Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің талаптары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ӘЛ-ФАРАБИ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ГЕОГРАФИЯ ЖӘНЕ ТАБИҒАТТЫ ПАЙДАЛАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
ТҰРАҚТЫ ДАМУ БОЙЫНША ЮНЕСКО КАФЕДРАСЫ
Курсттық жұмыс

Тақырыбы: Өнеркәсіптік ғимараттар мен құрылыстардың қауіпсіздігін техникалық және ұйымдастырушылық қамтамасыз ету

Орындаған:Абдрасилова А.К
Жетекші:Тусупова Б.Х

Алматы 2021ж.
Мазмұны:
Кірспе ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3-4
Әдеби шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
I . Өндірістік аумақтарда қауіпсіздіктің негізгі талаптары
1.1 Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің талаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...5-9
1.2 Өндірістік аумақтардағы ұстау және пайдалану жөніндегі қауіпсіздік талаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10-12

II . Өндірістік процестердің қауіпсіздігі
2.1 Өндірістік процестерге қойылатын негізгі қауіпсіздік талаптары ... ... ... ... ... 12-15
III . Өнеркәсіптегі қауіпсіздіктің заңды тұрғыда орындалуы
3.1 Қауіпті өндірістік факторлармен олардың шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ...1 6-19
3.2 Заңды және жеке тұлғалардың өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20 -24
IV. Өнеркәсіптік ғимараттар мен құрылыстардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету
4.1. Өнеркәсіптік ғимараттар мен құрылыстардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25-2 8
4.2. Өрт қауіпсіздігі деңгейі бойынша ғимарат пен құрылыстың топтастырылуы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .29-31
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .33

Кіріспе
Өнеркәсіптік қауіпсіздік - қауіпті өндірістерге қатысты негізгі ұғымдардың бірі. Біздің елімізде қазір қолданылып жүрген осы салаға қатысты заң қауіпті санатқа жататын әрбір өндірістік объектіні тиісті сараптамадан өтуге және жұмысқа рұқсат алуға міндеттейді. Алайда, өнеркәсіптік қауіпсіздік-бұл кәсіпорын қызметіне қатысты барлық аспектілерді қамтитын күрделі кешенді ұғым. Сондықтан көптеген компаниялар тексеруге дайындықты жүзеге асыруға көмектесетін кеңес беретін ұйымдардың көмегіне жүгінеді.
Бастапқы кезеңде өнеркәсіптік қауіпсіздік кәсіпорынның ғимараттарына, құрылыстарына және техникалық құрылғыларына жататын жобалық құжаттама бойынша бағаланады. Сонымен қатар, сараптамалық комиссияның қарауына ұсынылған құжаттар пакетінде міндетті түрде өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясы болуы тиіс. Оған қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын кәсіпорын ықтимал тәуекелдерге, авариялардың алдын алу және олардың зардаптарын жою жөніндегі іс-шараларға қатысты дұрыс ақпарат енгізуге міндетті.Сонымен қатар, сараптама кезінде ғимараттар мен құрылыстардың, сондай-ақ техникалық құрылғылардың өнеркәсіптік қауіпсіздігі бағаланады. Тағы бір маңызды мәселе -- өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында персоналды даярлау, оны оқыту және уақтылы аттестаттау. Бұл параметрлер сараптама барысында да зерттеледі.Алайда, өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамаға дайындалу үшін қажетті бір реттік іс-шараларды емес, осы салада тұрақты жұмысты талап етеді. Ең дұрысы, үнемі жүргізілетін сараптама кәсіпорынның қызметі бұзушылықсыз жүзеге асырылатындығын растауы керек. Сондықтан заң қауіпті өндіріспен айналысатын ұйымдарға қатаң талаптар қояды, олар үнемі сәйкес келуі керек. Мәселен, кәсіпорындағы өнеркәсіптік қауіпсіздік техникалық құралдар -- объектінің жай-күйін бақылау жүйелері жиынтығымен қамтамасыз етілуі тиіс. Компания басшылығы осы қызмет саласы үшін медициналық қарсы көрсетілімдері жоқ білікті қызметкерлердің ғана жұмысқа жіберілуін қадағалауға міндетті. Бұдан басқа, барлық персонал үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында оқытуды ұйымдастыру қажет.
Өнеркәсіп қауіпсіздігін басқару жүйесі (ӨҚБЖ) келесі маңызды міндеттерді шешеді:
- өнеркәсіп қауіпсіздігі талаптарының сақталуын қамтамасыз ету;
- жұмыс өндірісінің қауіпсіздік ахуалына ықпал ететін бұзушылықтардың туындау жағдайлары мен себептерін айқындау;
- ӨҚ ахуалына, соның ішінде тиісті сараптамаларды жүргізуді ұйымдастыру жолымен талдау;
- ӨҚ ахуалын жақсартуға және үшінші тұлғаларға, қоршаған ортаға тигізетін нұқсандардың алдын алуға бағытталған шараларды әзірлеу;
- заңдармен және басқа нормативтік-құқықтық актілермен белгіленген ӨҚ талаптарының сақталуын бақылау;
- қауіпті өнеркәсіп объектілеріндегі (бұдан әрі - ҚӨО) апаттардың, дау-жанжалдардың алдын алуға және олардың зардабын оқшауландыруға және жоюға дайындығын қамтамасыз етуге бағытталған жұмыстарды үйлестіру;
- ҚӨО қолданылатын техникалық құрылғылардың уақытылы сынаудан өткізуді және техникалық куәландыруды бақылау;
- технологиялық тәртіптің сақталуын бақылау.
Зерттеу жұмыстың өзектілігі: Қазіргі уақытта өнеркәсіптік қауіпсіздік экологиялық және техногендік апаттардың ұлғайып келе жатқан саны тұрғысынан неғұрлым өзекті болып отыр. Осыған байланысты, өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері - кез келген меншік иесі үшін басты басымдық. Өнеркәсіптік қауіпсіздік-объектінің сипаттамаларының сәйкестігін өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын растайтын нақты белгіленген нормалар мен ережелер қолданылатын сала. Өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптама объектісіне белгілі талаптар қояды. Өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы күрделі, бірақ объектілерді салу нормаларын ғана емес, техника мен механизмдерді пайдалану тәртібін және салынып жатқан кәсіпорындардың өңір мен жалпы елдің экологиясына әсерін реттеуге мүмкіндік беретін міндетті рәсім болып табылады. Өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы біздің әрқайсымыз өз жұмыс орнымызға келіп, қоғамдық мекемелерге барып, үйге оралуда өздерін қауіпсіз сезінетінімізге кепілдік болып табылады.
Зерттеу мақсаты: Өнеркәсіптік ғимараттар мен құрылыстардың қауіпсіздігін техникалық және ұйымдастырушылық қамтамасыз етілуін зерттеу;
Зерттеу міндеттері:
өнеркәсіп қауіпсіздігі (ӨҚ) талаптарының сақталуын қамтамасыз етілуін анықтау;
жұмыс өндірісінің қауіпсіздік ахуалына ықпал ететін бұзушылықтардың туындау жағдайлары мен себептерін айқындау;
ӨҚ ахуалына, соның ішінде тиісті сараптамаларды жүргізуді ұйымдастыру жолымен талдау;
ӨҚ ахуалын жақсартуға және үшінші тұлғаларға, қоршаған ортаға тигізетін нұқсандардың алдын алуға бағытталған шараларды әзірлеу;
заңдармен және басқа нормативтік-құқықтық актілермен белгіленген ӨҚ талаптарының сақталуын бақылау;
қауіпті өнеркәсіп объектілеріндегі (ҚӨО) апаттардың, дау-жанжалдардың алдын алуға және олардың зардабын оқшауландыруға және жоюға дайындығын қамтамасыз етуге бағытталған жұмыстарды үйлестіру;
ҚӨО қолданылатын техникалық құрылғылардың уақытылы сынаудан өткізуді және техникалық куәландыруды бақылау;
технологиялық тәртіптің сақталуын зерттеу.

I ТАРАУ. Өндірістік аумақтарда қауіпсіздіктің негізгі талаптары
1.1 Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің негізгі талаптары
Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің басты мақсаты - зауыттың өндірістік нысандарында қауіпті оқиғаларды болдырмау мен апатты жағдайлардың алдын алуды көздейді. Өнеркәсіптік қауіпсіздік- өндірістік бақылауды қамтамасыз етумен атқарылады.
Өндірістік қауіпсіздікті бақылау - өнеркәсіптік қауіпсіздікті басқару жүйесінің бір бөлігі. Ол зауыттың қауіпті өндірістік нысандарының қызметін қауіпсіздендіру, олардағы апаттық жағдайлардың алдын алу, апатты жағдайлар бола қалған жағдайда, келген зардабын жоюдың кешенді шараларын жүзеге асырады.
Өнеркәсіптік қауіпсіздікті сақтауды бақылау шараларының міндеті - зауыттағы қауіпті өндірістік нысандардағы өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының қатаң сақталуын қадағалау, сонымен қатар өндірістік жұмыстың ахуалына ықпал ететін, қауіпсіздік талаптарының бұзылу себебтерін анықтау болып табылады.
Өндірістік бақылауды жүзеге асыруда мынадай міндеттер шешіледі:
Қазақстан Республикасы құқықтық-нормативтік актілеріндегі және басқа да заңдармен бекітілген өнеркәсіп қауіпсіздігі талаптарының тұрақты орындалуын қамтамасыз ету;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының бұзылуына әкелетін себептерді анықтау:
зауыттағы қауіпті өндірістік нысандардағы өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына сараптау жүргізу;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының бұзылуы мен үшінші тұлғалардың жасаған залалын жою, қоршаған ортаны ластаудың алдын алу шараларын жасау;
зауыттағы қауіпті өндірістік нысандардағы технологиялық тоқтап қалуды, апаттық жағдайдың алдын алу, хабарлау, жұмысын үйлестіру сонымен қатар болған апатты жағдайлардың залалын жою;
қауіпті өндірістік нысандардағы қолданылатын энергетикалық және техникалық құрылғылардың сынағын өткізу, бақылау және өлшем құрылғыларының жөнделі мен уақытында тексерілуін қамтамасыз ету;
технологиялық тәртіптердің тұрақты бақылауын орнату;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына тұрақты бақылау орнату және өндірістік қауіпті факторларды анықтау;
зауыт еңбеккерлерінің өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесі бойынша дайындығын ұйымдастыру, тексеру, аттестаттаудан өткізуді ұйымдастыруі;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына ықпал ететін бұзылулардың себебі мен салдарларын табу;
зауыттың өндірістік қауіпті нысандарындағы өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының анализі;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайын жақсартуға және үшінші тұлғаларға, қоршаған ортаға келтірілетін зияндарды болдырмауға бағытталған шараларды әзірлеу;
зауыттың өндірістік қауіпті нысандарында авариялар, қақтығыстар, технологиялық іркілістерді алдын ала ескертуге және оларды оқшаулау мен жоюға бағытталған жұмыстардың координациясы;
зауыттың өндірістік қауіпті нысандарында қолданылатын тәжірибелер өткізуге, техникалық қондырғылар, энергетикалық жабдықтар, жөндеу және өлшеу бақылау заттарына уақытылы бақылау;
технологиялық тәртіпті сақтауды үнемі бақылауда ұстау;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына тексерулер өткізу және өндірістік зиянды факторларды анықтау;
өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында зауыт жұмысшыларын аттаестациялау және оны ұйымдастыру және бақылау.
Өнеркәсіптік қауіпсіздікті басқару жүйесі (ӨҚБЖ) - басқарушылық шешімдердің, нормалар мен рәсімдердің құрылымданған жиынтығы, солар арқылы тәуекелдерді болдырмау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтау қызметі жүзеге асырылып, дамиды.
ӨҚБЖ қауіпсіздіктің техникалық және ұйымдық қамтамасыз етілуін қамтиды және функционалдық деңгейде нақты жағдайларда жұмыстарды қауіпсіз жүргізу талаптары сақталғанда құрал-жабдықтың қауіпсіз пайдаланылуын ұйымдастыруды қамтамасыз етеді. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының сақталуына тұрақты өндірістік бақылау жүргізу ПМХЗ ЖШС-тегі ӨҚБЖ-нің негізгі бағыты болып табылады. Бұл үшін зауытта Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғау туралы Заңына сәйкес өндірістік бақылау туралы ереже әзірленді. Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын қамтамасыз ету, сондай-ақ жұмыстардың қауіпсіз жүргізілуіне әсер ететін жағдайларды және бұзушылық себептерін айқындау өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өндірістік бақылау міндеттері болып табылады.
ПМХЗ ЖШС қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қауіптілігіне байланысты қауіпті өндірістік объектілер иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартын жыл сайын жасасады.

Өндірістік аумақтардағы ұстау және пайдалану жөніндегі қауіпсіздік талаптары
Өндірістік аумақтар шаруашылық жүргізуші субъектілердің өндірістік қызметінің ерекшелігі мен ерекшеліктерін ескере отырып, еңбекті қорғау жөніндегі салааралық және салалық ережелермен, санитариялық ережелермен және өзге де нормативтік құқықтық актілермен регламенттелген.
Экономика объектісінің аумағы, ондағы үйлердің, ғимараттар мен құрылыстардың орналасуы өндірістің технологиялық процесін, құрылыс нормалары мен қағидаларының, санитарлық қағидалардың, өртке қарсы режим қағидаларының, тиісті техникалық регламенттердің талаптарын қанағаттандыруы тиіс.
Кез келген ұйымның аумағы, ұйымдық-құқықтық нысандары мен меншік нысанына қарамастан, ғимараттардан, алаңдардан, өтпе жолдардан және жаяу жүргіншілер жолдарынан суағарларға сарқынды суларды бұруды қамтамасыз ететіндей жайластырылуы, таза ұсталуы, сондай-ақ тегістелуі және жоспарлануы тиіс.
Қоқыс пен өндіріс қалдықтарын үнемі жинап, алып тастау немесе жою қажет. Оларды уақытша сақтау кезінде топырақтың, судың, ауаның ластануына қарсы шаралар қабылдау керек. Осы мақсатта қалдықтардың пайда болу нормативтерінің және оларды орналастыру лимиттерінің және қауіпті қалдықтар паспортының жобасы әзірленеді. Өндіріс пен тұтынудың қауіпті қалдықтары, мысалы, медициналық қалдықтар, құрамында сынабы бар заттар, тұтынушылық қасиеттерін жоғалтқан заттар жиналуы керек және белгіленген тәртіппен кәдеге жаратуға жатады.
Өнеркәсіптік объектінің аумағында ең аз әсер ететін аймақта өндірістік зияндылықтарды жұмысшылардың демалатын алаңын көгалдандыру керек. Зауыт басқармалары, зертханалар, асханалар, Денсаулық сақтау пункттері және басқа да қосалқы ғимараттар ағаш-бұта екпелерінің жолағымен қоршалуы қажет.
Өндірістік аумақта орналасуы және белгіленуі тиіс зауытішілік және технологиялық көлікке арналған жолдар мен өткелдер. Автокөлік құралдарының жұмыс жүргізу орындары мен адамдар қозғалысы маршруттарының жанындағы қозғалыс жылдамдығы тікелей учаскелерде 10 кмсағ және бұрылыстарда 5 кмсағ аспауы тиіс. Теміржол көлігінің қозғалыс жылдамдығы 5 кмсағ аспауы тиіс.
Жаяу жүргіншілер үшін ұйым аумағында екі бағытта да 100 адамнан кем емес жаяу жүргіншілер қозғалысы кезінде ені кемінде 1,5 м тротуарлар орнатылады 1 м ені бар тротуарларды орнатуға рұқсат етіледі, қызметкерлердің ұйым аумағына кіруі өту бөлмелері арқылы жүзеге асырылуы керек. Көлік қақпалары арқылы өтуге тыйым салынады.
Ұйым аумағында алкогольдік, есірткілік немесе уытқұмарлық масаң күйдегі және денсаулықсыз (физикалық немесе психикалық) күйдегі адамдардың болуына, сондай-ақ еріп жүретін адамсыз немесе арнайы рұқсатсыз бөгде адамдардың болуына жол берілмейді. Экономика объектісінің аумағына бөгде адамдардың кіруінен қорғау қажетті қоршаулар орнатумен, тиісті өткізу режимін енгізумен, Бейнебақылау жүйелерін орнатумен және басқа да ұйымдастырушылық, инженерлік-техникалық шешімдерді жүзеге асырумен қол жеткізіледі.
Темір жолға жақын орналасқан үй-жайлардан шығатын жолдар жолға параллель болуы тиіс. Егер үй-жайдан шығатын жолдар темір жолға перпендикуляр бағытта орналасса, онда шығатын жердің алдында шығатын жердің әр жағына қарай ұзындығы кемінде 5 м болатын қоршау тосқауылдары орнатылуы тиіс. Қоршау тосқауылдары теміржолға шығатын жерлерде де орнатылуы керек жолдар қалыпты көрінуге кедергі келтіретін ғимараттар мен құрылыстарға байланысты.
Темір жолдар арқылы өтуге арнайы нұсқағыштармен белгіленген орындарда ғана рұқсат етіледі. Теміржолдарды жаяу жүргіншілер жолдарымен және автомобиль жолдарымен кесіп өту алдында өткелдер мен өткелдер салынуы тиіс ескерту белгілері және дыбыстық сигнал беру. Өткелдердің қатты жабыны болуы тиіс. Ағаш жабындар үшін тақталар қозғалыс бойымен төселуі керек көлік. Еденнің түйіскен тақталарының беттері бір жазықтықта болуы керек.
Істіктер, шегелер, шегелер және басқа да бекіткіш бөлшектер пастилдің бетімен шайылып бітеледі.
Аумақта ені мынадай автомобиль жолдары орналастырылуға тиіс автокөлік құралдарының түріне және жолдың санатына байланысты анықталады. Во барлық жағдайларда жүріс бөлігінің ені енінен кемінде 1 м артық болуы тиіс объектіде пайдаланылатын көліктің габариті.
Жолдар, тротуарлар, жұмыс орындарына өту жолдары қозғалыс, тураланған (шұңқырсыз, шұңқырсыз). Қыста оларды қар мен мұздан тазарту керек, ал мұз болған жағдайда, сырғанауға қарсы агенттерге себіңіз.
Арналған аумақтағы ойықтар (биіктігі 1,3 м-ден астам құламалар) техникалық мақсаттар қоршалуы тиіс. Конденсациялық және басқа да техникалық құдықтарды ұяшықтарға салынған берік қақпақтармен немесе топсаға бекітілген. Техникалық құдықтардың қақпақтарының жай-күйі жүйелі түрде тексеруге.
Аумақта машиналарды, жөндеу қорын және басқа да материалдарды сақтау үшін экономика объектісінің арнайы алаңдарын көздеген жөн. Арналған алаңдар техниканы сақтау кезінде судың ағуына арналған еңісі бар қатты және тегіс жабын болуы тиіс, су бұру арналары, қардан қорғайтын құрылғылар және құралдармен жабдықталуы тиіс өртке қарсы қорғау. Алаңдардың бетін тазалау қажет (жазда кірден, қыста қар мен мұздан). Алаңдарды орнатуға, материалдарды жинауға тыйым салынады, жоғары вольтты күзет аймағында түрлі құрылыстар, техника тұрағын салу электр беру желілері.
Үй-жайлардағы ашық алаңдар мен едендерді жуылмайтын бояумен белгілеу керек немесе басқа тәсілмен техника мен өту жолдарын орнату орнын анықтау үшін. Өндірістік су айдындары үнемі тазартылып, ұсталуы тиіс. жазылмаған түрінде. Шаруашылық жүргізуші субъектінің аумағында темекі шегуге осы үшін арнайы бөлінген орындарда өрттің пайда болу қаупін болдырмаңыз.
Түнгі уақытта және нашар көріну жағдайында экономика объектісінің аумағы электрмен жарықтандыру жүйесі болуы тиіс. Түтін құбырларын және басқаларды жарықпен қоршау биік ғимараттар белгіленген ережелерге сәйкес келуі керек. Болып табылатын технологиялық процестері бар өндірістік объектілер үшін адамның өмір сүру ортасы мен денсаулығына қолайсыз әсер ету көздері, санитариялық-қорғаныш аймақтары (бұдан әрі - СҚА) санитариялық қорғанысқа сәйкес белгіленеді сыныптамаға өнеркәсіптік объектілер мен өндірістердің:
1 сынып-1000 м
2 сынып-500 м
3 сынып-300 м
4 сынып - 100м
5 сынып-50 м
СҚА ені мөлшерінің жеткіліктілігі болжанатын есептеулермен расталады ауаның ластану деңгейі, шудың, дірілдің таралуы, қоршаған ортаның фондық ластануын ескере отырып, электромагниттік өрістер және басқа факторлар сондай-ақ ұқсас орналасқан аудандардағы зертханалық зерттеулер қолданыстағы объектілер. СҚА немесе оның қандай да бір бөлігі ретінде қарастырыла алмайды объектінің резервтік аумағы және өндірістік немесе тұрғын аймақ.
Өндірістік объект алаңының көлемі өндірістік объект үшін жеткілікті болуы тиіс. қоса алғанда, негізгі және қосалқы құрылыстарды орналастыру жергілікті тазарту құрылыстары, рұқсат етілген заттарды жинауға және уақытша сақтауға арналған орындар тұрмыстық қалдықтарды, сондай-ақ залалсыздандыратын және қалдықтарды кәдеге жарату.

1.2 Өндірістік ғимараттар мен ғимараттарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздіктің негізгі талаптары
Ғимараттар қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес келуі тиіс. Ғимараттар мен үй-жайларда Ресей Федерациясындағы өртке қарсы режим ережелерінің талаптарына сәйкес бастапқы өрт сөндіру құралдары жеткілікті мөлшерде болуы керек.
Өндірістік, әкімшілік және тұрмыстық ғимараттардың кіреберістерінде торлар немесе аяқ киімді тазалауға арналған басқа да құрылғылар болуы тиіс.
Өндірістік ғимараттардың көлемі, жоспарлануы және құрылыс шешімдері өндірістік үй-жайлардың жұмыс аймағында және елді мекендердің атмосфералық ауасында зиянды факторлардың рұқсат етілген деңгейін сақтау үшін қажетті іс-шараларды орындау мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс.
Бір жұмысшыға өндірістік үй-жайлардың көлемі кемінде:
15 м3 энергия шығындары санатымен жеңіл физикалық жұмысты орындау кезінде1а-1б;,
25 м3 ІІа энергия шығыны санатымен орташа ауырлықтағы жұмыстарды орындау кезінде - ІІб;
30 м3 энергия шығыны III санатымен ауыр жұмысты орындау кезінде.
Бір қызметкерге арналған үй-жайлардың ауданы кемінде 4,5 м2 болуы тиіс, бөлменің биіктігі-кемінде 3,25 М.
Ғимараттар ішіндегі жеке үй-жайлардың өзара орналасуы технологиялық ағындарға сәйкес келу, егер бұл технологиялық процесті ұйымдастыру талаптарына қайшы келмесе, шикізаттың, аралық және дайын өнімдер мен бұйымдардың қайтарымды немесе айқаспалы қозғалысын болдырмау.
Жылудың едәуір артық мөлшері бар үй-жайлар (23 Втм2 астам), сондай-ақ зиянды жамбас, бу, шаң көп бөлінетін үй-жайларды ғимараттың сыртқы қабырғаларына орналастыру керек. Бұл үй-жайлардың ең үлкен жағы ғимараттың сыртқы қабырғасына жанасуы тиіс.
Бір ғимаратта немесе құрылыста әртүрлі санитарлық-гигиеналық жағдайлары бар жекелеген өндірістер мен өндірістік учаскелерді біріктірген кезде жұмыс істеушілерге зиянды факторлардың әсер етуінің алдын алу, сондай-ақ жұмыс жүргізіліп жатқан көршілес учаскелерге олардың ағып кетуінің алдын алу жөніндегі іс-шараларды көздеген жөн. Қабырғаларды, төбелерді және басқа да беттерді, оның ішінде ішкі беттерді әрлеу үшінзиянды және агрессивті заттарды қолданатын учаскелер орналасқан үй-жайларда сорбцияны болдырмайтын және жүйелі тазартуға, ылғалды және вакуумды жинауға, қажет болған жағдайда залалсыздандыруға жол беретін материалдарды пайдалану керек.
Агрессивті сұйықтықтардың (қышқылдардың, сілтілердің және т.б.) және сынап, еріткіштер, биологиялық белсенді заттар сияқты зиянды заттардың ықтимал әсер ету орындарында көрсетілген заттардың әсеріне төзімді, олардың сорбциясына жол бермейтін және тазалау мен залалсыздандыруға жақсы келетін еден жабындары қолданылады.
Шаң немесе шу шығарумен жұмыс істейтін жабдық шу және шаң өткізбейтін қалқалармен (қабырғалармен) басқалардан оқшауланған жеке үй - жайда орнатылады. Бұл Үй-жайлар әрбір шаң бөлінетін жерде желдеткішпен және жергілікті сорғылармен жабдықталуға тиіс.
Әрбір өндірістік үй-жайда баспалдақ торына немесе тікелей сыртқа шығатын ені кемінде 2 м негізгі өту жолы болуы тиіс. Ірі цехтар үшін негізгі (орталық) өту жолының ені цехта кемінде 6 м болуы тиіс.
Жүктерді тасымалдауға арналған есік ойықтары қолданылатын жүгі бар көлік құралдарының габариттеріне сәйкес келуі және осы габариттердің екі жағы бойынша ені кемінде 0,7 м еркін өтуді қамтамасыз етуі тиіс. Адамдарды өрт шығып кетуін және таралу мүмкіндігін болдырмайтын құралдармен және құрылғылармен (дәліздер, тамбурлар, шымылдықтар және т.б.) жабдықтау қажет.
Өту жолдары мен өту жолдарын үймелеуге немесе оларды жүктерді жинау үшін пайдалануға тыйым салынады.Өндірістік ғимараттармен бір ғимаратта қойма үй-жайларын орналастыру. Үй-жайлар технологиялық процесс шарттарына, санитарлық және өртке қарсы талаптарға қайшы келмеуі тиіс. Жарылыс немесе өрт қауіпті үй - жайларға жатқызылған қойма үй-жайларын жеке тұрған бір қабатты ғимараттарда немесе өндірістік ғимаратқа жапсарлас құрылыстарда орналастыру қажет. Жертөле үй-жайлары мен тоннельдерде кемінде екі шығу жолы болуы тиіс.
Жылу өткізгіш едендері бар үй-жайларда (тас, тақтайша, бетон және т.б.) тұрақты жұмыс орындарында төсемдер, торлар жабдықталуы тиіс.Шикізатты жұмыс орындарының жанында бір ауысымда қажеттілік шегінде сақтауға жол беріледі. Пайдаланылған сүрту материалын арнайы материалға салу керек. Жұмыс орындарын, өту жолдары мен өту жолдарын жинау жұмыс күні бойы және әр ауысымнан кейін жүргізілуі тиіс. Терезе әйнектері мен жарық аэрациялық шамдар үнемі шаң мен кірден тазартылуы тиіс, бірақ кемінде үш айда бір рет.
Цех үй-жайларының төбелерін әктеу және қабырғаларын сырлау тұрақты, бірақ жылына кемінде бір рет жүргізіледі. Қабырғаларды, төбелерді, терезелерді шаңнан тазалай отырып, үй-жайларды күрделі жинау,жылыту құралдарын, колонналарды және т.б. айына кемінде бір рет жүргізілуі тиіс.
Қысқы уақытта ғимараттардың шатырларын үнемі қардан, ал карниздерді пайда болған мұздану. Жылына екі рет (көктемде және күзде) су оқшаулағыш жабындарды тазарту қажет шатыр, науалар, жапырақтардан, бұтақтардан, қоқыстардан, шаң мен кірден су төгетін түтіктер.
Ғимараттарды, құрылыстар мен құрылыстарды жалпы комиссиялық техникалық қарап тексеру оларға іргелес кірме жолдармен және аумақтармен жылына екі рет жүргізіледі көктемде және күзде ұйым басшысы тағайындаған комиссия болады.
Көктемгі тексеру кезінде ағымдағы жөндеу жұмыстарының көлемі анықталады, сондай-ақ жазғы кезеңде жүргізілетін күрделі жөндеу мен қайта келесі жылдың жоспарына енгізу.
Күзгі тексеру барысында ағымдағы жұмыстар бойынша орындалған жұмыстардың сапасы тексеріледі ғимараттарды, құрылыстар мен құрылыстарды жөндеу, олардың Жылдың суық мезгілінде жұмысқа дайындығы.
Жекелеген конструктивтік элементтердің техникалық жай-күйін мақсатты тексеру ғимараттар мен құрылыстарды қажеттілігіне қарай арнайы тағайындалған сарапшы мамандардың қатысуымен комиссиялар жүргізеді.

II. Өндірістік процестердің қауіпсіздігі
2.1 Өндірістік процестерге қойылатын негізгі қауіпсіздік талаптары
"Өндірістік процесс" және "технологиялық процесс" ұғымдары мағынасы жағынан жақын, бірақ бірдей емес. "Өндірістік процесс" ұғымынан басқа "өндірістік процесс" және "өндірістік қызмет"сияқты терминдер қолданылады. Технологиялық процесс, әдетте, өндіріс процесінің бөлігі болып табылады. Өндірістік қызмет барысында бірқатар технологиялық процестер қолданылады.
Өндіріс процесі - бұл тауар өнімдерін өндіруге және өндіруге, қызмет көрсетуге немесе жұмыс істеуге қажетті жұмысшылар мен Еңбек құралдарының барлық әрекеттерінің жиынтығы, ал технологиялық процесс-бұл өндіріс процесінде белгілі бір технологияны жүзеге асыратын процесс.
Өндірістік процестердің қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі шаралары
Өндірістік және технологиялық процестерге қойылатын қауіпсіздік талаптары еңбекті қорғаудың салалық және салааралық ережелерінде, санитарлық ережелерде, технологиялық регламенттерде, еңбек қауіпсіздігінің стандарттарында және т. б.
МЕМСТ 12.3.002-2014 "ЕҚСЖ. Өндірістік процестер. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары " өндірістік процестердің қауіпсіздігі олардың жұмыс істеуінің бүкіл циклі ішінде қауіпті жағдайдың пайда болу қаупінің рұқсат етілген деңгейін ұстап тұрумен қамтамасыз етіледі және:
Мынадай:
а) зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлармен жұмыс істейтіндердің өндірістік процестің қалыпты (тағайындалған) ағымы кезінде де, сондай-ақ авариялық жағдайларда да тікелей жанасуы болмайтын; б
) авариялар тәуекелі техниканың, технологиялардың дамуы және экономикалық орындылығы айқындалатын ең төменгі деңгейге дейін төмендетілетін;
в) өндірістік процестің қалыпты (арналған) өтуі кезінде де, авария жағдайында да тікелей жанасуы
қауіпті өндірістік факторлардың әсер ету қаупі жол берілетін деңгейден аспайды;
г) жұмыс істеушілерді қорғау деңгейін арттыру және олардың еңбек қауіпсіздігі талаптарын қатаң сақтауы еңбек өнімділігін айқын арттыруға алып келер еді;
Өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды және олардың объектілерін қолдану тәртібіжүзеге асыруға мүмкіндік беретін инженерлік қамтамасызөндірістік процестерді өндірістік ортаны өндірістік үй-жайларда, өндірістік алаңдарда және белгіленген гигиеналық және өрт нормалары шегіндегі аумақта;
Қауіпсіз Өндірістік жабдықтарды қолдану тәртібі,автономды пайдалану жағдайында да, пайдалану құжаттамасында көзделген талаптарды (шарттарды, қағидаларды) сақтаған кезде технологиялық кешендер құрамында да монтаждау (бөлшектеу), пайдалануға беру және пайдалану кезінде жұмысшылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін;
Өндірістік жабдықты ұтымды орналастыру, жұмыс орындары мен еңбек процесін ұтымды ұйымдастыру, өндірістік жабдыққа эргономика мен техникалық эстетика талаптарын және эргономикалық талаптарды сақтау мәселелері жұмыс орындарын және еңбек процесін ұйымдастыруға;
Еңбек пен демалыстың оңтайлы режимдерін сақтау, өндірістік, технологиялық және еңбек тәртібін сақтау; Бастапқы материалдарды, шикізатты, дайындамаларды, жартылай фабрикаттарды қолдану,
Белгіленген технологиялық регламенттер шеңберінде мақсаты бойынша қолданылуы жұмыс істеушілерге зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсер етуіне жол берілмейтін тәуекелге әкеп соқпайтын жиынтықтаушы бұйымдарды (тораптарды, элементтерді) және т. б.;
Қауіпсіздік талаптарына сәйкес келетін бастапқы материалдарды, шикізатты, дайындамаларды, жартылай фабрикаттарды, жинақтаушы бұйымдарды (тораптарды, элементтерді), дайын өнімді және өндіріс қалдықтарын сақтау және тасымалдау тәсілдерін қолдану;
Ықтимал зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың көріну сипатына сәйкес келетін жұмыс істеушілердің жеке және ұжымдық қорғанысының тиімді құралдарын қолдану тәртібі;
Жұмыс өндірісінің қауіпті аймақтарын бөлу және белгілеу жылдамдығы;
Қызметкерлерді кәсіби іріктеу және кәсіби оқыту негіздері, еңбек тәсілдерін қауіпсіз орындау бойынша олардың еңбекті қорғау талаптары мен дағдыларын білуін мерзімді тексеру;
Қауіпсіздік мониторингінің тиімді әдістері мен құралдарын қолдану тәртібі жай күйін, өндірістік жабдықтың жұмысын, Құрал-саймандар мен айлабұйымдардың, жеке және ұжымдық қорғану құралдарының жарамдылығын, оның ішінде зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың өлшенетін параметрлерін бақылауды жүзеге асыру оларды түзету.
Өндірістік процестер ластанумен қатар жүрмеуі керек қоршаған ортаның (ауаның, топырақтың, су айдындарының) таралуына және зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың осындай қарқындылық пен ұзақтықтың қауіпті аймақтарынан тыс жерлерге таралуына жол берілмейді.
Нақты өндірістік процестерге қойылатын қауіпсіздік талаптары өндірістік жарақаттану мен кәсіптік сырқаттанушылық, қауіпті оқиғалар, авариялық жағдайлар, авариялар мен оқыс оқиғалар деректерін талдауды, сондай-ақ олардың туындауының алдын алу мүмкіндігін болжауды ескере отырып, көрсетілген стандарт және өзге де нормативтік құқықтық құжаттар негізінде әзірленеді және қайта әзірленетін немесе жаңғыртылатын процестердегі зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсерін жою керек.

Өнеркәсіптік өндірістің индексі
өткен жылғы тиісті айға %-бен

2020 жылғы қаңтарда тау-кен өндіру өнеркәсібінде және карьерлерді қазуда өнеркәсіптік өндірістің индексі 102,8%-ды құрады. Темірден қоспағанда, кендерді өндіру (107,8%), кен өндіру өнеркәсібінде саласындағы кызметтер көрсету көлемі жоғарлады (119,3%).
Өңдеу өнеркәсібінде өндіріс 7,8%-ға өсті. Сусындар өндіру (109,8%), мұнайдың өңделген өнімдерін, шымтезек пен көмірден брикеттер өндіру (107,3%), негізгі асыл және түсті металдар өндіру (107,3%) және машина жасау (121%) өнімдерінің өндірісі өсті.
Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтауда негізінен құбыржолдар бойынша газ тәрізді отын өндіру және тарату өндірісі көлемінің 11,7%-ға және бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен қамтамасыз ету 4,7%-ға төмендеуі есебінен өнеркәсіптік өндірістің индексі 96,5%-ды құрады.
Сумен жабдықтау, қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызметте 2020 жылғы қаңтарда өнеркәсіптік өндірістің индексі 102,5%-ды құрады.

Өңірлер бойынша өнеркәсіптік өндірістің индекстері
пайызбен

2019 жылғы
қаңтар-желтоқсан
2018 жылға
2020 жылғы қаңтар
Республика Казахстан
103,8
88,8
104,1
Ақмола
103,3
83,6
107,3
Ақтөбе
105,9
80,0
105,8
Алматы
106,4
66,6
102,2
Атырау
104,7
100,2
103,6
Батыс Қазақстан
93,9
97,6
104,4
Жамбыл
104,6
92,1
88,6
Қарағанды
103,2
92,4
107,6
Қостанай
115,3
96,0
119,5
Қызылорда
89,3
84,4
85,0
Маңғыстау
100,5
93,0
100,2
Павлодар
102,4
92,8
102,6
Солтүстік Қазақстан
102,0
50,4
102,6
Түркістан
105,3
74,0
102,8
Шығыс Қазақстан
109,2
80,1
106,9
Нұр-Сұлтан қаласы
112,0
56,1
100,4
Алматы қаласы
104,5
77,0
96,9
Шымкент қаласы
115,0
80,9
108,2

III ТАРАУ. Өнеркәсіптегі қауіпсіздіктің заңды тұрғыда орындалуы
3.1 Қауіпті өндірістік факторлар
Өнеркәсіп қауіпсіздігі саласындағы заңнаманы қатерді басқаруға ауыстыру қауіпті өндірістік факторларға қойылатын қолжетімділікті өзгертуді талап етеді.
Қауіпті өндірістік объектілерді жобалау кезінде өндірістік процесске тән қабылданған барлық қауіпті өндірістік факторлар ескерілуі, олардың қызметкерге, жұртшылыққа, қоршаған ортаға зиянды әсер етуінен қорғау бойынша жобалық шешімдер өңделуі тиіс.
Жобалық шешімдерді талдау кезінде қабылданған технологияға тән барлық қауіпті өндірістік факторларды есепке алудың толықтығына, қызметкерлерді, жұртшылықты, қоршаған ортаны олардың зиянды әсерінен қорғауды қамтамасыз ету бойынша қабылданған жобалық шешімдердің жетімділігіне назар аударылады.
Қауіпті өндірістік объектілерде келеңсіз құбылыстарды талдау кезінде қауіпті өндірістік объектілерді зақымдайтын әсерлерден қорғау бойынша қабылданған жобалық шешімдердің тиімділігіне назар аударылады.
Талдау кезінде қауіпті өндірістік факторлардың қызметкерге, жұртшылыққа, қоршаған ортаға зиянды әсері бағасының толықтығына назар аударылады, қауіпті өндірістік факторлар бойынша олардың зиянды әсері дәрежесі бойынша салыстырмалы талдама жүргізіледі, анағұрлым көп зиянды әсері бар факторлар бойынша шаралар қабылдау басымдығы, қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің қызметкерге, жұртшылыққа, қоршаған ортаға зиянды әсерін төмендету немесе тарату бойынша шаралардың тиімділігін бағалау.

Қауіпті өндірістік объектілерді есепке алу
Қауіпті өндірістік объектілерді есепке алу нақты объектілер мен аумақтарда қолданылатын қатер факторлары бойынша толық ұсынымды қалыптастыру үшін қажет, қызметкерді, жұртшылықты, аумақты, қоршаған ортаны оқиға, авария, диверсия, әскери әрекет, техногендік төтенше жағдайлар кезінде қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінен қорғауға қойылатын жүйелі кешенді қолжетімдікті өндіруге мүмкіндік береді.
Қауіпті заттарды қауіпті өндірістік объектілерде тасымалдау мониторингі жоспарлау және олардың адамға, қоршаған ортаға және жалпы биосфераға зиянды әсерін таратуға жедел әрекет етуге дайындықты, осы заттар пайдаланылатын объектілердің жағдайын мемлекеттік бақылау толықтығын қамтамасыз ету көзқарасы тұрғысынан ерекше маңызға ие.

Өндірістік объектілер қауіптілігінің мониторингі
Заңмен өндірістік объектінің қауіптілік деңгейінің бағасы сәйкес коэффициент бойынша көзделген:
1) жазатайымоқиғалар жиілігі;
2) жазатайымоқиғалар ауырлығы;
3) өлімге соқтыратын жарақат жиілігі;
4) кәсіби ауру;
5) негізгі қордың тозуы;
6) негізгі қорларды ауыстыру;
7) қауіпті өндірістік объект авариялығы.
Өндірістік объектілердің барлық санамаланған қауіпті факторлары қоғамды мүдделік тұрғысынан келеңсіз сипатқа ие және қауіптіліктің жалпы деңгейі көрсеткішінің үлкеюі қажетсіз сипат болады.
Өндірістік объектінің қауіптілік деңгейінің талдамасы коэффициенттер деректері бойынша анағұрлым анық, өйткені олар өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша объектте барлық қызметтің соңғы нәтижесін көрсетеді. Талдаманы ұйымдағы бар барлық қауіпті өндірістік факторлар бойынша жүргізу ұсынылады.
Өндірістік факторлар қауіптілігі деңгейінің өзгеру динамикасына байланысты ұйым бойынша тұтас өндірістік объектінің қауіптілік деңгейінің өткен талдам жүргізген кезеңмен салыстыру бойынша 3 нұсқасын қарау көзделеді:
қауіптілік деңгейінің төмендеуі;
қауіптілік деңгейін сол мәнде сақтау;
қауіптілік деңгейінің жоғарылауы.

1-нұсқа. Қауіптілік деңгейін төмендету
Кәсіпорында қауіптілік деңгейіне талдама жүргізіледі, кәсіпорында қауіптілік деңгейінің төмендеуі жүргізілген қауіптіліктің жалпы деңгейі көрсеткіштері анықталады, оң тенденция анықталады, сәйкес қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын басқа кәсіпорындар үшін оң тәжірибені пайдалану бойынша ұсынымдар зерделеніп өңделеді.
Болу негізінде декларациялау жүргізілген қатер факторын тарату кезінде декларацияланатын объектілер үшін аса қауіпті объектілер санатынан шығу кезінде ұйымда өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясын есептен шығарумен және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес үшінші тұлға алдында жыл сайынғы сақтандыру қажеттілігін болдырмаумен жоспарлы мемелекеттік басқаруды 3 жылда 1 рет тексерумен өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы бастамасын жүргізу ұсынылады.

2-нұсқа. Сол мәнде қауіптілік деңгейін сақтау
Авариялық жазатайым оқиғаларды тергеу себеп талдамасымен, нәтижесінде авария, жазатайым оқиға болған өнеркәсіп қауіпсіздігі талаптарын орындамауға жол берген тұлғаларға әкімшілік шара қабылдаумен жүргізіледі. Кәсіпорындағы қауіптілік деңгейінің талдамасы жүргізіледі, қауіптіліктің жалпы деңгейінің көрсеткіштері, қатер факторлары, өнеркәсіп қауіпсіздігі талаптарының орындалмауы, нәтижесінде авария, жазатайым оқиға болған объективті себептер анықталады, олардың талдамасы, барлық сәйкес қауіпті өндірістік объектілерге оларды болдырмау туралы ақпарат жеткізумен ұсынымдар өңдеу және қорыту.
Жоспарлы тексерісті Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы Қазақстан Республикасы Заңының нормаларын және Заңға сәйкес басқа да әсер ету шараларын орындамауға жол берген тұлғаларға әкімшілік шара қолдану бағдарламасына сәйкес толық көлемде жүргізу ұсынылады. Мемлекеттік органдардың жазбаларын келісілген мерзімдерде орындауға кезеңді бақылау жүргізу ұсынылады.

3-нұсқа. Қауіптілік деңгейін арттыру
Аварияларды жазатайым оқиғаларды тексеру кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының сақталмау фактісі бойынша өндірістік бақылауды жүзеге асыруды сәйкес ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.