Эффективті менеджер
Мазмұны
Кіріспе 3
Теориялық бөлім 4
1. Менеджмент деген не? 4
1.1 Менеджмент ұғымы 4
1.2 Менеджмент - басқару өнері ретінде 4
1.3 Басқару - бұл адамдар, менеджерлер 4
2. Эффективті менеджмент және эффективті менеджер деген не? 5
2.1 Эффективті менеджмент 5
2.2 Эффективті менеджер 5
3. Қазақстандағы менеджмент ерекшеліктері 7
Практикалық бөлім: мини - эссе 8
Қорытынды 10
Әдебиеттер тізімі 11
Кіріспе
Қазіргі уақытта өндіріс тиімділігі де, халыққа қызмет көрсету сапасы да көбіне менеджменттке тәуелді.
Менеджмент - бұл адамның барлық ұйымдастырылған қызметінің маңызды компоненті. Барлық заманауи ұйымдар табысқа жету үшін ұйымдастырылған күш-жігерге сүйенді. Бұл коммерциялық ұйымдардың тауарлар мен қызметтерді өндіруден бастап үкіметке дейін.
Қоғамның барлық негізгі жетістіктері ұйымдастырылған күш-жігердің арқасында мүмкін болды. Адамның өмірдің басқа түрлеріне үстемдігі ресурстарды пайдалану кезіндегі тапқырлық және топтық іс-әрекеттің бөлігі ретінде адамның күш-жігерін біріктіру арқылы қол жеткізілді.
Менеджерлер ұйымдарда белсенді рөл атқарады. Ұйымның жетістігі менеджменттің сәтті жұмысына байланысты. Менеджмент жалпы мақсаттарға жету үшін ұйымның қызметі мен ресурстарын жоспарлау, ұйымдастыру, біріктіру және өзара байланыстыруға жауап береді. Бұл басқару тапсырмасын қажетті нәтижеге қол жеткізе алатын менеджерлер жақсы орындайды.
Олар адамдардың, ақшаның және материалдардың ұйымдастырылмаған ресурстарын пайдалы кәсіпорынға айналдыруға жауап береді. Олар кәсіпорын ұсына алатын қызметтерді елестетеді, қажетті өндіріс құралдарын жұмылдырады, ұйым ішіндегі әрекеттерді үйлестіреді және оны сыртқы әлеммен біріктіреді. Осылайша, менеджерлер әр ұйымда жұмысты уақытында тез орындататын атқарушы немесе басқарудағы катализатор ролін атқарады.
Теориялық бөлім
1. Менеджмент деген не?
Менеджмент - бұл шектеулі ресурстармен мақсатқа жету өнері.
Терри Александр Гибсон
Менеджмент дегеніміз - ұйымның мақсаттарына жету үшін адами, материалдық және қаржылық ресурстарды оңтайландыруға бағытталған еңбекті, ақыл-ойды, басқа адамдардың мінез-құлық мотивтерін қолдана отырып, қойылған мақсаттарға жету қабілеті. Бұл ғылым + тәжірибе, басқару өнерімен көбейтіледі.
1.1 Менеджмент ұғымы
Менеджмент ұғымы Америка экономикасында 20 ғасырдың басында пайда болды. Оның маңыздылығы өткен ғасырдың 30-жылдарында айқын байқалды, ал қызмет мамандыққа, білімге (тәуелсіз академиялық), әлеуметтік тапқа (өте ықпалды қоғамдық күшке) айналды. Басқару төңкерісі бүкіл әлемге ірі корпорациялардың пайда болуында ұлтпен тең дәрежеде үлкен экономикалық, өндірістік, ғылыми және технологиялық әлеуетке ие өндіріс және сату желісін таратты. Ірі корпорациялар мен банктер ұлы ұлттардың экономикалық және саяси қуатының негізін құрайды, ал үкіметтер оларға сүйенеді, сондықтан ірі корпорация менеджерлерінің шешімдері миллиондаған адамдардың, штаттардың және тұтас аймақтардың тағдырын анықтайды. Шағын кәсіпкерліктің де маңызы зор. Экономикасы дамыған елдерде шағын кәсіпорындар барлық кәсіпорындардың 95% -дан астамын құрайды. Экономиканың осы саласында қатал бәсекелестік бар, оның басты міндеті - қарсыласу, өмір сүру және өсу болып табылатын тиімді басқару. [1]
1.2 Менеджмент - басқару өнері ретінде
Менеджментті өнер ретінде түсіну ұйымның жұмысына сыртқы және ішкі факторлардың әсер ететін бірқатар күрделі әлеуметтік технологиялар жүйесі екендігіне негізделген. Ұйымдар мен оларда жұмыс істейтін адамдар ғылыми тәсілді қолдануды ғана емес, сонымен қатар оларды нақты жағдайларға қолдана білуді қажет ететін маңызды фактор болып табылады. Ақыр соңында, менеджмент көбінесе медицина немесе инженерия сияқты негізгі тұжырымдамаларға, теорияларға, принциптерге және ситуацияларға негізделуі өнер ретінде көрінеді, өйткені әр қызметкердің өзіне тән ерекшеліктері, құндылықтар жүйесі және еңбекке деген ынтасы бар. Бұл тәсіл ғылым мен басқару дағдыларын ғылыми білімді үздіксіз толықтыруды қажет ететін біртұтас процеске интеграциялауға мүмкіндік береді, сонымен қатар менеджердің жеке қасиеттерін, білімдерін іс жүзінде қолдана білу қабілетін дамытады. Ұйымда жұмыс істейтін адамдар өз күштерін мақсатына жетуге бағыттауы үшін менеджерлер олармен үнемі өзара әрекеттесіп, қызметкерлерінің әлеуетін барынша арттыруы керек. [2]
1.3 Басқару - бұл адамдар, менеджерлер
Менеджер деген кім? Менеджерлер дегеніміз - қарамағындағыларды басқаратын адам. Олардың арасында директорлар, бөлім менеджерлері және басқа менеджерлер бар. Басқарушының тағы бір түрі - бұл кәсіпорындар мен ұйымдардың, мемлекеттік мекемелер мен муниципалитеттердің басшысы. Оларды топ-менеджерлер, яғни жоғары менеджерлер деп атайды.
Топ-менеджердің ерекше рөлі - түпкілікті шешімдер қабылдау және корпоративті немесе ұйымдық мақсаттарды анықтау. [4]
2. Эффективті менеджмент және эффективті менеджер деген не?
2.1 Эффективті менеджмент
Эффективті менеджмент - бұл күрделі және жан-жақты тұжырымдама, бастысы мақсатты қоюдан бастап қызметтің соңғы нәтижесіне дейінгі барлық басқару процесі ең аз шығындармен немесе ең жоғары тиімділікпен (өнімділікпен) орындалуы керек. Материалдар, еңбек және қаржы ресурстары тауарларға, қызметтерге және т.б. айналдырылуы керек. Бұл өзгертулерді тұтынушылар үшін ғана емес, өздері үшін де қамтамасыз етуі керек ұйымдар бар. Басқаша айтқанда, конверсия құны нәтиженің өзіндік құнынан аз болуы керек. Бұл тиімділік пен тиімді жұмыс тұжырымдамасының мәні.
Тиімді басқарудың негізгі критерийі - қолданыстағы ұйымдық жүйелер мен ішкі жүйелердің тиімділігін сипаттайтын көрсеткіштердің белгілі бір саны. Бақылаудың соңғы нәтижесі көбіне бақылау эффектісі деп аталады. эффект - бұл өндірісті, бизнесті және тұтастай алғанда ұйымды жақсарту жөніндегі шараларды іске асырудың нәтижесі. Басқару әсері үш компоненттен тұрады. Олар:
Экономикалық эффект - тікелей шығындардың түрі, яғни ақшалай немесе физикалық өлшеммен өлшенетін әсер ету түрі;
Әлеуметтік-экономикалық эффект - экономикалық тиімділіктің күрделі сипатына және әлеуметтік тұрақтылық пен бейбітшіліктің үйлесіміне ие.
Әлеуметтік эффект - негізінен экономикалық түрлендіруге болмайтын, әлеуметтік қақтығыстардың алдын алу сияқты ықпал ету түрі.
Эффект ұғымынан басқа Эффективтілік ұғымы қолданылады. Эффективтілік - шығын көрсеткіштерімен көрсетілген нәтиже - бұл табыстың өсуімен, пайданың өсуімен сипатталатын экономикалық әсер.
Эффективтілік = Эффект шығын[3]
2.2 Эффективті менеджер
Эффективті менеджер - ұйымға қажетті бизнесті қолға алатын және осы жұмыстың орындалғанына көз жеткізетін адам. Ел экономикасы ЖІӨ-мен өлшенетіні сияқты, менеджердің тиімділігі де компанияның көрсеткіштерімен және менеджер ретіндегі өзінің сұранысымен өлшенеді. Осы кезде Стивен Ковидің эфективті менеджер болудың 7 дағдысымен таныс болған жөн.
1. ең алдымен белсенді болыңыз! Мәселені өз қолыңызбен шешіңіз. Жауапкершілікті алыңыз. Шығармашылық пен бастамашылықты қолданыңыз.
2. Өзіңіздің түпкі мақсатыңыз туралы нақты түсінікке ие болыңыз. Аптасына бір сағат уақытыңызды бөліп, басшылықпен және бағыныштылармен талқылау және шешім қабылдау кезінде оны ұстаныңыз. Ұзақ мерзімді жұмыс табыңыз. Сіз мақсат қойып, оған қол жеткізу критерийлерін анықтап, өз жұмысыңызды жоспарлай бастайсыз. Тиімді басқару - бұл басымдылық пен іске асыру.
3. Алдымен сізге қажет нәрсені жасаңыз. Мақсат - бүгін не істеу керектігін шешу. Бір аптаға, айға, жылға, бес жылға және он жылға арналған жұмыс жоспарын жазыңыз. Бастамас бұрын өзіңізден қазір не маңызды екенін сұраңыз. Мақсатқа жетелейтін барлық әрекеттерді 4 шаршыға бөліңіз: Шұғыл және маңызды, Шұғыл емес және маңызды емес, Шұғыл емес және маңызды , Шұғыл және маңызды емес.
4. Жалпы жеңіс рухында жеңіске бағытталған ой. Бұл сіздің қызметкерлеріңізді ынталандырудың кілті. Көшбасшылар, қызметкерлер және клиенттер жеңуі керек. Қызметкерлеріңізге ең жақсы клиенттер сияқты қараңыз. Қызметкермен сәтті келісімшартқа қол қою (жедел емес немесе лауазымды):
Қажетті нәтижеге келісім беру;
Ресурстарды анықтау және есеп берудің жұмыс әдістері мен әдістері;
Сонда әр қатысушы жеңіске жетеді.
Мұндай келісімді жасау тиімді басқарушының негізгі қызметі болып табылады. Консенсусқа қол жеткізілген кезде қызметкер жұмысты ұйымдастырады. Мұндай келісімшарттар басшымен келісілген критерийлер бойынша өзін-өзі бағалайтын қызметкерлердің тиімділігін бағалауға негіз болады.
5. Алдымен түсінікті іздеңіз, содан кейін түсінуге ұмтылыңыз. Тыңдауды үйреніңіз. Менеджерлер үшін ең қиын және маңызды міндеттердің бірі - қызметкерлермен кері байланыс орнату.
6. Синергияны алыңыз. Синергия - тиімді басқарудың кілті және кез-келген технологияны қолданудың шыңы. Ұжымдық ойлаудың салдары барлық жеке қабілеттерден асып түседі. Бұл жақсы команданың мақсаты. Басқалардың өз мәселелерін қалай шешіп жатқанын көру үшін менеджерлер үшін кең әлеуметтік шеңбердің болуы маңызды.
7. Араны қайрау. Адамдардың қабілеттерін ашыңыз, үйретіңіз және дамытыңыз. Сіз ол адамды жұмыс сипаттамасы емес, біреу ретінде көресіз. [5]
3. Қазақстандағы менеджмент ерекшеліктері
Бүгінгі таңда әр түрлі елдерде менеджменттің әртүрлі ұлттық модельдері қалыптасты. Олар әрдайым басқарудың барлық түрлері үшін мақсатты болып табылатын қолданылатын әдістер ... жалғасы
Кіріспе 3
Теориялық бөлім 4
1. Менеджмент деген не? 4
1.1 Менеджмент ұғымы 4
1.2 Менеджмент - басқару өнері ретінде 4
1.3 Басқару - бұл адамдар, менеджерлер 4
2. Эффективті менеджмент және эффективті менеджер деген не? 5
2.1 Эффективті менеджмент 5
2.2 Эффективті менеджер 5
3. Қазақстандағы менеджмент ерекшеліктері 7
Практикалық бөлім: мини - эссе 8
Қорытынды 10
Әдебиеттер тізімі 11
Кіріспе
Қазіргі уақытта өндіріс тиімділігі де, халыққа қызмет көрсету сапасы да көбіне менеджменттке тәуелді.
Менеджмент - бұл адамның барлық ұйымдастырылған қызметінің маңызды компоненті. Барлық заманауи ұйымдар табысқа жету үшін ұйымдастырылған күш-жігерге сүйенді. Бұл коммерциялық ұйымдардың тауарлар мен қызметтерді өндіруден бастап үкіметке дейін.
Қоғамның барлық негізгі жетістіктері ұйымдастырылған күш-жігердің арқасында мүмкін болды. Адамның өмірдің басқа түрлеріне үстемдігі ресурстарды пайдалану кезіндегі тапқырлық және топтық іс-әрекеттің бөлігі ретінде адамның күш-жігерін біріктіру арқылы қол жеткізілді.
Менеджерлер ұйымдарда белсенді рөл атқарады. Ұйымның жетістігі менеджменттің сәтті жұмысына байланысты. Менеджмент жалпы мақсаттарға жету үшін ұйымның қызметі мен ресурстарын жоспарлау, ұйымдастыру, біріктіру және өзара байланыстыруға жауап береді. Бұл басқару тапсырмасын қажетті нәтижеге қол жеткізе алатын менеджерлер жақсы орындайды.
Олар адамдардың, ақшаның және материалдардың ұйымдастырылмаған ресурстарын пайдалы кәсіпорынға айналдыруға жауап береді. Олар кәсіпорын ұсына алатын қызметтерді елестетеді, қажетті өндіріс құралдарын жұмылдырады, ұйым ішіндегі әрекеттерді үйлестіреді және оны сыртқы әлеммен біріктіреді. Осылайша, менеджерлер әр ұйымда жұмысты уақытында тез орындататын атқарушы немесе басқарудағы катализатор ролін атқарады.
Теориялық бөлім
1. Менеджмент деген не?
Менеджмент - бұл шектеулі ресурстармен мақсатқа жету өнері.
Терри Александр Гибсон
Менеджмент дегеніміз - ұйымның мақсаттарына жету үшін адами, материалдық және қаржылық ресурстарды оңтайландыруға бағытталған еңбекті, ақыл-ойды, басқа адамдардың мінез-құлық мотивтерін қолдана отырып, қойылған мақсаттарға жету қабілеті. Бұл ғылым + тәжірибе, басқару өнерімен көбейтіледі.
1.1 Менеджмент ұғымы
Менеджмент ұғымы Америка экономикасында 20 ғасырдың басында пайда болды. Оның маңыздылығы өткен ғасырдың 30-жылдарында айқын байқалды, ал қызмет мамандыққа, білімге (тәуелсіз академиялық), әлеуметтік тапқа (өте ықпалды қоғамдық күшке) айналды. Басқару төңкерісі бүкіл әлемге ірі корпорациялардың пайда болуында ұлтпен тең дәрежеде үлкен экономикалық, өндірістік, ғылыми және технологиялық әлеуетке ие өндіріс және сату желісін таратты. Ірі корпорациялар мен банктер ұлы ұлттардың экономикалық және саяси қуатының негізін құрайды, ал үкіметтер оларға сүйенеді, сондықтан ірі корпорация менеджерлерінің шешімдері миллиондаған адамдардың, штаттардың және тұтас аймақтардың тағдырын анықтайды. Шағын кәсіпкерліктің де маңызы зор. Экономикасы дамыған елдерде шағын кәсіпорындар барлық кәсіпорындардың 95% -дан астамын құрайды. Экономиканың осы саласында қатал бәсекелестік бар, оның басты міндеті - қарсыласу, өмір сүру және өсу болып табылатын тиімді басқару. [1]
1.2 Менеджмент - басқару өнері ретінде
Менеджментті өнер ретінде түсіну ұйымның жұмысына сыртқы және ішкі факторлардың әсер ететін бірқатар күрделі әлеуметтік технологиялар жүйесі екендігіне негізделген. Ұйымдар мен оларда жұмыс істейтін адамдар ғылыми тәсілді қолдануды ғана емес, сонымен қатар оларды нақты жағдайларға қолдана білуді қажет ететін маңызды фактор болып табылады. Ақыр соңында, менеджмент көбінесе медицина немесе инженерия сияқты негізгі тұжырымдамаларға, теорияларға, принциптерге және ситуацияларға негізделуі өнер ретінде көрінеді, өйткені әр қызметкердің өзіне тән ерекшеліктері, құндылықтар жүйесі және еңбекке деген ынтасы бар. Бұл тәсіл ғылым мен басқару дағдыларын ғылыми білімді үздіксіз толықтыруды қажет ететін біртұтас процеске интеграциялауға мүмкіндік береді, сонымен қатар менеджердің жеке қасиеттерін, білімдерін іс жүзінде қолдана білу қабілетін дамытады. Ұйымда жұмыс істейтін адамдар өз күштерін мақсатына жетуге бағыттауы үшін менеджерлер олармен үнемі өзара әрекеттесіп, қызметкерлерінің әлеуетін барынша арттыруы керек. [2]
1.3 Басқару - бұл адамдар, менеджерлер
Менеджер деген кім? Менеджерлер дегеніміз - қарамағындағыларды басқаратын адам. Олардың арасында директорлар, бөлім менеджерлері және басқа менеджерлер бар. Басқарушының тағы бір түрі - бұл кәсіпорындар мен ұйымдардың, мемлекеттік мекемелер мен муниципалитеттердің басшысы. Оларды топ-менеджерлер, яғни жоғары менеджерлер деп атайды.
Топ-менеджердің ерекше рөлі - түпкілікті шешімдер қабылдау және корпоративті немесе ұйымдық мақсаттарды анықтау. [4]
2. Эффективті менеджмент және эффективті менеджер деген не?
2.1 Эффективті менеджмент
Эффективті менеджмент - бұл күрделі және жан-жақты тұжырымдама, бастысы мақсатты қоюдан бастап қызметтің соңғы нәтижесіне дейінгі барлық басқару процесі ең аз шығындармен немесе ең жоғары тиімділікпен (өнімділікпен) орындалуы керек. Материалдар, еңбек және қаржы ресурстары тауарларға, қызметтерге және т.б. айналдырылуы керек. Бұл өзгертулерді тұтынушылар үшін ғана емес, өздері үшін де қамтамасыз етуі керек ұйымдар бар. Басқаша айтқанда, конверсия құны нәтиженің өзіндік құнынан аз болуы керек. Бұл тиімділік пен тиімді жұмыс тұжырымдамасының мәні.
Тиімді басқарудың негізгі критерийі - қолданыстағы ұйымдық жүйелер мен ішкі жүйелердің тиімділігін сипаттайтын көрсеткіштердің белгілі бір саны. Бақылаудың соңғы нәтижесі көбіне бақылау эффектісі деп аталады. эффект - бұл өндірісті, бизнесті және тұтастай алғанда ұйымды жақсарту жөніндегі шараларды іске асырудың нәтижесі. Басқару әсері үш компоненттен тұрады. Олар:
Экономикалық эффект - тікелей шығындардың түрі, яғни ақшалай немесе физикалық өлшеммен өлшенетін әсер ету түрі;
Әлеуметтік-экономикалық эффект - экономикалық тиімділіктің күрделі сипатына және әлеуметтік тұрақтылық пен бейбітшіліктің үйлесіміне ие.
Әлеуметтік эффект - негізінен экономикалық түрлендіруге болмайтын, әлеуметтік қақтығыстардың алдын алу сияқты ықпал ету түрі.
Эффект ұғымынан басқа Эффективтілік ұғымы қолданылады. Эффективтілік - шығын көрсеткіштерімен көрсетілген нәтиже - бұл табыстың өсуімен, пайданың өсуімен сипатталатын экономикалық әсер.
Эффективтілік = Эффект шығын[3]
2.2 Эффективті менеджер
Эффективті менеджер - ұйымға қажетті бизнесті қолға алатын және осы жұмыстың орындалғанына көз жеткізетін адам. Ел экономикасы ЖІӨ-мен өлшенетіні сияқты, менеджердің тиімділігі де компанияның көрсеткіштерімен және менеджер ретіндегі өзінің сұранысымен өлшенеді. Осы кезде Стивен Ковидің эфективті менеджер болудың 7 дағдысымен таныс болған жөн.
1. ең алдымен белсенді болыңыз! Мәселені өз қолыңызбен шешіңіз. Жауапкершілікті алыңыз. Шығармашылық пен бастамашылықты қолданыңыз.
2. Өзіңіздің түпкі мақсатыңыз туралы нақты түсінікке ие болыңыз. Аптасына бір сағат уақытыңызды бөліп, басшылықпен және бағыныштылармен талқылау және шешім қабылдау кезінде оны ұстаныңыз. Ұзақ мерзімді жұмыс табыңыз. Сіз мақсат қойып, оған қол жеткізу критерийлерін анықтап, өз жұмысыңызды жоспарлай бастайсыз. Тиімді басқару - бұл басымдылық пен іске асыру.
3. Алдымен сізге қажет нәрсені жасаңыз. Мақсат - бүгін не істеу керектігін шешу. Бір аптаға, айға, жылға, бес жылға және он жылға арналған жұмыс жоспарын жазыңыз. Бастамас бұрын өзіңізден қазір не маңызды екенін сұраңыз. Мақсатқа жетелейтін барлық әрекеттерді 4 шаршыға бөліңіз: Шұғыл және маңызды, Шұғыл емес және маңызды емес, Шұғыл емес және маңызды , Шұғыл және маңызды емес.
4. Жалпы жеңіс рухында жеңіске бағытталған ой. Бұл сіздің қызметкерлеріңізді ынталандырудың кілті. Көшбасшылар, қызметкерлер және клиенттер жеңуі керек. Қызметкерлеріңізге ең жақсы клиенттер сияқты қараңыз. Қызметкермен сәтті келісімшартқа қол қою (жедел емес немесе лауазымды):
Қажетті нәтижеге келісім беру;
Ресурстарды анықтау және есеп берудің жұмыс әдістері мен әдістері;
Сонда әр қатысушы жеңіске жетеді.
Мұндай келісімді жасау тиімді басқарушының негізгі қызметі болып табылады. Консенсусқа қол жеткізілген кезде қызметкер жұмысты ұйымдастырады. Мұндай келісімшарттар басшымен келісілген критерийлер бойынша өзін-өзі бағалайтын қызметкерлердің тиімділігін бағалауға негіз болады.
5. Алдымен түсінікті іздеңіз, содан кейін түсінуге ұмтылыңыз. Тыңдауды үйреніңіз. Менеджерлер үшін ең қиын және маңызды міндеттердің бірі - қызметкерлермен кері байланыс орнату.
6. Синергияны алыңыз. Синергия - тиімді басқарудың кілті және кез-келген технологияны қолданудың шыңы. Ұжымдық ойлаудың салдары барлық жеке қабілеттерден асып түседі. Бұл жақсы команданың мақсаты. Басқалардың өз мәселелерін қалай шешіп жатқанын көру үшін менеджерлер үшін кең әлеуметтік шеңбердің болуы маңызды.
7. Араны қайрау. Адамдардың қабілеттерін ашыңыз, үйретіңіз және дамытыңыз. Сіз ол адамды жұмыс сипаттамасы емес, біреу ретінде көресіз. [5]
3. Қазақстандағы менеджмент ерекшеліктері
Бүгінгі таңда әр түрлі елдерде менеджменттің әртүрлі ұлттық модельдері қалыптасты. Олар әрдайым басқарудың барлық түрлері үшін мақсатты болып табылатын қолданылатын әдістер ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz