдалану
Өз іс - әрекетіңе деген жауапкершілікті арттыру
Жанұядағы махаббат пен сыйластық - баланың психикалық салауаттылығының кепілі
Әке мен ана болуға үйрену
Баланың өз уақытын дұрыс жұмсауға үйрету
Оқу бағдарламасының әртүрлі қағидаларға сәйкес жіктеуге болады, бірақ біз ең танымал модельдерді қарастырамыз. Әлемнің екінші ұстазы "Муалиим ассана" Әл-Фараби бабамыздың: "Тәрбиелеу дегеніміз - адамның бойына білімге негізделген этикалық құндылықтар мен өнер", - деген нақыл сөзі тәрбиенің жәй айта салатын сөз емес, үлкен ізденіс пен нәтиженің жемісі екенін көрсетеді. Ендеше, дәстүрімізді, ұлттық құндылығымызды қайта өркендету жолында ұлттық табиғи болмысымызға тән ерекшелігімізді танып қана қоймай, кеңінен зерттеп өскелең ұрпақтың бойына дарыта білсек нұр үстіне нұр болар еді.
Еврей анасы ешқашан да баласына Сен жамансың! деп айтпайды, еврей анасы былай деп айтады: Сен секілді жақсы бала қалай ғана бұл жаман істі жасады екен!. Еврей аналарының ұстанымы мынандай: Менің баламда еш кемшіліктер жоқ және олардың болуы да мүмкін емес!. Мүмкін олар кемшіліктерді көріп те тұрған болар, алайда бұны олар ешкімге де тіс жарып айтпайды.Бүгінгі еврей тәрбиесі бір-біріне қарама-қарсы екі нәрседен тұрады: балаға ерік беру және қатал талаптар қою. Бұл стилді сипаттайтын метафора мынау: іші бос, алайда қабырғалары қатты нәрседен жасалынған кең бөлме. Еврейдің үйінде балалар ойына келгенін жасайды, әке-шешесінің басына шығады. Алайда әкесінің паспортын анасының 100 доллар тұратын помадасымен бояу - балаға ренішпен қараудың себебі емес. Еврей ата-анасы үшін баланың еркіндігі арнайы тәрбие әдісі емес, еркіндік - баланың тыныс алатын ауасы іспетті.Ал қатал тәрбие бала рұқсат етілгеннің ауқымынан тыс шығып кеткенде басталады. Анасы әр кезде өз баласын мақтайды. Бұл мадақтау баланың шыр етіп жерге түскенінен басталады. Еврей анасы баласының тіпті болмашы табыстары мен жетістіктеріне қуанады: мейлі бір жаңа буынға тілі келсе де немесе шимайланған алғашқы сурет салса да. Бұл туралы анасы өзінің барлық достары мен жақындарына да айтады, өйткені мұның ең басты мақсаты мынада: бала өзін елдің алдында мақтап жатқандығын көруі керек.Ал баласының жетістіктері шынымен де мақтауға тұрарлық болса, онда ұзақ қол шапалақтау мен отбасы мүшелерінің барлығының да көп мақтау айтуын күту керек. Егерде біз баланың бойындағы барлық жақсы қасиеттерін, тіпті құртақандайларын да байқап жүруге өзімізді үйретсек, оларды әр оңтайлы кезде мақтасақ, онда бұл әрекетіміз баламыздың мінез-құлқын түбегейлі өзгертуі мүмкін.Балаларымыздың жақсылыққа деген ұмтылысын нығайту үшін оларға өз достарымызға қалайша балаларымызды мақтап жатқанымызды білдіртпей, абайсызда, кездейсоқ болған секілді қылып естірту керек. Еврей дәстүрі кез келген жанұяның негізін күйеуі мен әйелі, яғни әке мен ана құрайды деп түсіндіреді. Сондықтан да кішкене күндерінен бастап балаларды шешенің әкеге және әкенің шешеге деген қамқорлығы бірінші орында тұратындығына үйрету керек. Егер бала өз әке-шешесінің ең алдымен бір-бірі үшін өмір сүріп жатқандығын бойына сіңірсе, олардың өзара қарым-қатынасы сыйластық, махаббат пен қамқорлықтан тұратындығына көзі жетсе, онда бала өзінің қорғанышта болатындығын сезінеді. Бұған қоса ата-анасының мұндай қарым-қатынасы - еліктеуге тұрарлық тамаша үлгі. Ата-ананың тәрбиесі баланың дүниеге келуінен де ертеректе басталады. Қыз бала тұрмысқа шыққанда ана болуға дайын болады, өйткені оны өзің үшін өмір сүр деп үйретпейді, сенің басты қызметің - үй мен отбасы деп үйретеді. Өмірде табысты, өздігімен өмір сүре білетін, екі аяғында нық тұратын балаларды тәрбиелеу мақсатында еврейдің ғұламалары мықты тәрбие жүйесін құрған болып саналады. Еврей балалары жалқаулық пен бос сенделу, көше қыдыру дегенді білмейді: скрипка, ағылшын тілі, математика - барлығы да бір мезгілде және аз-аздап жүзеге асырылады. Балалар кішкене кезінен бастап Ылғи да қолдың бос болмауы - дұрыс нәрсе деген ойға үйренеді.
2.1.Білім беру жүйесіндегі инновациялық технологиялар
2.2.Шетелдегі елдердегі мектепке дейінгі білім жүйесінің даму тарихы мен білім беру мекемесінде шетелдік тәжірбие мәселелері
Балаларды өмірге дайындау, оларға жинақталған тәжірибені беру қажеттілігі ежелгі уақытта адамзатқа пайда болды. Бұл отбасындағы, қоғамдастықтағы өмірдің табиғи процесінде ғана емес, үлкендер кішкентайларды үйретіп, көрсетіп, оларды үлгі ретінде алып, оларды еңбекке баулып, қажетті дағдыларды үйреткен кезде жүзеге асырылды.
Мәдениеттің дамуымен, құл иеленушілік формацияға көшуден туындаған экономикалық өмірдегі өзгерістермен, жас ұрпақты оқыту және тәрбиелеу үшін арнайы ұйымдастырылған мекемелер құру қажеттілігі туындайды. Алғашқы мектептер храмдар мен монастырьларда ашылды. Содан кейін әртүрлі типтегі мектептер құрылады, олар мақсаттарымен, оқыту әдістемесінің мазмұнымен ерекшеленді. Оқытудың сипаты мен көлемі студенттердің әлеуметтік құрамымен, сондай-ақ белгілі бір ... жалғасы
КЕАҚ Өмірзақ Сұлтанғазин атындағы Педагогикалық институты
Психология және педагогика факультеті
Мектепке дейінгі және бастауыш білім беру кафедрасы
КУРСТЫҚ жұмыс
Тақырыбы
Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелері
Орындаған:Абдулова Аружан
Тобы:2 курс
Біліктілігі:
6В01201 - Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу
Ғылыми жетекші:Султанбекова Жадыра Хамитбековна.
Қостанай, 2021
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелердің теориялық негіздері
1.1 Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқыту ... ... ... ... ... .5
1.2 Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқытудың түрлері мен әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...10
1.3 Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
2. Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелердің практикалық бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .14
2.1 Білім беру жүйесіндегі инновациялық технологиялар
2.2.Шетелдегі елдердегі мектепке дейінгі білім жүйесінің даму тарихы мен білім беру мекемесінде шетелдік тәжірбие мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 17
2.3 Мектеп тәжірибесіне өзгеріс қажеттілігін негіздеу үшін шетелдің озық әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .23
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29-30 бет
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31-32 бет
КІРІСПЕ
Зерттеу өзектілігі: Білім беру жүйесінің алғашқы баспалдағы мектепке дейінгі тәрбие ұйымы екені сөзсіз. Мектепке дейінгі білім беру стандарты мектепке дейінгі тәрбиемен мектеп алды даярлық топтарында педагогикалық үрдісті ұйымдастыруда жаңашыл әдіс -- тәсілдерді пайдалануға мүмкіндік береді. Халыққа білім беру және тәрбие мәселелерідүние жүзінің дамыған және дамушы елдеріндегі көкейкесті мәселелердің бірі.Олар әр елдің келешек өмірін ұйымдастырудың алғышарты.Жалпы алғанда білім беру жүйесі деп сол не өзге елдегі қызметатқаратын білім-тәрбие беру орындарының жиынтығы, олардың арасындағыбайланыстарды және сол орындардың құрылуы мен жұмыс істеуінің ортақпринциптері түсініледі, оның құрылымы, түрлі деңгейлері сапаларынақойылатын талаптар артып отырады де сеніммен айта аламыз.Білім беру жүйелерінің қоғамның дамуына ықпалы, оларға әсер ететінфакторлар проблемасына бірқатар педагог ғалымдар әдебиеттер жазып шығарған.Мәселен Харламов И.Ф. өзінің "Педагогика" кітабында білім беру жүйесінің әрелдегі даму ерекшеліктеріне қөп көңіл бөлген. Оның атап көрсеткенерекшеліктері мен даму тенденциялары көп тарамды және әр түрлі болыпкелгенімен олар дүние жүзінің көптеген елдерінің білім беру жүйелерініңдамуында көрініс табады. Ал Джуринский А.Н. өзінің еңбектерінде білімберудің қазіргі заманғы проблемаларына тоқтала келе, әрбір елдегі, соныңішінде Англия, Германия, АҚШ, Франция, Жапония т.б. елдеріндегі қазіргімектептік жүйелердің реформасы мәселесін көтереді.
Мектепке дейінгі педагогика - мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу ,оқыту, дамыту және оның негізгі заңдылықтары туралы ғылым. Мектепке дейінгі педагогика алдыңғы қатарлы бала-бақша тәрбиешілері мен отбасы тәрбиесінің озық тәжірибелерін жинақтап қорытады. Мектепке дейінгі кезеңдегі тәрбие - адам қалыптасуының алғашқы баспалдағы. Мектепке дейінгі педагогикада негізгі қолданылатын ұғымдар : дамыту , тәрбиелеу , оқыту . Мектеп жасына дейінгі баланың білімінің дамуы жылдам қарқынмен жүргізіледі, тіпті қалыптасады.
Зерттеу мақсаты: Мен таңдаған тақырып - Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелері атты курстық жұмысымның басты мақсаты - баланың ойлай білу, оны сыртқа дұрыс қорытып айта білу қабілетін қалыптастыру. Мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту, тәрбиелеу жұмысының ерекшеліктерін молынан танып, біліп алуларына мүмкіншілік жасау. Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелерін зерттеу.
Зерттеудің әдістері: зерттеу проблемасы бойынша оқу әдебиеттерін (ағылшын тілі, неміс тілі, орыс тілі, педагогика, психология), оқу - тәрбиеқұжаттарына талдау жасау, әңгімелесу, сауалнама жүргізу, алынғаннәтижелерді өңдеу.
Зерттеу тақырыбы: Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелері
Зерттеу міндеттері:
Пайдаланылған әдебиеттер тізімін құрастыру;
Жоспар құрастыру;
Қорытынды жазу.
мектепке дейінгі жастағы балалармен тәрбие жұмысын жасауға қажетті: диагностикалық, мақсаттану, ұйымдастырушылық, проективті, коммуникативтік, аналитикалық, жалпы педагогикалық және арнайы іскерліктермен қаруландыру
Зерттеу болжамы (гипотезасы) Мектеп жасына дейінгі балаларға білім беру мен тәрбиелеудің ұлттық жүйелері қандай ерекше болса да, олардың барлығы әмбебап болып табылады
қағидалар жалпы өркениеттік феномен ретінде мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың біртұтас жүйесін білдіреді
Жұмыстың жаңалығы: Балалардың таланттарын дамыту проблемалары тек мұғалімдер мен ата-аналарға ғана емес.
Мектепке дейінгі білім беру жүйесінің жұмысына әсер етеді
дамыту, "таланттарды оқытуды" ұйымдастыру. Балалардың қабілеттерін тәрбиелеу туралы танымал еңбектердің авторы, Sony компаниясының негізін қалаушы Масари Ибуки баланың ақыл-ой қабілеттерін дамытудың негізі оның өмірінің алғашқы үш жылындағы жеке тәжірибесі болып табылады,
ми құрылымы белсенді дамыған кезде, бірде-бір бала данышпан болып туылмайды немесе туылмайды
артта қалған кез-келген адам жақсы оқи алады-бәрі оқу әдісіне байланысты болуы керек
ізгілікті және мүмкіндіктерін ескеру, бейімділігі мен мүдделерін, баланың жеткілікті мен тиісті
жапондық мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жүйесінің ерекшеліктерін сипаттаңыз.
Мектеп жасына дейінгі балаларға білім беру мен тәрбиелеудің ұлттық жүйелері қандай ерекше, ерекше болса да, олардың барлығы әмбебап болып табылады
принциптер жалпы өркениеттік феномен ретінде мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың біртұтас және тұтас жүйесін білдіреді.
Зерттеу пәні: педагогика
Зерттеу объектісі: Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелері
Курстық жұмыстың (жобаның) құрылымы: зерттеу жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен және бірнеше тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Және де курстық жұмыста қабылданған шешімі бойынша қосымша бөлімнен, барлық деректердің дәлдігі мен обьективтілігі үшін студент - курстық жұмыстың авторы жауапты болады.
1.Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелердің теориялық негіздері
1.1 Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқыту.
А.Байтұрсынов - қазақ халқының әлеуметтік өмірі мен мәдениетінде, қазан революциясына дейін де, одан кейін де аянбай еңбек еткен ірі қайраткер, үлкен талант иесі. Тарихта орны айрықша зор тұлға. Ол ең алдымен қазақ баласының ана тілінде де сауатын ашып ары қарай қазақ тілінде оқуын жалғастыруға күш жұмсаған ағартушы қайраткер. Осы мақсатты орындау үстінде ол қазақ тілін, оның дыбыстық жүйесі мен грамматикалық құрылысын баяндап, талдап, танытқан зерттеуші. Әрі сол зерттеудің негізінде тұңғыш Ана тілі оқулығын жазған адам. А.Байтұрсыновтың араб жазуын қазақ тіліне икемдеген нұсқасын қазақ жұртшылығы, әсіресе мұғалім қауымы еш талассыз қабылдады.Себебі Ахметтің реформасы қазақ тілініңтабиғатына сүйеніліп, ғылыми негізде жасалған болатын. Сонымен қатар 1912 ж бастап, ұсынған осы алфавитті негізге ала отырып, жаңа жазу іс жүзінде қолданыла бастады.
1915 ж осы емлемен 15 - тей қазақ кітабы басылып шықты. Бұл жазуды 1912 ж бастап мұсылман медреселері мен қазақ - орыс мектептері қолданыла бастады. Сөйтіп қазақ графикасы 1924 ж Орынборда 12 маусымда басталған Қырғыз білімпаздарының тұңғыш съезінде талқыланды. Күн тәртібіндегі мәселелер:
1. Жазу ережелері.
2. Әліпби.
3. Қазақша пән сөздер.
4. Ауыз әдебиетін жию шаралары.
5. Оқу, ғылым кітаптарын көбейту шаралары.
6. Бастауыш мектептердің программасы.
А.Байтұрсынов реформаланған араб жазуы өз кезінде қазақ мәдени жүйеде үлкен роль атқарады, қалың көпшілікті жаппай сауаттандыру ісіне, жазба дүниенің дамуына, баспа жұмыстарының жандануына игілікті қызмет еткен, прогрессті құбылыс болды. Ахмет қазақ баласының ана тілінде сауат ашуына көп күш жұмсаған адам. Сол үшін қазақша сауат ашатын әліппе құралын, мектептерде қазақ тілін пән ретінде үйрететін оқулық жазды.
Ахмет алған білімі, мамандығы жағынан, профессионал - лингвист емеседі. Оны тіл біліміне алып келген, оқу - ағарту ісін жолға қою, халықты жаппай сауаттандыру, көзін ашу, сол арқылы қазақ халқының ұлттық теңсіздігінен құтқару мақсаты болатын, маман лингвист еместігіне қарамастан Ахмет тілдің, оның ішінде қазақ тілінің табиғатын, құрылымдық категориясын дұрыс аңғарған.
А.Байтұрсынов алдына жүйелі прогресс қойғанда ұқсайды, ол әуелі қазақша сауат аштыруды мақсат еткен. Бұл үшін әліппе "Оқу құралын" жазған, одан соң қазақ тілінің фонетикасы мен грамматикалық құрылысын ана тілінде талдап пән ретінде оқытып үйретуды мақсат еткен, бұл үшін 3 бөлімді "Тіл-құран", үшінші дұрыс сөйлеп, дұрыс оқып, дұрыс жазуға үйретуге көмектесетін және 1 құралды жазған ол "Тіл жұмсар", төртінші сауттандыру, тілді оқыту методикасын жасауды міндетіне алған, бұл үшін "Баяншыны" жазған, "Әліппе" астарын жазған, бесіншіден баланың тілін ұстартып, оларды көркем сөзге баулуды көздеген, бұл үшін Т.Ш. Шонановпен берігіп, үлкен хрестоматия жазған.
Мектепке дейінгі педагогика - мектеп жасына дейінгі балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту және оның негізгі заңдылықтары туралы ғылым. Мектепке дейінгі педагогика пәнінің мақсаты, міндеттері, мазмұны. Негізгі педагогикалық ұғымдарыдаму, тәрбие, оқыту, "білім беру", қалыптастыру, "педагогикалық үрдіс". Мектепке дейінгі педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы.
Қазіргі кезеңде Республиканың білім беру жүйесінің ең басты міндеті мектеп жасына дейінгі балалардың білім сапасының деңгейін халықаралық дәрежеге жуықтату.
Тәрбие мен білімнің алғашқы діңгегі мектепке дейінгі тәрбие мекемелерінде беріледі. Отбасындағы ата-ананың ықыласы мен мейірімділігінен нәр алған бала балабақшада тәрбиешінің шұғылалы шуағына бөленеді.
Мектепке дейінгі білім беру стандарты мектепке дейінгі тәрбиемен мектепалды даярлық топтарында педагогикалық үрдісті ұйымдастыруда жаңашыл әдіс -- тәсілдерді пайдалануға мүмкіндік береді.
2020 жылдың мемлекеттік бағдарламасында мектепке дейінгі білім берудің сапасын көтерудің міндеттері алға қойылған. Осыған байланысты мектепке дейінгі мекемелерде яғни балабақшаларда тәрбие көзі мен білім сапасының іргетасы мықты болуы керек.Сонда мемлекетіміздің білімді де білікті азаматтары мен азаматшалары бой көтереді.
Мектепке дейінгі білім берудің басындаөзінің жеке дамуына сәйкес ұлттық және адами құндылықтарды бойына қалыптастырған, мәдениетті баланың тәрбиесі мен дамуын қояды.
Мектепке дейінгі жастағы балаларды тәрбиелеу мен білім беруі сапалы болады,егер оқыту мен тәрбиелеудің нәтижесі бала дамуына қажетті аймақтар мен қойылған мақсаттарға сәйкес болғанда.
Оқу бағдарламасы негізінде мектепкі дейінгі тәрбие мен оқытудың негізгі мақсаты-балалардың жалпы,интеллектуалдық,дене дамуы,оның білімді меңгеруге дайындығын,білім беру сатысында қабілеті мен дағдысын қалыптастыруды қамтамасыз ету.
Мектепке дейінгі тәрбиені ұйымдастырудың көпвариативтілігі,балалардың мектепке дайындық деңгейін қамтамасыз ету былайша сипатталады:
-оқуға деген мативациясы,қоршаған орта жөніндегі алғашқы көзқарас;
-мектепке және өзіне пазитивті көзқарасы
-оқуға қабілеттілігі(тілдің дамуы,қарапайым санаулар т.б.);
-Қарапайым әлеуметтік дағдылардың болуы.
Мектепке дейінгі тәрбие біртұтас білім берудің бастапқы кезеңі ретінде баланың жеке басын дамытуға, денсаулығын нығайтуға және мектепке оқуға дұрыс дайындауға бағытталған.
Баланы мектепке балабақшада ғана дайындап қоймай, ата-аналарын да кіріктірген жөн. Мектеп жасына дейінгі балаларды мектепке дайындау, ауқымды мәселе.Ол көптеген жұмыстарды талап етеді, яғни балабақша мен мектеп арасында өзара байланысты орнату керек. Көптеген ата-аналар баласы мектепке бару үшін тек әріптерді танып, санау керектігін алға қояды. Жоқ, бұл мүлде қате, теріс пікір деп санаймын. Себебі тәрбиеші сонымен қатар тәрбие жұмысын да өз мойынына алады.Бұл деген өте күрделі де жауапты іс. Сондықтан балабақшада тәрбиешімен бірлесе психолог жұмыс жүргізеді.
Мектепке дейінгі білім беру, мектепке келер алдында барлық балалардың алғашқы қадамдары біркелкі басталуы үшін қажет.
Осы жастағы балаларды оқыту мынадай әрекеттерді қалыптастыруға бағытталған: Талапты,дербес болуға,сабақ түрлерін таңдай білуге,ерекше ойлай білуге қабілетті,әртүрлі ойындарды ойнай білуге,өзінің құрдастарымен және үлкендермен дұрыс қарым-қатынаста болуға,өзінің қиялындағы және нақты өмірді ажырата білуге, нұсқалаларды орындай білуге, ережелерді қадағалауға, басқалалардың қызығушылығын ескере отырып, өзара тіл табыса білуге,өзінің эмоциясын ұстай білуге. Осындай жас ұрпақты тәрбиелеп, мектеп табалдырығына оң қадаммен шығарып салу үшін тәрбиеші қандай болуы керек?
Ендігі жерде осы сауалға көп жылдардан алған тәжірибемді басшылыққа ала отырып, мен былай деп тұжырымдадым.
Осындай қасиеттерді бойына сіңіре білген тәрбиеші мына төмендегідей талаптарды игере білуі қажет:
баланың даму заңдылықтарын білу;
баланың даму деңгейін анықтау әдісін;
мемлекеттік стандарт талаптарын;
өз білімін жаңарту;
жаңа технологиялармен жұмыс істеу тәсілдерін;
отбасымен байланыс жасау;
Енді мектеп жасындағы баланың мінез-құлқы мен қабілетіне тоқталатын болсақ, бала бес жасқа келе өз іс-әрекетінің өзгеге,өзіне қалай әсер ететіндігін байқайды. Егер мен жаман іс-әрекет жасасам,өзіме де,өзгеге де қиын болады деген ойды түсіне бастайды.Баланың қызығушылығы мен бағалау құндылықтары қалыптасып, ұл мен қызға тән өзіндік ерекшелігі баріс-әрекеттерді жасауға бейімделеді,соны жасайды.Мысалы: ұл бала-транспорт түрлеріне әуестігін білдірсе, ал қыз бала әдемілікке,әсемдікке құмар екендігін аңғаруға әбден болады.
Көркем шығарманы қабылдауы мен музыкаға ықыласының, қиялының қызығушылығы мен білуге құштарлығының күрт артуы байқалады.
Бұл баланың қабілеті мен талантын анықтауға мүмкіндік береді.Мектеп жасындағы баланың өзара қарым-қатынасы қалыптасып,толық ынтымақтастықты едәуір сыни тұрғыдан бағалай алады,балаларда достар пайда болады.Осы жастағы балалар ұзақ әңгімелерді түсініктемелерді қабылдай алады.Зейіні едәуір тұрақталып,өз бетінше есте сақтау қабілеті пайда болады.Пікір айту,ой тұжырымын жасау іскерлігін игереді. Мектеп алды жасындағы балаларда аяушылықсезімі пайда болады.Ертегі кейіпкерлеріне де жаны ашиды.Адамның түрлі сезімдерін түсініп,жанашырлық таныту сезімдері пайда болады.
Ал енді келесі кезекте мектеп жасынадейінгі балаларды оқытудағы әдістерге келетін болсақ, ол-балаға білімді,іскерлікті дағдыны игерту мен таным қабілетін игерту дамыту үшін қолданылатын тәрбиеші жұмысының әдістері:
Оқыту әдістері ол-көрнекілік,бақылау,сөздік, тәжірибелік және ойын әдістері.
-көрнекілік әдістері-баланың ұғымын кеңейтіп,оқуды түсінікті, қызықты, нақтылы етеді және ойы мен бақылампаздығын дамытады.
-бақылау әдістері бұл-баланың өздігінен қандай іс-әрекет жасауға қабілетті екендігін білуге қажет әдістің түрі.
-сөздік әдісі-сөйлеу мәнерінің жақсаруына, қайталап айтып беру, әңгімелеу, әңгімелету, тілдерінің толық дамуына үлкен рөл атқарады.
-тәжірибелік әдістері-балаланың ойлау қабілеттерін дамытып,ойлап табу(фантазиясын)кеңейтеді.
-ендігі кезектегі ойын әдісі арқылы балаланың сабаққа деген ынтасының жоғарлауына көмектеседі.
Осындай әдістер барысында дидактикалық құралдарды жиі пайдалану,слайд,техникалық құралдарды пайдалану,қимыл-қозғалыс арқылы пайдалану өте тиімді.
Мектеп жасындағы балаларды оқытуда өткізетін сабағыңыз нәтижелі болуы үшін, төмендегі ережелерді есте сақтаңыз:
-Тәрбиеші өте жинақы болуы қажет. Балалардың алдында қоятын мақсат нақты, айқын болуы және мақсатқа жетудің жолдарын ретімен, бірізділікпен жүргізе білу.
-Балаларға ұрыспау,олардың білмегендігіне ренжімеу, мейірімді болу.Егер топтың басым көпшілігі тақырыпты немесе сіздің айтқаныңызды түсінбеген болса, онда кемшілікті өзіңізден іздеңіз. Сіз дұрыс түсіндіре алмадыңыз деген сөз.
- Балаланың сөзін бөлмеу,соңына дейін айтуға мүмкіндік беру. Егер дұрыс емес жауап алсаңыз, онда сұрақты дұрыс қоя алмадыңыз.
-Тапасырма мен нұсқау анық, нақты, анық, бала түсінетіндей болуы қажет.
-Сабақ барысында баланың зейінін тұрақтандыру, егер ауытқулар болса тақырыпқа өзгерту немесе қосымша материалдар, көрнекіліктер пайдалану, ойын іс-әрекетіне аудару, балалардың ынта-ықыласын, қызығушылығын қадағалап отыру.
-Сабақты уақытында бастау. Уақытында бастамаған жағдайда бала шаршап сабаққа деген қызығушылығы төмендейді. Балалаға ұзақ уақыт тәрбиелік ақыл айту керек емес.
-Балаларға қойылған талап міндетті түрде жүзеге асырылуы тиіс. Жүзеге асырылмаған жағдайда, бала жауапсыз мінезге бой алдырады. Келесі жолы да берілген тапсырманы міндетті емеспін,- деген оймен ұштастырады.
-Баланың жауабын үнемі мақұлдап, ынталандырып, қоштап отыру керек.
Осы көрсетілген ережелерді басшылыққа ала отырып жұмыс жасаған тәрбиешінің ғана жұмысы алға жүріп, өткізетін сабағында алға қойған мақсатына жетеді. Ал мақсатын жүзеге асыру үшін әр тәрбиеші өткізетін сабағына толық қанды дайын болу керек.
Кейбір сабақтар алдын-ала дайындықты қажет етеді. Мысалға:хайуанаттар,өсімдіктер туралы өтетін сабақтар.Себебі бұл тақырыптағы сабақтарды нақты лап көрсетіп, түсіндірмесе, балалар түсінбей қалуы мүмкін. Бір - бірімен шатастыруы да ғажап емес.
Дайындық кезінде негізгі мәселе бұл--балалардың сабақ оқуға қызығушылығын, ынтасын тудыру.Сабаққа дайындық барысында сабақты алдын-ала жоспарлау, көрнекіліктерді әзірлеу, балаларды сабаққа дайындау. Сабаққа дайындалу кезінде тәрбиеші әдістемелік материалдарды қарауы керек. Тәрбиеші тақырыпқа сай әдебиеттерді оқып,өзі жіті танысады. Ол әдебиеттің тәрбиелек,білімдік мазмұнына қарайды.
Сабаққа дайындық кезінде негізгі мәселе-балалардың сабақ оқуға қызығушылығын, ынтасын тудыру, сабақ өткізудің әдіс-тәсілдерін айқындап алған жөн.
Тәрбиеші тәрбие беру мен оқыту барысында мына бір қанатты, ұлы сөзді үнемі есінен шығармай, жадында сақтап жүргені абзал, деп санаймын.
Егер бала бірдеңені түсінбейтін болса,онда оқытушы оларды кіналауға тиісті емес,
оларға түсіндіре алмай отырған өзін кіналауға тиіс
Ы.Алтынсарин.
Мектеп жасына балаларды дайындау кезінде, мазмұны нақтыланып, сабақты оқытудың мақсаттары мен міндеттері айқындалады. Тәрбие мен оқытудың негізгі формасы сабақ болғандықтан, оның мазмұнына, ерекшеліктеріне тоқталып, тәрбиеші сабаққа дайындығын жан-жақты қарастырады.
Мен бүгінгі қолға алған тақырыбымды қорыта келгенде:
Бүгінгі қоғам мүддесіне лайықты, жан-жақты жетілген, бойында ұлттық сана мен психология қалыптасқан парасатты азамат тәрбиелеп өсіру-отбасының, балабақшаның, барша халықтың міндеті. Замана алға қойған бұл міндеттерді өз мәнінде шешу үшін мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру мазмұнын түбегейлі жаңарту көзделуде. Қазіргі өмірдің өзінен туындап отырған талаптарды орындау, жаңалыққа жаршы болу үзіліссіз тәрбие негізінің бастау бұлағы-мектепке дейінгі ұйымдардан басталғаны орынды. Осы орайда, еркін елдің ертеңін баянды ету бағытында жүзеге асырылып жатқан саяси, әлеуметтік жағдайларды ескере отырып, баланы жастан тәрбиелеуегі басқан әр қадамымызды нық басқанымыз жөн!
1.2 Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен
оқытудың түрлері мен әдістері
Әрбір жасқа арналған әдістемелік жұмыстың бөлімдерінде білім беру салаларының мазмұны және балалардың Бағдарлама мазмұнын игерудегі жоспарланған күтілетін нәтиже ашылған.
Білім беру қызметі балаларға шамадан тыс салмақ салмай, тәрбиелік, дамытушылық, білімдік мақсаттар мен міндеттердің бірлігін қамтамасыз етуі тиіс.
Сонымен бірге бағдарламалық білім беру міндеттерін шешу тек қана ұйымдастырылған оқу қызметінің көлемінде ғана емес, сондай-ақ режимдік сәттерді өткізу кезінде де ересек пен балалардың бірлескен әрекеті ретінде және мектеп жасына дейінгі балалардың дербес әрекеттерінде де қамтамасыз етіледі.
Білім беру үдерісін құру балалардың жастарына сәйкес түрлеріне негізделеді.
Жұмыс түрін педагог мектепке дейінгі ұйымның бағыттарының ерекшелігіне, жабдықталуына (материалдық-техникалық қор), мәдени және аймақтық ерекшеліктерге, педагогикалық үдеріске қатысушылардың тәжірибесіне, педагогтардың шығармашылық әлеуетіне сәйкес өздігінен таңдайды.
Білім беру үдерісі келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:
1.Дене дамуы: кешенді шынықтыру шаралары, таңертеңгі жаттығу, күннің екінші жартысындағы жаттығулар мен қимылдық ойындар;
2.Әлеуметтік-тұлғалық даму: режимдік сәттерді өткізуде жағдаяттық әңгімелесу, олардың қажеттілігін түсіндіру; тапсырмалар арқылы еңбек дағдыларын дамыту (кезекшілік, өзіне-өзі қызмет ету дағдылары, ересектерге көмектесу; сабаққа қажетті мүліктер мен құрал-жабдықтарды орналастыру, жинастыру, қимылдық ойындар мен жаттығуларға арналған құрылымдарды құрастыруға балаларды қатыстыру); режимдік сәттерді өткізуде қауіпсіз жүріс-тұрыс дағдыларын қалыптастыру;
3.Танымдық-тілдік даму: тілдік дамытушы ортаны құру (ойындарда, бақылауларда балалармен еркін диалогтар, балалармен жағдаяттық әңгімелер, еңбек қимылдары мен гигиеналық шараларды атау); балалардың сөйлеу белсенділігін ынталандыру.
4.Көркем-эстетикалық даму: балалардың күнделікті тіршілігінде музыканы қолдану(ойында, қолы бос кезінде, серуенде, бейнелеу әрекетінде); қоршаған ортадағы әртүрлі дыбыстарға, бөлмелерді безендіруге, жабдықтардың тартымдылығына, бөлменің, заттардың, ойыншықтардың әсемдігі мен тазалығына балалардың назарын аудару.
Дұрыс күн тәртібі - бұл балалардың күні бойғы әртүрлі әрекет түрлері мен демалысының тиімді ұзақтығы және жүйелі ауысуы. Күн тәртібін дұрыс құрудың негізгі ұстанымы оның балалардың жас психофизиологиялық ерекшеліктеріне сәйкестігі болып табылады.
Режимдік сәттерді жүзеге асыру кезінде, сондай-ақ баланың жеке ерекшеліктерін (ұйқының ұзақтығы, талғамдарын, іс-әрекеттің қарқыны және т.б.) ескеру қажет. Балабақшаның күн тәртібі баланың жеке ерекшеліктеріне сәйкес жасалған болса, онда ол өзін жайлы сезінеді, оның көңіл-күйі мен белсенділігі де жоғары болады.
Білім беру салаларының мазмұнын кіріктіру:
- тұтас үдеріс аясында білім беру салаларының мазмұнын іске асыруды;
-баланың тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру және оның әлеуметке үйлесімді енуін қамтамасыз етеді.
Білім беру міндеттері бағдарламалық материалды беруде кешенді тәсілді мақсатқа бағыттап қолданғанда тиімді шешіледі.
Кіріктіру ұстанымына сәйкес, бір саланың білім беру әрекеті барысында басқа білім беру салаларының міндеттерін бір мезгілде шешу қажет.Денсаулық білім беру саласының міндеттерін шешкен кезде бір мезгілде Әлеумет білім беру саласының дағдылары қалыптасады, Таным, Коммуникация білім беру салаларына қатысты білім мен білік қаланады және т.б.
Әр білім беру саласының мазмұнында балалардың жарты жылдықтар бойынша игеретін негізгі білім, білік және дағдыларының күтілетін нәтижелеріанықталған.
Бағдарлама мазмұнын іске асыру баланың қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне, оның жан-жақты үйлесімді дамуына бағытталған педагогикалық үдерісті ұйымдастыруға заманауи тәсілдерді қолдануды көздейді.
Ойын әрекетін ұйымдастыру
Ойын - мектепке дейінгі жастағы балалардың қоғамдық өмірінің ерекше түрі, олардың қалауы бойынша біріктіретін, өз бетінше әрекет ететін, өзінің ойларын жүзеге асыратын, әлемді танитын әрекетінің негізгі түрі болып табылады. Ойын әрекеті әрбір баланың физикалық және психологиялық дамуына, адамгершілік-жігерлі қасиеттерді, шығармашылық қабілеттерді тәрбиелеуге мүмкіндік береді. Ойын - балалардың тіршілік әрекетінің негізгі түрі ретінде қарауға болатын, қайталанатын құбылыс.
Бағдарламада балалардың жастарын ескере отырып, сюжетті-рөлдік, дидактикалық, қимылды ойындар, драмалық ойындар, өз бетінше ойындар, сондай-ақ заттарды алмастыратын ойыншықтармен және ойын қимылдарымен барлық ойын түрлерін дамыту мен қолдану әдістері анықталған. Барлық ойын түрлері танымдық, шығармашылық әрекетті және балалардың әлеуметтенуін ұйымдастыруда кеңінен қолданылады.
Еңбек әрекетін ұйымдастыру
Еңбек әрекеті - мектепке дейінгі тәрбиенің құрамдас бөлігі, еңбек дағдыларын қалыптастырудың негізі, тұлға аралық қарым-қатынас мәдениетін дамытудың маңызды құралы болып табылады. Бағдарламада балалардың жас мүмкіндіктерін ескеріп еңбексүйгіштікті, ересектердің еңбегіне қызығушылықты дамыту, еңбек етуге ынталану; табиғат бұрышындағы жануарлар мен өсімдіктерге күтім жасаудың қарапайым еңбек әрекеттері дағдыларына тәрбиелеу міндеттері қойылған.
Балаларды еңбектің қоғамдық бағытының рөлімен, оның әлеуметтік маңыздылығымен таныстыруға, еңбек адамдарына сыйластық қарым-қатынас қалыптастыруға, қоршаған ортадағы заттар адамның қолымен жасалғанын сезінуге және оларға ұқыптылықпен қарауға басымдық берілген.
Күтілетін нәтижелер жас ерекшелік кезеңдеріне сәйкес, аталған жастың балаларының тіршілік әрекетінде қолданатын, нәтижесінде білім, білік, дағдыларының деңгейлері анықталатын білім беру салалары мазмұнын меңгеруді қарастырады.
Мектепке дейінгі ұйым тәрбиешісінің басты мақсаты - балаларды тәрбиелеуде отбасына кәсіби тұрғыдан көмек көрсету, оны ауыстырмай, толықтырып және оның тәрбиелік қызметін толықтай іске асыруды қамтамасыз ету.
Бiлiм беру жүйесiнiң басты мiндеттерiне: бiлiм бағдарламаларын меңгеру үшiн жағдайлар жасау және жеке адамның шығармашылық, рухани және дене мүмкiндiктерiн дамыту, адамгершiлiк пен салауатты өмiр салтының берiк негiздерiн қалыптастыру, жеке басының дамуы үшiн жағдай жасау арқылы парасатты байыту қажеттілігі айрықша деп атап көрсетілген.
Білім беру бағдарламасы - оқытудың мақсатын, нәтижелері мен мазмұнын, білім беру процесін ұйымдастыруды және оларды іске асыру тәсілдері мен әдістерін, оқыту нәтижелерін бағалау өлшемшарттарын қамтитын білім берудің негізгі сипаттамаларының біртұтас кешені.
Білім беретін оқу бағдарламалары мазмұны мен бағыттарына (міндеттеріне) қатысты:
1) жалпы білім беретін (үлгілік, жұмыстық);
2) кәсіптік (үлгілік, жұмыстық);
3) қосымша болып бөлінеді.
Үлгілік оқу бағдарламалары мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарының талаптарына сәйкес әзірленеді. Жұмыстық оқу бағдарламалары тиісті үлгілік оқу жоспарлары мен үлгілік оқу бағдарламаларының негізінде әзірленеді.
Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары жеке адамның жалпы мәдениетін қалыптастырудың, жеке адамды қоғамдағы өмірге бейімдеудің міндеттерін шешуге, кәсіпті, мамандықты саналы түрде таңдау мен меңгеру үшін негіз жасауға бағытталған.
Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары мазмұнына қарай мынадай оқу бағдарламаларына:
1) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту;
2) бастауыш білім беру;
3) негізгі орта білім беру;
4) жалпы орта білім беру болып бөлінеді.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жалпы білім беретін оқу бағдарламалары іс-әрекет түрлерінің мектеп жасына дейінгі балалар үшін ерекшеліктерін ескере отырып, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының негізінде әзірленеді.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жалпы білім беретін оқу бағдарламалары:
1) балаларды тәрбиелеу, оқыту, дамыту және сауықтыру тұтастығы принциптерін ескере отырып, мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің сабақтастығы мен үздіксіздігін қамтамасыз етеді;
2) әр баланың талабын, бейімділігін, қабілеттілігін, дарындылығын іске асыруға және оның даму ерекшеліктері мен денсаулық жағдайын ескере отырып, дара әдіс негізінде оны бастауыш білім берудің білім беру бағдарламасын меңгеруге даярлауға бағдарланады.
3) Мектепке дейінгі оқытудың жалпы білім беретін оқу бағдарламалары оқудың, жазудың, есептеудің және тілдік қатынас тәжірибесінің қарапайым дағдыларын қалыптастырады және бастауыш білім беруді меңгеру үшін бірдей бастапқы жағдайларды жасауды көздейді.
1.3 Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты
Мектепке дейінгі білім беру - бұл үш жастан жеті жасқа дейінгі баланы оқыту, дамыту, тәрбиелеу, қарау және күту. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мақсаты осы жас кезеңінде тұлғаның қалыптасуы үшін қажетті бастапқы білімді, іскерлікті және дағдыларды қалыптастыру болып табылады.
Жеті жасқа дейін балалар бір нәрсені үйрену үшін тым кішкентай болып көрінеді, бірақ шын мәнінде баланың мұқият дайындықсыз мектепте оқуды жалғастыру қиын болады.
Мектепке дейінгі мекемелердегі сыныптар мектептердегі сыныптардан өте ерекшеленеді. Кішкентай балалар физикалық тұрғыда қырық - қырық бес минут отыра алмайды, сондықтан балабақшалар мен даму орталықтарындағы сабақтар әдетте қысқа, олардың ұзақтығы отыз минуттан аспайды.Балаларға ойын білдіруге мүмкіндік береді, ең қарапайым тәсілі - мектепке дейінгі жастағы балалардың назарын аудару және оған қызықты сабақ беру. Ойын түрінде қажетті дағдылар қалыптасады, ойын барысында олар тәжірибе жүзінде қолданылады. Бұл жағдайда мұғалімдердің негізгі бағыты мектепте оқыған кезде пайдалы болатын дағдыларды қалыптастыру болып табылады.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға арналған жалпы білім беретін оқу бағдарламалары мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттар негізінде әзірленеді. Олардың негізінде мемлекеттік және жекеменшік балабақшаларда 2-3 жастан бастап 6-7 жас аралығындағы балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту жүргізіледі. Мектепке дейінгі жастағы балаңызға мәдениет негіздерін, сондай-ақ жалпыға ортақ қабылданған мінез-құлық пен қарым -қатынастарды үйрену өте маңызды, бұл оның бастауыш мектепте одан әрі бейімделуіне үлкен ықпал етеді. Мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру арқылы бала өзіне және оның қабілеттеріне қатысты алғашқы идеяларды қабылдайды, қоршаған әлемнің толық бейнесін қалыптастырады және оған дұрыс көзқарас қалыптастырады. Мектепке дейінгі жастағы баланың негізі баланың интеллектуалды, адамгершілік, физикалық, эстетикалық және жеке қасиеттерінің негізі болып табылады.
Оқу және білім берудің екінші бөлімі, мектепке дайындық 4-5 жастан басталады, егер бала қарапайым оқу, жазу, санау дағдыларын дамытса және тілдік қарым-қатынас тәжірибесін дамытса. Мектепке дейінгі мекеменің бұл түрі 6-7 жас аралығындағы балалардың басым бөлігін қамтиды.
Балабақшаларда балалар жас топтарына бөлінеді: жас балалар тобы - 1 жылдан 2 жылға дейін; бірінші жас топ - 2 жылдан 3 жылға дейін; екінші жас топ - 3-тен 4 жасқа дейін; орташа - 4 жылдан 5 жылға дейін; Мектеп жасына дейінгі топтар: ең үлкені 5 жастан 6 жасқа дейінгі балаларға арналған және мектепке дайындық 6 жастан 7 жасқа дейін.
Қазіргі уақытта көптеген мемлекеттік және жеке меншік балабақшалар бар. Егер баланы жекеменшік балабақшаға мүмкіндігінше тезірек анықтау мүмкін болса, онда баланы туған сәттен бастап орналастыру қажет мемлекеттік балабақша үшін жалпы сызық бар. Баланы балабақшаға кезекке қоюға болады, сонымен қатар электрондық үкімет порталындағы кезекті нөмірді көруге болады.
Қазіргі уақытта көптеген мемлекеттік және жеке меншік балабақшалар бар. Егер баланы жекеменшік балабақшаға мүмкіндігінше тезірек анықтау мүмкін болса, онда баланы туған сәттен бастап орналастыру қажет мемлекеттік балабақша үшін жалпы сызық бар. Баланы балабақшаға кезекке қоюға болады, сонымен қатар электрондық үкімет порталындағы кезекті нөмірді көруге болады.
Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды оқыту физикалық тұрғыдан дамыған, қызығушылығын тудыратын, белсенді, эмоционалды түрде жауап беретін, коммуникациялық құралдарды меңгерген және мектептегі қажетті дағдылар мен дағдыларды меңгерген ересектер мен жастармен қарым-қатынас жасау жолдарын табуға көмектеседі.
2.Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдердің озық тәжірибелердің практикалық бөлімі.
Қазіргі уақытта педагогика ғылымының бір ерекшілігі - баланың тұлғалық дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға ұмтылуы.Педагогикалық технологиялар - бұл білімнің басымды мақсаттарымен біріктірілген пәндер мен әдістемелердің: оқу - тәрбие процесін ұйымдастырудың өзара ортақ тұжырымдамамен байланысқан. Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде жаңа технологиялармен әдіс - тәсілдер өте көп. Сонымн қатар шетелдік тәжірбиелердіде оқып танып оны іс - жүзінде қолданып көруіміз керек.Солардың ішінде Америка Құрама Штатын қарастырсақ. АҚШ та балалақшалар өте көп. Бір ғана АҚШ балабақшаларында озық бірнеше тәжірбиелер бар және қолданыста келе жатыр.Әсіресе,олардың сабақ өту ережелері басқа.Тоқтала кетсек,сабақ жоспары. Ия, бұл біздеде бар.Оның ерекшелігі жеке - жеке талданады.Оқу бағдарламасының тұжырымдамасында мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен тәрбиелеуге байланысты барлық нәрсе,оның ішінде морльдық - этикалық дамуы, баланың жеке басының эмоционалды қалыптасуы, дамитын орта құру және тиісті құжатаманы жүргізу бар.Сол құжаттама есеп беру бөлімі оқу жоспарының тиімділігінің негізгі дәлелі болып табылады. Оқу жоспары дамушы ортаның сипаттамаларын, білім берудің негізгі идеясы мен міндетттерін, сондай - ақ балалар не үйрену керек мазмұнын анықтайды. Оқу бағдарламаларын жасауда белгілі бір аймақта тұратын балалардың этникалық және ұлттық ерекшелікеріне назар аударылады.
Осыған байланысты мен мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде шетелдік тәжірбиелерін мысалға ала отырып, мынандай топтарға бөлгім келіп отыр.
Балада да комплекс тудырмау
Ақылмен ерік беру
Баланы мақтаудың кез келген мүмкіншілігін пайдалану
Өз іс - әрекетіңе деген жауапкершілікті арттыру
Жанұядағы махаббат пен сыйластық - баланың психикалық салауаттылығының кепілі
Әке мен ана болуға үйрену
Баланың өз уақытын дұрыс жұмсауға үйрету
Оқу бағдарламасының әртүрлі қағидаларға сәйкес жіктеуге болады, бірақ біз ең танымал модельдерді қарастырамыз. Әлемнің екінші ұстазы "Муалиим ассана" Әл-Фараби бабамыздың: "Тәрбиелеу дегеніміз - адамның бойына білімге негізделген этикалық құндылықтар мен өнер", - деген нақыл сөзі тәрбиенің жәй айта салатын сөз емес, үлкен ізденіс пен нәтиженің жемісі екенін көрсетеді. Ендеше, дәстүрімізді, ұлттық құндылығымызды қайта өркендету жолында ұлттық табиғи болмысымызға тән ерекшелігімізді танып қана қоймай, кеңінен зерттеп өскелең ұрпақтың бойына дарыта білсек нұр үстіне нұр болар еді.
Еврей анасы ешқашан да баласына Сен жамансың! деп айтпайды, еврей анасы былай деп айтады: Сен секілді жақсы бала қалай ғана бұл жаман істі жасады екен!. Еврей аналарының ұстанымы мынандай: Менің баламда еш кемшіліктер жоқ және олардың болуы да мүмкін емес!. Мүмкін олар кемшіліктерді көріп те тұрған болар, алайда бұны олар ешкімге де тіс жарып айтпайды.Бүгінгі еврей тәрбиесі бір-біріне қарама-қарсы екі нәрседен тұрады: балаға ерік беру және қатал талаптар қою. Бұл стилді сипаттайтын метафора мынау: іші бос, алайда қабырғалары қатты нәрседен жасалынған кең бөлме. Еврейдің үйінде балалар ойына келгенін жасайды, әке-шешесінің басына шығады. Алайда әкесінің паспортын анасының 100 доллар тұратын помадасымен бояу - балаға ренішпен қараудың себебі емес. Еврей ата-анасы үшін баланың еркіндігі арнайы тәрбие әдісі емес, еркіндік - баланың тыныс алатын ауасы іспетті.Ал қатал тәрбие бала рұқсат етілгеннің ауқымынан тыс шығып кеткенде басталады. Анасы әр кезде өз баласын мақтайды. Бұл мадақтау баланың шыр етіп жерге түскенінен басталады. Еврей анасы баласының тіпті болмашы табыстары мен жетістіктеріне қуанады: мейлі бір жаңа буынға тілі келсе де немесе шимайланған алғашқы сурет салса да. Бұл туралы анасы өзінің барлық достары мен жақындарына да айтады, өйткені мұның ең басты мақсаты мынада: бала өзін елдің алдында мақтап жатқандығын көруі керек.Ал баласының жетістіктері шынымен де мақтауға тұрарлық болса, онда ұзақ қол шапалақтау мен отбасы мүшелерінің барлығының да көп мақтау айтуын күту керек. Егерде біз баланың бойындағы барлық жақсы қасиеттерін, тіпті құртақандайларын да байқап жүруге өзімізді үйретсек, оларды әр оңтайлы кезде мақтасақ, онда бұл әрекетіміз баламыздың мінез-құлқын түбегейлі өзгертуі мүмкін.Балаларымыздың жақсылыққа деген ұмтылысын нығайту үшін оларға өз достарымызға қалайша балаларымызды мақтап жатқанымызды білдіртпей, абайсызда, кездейсоқ болған секілді қылып естірту керек. Еврей дәстүрі кез келген жанұяның негізін күйеуі мен әйелі, яғни әке мен ана құрайды деп түсіндіреді. Сондықтан да кішкене күндерінен бастап балаларды шешенің әкеге және әкенің шешеге деген қамқорлығы бірінші орында тұратындығына үйрету керек. Егер бала өз әке-шешесінің ең алдымен бір-бірі үшін өмір сүріп жатқандығын бойына сіңірсе, олардың өзара қарым-қатынасы сыйластық, махаббат пен қамқорлықтан тұратындығына көзі жетсе, онда бала өзінің қорғанышта болатындығын сезінеді. Бұған қоса ата-анасының мұндай қарым-қатынасы - еліктеуге тұрарлық тамаша үлгі. Ата-ананың тәрбиесі баланың дүниеге келуінен де ертеректе басталады. Қыз бала тұрмысқа шыққанда ана болуға дайын болады, өйткені оны өзің үшін өмір сүр деп үйретпейді, сенің басты қызметің - үй мен отбасы деп үйретеді. Өмірде табысты, өздігімен өмір сүре білетін, екі аяғында нық тұратын балаларды тәрбиелеу мақсатында еврейдің ғұламалары мықты тәрбие жүйесін құрған болып саналады. Еврей балалары жалқаулық пен бос сенделу, көше қыдыру дегенді білмейді: скрипка, ағылшын тілі, математика - барлығы да бір мезгілде және аз-аздап жүзеге асырылады. Балалар кішкене кезінен бастап Ылғи да қолдың бос болмауы - дұрыс нәрсе деген ойға үйренеді.
2.1.Білім беру жүйесіндегі инновациялық технологиялар
2.2.Шетелдегі елдердегі мектепке дейінгі білім жүйесінің даму тарихы мен білім беру мекемесінде шетелдік тәжірбие мәселелері
Балаларды өмірге дайындау, оларға жинақталған тәжірибені беру қажеттілігі ежелгі уақытта адамзатқа пайда болды. Бұл отбасындағы, қоғамдастықтағы өмірдің табиғи процесінде ғана емес, үлкендер кішкентайларды үйретіп, көрсетіп, оларды үлгі ретінде алып, оларды еңбекке баулып, қажетті дағдыларды үйреткен кезде жүзеге асырылды.
Мәдениеттің дамуымен, құл иеленушілік формацияға көшуден туындаған экономикалық өмірдегі өзгерістермен, жас ұрпақты оқыту және тәрбиелеу үшін арнайы ұйымдастырылған мекемелер құру қажеттілігі туындайды. Алғашқы мектептер храмдар мен монастырьларда ашылды. Содан кейін әртүрлі типтегі мектептер құрылады, олар мақсаттарымен, оқыту әдістемесінің мазмұнымен ерекшеленді. Оқытудың сипаты мен көлемі студенттердің әлеуметтік құрамымен, сондай-ақ белгілі бір ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz