Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру тиімділігі
Орындаған: Досанова А.
Қабылдаған: Шагирбаева Б.К
Көкшетау 2021 жыл
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
І-тарау.Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру ... ... ...7
1.1.Қазақ тілін оқытудың әдіс-тәсілдері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.2.Қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті педагогикалық ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
ІІ-тарау.Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
2.1.Топтық жүйеде оқыту мен топтық әдістердің тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... 17
2.2.Қазақ тілі сабақтарында топтарда, жұптарда ұжымдық танымдық іс-әрекетті дамыту ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
Аңдатпа
Жаңа технологияларды пайдалана отырып, қазақ тілі сабақтарында оқушылардың сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру талаптарына сәйкес олардың ойлауын дамыту, олардың шығармашылығын кеңейту, терең білімді, бәсекеге қабілетті тұлға құру, сұранысқа ие және сұранысқа ие қазіргі заманғы тұлғаны қалыптастыру жүріп жатыр. Осылайша, оқу процесінің тиімділігі мұғалімнің сабақ беру қабілетіне, сабақты қызықты өткізуге, шоғырлануға, оқушылардың өздігінен білім алуына байланысты. Кез-келген жаңа әдістер сөйлеу мәдениетінің өсуіне ықпал етеді, білім сапасын арттырады, әр оқушыны тәуелсіз оқуға, шығармашылық жұмысқа, қорытынды жасауға итермелейді. Егер біз жаңа әдістер мен әдістерді олардың мағыналарына, ерекшеліктеріне қарай таңдай және қолдана алсақ, онда біз баланы тәрбиелеуде жеңіске жетеміз.
Түйін сөздер: қазақ тілі, ұйымдастыру, шоғырлану, әдістер, тәуелсіз.
На уроках казахского языка с использованием новых технологий происходит развитие мышления учащихся в соответствии с требованиями организации тренировочной работы на уроках, расширение их творчества, создание глубоко образованной, конкурентоспособной личности, формирование востребованной и востребованной современной личности. Таким образом, эффективность учебного процесса зависит от способности учителя преподавать, интересно проводить урок, концентрироваться, самообразоваться учащимися. Любые новые методы способствуют росту культуры речи, повышают качество знаний, побуждают каждого ученика к самостоятельному обучению, к творческой работе, к умозаключениям. Если мы можем выбирать и применять новые методы и приемы в зависимости от их значений, особенностей, то мы одержим победу в воспитании ребенка.
Ключевые слова: казахский язык, организация, концентрация, методы, самостоятельный.
In Kazakh language lessons using new technologies, students develop their thinking in accordance with the requirements of organizing exercise work in the classroom, expand their creativity, create a deep knowledge, competitive personality, and form a modern personality that is in demand and in demand. Thus, the effectiveness of the educational process depends on the teacher's ability to teach, conduct classes in an interesting way, concentration, and self-education of students. Any new methods contribute to the growth of speech culture, improve the quality of knowledge, encourage each student to independently study, work creatively, and draw conclusions. If we can choose and apply new methods and techniques based on their meanings and features, then we will win in raising a child.
Keywords: Kazakh language, organization, concentration, methods, independent.
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі:Қазіргі уақытта білім берудің негізгі талаптарының бірі білімді үздіксіз жетілдіру және оқыту процесін қарқындату болып табылады. Мұның нәтижесі терең және жоғары мәдениетті, ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін меңгерген азаматтарды тәрбиелеумен тығыз байланысты.
Мектеп белгілі бір білім қоры бар азаматты тәрбиелеп қана қоймай, сонымен қатар еңбек әуесқойын, білім негіздерін терең меңгерген зияткерді тәрбиелеуі керек. Мұның бәрі білім мен тәрбие сапасын арттыруды, әр пәнді оқытудың ғылыми деңгейін арттыруды талап етеді. Осы деңгейлерді арттырудың бір түрі ретінде біз мектеп практикасындағы топтық, ұжымдық оқыту формаларына кеңінен тоқталуды жоспарлап отырмыз.
Көптеген әдіскерлердің еңбектерінде оқу сабақтарын ұйымдастыруды жетілдіру қажеттілігі атап өтілді. Әрине, оқушылардың білімін жүйелеу кезінде оқу сабақтарының әртүрлі формаларын ұйымдастыру қажет. Оқыту әдістері және оқу сабақтарының нысандары. Оқыту әдістері сабақтың мазмұнын ұсыну әдісіне байланысты болғанымен, оқу сабақтарын ұйымдастыру формалары оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастыруға тікелей байланысты.
Бұл жұмыстың мақсаты:қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру.
Қазақ тілі сабақтарындағы ұжымдық, топтық, жұптық іс-әрекет-бұл әр оқушыға тәжірибе алу,бірлескен еңбек,қарым-қатынас бірлігін алу,әлеуметтік тәжірибені игерудегі қиындықтарды жеңу,өз мүмкіндіктерін жүзеге асыру, танымдық қажеттіліктерін жүзеге асыру сияқты субъективті ұстанымдарды қалыптастыру мүмкіндігін қамтамасыз ететін мұғалім ұйымдастырған оқушылардың біріккен іс-әрекеті.
Ұжымдық танымдық іс-әрекет белгілі бір дәрежеде оқу материалын игеру,оқу процесінде оқушылардан "осал жерлер" туралы кері ақпаратты жедел алу сияқты өзекті мәселелерді шешуге ықпал етеді,қарым-қатынастың жетіспеушілігін азайтады, бұл оқушының жеке қасиеттерін дамытудың маңызды шарты болып табылады.
Бір нәрсені дамыту процесінде диалектикалық қарама-қайшылықтардың бірлігі мен күрес заңына сәйкес күрес арқылы қарама-қайшылық қозғаушы күш те,қозғалыс көзі де пайда болады.
Зерттеу объектісі: қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті педагогикалық ұйымдастыру
Зерттеу міндеттері:
1. Қазақ тілін оқытудың әдіс-тәсілдері
2.Қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті педагогикалық ұйымдастыру
3.Топтық жүйеде оқыту мен топтық әдістердің тиімділігі
4.Қазақ тілі сабақтарында топтарда, жұптарда ұжымдық танымдық іс-әрекетті дамыту
І-тарау.Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру
1.1. Қазақ тілін оқытудың әдіс-тәсілдері
Бақылау, бағалау тапсырмаларын, аралық, қорытынды сынақтарды компьютерлік автоматтандыруда, қазақ тілін оқытуда ұжымдық, топтық, жұптық жұмыс түрлері қолданылады, тексеруге, бақылау мен тексерудің объективтілігіне бірнеше рет уақытты үнемдеуге қол жеткізіледі.
Сабақтың тиімді жақтарының бірі-заманауи электронды оқу құралдарын, интерактивті тақтаны қолдана отырып сабақ өткізу. Тіл үйренушіге электронды оқу құралдарынан компьютер арқылы мәтінді тыңдауға, сұрақтарға жауап беруге және мәтін негізінде бірнеше грамматикалық тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беріледі. Ең бастысы-тапсырмалар күнделікті өмірде кездесетін жағдайларға негізделген, яғни.бұл оқушыға тілді оңай түсінуге және тез меңгеруге көмектеседі. Ұсынылған сабақ жоспары кезеңдерді байланыстырып, әр түрлі тапсырмалармен толық түрде ұсынылған тиімді. Егер мұғалім әрбір сабақты жаңа технологияларды пайдалана отырып, толық көлемде жоспарлап, өткізсе, онда мемлекеттік тілді меңгерген азаматтардың саны сөзсіз өсетін болады.
Оқу сабақтарының алуан түрлілігіне деген қажеттілік білім беру мен тәрбие міндеттерінің алуан түрлілігімен сипатталады:
- оқушыларға ғылым негіздерін жүйелі түрде баяндау дағдыларын және өз бетінше білім алу, оларды тәжірибеде қолдана білу;
- оқушылардың дүниетанымдық көзқарастарын қалыптастыру;
сіңіру дағдыларын жалпылау және жүйелеу, білімдерін.
