Кеннің заттық құрамы

Қaзaқcтaн Рecпyбликacының бiлiм жәнe ғылым миниcтрлiгi

Қaрaғaнды тexникaлық yнивeрcитeтi

«Қoрғayғa жiбeрiлгeн»

ГПКҚOБ кaфeдрacының мeңгeрyшici

Исатаева Ф. М

ДИПЛOМДЫҚ ЖOБA

Тaқырыбы: «Қарағанды облысындағы Үшқатын-ІІІ барит-қорғасын кен орнын барлау жоспары»

мaмaндығы 5B070600 - «Гeoлoгия жәнe пaйдaлы қaзбa кeнoрындaрын бaрлay»

Oрындaғaн: Уаисова А. А.

Жетекшісі: Каскатаева Қ. Б.

Қaрaғaнды 2021

Қaрaғaнды тexникaлық yнивeрcитeтi

Фaкyльтeт Кaфeдрa

Мaмaндық

(шифр, aтayы)

Бeкiтeмiн

Кaф. мeңгeрyшici

20 г.

тaпcырмa

Cтyдeнттiң диплoмдық жұмыcы бoйыншa

(тeгi, aты, жөнi)

1. Жұмыc тaқырыбы

Yнивeрcитeттiң бұйрық нoмeрымeн бeкiтiлгeн «» 20г. №

2. Cтyдeнттiң жұмыcты бiтiргeн күнi
3. Жұмыcтa қoлдaнылғaн бacтaпқы мaтeрaлдaр

4. Түciнiктeмeлiк жaзбa мaзмұны

5. Грaфикaлық мaтeриaлдaр тiзiмi

6. Жұмыc бoйыншa кoнcyльтaнттaр

7. Тaпcырмa бeрiлгeн күн

Жeтeкшi

(жeтeкшi қoлы)

Тaпcырмaны қaбылдaдым

(cтyдeнт қoлы)

күнтiзбeлiк жocпaр

Cтyдeнт-диплoмшы

Жұмыc жeтeкшici

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 8

1 Геологиялық бөлім

1. 1 Ауданның географиялық -экономикалық орналасуы . . . 10 1. 2 Кенорынның геологиялық сипаттамасы . . . 11 1. 3 Кенорынның геофизикалық сипаттамасы . . . 11 1. 4 Кенорынның гидрогеологиялық сипаттамасы . . . 12 2 Кен орын ауданның геологиялық құрылымы 2. 1 Стратиграфия . . . 14

2. 2Тектоника . . . 16

2. 3 Кенді дененің жатыс жағдайы және морфологиясы . . . 16 2. 4 Кеннің заттық құрамы . . . 17 2. 5 Пайдалы қазбалар . . . 17

2. 6 Кен орын генезисі . . . 18

3 Барлаудың түрлі кезеңінде жобаланатын геологиялық барлау жұмыстарының мақсаттық орны, әдістемесі және көлемі

3. 1 Топография - геодезиялық жұмыстар . . . 20 3. 2 Бұрғылау жұмыстары . . . 21 3. 3 Ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер . . . 23

3. 4 Сынамалау . . . 24

3. 4. 1 Химиялық зерттеулерге ұңғымалардан сынама . . . 25

3. 4. 2 Минералды-петрографиялық зерттеулерге сынама алу . . . 25 3. 4. 3 Кендердің және жыныстардың физикалық-механикалық қасиеттерін анықтау үшін сынама алу . . . 26 3. 4. 4 Технологиялық зерттеулерге сынама алу . . . 28 3. 4. 5 Сынаманы өңдеу . . . 30 4 Болжамды қорларды есептеу 4. 1 Қорларды есептеу әдісін таңдау үшін бастапқы мәліметтер . . . 31 4. 2 Кондициялар . . . 31

4. 3 Қорларды есептеуге арналған кондиция . . . 33

4. 4 Қорларды блоктау принциптері . . . 34

4. 5 Қорларды есептеу нәтижелері . . . 35

5 Еңбек қорғау . . . 37 5. 1 Үшқатын кенішінің қауіпті және зиянды факторларын талдау . . . 39 5. 2 «Үшқатын-ІІІ» ашық кенішіндегі қауіпті және зиянды факторларды азайту шаралары . . . 42 5. 3 Жаппай атудан кейін ашық кенішті желдетуді есептеу . . . 44 5. 4 Өрт қауіпсіздігі . . . 47 6 Өнеркәсіптік экология . . . 58 7 Экономикалық бөлім . . . 64

Қорытынды . . . 65

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 66

Кіріспе

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Тәуелсіз республикалармыздың экономикасын көтеру үшін табиғат байлығын, әсіресе түсті металлургия саласын, тиімді игеру басты бағыттың бірі.

Түсті металлургияның ішінде ТМД елдерінде өндірілетін қорғасын, мырыш өнімінің жартысынан артығын беріп келген. Қазақстанның орны ерекше.

Мемлекет экономикасының негізін ауыр өнеркәсіп құраса, оның негізін түсті металлургия құрайды. Сондықтан түсті металға, әсіресе, қорғасын, мырышқа және олардың қоспаларына сұраныс әрдайым артып отырады. Сол себепті түсті металл кен орындарын тиімді игеру, қазып алған концентраттарды технологиялық тұрғыдан қорытуға ыңғайлы, экономикалық тұрғыдан тиімді өнім алатын металлургия зауыттарына жеткізу өнеркәсіптің түсті металлургия саласында ең бір өзекті мәселе.

Өскемен қорғасын-мырыш және Шымкент қорғасын зауыттары шикізатқа тапшы болып отырған шақта, табиғи орналасу жағынан темір жолға жақын шоғырланып келетін, қоры мол, сапасы жоғары Орталық Қазақстанның қорғасын -мырыш кен көздері ғалымдар мен өнеркәсіп мамандарының назарын аударып отыр.

Диплом жұмысы «Жайрем ТКБК» АҚ-да дипломалды тәжірибе барысындағы материалдарының негізінде жасалған.

Қазіргі уақытта қорғасын мен бариттің негізгі тұтынушысы (90-95%) металлургия болып табылады, онда ол болатты қышқылдау мақсатында (ондағы еріген темірдің шала тотығынан босату) және сулфитсіздендіру (күкірт құрамын азайту) үшін болатты дайындау және әртүрлі қорытпаларды: қорғасын мен барит құрамды қоланы, жездерді және коррозияға қарсы қасиетке ие түсті металдармен басқа қорытпаларды балқыту кезінде болаттың арнайы сорттарын өндіру үшін қосымша ретінде қолданылады. Қорғасын мен бариттің болатпен қосындылары (1-2%) оның механикалық қасиеттерін - шыңдалуын, қаттылығын, тозуға беріктілігін арттырады. Қорғасын мен бариттің болат беріктілігін арттыру және көміртекпен белгілі қатынастарында оның тұтқырлығын төмендетпеу қасиеті соққы жүктеме жағдайларында тозуға жұмыс істейтін бөлшектерді дайындау үшін қолданылатын болаттың беріктілігі жоғары, құрылымдық маркілерін алуға мүмкіндік береді.

Бір немесе бірнеше металдармен (Ag, Zn, Cu, Pb, Sr, Al, Ni және басқалар) темір емес негіздегі қорытпалардағы қорғасын мен баритті пайдалану механикалық, коррозиялық және басқа қасиеттерінің түрлілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Олар электротехника, кеме және ұшақ құрылысы сияқты салаларда, химиялық, тағамдық өнеркәсіп жабдықтары ретінде кеңінен қолданылады.

Аз мөлшерлі қорғасын мен барит дюралюминий қорытпаларын өндіруде қолданылады. Қорғасын мен бариттің таза диоксиді құрғақ батареялардың (қоректендіру элементтерінің) электролиттің негізгі құрам бөлігі болып табылады. Қорғасын мен барит әйнектің жасыл түсін жою, қара әйнектерді және жылтыратпаны дайындау үшін әйнек өндірісінде, пиротехникада қолданылады. Калий перманганаты медицинада қолданылады, қорғасын мен бариттің карбонатты қосылыстары қорғасынның уытты тетраэтил орнына бензинге детонацияға қарсы қосылыс ретінде қолданылады.

Жер қыртысындағы қорғасын мен бариттің орташа құрамы 0, 1%, әртүрлі тау-кен жыныстарында шамамен 0, 06-дан 0, 2 % ауытқиды. Оксид, гидроксид, карбонат және силикат ретінде ұсынылған маргенцтің 150 астам минералдары белгілі, бірақ олардың ішіндегі кейбіреулері ғана өнеркәсіптік мәнге ие (1 Қосымша, 02-кесте) .

Қазақстан қорғасын мен баритті кендердің қорлары бойынша Оңтүстік Африка Республикасынан (бұдан әрі - ОАР) және Украинадан соң әлемде үшінші орын алады. Қорғасын мен баритті кендердің негізгі қорлары Орталық Қазақстандағы Атасу кен ауданында шоғырланған және оксидті құрамымен, салыстырмалы жеңіл байытылуымен, төмен фосфорлығымен және төмен күкірттілігімен сипатталады.

Қорғасын мен баритті кендердің өндірілуін және өңделуін көптеген кәсіпорындар жүзеге асырады, оның ішінде ең ірісі Жайрем кен-байыту комбинаты (бұдан әрі - ЖКБК) болып табылады. Алынған өнім, негізінен, Ақсу ферроқорытпалар зауытына, Қарағанды металлургия комбинатына, сонымен қатар Орал және Сібір металлургия зауыттарына жіберіледі. Қорғасын мен бариттің минералды-шикізат базасының жағдайы негізінен біріншілей кендердің қазылымын арттыру мүмкіндігін алдын ала анықтайды. Қорғасын мен баритті кендерді өндіру және тұтыну әлемде соңғы он жылда салыстырмалы тұрақты, Қазақстанда қорғасын мен баритті кендерді қазу тұрақты өсу үстінде.

Қорғасын мен барит тығыздығы 7, 21-7, 44 г/см3, Мооса шкаласы бойынша қаттылығы 5-6, балқу температурасы 12440С химиялық таза күйінде - күміс-ақшыл, ауыр, қатты металл. Қасиеттерінің бірқатары темір қасиетіне ұқсас, бірақ қаттылығымен және жоғары емес температурада сынғыштығымен ерекшеленеді. Ол жоғары сапалы болаттарды өндіруде сирек металдардың орнын басуға мүмкіндік беретін негізгі қоспалы элементтерінің бірі болып табылады. Қорғасын мен барит магнитті емес, бірақ оның оттегімен қосылысы әлсіз магнитті қасиетке ие.

алтын, мыс сияқты металдарды қазып алып, өңдеп, қару-жарақ құрал-сайман және әшекейлеу өнерінде пайдаланған. Қазіргі уақытта ғалымдардың зерттеулері бойынша аталған өлкеде қазба байлықтардың белгілі бір заңдылықпен, бір тектес кен орындарының белгілі бір кенді белдеулерде жататынын дәлелдеді.

Минерал қорлары негізінен солтүстік-шығыс және оңтүстік-батыс бағыттағы белдеу болып орналасқан.

Алтай полиметалл кен орындарының бір ерекшелігі құрамының көп компоненті болуында. Негізгі қорғасын, мырыш, мыстан басқа мұнда алтын, күміс, кадмий, мышьяк, темір, күкірт, ванадий, палий, селен, теллур, свинам, титан, молибден т. б. Кейбір әлі зерттелмеген сирек кездесетін элементтер бар.

Полиметалл кен көздерінің қалыптасуы туралы пікір екіге бөлінеді. Ғалымдардың бір тобы девон дәуірінде эффузивті вулканның әсерінен жер бетіне төгілген, сұйық магма тектоникалық өзгерістер болған жарықшақтарды толтырып пайда болғанын дәлелдейді. Енді басты кен орындарының географиясына тоқталсақ Зырян қорғасын кені орнында бұдан екі жүз жыл бұрын қазу жұмыстары пайда болған. Бұл кеніш бес учаскеден тұрады және мұнда қорғасын мен мырыш қоры мысқа қарағанда әлдеқайда басым. Кен негізінен вулканды тау жыныстарының девон дәуірінде қалыптасқан қатпарлармен бірге орналасқан және меридианальды бағытта созылған.

Бұрғылау арқылы ұңғының тереңдігі 800-900 м дейін жетсе де кен көзі әлі де шектелмегендігі байқалған.

Кейінгі зерттеушілер басқа линза қабаттары да бар екенін тапты. Кен қабаттары негізінен қалың, бірқалыпты мыс, қорғасын, мырыш минералдарынан тұрады. Бұлардан басқа да минералдың түрлері кездесіп көп компонентті болып келеді. Кен орны ашық әдіспен және жабық әдіспен қазылады да, Зырян байыту фабрикасында өңделеді. Одан алынған қорғасын және мырыш концентраттары Өскемен қорғасын - барит комбинатына балқытуға жіберіледі.

Қазақстан бойынша орташа мыс кендерінде мыстың құрамы -1%, Ертісте -2, 3%, Белоусовта -1, 8%, Греховта - 1, 07%, болып келеді.

1 Геологиялық бөлім

1. 1 Ауданның географиялық -экономикалық орналасуы

Үшкатын - III кен орны Қарағанды облысының Жаңа-Арқа ауданында орналасқан.

Кен денесі және 20 км радиусындағы аудан жазық рельефпен сипатталады (салыстырмалы көтерілімі 3 м-ге дейін), абсолюттік белгілер 375 . . . 425 м арасында ауытқып отырады.

Кен орнынан солтүстікке қарай 13 км жерден шығыстан батысқа ағатын биіктік белгілері 360 . . . 370 м болатын жалғыз Сарысу өзенімен көрсетілген. Жазғы кезде өзен кеуіп кетеді. Көктем кезінде ұзақ емес (5 . . . 10 күн) ағын сулары тереңдігі 1, 5 м аспайтын жаздың ортасында кеуіп кететін және тұздалатын науасыз қазаншұңқырларға ағатын уақытша ағын сулар (аты жоқ жылғалар мен жырмалар) жанданады.

Климат − күрт континентальді. Кен орнына ең жақын орналасқан Қызылжар метеостанциясының ұзақ мерзімді бақылауы бойынша, жылдық жауын-шашын мөлшері 183 мм, 83 . . . 348 мм аралығында ауытқып отырады. Максимальді температура - шілде айында (+41 ⁰ С), минимальді - қаңтарда, орташа жылдық +3, 9 ⁰ С. Ауаның нольден төмен температурасы 20 . . . 25 қазаннан 20 . . . 30 мамырға дейін болады, тұрақты қарлы қабат - желтоқсанның екінші декадасынан мамырдың соңына дейін, максимумы (25 см) ақпанда болады. Орташа көпжылдық жердің үсуі 2, 0 . . . 2, 5 м. Орташа жылдық абсолюттік дымқылдық 6, 2 мб, 2, 2-ден (қаңтар) 10, 9 мб-ға дейін (шілде) ауытқып отырады. Дымқылдықтың орташа тапшылығы айлар бойынша 0, 4 мб-дан (желтоқсан . . . ақпан) 13, 6 мб (шілде), орташа жылдық тапшылық 78, 7 мм құрайды. Жылдың күнгей күндер саны 290 . . . 300. Кен орнының ауданы асейсмикалық болып табылады[1] .

Халықтың тығыздығы 0, 6 адам/м ² аспайды, ол кеніш үшін жергілікті жұмыс күшінің тапшылығын анықтайды. Жақын орналасқан қалалар мен кенттермен (Қаражал, Қарағанды, Жезқазған, Жайрем, Атасу) кен орны асфальттелген шосселі жолдармен байланысқан. Солтүстігінде 1 км жерден өтетін бір жолды темір жолы 13 км-ден Қарағанды-Жезқазған темір жол магистраліне шығады.

Қарағанды қаласы солтүстік-шығыс жағында 300 км жерде, Жезқазған - батысқа қарай 200 км жерде орналасқан. Қазақстандағы жалғыз қорғасын мен барит концентраттарын өндіретін Ақсу ферроқорытпа зауытынан кен орны оңтүстік-шығысқа қарай 650 км жерде орналасқан. Темір кендері мен концентраттарының тұтынушысы Теміртау қаласындағы Қарағанды металлургия зауыты кен орнынан солтүстік-шығысқа қарай 340 км жерде орналасқан.

Қазақстанның энергетикалық жүйесімен кен орнын ЛЭП-35 байланыстырады. Тұщы ішетін су Тұзкөл сутартқының насосты станциясынан өткізілген.

Үшқатын-ІІІ кен орынының төңірегінде -ұрылыс тасының (диабаздыпорфириттер), жол төсеміне арналған щебеньнің (риолит-порфирлер), әктастың (кальцит құрамы 80-98%), ақ және ақшыл сұр түсті мәрмәрдің шығыстары бар. Құм мен гравийді Жайрем КБК-нің құрылыс ұйымдары кен орыннан Б-СБ қарай 13 км жердегі Сарысу өзенінің отырады. Кең дамыған эолды құмдар кірпіш қалау кезінде құрылыс ерітінділерін дайындауда пайдаланылуы мүмкін. Оңтүстік-батысқа қарай 20 км жерде 250 маркалі жоғары беріктікті кірпіш дайындауға жарамды саздақ кен орны барланған. Неогеннің арал свитасының монтмориллонитті саздары бұрғылау ерітінділерін дайындауда пайдаланылады.

Үшқатын карьерінің аршу әктастары құрылыс щебень ретінде жарамды. Әктастар МЕСТ 8267-82 «Құрылыс жұмыстары үшін табиғи тастар әктасы», МЕСТ 22132-76 «Ірі кесекті тас», МЕСТ 7392-78 «Темір-жолдың балласт қабаты үшін табиғи тас щебені», МЕСТ 10268-80 «Ауыр бетон» сәйкес келеді және сонымен қатар ауыр бетонға арналған щебень ретінде және авто- темір-жол құрылысында пайдаланылуы мүмкін[1] .

1. 2 Кенорынның геологиялық сипаттамасы

Үшқатын-ІІІ кешенді кен орнының темір-марганец және барит-қорғасынды кенделу көп емес жалпыланған, бірақ бір структураның шегінде орналасқан және төменгі қысқаша геологиялық сипаттама оның екі бөлігіне де тепе-тең қатысты.

Кен орны шектелген (1, 8×2 км) аудандағы қатпарлардың бағытының кенет ауысуымен сипатталады. Оның солтүстік бөлігінде қатпарлардың жазылысы меридиональді, ал оңтүстік бөлігінде - субендікті. Осы екі бағыттың комбинациясы пландағы кен орнының кенбақылаушы синклинді құрылысының күрделі суретін анықтайды, ол үшінші ретті екі тоғысқан қатпарлардан тұрады: субмеридиональді жазылыстың Шығыс синклинінен және субендікті жазылыстың Перстнев синклинінен. Бұл қатпарлардың остік бөліктері қатпарлар қанаттарында жоғарғы фамен аралық ярусының кенжанас қызыл түсті пачканың құрамы бойынша күрделі кешенмен төселетін төменгі туреннің кенсіз әктастармен құралған. Кешеннің құрамына темір және қорғасын мен баритті кен тақталары бар түйінді-қабатты қызыл түсті әктастар, барит-қорғасынды кенделген жіңішке детритті және рифогенді әктастар, әктасты седиментті конгломерат-брекчиялар, вулканомикті құмтастар мен алевролиттер кіреді. Барит-қорғасынды кендердің ең төменгі сілемдері жоғарғы фаменнің стратиграфиялық жағынан көбірек төмен орналасқан сұр түсті пачкаға ұштастырылған.

Жоғарғы және төменгі фаменнің жыныстары, бір жағдайда, аудан үшін қарапайым карбонатты, кремний-карбонатты және сазды-кремний-карбонатты түзілімдермен, басқа жағдайларда (Шығыс синклиннің шығыс қанаты және Перстнев синклинінің солтүстік қанаты) - қызыл-қошқыл вулканомикті алевролиттер мен дайринская свитаның құмтастарымен көрсетілген.

Қатпарлықтың меридиональді созылымның субендікке ауысу облысына кешеуілді фаменнің кенжанас сұр түсті және қызыл түсті пачкалардың айтарлықтай бөлігін кесетін вулканогенді қызыл магмалы жыныстың кесуші денесі ұштастырылған. Кен орынның солтүстік бөлігінде фельзит-порфирлер кенді түзілімдерде жаңартаулы жамылғы құрайды.

Фаменнің кенжанас қызыл түсті пачкасының тілмесінде миндаль тасты диабазды порфириттердің екі созылған үйлесімді тақтатектес денелер көрсетілген. Бұнымен кенді алабтағы магматизмнің көрінуі таусылады.

Кайнозой түзілімдері қуаты 5 . . . 50 м болып, барлық жерде дамыған.

1. 3 Кенорынның геофизикалық сипаттамасы

Барлық барлау ұңғымаларынакаротаж жұмыстарын кешені өткізілетін болады, оның ішінде: гамма-каротаж (ГК) және инклинометрия (КМВ) . Гамма-каротажтабиғи гамма-белсенділік зерттеуге негізделген, тау жыныстарының қарқынды инергия байланысты олардағы радиоактивтік элементтердің, негізінен уран, торий және калий құрамын анықтайды.

Тау жыныстарының айтарлықтай диференциациясы, олардың радиоактивті қасиеттерін пайдалануға мүмкіндік береді. ГКәдісіұңғымаларда әр-түрлі бөлінімдер қималары үшінолардың табиғи радиоактивтілік, сонымен қатар мүмкін уран көрінісін анықтауға мүмкіндік береді.

Инклинометрия (КМВ) ұңғымалардың азимутальды қисаюы және зениттік бұрыштары ұңғыма қадам 20 м, кейіннен координаталарын анықтау мақсатында әрбір ұңғымаға жүргізілетін болады. Қателік өлшеу бұрыштары: зениттік ± 30 минут, азимуты ± 5° ауытқыған кезде зенитті бұрышының 5-50° 10° ауытқуы кезінде зениттік бұрыштары 2-5° шегінде[2] .

1. 4 Кенорынның гидрогеологиялық сипаттамасы

Үшқатын-III кен орны Орталық-Қазақстандық ұсақсопочниктің оңтүстігінде Жайылмалық мульданың солтүстік жағдауында орналасқан-гидрогеологиялық жағдайы бойынша кен орның ауданы жеткіліксіз ылғалды зонаның (Орталық Қазақстандық жарықшақтық сулар бассейіні) және өте аз ылғалды зонамен (Бетпақ-дала шөлейті) ауысатын жолағында орналасқан. Аудан жерастылық және жерүстілік суларының кедейлігімен ерекшеленеді. Бұл физико-географиялық жағдайлар күрделі геологиялық және тектоникалық құрылысымен бірге жерасты суларының қалыптастыратын егецификалық жағдайларға негіз болады, олар шоғырланудың, жинақталудың, суалмасуы мен циркуляциясының, соған сәйкес олардың химиялық құрамының, минерализациясы мен сулылығының көп түрлілігімен сипатталады. Бұл факторлардың барлығы беттік зонада фамен-туркейлік карбонатты жыныстар мен неогенді жиналымдарды желдетуқойнауында тәуір қуатты сазды, суға төзімді жыныстар болғанда, күрделі гидрогеологиялық жағдайға негіз болады.

Кен орны Шығыс және Перстневск синклиналдардың ядросының қосылған шегінде орналасқан олар төменгі турненің вулканогенді - шөгінді жыныстармен қосылған және оңтүстіктен солтүстікке 1930м, батыстан шығысқа қарай 1900м қашықтыққа созылып жатқан жоғарғы фаменнің қызыл түсті пачкасының шөгінді жыныстары құрылған. Бұл жиналымдар гидрогеологиялық зерттеулер жүргізілген 193 төтелдің 177 ашылады. Осы жағдайларды ескеріп, кен орнының гидрогеологиялық жағдайлары қарастырылған территория оңтүстіктен солтүстікке 2370м және батыстан шығысқа 1950м қашықтыққа созылып жатыр[2] .

Кен орны шегінде келесі гидрогеологиялық бөлімшелер ерекшеленеді (жоғарыдан төменге қарай) :

- тұрақты өткізгіш немесе локальді-сулы төрттік эолды деңгейжиек;

- суға төзімді палногенді горизонт;

- фундаменттің тастақ жыныстарын желдетудің мезозойлы қойнауындағы жарықшақтықтың әлсіз сулы зонасы;

- палеозойлық жыныстар карстілігі мен жарықшақтығының әлсіз сулы зонасы;

Құрғату мәселесі жағынан қарағанда алғашқы үш гидрогеологиялық бөлімшелер екінші дәрежелі болып табылады.

Тұрақты өткізгішті немесе локпльді сулы төрттік эолды горизонт кен орнының барлық орындарында дамыған. Өткізгішті болып негізінен ұсақ тозаңды құмдар саналады. Кенорнының көпшілік бөлігінде құмдар суға төзімді полногендік саздармен созылып жатыр. Құмдардың қуаты 1м мен 12м аралығында өзгеріп тұрады, орта есеппен 5м құрайды.

2 Кен орын ауданның геологиялық құрылымы 2. 1 Стратиграфия

Топ - палеозой. Жоғарғы бөлім. Фран аралық ярусы.

D ₃ dr горизонтында ақшыл көк, қызыл, қошқыл-қызыл және жасыл полимикті құмтастар мен алевролиттер, сирек гравелиттер, седиментті брекчиялар, кварц-калишпатты порфирлер көрсетілген. Қуаты 200 м-ден жоғары.

Девон жүйесі. Жоғарғы бөлім. Фамен ярусы.

D ₃ fm ₁ ^а горизонтында сұр, анық емес қабатты әктастар, күңгірт сұр брахиоподты ұлутастар және седиментті әктасты брекчиялар, күңгірт сұр сазды-карбонатты ұсталмаған қабатты жыныстар, төменде созылған карбонатты конкрециялар кездеседі. Қуаты 110-290 м.

D ₃ fm ₁ ^b горизонтында сілемді сазды-кремнийлі әктасты жыныстар және көмірлі сазды-кремнийлі-кальцитті ритмиттер, туфтердің сирек аралық қабатшалары көрсетілген. Қуаты 40-55 м.

D ₃ fm ₁ ^b+c горизонтында органогенді-детритті әктастардың, көмір және пиритті ритмиттерінің біркелкісіз бірқалыпты қабатталуы, туфтердің және серицитті туфопелиттердің сирек аралық қабатшалары көрсетілген. Қуаты 50-70 м.

${\ D}_{3}{fm}_{1}^{c_{2}}$ горизонтында кальцит және пириттердің шашыраңқы қоспаларынан тұратын қара көмірлі жыныстарынан тұрады. Қуаты 39 м.

$\begin{array}{r} \\ D \end{array}_{3}{fm}_{1}^{c_{4}}$ горизонтында темір-қорғасын мен барит кеніне өнімді горизонт, жұқа қабатты және түйін қабатты құрылымнан тұратын сұр жыныстармен ұсынылған. Қуаты 55 м.

${\ D}_{3}{fm}_{1}^{c_{5}}$ горизонтында мол кальцитті конкрециялы сұр органогенді-детритті әктастар мен күңгірт сұр сазды-кремнийлі әктасты жыныстардың біркелкісіз бірқалыпты қабатталуы, киритті және көмір ритмиттерінің сирек аралық қабатшалары көрсетілген. Қуаты 30-85 м.

D ₃ fm ₂ ^a горизонтында сұр түсті органогенді-детритті әктастар, зоналы-кремнийлі-кальцитті конфециялары бар түйінді кремнийлі әктастар. Қуаты 54 м.

... жалғасы

Пайдалы қазба қорының дәрежелері

Қызыл-Еспе кенорны

Қаратау фосфорит алабы туралы

Алтынды циандау

Платиналық элементтердің рудадағы (кендегі) байланыс формаларын және қоспа түрлерін зерттеу

Түсті металлургия шикізатын кешенді пайдалану

Көктасжал кен орны кендерінің орташа құрамы

Қазақмыс компаниясы

Кен орнының геологиялық-өнеркәсіптік сипаттамасы

Кеннің минералды құрамы

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс