Анықтауышты жайылма сөйлемдер

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Шоқан Уәлиханов атындағы Көкшетау Мемлекеттік Университеті

Курстық жұмыс
Тақырыбы: Анықтауышты жайылма сөйлемдер

Орындаған: Рустембекова.Б.Р
Қабылдаған: Қияқова.Р.Ж

Көкшетау 2021 жыл
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
І-тарау.Анықтауышты сөйлемдер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.1. Анықтауышты сөйлем мүшелерінің зерттелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 5
1.2. Анықтауышты жай сөйлем және жайылма сөйлемдер ... ... ... ... ... ... .. ... .13
ІІ-тарау.Анықтауышты жайылма сөйлемдердегі қолданысы ... ... ... ... ...16
2.1. Анықтауышты жайылма сөйлемдерді талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .16
2.2. Жайылма сөйлемдердегі қолданысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 1
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27

Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі:Тұрлаусыз мүшенің екінші түрі-анықтауыш. Сөйлемде анықтауыш дегеніміз-зат есімнен немесе пәндік тұжырымдамада қолданылатын басқа сөздерден сыни, сапалық, сандық, мүліктік жағынан мүшелерді сипаттайтын белгісіз термин. Анықтауыш Дегеніміз Не? Қандай? Қанша? Қанша? Не? Кім? Не? сұрақтарға жауап береді: "не істеу керек?"Бургундия (қайсысы?) жылқы ештеңеден әдемі (не ?- мен білмеймін, - деді ол. Екінші (қайсысы?) соққыдан есін жоғалтты. Калита-Улжана (кімнің?) ауылдан серігімен бірге келеді. Шеткі (қайсысы?) үйден Көңілді (не?) ойнап әуен. Сегізінші тілек (қайсысы?) сыныпта оқиды. Детерминант қабаттағы және матадағы оны анықтайтын мүшемен байланысады. Мысалы, Бургундия жылқысы, әдемі серуен, Ұлжанның серігі, Төтенше Үй, сегізінші сынып және т. б.
Анықтауыш конструкцияға байланысты үшке бөлінеді:
1) жеке анықтауыш;
2) Күрделі анықтауыш;
3) үйірлі анықтауыш.
Бір анықтауыш бір сөзден тұрады. Мысалы, біздің елде орман алқаптары көп.
Күрделі анықтауыш екі немесе одан да көп сөзден тұрады. Мысалы, Бекберді Байтуменовтың қызы Ұлпан Керей.
Шартты түрде бастапқы және баянды деп жіктелген немесе сын есімдер мен үстеулермен аяқталатын үйірлі анықтауыш деп аталады. Душқа арналған керемет (кімнің?) тәні әдемі. Қабілеті бар (қайсысы?) шәкірт өз мақсатына жетеді. Ауада тұншығу (қайсысы?) жолаушылар қалың талдың көлеңкесіне келеді.
Бұл жұмыстың мақсаты: Анықтауышты жайылма сөйлемдерді анықтау.
Зерттеу объектісі: мектептегі қазақ тілі сабағында анықтауыш жайылма сөйлемдерді талдау.
Зерттеу міндеттері:
1. Анықтауышты сөйлем мүшелерінің зерттелуі
2.Анықтауышты жай сөйлем және жайылма сөйлемдер
3.Анықтауышты жайылма сөйлемдерді талдау
4.Жайылма сөйлемдердегі қолданысы
Курстық жұмыстың құрылымы: жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан,пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Кіріспе зерттеудің өзектілігін негіздейді, оның мақсаты мен міндеттерін тұжырымдайды; зерттеу объектісі мен пәні анықталады.

Негізгі бөлім
І-тарау.Анықтауышты сөйлемдер
1.1. Анықтауышты сөйлем мүшелерінің зерттелуі
Анықтауыш мүшенің қызметі де өзі тіркесетін сөздің лексика-семантикалық ерекшелігімен тығыз байланысты. Анықтауыштар - өзіндік лексикалық та, грамматикалық та дербестігі бар бірлік ретінде тұрақталған синтаксистік категория.
Анықтауыш қызметінде жұмсалатын сөздер, негізінен, сын есімдер болғанымен, зат есім, есімдік, сан есім, етістіктің есімше, қимыл есімдер де тұрған орны не арнаулы грамматикалық тұлғалар арқылы анықтауыштық қызметте жұмсалады. Сондай-ақ, анықталатын сөздердің де тек бастауыш қызметінде жұмсалуы міндетті бола бермейді. Сөйлемнің кез келген мүшелері анықтауыш мүше бола алады, тек олардың түбірі заттық мағынада қолданылса болды.
Анықтауыштардың күрделі түрі интонациялық жағынан өзара бөліп-жаруға келмейтін, лексикалық бірлік ретінде түсініледі. Олардың жасалуының бірнеше жолдары бар:
1. Сапалық және қатыстық (туынды) сын есімдердің тіркесінен болады: Түсі ақ сур келген, өзі қоңыр сақалды, кесек мұрынды Бөжей осы отырғанның бәрінен де сұлу (Әуезов).
2. Екі сапалық сын есімдер тіркесінен болады: Сақал-шашы бір реңдес, қара бұрыл Сүйіндік .Құнанбайға тесіле қарамайды (Әуезов).
3.- ғы, -гі (-дағы, -дегі) тұлғасы арқылы жасалады:
4. негізгі сөз бен көмекші есімнің тіркесінен: Игілік Ұлытаудан бергі елдерді оралап қайтып еді (Мүсірепов). Үй ішіндегі үлкендер бала мінезіне сүйсініп қалды (Әуезов).
5. есімдік пен зат есім немесе заттанған басқа сөз таптарының тіркесінен: Сол күнгі ауаның райы да өлі күнге есімнен қалмайды (Сейфуллин).
6. есімше мен зат есім тіркесінен: Өткен түнгі оқиға қала халқын теңселтіп жіберді (Ғазеттен).
7. күрделі сан есімдер, сан есімді анықтауышы бар зат есім сөздер тіркесінен: Жұрттың он алтыдағы баласы кісіге жалданып, я үінде кәсіп етіп, әке-шешесін асырап отыр (Майлин). Жуырда ауданнан 15 шақырым жердегі Есеншағым мекенінен орталық су қубыры тартылды (Ғазеттен).
8. Қабыса байланысқан негізгі және туынды түбір есімдер, есімшелі тіркестер басқа бір сөзді анықтайды: Сонау етекте жазыққа беттеп екі қотан қой өріп барады (Мұстафин). Он екі қанат үйдің әр керегесін төрт жігіт қолдасып, әрең жайды (Мүсірепов). Асқақтаған таусыз, мұнартқан ормансыз... шөл даладай бұл жерге келген Асқар рахаттанып қалды (Мұқанов).
9. Жалқы есімдер мен сықылды, сияқты, тәрізді, деген, дейтін тәрізді көмекші сөздердің тіркесі: ...Шәкір бап... Кәдір сияқты кісінің Айша сияқты көк өрімдей қызын мал-жанын сала қадалып алғалы жатыр... (Сейфуллин).
Айқындауыш
Сөйлемнің грамматикалық құрылымында тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелерден басқа сол мүшелерді мағыналық жағынан айқындай, нақтылай, дәлдей түсетін мүшелер де болады. Қалыптасқан дәстүр бойынша, бұларды айқындауыш мүшелер деп атайды. Айқындауыш мүшелердің анықтауыш мүшеден елеулі айырмашылықтары, өзіне тән ерекше сипаттары бар.
І-ден, анықтауыш өзі анықтайтын сөзінің алдында келсе, айқындауыш соңынан келеді.
2-ден, анықтауыш өзі анықтайтын сөзімен синтаксистік қатынастағы тіркес құраса, айқындауыш өзі айқындайтын сөзімен тіркес құрамайды, оны тек мағыналық жағымен нақтылайды, айқындайды.
3-ден, анықтауыш сөйлемнің бір тұрлаусыз мүшесі қызметін атқарса, айқындауыш өзі айқындайтын мүшемен тұлғалас келіп, сол мүше тәрізді қызмет атқарады.
4-ден, анықтауыш өзі анықтайтын сөздерімен ұласпалы интонацияда айтылатын болса, айқындауыш мүшелердің өзіне тән ерекше үні, екпіні болады, соған сай жазуда арнайы тыныс белгілері қойылады.
Айқындауыш мүшелердің қазақ тілінде үш түрі белгілі: 1) қосалқы айқындауыш, 2) қосарлы айқындауыш, 3) оңашаланған айқындауыш.
Қосалқы айқындауыш, әдетте, зат есімдерге қатысты болып, солардың лексикалық мағыналарын заттық, сапалық жағынан қосымша айқындайды. Қамбар батыр, Біржан сал, Омар ақсақал, Ұлжан бәйбіше тағы осындай тіркестердегі зат есімнен кейінгі сөздер олардың ерекше белгілерін атап көрсету арқылы сөйлемнің жалпы мазмұнына қосымша мағына беріп, то-лықтырып тұрғаны айқын. Осылай орналасуына сәйкес ол сөздер өздері айқындайтын сөздерінің ажырамас бөлшегіне айналып кеткен. Сондықтан бұл екі сөз бір ғана мүше қызметін атқарады, грамматикалық тұлғалар осы айқындауыш мүшеге жалғанады. Мұның өзі олардың тұтас күйінде сөйлемнің кез келген мүшесі бола алатындығын көрсетеді. Салтанат бойжеткеннің Тыныбек үйіне алғаш келгені - бұл емес (Әуезов) -анықтауыш; Көрі әжесі Зере бәйбіше, таяғына сүйеніп кутіп түр екен (Әуезов) - бастауыш т.б.
Қ о с а р л ы а й қ ы н д а у ы ш т а р қазақ тілінде көп кездеспейді. Олар орыс тілінсн енген терминдер алу және орысшадан қазақшаға аудару процесінде тілімізге соңғы кездерде ғана еніп, қазақ әдеби тілінің де нормасына айналып келеді.
Қазіргі тілімізде кездесетін телефон-автомат, инженер-технолог, лексика-семантикалық, Алматы - бірінші, жазушы-ғалым, ақын-жазушы. Бұлар осы қалыптасқан қосарлы күйінде сөйлемнің кез келген мүшесі бола алады. Әйел-ана барлық қиындықты жеңетін сарқылмайтын күш, көзді бұлақ емес пе? (Мүсірепов). Біздің шахта - алыптың проектісін жасауға инженер Дәуірұлын жібергенбіз (Ерубаев).
Қазақ тілінде ең көп қолданылатын айқындауыш түрі - оңашаланған айқындауыштар. Айқындауыштың бұл түрі өзі айқындайтын сөзінен кейін тұрып, сол сөзді, сөйлем мүшесін мағыналық жағынан нақтылай, саралай, дәлдей түседі. Оңашаланған айқындауыштар өзі айқындайтын сөздерімен тұлғалас болып, онымен мүшелік жағынан тең дәрежеде келеді де, айтылуда интонациялық жағынан басқа мүшелерде ерекшеленіп, жазылуда үтір немесе сызықшамен ажыратылады. Оңашаланған мүшелер құрамы жағынан жеке сөздер де, сөз тіркестері де, тіпті, сөйлем де бола алады: Сол арманын Ербол әуелі Тоғжанның жеңгесіне, Асылбектің келіншегіне айтыпты (Әуезов). Мейрам мен Щербаков әңгімелесіп отырғанда, келген - осы Орлов (Мұстафин). Отанымыздағы бауырлас елдердің әрқайсысының әдебиет тілін, соның ішінде көркем әдебиет тілін, сөз ету - аса қиын бағалы жайдың бірі (Әуезов).
Оңашаланған айқындауыштардың тілімізде көне дәуірден келе жатқаны-дәлелденген құбылыс. Қазіргі кезде ол тілімізде өте жиі қолданылады.
Анықтауыш сөйлемдегі зат есімнен не зат есім орнына жұмсалған басқа есімдерден болған мүшелерді сындық жағынан сипаттап тұрады. Сөйлемде заттардың әр түрлі сынын, сапасын білдіретін сөздерді анықтауыш деп атайды. Олар заттың түсі, түр-тұрпаты, көлемі, салмағы, саны сияқты сапаларын білдіреді де анықтайтын сөзімен интонациялық жағынан ыңғайласып, бір ритмикалық топ құрайды. Анықтауыштар - өзіндік лексикалық та, грамматикалық та дербестігі бар бірлік ретінде тұрақталған синтаксистік категория.
Анықтауыштар бір сөзден де, бірнеше сөзден де құрала береді. Сондай құрылысына қарап, оларды дара анықтауыш, күрделі анықтауыш, үйірлі анықтауыш деп 3 топқа бөлеміз.
Түрлі сөз таптарынан жасалатын анықтауыштардың мағыналары да әр түрлі болады. Оларды мағыналарына қарай екі топқа бөлуге болады: 1) сапалық анықтауыш; 2) меншік анықтауыш.
Атрибуттық қатынаста жұмсалатын сөздердің негізгі түрі - сын есімдерден болған анықтауыштар. Сын есім өздеріне тән қасиеттерімен байланысты заттың сапалық белгілерін я тікелей, я ол заттың басқа затқа қатысы арқылы білдіреді. Сын есімнің семантикалық негізі оның сапасын білдіретіндігінен я затқа тән сапа болатындығынан көбінесе анықтауыш қызметінде жұмсалады. Демек, сын есімдерден болған анықтауыштар сөйлемде заттардың әр алуан сапасын, қасиетін білдіреді. Мысалы: Түйелердің қомынан шешілген ұзын-ұзын аппақ өре киіздер, өрнекті текеметтер кезек-кезегімен, үйме-жүйме келіп жатты. Торы атқа қайта ер салынды.
Заттың сандық, өлшеулік сапасын білдіретін сан есімдер де анықтауыш қызметінде негізгі және туынды тұлғасында жұмсалады.Төртінші сыныптың жетекшісі Перизат Әлімоваға сөз берілді. Бұл бір басына он екі бай ұлы таласып жүрген қыз еді.
Анықталатын зат белгілі болып, оны басқа заттан айыра тану керек болғанда, оның алыстығын не жақындығын білдіру керек болғанда сілтеу есімдіктері анықтауыш қызметінде жұмсалады. Осы ақбөкен бір кереметтей сұлу жаратылыс-ау, кісінің көзі көріп тояттайды. Сол төрт аяқты мал үшін араздасып, қан төгуге бола ма?
Есімшелер заттың қимылдық сапасы ретінде анықтауыш болады. Қалың әскер жаулаған жұртын азат етті. Өсер малда өлім жоқ. Тұқымынан тақ, басынан бақ кетпеген Жәңгір хан өз ордасында алтынды тақтың үстінде отыр екен. Есімшелердің барлық түрінің анықтауыш болу қызметі бірдей емес. Олардың ішінде анықтауыш болып жиі кездесетіні - өткен шақтық есімшелер.
Зат есімдер де анықтауыш қызмет атқарады. Заттық анықтауыштар анықтайтын сөздерімен мынадай байланыста айтылады:
1.Екі зат есім атау күйінде қатар айтылып, алдыңғысы соңғысына анықтауыш болады: темір күрек, жібек орамал. Қолындағы жібек орамалын ерекше бұлғады.
2.Екі зат есімнің алдыңғысы ілік жалғауда, соңғысы тәуелдік жалғаудың бірінде тұрып, анықтауыш болады. Жарастың бригадасы жұмысқа қызу кірісті.
Анықтауыштар мағыналық жағынан сапалық және меншікті болып екіге бөлінеді. Сапалық анықтауыштарға сын есім, сан есім, есімдік, есімше, атау тұлғалы зат есімдерден болған, анықтайтын затымен қабыса байланысқан анықтауыштар жатады. Меншік анықтауышқа ілік жалғауында айтылған, кімнің? ненің? Деген сұрақтарға жауап беретін анықтауыштар жатады. Қонақ үйде дөңгелек стол үстінде, қызғылт күңгірт сәулесі бар тас шам жанып тұр. Құнанбайдың мына жауабын айрықша ескерулеріңді сұраймын.
Анықтауыштар құрамдық ерекшелігіне қарай дара, күрделі, үйірлі болып бөлінеді. Анықтауыштардың күрделі түрі интонациялық жағынан өзара бөліп-жаруға келмейтін,лексикалық бірлік ретінде түсініледі. Олардың жасалуының бірнеше түрі бар:
1. Сапалық және қатыстық сын есімдердің тіркесінен болады: Қоңыр сақалды, кесек мұрынды Бөжей осы отырғанның бәрінен де сұлу (Әуезов)..
2. Екі сапалық сын есімдер тіркесінен болады: Қара бурыл Сүйіндік Құнанбайға тесіле қарады (Әуезов).
3. - ғы, -гі ( -дағы,-дегі) тұлғасы арқылы жасалады:
-негізгі сөз бен көмекші есімнің тіркесінен: Игілік Ұлытаудан бергі елдерді аралап қайтып еді (Мүсірепов).
-есімдік пен зат есім немесе заттанған басқа сөз таптарының тіркесінен: Сол күнгі ауаның райы да әлі күнге есімнен кетпейді (Сейфуллин).
-есімше мен зат есім тіркесінен: Өткен түнгі оқиға қала халқын теңселтіп жіберді (Мүсірепов).
- күрделі сан есімдер, сан есімді анықтауышы бар зат есім сөздер тіркесінен: Жұрттың он алтыдағы баласы кісіге жалданып, я үйінде кәсіп етіп, әке-шешесін асырап отыр (Майлин).
4. Қабыса байланысқан негізгі және туынды түбір есімдер, есімшелі тіркестер басқа бір сөзді анықтайды: Сонау етекте жазыққа беттеп екі қотан қой өріп барады (Мұстафин).
5. Жалқы есімдер мен сықылды, сияқты, тәрізді, деген, дейтін тәрізді көмекші сөздердің тіркесі: Шәкір бай Кәдір сияқты кісінің Айша сияқты көк өрімдей қызын мал-жанын сала қадалып алғалы жатыр (Сейфуллин).
6. Өзара матасу, меңгеру, қабысу арқылы байланысқан предикаттық мәндегі есімшелі, есімді тіркестер өзінің субъектісі болатындай сөздердің алдында келіп, соларды анықтайды: Терезенің көзінен түскен күн сәулесі Бақыттың бетінен сүйіп, еркелетіп ойнатқандай болды (Сейфуллин).
Бірі бастауыш, бірі оның баяндауышы ыңғайында айтылған, яғни предикаттық қатынастағы сөздерден құралған анықтауыштарды үйірлі анықтауыштар деп атаймыз. Үйірлі анықтауыштар тобының құрамындағы сөздердің бірінші сыңары зат есім, жіктеу, өздік есімдіктері болады да, олар түбір күйінде не тәуелдік жалғауының көбінесе 3 - жағында айтылады. Ал олардың екінші сыңары сын есім, есімше және бар, жоқ, көп, аз деген сөздер болады: Кейде оты бар жерге ұйлығып, екейде шашырап-бытырап өз бетінше жайылып жүрген мың-мыңдаған нарлар мен айыр өркеш түйелерге ұқсап кетті. Аралық бітім айтатын адамың бар ма? Талабы жоқ бала білімнен құр қалады. Төрде көзі жасаураған кісі отыр екен.
Күрделі және үйірлі анықтауыштар дауыс ырғағы жағынан да бір ритмикалық топ болып келіп, өзара байланысқан бірнеше сөзден құралып, сол тұтас күйінде бір сөзді анықтайды.

1.2. Анықтауышты жай сөйлем және жайылма сөйлемдер

Сөйлем дегеніміз - әр алуан сөздердің өзара тіркесіп келіп, тиянақталған ойды білдіруі. Олардың құрамы да түрлі болады. Сөйлемді жеке сөз немесе сөз тіркестері құрайды. Сөйлем болу үшін, оның грамматикалық негізі, яғни тұрлаулы мүшелері болу керек.
Сөйлем құрамына қарай жай сөйлем және құрмалас сөйлем болып бөлінеді. Жай сөйлемде бастауыш та, баяндауыш та біреу болып, тиянақталған бір ғана ойды білдіреді. Мысалы, Тілек пен Әлішер аулада ойнап жүр. Ал құрмалас сөйлем күрделі ойды білдіреді. Мысалы, Күз айы басталып, жер бетін сары ала жапырақ жапты. Сөйлем интонациясына, айтылу мақсатына қарай хабарлы, сұраулы, лепті, бұйрықты сөйлем болып төртке бөлінеді.
Белгілі бір оқиға, құбылыс, іс-әрекет туралы хабарлау, баяндау, суреттеу мақсатында айтылған сөйлем хабарлы сөйлем деп аталады. Хабарлы сөйлемге тән негізгі белгілер: 1) хабарлау, баяндау, суреттеу мақсатында айтылады; 2) белгілі бір шаққа қатысты болады (өткен шақ, осы шақ, келер шақ); 3) айтушының іс-әрекетке көзқарасын, ой-пікірін білдіреді; 4) хабарлы сөйлемде дауыс ырғағы бірте-бірте көтеріліп, соңына қарай бәсеңдейді; 5) хабарлы сөйлемнен соң нүкте қойылады.
Бір нәрсе жайында сұрап білу мақсатында айтылған сөйлем сұраулы сөйлем деп аталады. Сұраулы сөйлемге тән негізгі белгілер: 1) бір нәрсе жайында сұрап білу мақсатында айтылады; 2) сұрау есімдіктерінен және ма, ме, ба, бе, па, пе, ше (мы, мі, бы, бі, пы, пі, ші) сұраулық демеулік шылауларының қатысуымен жасалады; 3) сұраулы сөйлемнің өзіне тән интонациясы болады: бас жағы көтеріңкі айтылып, соңғы жағы бәсеңдемей, көтеріңкі қалыппен аяқталады; 4) сұраулы сөйлемнен соң сұрау белгісі қойылады. Сұраулы сөйлемдер негізгі сұрақты, жетек сұрақты, анықтауыш сұрақты болып бөлінеді. Негізгі сұрақты сұраулы сөйлем - бір нәрсе, оқиға, іс туралы мәлімет алу үшін қойылған бастапқы сұрақты сөйлем. Мысалы: Бізбен бірге саяхатқа барасың ба? Қазақтың қандай ұлттық аспаптарын білесің? Балаңыз мектепті қашан бітірген? Бұл сөзбен не айтпақсыз? Негізгі сұрақ сұрау есімдіктерінен және ма, ме, ба, бе, па, пе, ше шылауларының қатысуымен жасалады. Жетек сұрақты сұраулы сөйлем - негізгі сұраққа жауап алу үстінде қосымша туған ойға байланысты сөйлем. Мысалы:
- Іссапарға кімдер барады?
- Жас қызметкерлер барады.
- Біздер ше?
Жетек сұрақты сөйлем толымсыз болып құралады, көбіне тек сұрақ мағыналы сөзден ғана тұрады. Жетек сұрақ ше шылауының қатысуымен жасалады. Анықтауыш сұрақты сөйлем - екінші жақтың сөзін анықтап алу үшін қойылған сұрақты сөйлем. Мысалы:
- Бұл ойды кім айтты?
- Тілек айтты.
- Тілек?
- Иә, Тілек.
Айтушының түрлі көңіл күйін білдіру мақсатында айтылған сөйлем лепті сөйлем деп аталады. Лепті сөйлемге тән негізгі белгілер: 1) айтушының түрлі көңіл күйін білдіру мақсатында айтылады: күйіну, таңдану, өкіну, сұқтану, сүйсіну, қорқу, қуану, қапалану, наразылық білдіргенде, т. б. 2) лепті сөйлем ерекше эмоциямен, сезіммен айтылады.
Лепті сөйлемнің жасалу жолдары:
1) сөйлемнің етістік формалары арқылы. Мысалы: Көзі мұндай өткір болар ма!
2) сөйлемге -ақ, -ау, ғой, -ай шылауларының қатысуымен жасалады. Мысалы: Балам, қонақтарға бір күй тартып бере ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.