Шошқалардың биологиялық ерекшеліктері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Kipicпe ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2
1
Әдебиетке шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
1.1
Шошқа шаруашылығының түрлері, шошқаларды ұстау тәсілдері, оларға қойылатын гигиеналық талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7
1.2
Шошқалардың биологиялық ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..
9
1.3
Мал қораларының ішкі орналасуын сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
7
1.4 Шошқаларға арналған қоралар және олардың ішкі жоспарлануы, микроклимат көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
12
ІІ
Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
18
2.1
Физиологиялық кесте ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
18
2.2
Ауа алмастыру жүйесін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
19
2.3
Жылу тепе - теңдігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
19
2.4
Нөлдік балансты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
20
2.5
Қораның табиғи жарықтандырылуын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
22
2.6
Қораның жасанды жарықтандырылуын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
24

Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі. Шошқа шаруашылығы дегеніміз - бұл елімізде ет қорын жедел толықтыра алатан мал шаруашылығының тез жетілетін саласы. Шошқа шаруашылығының шоғырлануы және оның өнеркәсіптік негізге көшірілуі шошқа етін өндірудің іс жүзіндегі бүкіл технологиясын қамтитын салаларды басқарудың бірқатар мәселелерін ғылыми түрғыда жетілдіріп, өңдірістік сынақтан өткізуді талап етті.
Өндіріс типті ірі шаруашылықтарда шошқа етін өндірудің осы заманғы технологиясы өндірістің тасқындылығы және ырғақтылығымен, барлық цехтар және звенолардың өзара байланыстылығымен, көп еңбек сіңіруді қажет ететін процестерді жоғары дәрежеде механикаландыру және автоматтандырумен, табындарды стандарттап, біртектестендірумен сипатталады. Басқа үй малдарымен салыстырғанда шошқа буаздық кезеңінің қысқалығымен, кептөлділігімен, шапшаң өсетіндігімен ерекшеленеді. Олардың тірілей салмағын арттыруға азық аз жұмсалады, сондай-ақ шошқа етін өндіруге көп еңбек жұмсалмайды.
Бүгінгі шарушылық саласында ауыл шаруашылығы ет өнімділігі және тері өнеркәсіпте маңызы өте зор болып саналады.Сондықтан бұл шаруашылық қарқынды дамуда. Шошқа шаруашылығының шоғырлануы және оның өнеркәсіптік негізге көшіруі шошқа етін өндірудің осы заманғы технологиясын қамтитын салаларды басқарудың бірқатар мәселелерін ғылыми тұрғыда жетілдіріп, өндірістік сынақтан өткізуді талап етеді.
Өндіріс типті ірі шаруашылықтарда шошқа етін өндірудің осы заманғы технологиясы өндірістің тасқындығы және ырғақтылығымен, көп еңбек сіңіруді қажет ететін процестерді жоғары дәрежеде механикаландыру және автоматтандырумен табындарды стандарттап, біртектестендірумен сипатталады.
Қазақстанда шошқалардың келесі тұқымдары өсіріледі: кемерово, ірі ақ, ақсайлық қара-ала (Жамбыл), жетісулық (Алматы), дюрок (Қарағанды), ландрас (Қостанай), солтүстік кавказ, солтүстік сібір (Астана) және жергілікті шошқалар. Өсірілетін тұқымдардың ішінде ең көп үлес ірі ақ тұқымға тиеді - 75 пайыз. Елімізде шошқа саны бойынша бірінші орынды Қостанай облысы иеленіп отыр, мұнда шошқалардың 23 пайызы орналасқан.
Соңғы уақытта шошқа етінің екіншісіне Қазақстанда өндірілетінеттің 13%-келеді,ал ТМД - да барлық өндірілетін еттің үлесінің 50%-надейін шошқа етті қурайды.Солтүстік Америкада-36%,бірақ Шығыс және Африка елдерінде әдет-ғұрыпқа байланысты шошқа етінің үлесіне 7-ден 18%-ға дейін келеді. Басқа ауыл шаруашылық малдарының өсіп жетілуіне қарағанда да шошқа санының өсуі қарқындай түсті.
Шошқа фермаларының типі және размерлері, ұстау жүйелері, және қосымша салынатын объектілері әр шаруашылықтың бағытына, жер ораймен ауа райының ерекшеліктеріне байланыстырып алынады. Бағыты бойынша шошқа шаруашылықтары тұқымдық және өнімдік болып бөлінеді. Тұқымдық бағыттағы фермалардың міндеті шошқаларды тұқымдық және өнімдік қасиеттерін жақсартып, басқа өнім өндіретін шаруашылықтарды жоғарғы өнімді малдармен қамтамасыз ету болып саналады.

Әдебиеттерге шолу
Өтесінов Ж., Оразалинов Б. Зоогигиена және санитарлық талаптар кітабында шошқа шаруашылығы жайында былай деген: Ауылшаруашылық малдарын, оның ішінде шошқаны - қорада серуендету, еркін серуендік және қорада бағу жүйесі өте маңызды. [1]
Садуақасов М.С. Ауыл шаруашылық малдары мен құстардың гигиенасы (II кітабы) кітабында шошқа малдарына арналған фермаларда, әсіресе ірілендірілген комплекстерде, олардан аз шығынмен мол өнім алу үшін ерекше көңіл ветеринариялық профилактикалық шараларға аударылады. Малдардың ветеринариялық профилактикасы жалпы және арнайы шаралардан тұрады. Бұл профилактиканың негізі - жалпы санитарлық-гигиеналық шаралар болып саналады, яғни ветеринариялық-санитарлық және зоотехникалық-гигиеналық нормативтер мен ережелерге сүйеніп, шаруашылықтың мәдениетті түрмен дамуын қамтамасыз ету.
Санитарлық-гигиеналық тұрғыдан жоғарғы мәдениетті шаруашылық берік азық қоры болып, зоогигиеналық талаптарға сәйкес тұрғызылған мал қоралары мен малдардың физиологиялық ерекшеліктеріне лайықталған технологиямен және ветеринариялық-санитарлық обьектілермен қамтамасыз етілген болуы керек. Шошқа шаруашылығындағы жұмыстардың ритімді жүріп, жиі мал тобының алмасуы, механикаландырылған және автоматизацияланған процесстердің қолдануы т.б. ұйымдастыру және ветеринариялық профилактикаға белгілі бір шамалы әсерлер. [2]
Садуақасов М.С. Ауыл шаруашылық малдары мен құстардың гигиенасы кітабында шошқа малдарының негізінен үш бағытта жұмыс істейтіні жайлы жазған. Олар: аяқталған өндірістік цикл, репродукторлы және ет өндіру.
Өндірістік процесстері жоғарғы дәрежеде механикаландырылған және автоматизацияланған, өнім алынуы толық аяқталған циклмен жүргізілетін шошқа шаруашылықтарын ірілендірілген шошқа комплекстері деп атайды. [3]
Садуақасов М.С. Мал гигиенасы пәнінен лабораториялық тәжірибе сабағына арналған оқу құралында шошқа фермалары мен комплекстерінің бас планын жобалау кезінде технологиялық жобалау нормасына сүйеніп, оның құрамына кіретін негізгі өндірістік және қосымша обьектілердің саны мен сыйымдылығын анықтайды. [4]
Мырзабеков Ж.Б., Ибрагимов П.Ш. Ветеринариялық гигиена кітабында шошқа гигиенасында шошқаны жасына әрі жынысына байланысты күтіп-бағуда, тиімді ұстау жүйелеріне азықтандыру мен суаруда, оларға арналған қора-жайларға қойылатын гигиеналық талаптар және шошқа денсаулығын нығайту мақсатында жүргізілетін ветеринариялық-санитарлық және гигиеналық іс-шараларды іс жүзінде ұйымдастыру мен енгізу жолдарының маңызы көрсетілген. [5]
Таңатаров А.Б., Атабайұлы А., Таңтаров М.А. Шошқа шаруашылығы кітабында шошқа еті мен майы тағамдық құнарлығы мен дәмдік қасиеттерімен ерекшеленетіндігі туралы айтыылған. Мәселен, 1 кг шошқа етінде 2500 ккал, ал сиыр етінде - 1500 ккал энергия бар. Шошқаның тұтас етінде орташа алғанда 52 пайыз бұлшық ет, 38 пайыз май және 10 пайыз сүйек ұлпалары бар. Ет өнеркәсібінің бүкілодақтық ғылыми-зерттеу институтының және басқа да ғылыми-зерттеу мекемелерінің зерттеулеріне қарағанда шошқа еті бағалы белоктарға, барлық аминқышқылдарына, минералдық заттар мен В тобының витаминдеріне бай. Шошқа еті мен майының жоғарғы тағамдық қасиеттері дүние жүзінің көптеген елдерінде оны пайдаланудың артуына басты себеп болып отыр. [6]

0.1 Шошқа шаруашылығы, оның түрлері, шошқаны ұсау
тәсілдері және оларға қойылатын гигиеналық талаптар:
Шошқа шаруашылықтары негізінен үш бағытта жұмыс істейді: Аяқталған өндірістік цикл мен, репродукторлы және ет- өндіру.
Өндірістік процесстері жоғарғы дәрежеде механикаландырган және автоматизацияланған, өнім алынуы толық аяқталған циклмен жүргізілетін шошқа шаруашылықтарын ірілендірілген шошқа комплекстері деп атайды. Мұндай комплекстердің негізіне шошқа еттерін үздіксіз өндіру технологиясы жатады. Ол кездерде малдарды технологиялық циклге байланысты бір орыннан екінші орынға, немесе бір қорадан екінші қораға ауыстырып отырады, яғни ұрықтандыруға жататын аналықтарды, буаз, қысыр шошқаларды, енесінен айырған және жас торайларды кезекті мезгілдерінде бір жерден екінші орынға орналастырып отырады.
Малдарды жұқпалы аурулардан сақтандыру үшін, оларды комплекстерде бөлектенген секцияларда ұстайды да, орын алмастыру кездерінде жасалған жоспар бойынша әр секцияны тазалап, дезинфекцнялаудан өткізіп отырады. Шошқа фермаларының типі және размерлері, ұстау жүйелері, және қосымша салынатын объектілері әр шаруашылықтың бағытына, жер ораймен ауа райының ерекшеліктеріне байланыстырып алынады. Бағыты бойынша шошқа шаруашылықтары тұқымдық жане өнімдік болып бөлінеді.
Тұқымдық бағыттағы фермалардың міндеті шошқаларды тұқымдық және өнімдік қасиеттерін жақсартып, басқа өнім өндіретін шаруашылықтарды жоғарғы өнімді малдармен қамтамасыз ету болып саналады.
Шошқа шаруашылығында технологиялық просестерді белгілеу кезінде, малдарды ұстау жүйелердін, азықтандыру және өсіру жолдарын ескереді. Шошқа малдарын комплекстерде ұстау жүйелері үш түрлі: бір, екі және үш фазалы болады.
Бір фазалы ұстау - кезінде торайларды 21, 26, 36 тәулік жастарында енесінен айырып, сол станокта (орында) өсіріп, семіртіп, соңынан союға жібереді де, ал аналық шошқаларды ұрықтандыру қораларына ауыстырады. Мұндай ұстау тәсілі кезінде жас малдарды бір жерден бір жерге ауыстырып топтаудың нәтижесінен туатын стресс фактордан сақтандырады.
Екі фазалы жүйемен ұстау кезінде торайларды туғаннан бастап бордақылаудың соңына дейін бір рет ауыстырады, яғни торайлары 26-36 тәуліктік жастарында енесінен айырады да, сол станокты өзгертпей, үш айлығына дейін сонда өсіріп, кейіннен бордақылау цехіне ауыстырады. Аналық шошқаларды қысыр-буаз шошқалар цехіне ауыстырады. Мұндай технология мен 12-24 мың бас шошқаларға арналған фермалар салынған.
Үш фазалы жүйемен ұстау кезінде торайларды 26-36, 45 тәуліктік жастарында (салмағы 6-18 кг) бөліп алып, ол тұрған цехінен өсіру цехіне ауыстырып 90-120 күндігіне дейін ұстап, кейін бордақылау цехіне жіберіп союға дейін семіртеді.
Мал ерекшеліктері,малды ұстау жүйелері Шаруашылықта барлык шошқа малдары жасына, жынысына, физиологиялык ерекшеліктеріне және бағытына байланысты бірнеше топтарға бөледі.
+ Қабан шошқалар: тұқымдық және күйті келген шошкаларды тексеруге арналган аталықтар;
+ Аналык шошқалар: -Қысыр ұрықтанбаған аналыктар;
+ Буаз шошқалар үш түрлі боп топталады: ұрықтанғаннан буаздығы анықтарға дейінгі, буаздығы анықталған, жеңіл буаз, және туарға 7-10 күн калғандағы-ауыр буаз шошқалар;
+ Торайлы аналықтар - торайлары бөлініп алынғанша;
+ Бордақылауға арналған шошқалар (ересек және жас) шошқа шаруашылықтарында, қазіргі кезде негізгі шошқаларды ұстаудың екі тәсілі бар: серуенді және серуенсіз. Жер орайы, ауа райы және шаруашылықтың жағдайына байланысты шошқаларды жыл бойы қолда фермада немесе лагерлерде ұстап күтіп-бағады.
Серуенді ұстау тәсілінің станоктан серуендету және еркін серуендету түрі болады.
Станоктан серуендету кезінде шошқаларды жекелеме немесе топты станоктарда ұстап, мезгілді уақыттарда серуендету алаңдарына шығарып серуендетеді (моцион). Шошқаларды станоктарда немесе асханаларда азықтандырады. Жекелеме станоктарда торайлы аналықтарды (торайларымен бірге), ауыр буаздықтағы (туарына 10 күн қалган) және негізгі қабан шошқаларды ұстайды. Топтап ұсталатын станоктарда қысыр, үш айға дейінгі буаз, өнімдік жас шошқалар, енесінен айырған торайлар және бордақылауға арналған шошқаларды орналастырады.
Ірі шошқа шаруашылықтарында (комплекстерде) станоктардан серуендету тәсілі топтап ұсталған тұқымдық және өнімдік қабандарды, қысыр және үш айға дейінгі буаз аналықтарды арнайы бөлінген алаңдарға мезгіл-мезгіл шығарып серуендетеді.
Серуен алаңдарын қораның ық жағынан ұзын қабырғаның бойымен жасап, шошқаларды жекелеме станоктарда ұстаса, әр күтуші адамға бекітілген мал басына, ал топтап станокта үстаған болса, әр топтагы мал басына есептеп секцияларға бөледі.
Серуен алаңдарының ауданы әр басқа шаққанда: негізгі қабандарға - 15 м2, аналық шошқаларға - 10, енесінен айырған торайларға -- 0,8, өнімдік және бордақылауға арналған жас шошқаларға - 1,2 м2. Серуен алаңы коршалған, ал едені бетондалған болады.
Еркін серуендету түрде ұстаған кезде шошқалар станокта ірі топтармен тұрады да, олардың еркін кіріп-шығуы үшін арнайы айналмалы станокта есік қаралып, немесе тесіктер (лаз) қалдырылады. Шошқаларды ұстау тәсіліне байланысты станоктарда, жолдарда, серуен алаңдарында немесе асханаларда азықтандырады. Еркін серуенді ұстау тәсілін, қысыр, алғашқы буаздықтың үш айлығында аналықтар, өнімдік жас шошқалар және енесінен айырған торайларға қолданады. Жылы оңтүстік аймақтарда серуенді ұстау тәсілін жыл бойына пайдаланса, ал басқа зоналарда тек жаздың жылы мезгілдерінде ғана колданады. Қысты күндері шошқаларды ауа райының жылы күндері ғана мезгілді серуендетеді.
Серуенсіз ұстау тәсілін бордақылауға қойылған 15-30 бастан станоктарда топтап ұсталатын шошқаларға қолданады. Шошқалар қорадағы станоктарда бордақылаудың басынан аяғына дейін серуенсіз тұрады да, жолдарда немесе станоктарда азықтанады.
Ірілендірілген шошқа комплекстерінде жыл бойына негізгі қабандарда, аналық және жас шошқаларда серуендетілмейді де, олардың өсіп-жетілу функцияларына теріс әсерін тигізеді. Жазғы айларда шошқаларды (аналықтар, жас шошқалар, енесінен айырган торайлар) жеңіл салынған лагерлерде, шалаш-сарайларда, жаппа-күркелерде немесе қоршалған алаңдарда ұстаған тиімді болады.

0.2 Шошқалардың биологиялық ерекшеліктері

Шошқа шаруашылығы ет өндірісінде жетекші орындарға ие. Бұл шошқалардың бірқатар биологиялық ерекшеліктеріне байланысты, осы ерекшеліктер сиыр және қой етінен гөрі өзгешелеу болуын түсіндіреді.
Шошқалардың биологиялық ерекшеліктеріне жататыны:
1. Жоғарғы түрдегі жылдам жетілетіндігі. Мегежіндер 9-10 айлық жасында шағылыстырыла алады, ал 13-14 айлық жасында торайлайды. Жас шошқаларды бордақылағанда 6-6,5 айлық жасында 100-110кг жете алады.
2. Көптөлділігі және буаздылықтың аз мерзімділігі бір торайлау барысында мегежін 11-12, бірқатар жағдайларда 15-17 торай әкеледі (Болгарияда 32 торай әкелінген жағдай тіркелген, Венгрияда мегежін 22 жыл ішінде 46-рет торайлау барысында 416 торай әкелген). Буаздылық мерзімі мегежінде 114-116 күн құрайды (3 ай, 3 апта, 3 күн) осының арқасында жылына екі торайлау алынады, тиісінше, бір жылда бір мегежіннен 20-25 торай алынады.
3. Жылдам бордақылануы және азықтардың тиімді пайдаланылуы. Қарқынды бордақылау кезінде орта тәуліктік салмақ қосулары 700-750г және 1кг өсімге 3,8-4,0 азықтық бірлік шығындалады, ал ірі қара малды бордақылауға 8-10 азықтық бірлік шығындалады.
4. Сойылымдық шығу деңгейі жоғарылығы. Беконды шошқалардың сойылымдық шығу деңгейі 71-74% құрайды. Шошқа еті өте жоғары қоректі, 1кг шошқа етінде шамамен 16000 кДЖ болса, сиыр етінде, қой етінде тек 6700-7100 кДЖ құрайды.
5. Шошқалардың азыққа талғамсыздығы шошқалар өсімдік және жануар текті азықтарды жақсы жейді, сондай-ақ олар техникалық өндіріс тағам өндірісі қалдықтарын да жақсы жейді.

1.3 Мал қораларының ішкі орналасуын сипаттау
Ірілендірілген шошқа комплекстерінде әр өндірістік топтағы шошқаларды жеке қораларда ұстайды. Ол үшін әр шаруашылықта қабан шошқаларға арналған қоралар (ұрықтандыру пункті немесе онсыз), қысыр және ұрықтандырылған аналық қоралары, буаз және торайлы шошкаларға, енесінен айырған торайлар мен жас шошқаларға, бордакы шошқаларға және басқа шаруашылықтан алынған малдарға арналған карантин-қоралары қаралады.
Аталық шошқаларға (қабандарға) арналған қоралар көбінесе ірі шаруашылықтарда комплекстерде қаралады, ал кішігірім фермаларда, кобінесе аналық шошқалардың қораларында жекелеме станоктарда қабандарды да ұстайды. Қабан шошқаларға арналған қорада қосымша ұрықтандыру пункті (манеж, лаборатория), қабандарга санитарлық-тазалау жұмыстарын жүргізетін бөлме, ұрықтанған аналық шошқаларды уақытша ұстауға арналған орын, жабдықтарды және төсеніштерді сақтайтын бөлмелер қаралады.

Қабандардың қораларында станоктарды екі қатарлы орналастырып ұзын қабырғалармен аралығына ені 1 м жол тастап, ал ортадан азық таратып, көн тазартатын ені 1,4 м кем емес, жол қалдырады. Негізгі қабандарды жекелеп, жас өнімдіктерін шағын (3-4) топпен станоктарда ұстап, олардың едендерінің ауданын әр басқа шаққанда жеке ұстағанда - 7, топтап ұстағанда - 2,5 м2 қаралады. Қабандарға арналған қоралар жарық болуы керек Қараңғыда аталық шошқалардың ұрығының сапасы төмендейді.
Қабан шошқалардың станоктары азық науаларымен және су құбырларымен (табақша ңемесе емшекті автопоилкалар) жабдықталады Азык науасының әр басқа шаққандағы ұзындығы (фронт) 45-50 см. Құрғақ азықтардың науасының ені (үстінен және түбінен) 50 см, алдыңғы бетінің биіктігі - 25 см. Станоктың едені жылыланған болуы керек.
Қабандардың негізгі аурулараның себебі оларды қыс және күз айларында суык, сызды едендерде ұстау, моционның жетіспеушілігі және жазда жаймау екендігі тәжірибеде де дәлелденген. Суық кездерде кабандар тұратын станоктардың едендерінің жылылығы 15-18 °С болуы керек. Егер қабан шошқаларды жылы едендерде ұстаса, олардағы кейбір аурулар (бұлшық еттерінің дірілі, жұмсақ табандары, аяқ тұяқтарының жарылуы т.б.) кездеспейді.
Стакандарда жеке немесе топтап қоректендіруге арналған азық науалары орнатылады. Әр станокта төркөзді дененің турасына су құбыры қойылады. Көбінесе шошқалар станокта төсенішсіз ұсталатын болғандықтан еден керамзитті-бетонды материалдан жасалады.
Комплекстерде буаз шошқалары туатын цехқа ауыстырғанша шағын топ пен (5-6 бастан көп емес) ұстап, торайлардан 3-5 күн бұрын жеке станоктарға орналастырады.
Буаз шошқаларды ұстаған кезде олардың 110-113 күндері өте қауіпті екенін естен шығармау керек Осы кездерде олар толық кұнарлы затты, витаминді және макро-микро элементті рационмен қамтамасыз етілуі қажет. Қысыр және жеңіл буаз аналық шошқаларды ұстаған кезде қораның микроклиматы қалыпты болуы керек. Ұзақ уақыт қысыр шошқалардың жоғарғы температурада, әсіресе жаз айларында жас аналықтардың, болуы жыныстық күйтінің келуін тежейді. Аналық шошқалардың оптималды температуралы режимде ұстап, серуендетіп, қалыпты азыктандырып отырса, олардың жыныстық күйті тез келеді.

Енесінен айырылған торайларға арналған қоралар жылы, күрғақ жарық және жақсы желдетілген болуы керек. Неғұрлым өсіруге қойылған шошқалар жас болса, жаңа орынға олардың организмдері бейімделу үшін, солғұрлым ұстау жағдайы жақсы болуы керек. Жас торайлардың есту жылдамдығы көбінесе қора ауасындағы оттегінің мөлшеріне байланысты болады. Сондықтан жас торайлардың секцияларына таза ауаны механикалык тәсілмен жеткізіп, қамтамасыз етіп, жыл мезгіліне байланысты суық кездерде жылытып, таза, жаңа ауа жоғарғы жаққа, ал ескі, ластанган ауа төменнен алмастырылады.
Жас шошқаларды клеткалы батареяларда жетілтіп өсіру - мал кораларының сиымдылығын арттырып, қорадан таратылатын жылудың мөлшерін азайтып, соның нәтижесінде қораны жылытуға кететін шығынды кемітіп, құрлыс материалдарын үнемдеп, вентиляция, канализация, электр жүйелерінің жүргізу жолдарын қысқартып және ауыр технологиялық процесстерді (азық тарату, көң шығару, ауа алмастыру, жарықтандыру т.б.) механикаландырып және автоматизациялауға қолайлы жағдай жасалады.
Клеткалы - батареяларда торайларды өсіріп-жетілдіру екі сатыда жүргізіледі: біріншісі торайларды 4-10 күндіктен 30-35 тәуліктік жасына дейін, екіншісі - 30-35 тен 90-105 күнге дейін жүргізіледі.
Торайларды өсірудің бірінші сатысында, көбінесе үш қабатты клеткалы батареяларды пайдаланады. Клетканың қаңкасын тат баспайтын металдан жасап, клеткалардың өзін цинктелген сымдардан торкөзді қылып дайындайды. Клеткалардың размерлері орналасатын торайлардың жасы мен санына байланысты болады. Өте ерте енесінен айырып алынған торайларды жекелеме клеткаларда ұстайды да, оның размері 0,25мх0,60м болады. Топтап ұстау үшін, размерлері үлкендеу клеткалар 1,2 м-1,5 мх0,6 мх0,8 м және биіктігі 0,4-0,6 м пайдаланылын, оның әр торайға жасына байланыстырып еденнің ауданын 0,1 м2 дан 1,2 м2 дейін есептеледі. Клетканың алдыңғы қабырғасын еңіс жасап,оған металды азық науасын бекітеді. Бұл кабырғаны көбінесе қосымша есік есебінде пайдаланады.Қоректену кезінде торайлар қатты мазасызданбау үшін, алдыңғы қабырғасының ішкі жағына торайдың санына байланыстырып, азық науасын бөліп тұратын темір таяқшалар бекітіліп қойылады.
Клеткалары батареялардың едені екі қабатты метал сеткаларынан жасалынып, оларды жылжыту арқылы, оның тор көздерінің размерлері 10x10 мм немесе12х12 мм болатындай орналастырады.
Әр қабатты клеткалардың астына металды немесе полимерлі материалдардан еңісті төсеніш төселеді.
1.4 Шошқаларға арналған қоралар және олардың ішкі жоспарлануы, микроклимат көрсеткіштері.

Ірілендірілген шошқа комплекстерінде әр өндірістік топтағы шошқаларды жеке қораларда ұстайды. Ол үін әр аруашылықта қабан шошқаларға арналған қоралар (ұрықтану пункті немесе онсыз), қысыр және ұрықтандырылған аналық қоралары. Буаз және торайлы шошқаларға, енесінен айырған торайлар мен жас шошқаларға, бордақы шошқаларға және басқа шаруашылықтан алынған малдарға арналған карантин-қоралары қаралады.
Аталық шошқаларға (қабандарға) арналған қоралар. Аталық шошқаларға арналған қоралар көбінесе ірі шаруашылықтарда комплекстерде қаралады, ал кішігірім фермаларда, көбінесе аналық шошқалардың қораларында жекелеме станоктарда қабандарды да ұстайды. Қабан шошқаларға арналған қорада қосымша ұрықтандыру пункті (манеж, лаборатория), қабандағна санитарлық-тазалау жұмыстарын жүргізетін бөлме, ұрықтанған аналық шошқаларды уақытша ұстауға арналған орын, жабдықтарды және төсенштерді сақтайтын бөлмелер қаралады.
Қабандардың қораларында станоктарды екі қатарлы орналастырып, ұзын қабырғалармен аралығына ені 1 м жол тастап, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.