Білім беру және тәрбие міндеттерінің бұл түрлерін тек бір сабақ көлемінде шешу мүмкін емес. Әдіскерлердің еңбектері негізінде оқу сабақтарын ұйымдастырудың екі түрін бөліп көрсетеміз:
-жалпы көрініс-форма;
- нақты түрі-пішіні.
Танымдық іс-әрекет оқушылардың сан алуандығымен сипатталады адами таным және өзіндік автономиясының, ол байланыста қарама-қайшылыққа толы процесс оқыту. Тәжірибе мұғалімдері қарама-қайшылықтарды таза интуитивті түрде тудырады.олар бұл қарама-қайшылықтарды білімді игеру процесінде қиындықтар ретінде қабылдайды. Қарама-қайшылықтар оқу процесінде объективті түрде пайда болатын және оның қозғаушы күші болып табылатын негізгі қозғаушы күш болып табылады. Қарама-қайшылықты, қозғаушы күшті қалыптастырудың шешуші шарты-оқушының өзін-өзі санасында қарама-қайшылықты қалыптастыру, ол ішкі сипатқа ие болады және ол үшін қиындық деп танылады.сондай-ақ қарама-қайшылықтарды танымдық қызығушылықпен байланыстырған бірнеше ғалымдар,психологтар: Л.Божович, Б.Теплова,Н. Морозова,Л. Славина және басқалар. Қарама-қайшылықтарды шешудің мәні-әр балаға қоршаған ортаны білуге,жеке қасиеттерін жүзеге асыруға,өзін-өзі тануға көмектесу. Сондықтан, ұжымда мұғалім осы қарама-қайшылықтарды шешудің барабар тәсілдерін анықтауда және оларды қолдана білуде,оқушыны оқыту процесінде туындайтын қиындықтар мен қиындықтарды саналы түрде жоюға тырысады. Оқушыларды басқа әлеуметтік қауымдастықтар жүйесіне біріктіру,олармен өзара әрекеттесу, даралау оқу-тәрбие процесінде және ұжымда және т.б. жүзеге асырылады. Микрожүйе ретінде оқушы өзінің қалыптасуында өзінің дамуының қайшылықтарына тап болады. Оқушылардың жеке қарама-қайшылықтарын шешу-оқушыларды танымдық бірлестіктерге,іс-әрекеттерге үйрету,оқушы мен мұғалімнің жақсы қарым-қатынасы негізінде құрдастарымен қарым-қатынас жасау арқылы. Сонымен қатар, өзара әрекеттесу кезінде оқушының өзін-өзі бағалауы мен басқа да жеке қасиеттерін тиімді қалыптастыру және оның толық дамуы қажет. Осылайша, іс-әрекет пен танымның субъектісі болып табылатын микрожүйе ретінде тұлғаның дамуындағы қайшылықтарды шешу қажеттілігі оқушылардың қарым-қатынасы, өзара әрекеттесуі және ынтымақтастығы ретінде ұйымдастыруды қажет етеді.
Білім беру процесі субъектілерінің қарым-қатынасы мен өзара әрекеттесуінің фонмені психологиялық-педагогикалық әдебиетте және мектеп тәжірибесінде ұжымдық-танымдық іс-әрекет ретінде түсіндіріледі. Қазіргі педагогикалық және психологиялық әдебиеттерде ұжымдық жұмыс ұғымы фронтальды жұмыс ұғымымен қатар қалды. Көбінесе ұжымдық жұмыстарға студенттердің жаңа оқу материалына белсенді танымдық қатынасы және оның негізінде студенттер арасындағы тығыз қарым-қатынас, жалпы үлгерім бойынша жұмыс, зияткерлік құндылықтармен алмасу мүмкіндігі, салыстырылатын зерттелген байланыс объектілері контекстіндегі әртүрлі қозғалыс бірліктері сияқты белгілері бар жұмыстар жатады. Жалпы ұжымдық танымдық іс-әрекеттің мәні-ұжымды ынтымақтастықпен, мұғалімнің басшылығымен оқу процесінде қарым-қатынаспен байыту.
Қазақ тілі сабақтарында ұжымдық, топтық, жұптық іс-әрекеттерді педагогикалық ұйымдастыру мәселесіне теориялық көзқарастар Н.К.Крупская, п.п. Блонский, А. С. Макаренко еңбектерінде және ұжымдық жұмысты жүргізу әдістемесінде қарастырылды. Американдық психолог және әлеуметтанушы Дж.Морено топтар арасындағы қатынастарды зерттеу үшін социометрия әдісін ұсынды. Осы әдіспен ол ұжымдық қатынастарды зерттеді.
Ұжымдық танымдық қызметті зерттеу мәселесінде көптеген педагог-психологтардың еңбектері зерттелді: Занкова Л. в., Казмагамбетова А. Г., Керимов л. к., Эльконин д. Б., Муканов Б. и., Ұзақбаева С. А., Нурлыбекова А. Б., Сыздыкова О. С. және т. б.
Алайда, бүгінгі күні бастауыш сынып оқушыларының ұжымдық танымдық іс-әрекетін ұйымдастыру мәселесі әлі толық зерттелген жоқ. Жаһандану және елдің әлемдік білім беру кеңістігіне ену жағдайында бастауыш мектепте білім беру саласын жақсартуды жүзеге асыратын оқушылардың ұжымдық танымдық іс-әрекетін ұйымдастыру мәселесі әлі де зерттеуді қажет етеді.
Адамдарды біріктірудің ұйымдасқан түрі-ұжым. Психологияда ұжым-бұл топ ішіндегі қарым-қатынас жалпы мақсатты қызмет арқылы жүзеге асырылатын жоғары деңгейдегі топтың ұйымдасқан түрі. Ұжымдық қарым-қатынастың негізгі объектісі-адамдардың бірлігі мен бірлігі, топтағы психологиялық климат, ұжымның әр мүшесінің көңіл-күйі, көңілділігі және т. б.
Оқушылардың ұжымдық, топтық, жұптық әрекеттерін жүзеге асыру үшін ол оқушының оқу қабілетін игеруі керек.
Қабілет-баланың бір нәрсеге деген ұмтылысы арқылы ашылады. Қабілетсіз бала жоқ. Қабілет символ арқылы көрінеді.
Баланы ұжымда сыныпта оқытудың ерекшеліктері:
- оқушылардың тұрақты тобы;
- әр оқушыны оқытуды бақылау, оған көмек көрсету;
- сыныптағы сабақтың мазмұнын қабылдау.
Дәл осы ерекшеліктер оқушыға ұжымда білім алуға және танымдық белсенділікті дамытуға мүмкіндік береді.
Ұжымдық, топтық, жұптық жұмыстарды ұйымдастыру кезінде келесі мәселелерді басшылыққа алу керек:
- әр пән бойынша жеке топтарды құру, жеке оқушылардың ілгерілеуін ескере отырып, бір пән аясында топтық құрамды анықтау қажеттілігі;
- оқу түсініктерін жалпылау кезінде оқушылардың қарым-қатынасы да ескерілуі керек.
Ғалымдар әртүрлі құрама ұжымдардағы жұмыстың тиімділігін зерттеп, 5 оқушыдан тұратын ұжым тиімді болады деген қорытынды жасады. 3 оқушының пікірталас жұмысына қажетті пікірлері мен ұсыныстары жеткіліксіз болғандықтан, 4 және 6 адамның жіктелуі бар, ал 7 адамнан тұратын топта әр оқушының өз пікірін айтуға, өз ұсыныстары мен көзқарастарын білдіруге мүмкіндігі жоқ.
Топ орындайтын жұмысты ұйымдастыруға арналған топтарды орналастыру да маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Тіпті қарапайым кеңістікке орналастыру студенттердің өзін-өзі көрсетуіне, осы кезеңде олардың өзіндік қасиеттері мен мәнін қалыптастыруға әсер етеді. Осы ұжымдық іс-әрекеттің негізінде студенттер арасында белсенді қарым-қатынас жүреді, қарым-қатынас орнатылады, алға жылжу, қызығушылық пайда болады.
Ұжымдық қызметті ұйымдастыруда кеңесшіні сайлау мәселесі де маңызды, яғни.балалардың іс-әрекетін ұйымдастыруда өзін-өзі басқарудың психологиялық құралдарын қолдана білу қажет. Арнайы жүргізілген эксперименттер ғалымдарға келесі қорытынды жасауға мүмкіндік береді: кеңесші жоғары социометриялық мәртебесі бар мұғалім мен кеңесшінің келісімін ескере отырып, ұжымның өзі таңдауы керек; жағдайға байланысты кеңесшілерді ауыстыру керек.
Осылайша, танымдық мәселелерді шешуде негізінен жас студенттердің өзара әрекеті, қарым-қатынасы, ынтымақтастығы, танымдық қызығушылықтың ерекшеліктері, танымдық белсенділік, ұжымдық танымдық белсенділік көрінуі мүмкін.
1. ұжымдық жұмыс принциптерін ұйымдастыратын фронтальды жұмыс. Мұндай жұмыстарды ұйымдастырудың міндеттеріне проблемалық жағдайларды талқылау, теоремаларды бірлесіп дәлелдеу, орындалатын жұмыс жоспарын бірлесіп талқылау, сюжетті бірлесіп құрастыру, суреттегі бірлескен жұмыс, психо-тренингтер және т. б. жатады.
2.ұйымдастыру принципі бойынша ұйымдастырылған топтық жұмыс. Оның түрлері: жұптық жұмыс, топтық сауалнамадағы әңгіме, топтық жұмыс, дөңгелек үстел, пікірталас, пікірсайыс элементтері бар топтық жұмыс (форум, сараптама, пікірсайыс топтарының отырысы, ссптозицм, жобаларды ұсыну, ойын модельдеу бойынша проблемалық пікірталастар, Диалогтар және т.б.).
3. топтарда өзара тексеру топ жұмысының үлгісі ретінде: орындалған жұмысқа толық немесе ішінара түсініктеме беру, пікір алмасу (ауызша, жазбаша, практикалық жұмыстарды өзара тексеру және т.б.).
4.ассистенттердің, консультанттардың және белсенді оқу топтарының басқа мүшелерінің жұмысы.
5. оқушылардың кездесуі.
Осының негізінде бастауыш сынып оқушыларының ұжымдық, топтық, жұптық іс-әрекеттерінің толық ұйымдастырылуын көрсетуге болады. ұжымдық танымдық іс-әрекет қажеттілік арқылы көрінеді. Жаңа нәрсені үйрену үшін әр бала өзінің өмірлік және рухани қажеттіліктерін өтейді. Дәл осы әсердің арқасында бала бір нәрсеге қызығушылық танытады. Ұжымда мұғалім балаларға ойлауды қажет ететін әртүрлі әдістерді қолдануды түсіндіреді, дағдыларды, дағдыларды шоғырландырады және шығармашылық қолдануға үйретеді, оларға әртүрлі жаттығулар мен тапсырмалар береді. Мұғалім мен оқушының мұндай әрекеттері ұжымдық әрекетке айналады.
Ұжымдық танымдық іс-әрекетті ұйымдастырудың тағы бір көрінісі-қызығушылық, яғни танымдық қызығушылық.
Бастауыш мектеп жасындағы баланың ұжымдық танымдық іс-әрекеті оқу процесінде жүзеге асырылады. Бұл жастағы балалар өте сезімтал. Оның сезімдері тәуелсіз және өте ашық болады. бұл жастағы балалардың қиялы өте жылдам, қиялға арналған. Бұл жастағы балаларды кез-келген іске тарту оңай. Бұл уақытта балалар күрделі істерді ынталы түрде орындайды. Балалар өте байсалды, еліктейді, әр нәрсеге назар аударады, көп нәрсе оларды ойландырады. 7 жастағы оқушының кеңес психологтарының зерттеулері бойынша мектепке қатысты барлық жағдайлар қызықтырады: жаңа адамдар (сыныптағы оқушылар, мұғалім), жаңа орын (Мектеп, Сынып), жаңа қызмет түрі және т.б. балалардың танымдық қызығушылығының проблемалары жасына байланысты өз жұмыстарында бірнеше ғалымдармен қарастырылды.
Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығы келесі көрсеткіштерге ие:
- қоршаған ортадағы құбылыстар мен объектілерге және қызмет сипаты бойынша селективті қатынас;
- танымдық үдерістің және танымдық іс-әрекеттің эмоциялық көрінісі;
- танымдық іс-әрекетте ерік-жігердің болуы;
- танымдық іс-әрекеттің жалпы сипаты;
- жаңа нәрселерді үйренуге деген ұмтылыс;
- Мектепке және басқаларға оң көзқарас.
Хобби жұмыстағы кемшіліктер мен қиындықтарды жеңуге көмектеседі, қол жетпейтін нәтижелерге әкеледі. Бастауыш сынып оқушыларының танымдық іс-әрекетін қалыптастыру, жандандыру олардың жан-жақты дамыған, білімді, шығармашылық тұлғасын қалыптастыруға, ақылды, эмоционалды-еріктік, коммуникативті ұрпақты тәрбиелеуге ықпал етеді.
1.2.Қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті педагогикалық ұйымдастыру
Қазақ тілі сабақтарында ұжымдық, топтық, жұптық іс-әрекеттерді ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық мәні әр оқушының іс-әрекет субъектісінің тәртібін қамтамасыз ету, оның өзін-өзі көрсетуіне ықпал ету болып табылады. Ұжымдық сипаттағы әдістемелік тұрғыдан дұрыс ұйымдастырылған іс-шаралар психологиялық-педагогикалық қайшылықтарды шешуге, яғни әр оқушыны тұлға ретінде қалыптастыруға және дамытуға мүмкіндік береді.
Ұжымда балалардың жаңа қарым-қатынасы қалыптасады. Мектепте өткен бірнеше аптадан кейін 1-сынып оқушыларының көпшілігінің ұялшақтығы, шатасуы жоғалады. Балалар 1 партада отырған көршілердің мінез-құлқына мән бере бастайды., өздеріне ұнайтын немесе мүдделері сәйкес келетін сыныптастарымен қарым-қатынас жасайды. Бағдарлаудың алғашқы кезеңдерінде балалардың бір бөлігі оларға тән емес белгілерді көрсете бастайды (біреуі - шамадан тыс оқшаулау, екіншісі - әдепсіздік, үшіншісі-летаргия және т.б.). бірақ балалармен қарым-қатынас орнату процесінде әр оқушы өзінің шынайы жеке ерекшеліктерін көрсетеді (№№Петровский).
Кіші мектеп оқушыларының қарым-қатынасына тән белгі-бұл олардың достығы, ол әдетте сыртқы өмірлік мақсаттар мен кездейсоқ мүдделердің ортақтығына негізделген. Бастауыш сынып оқушылары үшін мұғалімнің пікірі ең маңызды.
Психологиялық тұрғыдан алғанда, ұжым-бұл баланың әлеуметтік байланыстары қалыптасатын, оның психикалық дамуы жүретін әлеуметтік организм. Кез-келген ұжымды оның әлеуметтік ортасы, білім беру шарты және т.б. сипаттайтын белгілермен бірге.
Балалар ұжымының айрықша ерекшелігі-ересектер балаларды біріктіру, олардың қарым-қатынасын құру кезінде алға қойған мақсаттардың бағыты.
Балалар тобын ұйымдастыруда балалардың қарым-қатынасқа деген қажеттілігі мен ересектер қойған міндеттердің арақатынасы өте маңызды... балаларды әлеуметтік маңызы бар мәселелерді шешуге белсенді түрде тарта отырып, команда өрісті әр түрлі қарым-қатынас формаларына орналастыруды қамтамасыз етеді, бұл жеке тұлғаның дамуына кең мүмкіндіктер ашады. Бұл жағдайда балалардың ұжымды тек сыртқы лайықты деп қабылдамауы үлкен психологиялық маңызға ие.
Балалар ұжымының әлеуметтік-психологиялық ерекшелігі-ересектер ұйымдастырған балалар бірлестіктері қоғамның осы түріне тән қарым-қатынас моделін құруға мүмкіндік береді. Сондықтан ұжым ішіндегі балалардың қарым-қатынасы олардың жеке басын қалыптастыру үшін өте маңызды. Команда оқушының жеке басының тұрақты адамгершілік қасиеттерін неғұрлым белсенді, мақсатты қалыптастырудың шарты болып табылады.
Баланың дамыған ұжыммен қарым-қатынасының егжей-тегжейлі жүйесі, оның басқа адамға ерекше қатынасы-бұл іс-әрекет сипаты мен балалар қатынастарының сапалық өзгеруіне негізделген ұзақ процесс.
Қазақ тілі сабақтарында ұжымдық, топтық, жұптық жұмыстар жүргізу:
1-2 сынып оқушылары арасындағы қарым-қатынасты ұйымдастыратын мұғалімдер, әдетте, әлеуметтік тапсырманы ерекшелейтін балалардың ұжымдық танымдық іс-әрекеті.
3-4 сыныптарда оқушылардың жолдастарының арасында белгілі бір орын алу қажеттілігі артады, қызығушылық артады, осы кезде студенттер тобын қалыптастыру басталады.
Дамыған команда өздігінен туылмайды. Оның қалыптасуы, дамуы бастауыш мектеп жасында басталады, ал тамырлары ерте балалық шаққа кетеді. оқушылар ұжымының даму деңгейі оқушылардың даму деңгейі мен қарым-қатынас сипатымен анықталады. Оқушылардың жан-жақты қарым-қатынас жүйесін құрудың негізі танымдық іс-әрекетті мақсатты ұйымдастыру болып табылады.
Студенттік ұжымның тәрбиелік мүмкіндіктері мыналармен байланысты:
1) оқушылар қызметінің мазмұнымен;
2) бұл ұжым қаншалықты танымдық қызмет субъектісі болып табылады;
3) танымдық іс-әрекет процесінде ұйымдастырылған барлық қатынастар жүйесі.
Әр оқушы үшін тұрақты жағдай жасай отырып, ұжымның барлық мүшелеріне қамқорлық жасауды ұйымдастыру өте маңызды.
Оқушыларды ұжымдық танымдық іс-әрекетте ұйымдастыру-маңызды мақсаттардың бірі. Мұны жүзеге асыру оқушыларды қарым-қатынасқа, еркіндікке, шығармашылыққа, жинақылыққа, танымдық-шығармашылық деңгейін арттыруға, қабілеттерін дамытуға, жеке тұлғаны қалыптастыруға, толыққанды ұжым құруға үйретеді, бейімдейді. Осының негізінде әр оқушының мінезі өзгереді, ерік-жігер мен ақыл-ой қабілеттерінің даму деңгейі артады, шығармашылық жоғарылайды, жұмыс қабілеті артады. Ұжымдық танымдық іс-әрекеттер балаларды қызығушылыққа, мақсат қоюға, іс-әрекеттерін бағыттауға тәрбиелейді. Ұжымдық танымдық іс-әрекеттер-танымдық іс-әрекеттермен тығыз байланысты. Танымдық іс - әрекет деп біз интегралды құрылымды, мотивациялық-жеке, мазмұнды-операциялық, белсенді бөліктерден тұратын жеке тұлғаның сипаттамасын айтамыз. Бұл үш бөлік диалектикалық тұрғыдан бір-бірімен өте тығыз байланысты. Танымдық іс-әрекеттің негізгі бөлігі келесі белгілі жағдайлар мен көрсеткіштердің жиынтығы арқылы көрсетілуі мүмкін.
Осылайша, танымдық іс-әрекет балаға әсер ететін ынталандырудың бірі болып табылады, яғни.баланың ұжымда жұмыс істей білуіне үлкен үлес қосады (Пидкасистый п. и. оқушының оқудағы өзара әрекеті. М-1980-181-183 беттер). Ұжымдық таным теориясының психологиялық негізінде жан-жақтылық, қызығушылық, қарым-қатынас деңгейі, есте сақтау, сөйлеу, ұйымдастырушылық қабілеттер, өз ойларын еркін білдіру қабілеті, энергия, белсенділік, белсенділік, сонымен қатар психикалық процестерге, таным процестеріне назар аударылды. Оқушылар ұжымы-бұл мектептің ұйымдастырылған түрі. әрбір оқушы осы ұжымның мүшесі болып табылады, сондықтан бастауыш сынып оқушысы ұжымдық іс-әрекеттің мақсатын таңдауға нақты қатысуы, оны өмірде жүзеге асыруы, қоғамдық пікірді ұйымдастыруы және оқытуы керек. Сондықтан әр сабақта, сабақтан тыс уақытта ұжымдық танымдық әрекеттерді қолдану бәрімізге маңызды.
Оқушылардың ұжымдық танымдық қызметі-оқу үрдісіндегі қайшылықтарды шешуге, оқушылардың жеке қасиеттерін дамытуға ықпал етеді. Бұл туралы Конникова т.е. мен оның оқушыларының мектептердегі зерттеу жұмыстарының нәтижелерінде айтылған. Бұл зерттеулер сабақ барысында оқушылардың жеке қасиеттерін дамытуға ықпал ететін ұжымдық танымдық іс-әрекеттің кең мүмкіндіктерін көрсетті. Ұжымдық іс-әрекеттер негізінде студенттер алған материалдың көлемін арттырады, оларды терең түсінуге мүмкіндік жасайды. Зерттеулер А. Синицкая ұжымдық іс-әрекетті ұйымдастыру мүмкіндіктерін іске асырудың жоғары деңгейі бірі екенін анықтады, өйткені бұл оқушыға оқу процесінде белсенділік пен қызығушылық танытуға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, оқушылардың түсініктерін, дағдылары мен дағдыларын қалыптастыруға жеке, фронтальды оқытуға қарағанда аз уақыт жұмсалады. Қазіргі уақытта коорпорациялық қатынастар мен ойдың интеллектуалдық құрылымының мазмұны арасында ішкі байланыстың болуы дәлелденуде. Оқушылардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру нәтижесінде оқу процесінде туындайтын кейбір қиындықтар азаяды. Бұл сабақта жұмыс істемейтіндер санының азаюымен, үй тапсырмаларын орындамаумен және керісінше, оқушылардың танымдық белсенділігінің артуымен, шығармашылық қызығушылығымен байқалады.
Қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру, ең алдымен, оқушылардың белсенділігіне байланысты. Оқушылардың танымдық белсенділігін қалыптастыру кезінде танымдық іс-әрекетті ұйымдастырудың барлық формалары, студенттерде қалыптасқан танымдық Тәуелсіздіктің бөліктері ескеріледі. Оқушылардың танымдық тәуелсіздігін ұйымдастырудың негізгі құралы-оқушы жастардың танымдық белсенділігін жандандыру.
Танымдық белсенділіктің қалыптасу дәрежесі оқушының әртүрлі тапсырмаларды орындауымен, жұмыс істеу қабілетімен, жұмыс істеу қабілетімен анықталады.
Ұжымдық танымдық іс-әрекет белгілі бір дәрежеде оқу материалын игеру, оқушыдан оқу процесінде "осал жерлер" туралы кері ақпаратты жедел алу сияқты өзекті дидактикалық мәселелерді шешуге ықпал етеді; қарым-қатынастың жетіспеушілігін азайтады, бұл оқушының жеке қасиеттерін оның шындығында дамытудың маңызды шарты болып табылады.
Қазақ ... жалғасы
Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру тиімділігі
Орындаған: Досанова А.
Қабылдаған: Шагирбаева Б.К
Көкшетау 2021 жыл
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
І-тарау.Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру ... ... ...7
1.1.Қазақ тілін оқытудың әдіс-тәсілдері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.2.Қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті педагогикалық ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
ІІ-тарау.Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
2.1.Топтық жүйеде оқыту мен топтық әдістердің тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... 17
2.2.Қазақ тілі сабақтарында топтарда, жұптарда ұжымдық танымдық іс-әрекетті дамыту ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
Аңдатпа
Жаңа технологияларды пайдалана отырып, қазақ тілі сабақтарында оқушылардың сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру талаптарына сәйкес олардың ойлауын дамыту, олардың шығармашылығын кеңейту, терең білімді, бәсекеге қабілетті тұлға құру, сұранысқа ие және сұранысқа ие қазіргі заманғы тұлғаны қалыптастыру жүріп жатыр. Осылайша, оқу процесінің тиімділігі мұғалімнің сабақ беру қабілетіне, сабақты қызықты өткізуге, шоғырлануға, оқушылардың өздігінен білім алуына байланысты. Кез-келген жаңа әдістер сөйлеу мәдениетінің өсуіне ықпал етеді, білім сапасын арттырады, әр оқушыны тәуелсіз оқуға, шығармашылық жұмысқа, қорытынды жасауға итермелейді. Егер біз жаңа әдістер мен әдістерді олардың мағыналарына, ерекшеліктеріне қарай таңдай және қолдана алсақ, онда біз баланы тәрбиелеуде жеңіске жетеміз.
Түйін сөздер: қазақ тілі, ұйымдастыру, шоғырлану, әдістер, тәуелсіз.
На уроках казахского языка с использованием новых технологий происходит развитие мышления учащихся в соответствии с требованиями организации тренировочной работы на уроках, расширение их творчества, создание глубоко образованной, конкурентоспособной личности, формирование востребованной и востребованной современной личности. Таким образом, эффективность учебного процесса зависит от способности учителя преподавать, интересно проводить урок, концентрироваться, самообразоваться учащимися. Любые новые методы способствуют росту культуры речи, повышают качество знаний, побуждают каждого ученика к самостоятельному обучению, к творческой работе, к умозаключениям. Если мы можем выбирать и применять новые методы и приемы в зависимости от их значений, особенностей, то мы одержим победу в воспитании ребенка.
Ключевые слова: казахский язык, организация, концентрация, методы, самостоятельный.
In Kazakh language lessons using new technologies, students develop their thinking in accordance with the requirements of organizing exercise work in the classroom, expand their creativity, create a deep knowledge, competitive personality, and form a modern personality that is in demand and in demand. Thus, the effectiveness of the educational process depends on the teacher's ability to teach, conduct classes in an interesting way, concentration, and self-education of students. Any new methods contribute to the growth of speech culture, improve the quality of knowledge, encourage each student to independently study, work creatively, and draw conclusions. If we can choose and apply new methods and techniques based on their meanings and features, then we will win in raising a child.
Keywords: Kazakh language, organization, concentration, methods, independent.
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі:Қазіргі уақытта білім берудің негізгі талаптарының бірі білімді үздіксіз жетілдіру және оқыту процесін қарқындату болып табылады. Мұның нәтижесі терең және жоғары мәдениетті, ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін меңгерген азаматтарды тәрбиелеумен тығыз байланысты.
Мектеп белгілі бір білім қоры бар азаматты тәрбиелеп қана қоймай, сонымен қатар еңбек әуесқойын, білім негіздерін терең меңгерген зияткерді тәрбиелеуі керек. Мұның бәрі білім мен тәрбие сапасын арттыруды, әр пәнді оқытудың ғылыми деңгейін арттыруды талап етеді. Осы деңгейлерді арттырудың бір түрі ретінде біз мектеп практикасындағы топтық, ұжымдық оқыту формаларына кеңінен тоқталуды жоспарлап отырмыз.
Көптеген әдіскерлердің еңбектерінде оқу сабақтарын ұйымдастыруды жетілдіру қажеттілігі атап өтілді. Әрине, оқушылардың білімін жүйелеу кезінде оқу сабақтарының әртүрлі формаларын ұйымдастыру қажет. Оқыту әдістері және оқу сабақтарының нысандары. Оқыту әдістері сабақтың мазмұнын ұсыну әдісіне байланысты болғанымен, оқу сабақтарын ұйымдастыру формалары оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастыруға тікелей байланысты.
Бұл жұмыстың мақсаты:қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру.
Қазақ тілі сабақтарындағы ұжымдық, топтық, жұптық іс-әрекет-бұл әр оқушыға тәжірибе алу,бірлескен еңбек,қарым-қатынас бірлігін алу,әлеуметтік тәжірибені игерудегі қиындықтарды жеңу,өз мүмкіндіктерін жүзеге асыру, танымдық қажеттіліктерін жүзеге асыру сияқты субъективті ұстанымдарды қалыптастыру мүмкіндігін қамтамасыз ететін мұғалім ұйымдастырған оқушылардың біріккен іс-әрекеті.
Ұжымдық танымдық іс-әрекет белгілі бір дәрежеде оқу материалын игеру,оқу процесінде оқушылардан "осал жерлер" туралы кері ақпаратты жедел алу сияқты өзекті мәселелерді шешуге ықпал етеді,қарым-қатынастың жетіспеушілігін азайтады, бұл оқушының жеке қасиеттерін дамытудың маңызды шарты болып табылады.
Бір нәрсені дамыту процесінде диалектикалық қарама-қайшылықтардың бірлігі мен күрес заңына сәйкес күрес арқылы қарама-қайшылық қозғаушы күш те,қозғалыс көзі де пайда болады.
Зерттеу объектісі: қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті педагогикалық ұйымдастыру
Зерттеу міндеттері:
1. Қазақ тілін оқытудың әдіс-тәсілдері
2.Қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті педагогикалық ұйымдастыру
3.Топтық жүйеде оқыту мен топтық әдістердің тиімділігі
4.Қазақ тілі сабақтарында топтарда, жұптарда ұжымдық танымдық іс-әрекетті дамыту
І-тарау.Қазақ тілі сабағында жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру
1.1. Қазақ тілін оқытудың әдіс-тәсілдері
Бақылау, бағалау тапсырмаларын, аралық, қорытынды сынақтарды компьютерлік автоматтандыруда, қазақ тілін оқытуда ұжымдық, топтық, жұптық жұмыс түрлері қолданылады, тексеруге, бақылау мен тексерудің объективтілігіне бірнеше рет уақытты үнемдеуге қол жеткізіледі.
Сабақтың тиімді жақтарының бірі-заманауи электронды оқу құралдарын, интерактивті тақтаны қолдана отырып сабақ өткізу. Тіл үйренушіге электронды оқу құралдарынан компьютер арқылы мәтінді тыңдауға, сұрақтарға жауап беруге және мәтін негізінде бірнеше грамматикалық тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беріледі. Ең бастысы-тапсырмалар күнделікті өмірде кездесетін жағдайларға негізделген, яғни.бұл оқушыға тілді оңай түсінуге және тез меңгеруге көмектеседі. Ұсынылған сабақ жоспары кезеңдерді байланыстырып, әр түрлі тапсырмалармен толық түрде ұсынылған тиімді. Егер мұғалім әрбір сабақты жаңа технологияларды пайдалана отырып, толық көлемде жоспарлап, өткізсе, онда мемлекеттік тілді меңгерген азаматтардың саны сөзсіз өсетін болады.
Оқу сабақтарының алуан түрлілігіне деген қажеттілік білім беру мен тәрбие міндеттерінің алуан түрлілігімен сипатталады:
- оқушыларға ғылым негіздерін жүйелі түрде баяндау дағдыларын және өз бетінше білім алу, оларды тәжірибеде қолдана білу;
- оқушылардың дүниетанымдық көзқарастарын қалыптастыру;
сіңіру дағдыларын жалпылау және жүйелеу, білімдерін.
Білім беру және тәрбие міндеттерінің бұл түрлерін тек бір сабақ көлемінде шешу мүмкін емес. Әдіскерлердің еңбектері негізінде оқу сабақтарын ұйымдастырудың екі түрін бөліп көрсетеміз:
-жалпы көрініс-форма;
- нақты түрі-пішіні.
Танымдық іс-әрекет оқушылардың сан алуандығымен сипатталады адами таным және өзіндік автономиясының, ол байланыста қарама-қайшылыққа толы процесс оқыту. Тәжірибе мұғалімдері қарама-қайшылықтарды таза интуитивті түрде тудырады.олар бұл қарама-қайшылықтарды білімді игеру процесінде қиындықтар ретінде қабылдайды. Қарама-қайшылықтар оқу процесінде объективті түрде пайда болатын және оның қозғаушы күші болып табылатын негізгі қозғаушы күш болып табылады. Қарама-қайшылықты, қозғаушы күшті қалыптастырудың шешуші шарты-оқушының өзін-өзі санасында қарама-қайшылықты қалыптастыру, ол ішкі сипатқа ие болады және ол үшін қиындық деп танылады.сондай-ақ қарама-қайшылықтарды танымдық қызығушылықпен байланыстырған бірнеше ғалымдар,психологтар: Л.Божович, Б.Теплова,Н. Морозова,Л. Славина және басқалар. Қарама-қайшылықтарды шешудің мәні-әр балаға қоршаған ортаны білуге,жеке қасиеттерін жүзеге асыруға,өзін-өзі тануға көмектесу. Сондықтан, ұжымда мұғалім осы қарама-қайшылықтарды шешудің барабар тәсілдерін анықтауда және оларды қолдана білуде,оқушыны оқыту процесінде туындайтын қиындықтар мен қиындықтарды саналы түрде жоюға тырысады. Оқушыларды басқа әлеуметтік қауымдастықтар жүйесіне біріктіру,олармен өзара әрекеттесу, даралау оқу-тәрбие процесінде және ұжымда және т.б. жүзеге асырылады. Микрожүйе ретінде оқушы өзінің қалыптасуында өзінің дамуының қайшылықтарына тап болады. Оқушылардың жеке қарама-қайшылықтарын шешу-оқушыларды танымдық бірлестіктерге,іс-әрекеттерге үйрету,оқушы мен мұғалімнің жақсы қарым-қатынасы негізінде құрдастарымен қарым-қатынас жасау арқылы. Сонымен қатар, өзара әрекеттесу кезінде оқушының өзін-өзі бағалауы мен басқа да жеке қасиеттерін тиімді қалыптастыру және оның толық дамуы қажет. Осылайша, іс-әрекет пен танымның субъектісі болып табылатын микрожүйе ретінде тұлғаның дамуындағы қайшылықтарды шешу қажеттілігі оқушылардың қарым-қатынасы, өзара әрекеттесуі және ынтымақтастығы ретінде ұйымдастыруды қажет етеді.
Білім беру процесі субъектілерінің қарым-қатынасы мен өзара әрекеттесуінің фонмені психологиялық-педагогикалық әдебиетте және мектеп тәжірибесінде ұжымдық-танымдық іс-әрекет ретінде түсіндіріледі. Қазіргі педагогикалық және психологиялық әдебиеттерде ұжымдық жұмыс ұғымы фронтальды жұмыс ұғымымен қатар қалды. Көбінесе ұжымдық жұмыстарға студенттердің жаңа оқу материалына белсенді танымдық қатынасы және оның негізінде студенттер арасындағы тығыз қарым-қатынас, жалпы үлгерім бойынша жұмыс, зияткерлік құндылықтармен алмасу мүмкіндігі, салыстырылатын зерттелген байланыс объектілері контекстіндегі әртүрлі қозғалыс бірліктері сияқты белгілері бар жұмыстар жатады. Жалпы ұжымдық танымдық іс-әрекеттің мәні-ұжымды ынтымақтастықпен, мұғалімнің басшылығымен оқу процесінде қарым-қатынаспен байыту.
Қазақ тілі сабақтарында ұжымдық, топтық, жұптық іс-әрекеттерді педагогикалық ұйымдастыру мәселесіне теориялық көзқарастар Н.К.Крупская, п.п. Блонский, А. С. Макаренко еңбектерінде және ұжымдық жұмысты жүргізу әдістемесінде қарастырылды. Американдық психолог және әлеуметтанушы Дж.Морено топтар арасындағы қатынастарды зерттеу үшін социометрия әдісін ұсынды. Осы әдіспен ол ұжымдық қатынастарды зерттеді.
Ұжымдық танымдық қызметті зерттеу мәселесінде көптеген педагог-психологтардың еңбектері зерттелді: Занкова Л. в., Казмагамбетова А. Г., Керимов л. к., Эльконин д. Б., Муканов Б. и., Ұзақбаева С. А., Нурлыбекова А. Б., Сыздыкова О. С. және т. б.
Алайда, бүгінгі күні бастауыш сынып оқушыларының ұжымдық танымдық іс-әрекетін ұйымдастыру мәселесі әлі толық зерттелген жоқ. Жаһандану және елдің әлемдік білім беру кеңістігіне ену жағдайында бастауыш мектепте білім беру саласын жақсартуды жүзеге асыратын оқушылардың ұжымдық танымдық іс-әрекетін ұйымдастыру мәселесі әлі де зерттеуді қажет етеді.
Адамдарды біріктірудің ұйымдасқан түрі-ұжым. Психологияда ұжым-бұл топ ішіндегі қарым-қатынас жалпы мақсатты қызмет арқылы жүзеге асырылатын жоғары деңгейдегі топтың ұйымдасқан түрі. Ұжымдық қарым-қатынастың негізгі объектісі-адамдардың бірлігі мен бірлігі, топтағы психологиялық климат, ұжымның әр мүшесінің көңіл-күйі, көңілділігі және т. б.
Оқушылардың ұжымдық, топтық, жұптық әрекеттерін жүзеге асыру үшін ол оқушының оқу қабілетін игеруі керек.
Қабілет-баланың бір нәрсеге деген ұмтылысы арқылы ашылады. Қабілетсіз бала жоқ. Қабілет символ арқылы көрінеді.
Баланы ұжымда сыныпта оқытудың ерекшеліктері:
- оқушылардың тұрақты тобы;
- әр оқушыны оқытуды бақылау, оған көмек көрсету;
- сыныптағы сабақтың мазмұнын қабылдау.
Дәл осы ерекшеліктер оқушыға ұжымда білім алуға және танымдық белсенділікті дамытуға мүмкіндік береді.
Ұжымдық, топтық, жұптық жұмыстарды ұйымдастыру кезінде келесі мәселелерді басшылыққа алу керек:
- әр пән бойынша жеке топтарды құру, жеке оқушылардың ілгерілеуін ескере отырып, бір пән аясында топтық құрамды анықтау қажеттілігі;
- оқу түсініктерін жалпылау кезінде оқушылардың қарым-қатынасы да ескерілуі керек.
Ғалымдар әртүрлі құрама ұжымдардағы жұмыстың тиімділігін зерттеп, 5 оқушыдан тұратын ұжым тиімді болады деген қорытынды жасады. 3 оқушының пікірталас жұмысына қажетті пікірлері мен ұсыныстары жеткіліксіз болғандықтан, 4 және 6 адамның жіктелуі бар, ал 7 адамнан тұратын топта әр оқушының өз пікірін айтуға, өз ұсыныстары мен көзқарастарын білдіруге мүмкіндігі жоқ.
Топ орындайтын жұмысты ұйымдастыруға арналған топтарды орналастыру да маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Тіпті қарапайым кеңістікке орналастыру студенттердің өзін-өзі көрсетуіне, осы кезеңде олардың өзіндік қасиеттері мен мәнін қалыптастыруға әсер етеді. Осы ұжымдық іс-әрекеттің негізінде студенттер арасында белсенді қарым-қатынас жүреді, қарым-қатынас орнатылады, алға жылжу, қызығушылық пайда болады.
Ұжымдық қызметті ұйымдастыруда кеңесшіні сайлау мәселесі де маңызды, яғни.балалардың іс-әрекетін ұйымдастыруда өзін-өзі басқарудың психологиялық құралдарын қолдана білу қажет. Арнайы жүргізілген эксперименттер ғалымдарға келесі қорытынды жасауға мүмкіндік береді: кеңесші жоғары социометриялық мәртебесі бар мұғалім мен кеңесшінің келісімін ескере отырып, ұжымның өзі таңдауы керек; жағдайға байланысты кеңесшілерді ауыстыру керек.
Осылайша, танымдық мәселелерді шешуде негізінен жас студенттердің өзара әрекеті, қарым-қатынасы, ынтымақтастығы, танымдық қызығушылықтың ерекшеліктері, танымдық белсенділік, ұжымдық танымдық белсенділік көрінуі мүмкін.
1. ұжымдық жұмыс принциптерін ұйымдастыратын фронтальды жұмыс. Мұндай жұмыстарды ұйымдастырудың міндеттеріне проблемалық жағдайларды талқылау, теоремаларды бірлесіп дәлелдеу, орындалатын жұмыс жоспарын бірлесіп талқылау, сюжетті бірлесіп құрастыру, суреттегі бірлескен жұмыс, психо-тренингтер және т. б. жатады.
2.ұйымдастыру принципі бойынша ұйымдастырылған топтық жұмыс. Оның түрлері: жұптық жұмыс, топтық сауалнамадағы әңгіме, топтық жұмыс, дөңгелек үстел, пікірталас, пікірсайыс элементтері бар топтық жұмыс (форум, сараптама, пікірсайыс топтарының отырысы, ссптозицм, жобаларды ұсыну, ойын модельдеу бойынша проблемалық пікірталастар, Диалогтар және т.б.).
3. топтарда өзара тексеру топ жұмысының үлгісі ретінде: орындалған жұмысқа толық немесе ішінара түсініктеме беру, пікір алмасу (ауызша, жазбаша, практикалық жұмыстарды өзара тексеру және т.б.).
4.ассистенттердің, консультанттардың және белсенді оқу топтарының басқа мүшелерінің жұмысы.
5. оқушылардың кездесуі.
Осының негізінде бастауыш сынып оқушыларының ұжымдық, топтық, жұптық іс-әрекеттерінің толық ұйымдастырылуын көрсетуге болады. ұжымдық танымдық іс-әрекет қажеттілік арқылы көрінеді. Жаңа нәрсені үйрену үшін әр бала өзінің өмірлік және рухани қажеттіліктерін өтейді. Дәл осы әсердің арқасында бала бір нәрсеге қызығушылық танытады. Ұжымда мұғалім балаларға ойлауды қажет ететін әртүрлі әдістерді қолдануды түсіндіреді, дағдыларды, дағдыларды шоғырландырады және шығармашылық қолдануға үйретеді, оларға әртүрлі жаттығулар мен тапсырмалар береді. Мұғалім мен оқушының мұндай әрекеттері ұжымдық әрекетке айналады.
Ұжымдық танымдық іс-әрекетті ұйымдастырудың тағы бір көрінісі-қызығушылық, яғни танымдық қызығушылық.
Бастауыш мектеп жасындағы баланың ұжымдық танымдық іс-әрекеті оқу процесінде жүзеге асырылады. Бұл жастағы балалар өте сезімтал. Оның сезімдері тәуелсіз және өте ашық болады. бұл жастағы балалардың қиялы өте жылдам, қиялға арналған. Бұл жастағы балаларды кез-келген іске тарту оңай. Бұл уақытта балалар күрделі істерді ынталы түрде орындайды. Балалар өте байсалды, еліктейді, әр нәрсеге назар аударады, көп нәрсе оларды ойландырады. 7 жастағы оқушының кеңес психологтарының зерттеулері бойынша мектепке қатысты барлық жағдайлар қызықтырады: жаңа адамдар (сыныптағы оқушылар, мұғалім), жаңа орын (Мектеп, Сынып), жаңа қызмет түрі және т.б. балалардың танымдық қызығушылығының проблемалары жасына байланысты өз жұмыстарында бірнеше ғалымдармен қарастырылды.
Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығы келесі көрсеткіштерге ие:
- қоршаған ортадағы құбылыстар мен объектілерге және қызмет сипаты бойынша селективті қатынас;
- танымдық үдерістің және танымдық іс-әрекеттің эмоциялық көрінісі;
- танымдық іс-әрекетте ерік-жігердің болуы;
- танымдық іс-әрекеттің жалпы сипаты;
- жаңа нәрселерді үйренуге деген ұмтылыс;
- Мектепке және басқаларға оң көзқарас.
Хобби жұмыстағы кемшіліктер мен қиындықтарды жеңуге көмектеседі, қол жетпейтін нәтижелерге әкеледі. Бастауыш сынып оқушыларының танымдық іс-әрекетін қалыптастыру, жандандыру олардың жан-жақты дамыған, білімді, шығармашылық тұлғасын қалыптастыруға, ақылды, эмоционалды-еріктік, коммуникативті ұрпақты тәрбиелеуге ықпал етеді.
1.2.Қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті педагогикалық ұйымдастыру
Қазақ тілі сабақтарында ұжымдық, топтық, жұптық іс-әрекеттерді ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық мәні әр оқушының іс-әрекет субъектісінің тәртібін қамтамасыз ету, оның өзін-өзі көрсетуіне ықпал ету болып табылады. Ұжымдық сипаттағы әдістемелік тұрғыдан дұрыс ұйымдастырылған іс-шаралар психологиялық-педагогикалық қайшылықтарды шешуге, яғни әр оқушыны тұлға ретінде қалыптастыруға және дамытуға мүмкіндік береді.
Ұжымда балалардың жаңа қарым-қатынасы қалыптасады. Мектепте өткен бірнеше аптадан кейін 1-сынып оқушыларының көпшілігінің ұялшақтығы, шатасуы жоғалады. Балалар 1 партада отырған көршілердің мінез-құлқына мән бере бастайды., өздеріне ұнайтын немесе мүдделері сәйкес келетін сыныптастарымен қарым-қатынас жасайды. Бағдарлаудың алғашқы кезеңдерінде балалардың бір бөлігі оларға тән емес белгілерді көрсете бастайды (біреуі - шамадан тыс оқшаулау, екіншісі - әдепсіздік, үшіншісі-летаргия және т.б.). бірақ балалармен қарым-қатынас орнату процесінде әр оқушы өзінің шынайы жеке ерекшеліктерін көрсетеді (№№Петровский).
Кіші мектеп оқушыларының қарым-қатынасына тән белгі-бұл олардың достығы, ол әдетте сыртқы өмірлік мақсаттар мен кездейсоқ мүдделердің ортақтығына негізделген. Бастауыш сынып оқушылары үшін мұғалімнің пікірі ең маңызды.
Психологиялық тұрғыдан алғанда, ұжым-бұл баланың әлеуметтік байланыстары қалыптасатын, оның психикалық дамуы жүретін әлеуметтік организм. Кез-келген ұжымды оның әлеуметтік ортасы, білім беру шарты және т.б. сипаттайтын белгілермен бірге.
Балалар ұжымының айрықша ерекшелігі-ересектер балаларды біріктіру, олардың қарым-қатынасын құру кезінде алға қойған мақсаттардың бағыты.
Балалар тобын ұйымдастыруда балалардың қарым-қатынасқа деген қажеттілігі мен ересектер қойған міндеттердің арақатынасы өте маңызды... балаларды әлеуметтік маңызы бар мәселелерді шешуге белсенді түрде тарта отырып, команда өрісті әр түрлі қарым-қатынас формаларына орналастыруды қамтамасыз етеді, бұл жеке тұлғаның дамуына кең мүмкіндіктер ашады. Бұл жағдайда балалардың ұжымды тек сыртқы лайықты деп қабылдамауы үлкен психологиялық маңызға ие.
Балалар ұжымының әлеуметтік-психологиялық ерекшелігі-ересектер ұйымдастырған балалар бірлестіктері қоғамның осы түріне тән қарым-қатынас моделін құруға мүмкіндік береді. Сондықтан ұжым ішіндегі балалардың қарым-қатынасы олардың жеке басын қалыптастыру үшін өте маңызды. Команда оқушының жеке басының тұрақты адамгершілік қасиеттерін неғұрлым белсенді, мақсатты қалыптастырудың шарты болып табылады.
Баланың дамыған ұжыммен қарым-қатынасының егжей-тегжейлі жүйесі, оның басқа адамға ерекше қатынасы-бұл іс-әрекет сипаты мен балалар қатынастарының сапалық өзгеруіне негізделген ұзақ процесс.
Қазақ тілі сабақтарында ұжымдық, топтық, жұптық жұмыстар жүргізу:
1-2 сынып оқушылары арасындағы қарым-қатынасты ұйымдастыратын мұғалімдер, әдетте, әлеуметтік тапсырманы ерекшелейтін балалардың ұжымдық танымдық іс-әрекеті.
3-4 сыныптарда оқушылардың жолдастарының арасында белгілі бір орын алу қажеттілігі артады, қызығушылық артады, осы кезде студенттер тобын қалыптастыру басталады.
Дамыған команда өздігінен туылмайды. Оның қалыптасуы, дамуы бастауыш мектеп жасында басталады, ал тамырлары ерте балалық шаққа кетеді. оқушылар ұжымының даму деңгейі оқушылардың даму деңгейі мен қарым-қатынас сипатымен анықталады. Оқушылардың жан-жақты қарым-қатынас жүйесін құрудың негізі танымдық іс-әрекетті мақсатты ұйымдастыру болып табылады.
Студенттік ұжымның тәрбиелік мүмкіндіктері мыналармен байланысты:
1) оқушылар қызметінің мазмұнымен;
2) бұл ұжым қаншалықты танымдық қызмет субъектісі болып табылады;
3) танымдық іс-әрекет процесінде ұйымдастырылған барлық қатынастар жүйесі.
Әр оқушы үшін тұрақты жағдай жасай отырып, ұжымның барлық мүшелеріне қамқорлық жасауды ұйымдастыру өте маңызды.
Оқушыларды ұжымдық танымдық іс-әрекетте ұйымдастыру-маңызды мақсаттардың бірі. Мұны жүзеге асыру оқушыларды қарым-қатынасқа, еркіндікке, шығармашылыққа, жинақылыққа, танымдық-шығармашылық деңгейін арттыруға, қабілеттерін дамытуға, жеке тұлғаны қалыптастыруға, толыққанды ұжым құруға үйретеді, бейімдейді. Осының негізінде әр оқушының мінезі өзгереді, ерік-жігер мен ақыл-ой қабілеттерінің даму деңгейі артады, шығармашылық жоғарылайды, жұмыс қабілеті артады. Ұжымдық танымдық іс-әрекеттер балаларды қызығушылыққа, мақсат қоюға, іс-әрекеттерін бағыттауға тәрбиелейді. Ұжымдық танымдық іс-әрекеттер-танымдық іс-әрекеттермен тығыз байланысты. Танымдық іс - әрекет деп біз интегралды құрылымды, мотивациялық-жеке, мазмұнды-операциялық, белсенді бөліктерден тұратын жеке тұлғаның сипаттамасын айтамыз. Бұл үш бөлік диалектикалық тұрғыдан бір-бірімен өте тығыз байланысты. Танымдық іс-әрекеттің негізгі бөлігі келесі белгілі жағдайлар мен көрсеткіштердің жиынтығы арқылы көрсетілуі мүмкін.
Осылайша, танымдық іс-әрекет балаға әсер ететін ынталандырудың бірі болып табылады, яғни.баланың ұжымда жұмыс істей білуіне үлкен үлес қосады (Пидкасистый п. и. оқушының оқудағы өзара әрекеті. М-1980-181-183 беттер). Ұжымдық таным теориясының психологиялық негізінде жан-жақтылық, қызығушылық, қарым-қатынас деңгейі, есте сақтау, сөйлеу, ұйымдастырушылық қабілеттер, өз ойларын еркін білдіру қабілеті, энергия, белсенділік, белсенділік, сонымен қатар психикалық процестерге, таным процестеріне назар аударылды. Оқушылар ұжымы-бұл мектептің ұйымдастырылған түрі. әрбір оқушы осы ұжымның мүшесі болып табылады, сондықтан бастауыш сынып оқушысы ұжымдық іс-әрекеттің мақсатын таңдауға нақты қатысуы, оны өмірде жүзеге асыруы, қоғамдық пікірді ұйымдастыруы және оқытуы керек. Сондықтан әр сабақта, сабақтан тыс уақытта ұжымдық танымдық әрекеттерді қолдану бәрімізге маңызды.
Оқушылардың ұжымдық танымдық қызметі-оқу үрдісіндегі қайшылықтарды шешуге, оқушылардың жеке қасиеттерін дамытуға ықпал етеді. Бұл туралы Конникова т.е. мен оның оқушыларының мектептердегі зерттеу жұмыстарының нәтижелерінде айтылған. Бұл зерттеулер сабақ барысында оқушылардың жеке қасиеттерін дамытуға ықпал ететін ұжымдық танымдық іс-әрекеттің кең мүмкіндіктерін көрсетті. Ұжымдық іс-әрекеттер негізінде студенттер алған материалдың көлемін арттырады, оларды терең түсінуге мүмкіндік жасайды. Зерттеулер А. Синицкая ұжымдық іс-әрекетті ұйымдастыру мүмкіндіктерін іске асырудың жоғары деңгейі бірі екенін анықтады, өйткені бұл оқушыға оқу процесінде белсенділік пен қызығушылық танытуға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, оқушылардың түсініктерін, дағдылары мен дағдыларын қалыптастыруға жеке, фронтальды оқытуға қарағанда аз уақыт жұмсалады. Қазіргі уақытта коорпорациялық қатынастар мен ойдың интеллектуалдық құрылымының мазмұны арасында ішкі байланыстың болуы дәлелденуде. Оқушылардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру нәтижесінде оқу процесінде туындайтын кейбір қиындықтар азаяды. Бұл сабақта жұмыс істемейтіндер санының азаюымен, үй тапсырмаларын орындамаумен және керісінше, оқушылардың танымдық белсенділігінің артуымен, шығармашылық қызығушылығымен байқалады.
Қазақ тілі сабақтарында топтық, жұптық ұжымдық танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру, ең алдымен, оқушылардың белсенділігіне байланысты. Оқушылардың танымдық белсенділігін қалыптастыру кезінде танымдық іс-әрекетті ұйымдастырудың барлық формалары, студенттерде қалыптасқан танымдық Тәуелсіздіктің бөліктері ескеріледі. Оқушылардың танымдық тәуелсіздігін ұйымдастырудың негізгі құралы-оқушы жастардың танымдық белсенділігін жандандыру.
Танымдық белсенділіктің қалыптасу дәрежесі оқушының әртүрлі тапсырмаларды орындауымен, жұмыс істеу қабілетімен, жұмыс істеу қабілетімен анықталады.
Ұжымдық танымдық іс-әрекет белгілі бір дәрежеде оқу материалын игеру, оқушыдан оқу процесінде "осал жерлер" туралы кері ақпаратты жедел алу сияқты өзекті дидактикалық мәселелерді шешуге ықпал етеді; қарым-қатынастың жетіспеушілігін азайтады, бұл оқушының жеке қасиеттерін оның шындығында дамытудың маңызды шарты болып табылады.
Қазақ ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz