Үшінші толқынның ерекшеліктері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Реферат

Тақырыбы: Демократияландырудың үшінші

толқыны және Қазақстандағы саяси процестер

Жоспар:

I. Кіріспе

1. 1 С. Хантингтонның үшінші демократияландыру толқыны

1. 2 Деколонизацияның аяқталуы. Үшінші толқынның ерекшеліктері

II. Негізгі бөлім

2. 1 Қазіргі кезеңдегі Қазақстандағы саяси процесстер

2. 2 Қазақстандағы модернизацияланудың дамуы

III. Қорытынды

С. Хантингтонның үшінші демократияландыру толқыны

Демократияландыру толқындарының теориясы - бұл саяси ғылымдардағы тұжырымдама, оның мәні әлемдегі демократияның таралуы және өз кезеңінде мемлекеттер мен елдердің әртүрлі топтарына әсер еткен "толқындарда" болды. С. Хантингтонның пікірінше, демократияландырудың "толқыны" - бұл "белгілі бір уақыт аралығында демократиялық емес режимдерден демократиялық режимдерге өтетін транзиттердің жиынтығы, мұндай транзиттердің саны сол уақыт аралығында жүзеге асырылған ауысулардың санынан едәуір асып түседі". Хантингтон өз тұжырымдамалары мен практикасына сүйене отырып әлемдегі демократияландыруды 3 кезеңге бөліп қарастырды.

Бірінші ұзақ толқын 1820-1926 жж. (құлдырауы 1922-42), екінші қысқа толқын 1943-1962 жж. (құлдырауы 1958-75), үшінші толқын 1974-1991 жж. Үшінші толқынның кері құлдырауы 1991 жылы басталды. Яғни, милитаристік, тоталитарлық немесе авторитарлық режимдерге қайта көшуді білдіреді.

Үшінші толқын 1974-1991 жж. Демократияландырудың үшінші "толқыны" Оңтүстік Еуропада, Азияда және Латын Америкасында португалдық диктатура мен диктатураның құлдырауынан басталады. Деколонизацияның аяқталуы, коммунистік әлемнің құлдырауы және КСРО - ның ыдырауы жаңа демократиялық мемлекеттердің пайда болуына әкелді. Либералды демократиялардың өсуінің баяулауы және сайлаушылар санының артуы үшінші "толқынның" демократиясының "сапасын" төмендетеді. Үшінші "толқынның" зерттеушілері кері кету туралы емес, оның құлдырауы туралы айтады. Қайтару милитаристік, тоталитарлық немесе авторитарлық режимдерге қайта көшуді білдіреді. Бүгінгі таңда авторитарлық кері кету мүмкін емес: әскери құрылымдар әлсіреп, халық үкімет жүргізіп отырған саясатқа мұқият бола бастады. Демократия халықаралық деңгейде де, ішкі саясатта да маңызы артты.

moller01

Әлемдегі саяси режимдердің таралуы, 1972-2012 жж. (1 сурет)

1978 жылы әлемдегі 158 елдің тек 49-ында (31%) демократия болды; 2012 жылға қарай 195 елдің 117-інде (60%) демократия болды. 1-сурет демократия мен автократия пропорциясындағы осы маңызды өзгерісті көрсетеді, бұл демократияландырудың үшінші толқыны идеясын растайды. Алайда, суретте 1989 жылға дейінгі тегіс өсу 1990-93 жылдары болған және шамамен 1995 жылы аяқталған күрт өсумен салыстырғанда т-мендеп кететінін көруге болады. 2000 жылдардың басында демократиялық жүйенің өзінде маңызды өзгеріс болды, онда либералды демократиялардың саны едәуір өсті, ал демократиялардың саны өзгеріссіз қалды.

Деколонизацияның аяқталуы. Үшінші толқынның ерекшеліктері

Үшінші толқының басталуы әлемдегі аймақтық және мәдени локализацияның ерекшелігіне айналды. Барлық мұсылман елдері, кейбір бұрынғы коммунистік елдер, мысалы, Қытай жаһандық демократияландырудан тыс қалды. Демократияландыру процесінің синхрондылығына қарамастан, әлеуметтік-экономикалық база мен бастапқы жағдайлардың айырмашылығы демократияландыруды әр ел үшін әмбебап етпейді. Үшінші "толқын" жас демократиялардың көпшілігінің ешқашан шоғырланбағандығымен сипатталады-бұл гибридті демократиялардың пайда болуына ықпал етті. Демократияландыру процестерінің актерлері-демократиялық реформалардың бастамашылары мен қатысушылары. Саяси элиталардың қатысуымен және саяси институттардың қысымымен демократияландыру жоғарыдан "орнатылады", ал егер массалар өздері жұмылдырылса, онда бұл төменнен демократияландыру деп аталады. "Негізгі ойыншылар" - бұл партиялар мен оппозиция жетекшілері, билеуші элита және оппозиция. Кейде акторлардың бірлестігі бар, С. Хантингтон демократияландырудың бұл моделін "трансстанция" деп атады. Теорияның барлық негізділігіне қарамастан, бүгінде ол қатты сынға ұшырауда. Қарсылықтардың көп бөлігі нарықты ырықтандыру тұжырымдамасына бағытталған. Іс жүзінде авторитарлық үкіметтер экономиканы ырықтандыруды жүзеге асыра алмайды, өйткені олар мұны авторитарлық әдістердің көмегімен жасайды. Сонымен қатар, қажетті өзгерістерді жүзеге асыра алатын үкіметтер қоғамды одан әрі демократияландыруға серпін жоғалтады. Бұл кем дегенде қысқа мерзімді перспективада қолданылады. Экономикалық либерализациясының авторитарлық жолының табыстылығы, әдетте, Шығыс Еуропа, Латын Америкасы және Азия елдерінің трансформация тәжірибесінің мысалдарымен бағаланады. Нарықтық реформаларды сәтті өткізіп, авторитарлық режим аясында қажетті қайта құрулардан кейін либерализация және демократияландыру мүмкіндігі болуы мүмкін. Ф. Шмиттер трансформацияның толық циклін жүзеге асырудың мүмкін еместігінің артында автократия мен демократияның ерекшеліктерін біріктіретін "гибридті режимдер" пайда болады деп санайды. Мұндай режимдер социалистік режимнен толық босатылмаған посткоммунистік елдерде орнатылуы мүмкін.

Үшінші толқын жағдайындағы кері кетуге ықпал ететін ықтимал себептер мыналар болуы мүмкін:

тиімді әрекет ете алмауына байланысты демократиялық режимдердің заңдылығын төмендету;
жалпы экономикалық дағдарыс, көптеген елдерде демократияны заңдылықтан айыруы мүмкін;
кез-келген демократиялық немесе демократияланған ұлы державаның авторитаризмге көшуіне байланысты;
демократияға қажетті көптеген жағдайлардың болмауына байланысты жақында демократияланған бірнеше елдің диктатураға көшуі;
өз заманының қажеттіліктеріне сәйкес келетін авторитаризмнің әртүрлі формаларының пайда болуы: авторитарлық ұлтшылдық, діни фундаментализм, олигархиялық авторитаризм, популистік диктатуралар, бүкіл қоғамды бақылауға алатын топтық диктатуралар.

Көптеген жағдайларда сәтті демократиялық ауысулар саяси қарама-қайшылықты шешу демократияландырудың келесі кезеңдерінде "ойын ережелерін" және жеңілгендер үшін белгілі бір кепілдіктерді белгілейтін қарсыластар арасындағы пактінің ерекше түрін жасау болды. Бұдан кейін билікке әкелген алғашқы еркін сайлау, негізінен реформаны бастаған саясаткерлердің центристік тобы емес, радикалды оппозицияның жетекшілері мен өкілдері болды. Жаңа демократиялық жолмен сайланған билік ауыр экономикалық реформаларды жүзеге асыруға мәжбүр болғаннан кейін, оларға теріс жаппай қоғамдық реакция келесі демократиялық сайлау кезінде билікке алып келеді. Демократиялық процедуралардың институционализациясы және ең алдымен, саяси биліктің ауысуы демократиялық қайта құру процестерінің міндетті нәтижесі болып табылады. Жаңа демократиялық саяси шындық әр уақытта ерекше, жеке, бірақ сөзсіз алдыңғы демократиялық емес дәстүрлермен біріктіріледі.

2. 1 Қазіргі кезеңдегі Қазақстандағы саяси процесстер

Соңғы онжылдықтарда Қазақстандағы саяси процесс өзінің дамуының бірнеше кезеңінен өтті. Олардың әрқайсысы экономикалық және әлеуметтік даму деңгейін көрсете отырып, Қазақстан мемлекетінің даму ерекшеліктерімен байланысты болды. Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстандағы саяси процесс экономикалық проблемалардың өсуі, сауда-экономикалық қатынастардың қайта бағдарлануы жағдайында болды. Ел басшылығы әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешу қажеттілігіне тап болды және сонымен бірге саяси хаостың алдын алуға қажеттілік жағдайында. Президенттік институттың қалыптасуы және одан әрі дамуы, партиялық жүйенің, парламентаризмнің дамуы өзгерістер енгізуді, ал кейіннен Қазақстанның Негізгі Заңының жаңа редакциясын қабылдауды талап етті. Оның қабылдануы елде күшті президенттік биліктің жұмыс істеуіне қол жеткізуге, идеологиялық плюрализмнің болуына, партиялық жүйенің дамуына мүмкіндік берді. Қазақстанның саяси даму проблемалары ел басшылығының үнемі назарында болды. 2007 жылдан кейін ел Президенті кезең-кезеңмен бағдарға бастама көтерді биліктің атқарушы және заң шығарушы тармақтары арасында өкілеттіктерді қайта бөлу. Биліктің күшті президенттік тармағын сақтай отырып заң шығарушы органның өкілеттіктерін кеңейту міндеті қойылды. Қазақстанның саяси даму міндеттері, оның экономикасы, интеграциялық жобаларға белсенді қатысуы, сондай-ақ елдің әлемдік саяси процестер өзгеріске ұшырады. Соңғы бірнеше жылда Қазақстандағы саяси үдеріс ауқымды саяси реформаның аяқталмауын көрсететін өзгерістер. Президенттік-парламенттік басқару нысанын нығайту рөлін күшейту қажеттілігін көрсететін билік жүйесін құру қайта құрулардың негізгі элементі болып табылатын партиялар. Сонымен қатар, 2017 жылы - 2018 жылдың басында елімізде қолданыстағы саяси жүйенің тұрақтылығын арттыруға бағытталған түрлі бастамалар талқылануда, оның тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуына негіз жасай отырып, бұл саяси процеске үлкен тұрақтылық пен болжамдылықты беруілуі керек.

Қазақстандағы саяси процесстердің қазіргі заманғы эволюциясы:

1985-1991 жылдар (саяси жүйені қайта құру және дағдарыс кезеңі. КСРО құлдырауы) ;
1991. 16. 12 - 1998 жж. Саяси және бизнесті транформациялау жылдары;
Қазақстанның қазіргі саяси процестерінің үшінші кезеңі 1998-2007 жж. болды. Бұл кезең саяси жүйенің тұрақтануымен, ұлттық құндылықтар жүйесінің кристалдануымен, посткеңестік кеңістіктегі мемлекеттің өзін-өзі сәйкестендіруімен және геосаяси аренаға шығуымен сипатталады.

2007 жылы басталған және қазіргі уақытқа дейін созылатын төртінші кезеңнің ерекшелігі Қазақстан Республикасының Конституциясына және басқа да заңнамалық актілерге ("Президент туралы", "Саяси партиялар туралы", "Сайлау туралы", "Коммерциялық емес ұйымдар туралы", "Сот төрелігі туралы") елеулі өзгерістер енгізілуіне байланысты. Бұл кезең Қазақстан Республикасы судьяларының мәртебесі мен елдің саяси жүйесін реформалаумен сипатталады, сондықтан оны "саяси транзит эволюциясы кезеңі" деп атайды. 2017 жылы саяси жүйенің реформалары жалғасын тапты. Қазақстан Президенті "Жаңғыру 3. 0: саяси және экономикалық реформалар" және "Рухани жаңғыру" бағдарламасын жариялады. Бұл бағдарлама тәуелсіздік тарихындағы ең ауқымды жобалардың бірі. Қазіргі Қазақстанның өмір сүруі биліктің барлық үш тармағына әсер етеді. Оның негізгі идеясы-өкілеттікті арттыру, демек, Парламент пен Үкіметтің жауапкершілігін күшейту. Президент үшін билік тармақтары арасындағы қарым-қатынастағы жоғарғы төрешінің рөлі басым болады.

2. 2 Қазақстандағы модернизацияланудың дамуы

Модернизациялау - қоғамның саяси, әлеуметтік және экономикалық салалардағы трансформация процесі. Ол елдің оңтайлы тұрақты дамуына қол жеткізуге бағытталған. Саяси жаңғырту демократияландыру факторы ретінде қарастырылады. Елдің саяси жүйесінің негізгі проблемалары: жұмыс істейтін партиялардың көпшілігінің әлсіздігі. Партиялық жүйе барлық партиялар мүшелерінің санының жоғары деректерімен сипатталады, саяси қатынастардың нашар дамуы, түрлі саяси күштер арасында пікірталастар мен пікірталастардың болмауы байқалады. Қазақстандық модель мәдени-тарихи, бірегей ұлттық-мемлекеттік және өзіндік ерекшелікті қағидаттарға негізделген.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.